Ambola w’oma le ambadi aso
Onde Ɛmɛnyi wa Jehowa mbetawɔka daka di’edjedja?
Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɔsaka dia Bible kekɔ Ɔtɛkɛta waki Nzambi ndo vɔ mbetawɔka oyadi Daka di’edjedja kana Daka di’oyoyo. Koko vɔ kombolaka kamba la nkombo nyɛ yoleki amɛna y’ɔnɛ “Afundelo wa lo Hɛbɛru” la “Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ,” ɛtɛkɛta ehende wa weke wele Daka di’edjedja ndo Daka di’oyoyo wakafundama ntondo lɔkɔ.
Lo wedi okina, anto akina wayata ɔnɛ Akristo mbewɔ hawetawɔ Daka di’edjedja. Vɔ mbutaka ɔnɛ daka sɔ tɛkɛtaka dikambo dia Nzambi ka nkɛlɛ kaketawɔka ata, diakanelo ndo ditshelo diahɔtɔnɛ la Nzambi ka ngandji ndo kele la dionga di’ɔlɔlɔ kɔtɛkɛtshiwɔ lo Daka di’oyoyo. Kana vɔ fɔnyaka ɔnɛ lam’ele Daka di’edjedja diakatɛkɛtaka paka dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda, diɔ bu ohomba le Akristo. Ko lo ndjela didjango diaki Nzambi diele lo Euhwelu k’Elembe 12:32 diata ɔnɛ aha mbahɛ aha mbahola, onde ɔsɔ ekɔ ɛkɔkɔ w’eshika wa tona Daka di’edjedja diɔsa kasato ka l’anɛi ka Bible k’otondo?
L’etena kɛmɔtshi ka l’ɔnɔnyi 50 tena diaso nɛ, etena kakembola ɔpɔstɔlɔ Paulo ase Tɛsalɔnika ndo ase Ngirika, ‘nde akakane la wɔ yimba oma l’Afundelo, lo mbâlembetshiya ndo lo mbaɛnya awui wakafundama dia aki ohomba Kristo sowa ndo mbolwama oma lo nyɔi.’ (Etsha 17:1-3) Ampokami ande amɔtshi wakakome Akristo ndo Paulo akayowawandolaka l’ɔkɔngɔ ate: “Lam’akanyalungula diui dia [Nzambi] diakatanyutela, nyu kudietawo uku diui di’antu, keli nyakadietawo uku diui dia mete, [oko dui dia Nzambi].” (1 Tesalonika 2:13) L’etena kakandawaembola, ondo Evanjiliɔ wa Mateo mbaki wambofundama l’atei w’abuku 27 wakenga Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ. Ɔnkɔnɛ, tshɛkɛta “Afundelu” yakakambe la Paulo dia mɛnya oma l’ekimanyielo “k’awui wakafundama” yaki avɛsa w’oma l’Afundelo wa lo Hɛbɛru.
Diakɔ diele, afundji w’Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ, shilaka lo yoho yɛnama hwe avɛsa wa lo Afundelo wa lo Hɛbɛru mbala oko 320 ndo lo yoho yahɛnama hwe mbala suke la 890. Lande na? Nɛ dia “akambu tshe wakawafundi ntundu wakafundama dia ntulakanya dia shu ndjala la elungamelu uma lu etetemalu la uma lu ekikitshelu ka lu afundelu.” (Romo 15:4) Dui sɔ mɛnyaka hwe dia ɛlɔ kɛnɛ, wanɛ wetawɔ Bible k’otondo kondjaka wahɔ oma lo dikambo sɔ.
Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ wele vɔ mpikama lo Afundelo wa lo Hɛbɛru, wekɔ etenyi ka hende k’Ɔtɛkɛta waki Nzambi kakakambe lande dia ndjasholaka sangwelo diande yema yema. Vɔ hawokitshakitsha nɛmɔ di’Afundelo wa lo Hɛbɛru kânga yema. Herbert H. Farmer, ombetsha ɔmɔtshi wa lo kalasa y’adidi ya la Cambridge, mbutaka dia waa Evanjiliɔ “hawokoke shihodiama dimɛna naka hatoshihodisha ntondo akambo wakafundama lo Daka di’edjedja.”
Ɔtɛkɛta waki Nzambi hawohombe tshikitanyema. Koko, “mbuka k’untu ololo keli uku usasi w’ehutwelu k’unya, watufulanelaka edja ndu w’unya l’atei ote.” (Tukedi 4:18) Lo kotsha Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ lo kanɔ ka Bible, Nzambi akanyomɔhɛtsha osase w’efula lo kɛnɛ kendana l’okotshamelo wa sangwelo diande aha la kitshakitsha nɛmɔ di’Afundelo w’ase Hɛbɛru. Vɔ tshɛ wekɔ etenyi kɛmɔtshi ka “diui dia Khumadiondjo [diatshikala] pundju.”—1 Petero 1:24, 25.