Tshapita 12
Nshika Tomamba La Ntondo Ka Weolo Wa Nyuma Ya Kɔlɔ
1. Kakɔna kakasale Yeso etena kakandahomana la nyuma ya kɔlɔ?
L’ƆKƆNGƆ wa nde nongola batismu atete ndoko edja, Yeso Kristo akatshu otsha l’oswe wa shɛnga wa Judeya dia tɔlɔmba ndo dia tokana lomba. Lɛkɔ, Satana Diabolo akahembe dia mbotshutshuya woho wa nde sekola ɛlɛmbɛ wa Nzambi. Koko, Yeso akashike tomamba la ntondo k’ohemba waki Satana ndo nde komundama lo djonga yande. Yeso akahomanaka la nyuma kina ya kɔlɔ lo nshi yakandasalaka olimu ande lanɛ la kɛtɛ. Koko, mbala la mbala, nde akâhangwɛka ndo akâhangakalɛka.—Luka 4:1-13; 8:26-34; 9:37-43.
2. Wembola akɔna wayotɔsɛdingola?
2 Ɛkɔndɔ wa lo Bible wakɔndɔla ɛlɔshanelo ɛsɔ pombaka toshikikɛ ɔnɛ weolo wa nyuma ya kɔlɔ wekɔ mɛtɛ. Vɔ pembaka dia minganyiya anto. Koko, sho kokaka pangakalɛ nyuma shɔ ya kɔlɔ. Ko oma lende akaye nyuma ya kɔlɔ? Lande na kahembawɔ dia kesa anto? Ndo toho takɔna takamba lawɔ dia kotsha eyango awɔ? Lam’ayoyokondja ekadimwelo lo wembola wa ngasɔ, wɛ ayokoka nshika tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ.
NYUMA YA KƆLƆ—ƆTƆNGWƐLƆ AWƆ NDO OYANGO AWƆ
3. Woho akɔna wakayoyalaka Satana Diabolo?
3 Jehowa Nzambi akatonge nyemba ya ditongami dia lo nyuma edja k’efula la ntondo ka nde tonga anto. (Jobo 38:4, 7) Oko wolembetshiyamidiɔ lo Tshapita 6, ondjelo ɔmɔtshi akayala la saki k’anto mbɔtɛmɔla lo dihole dia vɔ tɛmɔla Jehowa. Lam’akandawese saki kɛsɔ, ondjelo ɔsɔ wa kɔlɔ akahangakalɛ Otungi ndo akômamatanyiyɛ akambo, akatɛ ndo omoto la ntondo ɔnɛ Nzambi ekɔ kanga kashi. L’etena kakɔ, lo yoho yasungana, etongami ka lo nyuma kɛsɔ kakatɔmbɔkɔ akayelamɛka ɔnɛ Satana (otunyi) Diabolo (omamanyishi).—Etatelu 3:1-5; Jobo 1:6.
4. Woho akɔna wakasale andjelo amɔtshi pɛkato lo nshi yaki Nɔa?
4 L’ɔkɔngɔ diko, andjelo akina wakayɔtɔ l’ɔnɔngɔ waki Satana Diabolo. Lo nshi yaki Nɔa, kanga losembwe, andjelo amɔtshi wakatshike olimu awɔ l’olongo ko wakalɔtɛ alemba wa l’emunyi dia ndjoshidiya saki yawɔ ya dieyanelo la amato wa lanɛ la kɛtɛ. Aha la tamu, Satana mbakasɛngiya andjelo asɔ dia vɔ mbidjɛ lo mboka kɛsɔ k’ohedia. Vɔ wakote ana wakawelɛka ɔnɛ: Akongote, ana asɔ wakahɛnyahɛnyaka anto la ngala ka mamba. Etena kakalɔsha Jehowa Mvula k’Elola, tɔ kakalanya anto wa kɔlɔ ndo ana asɔ waki kondjala anto wa mɛtɛ mɛtɛ wakotɔ oma le andjelo w’ehedia. Andjelo wakatɔmbɔkɔ wakalawɔ elanyelo kɛsɔ lam’akawakolola alemba awɔ wa l’emunyi ko kalola otsha lo dihole dia lo nyuma. Koko, Nzambi akakitshakitsha wolo w’ɛdiɛngɛ ɛsɔ lam’akandawadje lo wodjima wa lo nyuma oko atɔmbɔki (Etatelu 6:1-7, 17; Jude 6) Koko Satana, “uwandji w’edienge,” nde l’andjelo ande wa kɔlɔ, wakatetemala l’ɔtɔmbɔkwɛlɔ awɔ. (Luka 11:15) Oyango akɔna wele lawɔ na?
5. Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande wekɔ l’oyango akɔna, ndo ɛngɔ kakɔna kakambawɔ latɔ dia munda anto lo djonga yawɔ?
5 Oyango wa kɔlɔ wele la Satana nde l’ɛdiɛngɛ ande ele dia mbekola anto oma le Jehowa Nzambi. Diɔ diakɔ diele, l’edja tshɛ ka lɔsɛnɔ l’anto, ditongami sɔ dia kɔlɔ diekɔ lo kesa anto, diekɔ lo mbaokiya wɔma, ndo diekɔ lo mbahɛnyahɛnya. (Enyelo 12:9) Akambo watshama nshi nyɛ shikikɛka ɔnɛ ɛdiɛngɛ wamboleka pangayika dia pɛnyahɛnya anto nshi nyɛ oleki woho wakawasalaka ntondo. Dia vɔ munda anto lo djonga, mbala efula, ɛdiɛngɛ kambaka la ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ lo weoho awɔ tshɛ. Woho akɔna wakamba ɛdiɛngɛ la lɔsɛki lɔsɔ, ndo woho akɔna wakokayɛ ndjakokɛ?
WOHO WAHEMBA NYUMA YA KƆLƆ DIA KONGANYIYA
6. Ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ kɛdikɛdi na, ndo naa weoho awɔ ɛmɔtshi?
6 Ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ kɛdikɛdi na? Ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ ele diɔtɔnɛlɔ kâmɛ l’ɛdiɛngɛ, mbuta ate nyuma ya kɔlɔ, oyadi ko la ko kana oma lo tshimbo y’ɔtɛkɛtshi wa djimu. Ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ ekɔ ohomba efula lewɔ oko wele lɔsɛki ohomba efula le mengenga: Lɔ kotolaka nyama. Oko woho wakamba mengenga la weoho wa nsɛki efula dia mɔnganya nyama oya lo djonga yande, woho akɔ wâmɛ mbakeketsha ɛdiɛngɛ weoho efula w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ dia vɔ mbahemɛ anto. (Ɛdika la Osambu 119:110.) Weoho ɛmɔtshi w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ vɔɛnɛ: alɔhɔ, asɛndɛ, wotelo w’akambo wahataye, dɔka, osakelo w’awolo, diendjelo dia wetshi, ndo diɔtɔnɛlɔ la wanɛ wakavu.
7. Woho akɔna wambodiangana ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, ndo lande na kafulanɛwɔ lo wedja wayasɛma ɔnɛ wedja w’Akristo mbewɔ?
7 Lɔsɛki lɔsɔ lekɔ lo kamba olimu, nɛ dia ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ wekɔ lo kotola anto wa l’andja w’otondo. Wanɛ wodjashi lo toshamba wekɔ lo ntshɔ otsha le asaki w’awolo ndo ase esomba, wanɛ wakamba olimu lo wa bilɔ ntshɔkaka dia toyaendja le wetshi wa tɔɔtɔ. Ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ wambofulanɛ kânga ndo lo wedja wayasɛma ɔnɛ wedja w’Akristo mbewɔ. Eyangelo wekɔ lo mɛnya ɔnɛ: lo wodja w’Etats-Unis oto, suke la tojurunalɛ 30 tatomba la kɔpi 10 000 000 tekɔ lo tɛkɛta paka akambo w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. Ɔnɔnyi tshɛ, Ase Brésil kimɔka falanga yawɔ lo yɛdikɔ yolekanyi dɔlara miliyɔ 500 l’akambo w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. Koko, % 80 y’anto asɔ watshɔ l’ahole wasalawɔ ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ lo wodja ɔsɔ wekɔ Aseka Mupɛ wambobatizamaka ndo wɔtɔ lo Misa. Lam’ele ewandji ɛmɔtshi w’ɛtɛmwɛlɔ ndjashaka l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, efula k’andjashi Nzambi kanyiyaka ɔnɛ tshelo shɔ mbetawɔmaka lo asho wa Nzambi. Ko onde ɔsɔku mbediɔ mɛtɛ?
ƆKƆKƆ WATONA BIBLE ƆTƐMWƐLƆ W’ƐDIƐNGƐ
8. Kanyi yakɔna yele l’Afundelo lo dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ?
8 Naka wakaketsha ɔnɛ weoho ɛmɔtshi w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ wekɔ dihomɔ dia mbɔtɔnɛ la nyuma y’ɛlɔlɔ, kete ondo wɛ ayamba dia mbeya kɛnɛ kata Bible lo dikambo diakɔ. Jehowa akewola anto ande ate: “Tanyukadimoki le wetshi watoteketshaka djimu, kuyanga utsha le akanga w’aloho. Tanyâyangaki dia nyu ndjalanya la wo.” (Akambu w’Asi Lewi 19:31; 20:6, 27) Dibuku dia lo Bible di’Enyelo diekɔ lo mbewola anto ɔnɛ: “[wanɛ wayasha l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, NW]” wayoshilama oshiki “l’eduwa ka dja la mboko ya dja. Nyoi ka hendi [ka pondjo] keso.” (Enyelo 21:8; 22:15) Jehowa Nzambi hetawɔ weoho tshɛ w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. (Euhwelu k’Elembe 18:10-12) Lande na kahandetawɔ na?—Sho mbɛnganyisha alɛta ango.
9. Lande na kakokaso mbuta ɔnɛ sango ya nshi nyɛ yaya oma l’andja wahɛnama hayoye oma le Jehowa?
9 Jehowa akatome nyuma y’ɛlɔlɔ, mbuta ate andjelo w’ɛlɔlɔ, dia vɔ ndjosawola l’anto amɔtshi la ntondo ka Bible shila la fundama. Tatɛ oma lam’akashile fundama Bible, Dui dia Nzambi diekɔ lo mbisha anto alako wele lawɔ ohomba dia vɔ kambɛ Jehowa lo yoho y’ɔlɔlɔ yetawɔnde. (2 Timote 3:16, 17; Heberu 1:1, 2) Nde hatshimbwɛ Dui diande di’Ekila dia tosha atɛkɛtshi wa djimu sango. Sango ya ngasɔ tshɛ ya nshi nyɛ yaya oma l’andja wahɛnama, ndjâka oma le nyuma ya kɔlɔ. Onto layasha l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ kokaka ndjɔhɛnyahɛnyama oma le wɔ ndo ɛdiɛngɛ akɔ mbeyaka ndjowɔtɔ hioloko. Diɔ diakɔ diatewola Nzambi la ngandji tshɛ dia sho tona weoho tshɛ w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. (Euhwelu k’Elembe 18:4; Ngalatiya 5:19-21) Lâdiko dia lâsɔ, naka sho tetemala la ndjasha l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ l’ɔkɔngɔ wa sho mbeya kanyi yele la Jehowa lo dikambo sɔ, kete tayɔtɔ l’ɔnɔngɔ wa nyuma ya kɔlɔ ndo tayoyala atunyi wa Nzambi.—1 Samuele 15:23; 1 Ekondo 10:13, 14; Osambu 5:4.
10. Dɔhɔ kɛdikɛdi na, ndo lande na kahombaso mbewɔ tshelo shɔ?
10 Yoho mɔtshi y’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ yambodiangana ahole tshɛ ele alɔhɔ—kɛdikɛdi tshelo ya pemba dia mbishola akambo wa lo nshi yayaye kana woshami oma l’ekimanyielo k’ɛdiɛngɛ. Toho tɔmɔtshi t’alɔhɔ tɔ tɔnɛ: diendja dia tɔɔtɔ, ɔlɔhwɛlɔ w’akambo oma lo tshimbo ya lɔwɔkɔ lɔmɔtshi la pɛsɔpɛsɔ, osakwelo w’alɔ, diendja dia l’anya, ndo diendja dia lo kartɛ. Anto efula mbɔsaka alɔhɔ asɔ oko kɛnyɔ yele kema la wâle, koko Bible mɛnyaka ɔnɛ akanga w’alɔhɔ vɔ l’ɛdiɛngɛ wekɔ kâmɛ. Oko ɛnyɛlɔ, Etsha 16:16-19 ekɔ lo tɛkɛta dia “[ɔdiɛngɛ, NW] wa doho” wakakimanyiyaka ɔna omoto ɔmɔtshi dia nde ‘mbuta akambo wahataye.’ Koko, dikoka diaki lande dia mbuta akambo wa lo nshi yayaye diakashishɔ etena kakatshanyema ɔdiɛngɛ. mɛtɛ, dɔhɔ ekɔ lɔsɛki lɔmɔtshi lakamba l’ɛdiɛngɛ dia mɔnganya anto oya lo djonga yawɔ.
11. Lande na kele naka sho pemba dia tɛkɛta la wanɛ wakavu kete sho mundama lo djonga?
11 Naka wɛ ekɔ la lonyangu l’ɔtɛ wa nyɔi k’ose nkumbo ɔmɔtshi lokayɛ ngandji kana ɔngɛnyi ayɛ ɔmɔtshi wa mamba, kete wɛ kokaka kotwama esadi eto oma lo lɔsɛki lokina. Dɛdi dia wetshi kokaka kotɛ akambo amɔtshi wa lânde kana tɛkɛta layɛ la dui diafɔna la nɛ diaki ɔnɛ lakavu. He ewɔ! Wɛ pemba dia tɛkɛta l’ɔnɛ lakavu, kete wɛ mundama lo djonga yawɔ. Lande na? Nɛ dia ɔnɛ lakavu hakoke tɛkɛta. Ondo oko wadiohɔyɛ, Dui dia Nzambi diekɔ lo mbuta hwe ɔnɛ, lo nyɔi, onto “atukalulaka lu kete. Ku lushi lako, tukanyi tandi tayulanyema.” Wanɛ wakavu “haweyi nduku dikambu.” (Osambu 146:4; Undaki 9:5, 10) Lâdiko dia lâsɔ, ɛdiɛngɛ mɛtɛ mbokoya dui di’ɔnɛ lakavu ndo mbasha dɛdi dia wetshi awui w’endana l’ɔnɛ lakavu. (1 Samuele 28:3-19) Ɔnkɔnɛ, “onto tshɛ latɛkɛta la wanɛ wakavu” ekɔ lo mundama lo djonga yaki nyuma ya kɔlɔ ndo ekɔ lo sala kɛnɛ kahɔtɔnɛ la lolango la Jehowa Nzambi.—Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 18:11, 12, NW; Isaya 8:19.
OMA LO WƆNGANYELO OTSHA L’ƆHƐNYƆHƐNYƆ
12, 13. Djembetelo yakɔna yɛnya ɔnɛ ɛdiɛngɛ wekɔ lo tetemala pemba anto ndo mbahɛnyahɛnya?
12 Etena kakitanyiyayɛ alako wa lo Dui dia Nzambi w’endana l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, wɛ mbikashaka lɔsɛki laki ɛdiɛngɛ. (Ɛdika la Osambu 141:9, 10; Romo 12:9.) Onde dikambo sɔ nembetshiyaka ɔnɛ nyuma ya kɔlɔ yayohekɔ pemba dia konda woho wa wɛ ndjâla ɔhɔmbɔ awɔ? Kema, aha ɔsɔku! L’ɔkɔngɔ wa nde pemba Yeso mbala shato, Satana ‘akatokôtshika yema polo ndo l’etena kekina kasungana.’ (Luka 4:13) Woho akɔ wâmɛ mbele, nyuma ya lohokotui hawɔnganya anto tsho koko mbahɛnyahɛnyaka.
13 Ohɔ kɛnɛ kakatatɛkɛta ntondo lo kɛnɛ k’endana la woho wakahɛnyahɛnyaka Satana Jɔbɔ, okambi wa Nzambi. Diabolo akoshishɛ dongalonga diande ndo akadiake ekambi ande efula. Satana akadiake ndo ana waki Jɔbɔ. L’ɔkɔngɔ diko, nde akatatsha Jɔbɔ ndamɛ hemɔ ka wolo efula. Koko, Jɔbɔ akalame kɔlamelo yande le Nzambi ndo akakondja ɛtshɔkɔ efula. (Jobo 1:7-19; 2:7, 8; 42:12) Oma k’etena kɛsɔ, ɛdiɛngɛ waketɛ anto amɔtshi nyumi kana totshungu ndo wekɔ lo tetemala ngɛnangɛna lo asui w’anto. (Mateu 9:32, 33; 12:22; Mako 5:2-5) Ɛlɔ kɛnɛ, alapɔlɔ efula mɛnyaka ɔnɛ ɛdiɛngɛ wekɔ lo pɛnyahɛnya anto amɔtshi l’akambo wa dieyanelo ndo mbidjoyaka anto akina aladi. Vɔ tshutshuyaka anto akina nto dia vɔ ndjaka ndo dia ndjâdiaka, akambo wele pɛkato lo asho wa Nzambi. (Euhwelu k’Elembe 5:17; 1 Joani 3:15) Kânga mbediɔ ɔsɔku, nunu di’anto wakandama lo djonga ya nyuma ya kɔlɔ shɔ wakayatshungola. Woho akɔna wakawakoke sala dikambo sɔ? Vɔ wakadisale lam’akawɔshi tɛdikɔ t’ohomba efula.
WOHO WA PANGAKALƐ NYUMA YA KƆLƆ
14. Lo ndjela ɛnyɛlɔ k’Akristo wa l’eleko ka ntondo w’Ase Ɛfɛsɔ, woho akɔna wakokayɛ pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ?
14 Naa yoho mɔtshi yakokayɛ pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ ndo ndjakokɛ wɛ la nkumbo kayɛ oma lo tolonga tawɔ? Akristo wa l’eleko ka ntondo w’Ase Ɛfɛsɔ, wanɛ wakayashaka l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ la ntondo ka vɔ ndjoyala ambetawudi, wakɔshi tɛdikɔ t’ɛlɔlɔ. Sho mbalaka ɔnɛ: “Akanga w’aloho efula wakasanganya abuku awo, wakâtshumbi lu ashu w’antu tshe.” (Etsha 19:19) Kânga wɛ atayashaka l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ ndoko lushi, nya oseka ɛngɔ tshɛ kele la diɔtɔnɛlɔ l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ kana katshutshuya anto dia vɔ tɛmɔla ɛdiɛngɛ. Nya abuku, tojurunalɛ, bandɛ ya video, esato, mishiki la diangɔ dikina di’endana l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. Ndo nto, nya pingu, pako ndo diangɔ dikina diakayɔshi oko okanga wakokokɛ, ndo weshasha wakayalongola oma le wanɛ wasala ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. (Euhwelu k’Elembe 7:25, 26; 1 Koreto 10:21) Tɔ̂shi ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Atshukani amɔtshi wa lo wodja wa Thaïlande wakahɛnyahɛnyama edja k’efula oma le ɛdiɛngɛ. L’ɔkɔngɔ diko, vɔ wakanya diangɔ diakendanaka l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ. Etombelo akɔna wakayala? Ɛdiɛngɛ kombahɛnyahɛnya nto ndo l’ɔkɔngɔ diko, vɔ wakahame efula lo nyuma.
15. Naa yɛdikɔ kina y’ohomba yahombayɛ mbɔsa dia wɛ nshika tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ?
15 Dia wɛ pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ, yɛdikɔ kina y’ohomba yahombayɛ mbɔsa ele kitanyiyaka dako diaki ɔpɔstɔlɔ Paulo diatotɛ dia ndɔta ɛlɔtɔ tshɛ wa ta wa lo nyuma watosha Nzambi. (Efeso 6:11-17) Akristo pombaka ndjakeketsha dia vɔ ndɔshana la nyuma ya kɔlɔ. Kakɔna kahombawɔ sala lo ndjela yɛdikɔ shɔ? Paulo akate ate: “Lu akambu tshe, nyukimeli engawo [ka woke, NW] ka mbetawo, okone nyayeya nyima akuwa tshe wa dja wa kanga kolo.” Mɛtɛ, naka mbetawɔ kayɛ kayoleka ndjâla wolo, kete wɛ ayoleka monga la wolo wa nshika tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ.—Mateu 17:14-20.
16. Woho akɔna wakokayɛ keketsha mbetawɔ kayɛ?
16 Woho akɔna wakokayɛ keketsha mbetawɔ kayɛ? Ele lam’ayoyotetemalaka la mbeka Bible ndo kitanyiyaka alako wa lɔkɔ lo lɔsɛnɔ layɛ. Wolo wa mbetawɔ k’onto nemanɛka efula la wolo w’etshina katɔ—etshina kakɔ ko ewo ka Nzambi. Onde wɛ mbetawɔka ɔnɛ ewo k’oshika kakayakondja ndo kakayadje l’otema lam’akayeke Bible kakakeketsha mbetawɔ kayɛ? (Romo 10:10, 17) Ɔnkɔnɛ, aha la tamu, lam’ayoyotetemalaka la wekelo ɔnɛ ndo monga la mbekelo ka mbɔtɔka lo sanganya y’Ɛmɛnyi wa Jehowa, mbetawɔ kayɛ kayoleka keketshama efula. (Romo 1:11, 12; Kolosai 2:6, 7) Tɔ kayonga ekokelo ka wolo lo ɛhɛnyɔhɛnyɔ w’oma le ɛdiɛngɛ.—1 Joani 5:5.
17. Naa tɛdikɔ tokina takoka monga ohomba dia nshika tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ?
17 Naa tɛdikɔ tokina tahomba onto lamboyashikikɛ dia nshika tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ mbɔsa? Akristo w’Ase Ɛfɛsɔ waki l’ohomba w’ekokelo nɛ dia vɔ wakasɛnaka l’osomba wakalole tɔ l’ɛdiɛngɛ. Diɔ diakɔ diakawatɛ Paulo ate: “Nyolombaki tena tshe le [n]yuma.” (Efeso 6:18) Lam’ele tekɔ lo sɛna l’andja wambolola tɔ l’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, ekɔ ohomba nɔmbaka la tshete dia kondja ekokelo kaki Nzambi woho wa sho pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ. (Mateu 6:13) Lo dikambo sɔ, ekimanyielo ka lo nyuma ndo alɔmbɛlɔ waki dikumanyi diakasɔnama l’atei w’etshumanelo k’Akristo ekɔ ohomba.—Jakoba 5:13-15.
TETEMALA NDƆSHANA LA NYUMA YA KƆLƆ
18, 19. Kakɔna kakoka onto sala naka ɛdiɛngɛ wowɔhɛnyahɛnya nto?
18 Koko, kânga l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔsa tɛdikɔ tɔsɔ t’ohomba, anto amɔtshi wakahɛnyahɛnyama oma le nyuma ya kɔlɔ. Ɛnyɛlɔ oko pami kɛmɔtshi ka lo wodja wa Côte d’Ivoire, nde akekaka Bible kâmɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo akalanya pako yande tshɛ. L’ɔkɔngɔ diko, nde akahame l’ɔlɔlɔ tshɛ lo nyuma, akakimɔ lɔsɛnɔ lande le Jehowa, ndo akalongola batismu. Koko, lomingu ɔtɔi l’ɔkɔngɔ wa batismu kande, ɛdiɛngɛ wakatatɛ mbɔhɛnyahɛnya nto, ndo nde akokaka awui wawotɛ dia nde sɛka mbetawɔ kande k’oyoyo. Otondoyala dikambo sɔ diakakokomɛ, onde wɛ otota ɔnɛ wɛ amboshisha ekokelo kaki Jehowa? Kema, aha ɔsɔku.
19 Kânga mbele Yeso Kristo, onto la kokele, aki l’ekokelo kaki Nzambi, nde akoke dui diaki Satana, etongami ka lo nyuma ka kɔlɔ. Yeso akɛnya kɛnɛ kahombaso sala lo dikambo dia ngasɔ. Nde akatɛ Diabolo ate: “Satana, mo!” (Mateu 4:3-10) Lo yoho yakɔ yâmɛ mbele, wɛ pombaka tona dia mpokamɛ awui w’oma l’andja wahɛnama. Hangakalɛ nyuma ya kɔlɔ lam’ayoyelɛ Jehowa dia nde kokimanyiya. Eelo, lɔmba la dui dia wolo lo nimola lokombo la Nzambi. Tukedi 18:10 mbutaka ɔnɛ: “Lukumbu la [Jehowa, NW] eli etangelu ka wulu. Untu ololo atulawoka atushamaka loko.” Ɔsɔku mbakasale Okristo wa pami wa lo wodja wa Côte d’Ivoire, ko nyuma ya kɔlɔ yakatshike mbɔhɛnyahɛnya.—Esambu 124:8; 145:18.
20. Lo tshena pe, kakɔna kakokayɛ sala dia pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ?
20 Jehowa akasha nyuma ya kɔlɔ diaaso dia yɔ tshikala la lɔsɛnɔ, koko nde ekɔ lo mɛnya wolo ande, djekoleko lo dikambo di’anto ande, ndo lokombo lande lekɔ lo tasambishama lo kɛtɛ k’otondo. (Etumbelu 9:16) Naka wɛ sukana suke suke la Nzambi, kete ndoko wɔma wahombayɛ mboka nyuma ya kɔlɔ. (Walelu 23:21, 23; Jakoba 4:7, 8; 2 Petero 2:9) Wolo awɔ wekɔ l’ekomelo. Vɔ wakalongola dilanya lo nshi yaki Nɔa, wakatshanyema oma l’olongo lo nshi yaso nyɛ, ndo kakianɛ, wekɔ lo kongɛ elombwelo ka ndjihelo. (Jude 6; Enyelo 12:9; 20:1-3, 7-10, 14) Mɛtɛ, vɔ wekɔ lo mboka elanyelo kawɔ kayaye wɔma. (Jakoba 2:19) Ɔnkɔnɛ, naka nyuma ya kɔlɔ yambohemba dia kɔ̂nganya oma lo woho ɔmɔtshi wa lɔsɛki kana wambokɔhɛnyahɛnya lo woho ɔmɔtshi, wɛ kokaka mbahangakalɛ. (2 Koreto 2:11) Ewɔ weoho tshɛ w’ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ, kitanyiyaka alako wa lo Dui dia Nzambi, ndo yanga woho wa wɛ mbetawɔma le Jehowa. Sala dikambo sɔ aha la tshimbatshimba, nɛ dia lɔsɛnɔ layɛ nemanɛka la woho washikayɛ tomamba la ntondo ka weolo wa nyuma ya kɔlɔ!
HEMBA EWO KAYƐ
Woho akɔna wahemba nyuma ya kɔlɔ dia minganyiya anto?
Lande na katona Bible ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ?
Woho akɔna wakoka onto tshungɔ oma lo weolo wa nyuma ya kɔlɔ?
Lande na kahombayɛ tetemala pangakalɛ nyuma ya kɔlɔ?
[Picture on page 110]
Woho akɔna wɔsayɛ ɔtɛmwɛlɔ w’ɛdiɛngɛ lo weoho awɔ efula?