Ɔlɔngɔswamelo Waki Jehowa Sukɛka Olimu Anyu
“Dimi lakenyi ondjelo ukina afumbo l’ulungu, aki la lukumu l’ololo la pundju, lakandatelaka [anto].”—ENYELO 14:6.
LANDE na kele ekɔ ohomba sho mbeya olimu wakamba ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa wa l’olongo lo sukɛ olimu w’Akristo na? Ohonyotokokanyiya: onde Ɛmɛnyi wa Jehowa wotokoka sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi l’andja wa ngala ɔnɛ aha l’ekimanyielo k’alembe waki Jehowa wa l’olongo oka? Ɛmɛnyi wa Jehowa wakakambe olimu w’esambishelo l’edja k’eleko kakalole la ngandji k’otamanya ka wodja, eleko kahɛmiyahɛmiya ase pɔlitikɛ wele waa pandashala, l’atei w’ata w’andja w’otondo, ndo l’atei w’ɛhɛnyɔhɛnyɔ efula. Ko otondonga aha ekimanyielo ka Jehowa, onde Ɛmɛnyi ande wotokoka shika ekolo la ntondo ka petsho y’akambo wa nkoho y’alemba, ya tɔshɔnɔdi, ndo mbala mɔtshi la ntondo k’ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa wolo wakawâhɛnyahɛnyaka?—Osambu 34:7.
Wamboshika Tanga Kânga la Ntondo k’Ɛhɛnyɔhɛnyɔ w’Andja Ɔnɛ
2 L’eleko ka 20 kɛnɛ, atunyi aso, oyadi ase ɛtɛmwɛlɔ kana ase pɔlitikɛ, wakatotondjɛ ekakatanu wa weho la weho, tondamisha l’anya wa lɛɛta ndo ekakatanu ekina, di’aha sho kondja diaaso dia kamba olimu wa Jehowa. Akristo w’anangɛso l’akadiyɛso wakahɛnyahɛnyama, wakâhindɛ awui, wakafunde awui wa kashi lo dikambo diawɔ, wakawaemadja lo lɔtɛkɛ, wakatɛkɛta kɔlɔ lo lokombo lawɔ—ndo efula kawɔ wakadiakema—tena efula
oma lo sɛdisɛdi k’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wa lo Babilɔna ka Woke. Sho kokaka mbuta diawɔ oko akawate di’Akristo wa ntondo ɔnɛ: “dia otemwelo one, shu mbeyaka shati: Lu ahuli tshe, antu mvutaka aui wa kolo lu dikambu diawo.” Oko akatshaka ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’Ase Juda wa lo nshi ya Kristo la wolo tshɛ dia shimba olimu ande, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ la ɛtɔlɔki (apostats) wakɔtɔ sheke vɔ l’ewandji wa pɔlitikɛ dia ntsha tshɛ dia shimba olimu a woke w’esambishelo wakamba ekambi wa Jehowa dia mbetsha anto.—Etsha 28:22; Mateu 26:59, 65-67.
3 Oko ɛnyɛlɔ, tende kɛnɛ kakatshama la Pologne lo Ngɔndɔ ka Sato 1, 1946. Henryka Żur, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi wa omoto w’ɛnɔnyi 15 wakadjasɛka suke l’osomba wa Chełm akatshindɛ Ɔmɛnyi okina wa pami atenda anto wakayashaka lo mɛtɛ lo ngelo kakasukana lawɔ. Vɔ akɔ ahende wakatɔtɔka l’anya w’olui w’Aseka Mupɛ wakakengaka alembe wakawelɛka ɔnɛ: Narodowe Siły Zbrojne (Alembe w’Ase Wodja). Wakakule ɔnangɛso lodui la mamba koko nde komvɔ. Koko Henryka kompomɔ lokolo la ngasɔ. Wakôsoya woho w’anyanya l’edja ka wenya a tango efula, wahemba dia mbotshutshuya ɔnɛ kele afunde lokombo la mbapa oko atotshaka Aseka Mupɛ. Onto ɔmɔtshi l’atei a wanɛ wakôsoyaka akawotɛ ate: “Wɛ ekɔ la lotshungɔ la monga la mbetawɔ kakɔna tshɛ, koko funda paka lokombo la Mbapa loto, oko atotshaka Aseka Mupɛ kete amboshila. Naka wɛ tona, kete disashi mbakokongɛ!” Onde nde akashisha kɔlamelo yande? Bu. Lakawɛnyi ngako, anto asɔ wakakotɔna ande otsha l’okonda ko wakatôkanda lɛkɔ. Koko, nde akadje otshumba! Vɔ kôshisha kɔlamelo yande.a—Romo 8:35-39.
4 Ambolekana yɛdikɔ y’ɛnɔnyi lokama w’etondo, ekambi a Nzambi wa nshi nyɛ wambɔhɛnyahɛnyama la hiadi tshɛ ndo l’esehe. Lam’ele Ɛmɛnyi wa Jehowa kema, ndo vɔ hawolange ndjâla etenyi kɛmɔtshi k’olui w’ɛtɛmwɛlɔ waki Satana, vɔ mbɔsamaka oko nyama ya wɔdu munda, l’ɔkɔkɔ w’akambo wa kashi wamamatanyiɛwɔ kana l’ɔtɛ w’anto wâlɔsha l’ohetoheto tshɛ. Ndo nto, vɔ wambosowa efula oma l’anya w’atshunda w’ase pɔlitikɛ. Ɛmɛnyi efula wakadiakema oko amvuedi l’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ. Kânga wedja walɔmbɔma la lowandji latawɔ ɔnɛ l’anto tshɛ (démocratie), mandji shɔ ntshaka tshɛ dia shimba olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Kânga lo 1917 la Canada la l’États-Unis, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wakamamatanyiya Ambeki wa Bible, lokombo lakawetaka Ɛmɛnyi wa Jehowa lo nshi shɔ, awui a kashi ɔnɛ: vɔ mbatɔmbɔsha anto. Wakande Anangɛso wakalɔmbɔlaka la Société Watch Tower wondanda, paka l’ɔkɔngɔ mbakawayɛnyaka lo sɛkɛ ɔnɛ vɔ bu l’onongo.—Enyelo 11:7-9; 12:17.
5 Satana atshakɔ weho tshɛ wakokande ntsha dia shimba olimu wakamba anango Kristo vɔ la anyawɔ wa kɔlamelo. Koko, lo menda awui weta, ndoko ema katshiwadia Ɛmɛnyi wa Jehowa dia vɔ kamba olimu awɔ, oyadi asui, wɔma wâshishawɔ, ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa lo demba, nkanu, pango ya kanu ya wolo, kânga nyɔi. Pâ ya ngasɔ mbɛnawɔ aya ɛnɔnyi deko aha nɛ. Mbala ko mbala, awui wakate Elisha wekɔ tshondo y’ekeketshelo: “Tukaki woma, ne dia wane weli la su, ndeka waku weli la wo efula.” Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wahatakoke mboka wɔma ele nɛ dia lofulo l’andjelo wa kɔlamelo ndeka lɔnɛ l’alembe wa Diabolo la fwa!—2 Khumi ya Dikanga 6:16; Etsha 5:27-32, 41, 42.
Jehowa Tshɔkɔlaka Esambishelo Kakambema l’Ohetoheto
6 L’edja k’eleko ka 20 kɛnɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa wambokamba la diangɔ diambotshula anto nshi nyɛ dia ndeka fufanya olimu a woke w’esambishelo la ntondo k’ekomelo ndja. Lo 1914, Osambisha Russell, ɔnɔmbɔdi wa ntondo wa la Société Watch Tower, akamɛ kamba la waa diapositivɛ kana filmɛ yakɛnyaka alɛdi, yakasanganaka la kɔmatɛrɛ y’oma lo Bible yakadjama l’eshinga ko pomaka lo fɔnɔ, l’ekimanyielo ka kɛnyɔ ya wetshelo y’oma lo Bible y’eshidi enanɛi yakawelɛka ɔnɛ: “Photo-drame de la Création.” Dramɛ diakɔ diakâmbiya anto wa lo wedja efula lo nshi shɔ. L’ɔkɔngɔ diko, l’ɛnɔnyi 1930 la 1940, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakeyama efula lo woho wakawatâkindolaka lo luudu la luudu la fɔnɔ yawɔ ya l’anya, watalongamiya anto asawo w’oma lo Bible wakadjama l’eshinga wakashaka J. F. Rutherford, ɔnɔmbɔdi wa hende wa la Société.
7 Lo 1943, l’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nathan H. Knorr, ɔnɔmbɔdi wa sato wa la Société, nna diakalemanɛka la monga la dihonga di’efula diakatakɔma, lam’akɔsama yɛdikɔ ya mbata kalasa k’ekambi, mbut’ate: Kalasa k’Olimu wa Teokrasi lo tshumanelo tshɛ. Ɛmɛnyi wa Jehowa wakahombe ndowanyema dia sambisha ndo mbetsha anto lo luudu la luudu aha kamba l’alako wakadjama l’eshinga lo fɔnɔ. Tatɛ oma l’etena kɛsɔ, kalasa nkina yakayâtema dia ndowanya wa misiɔnɛrɛ, ambatshi mboka wa lo tena tshɛ, dikumanyi dia l’etshumanelo, la wanɛ walɔmbɔla filialɛ ya la Société Watch Tower. Etombelo akɔna wakɛnama na?
8 Lo 1943, k’atei wa Ta dia Hende di’Andja w’Otondo, Ɛmɛnyi tshɛtshɛ wakasambishaka ngɔndɔ tshɛ waki paka 129000 ato lo wedja 54. Koko, vɔ waki la mbetawɔ ndo l’eshikikelo ɔnɛ pɔlɔfɛsi ka lo Mateu 24:14 ayokotshama la ntondo k’ekomelo ndja. Vɔ waki l’eshikikelo k’ɔnɛ pombaka losango l’ohomba laki Jehowa la mbewola anto lambosambishama ntondo, ko l’ɔkɔngɔ awui wayoyokomiya dikongɛ nɛ di’akambo di’ofukutanu ndjokotshama. (Mateu 24:21; Enyelo 16:16; 19:11-16, 19-21; 20:1-3) Onde wakakondja difuto oma lo weolo wakawadje?
9 Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ la wedja 13 kana ndekana wele wambolekanya lofulo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa wâsasa 100000 lo wodja la wodja. Lo wedja efula wa l’atei awɔ, Ɔtɛmwɛlɔ w’Aseka Mupɛ mbakita dikuma lɛkɔ. Nyɛsɔ tênde kɛnɛ keta lo wedja akɔ. Brésil ekɔ l’apandjudi wa lokumu l’ɔlɔlɔ oko 450000, koko oleki anto 1200000 wakɔtɔ lo losanganya la Eohwelo ka nyɔi ka Kristo lo 1997. Tekɔ l’ɛnyɛlɔ kekina oma la Mexique: lɛkɔ lofulo l’Ɛmɛnyi lekɔ oko 500000 ndo oleki anto 1600000 wakɔtɔ lo losanganya la Eohwelo. Wedja ekina woludi l’Aseka Mupɛ vɔ ɛnɛ: Italie (yɛdikɔ y’Ɛmɛnyi 225000), France (suke l’Ɛmɛnyi 125000), Espagne (ndekana Ɛmɛnyi 105000), la Argentine (ndekana 115000). L’États-Unis, lɛnɛ ele As’Asɔnyi, Aseka Mupɛ la ɔtɛmwɛlɔ w’Ase Juda mbokame, Ɛmɛnyi oko 975000 wekɔ lɛkɔ, ndo oleki anto 2000000 wakɔtɔ lo losanganya la Eohwelo. Mɛtɛ, olui wa woke w’anto wekɔ lo tomba oma lo Babilɔna ka Woke, etshumanelo k’ɛtɛmwɛlɔ tshɛ wa kashi wa l’andja w’otondo, wakakitɔnakɔ la wetshelo awɔ w’okandokando ko wɛ̂lɛ otsha le Nzambi l’alaka ande waha l’okakatanu wendana l’“ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu.”—2 Petero 3:13; Isaya 2:3, 4; 65:17; Enyelo 18:4, 5; 21:1-4.
Vɔ Mbɔtɔnganyiyaka Losango l’Ehomba w’Anto
10 Sho mbisholaka anto efula wamboya oya le Jehowa lo tshimbo ya Kristo Yeso l’ekimanyielo k’esambishelo ka lo luudu la luudu. (Joani 3:16; Etsha 20:20) Koko, takambakɔ la toho tokina nto. Awui wambotshikitana, ndo w’ekondjelo k’okundji wôsokoya amato efula dia vɔ kamba elimu. Mbala efula, l’atei a lumingu, anto hawoleke tanema lawakawɔ. Diakɔ diɔtɔnganyiya Ɛmɛnyi wa Jehowa esambishelo kawɔ l’awui wa ngasɔ. Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso la k’ambeki ande wa l’eleko ka ntondo, vɔ ntshɔka l’ahole ndo l’etena keyawɔ ɔnɛ tayototana anto.—Mateu 5:1, 2; 9:35; Mako 6:34; 10:1; Etsha 2:14; 17:16, 17.
11 Ɛlɔ kɛnɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɔsaka tɛdikɔ la yewo tshɛ, ndo vɔ sambishaka anto lo waa parkingɛ, lo ahata (quartiers) w’amundji w’ekanda, lo waa uzinɛ, l’ahole w’elimu ndo wa wa kɔmɛlɛsa, lo waa kalasa, laka apulushi, l’ahole wasomba akanga mituka esasɛ, la waa ɛtɛlɛ, rɛstora, ndo l’ɛsɛsɛ. Mbut’ate: vɔ sambishaka l’ahole wakoka tanema anto. Ndo l’etena katanema anto lawakawɔ, Ɛmɛnyi tetemalaka mbaenda lɛkɔ. Tshelo ya dimɛna ya ndjelaka anto lɛnɛ atanemawɔ tokonyaka lo dianganya ekanda efula walembetshiya Bible. Lo ntsha ngasɔ, sho pomanaka l’anto wele oko ɛkɔkɔ. Sho tatɛ̂ka mbeka l’anto w’eyoyo Bible. Olekanyi miliyɔ tshanu l’etenyi y’ekambi wayasha la lolango lawɔ watetemalakɔ kamba olimu wa mamba wa wetshelo wambokambema lo lɔsɛnɔ l’anto l’ohetoheto tshɛ! Onde ndo wɛ mbele la diɛsɛ dia monga l’atei awɔ?—2 Koreto 2:14-17; 3:5, 6.
Kakɔna Kasokoya Ɛmɛnyi wa Jehowa Na?
12 Olimu akɔna wanda ɔlɔngɔswamelo waki Nzambi wa l’olongo l’awui asɔ tshɛ na? Isaya akatatshi ate: “Ana aye tshe wayetshama le [Jehowa], ku vo wayuyala la [“wɔladi,” NW] utamanya.” (Isaya 54:13) Jehowa ekɔ lo mbetsha anto tshɛ wa l’atei a diwotɔ nɛ dia l’andja w’otondo lo tshimbo y’ɔlɔngɔswamelo ande wɛnama wa la nkɛtɛ—lo Mbalasa ya Diolelo, ndo lo nsanganya ya weke. Vɔ mongaka lo wɔladi ndo sɛnaka lo kâmɛ. Wetshelo wa Jehowa ambotondja anto wotshikitanyi l’akina, wanɛ wambetshama dia mbokana ngandji l’asawɔ, ndo nanga anyawɔ anto oko ayalangawɔ, aha la mbahetsha, oyadi lo dihole diakɔna tshɛ diadjasɛwɔ l’andja ɔnɛ wambatɔna ndo wâtola anto.—Mateu 22:36-40.
13 Ngandji mbasokoya Ɛmɛnyi wa Jehowa dia vɔ tetemala sambisha kânga mbahawadje anto yimba kana mbâhɛnyahɛnyawɔ. (1 Koreto 13:1-8) Vɔ mbeyaka ɔnɛ: oko wadita Enyelo 14:6, olimu awɔ wayosha anto panda nɔmbwamaka oma l’olongo. Losango lakɔna lasambishama l’ɛlɔmbwɛlɔ k’andjelo na? “Nyuki [Nzambi] woma, nyûtumbuli, ne dia unya andi w’elumbwelu ambukuka. Nyotemole one lakatungi ulungu la kete la ashi a wuki la teko di’ashi.” Esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo tombolaka lokombo la Jehowa. Anto wambêlamɛ dia tombola Nzambi Otungi, koko aha ditongami kana wetshelo w’ohilwelo waheyama ɔtɛ l’ekolo. Ko lande na kahombaso kamba olimu w’esambishelo esadi esadi na? Nɛ dia wonya w’elombwelo wambokoka—elombwelo ka Babilɔna ka Woke la wa tenyi dikina tshɛ dia lo dikongɛ diaki Satana nɛ di’ɛnama.—Enyelo 14:7; 18:8-10.
14 Okristo tshɛ wamboyakimɔ le Nzambi kambaka olimu ɔsɔ w’esambishelo. Dikumanyi dia lo nyuma mbetaka ka ntondo lo sambishaka kâmɛ l’etshumanelo. Ambatshi mboka wambolowanyema mangemaka wonya tshɛ l’olimu ɔsɔ. Apandjudi wa losango la Diolelo wele l’ohetoheto, oyadi kânga wanɛ wele l’akoka wa sambisha yema ya wenya tshitshɛ tsho lo ngɔndɔ kana wasambisha efula, wadianganyakɔ losango lakɔ lo nkɛtɛ k’otondo.—Mateu 28:19, 20; Heberu 13:7, 17.
15 Onde weolo ɛsɔ tshɛ wadjama wekɔ la shɛngiya mɔtshi le andja ɔnɛ? Djembetelo tshɔi yɛnama hwe ɔnɛ wekɔ la shɛngiya le andja ɔnɛ ele mbala efula vɔ tɛkɛtaka di’Ɛmɛnyi wa Jehowa lo televiziɔ la lo tita sango. Mbala efula, nsango ya ngasɔ mbikaka epole ɔsɛkɛ lo welo watetemalaso mbidja ndo wayâshikikɛso dia mɛnana l’anto tshɛ. Eelo mɛtɛ, ohetoheto aso ndo woho wakɔlamɛso la sambisha mambiyaka anto efula, kânga mbele anto efula hawetawɔ losango lakɔ la amɛmbi wa nsango!
Ohetoheto Aso dia Shidiya Olimu w’Esambishelo
16 Hateye wenya engana wambotshikala dia dikongɛ nɛ di’akambo komɛ, ndo sho bu l’ohomba wa mbeya wenya akɔ, etena kele otema aso w’ɔlɔlɔ mbatosokoya dia sho kambɛka Jehowa. (Mateu 24:36; 1 Koreto 13:1-3) Koko sho mbeyaka shikaa ɔnɛ: dia ngandji ka Jehowa, wolo ande ndo losembwe lande tomba sɛkɛ, lokumu l’ɔlɔlɔ pombaka sambishama “ntundu.” (Mako 13:10) Omalɔkɔ, oyadi kânga aya ɛnɔnyi efula mbambotokongɛ l’asolo lokoloko ekomelo ka dikongɛ nɛ dia kɔlɔ, di’aha la losembwe, ndo dia ngala, sho pombaka sɛna l’ohetoheto tshɛ lo ndjela ndjâkimɔ kaso oyadi kânga la ntondo k’awui akɔna tshɛ. Mbeyaka ndjâla ko taya esombe kana tekɔ la hemɔ, koko tâkakoke kambɛ Jehowa l’ohetoheto akɔ wâmɛ oko waki laso lam’akiso teke ɛlɔngɔlɔngɔ kana l’alemba a wolo. Ondo taya bu l’akoka wa sambishaka efula oko akatasambishaka ntondo, koko mɛtɛ, sho kokaka nama tɛdikɔ t’ɛlɔlɔ takatɔshi dia ndjahombia woho wa tombolaka Jehowa.—Heberu 13:15.
17 Ɔnkɔnɛ, oyadi ɔlɔngɔlɔngɔ kana osombe mbeso, nyɛsɔ tôngake l’ohetoheto ndo tewoyake anto tshɛ wahomana la so losango lendana l’andja w’oyoyo wakongɛso. Nyɛsɔ tokoya yana mɔtshi ya yimato ya diki y’ɛnɔnyi Esambele ya l’Australie yakatshu lushi lɔmɔtshi nde la nyango atosomba diangɔ lo makashinyi. Nde akoke wata lushi lɔmɔtshi lo Mbalasa ka Diolelo ɔnɛ ekɔ ohomba efula sho tshɛ sambishaka, ko nde akadje tobukubuku tohende talembetshiya Bible lo tapa diande. Lam’akafutaka nyango falanga le kapita ka makashinyi, nde akadingɔ. Nyango akadimɔke nganɛ ko mbɛnaka asha osekaseka a omoto ɔmɔtshi biukubuku! Ko nyango ndjotshɔ atɔlɔmba osekaseka akɔ edimanyielo lo woho wakawosanyisha ɔnande. Lâsɔ k’osekaseka akɔ ambetawɔ biukubuku yakɔ la lowando tshɛ. Lam’akawakakitɔna l’osekaseka akɔ, nyango akayowombola oma lɛnɛ akandakondja dihonga dia tɛkɛtsha onto lahandeye. Nde akakadimola ate: “Lakate dimɛ l’otema nte: Ɔtɔi, Ahende, Asato! Ko lakatatɛ sawola lande!”
18 Sho tshɛ tekɔ l’ohomba wa mbokoya yimba yakɛnya yana ya yimato shɔ ya l’Australie, djekoleko dia sho tatɛ mbutɛ onto lahateye kana ewandji ɛmɔtshi lokumu l’ɔlɔlɔ. Sho mbeyaka mboka wɔma ɔnɛ wayotona. Koko tatohɛke kɛnɛ kakate Yeso ɔnɛ: “Tanyuyakananyaki nyati: Ukundi ayutukaluya diui, kana aui akona wayututa? Ne dia [“nyuma k’ekila,” NW] ayunyetsha aui wayunyuhumba mvuta lu unya oso.”—Luka 12:11, 12.
19 Omalɔkɔ, lam’asukananyu l’onto ɔmɔtshi la loshilambo tshɛ dia mbosambisha lokumu l’ɔlɔlɔ, nyoyashikikɛ ɔnɛ Nzambi ayonyokimanyiya lo tshimbo ya nyuma kande. Miliyɔ y’anto mbidjaka mbetawɔ kawɔ le anto k’anto wele la lɔsɛnɔ ɛlɔ kɛnɛ, koko lui anɛ kete wambovɔ. Le so, sho mbɛkamaka Jehowa kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo ande wa l’olongo—Kristo Yeso, andjelo w’ekila, kâmɛ ndo Akristo w’akitami wamboshila la mbolɔ—wanɛ wasɛna pondjo pondjo! Ɔnkɔnɛ, tôhɛke dia: “Wane weli la su, ndeka waku weli la wo efula”!—2 Khumi ya Dikanga 6:16.
[Footnote]
a Dia wɛ kondja bɛnyɛlɔ dikina, enda lo Annuaire des Témoins de Jéhovah 1994, lɛkɛ 217-20.
[Study Questions]
1. Ngande wakahembama Ɛmɛnyi wa Jehowa, ndo lande na kakawahandɔ?
2. Ngande wafɔna Akristo wa mɛtɛ wa l’eleko ka ntondo la wa nshi nyɛ?
3. Wetshelo akɔna wambotokondja oma lo kɔlamelo yaki Henryka Żur?
4. Ase pɔlitikɛ l’ase ɛtɛmwɛlɔ akawatshe dia shimba olimu w’esambishelo ka Diolelo?
5. Ɛtɛkɛta akɔna wakakeketsha ekambi wa Jehowa?
6, 7. (a) Weolo akɔna wakadjama oma k’etatelo k’eloko kɛnɛ dia sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ? (b) Otshikitanu akɔna w’ohomba wakatshama oma l’etatelo ka 1943?
8. Ngande wakɛnya Ɛmɛnyi wa Jehowa mbetawɔ kawɔ k’efula lo 1943 na?
9. Ɛnya ɔnɛ olimu w’esambishelo wambohama efula?
10. Ngande wakatshikitana akambo lo ngelo mɔtshi na?
11. Lende asambisha Ɛmɛnyi wa Jehowa ɛlɔ kɛnɛ, ndo etombelo akɔna wɛnama?
12. (a) Ngande wetsha Jehowa ekambi ande? (b) Shɛngiya yakɔna yele la wetshelo akɔ ɔsɔ?
13. Kakɔna katoshikikɛ ɔnɛ tekɔ lo kondja ɛlɔmbwɛlɔ k’andjelo l’olimu w’esambishelo na?
14. Waa na wendana la shaka nyɛ y’olimu wa wetshelo?
15. Kakɔna kɛnya ɔnɛ olimu w’esambishelo wakamba Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ la shɛngiya mɔtshi na?
16. Dionga diakɔna diahombaso monga adiɔ lo etena ka tshitshɛ kambotshikala kɛnɛ na?
17. Kɔndɔla dui dimɔtshi diakatshama diakoka tokimanyiya sho tshɛ.
18. Ngande wakokaso mɛnya yimba y’ɔlɔlɔ na?
19. Ngande wɔsayɛ olimu ayɛ w’esambishelo?
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 9]
[Caption on page 9]
Henryka Żur
[Caption on page 10]
[Caption on page 10]
Japon, Martinique, États-Unis, Kenya, États-Unis
Ɛmɛnyi wa Jehowa sambishaka lo tena tshɛ ndo l’ahole tshɛ watanema anto
[Caption on page 12]
[Caption on page 12]
Oma ko tshatelo y’eleko kɛnɛ, wakakambaka la fɔnɔ dia dianganya losango la Diolelo
[Caption on page 12]
[Review on page 12]
Ngande Wayoyokadimola?
◻ Olimu akɔna wakamba ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa wa l’olongo lo dikambo dia panda k’ekambi ande?
◻ Elui akɔna w’ase pɔlitikɛ la w’ɛtɛmwɛlɔ wambɛnya Ɛmɛnyi wa Jehowa pâ l’eleko ka 20 kɛnɛ na?
◻ Ngande wakatshikitanya Ɛmɛnyi wa Jehowa olimu awɔ w’esambishelo lo ndjela ehomba w’anto watakadimɔ tsho l’etshaka wenya?
◻ Kakɔna kakosokoya dia wɛ sambisha?