Go Bona Kgololesego mo “Setlhaketlhakeng sa Banna Ba Ba Jewang ke Bodutu”

SEKETSWANA se se sa tlalang batho se ralala makhubu a mannye a Gulf of Nicoya. Lefa go le jalo e ne e se ka go bo go ne go sena bajanala ba ba lekaneng. Lotshitshi lono lwa Pacific lwa Costa Rica, loapi lo lo senang maru, metsi a a botala jo bo phatsimang, matshitshi a motlhaba o mosweu, matlhare a kokonate a a fokelang kwa le kwa ga di ise di ko di tlhoke go gogela bao ba batlang paradaise ya boboatsatsi. Mme ke ne ke sa tla go ja nala fano—lefa e le bone bapalami ba bangwe.

“Setlhaketlhake sa Banna Ba Ba Jewang ke Bodutu”

Re ne re lebile Setlhaketlhake sa San Lucas, eleng kgolegelo eo e neng e le kafa tlase ga taolo ya Lephata la Boatlhodi la Costa Rica. Ka nako nngwe, Setlhaketlhake sa San Lucas e ne e le nngwe ya dikgolegelo tse di tlhabisang ditlhong tsa Latin America. Bontsi jwa baagi ba sone e ne e le dikebekwa tse di padileng, mme mo nakong e khutshwane ba ba neng ba romelwa kwano ba ne ba tshela botshelo jo bo bokete. Baokamedi ba ne ba ba naya dilo tse di tlhokegang fela di le dinnye, fa magolegwa one a ne a rulaganya ka moo ba ka tshelang ka gone ka bonnye jo ba bo bonang mme ba kgaratlhela go tokafatsa matshelo a bone. Gantsi, bao ba neng ba leka go ngwega ba ne ba nwediwa mo lewatleng ke meela e e maatla, kana ba ne ba bolawa ke maruarua.

Mo tshimologong ya bo-1950, mongwe yo o neng a kile a nna legolegwa kwa Setlhaketlhakeng sa San Lucas, José León Sánchez, o ne a kwala buka ka botshelo jwa gagwe ka namana kwa kgolegelong eo. Polelo ya bopeloethata, ya bosetlhogo, mme e le ya boammaaruri, La Isla de los Hombres Solos (Setlhaketlhake sa Banna ba ba Jewang ke Bodutu), e ne ya tloga ya nna serekwa-segolo mo Mexico le mo Central America. Kwa Costa Rica e ne ya dira gore batho ba ikuele ka mo go nonofileng.

Ka nako eo, puso e ne e tshwaregile mo go tlhabololeng melao ya yone ya katlholo. Go ne go gatelelwa go ba fetola go na le go ba otlhaya, mme katlholo ya loso e ne ya phimolwa. Ereka buka ya ga Sánchez e ne e tlhokomedisitse dilo dingwe, diphetogo di ne tsa dirwa le mo Setlhaketlhakeng sa San Lucas. Magolegwa a ne a rutiwa go rua dikgomo le dikolobe, go tshwara ditlhapi, le ditiro tse dingwe. Gape ba ne ba jala dijalo tse di rekisiwang mme ba ne ba letliwa go bona morokotso. Matlo a bone a ne a tlhabololwa. Mo tshimologong ya bo-1960, San Lucas e ne e le lefelo le le kwa pele la go tlhabolola magolegwa a a seng kotsi thata.

Jaaka ke ne ke fologa mo sekepeng mme ke ema fa boemelakepeng, ke ne ke itse sentle ka hisitori e e tlhabisang ditlhong ya setlhaketlhake seno. Mme ke ne ke tlile fano jaaka modisa-kgolegelo, eseng legolegwa. Ke ne ke tsenetse National Police Force fa ke le dingwaga di le 18, mme ka gonne ke ne ke godile thata go feta dingwaga tsa me, ke ne ka abelwa go nna modisa-kgolegelo mo Setlhaketlhakeng sa San Lucas.

Ke Golegilwe, Lefa go le Jalo ke Gololesegile

Ereka ke ne ke godisitswe ke baitlami ba basadi le baperesiti ba Bakatoliki, ke ne ke tlhola ke tshosiwa ke kgopolo ya dihele tse di molelo. Mo go nna, selo sa botlhokwa thata mo botshelong e ne e le go tila go felela kwa diheleng. Mme ke ne ke gakgamadiwa ke go bona batho ba le bantsi ba sa tshwenyege go le kalo ka tsone. Moperesiti o ne a ka bua ka tsone kwa tlelaseng, mme ka kwantle ga yone, go ne go sena ope yo o neng a batla go bua ka bodumedi kana Bibela. Ba ne ba iphaka gore ba dumela mo molelong wa dihele, mme ba ne ba dira go le gonnye go laola boitsholo jwa bone.

Boemo mo San Lucas bo ne bo sa farologane go le kalo. Lefa badisa-kgolegelo le magolegwa a le mantsi a ne a bolela gore ba dumela se se tshwanang, go ne go lebega go sa ba ame go le kalo. Dipuo tse di maswe le ditlwaelo tse di seng phepa e ne e le dilo tse di tlwaelegileng. Ka nako nngwe modisa-kgolegelo mongwe o ne a tshwarwa a tlisa matekwane mo setlhaketlhakeng mme a felela e le legolegwa ka boene! Mookamedi wa me o ne a le pelokhutshwane fela thata mme ka makgetlho a mabedi o ne a ile a gwetlha magolegwa a a sa batleng go reetsa gore a lwe nae. Ereka ke ne ke na le nako e ntsi, gantsi ke ne ke tlhola ke akanya ka masisi ka dilo tseo ke neng ke di bona mo setlhaketlhakeng seo. Jaaka mosha yo o senang boitemogelo, ke ne ke sa itse seo ke ka se dirang ke bile ke tsietsegile.

Maitseboa mangwe, Franklin, legolegwa lengwe leo le ikanyegang, o ne a ntaletsa go tla go reetsa puisano ya Bibela. Lemororo ke ne ke sa kgatlhege thata, puisano e ne ya tloga ya simolola.

“Go tshwanetse ga bo go le bokete gore legolegwa le ithute Bibela,” ke ne ka akgela jalo. Ga ke ise ke ko ke lebale karabo ya ga Franklin.

“Ke golegilwe,” a bua jalo, “mme mo moyeng ke gololesegile.”

Abo ke ne ke batla go tlhaloganya mofuta oo wa kgololesego jang ne!

Basupi mo San Lucas

Go ne ga supega fa Franklin a ne a ithuta Bibela le Basupi ba ga Jehofa. Ka bo-Sontaga, ba masika le ditsala ba ne ba letlelelwa go tla mo setlhaketlhakeng. Gantsi, dikepe di le pedi kana di le tharo di ne di tlisa Basupi ba ba ka nnang 30 le go feta go tswa kwa Phuthegong ya Puntarenas. Ka ke ne ke le mosha koo, ke ne ke gakgamalela go bona boofisiri ba tlogela Basupi fela ba feta ba sa phuruphutshiwa fa mongwe le mongwe a ne a phuruphutshiwa fela thata. Seo se neng se nkgakgamatsa gape ke gore Basupi ba ne ba tlotla magolegwa le badisa-kgolegelo ka go tshwana mme ba ne ba bua le mongwe le mongwe ka molaetsa o o thailweng mo Bibeleng.

Magolegwa a le mmalwa a ne a na le dithuto tsa Bibela tsa botho tsa ka metlha le Basupi ka bo-Sontaga bano. Franklin e ne e le mongwe wa bone, mme go ne go na le sengwe kaga gagwe seo se neng se nkgatlha. Ke ne ka utlwa gore Franklin o ne a latlhetswe dingwaga di le 12 mo kgolegelong ka go bo a ne a bolaile mongwe yo a neng a gaisanya nae ka kgwebo. O ne a ithutile palo-matlotlo ka kwalelelano. Ereka a ne a sa nwe, a sa goge, kana a sa dirise diokobatsi, o ne a tlhokomela laeborari ya kgolegelo. Moragonyana, o ne a fiwa ntlonyana e e leng ya gagwe le boikarabelo jo bogolwane.

Fa a ne a santse a le kwa sekolong, Franklin o ne a na le ditsala dingwe tseo e neng e le Basupi ba ga Jehofa. O ne a tlhokometse gore ba ne ba seke ba tsenelela mo dikgogakgoganong kana mo dintweng, le eleng lefa ba bangwe ba ne ba ba rumola. Lefa a ne a sa tseye bodumedi ka bomasisi, o ne a itse gore Basupi e ne e le batho ba ba ratang kagiso le ba ba nang le boitsholo jo bontle. Jalo fa a ne a utlwa gore go ne go na le Atalaya (“Mo-Watchtower,” jaaka bangwe ba ne ba bitsa Basupi ba ga Jehofa) mo gare ga magolegwa, o ne a batla go itse ka ene.

Letsatsi lengwe pele ga dijo tsa motshegare, Franklin o ne a bona legolegwa lengwe le ntse le le nosi kwantle ga ntlo ya bojelo. Tebego ya gagwe e e phepa e ne ya dira Franklin gore a botse gore a o ne a le Atalaya. Fa a ne a bolela gore e ne e le ene, potso ya ntlha ya ga Franklin e ne ya nna: “Ke ka ntlhayang fa o le fano?” Monna o ne a tlhalosa gore pele o ne a isitswe kwa Central Penitentiary kwa San José, eleng kwa moshateng, mme o ne a simolola go ithuta Bibela le Basupi ba ga Jehofa fa a le koo. Morago ga go tlisiwa mo San Lucas, o ne a tsweledisa dithuto tsa gagwe le Mosupi go tswa kwa Puntarenas. Morago ga nako o ne a kolobediwa gone mo Coco Beach kwa Setlhaketlhakeng sa San Lucas.

Bokopano joo e ne e le jone jo bo neng jwa fetola botshelo jwa ga Franklin. Go tloga ka nako eo, nako le nako fa Basupi ba tla go eta, o ne a tshwara dipuisano le bone. O ne a simolola go bua le magolegwa a mangwe le badisa-kgolegelo ka dilo tseo a neng a di ithuta. Boitsholo jwa gagwe, go apara le go ipaakanya ga gagwe go ne ga simolola go fetoga. Ene le tsala ya gagwe e e kolobeditsweng ba ne ba tlotliwa ke mongwe le mongwe.

Kgabagare, katlholo ya dingwaga tse 12 ya ga Franklin e ne ya fokolediwa go tse tharo le dikgwedi di le nne. Ene le tsala ya gagwe ba ne ba nna ba ntse ba ithuta Bibela. Lefa tikologo ya kgolegelo e ne e sa itumedise, ba ne ba itumetse, mme le difatlhego tsa bone di ne di supa jalo. Go bonala sentle gore ba ne ba tlhokomela gore ke ne ke farologane le badisa-kgolegelo ba bangwe, ereka ke ne ke sa kopanele mo metlaeng e e maswe le dipuo tse di maswe. Jalo ba ne ba ntaleletsa kwa matlwaneng a bone go ya go tlotla ka Bibela. Seo ke neng ke se utlwa mo go bone le mo Basuping ba ba etileng se ne sa nkgatlha fela thata, segolo bogolo ka boemo jwa baswi le gore eleruri dihele tsa molelo ga di yo. Ke ne ka fiwa sekaelo sa buka Boamarure Jo Bo Isang Botshelong Jo Bosakhutleng mme ka simolola go e bala. Lefa ke ne ke sa lemoge ka nako eo, peo ya boammaaruri e e neng e tla nna le maungo moragonyana e ne ya jalwa mo pelong ya me.

Ka ba Ka Tla Ka Bona Kgololesego ya Boammaaruri

Morago ga go tlogela National Police Force, ke ne ka nna nako e khutshwane mo Miami, kwa Florida. Letsatsi lengwe modiri-ka-nna o ne a simolola go bua le nna ka Bibela. Puo ya gagwe, go apara ga gagwe, le go ipaakanya ga gagwe go ne ga mpolelela gore ke ne ke kopane le Basupi ba ga Jehofa gape. Seno se ne sa nkgakolola seo se neng sa diragala kwa Setlhaketlhakeng sa San Lucas, mme ke ne ka mmotsa gore ke ka ntlhayang fa go ne go sena ope yo a neng a kgatlhegela go tlotla ka dilo tsa semoya. O ne a mpha karabo e khutshwane mme a akantsha gore re ye go tlotla kwa legaeng la me. Seno se ne sa gogela kwa thutong ya ka metlha ya Bibela ya legae mme morago kwa boineelong le kolobetso.

Ke ne ka boela kwa Costa Rica ka 1975 mme ka ya kopanong ya kgaolo kwa San José. Le jaanong ga ke ise ke tlhomamisege gore ke mang yo a neng a gakgametse go gaisa yo mongwe fa nna le Franklin re ne re kopana ka tshoganetso fela kwa kopanong. Jaanong o ne a golotswe e bile a kolobeditswe. Fa ke ne ke tloga kwa San Lucas, Franklin o ne a sa tlhomamisege gore tota ke ne ke kgatlhegela Bibela go le kana kang. Mme e ne e le rona bao, legolegwa la pele le modisa-kgolegelo yo o tlogetseng, jaanong re kopane ka boammaaruri mo kgololesegong e e tlang fela ka go direla Modimo wa boammaaruri Jehofa!

Mo go ba bangwe kgolegelo ya “Setlhaketlhake sa Banna ba ba Jewang ke Bodutu” e ne e ba gakolola fela dilo tse di sa jeseng monate. Mme mo go nna go ne go kaya tshimologo ya kgololesego ya semoya. Jaanong, jaaka mogolwane wa Mokeresete, ke tsaya karolo mo go tlisetseng bao ba akanyang gore ba gololesegile le bao e leng magolegwa ka mmatota jaaka banna bao ke neng ke le modisa-kgolegelo wa bone kgololesego.—Jaaka go boletse David Robinson.

[Mmapa mo go tsebe 25]

(For fully formatted text, see publication)

Nicaragua

LEWATLE LA CARIBBEAN

Costa Rica

Puntarenas

Gulf of Nicoya

San José

PANAMA

LEWATLE LA PASIFIKI

km 0 50 100

mi. 0 50 100