BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w10 12/15 lk. 16-20
  • Tokondja ɛtshɔkɔ oma le Nkumekanga kalɔmbwama la nyuma kaki Nzambi!

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Tokondja ɛtshɔkɔ oma le Nkumekanga kalɔmbwama la nyuma kaki Nzambi!
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Nzambi akasha Yeso akoka wa nɔmbɔla
  • Yeso akalongola wolo wa mbisha anto ɛtshɔkɔ w’oma lo tshungo
  • Yeso akalongola wolo wa nombosha
  • Sala tshɛ dia nkondja ɛtshɔkɔ lo tshimbo ya Kristo!
  • Yeso Kristo—Onde Nzambi Mbakûtumi?
    Kokaka We Monga la Loseno la Pondjo lo Paradiso ka la Kete
  • Losango lahombaso mbewoya
    Kondja wahɔ oma lo Kalasa k’olimu wa teokrasi
  • Woho wakâmɛ Yeso losembwe laki Nzambi
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
  • Ele Yeso Kristo?
    Bible etshatɔ mɛtɛ?
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
w10 12/15 lk. 16-20

Tokondja ɛtshɔkɔ oma le Nkumekanga kalɔmbwama la nyuma kaki Nzambi!

“Nyuma ka [Jehowa] kayuyala le ndi.”—IS. 11:2.

1. Awui akɔna wakate anto amɔtshi lo kɛnɛ kendana l’ekakatanu wa l’andja ɔnɛ?

NOMB’EWO Stephen Hawking akambola lo 2006 ɔnɛ: “Lo andja ɔnɛ wambolana l’awui wa pɔlitikɛ, l’awui wendana la tshunda di’anto ndo l’ahole wadjasɛwɔ, ngande wayokoka andja akɔ ntshikala nto l’edja k’ɛnɔnyi 100?” Sawo dimɔtshi diakatombe lo jurnalɛ mɔtshi (New Statesman) diakate ɔnɛ: “Hatotondoyisha dia nshidiya wola ndo mbidja wɔladi l’andja w’otondo. Koko, mɛnamaka dia akambo wotshikitanyi la wasɔ mbambotosala. Lâsɔ ekɔ oko ndoko kambotosala. Tambohemba nkamba la mandji yotshikitanyi, ɛnyɛlɔ lowandji lele lɛɛta mbênda awui tshɛ w’okanda kana lɔnɛ lele lɛɛta hende awui tshɛ w’okanda. Ndo dia mbewɔ ata, takatonge tshunda diakawelɛka Société des Nations, ko oma lâsɔ sho ndjɛna ɔnɛ dia mbewɔ ata, paka wodja la wodja ndjamɔtshɛ ekoma.”

2. Ngande wele kema edja, Jehowa ayanga nkamba la lowandji lande l’ɔlɔlɔ lâdiko dia nkɛtɛ k’otondo?

2 Ɛtɛkɛta wa ngasɔ hawambiya ekambi waki Jehowa. Bible mbutaka dia anto kotongama dia ndjalɔmbɔla vɔamɛ. (Jer. 10:23) Jehowa ndamɛ oto mbele la lotshungɔ la tɔlɔmbɔla. Oko wediɔ ngasɔ, nde mbele la lotshungɔ la todjɛ ɛlɛmbɛ, nshikikɛ oyango wahomba monga la lɔsɛnɔ laso ndo tɔlɔmbɔla otsha l’oyango ɔsɔ. Ndo nto, kema edja nde ayanga nkamba la lowandji lande dia nkomiya welo wambokita tatala wadja anto dia ndjalɔmbɔla vɔamɛ. L’etena kakɔ kâmɛ, nde ayanga ndanya wanɛ tshɛ wele, lo woho wahawetawɔ lowandji lande l’ɔlɔlɔ, wekɔ lo nama anto lo lɔhɔmbɔ la pɛkato, la eongelo ka kema kokele ndo la Satana Diabolo lele “etemolatemola ka la kete nye.”—2 Kor. 4:4.

3. Kakɔna kakate Isaya lo kɛnɛ kendana la Mɛsiya?

3 Lo Paradiso ka l’andja w’oyoyo, Jehowa ayɔlɔmbɔla anto la ngandji tshɛ lo tshimbo ya Diolelo dia Mɛsiya. (Dan. 7:13, 14) Lo kɛnɛ kendana la Nkumekanga kadiɔ, Isaya akate ate: “Dimonga diayomonga uma l’ehekeli ka Jese, ndu lukuno, layutumba uma l’ediu andi. Nyuma ka [Jehowa] kayuyala le ndi, nyuma ka yimba ndu ka ewu, nyuma k’elakanyelu ndu ka wulu, nyuma ka yimba ndu ka woma wa [Jehowa].” (Is. 11:1, 2) Lo toho takɔna ta shikaa takakambe Nzambi la nyuma k’ekila dia mbisha “dimonga diayomonga uma l’ehekeli ka Jese,” mbuta ate Yeso Kristo wolo wa nɔmbɔla anto? Ɛtshɔkɔ akɔna wayoya oma l’ɛlɔmbwɛlɔ kande? Ndo kakɔna kahombaso nsala dia nkondja ɛtshɔkɔ akɔ?

Nzambi akasha Yeso akoka wa nɔmbɔla

4-6. Ewo kakɔna k’ohomba kayokimanyiya Yeso dia nkamba oko Nkumekanga, Ɔlɔmbɛdi a Lâdiko ndo Shushi ya lomba ndo ya kɛtshi?

4 Jehowa nangaka dia anto ande nkoma kokele l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Nkumekanga, Ɔlɔmbɛdi a Lâdiko ndo Shushi ya lomba ndo ya kɛtshi. Diakɔ diele Nzambi akasɔnɛ Yeso Kristo lakandasha akoka lo tshimbo ya nyuma k’ekila dia nde mɛmba ɛkɛndɛ w’ohomba efula ɛsɔ. Tɔsɛdingole ɛkɔkɔ ɛmɔtshi wele Yeso ayokotsha lo yoho ya kokele ɛkɛndɛ wakawosha Nzambi.

5 Yeso mbaleka mbeya Nzambi dimɛna. Ɔna ɛtɔi lakotama okeyaka She edja efula ndeka anto akina tshɛ, ondo ledja ka miliyara efula y’ɛnɔnyi. L’edja k’ɛnɔnyi ɛsɔ tshɛ, Yeso akatamanya monga la ewo ka Jehowa, diakɔ diakandakoke mbelamɛ ɔnɛ: “Efanelu ka [Nzambi] kahenama.” (Kol. 1:15) Yeso ndamɛ akate ate: “One lakamenyi, akenyi Papa.”—Joa. 14:9.

6 Oma lale Jehowa, Yeso mbaleka mbeya ditongami tshɛ dimɛna, mbidja ndo anto. Sho mbadiaka lo Kolosai 1:16, 17 ɔnɛ: “Le ndi [Ɔna Nzambi], kakatungama diango tshe, l’ulungu ndu la kete, diango dienama ndu diango diahenama. . . . Ndi keli ladiku dia diango tshe, diango tshe [diakatongama lo tshimbo ya]ndi.” Ohokana yimba lo dikambo sɔ! Oko wende “ukambi a komba,” Yeso akasha lonya dia ntonga diangɔ dikina tshɛ. Lo mɛtɛ, nde shihodiaka kiambokambo tshɛ yendana l’andja w’otondo, mbidja ndo wɔɔngɔ w’onto wa diambo efula. Eelo, Kristo ekɔ mɛtɛ lomba lɔsama oko onto!—Tuk. 8:12, 22, 30, 31.

7, 8. Ngande wakakimanyiya nyuma kaki Nzambi Yeso l’olimu ande w’esambishelo?

7 Yeso akakitama nyuma k’ekila kaki Nzambi. Nde akate ate: “Nyuma ka [Jehowa] kambumbahema, ne dia ndi akankidia dia dimi nsambisha akanga a weula lukumu l’ololo. Ndi akantumi dia ntutela wane wambundama dikambu dia etshungwelu, ndu akanga a tutshungu dia esenelo, la dia ntshungula wane wambusuyama, la dia mvutela antu dia eleku kaketawo Khumadiondjo.” (Luka 4:18, 19) Mɛnamaka dia etena kakabatizama Yeso, nyuma k’ekila kakawohola akambo wakandeyaka la ntondo ka nde ndjotɔ oko onto, mbidja ndo kɛnɛ kakalange Nzambi nde nsala l’edja tshɛ kakandahombe nkamba olimu ande wa la nkɛtɛ oko wakinde Mɛsiya.—Adia Isaya 42:1; Luka 3:21, 22; Joani 12:50.

8 Lam’ele nde akakondja wolo oma le nyuma k’ekila ndo aki kokele lo demba ndo lo yimba, Yeso komonga tsho Onto loleki woke lakasɛnaka la nkɛtɛ, koko nde aki nto Ombetsha woleki woke. Lo mɛtɛ, ampokami ande “wakambi dia wetshelu andi.” (Mat. 7:28) Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi ele, Yeso aki l’akoka wa mbeya kiɔkɔ y’ekakatanu wele l’anto, mbuta ate pɛkato, eongelo ka kema kokele, ndo woho waki anto komonga l’ewo ka Nzambi. Ndo nto, nde akakokaka mbeya kɛnɛ kaki l’etema w’anto ndo mbasalɛ akambo lo yoho yɔtɔnɛ la dikambo sɔ.—Mat. 9:4; Joa. 1:47.

9. Ngande wele nkana yimba lo kɛnɛ kakakomɛ Yeso la nkɛtɛ fudiaka wɛkamu aso le nde oko wende Nkumekanga?

9 Yeso akasɛnɛ oko onto. Kɛnɛ kakahomana la nde oko wakinde onto ndo diɔtɔnganelo dia ma ma diaki lam’asande l’anto wele kema kokele akakimanyiya Yeso efula dia nde monga l’akoka wa monga Nkumekanga. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Diaki la [Yeso] dia nfanyema la anyandi lu akambu tshe, dia ndi ndjala olombedi a ladiku a ketshi la wa kolamelu l’ulimu a [Nzambi], ne dia nambwela antu ulambu wa kolo yawo. Ne dia ndame akasuyama ndu akahimbama, mbeyandi nkimanyia wane wambuhimbama.” (Heb. 2:17, 18) Lam’ele Yeso “akahimbama,” nde kokaka mboka wanɛ wele l’asui kɛtshi. Kɛtshi kaki la Yeso kakɛnama hwe etena kakandakambaka olimu ande wa la nkɛtɛ. Ase hemɔ, dikɔmɔ, wanɛ wakahɛnyahɛnyamaka, mbidja ndo ana w’akɛnda wakayaka le nde aha l’okakatanu. (Mako 5:22-24, 38-42; 10:14-16) Akanga a memakana ndo anto waki la ndjala ka lo nyuma vɔ lawɔ wakakotɔmaka oya le nde. Lo wedi okina, akanga wa lotamanya, w’etako ndo wanɛ waki “kema la ngandji ka [Nzambi]” wakôtonaka, wakohetshaka ndo wakɔlɔshaka.—Joa. 5:40-42; 11:47-53.

10. Lo yoho yakɔna yoleki yakɛnya Yeso ngandji katokande?

10 Yeso akakimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo diaso. Ondo djembetelo yoleki woke yɛnya dia Yeso ekɔ owandji woleki ekina tshɛ ele woho wakandetawɔ dia tovwɛ. (Adia Osambu 40:6-10.) Kristo akate ate: “Nduku untu la ngandji kuleki kene ka mvwela engenyi andi.” (Joa. 15:13) Eelo, otshikitanyi l’ewandji w’ana w’anto wele kema kokele, wele tena efula sɛnaka dimɛna oma lo falanga y’ambolami awɔ, Yeso akakimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo di’anto.—Mat. 20:28.

Yeso akalongola wolo wa mbisha anto ɛtshɔkɔ w’oma lo tshungo

11. Lande na kakokaso ndjaɛkɛ tshɛ le Yeso oko wende Otshungodi aso?

11 Ekɔ mɛtɛ dui dia dimɛna efula dia mbeya dia oko wende Ɔlɔmbɛdi a Lâdiko, Yeso mbayotosha ɛtshɔkɔ w’oma l’olambo wa tshungo! Lo mɛtɛ, l’edja tshɛ kakandakambaka olimu ande la nkɛtɛ, Yeso akatɔlɛtsha kɛnɛ kayondosala oko wende Otshungodi aso lo Ɛlɔmbwɛlɔ kande k’ɛnɔnyi kinunu wele tayokondja ɛtshɔkɔ oma lɔkɔ naka sho monga la kɔlamelo. Nde akakɔnɔla ase hemɔ, ase dikɔmɔ, akolola edo, akalesha nyemba nyemba y’anto ndo akɛnya wolo waki la nde lâdiko dia diangɔ diakatongama. (Mat. 8:26; 14:14-21; Luka 7:14, 15) Lâdiko dia lâsɔ, nde akasale akambo asɔ dia mɛnya kɛtshi ndo ngandji kakandokaka anto, koko aha dia nkotola yambalo y’anto lo lowandji lande ndo lo wolo waki la nde. Nde akatɛ kanga sudi lakɔsɛngasɛnga dia mbɔkɔnɔla ate: “Dimi nangaka.” (Mako 1:40, 41) Yeso ayɛnya woho wa kɛtshi ka ngasɔ le anto wa l’andja w’otondo lo Ɛlɔmbwɛlɔ kande k’ɛnɔnyi kinunu.

12. Ngande wayokotshama ɛtɛkɛta wa lo Isaya 11:9?

12 Kristo kâmɛ la wanɛ wayolɛ la nde wayotetemala mbetsha anto akambo wendana la Nzambi wakatatɛ Yeso mbetsha ambeta ɛnɔnyi oko 2000. Ɔnkɔnɛ, ɛtɛkɛta wele lo Isaya 11:9 wata ɔnɛ: “Kete ayulula la ewu ka [Jehowa], uku atululaka ashi a waki” wayokotshama. Aha la tâmu, wetshelo w’oma le Nzambi ɔsɔ wayendana ndo la woho wahomba anto nkokɛ nkɛtɛ ndo nyemba nyemba ya ditongami diele lɔkɔ, oko wakalongola Adama ɔkɛndɛ wa nsala ngasɔ l’etatelo. Oya l’ekomelo k’ɛnɔnyi 1000, sangwelo dia ntondo diaki Nzambi diele lo Etatelo 1:28 diayokotshama ndo anto wayokondja ɛlɔlɔ tshɛ w’oma l’olambo wa tshungo.

Yeso akalongola wolo wa nombosha

13. Ngande wakakɛnɛmɔla Yeso ngandji kande ka losembwe?

13 Kristo mbele “Ɔnɛ lakakica [Nzambi] dya nomboya anɛ wasɛna la anɛ wakavu.” (Etsha 10:42, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Ekɔ mɛtɛ dui di’ekeketshelo dia mbeya dia Yeso halongola kɔta mishiko ndo ɔnɛ losembwe ndo kɔlamelo ekɔ oko oya lo lokende lande! (Is. 11:5) Nde akahetshaka lokaki, lɔkɛwɔ la dungi pende ndo weho ekina wa kɔlɔ ndo nde akahangwɛ wanɛ waki etema wolo otsha le anto wakasowaka. (Mat. 23:1-8, 25-28; Mako 3:5) Ndo nto, Yeso akɛnya dia nde kokesamaka oma l’ɛnamelo ka l’andja “dikambo ndaamɛɛ akeewaka kɛnɛ kele l’otema w’onto.”—Joa. 2:25, Dyookaneelo dy’Oyooyo.

14. Lo yoho yakɔna yakɛnɛmɔla Yeso ngandji ka losembwe ndo sambo k’ɔlɔlɔ ɛlɔ kɛnɛ, ndo ambola akɔna wahombaso ndjaoka?

14 Yeso ekɔ lo ntetemala mɛnya woho walangande losembwe la sambo k’ɔlɔlɔ lo nɔmbɔla olimu wa woke efula w’esambishelo ndo wa wetshelo lo yoho yahatasalemaka ndoko lushi. Ndoko onto, ndoko lowandji l’anto ndo ndoko nyuma ka kɔlɔ kakoka nshimba diaha olimu ɔsɔ kambema lo yɛdikɔ yangɛnyangɛnya Nzambi. Diakɔ diele, sho kokaka monga l’eshikikelo tshɛ dia l’ɔkɔngɔ wa Aramangɛdɔna, losembwe laki Nzambi layodja otshumba. (Adia Isaya 11:4; Mateu 16:27.) Onto l’onto ayambole ɔnɛ: ‘Onde dimi kɛnɛmɔlaka woho wa dionga diaki la Yeso otsha le anto l’esambishelo? Onde dimi mbishaka Jehowa kɛnɛ koleki dimɛna le mi, oyadi kânga yônge yami kana akambo wele la mi mbidjɛkami elelo lo kɛnɛ kakokami nsala?’

15. Dui diakɔna diahombaso mbohɔka diakoka tokimanyiya dia sho mbisha Nzambi kɛnɛ koleki dimɛna le so?

15 Mbohɔka dia olimu w’esambishelo ekɔ olimu ande ayotokimanyiya dia kambɛ Nzambi l’anima aso tshɛ. Nde mbakadjanga dia sho nkamba olimu ɔsɔ, nde ekɔ lo nɔmbɔla olimu akɔ lo tshimbo y’Ɔnande ndo nde mbishaka wanɛ wakamba olimu akɔ wolo lo tshimbo ya nyuma k’ekila. Onde wɛ mbɔsaka diɛsɛ diele la yɛ dia nkamba oko okambi kâmɛ la Nzambi ndo nkamba l’ɔnɔngɔ w’Ɔnande lalɔmbwama la nyuma kande la nɛmɔ? Lâdiko dia Jehowa, naa onto okina lakoka nɔmbɔla anto ndekana miliyɔ esambele, wele efula ka l’atei awɔ mbɔsamaka oko “haweyi mukanda, antu k’antu” dia nsambisha losango la Diolelo le anto wa lo wedja 236?—Etsha 4:13.

Sala tshɛ dia nkondja ɛtshɔkɔ lo tshimbo ya Kristo!

16. Kakɔna kɛnya Etatelo 22:18 lo kɛnɛ kendana la ɛtshɔkɔ waki Nzambi?

16 Jehowa akatɛ Abrahama ate: “Wedja tshe wa la kete wayotshokwama [oma le kanula yayɛ], ne dia we akakitanyia diui diami.” (Etat. 22:18) Wanɛ wɔsa dia ekɔ tshondo ya diɛsɛ kambɛ Nzambi ndo Ɔnande, kokaka nkongɛ l’eshikikelo tshɛ ɛtshɔkɔ wayela Mɛsiya lele Kanula yakalakema. Ndo vɔ wekɔ l’akambo efula wa nsala l’olimu waki Nzambi ɛlɔ kɛnɛ ndo wekɔ lo mbohɔ ɛtshɔkɔ ɛsɔ.

17, 18. Daka diakɔna diaki Jehowa diatanaso lo Euhwelu k’Elembe 28:2, ndo dui sɔ alembetshiyadiɔ le so?

17 Mbala kɛmɔtshi, Nzambi akatɛ wodja w’Isariyɛlɛ waki kanula ya l’emunyi ya Abarahama ɔnɛ: “Naka nyu nyayukitanyia diui dia [Jehowa, Nzambi k]anyu, etshoko ene tshe wayunyuhulwela, wayukuma le nyu.” (Euh. 28:2) Ngasɔ mbediɔ ndo lo dikambo di’ekambi waki Nzambi ɛlɔ kɛnɛ. Naka sho kombolaka nkondja ɛtshɔkɔ oma le Jehowa, kete ‘tokitanyiyake’ dui diande. Lo nsala ngasɔ, ɛtshɔkɔ ande ‘wayotoholwɛ ndo wayokoma le so.’ Ko kakɔna kalembetshiya ‘nkitanyiya’?

18 Lo mɛtɛ, nkitanyiya nembetshiyaka mbidja lo otema kɛnɛ katama l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo mbo ya ndɛ ya lo nyuma yatoshande. (Mat. 24:45) Kɛsɔ nɔmbaka dia sho nkitanyiya Nzambi nde la Ɔnande. Yeso akate ate: “Aha untu tshe latumbetaka ati: Khumadiondjo, Khumadiondjo, kayoto lu diulelu dia l’ulungu. Keli paka one latutshaka lulangu la Papa leli l’ulungu.” (Mat. 7:21, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Nkitanyiya Nzambi nembetshiyaka ndjakitshakitsha l’ɛse ka etshumanelo k’Akristo kakashikikɛ Nzambi kele la ‘apami wele oko weshasha,’ mbuta ate dikumanyi diakasɔnama.—Ef. 4:8.

19. Ngande wakokaso nkondja ɛtshɔkɔ?

19 L’atei wa ‘apami wele oko weshasha’ asɔ mbele ndo ase Olui-walɔmbɔla wele onyimpala w’etshumanelo k’otondo k’Akristo. (Etsha 15:2, 6) Lo mɛtɛ, dionga diele la so otsha le anango Kristo wa lo nyuma asɔ ekɔ dui di’ohomba efula diayoshikikɛ woho wayotolomboshama lo mfɔnu ka woke kayaye. (Mat. 25:34-40) Naka sho nsukɛ Akitami waki Nzambi asɔ la kɔlamelo tshɛ, kete tayokondja ɛtshɔkɔ.

20. a) Naa ɔkɛndɛ w’ohomba wele la ‘apami wele oko weshasha’? b) Ngande wakokaso mɛnya dia tekɔ la lowando le anangɛso asɔ?

20 L’atei wa ‘apami wele oko weshasha’ asɔ mbele nto ase Kɔmite ya filialɛ, emendji weteta ndo dikumanyi dia l’etshumanelo. Vɔ tshɛ wakasɔnama oma le nyuma k’ekila. (Etsha 20:28) Ɔkɛndɛ wa ntondo wele la anangɛso asɔ ele wa nkeketsha ekambi waki Nzambi “edja ndu shu tshe tambumamana l’utundu wa mbetawo, wa yimba y’On’a [Nzambi], edja ndu tambuyala dikumanyi di’apami, lu yediko ya diema y’elulelu ka Kristu.” (Ef. 4:13) Lo mɛtɛ, oko weso bu kokele mbewɔ ndo vɔ lawɔ. Koko, tayokondja ɛtshɔkɔ naka sho monga la lowando ndo mbetawɔ yoho yalamawɔ ɛkɔkɔ la ngandji tshɛ.—Heb. 13:7, 17.

21. Lande na kahombaso nkitanyiya Ɔnaki Nzambi aha la ntshimbatshimba?

21 Kema edja, Kristo ayanga ndanya dikongɛ di’akambo diaki Satana. Etena kayosalema dikambo sɔ, nsɛnɔ yaso yayonga l’anya waki Yeso nɛ dia nde akalongola lowandji oma le Nzambi dia nɔmbɔla “ului a wuki” wakatatami otsha lo “teko di’ashi a lumu.” (Eny. 7:9, 16, 17) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tosale kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia sho nɛmbɛ ndo monga la lowando le Nkumekanga kalɔmbwama la nyuma kaki Jehowa.

Wetshelo akɔna wamboyokondja oma lo . . .

• Isaya 11:1-5?

• Mako 1:40, 41?

• Etsha 10:42?

• Etatelu 22:18?

[Osato wa lo lɛkɛ 17]

Kɛtshi kaki la Yeso kakɛnama etena

kakandolola ɔnaki Jayiro

[Esato wa lo lɛkɛ 18]

Yeso Kristo ekɔ lo nɔmbɔla olimu wa woke w’esambishelo wasalema lo yoho yele atasalemaka

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto