Tɔngɛnɛngɛnɛ lo woho wambotokondja ewo ka Jehowa
“Mete, wane watuhukamaka diui dia [Nzambi], la watudikitanyiaka, mbeli la otshoko!”—LUKA 11:28.
1. Etena kakɔna kakatatɛ Jehowa sawola l’anto?
JEHOWA mbokaka anto ngandji ndo nde ndjakiyanyaka efula dikambo diawɔ. Lâsɔ, hatohombe mamba dia mbeya ɔnɛ nde sawolaka la wɔ. Nde akamɛ sawola l’anto l’ekambɔ k’Ɛdɛna. Lo ndjela Etatelu 3:8, “la dikolo,” dimɔtshi Adama l’Eva ‘wakoke dui dia Jehowa Nzambi.’ Anto amɔtshi mbutaka ɔnɛ dikambo sɔ mɛnyaka dia ondo Jehowa aki la mbekelo ka sawolaka lushi tshɛ nde l’Adama l’etena kɛsɔ. Oyadi aki ngasɔ kana bu, Bible mɛnyaka hwe dia Nzambi akɔshi etena, aha tsho ka mbisha pami kɛsɔ ka ntondo ɛlɛmbɛ koko ndo ka mbêtsha kɛnɛ kakandahombaka mbeya dia nde mɛmba ɛkɛndɛ ande.—Etatelu 1:28-30.
2. Ngande wakayakakitola atshukanyi wa ntondo vamɛ oma l’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Jehowa, ndo etombelo akɔna wakonge la dikambo sɔ?
2 Jehowa akasha Adama l’Eva lɔsɛnɔ, lowandji lâdiko a waa nyama, ndo lâdiko wa nkɛtɛ k’otondo. Koko, nde akâsekɛ dikambo ɔtɔi, vɔ takawahombe ndɛ elowa w’oma l’otamba w’ewo k’akambo w’ɔlɔlɔ la wa kɔlɔ. Adama l’Eva wakɔnyɔla didjango diaki Nzambi lam’akawatshutshuyama oma le Satana. (Etatelu 2:16, 17; 3:1-6) Vɔ wakasɔnɛ dia sala akambo oko walangawɔ, ndo shikikɛ vamɛ kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la kɔlɔ. Lo sala ngasɔ, vɔ wakatshe akambo oko akanga wa dinginya lo ndjâkakitola vamɛ oma l’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Otungi awɔ wa ngandji. Dikambo sɔ diakonge l’etombelo wa kɔlɔ efula oyadi le wɔ vamɛ kana le ana wakawahombe ndjôta. Adama l’Eva wakatshunde esombe ndo l’ɔkɔngɔ diko wakayovɔka aha la monga l’elongamelo k’eolwelo. Anawɔ wakahowɔ pɛkato ndo nyɔi k’oma lo pɛkato kɛsɔ.—Romo 5:12.
3. Bonde kakasawola Jehowa nde la Kɛna, ndo ngande wakakadimola Kɛna l’awui wakandawotɛ?
3 Kânga mbakonge ɔtɔmbɔkwɛlɔ ɔsɔ l’Ɛdɛna, Jehowa akatetemala sawola l’anto wakandatonge. Kɛna, ɔna l’enondo lakote Adama nde l’Eva, aki lo wâle wa nɛndjama la pɛkato. Jehowa akawewola dia lɔkɛwɔ lande layowela ekakatanu efula ndo akɔlɔmbɛ dia nde ‘tshika kɔlɔ ko sala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ.’ Kɛna kondjela dako sɔ dioludi la ngandji ndo akadiake ɔnango. (Etatelu 4:3-8) Ɔnkɔnɛ, anto akɔ asato wa ntondo wa lanɛ la nkɛtɛ kondjela ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le ɔnɛ lakawasha lɔsɛnɔ, mbut’ate Nzambi lasha ekambi ande alako dia vɔ ndjakondjiyɛ wahɔ oma lɔkɔ. (Isaya 48:17) Jehowa akahombe mɛtɛ monga la lonyangu efula l’ɔtɛ wa dikambo sɔ!
Jehowa akayaeyanya ndamɛ le anto wa lo nshi y’edjedja
4. Lo kɛnɛ kendana l’ana waki Adama, kakɔna kele Jehowa aki l’eshikikelo, ndo losango lakɔna l’elongamelo lakandewoya lam’akandakanyiyaka dikambo sɔ?
4 Kânga mbakinde la lotshungɔ la pembola sawo dia lam’asande l’anto, Jehowa kosala ngasɔ. Nde aki l’eshikikelo ɔnɛ ana amɔtshi waki Adama wayoyela ɛlɔmbwɛlɔ Kande la lomba tshɛ. Oko ɛnyɛlɔ, lam’akandashaka Adama l’Eva dilanya, Jehowa akate di’oyelo wa ‘lɔtɔngɔ’ lakahombe ndjɔlɔshana l’Olui, mbut’ate Satana Diabolo. L’edjedja ka wonya, Satana akahombe ndjominolama l’ɔtɛ. (Etatelu 3:15) Prɔfɛsiya kɛsɔ aki losango l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula l’elongamelo le anto “watuhukamaka diui dia [Nzambi], la watudikitanyiaka.”—Luka 11:28.
5, 6. Lo toho takɔna takasawolaka Jehowa nde l’ekambi ande la ntondo ka ntambe ka ntondo ka lo nshi yaso nyɛ, ndo ngande wakâkondjiyɛ dikambo sɔ wahɔ?
5 Jehowa akewoya lolango lande le ewandji wa nkumbo wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja, ɛnyɛlɔ oko Nɔa, Abarahama, Isaka, Jakɔba, la Jɔbɔ. (Etatelu 6:13; Etumbelu 33:1; Jobo 38:1-3) L’ɔkɔngɔ diko, lo tshimbo ya Mɔsɛ nde akayoshaka wodja w’Isariyɛlɛ tshondo ya dibuku di’ɛlɛmbɛ. Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ akakimanyiya lo weho efula. Lo kitanyiya ɛlɛmbɛ akɔ, Isariyɛlɛ akayakakitola la wedja ekina oko wodja waki Nzambi wa lânde. Nzambi akashikikɛ ase Isariyɛlɛ dia naka vɔ kitanyiya Ɛlɛmbɛ ande, kete nde ayowatshɔkɔla, aha l’emunyi oto koko ndo lo nyuma, lo mbaetɛ diolelo di’ɛlɔmbɛdi, mbut’ate wodja w’ekila. Ɛlɛmbɛ waki ndo la wadjango wakendanaka kânga la diangɔ dia ndɛ ndo la pudipudi akakimanyiyaka di’anto monga la yonge ya dimɛna. Koko, Jehowa akawaewola nto oma l’etombelo wa kɔlɔ wakoka mbakomɛ naka vɔ pindola ɛlɛmbɛ ɛsɔ.—Etumbelu 19:5, 6; Euhwelu k’Elembe 28:1-68.
6 L’edjedja ka wonya, abuku akina wakayokotshama lo Bible. Ɛkɔndɔ w’edjedja mbutaka dia woho wakasɛnaka Jehowa nde la wedja ndo l’anto. Abuku w’ɛkɔndɔ kɔndɔlaka waonga ande dimɛna efula. Abuku wa prɔfɛsiya wakewoyaka woho wayokotshama lolango laki Jehowa lo nshi yayaye. Apami wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja wakeke ndo wakakitanyiya efundelo ɛsɔ wakasambiyama oma le Nzambi la yambalo tshɛ. Ɔmɔtshi akafunde ate: “Diui diaye dieko tala l’ekulu ami, ndu usasi lu mbuka kami.” (Osambu 119:105) Jehowa akasha wanɛ waketawɔka dia mpokamɛ wetshelo ndo osase.
Osase wambongamɔ efula
7. Kânga mbakatshe Yeso ahindo, nde akeyamaka ntondo oko na, ndo lande na?
7 Oma lo ntambe ka ntondo, elui w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda wakayokotshaka awui w’ashidi lo Ɛlɛmbɛ. Wakayokambaka l’Ɛlɛmbɛ lo yoho ya kɔlɔ, ndo lo dihole di’ɛlɛmbɛ monga kiɔkɔ y’osase, vɔ wakayokomaka wotsho l’ɔtɛ w’awui w’ashidi asɔ wakawayokotsha. (Mateu 23:2-4) Koko, l’ɔnɔnyi wa 29 T.D., Yeso akɛnama oko Mɛsiya. Ɔkɛndɛ ande komonga tsho wa mbisha lɔsɛnɔ lande dikambo di’anto koko aki ndo wa ‘sambisha akambo wa mɛtɛ.’ Kânga mbakandasale ahindo, nde akeyamaka ntondotondo oko ‘ombetsha.’ Wetshelo ande aki oko osase wangamɔ lo wodjima wa lo nyuma wakakombe timba t’anto. Yeso ndamɛmɛ akate ate: ‘Dimi lekɔ osase wa la nkɛtɛ.’—Joani 8:12; 11:28; 18:37.
8. Abuku akɔna wakafundama la ntambe ka ntondo ka lo nshi yaso nyɛ, ndo ngande wakawakimanyiya Akristo wa ntondo?
8 L’ɔkɔngɔ diko mbakayokotshamaka Evanjiliɔ ɛnɛi wakafundama ɔkɔndɔ wa lɔsɛnɔ laki Yeso, ndo dibuku di’Etsha, diɛnya woho wakayahamaka Lokristo l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Yeso. Aki nto mikanda wakafunde ambeki waki Yeso lo wolo wa nyuma, mbidja ndo dibuku di’Enyelo diele l’awui wa prɔfɛsiya. Efundelo ɛsɔ, mbidja ndo Afundelo w’ase Hɛbɛru, mbatosha otondo wa Bible. L’ekimanyielo k’abuku asɔ wakafundama lo wolo wa nyuma ka Nzambi, Akristo kokaka “nshihudia okone eli wekeki, utali, dungulungu la ohongo” w’akambo wa mɛtɛ. (Efeso 3:14-18) Vɔ kokaka monga la ‘yimba ya Kristo.’ (1 Koreto 2:16) Koko, Akristo wa ntondo asɔ koshihodia oseka kiambokambo tshɛ yendana l’asangwelo waki Jehowa. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafundɛ anyande ambetawudi ate: “Kakiane, tatenaka lu [talatala].” (1 Koreto 13:12) Talatala ka ngasɔ kakakokaka mɛnya dɛdi koko aha la dikɛnɛmɔla tshɛ lo tshɛ. Eokelo k’oshika k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi kakahombe ndjonga lo nshi yayaye.
9. Osase akɔna wambongamɔ lo “nshi y’ekumelu”?
9 Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo sɛna l’etena kelamɛ ɔnɛ “nshi y’ekumelu,” kele la “tena dia wulu.” (2 Timote 3:1) Omvutshi Danyɛlɛ akatatshi ate l’etena kɛsɔ, ‘ewo ka mɛtɛ kayoyala efula.’ (Danyele 12:4) Ɔnkɔnɛ, Jehowa, Onto la Woke Lewoya akambo, akakimanyiya anto wele l’etema w’ɔlɔlɔ dia shihodia Ɔtɛkɛta ande. Nyemba y’anto wamboshihodia kakianɛ dia wakahenya Kristo Yeso l’okudi lo yoho yahɛnama l’ɔnɔnyi wa 1914. Vɔ mbeyaka nto dia kem’edja, nde ayanga la komiya akambo wa kɔlɔ tshɛ ndo kadimola nkɛtɛ kɛnɛ paradiso ka l’andja w’otondo. Dikambo sɔ di’ohomba diendana la lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diekɔ lo sambishama ɛlɔ kɛnɛ lo nkɛtɛ k’otondo.—Mateu 24:14.
10. Lo ɛnɔnyi nkama wambeta, ngande wakɔsaka anto alako waki Jehowa?
10 Eelo, l’edja k’ɔkɔndɔ w’ana w’anto, Jehowa okewoyaka lolango lande ndo sangwelo diande le anto wasɛna lanɛ la nkɛtɛ. Ɔkɔndɔ wa lo Bible tɛkɛtaka dikambo di’efula k’anto wakahokamɛ, wakakambe la lomba laki Nzambi, ndo wakatshɔkwama l’ɔtɛ wa dikambo sɔ. Tɔ tɛkɛtaka dikambo di’anto akina wakatone dako diaki Nzambi dioludi la ngandji, ndo wakayele mboka ka kɔlɔ kaki Adama l’Eva. Yeso akɛnya dikambo sɔ lam’akandasha ɛnyɛlɔ ka mboka hiende ya didjidji. Kɛmɔtshi tɔlaka otsha l’elanyelo. Tɔ kekɔ woke ndo enanɔnanɔ, anto efula wɔnyɔla Ɔtɛkɛta waki Nzambi mbɔtɔka lɔkɔ. Mboka kekina tɔlaka otsha lo lɔsɛnɔ la pondjo. Kânga mbetɔ tshitshɛ, tɔ kekɔ mboka kɔtɔ paka tɔtɔi t’anto tetawɔ awui wa lo Bible lo woho wetɔ Ɔtɛkɛta waki Nzambi, ndo lo woho wɔtɔnganyiyawɔ nsɛnɔ yawɔ l’awui akɔ.—Mateu 7:13, 14.
Tɔngɛnɛngɛnɛ kɛnɛ kele laso
11. Ewo ndo mbetawɔ kaso ka lo Bible mɛnyaka dikambo diakɔna?
11 Onde wɛ ekɔ l’atei w’anto wambɔsɔna mboka k’otsha lo lɔsɛnɔ? Naka ngasɔ, kete wɛ ayohomba tshikala lɔkɔ. Ngande wakokayɛ tshikala lo mboka kɛsɔ na? Ele lo kanaka yimba mbala la mbala ndo la lowando tshɛ l’ɛtshɔkɔ wamboyokondja lo lɔsɛnɔ layɛ diɛsɛ oma lo mbeya akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Woho wakayetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ mɛnyaka dia wɛ ambetawɔma le Nzambi ndo ambokondja ɛtshɔkɔ oma le nde. Yeso akɛnya dikambo sɔ lam’akandalɔmbɛ She ate: “Dimi lambukuka lusaka, we Papa, Uwandji w’ulungu la kete, ne dia we akashe akambu ane le akanga a yimba la ewu, ku we ambuwashula le ana w’ashashi.” (Mateu 11:25) Amundji wa nse la anongodi w’elambo wakamane wetshelo waki Yeso fundo, etena kele ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wanɛ wakeke mukanda efula koshihodia wetshelo ɔsɔ. Yeso akate nto ate: “Nduku untu leya ndja le mi, tshikima Papa lakantumi kûkutudi.” (Joani 6:44) Naka wɛ amboyokoma lo mbeya Bible ko monga la mbetawɔ ndo ndjela wetshelo wa lɔkɔ, kete dikambo sɔ mɛnyaka dia Jehowa mambokokotola. Ɔsɔ ekɔ ɔkɔkɔ wa wɛ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ.
12. Lo toho takɔna tatosha Bible osase?
12 Ɔtɛkɛta waki Nzambi wekɔ l’akambo wa mɛtɛ watshungola anto ndo washa osase. Wanɛ wɔtɔnganyiya nsɛnɔ yawɔ l’ewo k’oma lo Bible wambotshungɔ oma lo dikanyiyakanyiya, oma lo wetshelo wa kashi, ndo oma lo womombe (ignorance) wele la miliyɔ y’anto. Oko ɛnyɛlɔ, mbeya akambo wa mɛtɛ wendana l’anima totshungolaka oma lo wɔma w’ɔnɛ onto lambovɔ kokaka tosalɛ kɔlɔ kana fɔnya ɔnɛ wakiso wa ngandji wakavu wekɔ lo sowa. (Ezekiyele 18:4) Mbeya akambo wa mɛtɛ lo kɛnɛ kendana l’andjelo wa kɔlɔ tokimanyiyaka dia mbewɔ wâle waya oma lo diɔtɔnganelo dia l’ɛdiɛngɛ. Wetshelo wa eolwelo keketshaka wanɛ wambovusha wakiwɔ wa ngandji. (Joani 11:25) Prɔfɛsiya ya Bible tɛnyaka l’etena kakɔna kotɔsɛna ndo toshaka mbetawɔ l’alaka waki Nzambi wendana la nshi yayaye. Vɔ keketshaka nto elongamelo kaso ka nsɛna pondjo pondjo.
13. Ngande wele kitanyiya Ɔtɛkɛta waki Nzambi tokimanyiyaka efula l’emunyi?
13 Atɔndɔ waki Nzambi wa lo Bible tetshaka dia monga la yoho ya lɔsɛnɔ yakoka tela wahɔ wa l’emunyi. Oko ɛnyɛlɔ, sho mbekaka dia mbewɔ ditshelo dialanya demba, ɛnyɛlɔ ɔnwɛlɔ wa mfɔka ndo wa dinɔnɔ dikina dia wolo. Sho mbewɔka nto wodjwelo wa wanu. (2 Koreto 7:1) Kitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi wendana la lɔkɛwɔ tokokɛka oma lo hemɔ yasambemɛ oma l’awui wa dieyanelo. (1 Koreto 6:18) Lo kitanyiya dako diaki Nzambi diatotɛ di’aha monga la ngandji k’okundji, sho hatolanya wɔladi aso wa lo yimba, l’ɛnyɛlɔ k’anto efula watawese dia monga ɛngɔnyi. (1 Timote 6:10) Lo toho takɔna tamboyokondja wahɔ l’emunyi lo woho wakayakambe l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi lo lɔsɛnɔ layɛ?
14. Shɛngiya yakɔna yele la nyuma k’ekila lo nsɛnɔ yaso?
14 Naka sho mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yaso l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi, kete tayolongola nyuma kande k’ekila. Sho mongaka nto la lonto lele oko laki Kristo, lɛnama oma lo waonga w’amɛna efula wele oko otema wa kɛtshi ndo wa kandji. (Efeso 4:24, 32) Nyuma kaki Nzambi tɔtɔshiyɛka nto elowa atɔ oko ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, ki, ndjakimela, kɛtshi, ɔlɔlɔ, mbetawɔ, memakana la ndjaenda. (Ngalatiya 5:22, 23) Waonga asɔ tokimanyiyaka dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ lam’asaso l’anto akina, mbidja ndo ase nkumbo kaso. Sho kondjaka wolo wa l’etei k’otema watokimanyiya dia ndɔshana l’ekakatanu la dihonga tshɛ. Onde wɛ sɛdingolaka shɛngiya y’ɔlɔlɔ yele la nyuma k’ekila lo lɔsɛnɔ layɛ?
15. Ngande wakondjaso wahɔ lo mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yaso la lolango laki Nzambi?
15 Etena kɔtɔnganyiyaso nsɛnɔ yaso la lolango laki Nzambi, sho keketshaka diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa. Sho ndekaka monga l’eshikikelo k’ɔnɛ nde ekɔ lo mbeya woho weso ndo ekɔ lo toka ngandji. Oma l’akambo watokomɛ, sho mbekaka dia nde tosukɛka lam’eso lo tena dia wolo. (Osambu 18:18) Sho mɛnaka dia nde mɛtɛ mbokaka alɔmbɛlɔ aso. (Osambu 65:2) Sho ndjaɛkɛka l’ɛlɔmbwɛlɔ kande, teya dia tayokondja wahɔ oma lɔkɔ. Ndo tekɔ l’elongamelo ka dimɛna efula k’ɔnɛ l’etena kakandashikikɛ, Nzambi ayokonya akanga wa kɔlamelo kokele ndo ayowasha woshasha ande wa lɔsɛnɔ la pondjo. (Romo 6:23) Ombeki Jakɔba akafunde ate: ‘Nyoyasukanya oya le Nzambi, ko nde ayosukana oya le nyu.’ (Jakoba 4:8) Onde wɛ mbokaka dia diɔtɔnganelo diasayɛ la Jehowa keketshamaka lam’ayasukanyayɛ otsha le nde?
Ekola koleki tshɛ
16. Naa etshikitanu wakasale Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo?
16 Paulo akohola Akristo wakakitama nyuma wa lo ntambe ka ntondo ɔnɛ amɔtshi l’atei awɔ waki akanga wa loseka, amonanyi, wakayakimɔka lo dieyanelo dia pami la pami, waki wevi, akanga wa lokaki, ambidjɔki wa wanu, ndo akanga w’okadi. (1 Koreto 6:9-11) Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible akakimanyiya dia sala etshikitanu wa weke; vɔ ‘wakɛdiama.’ Ohokanyiya yema nganɛ wohonga lɔsɛnɔ layɛ otondonga wɛ kombeka akambo wa mɛtɛ wa lo Bible watshungola anto. Lo mɛtɛ, akambo wa mɛtɛ ekɔ ekola koleki tshɛ. Tekɔ mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lo woho wasawola Jehowa la so!
17. Ngande wakaleshama Ɛmɛnyi wa Jehowa lo nyuma lo nsanganya y’Akristo?
17 Ndo nto, ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso l’atei wa nkumbo kaso k’anto l’ɔnango kele l’anto wa weho wa nkoho y’alemba tshɛ. ‘Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ toshaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma l’etena kakoka, mbidja ndo Bible, periodikɛ, ndo ekanda ekina l’ɛtɛkɛta efula. (Mateu 24:45-47) Lo nsanganya ya l’etshumanelo ya l’ɔnɔnyi wa 2000, Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo wedja efula wakavusola atshina w’akambo oma l’abuku enanɛi wa weke wa l’Afundelo w’ase Hɛbɛru. Vɔ wakakane yimba lo nsɛnɔ yaki anto 40 yakɔsama oma lo dibuku Étude perspicace des Écritures. Aya oko mbala nyɛi yambowɔsɛdingola dibuku Onto Loleki Woke lo Tena Tshɛ ndo suke la dibuku di’otondo dia He Dja Yimba lo Prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ! Ndo asawo wahɔnyi wa wekelo akumi asato l’asamalo wakasɛdingɔma oma lo Tshoto y’Etangelo mbidja ndo asawo 52 wa wekelo. Ndo nto, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakakondja numɛlɔ 12 y’Olimu Aso wa Diolelo mbidja ndo asawo wa lo sɛkɛ wɔmbɔla awui wotshikitanyi wa lo Bible. Vɔ mɛtɛ wakakondja ewo ka lo nyuma efula oma lo dihomɔ sɔ!
18. Lo toho takɔna takimanyiyamaso l’atei w’etshumanelo k’Akristo?
18 L’andja w’otondo, ndekana tshumanelo 91 000 diekɔ lo nsukɛ ndo keketsha anto oma l’ekimanyielo ka nsanganya ndo ka lɔngɛnyi l’Akristo. Tekɔ lo kondja nto ekimanyielo k’anyaso Akristo wambotshunda wetawɔ tokimanyiya lo nyuma. (Efeso 4:11-13) Eelo, tambokondja wahɔ efula lo nongola ewo k’akambo wa mɛtɛ. Ekɔ mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ndo kambɛ Jehowa. Ɛtɛkɛta waki omembi w’esambo w’ɔnɛ: “Wudja weli la [Jehowa] uku [Nzambi k]awo, weko la ongenongeno,” wambɛnama dia wekɔ ɛtɛkɛta wa mɛtɛ!—Osambu 144:15.
Onde wɛ akohɔ?
• Anto akɔna wakasawola la Jehowa la ntondo ka Kristo ndja la nkɛtɛ?
• Ngande wakangamɔ osase wa lo nyuma efula lo ntambe ka ntondo ndo lo nshi yaso nyɛ?
• Ɛtshɔkɔ akɔna wakondjaso lo mbɔtɔnganyiya lɔsɛnɔ laso l’ewo kaki Jehowa?
• Bonde kangɛnangɛnaso lo ewo kaki Nzambi kele laso?
[Esato wa lo lɛkɛ 22]
Jehowa akewoya Mɔsɛ, Nɔa, l’Abarahama, lolango lande
[Osato wa lo lɛkɛ 23]
Lo nshi yaso nyɛ, Jehowa ekɔ lo ngamula osase l’Ɔtɛkɛta ande
[Esato wa lo lɛkɛ 24]
Tokane yimba lo ɛtshɔkɔ wele laso l’atei wa nkumbo kaso k’anto l’ɔnango ka l’andja w’otondo