Emendji wele la ɔkɛndɛ wa nama ɛkɔkɔ

LO NSHI yakandakambaka olimu ande la nkɛtɛ, Yeso akɛnya dia nde aki “olami w’ɔlɔlɔ w’ɛkɔkɔ.” (Jni. 10:11) Etena kakandɛnyi elui w’anto wayasusana dia mbooyela, “nde akawaoke kɛtshi, nɛ dia vɔ wakahɛnyahɛnyamaka ndo komonga la okimanyedi oko ɛkɔkɔ waha la olami.” (Mat. 9:36) Petero ndo apɔstɔlɔ akina wakɛnyi yoho shɔ yakandayakiyanyaka la ngandji. Yeso mɛtɛ akatshikitana efula la alami wa kashi wa l’Isariyɛlɛ wakanyaka ɛkɔkɔ yimba polo ndo ɛkɔkɔ pandjɔnɛ ndo mvɔ ndjala lo nyuma! (Ɛzk. 34:7, 8) Ɛnyɛlɔ ka dimɛna kakasha Yeso lo kɛnɛ kendana la mbetsha ɛkɔkɔ ndo mbakokɛ, polo lo nkimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo diawɔ, aketsha apɔstɔlɔ woho wa nkimanyiya wanɛ waki la mbetawɔ dia nkalolɛ Jehowa lele “olami w’ɛkɔkɔ ndo omendji w’anima [awɔ].”​—1 Pe. 2:25.

² Etena kakandatɛkɛtaka la Petero lo diaaso dimɔtshi, Yeso akadje dikako vɔlɛ l’ohomba wa ndeshaka ndo wa namaka ɛkɔkɔ. (Jni. 21:15-17) Aha la taamu, Petero akanandema efula lo dikambo sɔ ndo l’ɔkɔngɔ nde akayolakaka dikumanyi dia l’etshumanelo k’Akristo ka lo ntambe ka ntondo ate: “Nyolamake ɛkɔkɔ wa Nzambi wakandanyosha ɔkɛndɛ lo nkamba oko emendji, aha oko anto watshutshuyawɔ la wolo, koko la lolango la ntondo ka Nzambi; aha la ngandji ka wahɔ lo yoho ya kɔlɔ, koko la wangasanu; aha la mbahemɛ wanɛ wele etenyi k’okitɔ kaki Nzambi, koko nyoyale bɛnyɛlɔ le ɛkɔkɔ.” (1 Pe. 5:1-3) Ɛtɛkɛta waki Petero ɛsɔ mendanaka ndo la emendji wa l’etshumanelo ɛlɔ kɛnɛ. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, dikumanyi kambaka la lolango ndo la waasaso oko bɛnyɛlɔ le ɛkɔkɔ, lo mbeta la ntondo lo olimu wa Jehowa.​—Hɛb. 13:7.

³ Sho koka mɛtɛ monga la lowando le emendji wasɔnama oma le nyuma l’etshumanelo. Sho kondjaka wahɔ efula oma lo ekokelo kawɔ. Ɛnyɛlɔ, emendji keketshaka anto tshɛ wa l’etshumanelo ndo mbowadjaka yimba. Lomingu tshɛ, vɔ nɔmbɔlaka dimɛna nsanganya ya l’etshumanelo yalesha anto tshɛ wele la mbetawɔ. (Rɔmɔ 12:8) Welo wadjawɔ dia nkokɛ ɛkɔkɔ oma l’awui wa kɔlɔ ndo oma le anto wa kɔlɔ kimanyiyaka dia sho monga lo lotui tshitshi. (Isa. 32:2; Tito 1:9-11) Ɛnyɛlɔ kashawɔ lo olimu w’esambishelo tokeketshaka dia ntetemala nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la waasaso mbala la mbala ngɔndɔ tshɛ. (Hɛb. 13:15-17) Lo tshimbo ya “apami wele oko weshasha” asɔ, Jehowa salaka di’etshumanelo keketshama.​—Ɛf. 4:8, 11, 12.

KƐNƐ KALƆMBAMA DIA MONGA EMENDJI

⁴ Dia nshikikɛ dia kana etshumanelo kekɔ lo kokamɛ dimɛna, apami wasɔnama dia monga emendji pombaka nkotsha kɛnɛ kalɔmbama lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Paka naka vɔ mbokotshisha kɛnɛ kalɔmbama mbakoka mbutama ɔnɛ nyuma k’ekila mɛtɛ kambaasɔna. (Ets. 20:28) Ekɔ mɛtɛ dia kɛnɛ kalɔmba Afundelo emendji w’Akristo ekɔ ɛlɛmbɛ wa laadiko, nɛ dia monga omendji ekɔ ɔkɛndɛ a woke. Koko ɛlɛmbɛ akɔ bu laadiko efula lo yoho yahakoke nkotsha apami w’Akristo woka Jehowa ngandji mɛtɛ ndo walanga dia nde nkamba la wɔ. Anto tshɛ pombaka mɛna dia emendji wekɔ anto wakamba la alako wa lo Bible lo lɔsɛnɔ la lushi la lushi.

⁵ Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akashile awui walɔmbama l’Afundelo dikambo dia emendji lo mukanda ande wa ntondo wakandafundɛ Timɔte ndo lo mukanda ande le Tito. Sho mbadiaka lo 1 Timɔte 3:1-7 ɔnɛ: “Naka onto ekɔ lo nkombola dia monga omendji, nde ekɔ lo nkombola olimu w’ɔlɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, omendji pombaka monga aha l’onongo, onto lele la wadi ɔtɔi, lasala akambo la wɛdimo, lele la yimba y’ɔlɔlɔ, ladja akambo l’ɔnɔngɔ, lalongola angɛndangɛnda, lele la akoka wa mbetsha, aha ombidjɔki wa wanu, aha kanga ngala, koko nde ayale l’ekanelo k’ɔlɔlɔ, aha kanga ewanu, aha onangi wa falanga, nde ayale pami kalɔmbɔla ase luudu lande lo yoho ya dimɛna, lasala dia anande monga l’okitanyiya la kɛnɛmɔ tshɛ (nɛ dia naka onto heye nɔmbɔla ase luudu lande, ngande wayondokoka nama etshumanelo kaki Nzambi?), aha onto leke kakoma ombetawudi, diaha nde ndjonga la lotamanya ko nde ndjolomboshama woho wayolomboshama Diabolo. Ndo nto, nde pombaka monga la lokumu l’ɔlɔlɔ ndo le anto wa l’andja, diaha nde ndjɔnyɔma ndo ndjotala lo djonga ya Diabolo.”

⁶ Pɔɔlɔ akafundɛ Tito ate: “Dimi lakakotshike la Kɛrɛtɛ dia wɛ nɔngɔsɔla akambo waki kɔkɛndakɛndaka dimɛna ndo dia nsɔna dikumanyi l’osomba la osomba oko wakamakotɛ nte: Naka ekɔ pami kɛmɔtshi kele bu la onongo, kele la wadi ɔtɔi, kele la ana wele ambetawudi ndo wahawafunde dia wekɔ la lɔkɛwɔ la mindo ndo atɔmbɔki. Nɛ dia oko wende olami wakasɔnama oma le Nzambi, omendji pombaka monga onto lele bu la onongo, laha ɔtɛ wolo, lahomala esadi, aha ombidjɔki wa wanu, aha kanga ngala, aha onto lakombola la lokaki tshɛ dia nkondja diangɔ lo nkamba la lokeso, koko onto lalongola angɛndangɛnda, onangi w’akambo w’ɛlɔlɔ, lele la yimba y’ɔlɔlɔ, kanga losembwe, kanga kɔlamelo ndo lele la ndjakimɛ, lakukutɛ ɔtɛkɛta wa kɔlamelo lo kɛnɛ kendana la diewo diande dia mbetsha, dia nde monga l’akoka wa nkeketsha anto oma lo wetshelo w’oshika ndo mpangwɛ wanɛ wɔnyɔla wetshelo akɔ.”​—Tito 1:5-9.

⁷ Kaanga mbele awui walɔmba Afundelo emendji mbeyaka mɛnama ntondo oko wolo efula, apami w’Akristo hawohombe ntona dia nkombola olimu w’omendji. Etena kakɛnɛmɔlawɔ waonga w’amɛna w’Okristo walɔmbama le emendji, vɔ keketshaka anto wa l’etshumanelo dia nsala woho akɔ waamɛ. Pɔɔlɔ akafunde dia “apami wele oko weshasha” asɔ wakakimɔma “dia nɔngɔsɔla ekilami, dia kambɛ anto akina, dia mbika demba dia Kristo, edja ndo sho tshɛ tambonga kaamɛ lo mbetawɔ ndo lo ewo k’oshika ka Ɔna Nzambi, tambonga epalanga w’anto wambotshunda ndo tambokoma lo yɛdikɔ ya diema di’otondo dia Kristo.”​—Ɛf. 4:8, 12, 13.

⁸ Emendji keema ana w’akɛnda kana anto weke kakoma ambetawudi. Koko, vɔ wekɔ anto wamanyamanya dimɛna yoho ya lɔsɛnɔ l’Okristo, wele la ewo k’efula ka Bible, washihodia dimɛna Afundelo ndo wele la ngandji k’oshika k’etshumanelo. Vɔ wekɔ la dihonga dia ntɛkɛta ndo mingola atshi wa kɔlɔ ndo lo nsala ngasɔ, wayokokɛ ɛkɔkɔ oma le onto tshɛ lalanga mbasɔkisha. (Isa. 32:2) Emendji pombaka monga apami weyama esadi eto le ase etshumanelo tshɛ oko anto wambotshunda lo nyuma, wayakiyanya la otema ɔtɔi dikambo di’ɛkɔkɔ wa Nzambi.

⁹ Wanɛ wakotsha kɛnɛ kalɔmbama dia sɔnama oko emendji mɛnyaka dia wekɔ la lomba l’oshika lo nsɛnɔ yawɔ. Naka nde ambotshuka, kete omendji pombaka ndjela ɔlɛmbɛ w’Akristo wendana la diwala, mbuta ate nde pombaka monga la wadi ɔtɔi, ndo nɔmbɔla ase luudu lande lo yoho ya dimɛna. Naka omendji ekɔ la ana wele ambetawudi wele l’okitanyiya la kɛnɛmɔ tshɛ ndo wahawafunde dia wekɔ la lɔkɛwɔ la mindo ndo atɔmbɔki, kete anto wa l’etshumanelo koka ndja le nde la wɛkamu tshɛ dia ndjoyanga alako wendana la lɔsɛnɔ la nkumbo ndo l’Okristo. Omendji pombaka nto monga onto lele bu la onongo ndo lele la lokumu l’ɔlɔlɔ oyadi kaanga le anto wa l’andja. Hawohombe mfunda omendji dia nde ekɔ mɛtɛ la lɔkɛwɔ la kɔlɔ, kɛsɔ koka ndanya lokumu l’etshumanelo. Nde hahombe monga onto leke esadi wa nongola lohango l’ɔtɛ wa kɔlɔ kɛmɔtshi ka woke. Ase etshumanelo akina wayotshutshuyama dia mbokoya ɛnyɛlɔ kande ka dimɛna ndo wayɔngɛnangɛna dia nkimɔ nsɛnɔ yawɔ ya lo nyuma lo ekokelo kande.​—1 Kɔr. 11:1; 16:15, 16.

¹⁰ Apami wakotsha kɛnɛ kalɔmbama asɔ koka mɛmba ɔkɛndɛ wele oko wɔnɛ wakɛmbaka dikumanyi dia l’Isariyɛlɛ diata Afundelo dia vɔ waki “apami wa tomba, wa tɔkɛsɔ ndo wambohokɔ akambo.” (Eoh. 1:13) Ndo dikumanyi di’Akristo mbasala pɛkato, koko vɔ mbeyamaka l’etshumanelo ndo lo ngelo kewɔ oko anto wele la losembwe ndo woka Nzambi wɔma, wambɛnya lo edja k’ɛnɔnyi efula dia vɔ sɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ la atɔndɔ waki Nzambi. Oko wewɔ keema la onongo, vɔ koka mbuta awui hwe hwe la ntondo k’etshumanelo.​—Rɔmɔ 3:23.

¹¹ Apami wakotsha kɛnɛ kalɔmbama dia sɔnama oko emendji pombaka monga anto wasala akambo la wɛdimo lo mbekelo yawɔ ndo lo yoho yasɛnawɔ la anto akina. Vɔ hawohombe nsala awui lo yoho ya tshambandeko. Koko, vɔ pombaka monga la wɛdimo ndo la ndjakimɛ lo lɔsɛnɔ lawɔ. Wɛdimo awɔ wayɛnama lo akambo wele oko deshi, ɔnwɛlɔ wa wanu, tɔkɛnyɔ ndo ɔkɔkwɛlɔ wa demba. Vɔ wekɔ la wɛdimo lo ɔnwɛlɔ wa wanu diaha anto mbafunda dia ɔnɛ wekɔ emunga wa wanu kana ambidjɔki wa wanu. Onto letawɔ dia wanu ntshunya awoki ande shishaka ndjakimɛ esadi eto ndo bu la akoka wa nkokɛ wahɔ w’etshumanelo wa lo nyuma.

¹² Dia monga omendji w’etshumanelo, ɔnangɛso pombaka monga onto ladja akambo l’ɔnɔngɔ. Mbekelo yande y’amɛna mɛnamaka oma lo ɛnamelo kande, luudu lande ndo kɛnɛ kasalande lushi la lushi. Onto la ngasɔ mbewɔka dia ntaloya akambo; nde mbeyaka kɛnɛ kahomba salema ndo ndjalɔngɔsɔlaka dia kisala. Nde ndjelaka atɔndɔ wa Nzambi.

¹³ Omendji pombaka monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ. Nde pombaka monga la akoka wa nkamba lo kaamɛ la dikumanyi dikina dia lo olui wa dikumanyi ndo nsanga la wɔ lolemi. Nde pombaka monga la wɛdimo lo dikambo diande ndamɛ ndo hahombe mpika awui efula oma le anto akina. Oko wende l’ekanelo k’ɔlɔlɔ, omendji hatshininala lo dikambo, lo mbɔsaka nshi tshɛ dia tokanyi tande ndeka taki dikumanyi dikina. Dikumanyi dikina mbeyaka monga la waonga ndo la akoka wele ondo nde bu la wɔ. Ekumanyi mɛnyaka ekanelo k’ɔlɔlɔ etena katomba tɛdikɔ tɔsande oma l’Afundelo ndo kasalande la wolo dia mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso Kristo. (Flpɛ. 2:2-8) Ekumanyi hahombe monga kanga ewanu kana kanga ngala koko nde pombaka nɛmiya anto akina lo yoho ya dimɛna, lo mbaɔsa dia vɔ mboleka. Nde hahombe monga ɔtɛ wolo, onto latɛtɛ mbala tshɛ dia paka yoho yande ya nsala kana kanyi yande mbahomba mbetawɔma. Nde hahombe momalaka esadi, koko nde pombaka nsɛna la anto akina lo wɔladi.

¹⁴ Onto lakotsha kɛnɛ kalɔmbama dia nkamba oko omendji l’etshumanelo ekɔ la yimba y’ɔlɔlɔ. Kɛsɔ mɛnyaka dia nde mbɔsaka etena ka nkana yimba ndo nde hahembola akambo l’esasesase. Nde shihodiaka dimɛna atɔndɔ wa Jehowa ndo woho wa nkamba la wɔ. Onto lele la yimba y’ɔlɔlɔ mbetawɔka dako ndo ɛlɔmbwɛlɔ. Nde bu kanga dungi pende.

¹⁵ Pɔɔlɔ akohola Tito dia omendji pombaka monga onangi w’akambo w’ɛlɔlɔ. Nde pombaka monga la losembwe ndo la kɔlamelo. Waonga asɔ pombaka mɛnama lo yoho yasɛnande la anto akina ndo yasukɛnde kɛnɛ kele losembwe ndo ɔlɔlɔ la wolo tshɛ. Nde hahombe ndjɛkayɛka lo omamemelo ande le Jehowa ndo nde pombaka monga onto latetemala nsukɛ atɔndɔ wa losembwe. Nde pombaka monga onto loomba toseke. Nde pombaka nto monga onto lalongola angɛndangɛnda l’otema ɔtɔi, layakimɔ tshɛ ndo lakimɔ diangɔ diande dikambo di’anto akina.​—Ets. 20:33-35.

¹⁶ Dia nde nkamba dimɛna, omendji pombaka monga la dikoka dia mbetsha. Lo ndjela ɛtɛkɛta waki Pɔɔlɔ otsha le Tito, omendji pombaka monga onto “lakukutɛ ɔtɛkɛta wa kɔlamelo lo kɛnɛ kendana la diewo diande dia mbetsha, dia nde monga l’akoka wa nkeketsha anto oma lo wetshelo w’oshika ndo mpangwɛ wanɛ wɔnyɔla wetshelo akɔ.” (Tito 1:9) Nde ekɔ l’akoka wa nkana yimba l’onto, mbisha tokanyi dia mbekola wekamu ndo dia nkamba l’Afundelo lo yoho yetawoya ampokami ande ndo yakeketsha mbetawɔ kawɔ. Omendji pombaka nkɛnɛmɔla dikoka dia mbetsha sɔ oyadi lo tena di’ɔlɔlɔ kana dia paa. (2 Tim. 4:2) Nde pombaka monga la solo dia lotutsha diahombama dia mpangwɛ onto lele lo munga la memakana kana dia mbetawoya ɔnɛ lele la taamu ko mbootshutshuya dia nsala elimu w’ɔlɔlɔ woye oma lo mbetawɔ. Woho wende l’akoka wa mbetsha oyadi la ntondo k’olui w’anto kana k’onto ɔtɔi mɛnyaka dia nde kotshaka dui di’ohomba dialɔmbama sɔ.

¹⁷ Ekɔ ohomba dia dikumanyi ndjasha l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo. Pombaka mɛnama hwe dia ndo l’olimu ɔsɔ nto, vɔ wekɔ lo nsala la wolo dia mbokoya Yeso, ɔnɛ lakɔshi esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ oko olimu wahomba mbeta la ntondo. Yeso akayashaka le ambeki ande ndo akaakimanyiya dia vɔ monga esambisha wa tomanamana. (Makɔ 1:38; Luka 8:1) Woho wayaketembola dikumanyi dia mbetsha wenya l’olimu w’esambishelo kaanga mbewɔ la wesanu efula, keketshaka etshumanelo k’otondo dia monga la woho akɔ waamɛ w’ohetoheto. Ndo etena kasambisha dikumanyi kaamɛ la ase nkumbo yawɔ ndo l’ase etshumanelo akina, vɔ ‘keketshanaka onto l’onto.’​—Rɔmɔ 1:11, 12.

¹⁸ Akambo asɔ tshɛ mbeyaka mɛnama oko vɔ nɔmbaka ɔnɛ lakamba oko omendji awui efula. Mɛtɛ, ndooko omendji wakoka nkotsha lo yoho ya kokele ɛlɛmbɛ wa laadiko wele lo Bible, koko ndooko ekumanyi kakasɔnama l’etshumanelo kahomba mpomba efula dionga dimɔtshi l’atei wa waonga asɔ polo ndo lo yɛdikɔ yɛnama di’ohombelo wa dionga sɔ ekɔ dui dia kɔlɔ efula. Dikumanyi dimɔtshi mbeyaka ndeka asekawɔ nkɛnɛmɔla waonga amɔtshi, koko dikina mbeyaka ndeka lo awui akina. Etombelo wonga ele olui wa dikumanyi lo tshɛ kawɔ mongaka la waonga wahombama dia nama dimɛna etshumanelo ka Nzambi.

¹⁹ Etena kalowola olui wa dikumanyi apami amɔtshi dia sɔnama oko emendji, vɔ pombaka mbohɔ ɛtɛkɛta w’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ wata ɔnɛ: “[Lekɔ lo mbutɛ] onto tshɛ la l’atei anyu diaha nde nkanyiya efula dikambo diande hita oleki kɛnɛ kele ohomba nde nkanyiya, koko dia nde nkanyiya woho wa monga la yimba y’ɔlɔlɔ, onto l’onto lo ndjela yɛdikɔ ya mbetawɔ kakawosha Nzambi.” (Rɔmɔ 12:3) Ekumanyi tshɛ pombaka mbɔsa dia dikumanyi dikina mboleka. Ndooko lahomba monga “kanga losembwe lamboleka” etena kasɛdingɔma akoka w’ɔnangɛso ɔmɔtshi. (Ond. 7:16) Oko weyawɔ dimɛna awui walɔmba Afundelo lo dikambo dia emendji, olui wa dikumanyi pombaka nshikikɛ dia kana ɔnangɛwɔ lalangawɔ ndowola kotshaka awui walɔmbama asɔ lo yɛdikɔ yakoka. Naka dikumanyi ndowola onto lo mbidja yimba lo woho wele anto bu kokele ndo mbewɔ weho tshɛ wa shɔnɔdi ndo wa dungi pende, dikumanyi wayosala elowelo awɔ lo yoho yɛnya dilɛmiɛlɔ lo ɛlɛmbɛ wosembwe wa Jehowa ndo wayosala akambo dia ɔlɔlɔ w’etshumanelo. Vɔ pombaka nsala dɔmbɛlɔ lo kɛnɛ kendana l’anto walowolawɔ ndo ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila kaki Nzambi. Ɔsɔ ekɔ ɔkɛndɛ ɔmɔtshi l’atei w’ɛkɛndɛ wa weke wɛmbawɔ ndo vɔ pombaka nsala dui sɔ lo ndjela dako diaki Pɔɔlɔ diata ɔnɛ: “Tosasɛke dia mbahɛ onto anya.”​—1 Tim. 5:21, 22.

OLOWA WA NYUMA

²⁰ Apami wele la akoka wa lo nyuma mɛnyaka dia vɔ wekɔ lo nɔmbɔma la nyuma k’ekila ndo vɔ kɛnɛmɔlaka olowa atɔ lo lɔsɛnɔ lawɔ. Pɔɔlɔ akashile waonga anɛ divwa wa l’olowa wa nyuma: “Ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, solo dia lotutsha, ɔlɔlɔ w’otema, ɔlɔlɔ, mbetawɔ, memakana ndo ndjakimɛ.” (Ngal. 5:22, 23) Emendji wa ngasɔ wekɔ kiɔkɔ y’ekeketshelo le anangɛso l’akadiyɛso ndo vɔ kimanyiyaka di’etshumanelo monga kaamɛ lo olimu w’ekila. Dionga diawɔ ndo elowa w’oma l’olimu awɔ wa wolo mɛnyaka dia vɔ wakasɔnama la nyuma k’ekila.​—Ets. 20:28.

APAMI WAKEKETSHA KAAMƐ

²¹ Ekɔ ohomba dia dikumanyi nkamba dia nkeketsha kaamɛ k’etshumanelo. Onto l’onto mbeyaka monga la lonto lotshikitanyi, koko vɔ keketshaka kaamɛ k’olui wa dikumanyi lo pokamɛka la dilɛmiɛlɔ tshɛ etena katɛkɛta onto ɔmɔtshi oyadi kaanga hawosangi lolemi lo kɛnɛ tshɛ kakɛtshanyawɔ. Edja tshɛ kahaatɔnywama tɔndɔ dimɔtshi dia lo Bible, onto l’onto pombaka monga suke dia mbetawɔ kɛnɛ kotshi osekande, ndo sukɛ yɛdikɔ y’ekomelo yɔshi olui wa dikumanyi. Onto lele la yimba ya mbetawɔka kɛnɛ kotshi anto akina mɛnyaka dia nde nɔmbɔmaka la “lomba l’oma la diko,” lele “wɔladi, ekanelo k’ɔlɔlɔ.” (Jak. 3:17, 18) Ndooko ekumanyi kahomba mbɔsa dia nde ndeka asekande, ndo ndooko ekumanyi kahomba nyanga dia mbahemɛ akina. Dikumanyi kambaka mɛtɛ kaamɛ la Jehowa etena kakambawɔ kaamɛ oko olui dia ɔlɔlɔ w’etshumanelo.​—1 Kɔr., tshap. 12; Kɔl. 2:19.

NYOKOMBOLE ƆKƐNDƐ W’OMENDJI

²² Apami w’Akristo wambotshunda pombaka nkombola dia nkoma emendji. (1 Tim. 3:1) Koko, dia nkamba oko ekumanyi nɔmbaka dia nkamba olimu wa wolo ndo monga la yimba ya ndjahombia. Dui sɔ nɔmbaka dia monga suke dia nkotsha ehomba w’anango, ndjakiyanya dikambo dia wahɔ awɔ wa lo nyuma. Nkombola dia nkoma omendji nembetshiyaka nsala la wolo dia nkotsha kɛnɛ kalɔmbama l’Afundelo.

AKAMBO AMƆTSHI WELE L’ONTO MBEYAKA NTSHIKITANA

²³ Ɔnangɛso lambokamba la kɔlamelo edja efula mbeyaka ndjonga ko aya la hemɔ kana aya bu nto la akoka. Mbeyaka monga ko l’ɔtɛ w’ɛnɔnyi w’efula waya la nde, nde mbeyaka monga ko aya bu l’akoka wa mɛmba ɔkɛndɛ w’omendji. Kaanga l’etena kɛsɔ, nde pombaka ntetemala la nɛmiyama ndo mbɔsama oko ekumanyi edja tshɛ kekende la ɔkɛndɛ ɔsɔ. Nde hahombe ntshika ɔkɛndɛ ande l’ɔtɛ wa elelo waya la nde. Nde aakakoke ntetemala mbɔsama la nɛmɔ diolodiami l’ahende oko dikumanyi dikina tshɛ diakamba la wolo lo yoho ya dimɛna efula la akoka wele la wɔ wa nama ɛkɔkɔ.

²⁴ Koko naka ɔnangɛso ambɛna dia ndeka dimɛna nde ntshika ɔkɛndɛ ande l’ɔtɛ w’otshikitanu ɔmɔtshi wambosalema lo lɔsɛnɔ lande wowodjɛ elelo dia nkamba, nde mbeyaka mbɔsa yɛdikɔ ya nsala dikambo sɔ. (1 Pe. 5:2) Nde pombaka ntetemala nɛmiyama. Nde mbeyaka monga l’akoka wa nsala akambo efula w’amɛna l’etshumanelo kaanga mbayande bu la elimu ndo l’ɛkɛndɛ washawɔ dikumanyi.

ƐKƐNDƐ WELE LA EMENDJI L’ETSHUMANELO

²⁵ Dikumanyi mɛmbaka ɛkɛndɛ wotshikitanyi l’etshumanelo. Tekɔ la ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi, sekeletɛlɛ, omendji w’olimu, ɔnɔmbɔdi wa Wekelo wa Tshoto y’Etangelo, ndo omendji wa losanganya la Lɔsɛnɔ ndo olimu aso. Dikumanyi efula kambaka oko ɛnɔmbɔdi w’elui w’esambishelo. Dikumanyi kambaka elimu ɛsɔ l’etena kele bu l’elelo. Ko naka ɔnangɛso lele la ɔkɛndɛ ɔmɔtshi l’atei w’ɛkɛndɛ ɛsɔ amboonɔ kana aya bu la akoka wa mɛmba ɔkɛndɛ akɔ l’ɔtɛ wa hemɔ kana hayokotsha kɛnɛ kalɔmba Afundelo, kete pombaka mbidja ekumanyi kekina lo dihole diande. Lo tshumanelo diele bu la emendji efula, ekumanyi ɔtɔi mbeyaka mɛmba ɛkɛndɛ efula polo lam’ayokotsha anangɛso akina kɛnɛ kalɔmbama dia sɔnama oko dikumanyi.

²⁶ Ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi kambaka oko ɔnɔmbɔdi wa nsanganya y’olui wa dikumanyi. Nde kambaka olimu ɔsɔ l’okitshakitsha tshɛ kaamɛ la dikumanyi dikina dia nkokɛ ɛkɔkɔ wa Nzambi. (Rɔmɔ 12:10; 1 Pe. 5:2, 3) Nde pombaka monga onto lakongɛ akambo dimɛna ndo lele l’akoka wa nɔmbɔla dimɛna dimɛna.​—Rɔmɔ 12:8.

²⁷ Sekeletɛlɛ koomba mikanda watomɛwɔ etshumanelo ndo nde salaka dia mbewoya dikumanyi waewoyelo tshɛ w’ohomba. Naka ekɔ ohomba, kete ekumanyi kekina kana okambi wakimanyiya wakoka mbeyaka sɔnama dia mbookimanyiyaka.

²⁸ Omendji w’olimu mbele la ɔkɛndɛ wa nkongɛ olimu w’esambishelo ndo awui akina wendana l’olimu ɔsɔ. Nde salaka ekongelo ka membolaka mbala la mbala elui tshɛ w’esambishelo woho wa olui tshɛ membɔma mbala ɔtɔi lo ngɔndɔ. Lo tshumanelo dia totshitshɛ diele paka la elui engana eto, nde mbeyaka nsala woho wa membolaka olui tshɛ mbala hiende l’ɔnɔnyi. Lo wembwelo ande, nde nɔmbɔlaka nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo, sambishaka kaamɛ la olui wembolande ndo kimanyiyaka apandjudi lo wendelo awɔ w’eyoyo ndo lo wekelo wa Bible.

EMENDJI W’ELUI

²⁹ Diɛsɛ dimɔtshi dia woke lo waɛsɛ wa l’etshumanelo ele dia nkamba oko omendji w’olui. Ɛkɛndɛ ande mendanaka la 1) ndjasha tshɛ lo kɛnɛ kendana la lonyuma la ose olui ande tshɛ, 2) nkimanyiya onto tshɛ la l’olui ande dia ndjashaka mbala la mbala, sambishaka dimɛna ndo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu w’esambishelo ndo 3) nkimanyiya ndo ndowanya ekambi wakimanyiya wa l’olui ande dia nkombola ndo nkotsha kɛnɛ kalɔmbama dia mɛmba ɛkɛndɛ l’etshumanelo. Olui wa dikumanyi mbashikikɛ anangɛso wele l’akoka woleki dia nkotsha awui tshɛ wendana la ɔkɛndɛ ɔsɔ.

³⁰ L’ɔtɛ w’olimu wendana la ɔkɛndɛ ɔsɔ, naka kokaka, dikumanyi mbahomba monga emendji w’elui. Kana okambi wakimanyiya wele l’akoka koka mɛmba ɔkɛndɛ ɔsɔ polo lam’ayoyotanema ekumanyi. Okambi wakimanyiya wɛmba ɔkɛndɛ ɔsɔ mbelamɛka okambi w’olui, nɛ dia nde hakambe oko omendji l’etshumanelo. Koko nde kambaka lo ɛlɔmbwɛlɔ ka dikumanyi dia nkotsha ɔkɛndɛ ande.

³¹ Ɔkɛndɛ w’ohomba efula wendana l’omendji w’olui ele mbisha ɛnyɛlɔ l’olimu w’esambishelo. Woho wayashande l’olimu ɔsɔ mbala la mbala, ohetoheto ande ndo waasaso ande ayokeketsha wanɛ wele l’olui ande. Lam’ele apandjudi ngɛnangɛnaka ekeketshelo ndo ekimanyielo kaya lo monga kaamɛ, ayonga dimɛna dia olui monga la ekongelo k’esambishelo lo wonya wele dimɛna le anto efula. (Luka 10:1-16) Omendji w’olui pombaka ndjashikikɛka dia wekɔ nshi tshɛ l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka woke ka nsambisha. Nde mbalɔmbɔla nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo ndo mbakahanya apandjudi. Naka nde hatonga laawɔ, nde pombaka nkongɛ dia ekumanyi kekina kana okambi wakimanyiya nɔmbɔla, kana naka ndooko ekumanyi kana okambi wayonga laawɔ, nde pombaka nsɔna opandjudi wele l’akoka dia nde nsala dikambo sɔ dia apandjudi nkondja ɛlɔmbwɛlɔ kewɔ la tɔ ohomba.

³² Omendji w’olui pombaka nɔngɔsɔla la ntondo wembwelo wa omendji w’olimu, mbewoya ase olui ande dia wembwelo akɔ ndo nomialomia nsaki lo ɛlɔlɔ wayowokondja lo wembwelo ɔsɔ. Naka ase olui tshɛ mbeya dimɛna ekongelo kɛsɔ, kete vɔ koka kisukɛ la wangasanu tshɛ.

³³ Olui tshɛ w’esambishelo pombaka monga l’apandjudi yema tshitshɛ. Kɛsɔ kimanyiyaka omendji w’olui dia nde mbekesanɛ dimɛna l’anto tshɛ wele l’olui ande. Oko wende olami wele la ngandji, nde ndjashaka tshɛ le onto tshɛ la l’olui ande. Nde nyangaka dia nkimanyiya ndo nkeketsha onto l’onto dikambo di’olimu w’esambishelo ndo dia nsukɛ nsanganya ya l’etshumanelo. Nde salaka nto kɛnɛ tshɛ kakokande nsala dia nkimanyiya onto tshɛ dia nde ntetemala monga la lonyuma la dimɛna. Nde membolaka wanɛ wele la hemɔ ndo wambɔkɔmɔ. Ɛtɛkɛta w’ekeketshelo ndo alako ande mbeyaka nkimanyiya anto amɔtshi dia nkombola ɛkɛndɛ ekina l’etshumanelo ndo monga osukɔ wa woke le anangɛso l’akadiyɛso. Ekɔ mɛtɛ dia omendji w’olui ayoleka mbidja welo dia nkimanyiya ase olui ande. Koko oko wende ekumanyi ndo olami, nde ndjakiyanyaka la ngandji tshɛ dikambo di’ase etshumanelo tshɛ ndo ekɔ suke dia nkimanyiya onto tshɛ lele lo dihombo.​—Ets. 20:17, 28.

³⁴ Ɔkɛndɛ ɔmɔtshi w’omendji w’olui ele wa mbɔsa alapɔlɔ w’esambishelo oma le ase olui ande, ko mbisha sekeletɛlɛ alapɔlɔ akɔ. Apandjudi koka nkimanyiya omendji w’olui lo kimɔka alapɔlɔ awɔ la wonya. Dui sɔ koka salema lo nkimɔ alapɔlɔ awɔ mbala kakɔ ɔtɔi le omendji w’olui l’ekomelo ka ngɔndɔ tshɛ kana mbidja alapɔlɔ akɔ lo shɛtɛshɛtɛ yakalɔngɔsɔma dikambo dia alapɔlɔ lo Mbalasa ka Diolelo.

KƆMITE K’OLIMU KA L’ETSHUMANELO

³⁵ Ekɔ ɛkɛndɛ ɛmɔtshi wakotshama oma le Kɔmite k’olimu ka l’etshumanelo kokengami la ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi, sekeletɛlɛ ndo omendji w’olimu. Ɛnyɛlɔ, Kɔmite k’olimu mbasha dikimɔ dia nkamba la Mbalasa ka Diolelo dia asawo w’awala kana w’okundelo ndo tɔ kele la ɔkɛndɛ wa nkahanya apandjudi lo elui w’esambishelo. Kɔmite kɛsɔ mbeetawɔ adɛmandɛ wa olimu w’ombatshi mboka wa pondjo ndo wa tshanda ndo wa weho ekina w’elimu. Kɔmite k’olimu kambaka lo ɛlɔmbwɛlɔ k’olui wa dikumanyi.

³⁶ Elimu shikaa wa anangɛso asɔ mbidja ndo wa ɔnɔmbɔdi wa Wekelo wa Tshoto y’Etangelo, omendji wa losanganya la Lɔsɛnɔ ndo olimu aso ndo wa dikumanyi dikina diakenga olui wa dikumanyi tanemaka lo mikanda w’oma lo biro ka filialɛ.

³⁷ Olui wa dikumanyi dia l’etshumanelo sanganaka mbala la mbala dia nkɛtshanya akambo wendana la woho watahame etshumanelo lo nyuma. Laadiko wa losanganya lasala dikumanyi lo wembwelo w’omendji w’otshimbedi, losanganya la dikumanyi koka kongɛma ngɔndɔ oko shato l’ɔkɔngɔ wa wembwelo tshɛ w’omendji w’otshimbedi. Koko, dikumanyi kokaka nsangana etena tshɛ kele ohomba dia nsangana.

TOYAKITSHAKITSHA L’ƐSE KAWƆ

³⁸ Emendji wekɔ apami wele bu kokele; koko ase etshumanelo tshɛ nɔmbamaka dia ndjakitshakitsha l’ɛse kawɔ, nɛ dia Jehowa mbakakongɛ ngasɔ. Nde ayoyokoya la emendji l’ɔtɛ wa kɛnɛ kasalawɔ. Vɔ wekɔ enyimpala ande ndo wa ɛlɔmbwɛlɔ kande ka teokrasi. Hɛbɛru 13:17 mbutaka ɔnɛ: “Nyokitanyiyake wanɛ wanyɔlɔmbɔla ndo nyoyakitshakitsha l’ɛse kawɔ, nɛ dia vɔ wekɔ lo ntetemala nyolama oko anto wayowoyokoya la wɔ, dia vɔ nsala dikambo sɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ koko aha la lonyangu, nɛ dia dui sɔ diayonga l’etombelo wa kɔlɔ le nyu.” Oko wakamba Jehowa la nyuma k’ekila dia nsɔna ɔnangɛso ɔmɔtshi, Jehowa ayokamba la nyuma kakɔ k’ekila kaamɛ dia minya ɔnangɛso diaha nde ntetemala nkamba oko omendji naka nde hakɛnɛmɔla olowa wa nyuma ndo naka yoho yande ya lɔsɛnɔ hayɔtɔnɛ la kɛnɛ kalɔmba Afundelo.

³⁹ Onde tekɔ mɛtɛ la lowando l’olimu wa wolo ndo lo ɛnyɛlɔ ka dimɛna kasha emendji wa l’etshumanelo? Lam’akandafundɛ etshumanelo ka la Tɛsalɔnika, Pɔɔlɔ akakeketsha anangɛso l’akadiyɛso ɔnɛ: “Tambonyɔlɔmba dia nyu monga la dilɛmiɛlɔ otsha le wanɛ wakamba olimu wa wolo l’atei anyu, wanyɔlɔmbɔla lo Nkumadiɔndjɔ ndo wanyolaka; ndo dia nyu ndeka mbasha nɛmɔ di’efula lo ngandji l’ɔtɛ w’olimu awɔ.” (1 Tɛs. 5:12, 13) Etenyi k’ohomba k’olimu wa wolo wakamba emendji wa l’etshumanelo mbetɛka olimu wakambɛso Jehowa osadi ndo ndekaka tosha ɔngɛnɔngɛnɔ. Ndo nto, lo mukanda ande wa ntondo wakandafundɛ Timɔte, Pɔɔlɔ akɛnya dionga diahomba anto wa l’etshumanelo monga la diɔ otsha le emendji lo mbuta ate: “Dikumanyi dialɔmbɔla lo yoho ya dimɛna pombaka mbɔsama la nɛmɔ diolodiami l’ahende, djekoleko wanɛ wakamba olimu wolo lo ntɛkɛta ndo lo mbetsha.”​—1 Tim. 5:17.

ƐKƐNDƐ EKINA WELE LA EMENDJI LO OKONGAMELO

⁴⁰ Tena dimɔtshi dikumanyi sɔnamaka dia nkamba l’elui wembola ɛkɔnyi. Dikina kambaka lo Kɔmite ka diɔtɔnganelo la mpitadi ndo vɔ membolaka mpitadi ndo adɔkɔtɛlɛ dia mbakeketsha dia vɔ ntetemala nkamba la yoho yatahame ya nsakɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa aha la nkamba la dikila. Emendji ekina wekɔ l’akoka wa mpamia wahɔ wa Diolelo lo mbisha lonya lo wokelo ndo l’ɔlɔngɔswɛlɔ wa Mbalasa ya Diolelo ndo Mbalasa ya nsanganya ya weke kana lo nkamba oko ase Kɔmite ka nsanganya ya weke. Olimu wa wolo wakamba anangɛso asɔ ndo woho wewɔ suke dia ndjasha tshɛ lo yoho shɔ, mandɔmaka efula le anto tshɛ wa lo okongamelo. Mɛtɛ sho ‘mbɔsaka anto wa ngasɔ la nɛmɔ di’efula.’​—Flpɛ. 2:29.

OMENDJI W’OTSHIMBEDI

⁴¹ Olui-walɔmbɔla salaka woho wa dikumanyi diakotsha kɛnɛ kalɔmbama sɔnama oko emendji w’etshimbedi. Biro ka filialɛ mbashikikɛ tshumanelo diakenga etshimbedi awɔ diahombawɔ membolaka mbala hiende l’ɔnɔnyi. Tena la tena, vɔ membolaka ambatshi mboka wele lo bɛtshi dia nkɛtɛ dianganyi etale. Vɔ salaka ekongelo ka wembwelo awɔ ndo mbewoyaka etshumanelo tshɛ edja efula la ntondo woho wa wembwelo akɔ ndeka monga la wahɔ.

⁴² Ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi mbakongɛ awui woho wa wembwelo akɔ nkeketsha anto tshɛ lo nyuma. (Rɔmɔ 1:11, 12) Kam’alongolande diewoyelo dia wembwelo ɔsɔ ndo dia awui wendana la ehomba waki omendji w’otshimbedi ndo wa wadɛnde (naka nde ambotshuka), ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi mbɔsaka tɛdikɔ kaamɛ la anangɛso amɔtshi dia nɔngɔsɔla mpango ndo diangɔ dikina diahombama. Nde la dia nshikikɛ kana anto tshɛ, mbidja ndo omendji w’otshimbedi, mbeyaka ɛlɔngɔswamelo ɛsɔ.

⁴³ Omendji w’otshimbedi ayɛnana la ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi dia nsala ekongelo ka nsanganya, mbidja ndo nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo. Ekongelo kɛsɔ kayosalema lo ndjela tokanyi tayosha omendji w’otshimbedi kaamɛ ndo ɛlɔmbwɛlɔ kashama k’oma lo biro ka filialɛ. Pombaka mbewoya anto tshɛ la ntondo, wonya ndo dihole diayosalema nsanganya ya l’etshumanelo, losanganya la ambatshi mboka, la dikumanyi ndo ekambi wakimanyiya kaamɛ ndo wonya ndo dihole diayosalema nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo.

⁴⁴ Lushi la hende l’ɔkɔngɔ a midi, omendji w’otshimbedi sɛdingolaka Fishi y’apandjudi wa l’etshumanelo, alapɔlɔ wa lofulo l’anto wɔtɔ lo nsanganya, alapɔlɔ wendana la bɛtshi dia nkɛtɛ ndo awui wa falanga. Dui sɔ diayowosha kanyi l’ehomba wa l’etshumanelo ndo ekimanyielo kakokande mbisha wanɛ wendana la awui asɔ. Ɔnɔmbɔdi w’olui wa dikumanyi pombaka nsala di’omendji w’otshimbedi nongola adɔsiye asɔ la ntondo.

⁴⁵ Lo wembwelo ande, omendji w’otshimbedi mbɔsaka etena ka nsawola la anangɛso l’onto ndo l’onto lo ndjela akoka ande, lo nsanganya, l’olimu w’esambishelo, etena kalɛwɔ yangɔ kana lo tena dikina. Ndo nto, nde sanganaka la dikumanyi ndo l’ekambi wakimanyiya, ndo nde mbashaka alako w’oma l’Afundelo ndo ekeketshelo kayowakimanyiya dia mɛmba ɛkɛndɛ awɔ wa nama ɛkɔkɔ wakawawasha ɔkɛndɛ. (Tok. 27:23; Ets. 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Nde sanganaka nto la ambatshi mboka dia mbakeketsha l’olimu awɔ ndo mbasha ekimanyielo lo kɛnɛ kendana la ekakatanu wakokawɔ mpomana la wɔ l’olimu w’esambishelo.

⁴⁶ Naka ekɔ awui amɔtshi walɔmba ekimanyielo kande, omendji w’otshimbedi mbishaka ekimanyielo lo yɛdikɔ yakokande nsala dui sɔ lo lomingu la wembwelo ande. Naka hawoshidiyisha dikambo diakɔ l’etena kakɔ, omendji w’otshimbedi koka nkimanyiya dikumanyi kana anto wendana la dikambo sɔ dia vɔ nsala eyangelo l’Afundelo dia nkondja ɛlɔmbwɛlɔ kendana la dikambo diakɔ. Naka biro ka filialɛ pombaka menda dikambo diakɔ, kete omendji w’otshimbedi la dikumanyi pombaka tomɛ biro ka filialɛ alapɔlɔ walembetshiya dimɛna dikambo diakɔ.

⁴⁷ Etena kembolande etshumanelo, omendji w’otshimbedi mbɔtɔka lo nsanganya ya l’etshumanelo yasalema mbala la mbala. Nsanganya shɔ mbeyaka tshikitanyema tena la tena lo ndjela tɛdikɔ t’oma le biro ka filialɛ. Nde ayosha asawo wele l’oyango wa nkeketsha, ntshutshuya, mbetsha ndo nshikikadia etshumanelo. Nde ayosala la wolo dia nkeketsha ase etshumanelo dia vɔ mboka Jehowa, Yeso Kristo ndo okongamelo ngandji.

⁴⁸ Oyango ɔmɔtshi wa wembwelo w’omendji w’otshimbedi ele dia nkeketsha anto dia ndjasha l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo ndo mbisha alako wahombama. Anto efula wa l’etshumanelo kokaka ntshikitanya ekongelo kawɔ dia vɔ ndjasha tshɛ l’olimu w’esambishelo lomingu lakɔ ondo lo nkamba oko ombatshi mboka wa tshanda lo ngɔndɔ ka wembwelo ande. Apandjudi tshɛ wakombola nsambisha la nde kana la wadɛnde kokaka nkimɔ kombo yawɔ la ntondo. Apandjudi koka nkondja etombelo w’amɛna lo ntshɔ l’omendji w’otshimbedi kana la wadɛnde dia teka l’onto Bible kana tosala wendelo w’eyoyo. Welo wa laande wayoyodja dia nsukɛ dui sɔ diendana la lomingu la wembwelo ekɔ dui dia dimɛna efula.​—Tok. 27:17.

⁴⁹ Ɔnɔnyi tshɛ, nsanganya hiende y’etshimbedi salemaka l’otshimbedi tshɛ. Omendji w’otshimbedi mbele l’ɔkɛndɛ wa nɔmbɔla ekongelo ka nsanganya lo waaso asɔ. Omendji w’otshimbedi sɔnaka omendji wa nsanganya ya weke la ɔhɛna ande. Vɔ kambaka dimɛna dimɛna la nde dia nɔngɔsɔla losanganya la woke. Dui sɔ diayokimanyiya omendji w’otshimbedi dia nde ndeka mbidja yimba lo ekongelo ka losanganya la woke. Omendji w’otshimbedi sɔnaka nto anangɛso wele l’akoka dia nkamba lo adepartɛma wotshikitanyi. Nde nɔngɔsɔlaka nto dia owadi wa falanga salema l’ɔkɔngɔ wa losanganya la woke tshɛ. Lo losanganya lɔmɔtshi l’otshimbedi la l’ɔnɔnyi, onyimpala w’oma lo Bɛtɛlɛ mbayongaka ɔtɛkɛtshi w’ɔngɛndangɛnda. Lo menda etale kanganyi tshumanelo ndo l’ɔtɛ wele ahole wasalema nsanganya wekɔ totshitshɛ, etshimbedi ɛmɔtshi kahanyemaka lo tenyi ndo etenyi l’etenyi salaka losanganya l’otshimbedi.

⁵⁰ Omendji w’otshimbedi tomaka alapɔlɔ ande w’esambishelo mbala kakɔ ɔtɔi lo biro ka filialɛ l’ekomelo ka ngɔndɔ tshɛ. Naka nde akasale adepasɛ amɔtshi wa totshitshɛ, ɛnyɛlɔ dia minda lɔkɛndɔ, nsomba mbo ya ndɛ, mfuta mpango kana awui akina wele la nde ohomba dia nkamba olimu ande, ko etshumanelo kembolande bu l’akoka wa mbokaloyɛ, nde mbeyaka mbewoya biro ka filialɛ dia mbokaloyɛ. Enyimpala weteta wekɔ l’eshikikelo dia naka vɔ mbetsha Diolelo diaki Jehowa lo dihole dia ntondo, kete oko wakalake Yeso, ehomba awɔ wa l’emunyi wayokotshama. (Luka 12:31) Tshumanelo diayɛnya dia diɔ mbeyaka diɛsɛ diele la wɔ dia mɛnya lokaho lawɔ otsha le dikumanyi diayakimɔ tshɛ sɔ diawakambɛ.​—3 Jn. 5-8.

KƆMITE KA FILIALƐ

⁵¹ Lo filialɛ tshɛ k’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo, anangɛso asato kana ndekana wakoka ndo wambotshunda lo nyuma kambaka oko Kɔmite ka filialɛ dia nɔmbɔla olimu w’esambishelo lo wodja kana lo wedja wendama oma le wɔ. Ɔmɔtshi l’atei w’anto wa lo kɔmite kɛsɔ kambaka oko ɔnɔmbɔdi wa Kɔmite ka filialɛ.

⁵² Wanɛ wakamba lo Kɔmite ka filialɛ mbenda awui tshɛ wendana la tshumanelo diele l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka filialɛ kawɔ. Kɔmite mendaka olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo wakambema l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka filialɛ kawɔ ndo ndjaashikikɛka dia tshumanelo ndo etshimbedi kongɛma dia nkotsha ehomba wa l’ɛtshi ka nkɛtɛ. Kɔmite ka filialɛ mbidjaka nto yimba lo olimu w’esambishelo wa waa misiɔnɛrɛ, ambatshi mboka wa laande, wa pondjo ndo wa tshanda. Etena kasalema nsanganya ya weke, kɔmite salaka ɛlɔngɔswamelo ndo kahanyaka ɛkɛndɛ dia kele “akambo tshɛ wasaleme dimɛna ndo aha l’ofukutanu.”​—1 Kɔr. 14:40.

⁵³ Kɔmite ka wodja sɔnamaka lo wedja ɛmɔtshi wendama oma le Kɔmite ka filialɛ ka wodja okina. Kɛsɔ kimanyiyaka dia olimu ndeka nɔmbɔma dimɛna lo wodja wakamba Kɔmite ka wodja. Kɔmite kɛsɔ mendaka awui wendana la mvudu ya Bɛtɛlɛ ndo biro, tomaka mikanda ndo alapɔlɔ, ndo mendaka awui wendana la esambishelo. Kɔmite ka wodja kambaka kaamɛ la Kɔmite ka filialɛ dia ntɔla wahɔ wa Diolelo otsha la ntondo.

⁵⁴ Olui-walɔmbɔla mbasɔna anto tshɛ wahomba nkamba lo Kɔmite ka filialɛ kana lo Kɔmite ka wodja.

ENYIMPALA WA MBALASA KA WOKE

⁵⁵ Tena la tena, Olui-walɔmbɔla mbɔsaka tɛdikɔ woho wa anangɛso wele la akoka wahombama membola filialɛ tshɛ ya lo nkɛtɛ k’otondo. Ɔnangɛso lashawɔ ɔkɛndɛ ɔsɔ mbelamɛka ɔnɛ onyimpala wa Mbalasa ka woke. Olimu ande woleki ele wa nkeketsha nkumbo ka Bɛtɛlɛ ndo nkimanyiya Kɔmite ka filialɛ dia nkandola ekakatanu kana ambola wendana la olimu w’esambishelo ndo wa mbetɛ anto ambeki. Ɔnangɛso ɔsɔ salaka losanganya la emendji w’etshimbedi ɛmɔtshi ndo l’etena kɛmɔtshi nde sanganaka kaamɛ la waa misiɔnɛrɛ. L’etena kɛsɔ, nde tɛkɛtaka la wɔ lo kɛnɛ kendana la ekakatanu ndo la ehomba awɔ, ndo mbashaka ekeketshelo kahombama lo kɛnɛ kendana la olimu awɔ w’ohomba efula w’esambishelo ka Diolelo ndo wa mbetɛ anto ambeki.

⁵⁶ Onyimpala wa Mbalasa ka woke ndjashaka efula lo kɛnɛ kasalema l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka filialɛ kembolande lo kɛnɛ kendana la esambishelo ka Diolelo ndo awui akina wa lo tshumanelo. Naka etena kekɔ, nde mbeyaka nto membola biro y’okadimwelo. Etena kembola onyimpala wa Mbalasa ka woke filialɛ kɛmɔtshi, nde tombaka nde la wɔ l’olimu w’esambishelo ka Diolelo lo yɛdikɔ yakokande nsala dui sɔ.

OLAMELO WA LA NGANDJI

⁵⁷ Sho kondjaka wahɔ efula oma l’olimu wa wolo ndo lo ekokelo koludi la ngandji k’apami w’Akristo wambotshunda. Woho wayotoyakitshakitsha l’ɛse ka emendji wakasɔnama dia namaka leemba l’ɛkɔkɔ ayotokimanyiya dia monga kaamɛ la Kristo Yeso lele Ɔtɛ w’etshumanelo. (1 Kɔr. 16:15-18; Ɛf. 1:22, 23) Etombelo wayonga la dui sɔ ele, nyuma kaki Nzambi kayokamba lo tshumanelo dia l’andja w’otondo ndo Ɔtɛkɛta wa Nzambi wayɔlɔmbɔla olimu wakambema lo nkɛtɛ k’otondo.​—Os. 119:105.