Ɛmɛnyi w’akristo wekɔ lo mbewoya lowandji laki Nzambi
‘Nyewoya anto akina ɛlɔlɔ w’ɔnɛ lakanyete oma lo wodjima oya l’osase ande wa mamba.’—1 PETERO 2:9.
1. Kakɔna kakewoyamaka l’ohetoheto tshɛ la ntondo ka Kristo ndja?
LA NTONDO ka Kristo ndja, ɔlɔndji w’otale w’ɛmɛnyi wakɛnyaka la dihonga tshɛ ɔnɛ Jehowa ndamɛ mbele Nzambi ka mɛtɛ. (Heberu 11:4–12:1) Oko wakiwɔ la mbetawɔ ka nge, vɔ wakakitanyiyaka ɛlɛmbɛ wa Jehowa aha la mboka anto wɔma, ndo wakatonaka ntsha akambo wa kɔlɔ lo kɛnɛ k’endana l’ɔtɛmwɛlɔ. Vɔ wakewoyaka lowandji laki Jehowa la l’andja w’otondo l’ohetoheto tshɛ.—Esambu 18:21-23; 47:1, 2.
2. (a) Akɔna ele Ɔmɛnyi wa Jehowa woleki woke? (b) Wa na wakahɛnɛ wodja w’Isariyɛlɛ oko ɛmɛnyi wa Jehowa? Ngande wadieyaso?
2 Joani Obatizanyi mbaki ɔmɛnyi woleki woke ndo wa komelo lo nshi yaki la ntondo ka Kristo ndja. (Mateu 11:11) Nde akakondja diɛsɛ dia mbewoya oyelo w’Ɔsɔnami, ndo nde akalowola Yeso oko Mɛsiya wakalakema. (Joani 1:29-34) Yeso mbele Ɔmɛnyi wa Jehowa woleki woke, “omenyi wa kolamelu la mete.” (Enyelo 3:14) Lam’ele Isariyɛlɛ wa l’emunyi kombetawɔ Yeso, Jehowa akawakadja ko akasɔnɛ wodja w’oyoyo, Isariyɛlɛ wa Nzambi wa lo nyuma, dia vɔ ndjâla ɔmɛnyi ande. (Isaya 42:8-12; Joani 1:11, 12; Ngalatiya 6:16) Petero akavusola pɔlɔfɛsi kɛmɔtshi k’endana l’Isariyɛlɛ ko akɛnya ɔnɛ tɔ kakakotshama le “Isariyele wa [Nzambi, NW],” mbuta ate etshumanelo k’Akristo, lam’akandate ɔnɛ: “Nyu nyeko wudja wakawasonola, nyeko elombedi wa lu diuhu dia khum’ekanga, la wudja w’ekila, antu wa [Nzambi, NW] ndame, dia nyu [mbewoya, NW] akina ololo wa one lakanyeti uma lu udjima utsha lu [osase ande wa, NW] mamba.”—1 Petero 2:9; Etumbelu 19:5, 6; Isaya 43:21; 60:2.
3. Naa ɔkɛndɛ wa ntondo wele l’Isariyɛlɛ wa Nzambi kâmɛ la “ului a wuki”?
3 Ɛtɛkɛta waki Petero mɛnyaka ɔnɛ ɔkɛndɛ wa ntondo wele l’Isariyɛlɛ wa Nzambi ele wa nsanyɛ anto tshɛ lotombo laki Jehowa. Lo nshi yaso nyɛ, wodja ɔsɔ w’Isariyɛlɛ wa lo nyuma wambosangana kâmɛ la “ului a wuki” w’ɛmɛnyi watombola Nzambi lo sɛkɛ ndo vɔ lawɔ. Vɔ wekɔ lo pangɔhangɔ ɔnɛ kele anto tshɛ woke vɔate: “Tambokondja panda oma le Nzambi kaso, ɔnɛ lodjashi lo kiti ka diolelo, ndo oma le Ɔn’ɔkɔkɔ.” (Enyelo 7:9, 10, NW; Isaya 60:8-10) Woho akɔna wakoka Isariyɛlɛ wa Nzambi kâmɛ l’asekawɔ kotsha olimu awɔ w’esambishelo na? Oma lo mbetawɔ l’okitanyiya awɔ.
Ɛmɛnyi wa Kashi
4. Lande na kaki Ase Juda wa lo nshi yaki Yeso ɛmɛnyi wa kashi?
4 Di’onto monga la mbetawɔ ndo l’okitanyiya, nde pombaka ndjaɔtɔnganyiya l’adjango wa Nzambi. Kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo di’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’Ase Juda wa lo nshi yande mɛnyaka ɔnɛ dikambo sɔ diekɔ ohomba. Anto asɔ ‘wakadjasɛ lo kɔsa ka Mɔsɛ’ oko embetsha w’ɛlɛmbɛ. Vɔ wakatomaka ndo wa misiyɔnɛrɛ dia tetawoyaka wanɛ wele kema ambetawudi. Koko, Yeso akawatɛ ate: “Nyu nyatetetaka lu ashi a waki ndu lu kete dia mbete untu omotshi umbetawudi a dikambu dianyu. Lam’ambunduyala umbetawudi a dikambu dianyu, ku nyu mbete on’a [Ngɛhɛna, NW], lunyuleki tena pendi.” (Mateu 23:1-12, 15) Lushi lɔmɔtshi, Yeso akatɛ Ase Juda amɔtshi ate: “Nyu, dyaabolo kele shɛnyu, ndo lolango laakinde mbatanyalange nko[tsha].” Anto asɔ waki ase wodja wakasɔnama oma le Nzambi, ko lande na kakate Yeso dikambo dia ngasɔ lo lokombo lawɔ na? Nɛ dia vɔ kopokɛka lotui l’ɛtɛkɛta waki Ɔmɛnyi wa Jehowa woleki woke.—Yowanɛ 8:41, 44, 47, Dyookaneelo dy’oyooyo.
5. Woho akɔna weyaso ɔnɛ Lokristokristo lekɔ lo sambisha akambo wa kashi lo lokombo la Nzambi?
5 Woho akɔ wâmɛ mbele, l’edja ka deko efula tatɛ oma ko nshi yaki Yeso polo ndo lo nshi nyɛ, anto miliyɔ nkama wa lo Lokristokrito wekɔ lo ndjata ɔnɛ ambeki wa Yeso mbewɔ, koko vɔ hawosale lolango la Nzambi, ɔnkɔnɛ Yeso hawaeye. (Mateu 7:21-23; 1 Koreto 13:1-3) Lokristokristo lakatome wa misiyɔnɛrɛ efula, aha la tamu, efula ka l’atei awɔ waki anto w’etema ɛlɔlɔ. Koko, vɔ waketsha anto dia vɔ tɛmɔla nzambi k’Etondo Esato katshumba atshi wa pɛkato lo dja y’infɛrnɔ, ndo efula k’ambetawudi awɔ hawɛnya mɛtɛ mɛtɛ ɔnɛ vɔ wekɔ Akristo. Oko ɛnyɛlɔ, Rwanda, wodja wa l’Afrika, ekɔ ekambɔ k’ɛtɛtɔ efula le wa Misiyɔnɛrɛ y’Aseka Mupɛ wele l’etshina kawɔ l’Ɔrɔma. Koko, Aseka Mupɛ w’Ase Rwanda wakayatambiya tshavu lo ata walɔ̂ma l’asa kabila la kabila nshi nyɛ lo wodja ɔsɔ. Elowa wambɔtɔ lo ekambɔ kɛsɔ ka wa misiyɔnɛrɛ mɛnyaka ɔnɛ tɔ kokondja Ɔmɛnyi w’Okristo w’oshika oma lo Lokristokristo.—Mateu 7:15-20.
Toyelake Adjango wa Nzambi lo Lɔsɛnɔ Laso
6. Lo weoho akɔna wele lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ ohomba dia sho sambisha dimɛna?
6 “Mbuka k’akambu wa mete” kambɔnyɔlama oma lo lɔkɛwɔ la kɔlɔ lele la wanɛ wayasɛma ɔnɛ Akristo mbewɔ. (2 Petero 2:2) Okristo w’oshika ndjaɔtɔnganyiyaka l’adjango wa Nzambi. Nde have, hate kashi, hakesana, ndo hasale loseka kana monanyi. (Romo 2:22) Nde mɛtɛ hadiake onyande onto. Waomi w’Akristo namaka nkumbo yawɔ la ngandji tshɛ. Wadi sukɛka lowandji lɔsɔ la dilɛmiɛlɔ tshɛ. Ambutshi ndowanyaka anawɔ ndo mbalɔngɔsɔlaka dia vɔ mbola ndo ndjâla Akristo w’eshika. (Efeso 5:21–6:4) Mɛtɛ, sho tshɛ kema kokele ndo salaka munga mɔtshi. Koko, Okristo wa mɛtɛ mɛtɛ nɛmiyaka adjango wele lo Bible ndo ndjatshutshuyaka l’otema ɔtɔi dia nde mbakitanyiya. Anto akina mɛnaka dikambo sɔ, ndo diɔ diekɔ oko tshondo y’esambishelo ka dimɛna efula le wɔ. Lo tena dimɔtshi, wanɛ wakatonaka mɛtɛ kana wetshelo wa Nzambi ntondo ndjɔlɛmbiamaka lam’ɛnawɔ lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ l’Okristo.—1 Petero 2:12, 15; 3:1.
7. Lande na kele ekɔ ohomba di’Akristo mbokana ngandji lam’asawɔ?
7 Yeso akɛnya dui dimɔtshi di’ohomba lo lɔkɛwɔ l’Okristo lam’akandate ate: “Uma lu dikambu ne, antu tshe wayeya vati: Ambeki ami mbenyu, naka nyu nyayukana ngandji.” (Joani 13:35) Andja waki Satana wambolola l’anto wele la “wehu tshe w’akambu wa kolo: usihi, okomiya, la djawudi. Vo wambulula too la kandjema, la diakanelu, la tamu, la lukesu, ndu la ukunda. Vo wambuyala akanga a sedisedi, amamanyishi, atunyi wa [Nzambi, NW], amonyodi, akanga a lahi, akanga w’unginu, atungi w’akambu wa kolo, akanga w’uhedia le ambutshi awo.” (Romo 1:29, 30) Lo dihole dia ngasɔ, ɔlɔngɔswamelo ɔmɔtshi wa l’andja w’otondo woludi la ngandji pombaka monga djembetelo ya woke yɛnya ɔnɛ nyuma ka Nzambi kekɔ lo kamba olimu—mbuta ate tshondo y’esambishelo k’oshika. Ɛmɛnyi wa Jehowa mbakenga ɔlɔngɔswamelo wa ngasɔ.—1 Petero 2:17.
Ɛmɛnyi Wekɔ Ambeki wa Bible
8, 9. (a) Woho akɔna wakakeketshamaka omembi w’esambu oma lo wekelo ande w’Ɛlɛmbɛ wa Nzambi ndo oma lo woho wakandakanaka lawɔ yimba? (b) Naka sho mbalaka Bible ndo kanaka latɔ yimba, woho akɔna wayotokeketshama dia tetemala la sambisha?
8 Di’Okristo tondoya lo sala esambishelo ka dimɛna efula, nde pombaka mbeya ndo nanga adjango w’osembwe waki Jehowa ndo petsha akambo wa kɔlɔ wa l’andja ɔnɛ l’otema ɔtɔi. (Osambu 97:10) Andja ɔnɛ ekɔ la mayɛlɛ efula, vɔ tshutshuyaka anto dia vɔ monga la tokanyi ta lɔkɔ, ndo ekɔ wolo di’onto shika tanga la ntondo ka yimba y’andja ɔnɛ. (Efeso 2:1-3; 1 Joani 2:15, 16) Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho mongaka nshi tshɛ la yimba ya pudipudi na? Wekelo wa Bible wa mbala la mbala ndo w’oshika. Ofundji w’Osambu 119 ekɔ lo mbuta mbala ko mbala woho wakandalangaka ɛlɛmbɛ wa Jehowa. Nde akalaka ɛlɛmbɛ akɔ ndo akakakanaka lawɔ yimba tena tshɛ, “yanyi tshe.” (Osambu 119:92, 93, 97-105) Etombelo wakayala ele, nde akafunde ate: “Dimi latuhetshaka ndu latutunaka kashi, keli latulangaka elembe aye.” Lâdiko dia lâsɔ, ngandji k’efula kaki lande kakotshutshuya dia nde kiɛnya l’etsha. Nde ekɔ lo mbuta ate: “Dimi [latokotombolaka, NW] tena esambeli lu lushi, ne dia elembe aye w’ololo.”—Osambu 119:163, 164.
9 Woho akɔ wâmɛ mbele, wekelo aso wa Dui dia Nzambi mbala la mbala ndo woho wakanaso ladiɔ yimba, ayonanda etema aso ndo ayototshutshuya dia sho ‘mbotombola’—mbuta ate mbewoya anto akina akambo wa Jehowa—mbala la mbala, kânga “tena esambeli lu lushi.” (Romo 10:10) Lo ndjela dikambo sɔ, ofundji w’Osambu wa ntondo ekɔ lo mbuta ɔnɛ onto lakana yimba l’ɛtɛkɛta wa Jehowa mbala la mbala ‘ayoyala mɛtɛ oko otamba wakawonɛ suke l’ɛkɛdi w’ashi, watɔtɔkaka elowa awɔ lo deko diawɔ ndo wele akatshi awɔ hawɔlɛngɛ, ndo atotondoyaka kɛnɛ tshɛ kasalande.’ (Osambu 1:3) Ndo ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛnya wolo wele la Dui dia Nzambi lam’akandafunde ate: “[Afundelo tshɛ wakasambiyama oma le Nzambi ndo wekɔ, NW] ololo mbetsha antu, la mbalaka, la mbaewula, la mbaekiya lu akambu w’ololo. [D]ia untu a [Nzambi, NW] aluwani, ndu akuki dia ntsha elimu w’ololo tshe.”—2 Timote 3:16, 17.
10. Dikambo diakɔna diɛnama le anto wa Jehowa wa lo nshi yaso nyɛ?
10 Wodelo w’esadi esadi wa lofulo l’atɛmɔdi wa mɛtɛ l’eleko kɛnɛ ka 20 mɛnyaka ɔnɛ Jehowa mbatshulola ɛtshɔkɔ ande. Aha la tamu, l’olui awɔ, ɛmɛnyi ɛsɔ wa nshi nyɛ wewoya lowandji laki Nzambi wakonɛ ngandji k’ɛlɛmbɛ wa Jehowa l’etema awɔ. Oko wakasalaka omembi w’esambu, vɔ tshutshuyamaka dia kitanyiya ɛlɛmbɛ Ande ndo dia mbewoya anto akina lotombo la Jehowa la kɔlamelo tshɛ “ndu la yanyi ndu l’utshu.”—Enyelo 7:15.
Etsha wa Diambo Waki Jehowa
11, 12. Kakɔna kakakotshama oma l’ahindo wakasale Yeso nde l’ambeki ande?
11 L’eleko ka ntondo, nyuma k’ekila kakasha ɛmɛnyi w’Akristo waki la kɔlamelo wolo wa vɔ sala ahindo, dikambo sɔ dikasha djembetelo ya woke yakɛnyaka ɔnɛ awui wakawewoyaka anto waki mɛtɛ. Lam’akinde lo lokanu, Joani Obatizanyi akatome ambeki ande dia vɔ tombola Yeso ɔnɛ: “We keli nd’ako layayi, kana ntulungameli ukina?” Yeso kokadimola ɔnɛ eelo kana kema. Koko, nde akate ate: “Nyutshu, nyututeli Joani akambu wukanyu ndu wenanyu: akanga a tutshungu wambena, akanga a tshumbi wambokendakenda, akanga a sudi wambokono, akanga a puki wambuka, edu wambulo, akanga a wula wambusambishama lukumu l’ololo. Untu tshe lahatani dikambu dia mbutakanya le mi, eko la [ɔngɛnɔngɛnɔ, NW].” (Mateu 11:3-6) Etsha ɛsɔ wa diambo waki oko djembelo le Joani ɔnɛ Yeso mɛtɛ mbele “[Ɔnɛ Layaye, NW].”—Etsha 2:22.
12 Lo woho akɔ wâmɛ mbakakɔnɔla ambeki amɔtshi waki Yeso akanga a hemɔ ndo mbakawololaka kânga edo. (Etsha 5:15, 16; 20:9-12) Ahindo asɔ waki oko djembetelo yakawasha Nzambi. (Heberu 2:4) Ndo etsha ɛsɔ wakɛnyaka ɔnɛ Jehowa mbele kanga wolo tshɛ. Oko ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Satana, “owandji w’andja ɔnɛ,” kimɛ wolo wa nyɔi. (Joani 14:30; Heberu 2:14) Koko, Petero akolola Dɔrɔka, omoto la kɔlamelo, oma lo wolo wa Jehowa, nɛ dia Ndamɛ oto mbakoka mbisha onto lɔsɛnɔ nto.—Esambu 16:10; 36:9; Etsha 2:25-27; 9:36-43.
13. (a) Woho akɔna watetemala ahindo wofundami l’atei Bible mbewoya wolo wa Jehowa polo ndo lo nshi nyɛ? (b) Woho akɔna wele ekotshamelo ka pɔlɔfɛsi ohomba efula dia mɛnya Lozambi laki Jehowa?
13 Ɛlɔ kɛnɛ, ahindo asɔ hawoyosalema nto. Oyango awɔ wamboshilaka la kotshama. (1 Koreto 13:8) Koko, l’atei a Bible, sho tanaka ɛkɔndɔ w’ahindo akɔ asɔ wakashikikɛma oma le anto efula wakawaɛnyi. Etena katewoya Akristo wa nshi nyɛ ɛkɔndɔ w’akambo asɔ wakasalema lo nshi yakete, etsha ɛsɔ mɛnyaka anto akina wolo wa Jehowa. (1 Koreto 15:3-6) Lâdiko dia lâsɔ, lo nshi yaki Isaya, Jehowa akɛnya ɔnɛ ekotshamelo ka pɔlɔfɛsi ekɔ djembetelo ya lânde yɛnya ɔnɛ Nde mbele Nzambi ka mɛtɛ. (Isaya 46:8-11) Pɔlɔfɛsi efula yakasambiyama oma le Nzambi yofundami l’atei a Bible yekɔ lo kotshama lo nshi yaso nyɛ—efula kayɔ yekɔ lo kotshama le Etshumanelo k’Akristo. (Isaya 60:8-10; Danyele 12:6-12; Malaki 3:17, 18, Mateu 24:9; Enyelo 11:1-13) Oko washikikɛyɔ ɔnɛ tekɔ lo sɛna lo “nshi y’ekumelu,” ekotshamelo ka pɔlɔfɛsi shɔ mɛnyaka l’ɔlɔlɔ tshɛ ɔnɛ Jehowa ndamɛ oto mbele Nzambi ka mɛtɛ.—2 Timote 3:1.
14. Woho akɔna wɛnya lɔsɛnɔ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa nshi nyɛ ɔnɛ Jehowa mbele Nkumadiɔndjɔ, Omboledi w’andja w’otondo?
14 Ndo nto, Jehowa ekɔ lo salɛ anto ande akambo wa weke, akambo wa mamba, polo ndo nshi nyɛ. Osase watafulanɛ tsho lo kɛnɛ k’endana la mɛtɛ kele lo Bible ndjaka oma le nyuma ka Jehowa. (Osambu 86:10; Enyelo 4:5, 6) Ehamelo ka diambo kasalema l’andja w’otondo kekɔ djembetelo yɛnya ɔnɛ Jehowa ‘ekɔ lo tasamanya olimu l’etena kawɔ.’ (Isaya 60:22) Lam’atomba ɛhɛnyɔhɛnyɔ lo wedja la wedja lo nshi nyɛ y’ekomelo, anto wa Jehowa tetemalaka la dihonga tshɛ nɛ dia nyuma k’ekila mbakeketshaka. (Osambu 18:1, 2, 17, 18; 2 Koreto 1:8-10) Eelo, lɔsɛnɔ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa nshi nyɛ lekɔ tshondo ya djembetelo yɛnya ɔnɛ Jehowa mbele Nkumadiɔndjɔ, Omboledi w’andja w’otondo.—Zekariya 4:6.
Lokumu l’Ɔlɔlɔ Pombaka Sambishama
15. Esambishelo kakɔna ka woke kakahombe etshumanelo k’Akristo sala?
15 Jehowa akasɔnɔla Isariyɛlɛ oko ɔmɛnyi ande le wedja ekina. (Isaya 43:10) Koko, paka Ase Isariyɛlɛ yema tshitshɛ tsho mbakalongolaka didjango dia ntshɔ ko tosambisha wanɛ wele kema Ase Isariyɛlɛ, ndo vɔ wakatshɔkaka mbala efula paka dia tewoya dombwelo diaki Jehowa. (Jeremiya 1:5; Jona 1:1, 2) Koko, pɔlɔfɛsi ya l’Afundelo wa lo Hɛbɛru yakɛnyaka ɔnɛ, lushi lɔmɔtshi, Jehowa ayokotola yambalo y’efula le ase wedja, ndo dikambo sɔ diakasalema le Isariyɛlɛ waki Nzambi wa lo nyuma. (Isaya 2:2-4; 62:2) La ntondo ka nde mbudɛ otsha l’olongo, Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Okone nyutshu, nyete wedja tshe ambeki.” (Mateu 28:19) Kânga mbakaleke Yeso ndjasha le “ekoko wakashisho lu khumbu ka Isariyele,” ambeki ande wakatomama lo ‘wedja tshɛ,’ polo ndo lo ‘tokoma ta kɛtɛ.’ (Mateu 15:24; Etsha 1:8) Anto tshɛ wakahombe mboka esambishelo k’Akristo.
16. Olimu akɔna wakalongola etshumanelo k’Akristo wa l’eleko ka ntondo dia vɔ kotsha, ndo lo yɛdikɔ yakɔna?
16 Paulo akɛnya ɔnɛ nde akashihodia dikambo sɔ. Oya l’ɔnɔnyi 61 T.D., nde akakoke mbuta ɔnɛ lokumu l’ɔlɔlɔ ‘lakatɔ elowa ndo lakafulanɛ l’andja w’otondo.’ Lokumu l’ɔlɔlɔ kosambishama paka lo wodja ɔtɔi oto kana le djui y’ambatwami, ɛnyɛlɔ oko le wanɛ ‘wakatɛmɔlaka andjelo.’ Koko, lɔ “lakasambishama [le etongami tshɛ kele l’ɛse olongo, NW].” (Kolosai 1:6, 23; 2:13, 14, 16-18) Ɔnkɔnɛ, Isariyɛlɛ wa Nzambi waki l’eleko ka ntondo wakakotsha olimu awɔ wa ‘mbewoya anto akina ɛlɔlɔ w’ɔnɛ lakawaelɛ oma lo wodjima oya l’osase ande wa mamba.’
17. Woho akɔna watatetemala Mateu 24:14 kotshama lo yɛdikɔ ya woke?
17 Koko, esambishelo kɛsɔ ka l’eleko ka ntondo kaki ɛnyɛlɔ ka tshitshɛ ka kɛnɛ kahomba salema lo nshi y’ekomelo. Lam’akandakanyiyaka akambo wa lo nshi yayaye, djekoleko lo kɛnɛ k’endana l’etena kaso kɛnɛ, Yeso akate ate: “Lukumu l’ololo lone la diulelu layusambishama lu kete tshe, uku omenyi le wedja tshe. L’okongo diku, ekumelu kayuya.” (Mateu 24:14; Mako 13:10) Onde pɔlɔfɛsi kɛsɔ kakakotshama? Eelo, tɔ kakakotshama mɛtɛ. Tatɛ oma l’ɔnɔnyi 1919 esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ kakasalema lo yɛdikɔ ya tshitshɛ, koko kambodiangana lo wedja ndekana 230 ɛlɔ kɛnɛ. Esambishelo kekɔ lo mbokɛma lo tshuku dia kɛtɛ dia lo ngɛl’a nkushi, lɛnɛ ele tshitshi ka mamba, ndo lo wedja wosukanyi l’ekwatɛrɛ. Bɛtshi dia kɛtɛ efula diekɔ lo manyamanyema l’esambishelo, ndo wekɔ lo mbishola asɛnga wanganyi etale efula woho w’anto wa lɛkɔ sambishama. Kânga l’atei w’efukutanu, ɛnyɛlɔ oko ta dialɔma la Bosnie la lo Herzégovine, lokumu l’ɔlɔlɔ lekɔ lo tatetemala la sambishama. Oko l’eleko ka ntondo, esambishelo kekɔ lo tɔ elowa “[l’andja w’otondo, NW].” Lokumu l’ɔlɔlɔ lekɔ lo sambishama lo sɛkɛ “le etongami tshɛ kele l’ɛse olongo.” Etombelo akɔna wamboyala na? Ntondotondo, atshikadi w’Isariyɛlɛ waki Nzambi wa lo nyuma wambotshumanyema ‘oma lo wedja tshɛ, oma lo waoho tshɛ, oma lo weoho w’anto tshɛ, ndo oma l’ɛtɛkɛta tshɛ.’ (Enyelo 5:9; 7:9) Mateu 24:14 ekɔ lo tatetemala kotshama lo yɛdikɔ ya woke.
18. Naa awui amɔtshi watakotshama oma l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ l’andja w’otondo?
18 Esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ l’andja w’otondo tokimanyiyaka dia sho shikikɛ ɔnɛ wôngelo wa Yeso oko nkumekanga wambotatɛka. (Mateu 24:3) Lâdiko dia lâsɔ, tɔ mbele ehomɔ ka woke katane “dinela dia la kɛtɛ,” ndo tɔ mɛnyaka anto elongamelo kakɔ ɔtɔi kele le anto tshɛ, mbuta ate Diolelo diaki Jehowa. (Enyelo 14:15, 16, NW) Lam’ele paka Akristo w’eshika ato mbasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ, olimu ɔsɔ w’ohomba tokimanyiyaka dia sho tshikitanya Akristo wa mɛtɛ l’Akristo wa kashi. (Malaki 3:18) Lo yoho shɔ mbakoka wanɛ wasambisha ndo wetawɔ esambishelo kakɔ kondja panda. (1 Timote 4:16) Kɛnɛ koleki ohomba ele, esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ tombolaka Jehowa Nzambi, ɔnɛ lakatome dui di’olimu akɔ salema, nde mbasukɛ wanɛ wôkamba, ndo mbatɔsha olimu akɔ elowa.—2 Koreto 4:7.
19. Akristo tshɛ wambokeketshama dia mbɔsa tɛdikɔ takɔna lam’ayangaso mbɔtɔ l’ɔnɔnyi w’oyoyo w’olimu?
19 Hatokoke mamba l’ɔtɛ wakatshutshuyama ɔpɔstɔlɔ Paulo dia nde mbuta ate: “Fono keko le mi, naka dimi halasambisha lukumu l’ololo!” (1 Koreto 9:16) Ɛlɔ kɛnɛ, Akristo ndjaokaka woho ɔsɔ. “Kamba kâmɛ la Nzambi” lo dianganya osase wa mɛtɛ l’andja ɔnɛ wa wodjima ekɔ tshondo ya diɛsɛ dia mamba ndo ɔkɛndɛ wa woke. (1 Koreto 3:9, NW; Isaya 60:2, 3) Olimu wakatatɛ salema lo yɛdikɔ ya tshitshɛ l’ɔnɔnyi 1919 wambokoma lo yɛdikɔ ya diambo efula nshi nyɛ. Suke l’Akristo miliyɔ tshanu wekɔ lo sambisha lowandji laki Nzambi lam’etshawɔ wenya ndekana miliyara ɔtɔi l’ɔnɔnyi dia mbewoya anto akina losango la panda. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wa mbidja lokolo l’olimu ɔsɔ wa mbetɛ lokombo la Jehowa ekila lee! Lam’ayangaso mbɔtɔ l’ɔnɔnyi w’olimu 1996, nyɛsɔ tɔ̂sɛ tɛdikɔ di’aha pekɔ. Koko, katoleke pokɛ lotui l’ɛtɛkɛta wakatɛ Paulo Timɔtɛ ate: “Usambishaki diui, [oyalake l’etete lɔkɔ, NW].” (2 Timote 4:2) Lam’asalaso dikambo sɔ, sho nɔmbaka Jehowa l’otema ɔtɔi dia nde tshɔkɔla weolo wadjaso.
Onde Wɛ Mbohɔka
◻ Wa na wakahɛnɛ Isariyɛlɛ oko “emenyi” wa Jehowa le wedja ekina?
◻ Woho akɔna wele lɔkɛwɔ kimanyiyaka Akristo dia vɔ sambisha?
◻ Lande na kahomba Ɔmɛnyi w’Okristo mbeka Bible ndo kana latɔ yimba?
◻ Woho akɔna wɛnya lɔsɛnɔ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa nshi nyɛ ɔnɛ Jehowa mbele Nzambi ka mɛtɛ?
◻ Kakɔna kambokotshama oma l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ?
[Caption]
Oko wahalwahembete paka lo dihole dimɔtshi to, lokumu l’ɔlɔlɔ lekɔ lo tasambishama “le etongami tshɛ kele l’ɛse olongo”