AVƐSA WAMBOLEMBETSHIYAMA
Tokedi 17:17—“Ɔngɛnyi wa mɛtɛ mbokanaka ngandji tena tshɛ”
“Ɔngɛnyi wa mɛtɛ mbokanaka ngandji tena tshɛ ndo ekɔ ɔnanyɔ lakokayɛ mendɛ le nde lo tena dia paa.”—Tokedi 17:17, Ekadimwelo k’Andja w’oyoyo.
“Ongenyi atukaka untu ngandji tena tshe. Ndu lu nshi ya pa ndi atuyalaka uku onangu.”—Tokedi 17:17, Bible k’Ekila.
Elembetshielo wa Tokedi 17:17
Angɛnyi wa mɛtɛ wekɔ anto wakokaso ndjaɛkɛ le wɔ. Oko ewotɔ aso wa ma ma, vɔ wekɔ la kɔlamelo ndo ndjakiyanyaka dikambo diaso djekoleko lo ntena dia paa.
“Ɔngɛnyi wa mɛtɛ mbokanaka ngandji tena tshɛ.” Etelo kɛnɛ koka mbutama lo yoho kina ɔnɛ “angɛnyi wa mɛtɛ mɛnyanyaka ngandji kawɔ lushi tshɛ.” Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yalembetshiya “ngandji” yokambi lawɔ lanɛ, nembetshiyaka awui efula koko aha tsho nsaki kɛmɔtshi kasalɛ onto okina ɔlɔlɔ. Ekɔ ngandji k’aha la lokaki ndo kɛnyama oma l’etsha. (1 Kɔrɛtɔ 13:4-7) Angɛnyi wele la ngandji ka ngasɔ, tetemalaka ntshikala kaamɛ oyadi kaanga etena kele lɔngɛnyi laya lo waale, kana kahomanawɔ l’ekakatanu ɛmɔtshi wa lo lɔsɛnɔ. Vɔ dimanyiyanaka l’otema ɔtɔi. (Tokedi 10:12) Ɔngɛnyi wa mɛtɛ bu la lokaki kana homala etena keeta awui dimɛna le onto okina. Koko, nde ngɛnangɛnaka kaamɛ la wɔ.—Rɔmɔ 12:15.
“Ɔngɛnyi wa mɛtɛ . . . ekɔ ɔnanyɔ lakokayɛ mendɛ le nde lo tena dia paa.” Yokedi nyɛ mpikama lo lokanyi l’ɔnɛ anto wotɔ koka monga kaamɛ. Ɔnkɔnɛ, etena kasalaso kɛnɛ keso l’akoka wa nsala lo wahɔ w’ɔngɛnyi ɔmɔtshi wele lo ntena dia paa, mongaka oko tekɔ lo salɛ owotɔ aso wa ma ma. Lo mɛtɛ, diokanelo diele lam’asaso l’anto asɔ hahembɔki pondjo oyadi ekakatanu wa ngande wakoka ntomba. Diokanelo sɔ fulaka etena katomba ekakatanu nɛ dia ngandji ndo dilɛmiɛlɔ fulaka efula.
Avɛsa wodingi Tokedi 17:17
Dibuku dia Tokedi diekɔ la tokanyi ta lomba ndo awui akina wofundami lo tshena mpe wakonya ambadi dia vɔ ndeka nkana yimba. Nkumekanga Sɔlɔmɔna mbakafunde etenyi koleki woke ka dibuku nɛ. Yoho yande ya mfunda ekɔ oko y’ase Hɛbɛru, mbuta ate lokanyi lele lo divɛsa diele la ntondo koka manya, mɛnya otshikitanu, nsukɛ kana nembetshiya lokanyi la divɛsa diayela, kana etelo kɛmɔtshi kele l’ɔkɔngɔ, koka mɛnya ohomba wa kɛnɛ kele la ntondo. Tokedi 17:17 ekɔ ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi kashikikɛ dui sɔ. Etenyi kayela ka divɛsa nembetshiyaka efula etenyi ka ntondo. Tokedi 18:24 ekɔ ɛnyɛlɔ kɛɛnya tokanyi tohende totshikitanyi. “Angɛnyi amɔtshi wekɔ suke dia tɛtshatɛtshana lam’asawɔ, koko ekɔ ɔngɛnyi ɔmɔtshi waleka mbekesanɛ la onto ndeka ndo ɔnango.”
Etena kakandafundaka Tokedi 17:17, ondo Sɔlɔmɔna akakanyiyaka dia lɔngɛnyi laki lam’asa Davidɛ la Jɔnatana y’ɔna nkumekanga Saolo. (1 Samuɛlɛ 13:16; 18:1; 19:1-3; 20:30-34, 41, 42; 23:16-18) Kaanga mbakiwɔ komonga ewotɔ, Davidɛ nde la Jɔnatana waki kaamɛ oleki kaanga wanɛ wotɔ. Jɔnatana akadje lɔsɛnɔ lande lo waale lo dikambo di’ɔngɛnyi ande.a
Woho wakakadimɔma Tokedi 17:17 lo ekadimwelo kekina
“Ongenyi atukaka untu ngandji tena tshe. Ndu lu nshi ya pa ndi atuyalaka uku onangu.”—Bible k’Ekila.
Enda vidɛo ya mondo nyɛ dia mbeya awui akina lo dikambo dia dibuku dia Tokedi.
a Adia sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: « Ils se lièrent d’une profonde amitié »