Go Feta Dingwaga Tse 40 Re Thibetswe ke Bakomonise

JAAKA GO BOLETSE JARMILA HÁLOVÁ

Nako: morago ga bosigogare, ka February 4, 1952. Lefelo: folete ya rona mo Prague, mo Czechoslovakia. Re ne ra tsosiwa ke bele ya kgoro e e neng e lela e sa kgaotse. Morago ga moo mapodise a ne a ikolopela mo teng.

MAPODISE a ne a tsenya nna, Mmè, Rre, le kgaitsadiake Pavel mo diphaposing tse di farologaneng, mongwe le mongwe wa rona ba mmeetse molebeledi mme ba simolola go phuruphutsha sengwe le sengwe. Mo e ka nnang diura di le 12 morago ga moo ke fa ba santse ba le teng. Fa ba sena go kwala lenaane la dibuka tsotlhe tse ba neng ba di fitlhetse, ba ne ba simolola go di tsenya mo dibokosong.

Morago ga moo, ke ne ka laelwa gore ke tsene mo koloing mme ba nthwesa diborele tse dintsho. Seo se ne se gakgamatsa, lefa go ntse jalo, ke ne ka kgona go diga diborele go sekae gore ke bone koo ba neng ba ntseela gone. Mebila ya teng e ne e le e ke e itseng. Re ne ra goroga kwa diofising tse dikgolo tse di itsegeng thata ka bosetlhogo tsa Lephata la Naga la Tshireletso.

Ba ne ba nkgorometsa go tswa mo koloing. Moragonyana ke ne ka iphitlhela ke le mo phaposinyaneng e e leswe fa ba sena go somola diborele mo go nna. Mosadi mongwe yo o neng a apere seaparo sa teng o ne a ntaela gore ke apole diaparo tsa me mme ke apare borokgwe jo bokima le hempe ya banna. Ba ne ba bofa tlhogo ya me ka letsela go ntswala matlho mme mongwe o ne a nkgoga go tswa mo phaposing eo a nkgokgoetsa mo phashiting e e neng e kete ga e felele ke sa bone fa ke leng gone.

Kgabagare molebeledi yono o ne a ema mme a lotlolola kgoro nngwe ya tshipi a bo a nkgoromeletsa mo teng. O ne a gagola letsela le ba neng ba mpofile tlhogo ka lone mme a lotlela kgoro fa ke sena go tsena. Ke ne ke tsentswe mo ntlwaneng ya kgolegelo. Mosadi mongwe wa dingwaga tsa bo40 o ne a le teng foo a ntibile a apere diaparo tse di tshwanang le tsa me. Ke ne ke itshokile ka setshego mme lefa go ka tswa go gakgamatsa—ke ne ka palelwa ke go itshoka—ka thubega ka setshego. Ka ke ne ke santse ke le mosetsana wa dingwaga tse 19 yo o senang maitemogelo a dilo tse di jaaka kgolegelo, ke ne ka nnela ditshego fela. Go ise go ye kae, ke ne ka itumedisiwa ke go itse gore go ne go sena motho ope yo mongwe kwa lapeng yo o neng a tshwerwe.

Mo dingwageng tseo, go ne go le diphatsa go nna mongwe wa Basupi ba ga Jehofa kwa nageng e ka nako eo e neng e le Czechoslovakia. Naga eo e ne e busiwa ke Bakomonise mme Basupi ba ne ba thibetswe. Go tlile jang gore lelapa la gaetsho le amane thata jalo le mokgatlho o o neng o thibetswe?

Kafa re Nnileng Basupi ka Gone

Rre, yo o tsholetsweng mo Prague, o ne a godisiwa e le Moporotesetante e bile a tlhoafaletse ditumelo tsa bodumedi jwa gagwe thata. O ne a kopana le Mmè ka bo1920 fa a ne a tlile go ithutela kalafi mo Prague. O ne a tswa kwa kgaolong e e bidiwang Bessarabia e ka nako ya fa e santse e le mosetsana e neng e le karolo ya Russia. Fa ba sena go nyalana, o ne a simolola go tsena kereke ya monna wa gagwe le mororo e ne e le Mojuta. Lefa go ntse jalo, e ne e sa mo kgotsofatse.

Ka nako ya Ntwa ya Lefatshe II, Rre o ne a latlhelwa mo kampeng ya makgoba, Mmè ene o ne a falola polao ya kgailo ka tshoba la mogodu. E ne e le dingwaga tse di bokete tota mo go rona, lefa go ntse jalo, re ne ra kgona go falola. Mo bogareng jwa 1947, dingwaga di le pedi morago ga fa ntwa e sena go khutla mongwe wa bokgaitsadie Rre yo o neng a nna Mosupi wa ga Jehofa, o ne a direla lelapa la gaetsho peeletso ya Tora ya Tebelo. Mmè e ne ya nna ene wa ntlha go e bala mme ka bonako fela o ne a tsaya molaetsa wa teng e le boammaaruri jo a neng a ntse a bo batla.

Kwa tshimologong o ne a sa bue thata le rona rotlhe ka one, lefa go ntse jalo o ne a itse kwa dipokano di neng di tshwarelwa gone mo Prague mme a simolola go ya kwa go tsone. Morago ga dikgwedi di sekae fela, ka dikgakologo tsa 1948, o ne a kolobediwa kwa kopanong ya potologo ya Basupi. Morago ga moo o ne a re laletsa go ya le ene kwa dipokanong. Rre o ne a dumela go ya, e se ka pelo yotlhe.

Dipokano di ne di tshwarelwa mo holong e potlana mo gare ga Prague, koo re neng ra ya teng rotlhe ka lelapa. Nna le Rre re ne re na le dipelaelo, re batla go itse mme gape re sa tshepe sepe. Re ne ra gakgamadiwa ke gore Mmè o ne a setse a na le ditsala tse disha tse a neng a re di itsise. Ke ne ka kgatlhiwa ke tsela e ba neng ba le matlhagatlhaga ka yone e bile e le batho ba ba akanyang dilo sentle le tsela e ba neng ba anaanela bokaulengwe jwa bone ka yone.

E ne ya re fa Mmè a lemoga gore re a kgatlhega, o ne a akantsha gore re laletse Basupi kwa gae gore ba tle go re tlhalosetsa dilo tse dingwe sentle. Nna le rre re ne ra gakgamala thata jang ne fa ba ne ba re bontsha mo Baebeleng ya rona gore moya wa swa le gore ga go na Tharonngwe! Ee, re ne ra simolola go tlhaloganya sentle se tota se kaiwang ke go rapelela gore leina la Modimo le itshepisiwe le gore Bogosi jwa gagwe bo tle.

Dibeke di sekae morago ga moo, Rre o ne a laletsa baruti ba sekae ba kereke ya gagwe kwa gae. O ne a re: “Bakaulengwe, ke rata go tlotla dintlha di sekae tsa Dikwalo le lona.” Morago go moo o ne a tlhalosa dithuto tsa motheo tsa kereke kgato ka kgato a bo a supa le kafa di sa dumalaneng le Baebele ka teng. Baruti ba ne ba dumela gore se a neng a se bua se boammaaruri. Morago ga moo Rre o ne a konela ka go re: “Ke dirile tshwetso ya go tlogela kereke, mme ke bua jaana mo boemong jwa lelapa la me.”

Tiro ya go Rera e a Thibelwa

Ka February 1948, pele fela ga gore nna le Rrè re simolole go ya dipokanong, lekoko la Bokomonise le ne la simolola go busa naga. Ke ne ka bona baithutikanna ba nna kgatlhanong le boporofesa, le barutabana ba simolola go tshaba batsadi ba barutwana ba bone. Batho ba ne ba simolola go se tshepane. Lefa go ntse jalo, kwa tshimologong tiro ya Basupi ba ga Jehofa e ne e sa kgorelediwe go le kalo.

Tiragalo e e neng e le botlhokwa thata mo go rona ka 1948, e ne e le kopano ya Basupi ba ga Jehofa mo Prague. Go ne ga tla batho ba le 2 800 ka September 10 go ya go 12. Dibeke di sekae morago ga moo, ka November 29, 1948, mapodise a sephiri a ne a gapa ofise ya lekala mme ya tswalwa. Ngwaga o o latelang ka April, tiro ya rona e ne ya thibelwa semolao.

Ga go epe ya ditiragalo tseno e e neng ya tshosetsa lelapa la rona, mme ka September 1949 re ne ra nna gone mo thulaganyong nngwe e e kgethegileng e e neng e tshwaretswe mo sekgweng kwa ntle ga Prague. Beke morago ga moo, nna le Rre re ne ra kolobediwa. Le mororo re ne re leka go nna kelotlhoko fa re dira tiro ya go rera, ke ne ka tshwarwa ka February 1952, jaaka go boletswe kwa tshimologong.

Go Botsolodiwa Gangwe le Gape

Morago ga go botsolodiwa makgetlho a le mantsinyana ke ne ka swetsa gore ke ne ke tlile go nna mo kgolegelong lobaka lo loleele. Go bonala fa batho ba ba neng ba mpotsolotsa ba ne ba akanya gore fa ba ne ba ka dira gore ke nne nako e ntsi ke sena se ke se dirang go ne go tla ntira gore ke dirisane mmogo le bone. Lefa go ntse jalo, ke ne ke nna ke gakologelwa taelo ya batsadi ba me, mme e ne ya nthusa gore ke itshoke. Ba ne ba tlhola ba nopola Pesalema 90:12, ba nkgothaletsa gore ke ‘bale malatsi a me,’ ke gore, ke a sekaseke kana ke a tlhatlhobe ‘gore ke tle ke itseele pelo ya botlhale.’

Ka gone, ke ne ke tle ke boeletse dipesalema tsotlhe le ditemana tse dingwe tsa Baebele tse ke neng ke di ithutile ka tlhogo. Gape ke ne ke tlhatlhanya ka ditlhogo tsa Tora ya Tebelo tse ke neng ke di ithutile pele ke tshwarwa e bile ke ikopelela dipina tsa Bogosi. Mme gape, mo dikgweding tsa ntlha tsa fa ke tshwerwe, ke ne ke tle ke bue le bao ke neng ke tlhatlhetswe le bone. Mo godimo ga moo, go ne go na le dilo tse ke neng ke tle ke di ikgakolole tse ke neng ke di ithutile kwa sekolong ka gonne ke ne ke na le dikgwedi di sekae fela ke sa tswa go falola ditlhatlhobo tsa me tsa bofelo.

Batho ba ba neng ba mpotsolotsa ba ne ba dira gore ke lemoge gore motho mongwe yo e neng e le setlhodi sa bone o ne a nna gone mo dithutong tsa me tsa Baebele mme o ba begetse gore ke ne ke rera. Gape balaodi ba ne ba bolela gore ke nna ke neng ke tlantse dikhopi tsa dikgatiso tsa Baebele tse di neng tsa fitlhelwa kwa gaetsho. Mme gone, kgaitsadiake yo o neng a na le dingwaga di le 15, e ne e le ene yo o di tlantseng.

Morago ga lobakanyana, batho ba ba neng ba mpotsolotsa ba ne ba lemoga gore ke ne ke se kitla ke ba bolelela gore ke mang yo o dirileng jalo, ka jalo, ba ne ba leka go mphaposa mo dilong tse ke di dumelang. Ba ne ba bo ba tla le ka motho yo ke neng ke itse e le molebedi wa potologo wa Basupi ba ga Jehofa. Le mororo le ene a ne a golegilwe, o ne jaanong a dirisana mmogo le Bakomonise mo letsholong la bone la go dira gore Basupi ba bangwe ba ba neng ba tshwerwe ba itatole tumelo ya bone. O ne a sotlegile tota! Dingwaga di sekae morago ga go gololwa, o ne a swa ka ntlha ya go nwa bojalwa thata.

Go Tswalelwa ke le Nosi

Morago ga dikgwedi di le supa ke ne ka fudusediwa kwa kgolegelong e nngwe mme ka tswalelwa ke le nosi. Ka nako eo, jaaka ke ne ke le nosi jalo, go ne go ikaegile gotlhelele ka nna gore ke ne ke tla dirisa nako ya me jang. Ke ne ke tlisediwa dibuka fa ke di kopa, lefa go ntse jalo, e seng tsa dilo tsa semoya. Ka jalo ke ne ka itirela thulaganyo ya dilo tse ke neng ke tla di dira go akaretsa le nako ya go bala le ya go tlhatlhanya ka dilo tsa semoya.

Ruri ga ke ise ke ko ke ikutlwe ke atamalane thata le Jehofa ka dithapelo tsa me go gaisa ka nako eo. Ke ne ke ise ke ko ke tseye bokaulengwe jwa rona jwa lefatshe ka bophara bo le botlhokwa go gaisa ka nako eo. Letsatsi le letsatsi ke ne ke leka go akanya kafa mafoko a a molemo a neng a anama ka teng kwa dikarolong tse di farologaneng tsa lefatshe mo motsotsong oo. Ke ne ke tle ke ikakanye ke dira tiro eo, ke buisana le batho ka Baebele.

Lefa go ntse jalo, mo maemong ao a a dirang gore motho a bolawe ke bodutu, kgabagare ke ne ka wela mo seraing. E re ka ke ne ke le motho yo o ratang go bala thata e bile ke rata go utlwa megopolo ya batho ba bangwe, ka dinako tse dingwe ke ne ke gapiwa maikutlo thata ke buka nngwe mo ke neng ke tlhokomologa thulaganyo ya me ya go tlhatlhanya ka dilo tsa semoya. Fa seno se sena go direga, ka metlha ke ne ke hutsafala thata.

Ka gone, moso mongwe ke ne ka isiwa kwa ofising ya mosekisi. Ga a ka a bua sepe se se kgethegileng le nna—o ne a nkitsise dipholo tsa dipotsolotso tsa nako e e fetileng fela. Ke ne ke kgobegile marapo tota ka gonne a ne a sa nkitsise gore ke tla sekisiwa leng. Morago ga halofo ya ura kana go feta, ke ne ka boela gape mo ntlwaneng ya me ya kgolegelo. Ke ne ka palelwa ke go itshwara mme ka simolola go lela. Ka ntlha yang? A manokonoko a go tswalelwa dibekebeke ke le nosi a ne a simolola go mphekeetsa?

Ke ne ka simolola go sekaseka bothata jwa me mme ka bonako fela ka lemoga selo se se bo bakang. Letsatsi le le fetileng ke ne ka gapiwa maikutlo thata ke go bala mme gape ka tlhokomologa ditiro tsa me tsa semoya. Ka jalo, e ne ya re fa ke tsewa jalo ka tshoganetso go ya go botsolodiwa, ke ne ke sa ipaakanya mogopolo sentle. Ka yone nako eo ke ne ka bolelela Jehofa tsotlhe tse di mo pelong ya me mme ka mo itsise fa ke se kitla ke tlhola ke itlhokomolosa dilo tsa semoya.

Morago ga tiragalo eno ke ne ka dira tshwetso ya gore ke se ka ka tlhola ke bala buka epe. Morago ga moo ke ne ka tlelwa ke kakanyo e e botoka, ya gore ke ipateletse go bala Sejeremane. E ne ya re fa Jeremane e sena go re gapa ka nako ya Ntwa ya Lefatshe II, re ne ra tshwanelwa ke go ithuta Sejeremane kwa sekolong. Lefa go ntse jalo, ka ntlha ya dilo tse di setlhogo tse Bajeremane ba neng ba di dira ka nako ya fa ba ne ba gapile Prague, ke ne ke sa batle sepe se se amanang le Jeremane go akaretsa le puo ya teng tota. Ka jalo jaanong ke ne ka ikaelela go ipateletsa go ithuta Sejeremane gape. Lefa go ntse jalo, selo seo se e neng e le kotlhao se ne sa ntswela mosola. Mma ke tlhalose.

Ke ne ka kgona go bona dikgatiso tsa dibuka dingwe tsa Sejeremane le tsa Se-Czech mme ka simolola go ithapisetsa go ranolela Sejeremane mo Se-Czech le Se-Czech mo Sejeremaneng. Go dira jalo ga go a ka ga nthusa fela gore ke fenye bodiphatsa jwa go tswalelwa ke le nosi mme gape go ne ga nthusa thata moragonyana.

Go Gololwa le go Tswelela ka go Rera

Kgabagare kgetsi ya me e ne ya sekwa morago ga go fetsa dikgwedi tse robedi ke tswaletswe ke le nosi. Ke ne ka latofadiwa ka gore ke ne ke dira ditiro tse di sa siamang mme ka atlholelwa dingwaga tse pedi mo kgolegelong. E re ka ke ne ke setse ke feditse dikgwedi tse 15 mo kgolegelong e bile go ilwe ga dira boitshwarelo jwa magolegwa fa go ne go tlhophiwa poresidente yo mosha, ke ne ka gololwa.

Fa ke santse ke le mo kgolegelong ke ne ke tlhola ke rapelela gore lelapa la gaetsho le se ka la tshwenyega thata ka nna, mme fa ke fitlha kwa gae, ke ne ka fitlhela gore dithapelo tsa me di ne di arabilwe. Rre e ne e le ngaka ya kalafi, mme o ne a kgothaletsa bontsi jwa balwetsi ba gagwe gore ba ithute Baebele. Ka ntlha ya seno, Mmè o ne a tshwara dithuto tse 15 beke le beke! Mo godimo ga moo, Rre e ne e le ene motshwari wa thuto ya makasine wa Tora ya Tebelo ya setlhopha. Gape o ne a tle a ranolele dibuka dingwe tsa Mokgatlho wa Watch Tower go tswa mo Sejeremaneng go ya mo Se-Czech mme kgaitsadiake o ne a tlanya dipampiri tsa teng. Ka jalo, ke ne ka simolola ka bonako fela go dira dilo tsa semoya mme go ise go ye kae ke fa ke tshwara dithuto tsa Baebele.

Kabelo e Ntšha

Pula e ne e na mo thapameng ya November ka 1954 fa bele ya kgoro e ne e lela. Yo o neng a eme foo, metsi a elela mo jaseng ya gagwe e ntsho ya pula e ne e le Konstantin Paukert, mongwe wa ba ba neng ba eteletse tiro ya go rera pele. Gale fa a tlile o ne a batla go bua le Rre kana kgaitsadiake e bong Pavel, mme ka nako eo o ne nkopa jaana: “A o ka rata go tswa le nna re tsamaatsamaye go sekae?”

Re ne ra tsamaya go sekae re didimetse re fetwa ke batho ba sekae fela ba ba tsamayang ka dinao. Dipone tsa mmila tse di letobo di ne di bonesitse boalo jo bontsho jwa fa go tsamaiwang gone go sekae. Konstantin o ne a leba kwa morago; go ne go sena ope mo mmileng ka nako eo. “A o ka rata go re thusa ka tiro nngwe?” o ne a mpotsa jalo ka tshoganetso. Ke ne ka dumela ka go koma tlhogo ke gakgametse. “Re tlhoka go ranolelwa dilo dingwe,” o ne a tswelela jalo. “O tla tshwanelwa ke go batla lefelo lengwe le o tla berekelang mo go lone mme e seng mo gae e bile e se la motho yo mapodise a mo itseng.”

Malatsi a sekae morago ga moo, ke ne ke dutse mo desekeng mo foleteng e potlana ya banyalani bangwe ba ba tsofetseng bao ke neng ke sa ba itse le eseng. E ne e le balwetsi ba ga Rre, mme e ne e se kgale ba simolotse go ithuta Baebele. Ka jalo, Sejeremane se ke neng ka se ithuta fa ke le kwa kgolegelong se ne sa nthusa thata ka jaana re ne re ranola dibuka go tswa mo Sejeremaneng go ya mo Se-Czech ka nako eo.

Dibeke di sekae morago ga moo, bakaulengwe ba rona ba Bakeresete ba ba neng ba eteletse tiro pele ba ne ba tshwarwa, go akaretsa le Mokaulengwe Paukert. Lefa go ntse jalo, tiro ya rona ya go rera e ne ya se ka ya kgaotsa. Basadi, go akaretsa nna le Mmè ba ne ba thusa ka go tlhokomela ditlhopha tse di ithutang Baebele le bodiredi jwa rona jwa Bokeresete. Le mororo kgaitsadiake Pavel, a ne a santse a le mosha, o ne a thusa ka go anamisa dibuka le ditaelo tsa phuthego go ralala karolo yotlhe ya naga e e buang Se-Czech.

Modirimmogo yo o Rategang Thata

Fa 1957 e fela, Jaroslav Hála, Mosupi yo o neng a tshwarwa ka 1952 mme a atlholetswe dingwaga tse 15 mo kgolegelong, o ne a gololwa ka nakwana gore a ye go alafiwa. Pavel o ne a ikgolaganya le ene ka bonako mme go ise go ye kae Jaroslav o ne a simolola go nna le seabe se segolo mo go thuseng bakaulengwe. O ne a simolola go dira tiro e ntsi ya go ranola ka gonne a ne a itse dipuo di le dintsi sentle.

Maitseboa mangwe mo bogareng jwa 1958, Jaroslav o ne a kopa gore nna le Pavel re iphokise phefo le ene. O ne a tlwaetse go dira jalo ka metlha fa a batla go tlotla le rona dikgang dingwe tsa phuthego ka gonne ntlo ya rona e ne e tsentswe digatisamantswe. Lefa go ntse jalo, morago ga gore a bue le Pavel ba le babedi fela, o ne a mo kopa gore a re emele fa setulong sa paraka fa nna le ene re tswelela ka mosepele. Morago ga go tlotla le nna go sekae ka tiro ya me, o ne a mpotsa gore a nka rata go nyalana le ene le mororo a ne a le bokoa e bile a sa itse gore go tla felela jang ka ene.

Ke ne ka gakgamadiwa ke tsela eno e motho yono yo ke neng ke mo tlotla thata jalo a neng a ipala mabala a kgaka ka yone a tlhoafetse e bile a tlhamaletse, mme ke ne ka dumela ke sa okaoke. Fa re sena go beeletsana ke ne ka simolola go atamalana thata le mmaagwe Jaroslav yo e neng e le Mokeresete yo o tloditsweng. Ene le monna wa gagwe e ne e le bangwe ba batho ba ntlha go nna Basupi mo Prague mo dingwageng tsa bofelo tsa bo1920. Ka bobedi ba ne ba latlhelwa mo kgolegelong ke Banazi mo ntweng ya bobedi ya lefatshe, mme monna wa gagwe o ne a tlhokafalela mo kgolegelong ya Bakomonise ka 1954.

Pele re nyalana, Jára, jaaka re ne re tlhola re mmitsa, o ne a bidiwa ke balaodi. Ba ne ba mo itsise gore a itlhophele gore a o tla dumela go dirwa karo ka ntlha ya bolwetsi jo bo sa foleng jwa go hupelwa—e ka nako eo e neng e tla mo tlhoka gore a dumele go tshelwa madi—kana gore o tla boela kgolegelong go ya go feleletsa nako e o neng a e atlholetswe. E re ka a ne a gana go ariwa, o ne a lebanwe ke mo e ka nnang dingwaga di le lesome kwa kgolegelong. Ke ne ka dira tshwetso ya go mo emela.

Nako ya Teko le Bopelokgale

Mo masimologong a 1959, Jára o ne a isiwa kgolegelong mme go ise go ye kae morago ga moo, re ne ra amogela lekwalo le le neng le supa gore o itumetse. Morago ga moo go ne ga tsaya nako e telele pele re amogela lekwalo le le neng la re utlwisa botlhoko thata. Mo go lone Jára o ne a supa fa a ikwatlhaya, a utlwile botlhoko e bile a boifa jaaka e kete o ne a lwala tlhaloganyo. “Le tshwanetse la bo le kwadilwe ke motho mongwe o sele,” mmaagwe o ne a rialo. Mme le ne le kwadilwe ka mokwalo wa gagwe!

Nna le mmaagwe re ne ra mo kwalela re mo tlhalosetsa fa re ikanya Modimo e bile re mo kgothatsa. Morago ga dibeke di le dintsinyana go ne ga goroga lekwalo le lengwe gape, le lone le gakgamatsa thata. “Ga ke dumele gore ke ene yo o le kwadileng,” mmaagwe o ne a bua jalo gape. Lefa go ntse jalo, ruri mokwalo le tsela ya go bua e ne e le tsa gagwe. Re ne ra se ka ra tlhola re amogela makwalo a mangwe e bile re sa letlelelwa go mo etela.

Jára le ene o ne a ntse a amogela makwalo a a neng a mo tshwenya a a neng a kwadilwe gore a utlwale jaaka a a tswang kwa go rona. Lekwalo la ga mmaagwe le ne le mo latofatsa ka gore o mo tlogetse a le nosi le mororo a tsofetse mme la me lone le ne le supa fa ke tenwa ke gore ke tshwanelwa ke go mo letela lobaka lo loleele thata. Le one a ne a kwadilwe ka mekwalo e e tshwanang sentle le ya rona le tsela ya go bua. Kwa tshimologong le ene o ne a tshwenyegile thata, lefa go ntse jalo, morago o ne a tlhatswega pelo gore re ne re ka se kwale makwalo a a ntseng jalo.

Letsatsi lengwe mongwe o ne a ema mo kgorong, a nnaya sephuthelwana se sennye a bo a nyelela. Mo go sone go ne go tobetswe dipampiri tsa motsoko tse mo go tsone go neng go kwadilwe ditlhaka tse di tshesane thata. Jára o ne a kwalolotse makwalo a a neng a dirilwe gore a lebege e le a a tswang mo go rona le a sekae a a o neng a a kwadile ka boene mme a sa balwa ke balaodi. A bo re ne ra wela makgwafo jang ne le go leboga Jehofa morago ga go amogela makwalonyana ao a a neng a tserwe ka sephiri ke mogolegwa mongwe yo e seng Mosupi yo o neng a golotswe! Le gompieno ga re ise re itse gore leano leo la bodiabolo le ne la logwa ke mang kana o kgonne jang.

Moragonyana mmaagwe Jára o ne a letlelelwa go etela morwaawe. Ka nako eo ke ne ka tsamaya le ene go fitlha fa kgorwaneng ya kgolegelo mme ka lebelela mosadimogolonyana yono yo a neng a le bokoa a tlile go dira sengwe se se supang bopelokgale tota. O ne a tshwara letsogo la morwaawe mme a kgona go sukela setshwantsho se sennye thata sa buka mo letsogong la gagwe balebeledi ba ntse ba mo lebile. Le mororo fa ba ne ba ka lemoga seno go ne go ka felela ka kotlhao e e setlhogo, segolobogolo go morwaawe, o ne a ikanya Jehofa ka gonne a itse gore go ipoloka o itekanetse sentle semoyeng ke sone selo se se botlhokwa thata.

Moragonyana ka 1960, go ne ga itsisewe fa bagolegwa ba le bantsi ba itshwarelwa, mme bontsi jwa Basupi ba ne ba gololwa mo kgolegelong. Jára o ne a tla gae mme morago ga dibeke di sekae re ne re le banyalani ba basha ba ba itumetseng.

Go Fetola Tsela Ya me Ya go Tshela

Jára o ne a abelwa tiro ya go etela bakaulengwe mo nageng yotlhe. Ka 1961 o ne a abelwa go rulaganya tlelase ya ntlha ya Sekolo sa Bodiredi sa Bogosi kwa karolong ya naga e e buang Se-Czech le go tshwara ditlelase tse dingwe tse dintsi morago ga moo.

Ka ntlha ya diphetogo tsa sepolotiki kwa Czechoslovakia ka 1968, ba le bantsi ba rona ba ne ba ya kwa Kopanong ya Ditšhabatšhaba ya Basupi ba ga Jehofa ya “Kagiso mo Lefatsheng” kwa Nuremberg kwa Jeremane. Lefa go ntse jalo, balaodi ba ne ba se ka ba letla Jára go tswa mo nageng. Bangwe ba rona ba ne ba tsaya ditshwantsho tsa diselaete tsa kopano eo e kgolo, mme Jára o ne a nna le tshiamelo ya go neela puo e e nonotshang tumelo a dirisa ditshwantsho tseno mo nageng yotlhe. Batho ba le bantsi ba ne ba eletsa e kete thulaganyo eo e ka boaboelediwa.

Re ne ra se ka ra itse gore ntseana e ne e tla nna loeto lwa bofelo lwa ga Jára go etela bakaulengwe. Mo masimologong a bo1970, o ne a lwala thata. Bolwetsi jwa gagwe jo bo neng bo gana go fola jo o neng a setse a kgona go bo itshokela bo ne jwa tshwaetsa diphilo tsa gagwe mme a feleletsa a tlhokafetse. O tlhokafetse a le dingwaga tse 48.

Go Tshegediwa ke Thuso ya ga Jehofa

Ke ne ka hutsafadiwa ke go swelwa ke mothonyana wa me yo ke mo ratang thata. Lefa go ntse jalo, phuthego ya Modimo e ne ya nthusa ka bonako gonne le nna ke ne ka letlwa go nna le seabe mo go ranoleng dibuka tsa Baebele. Go ne go ntse jaaka e kete ke ne ke le mo lebelong la neeletsano, e kete monna wa me o ne a nneeleditse thupana gore ke tswelele pele ka tiro e a neng a ntse a e dira.

Bontsi jwa rona mo Yuropa Botlhaba re ne ra direla Jehofa go feta dingwaga tse 40 re thibetswe ke Bakomonise. Morago ga moo, ka 1989, botshelo bo ne jwa fetoga tota fa Lesire la Tshipi le sena go tlosiwa. Lefa ke ne ke tlhola ke eletsa go bona Basupi ba ga Jehofa ba tshwere kopano mo Setediamong se segolo sa Strahov mo Prague, ke ne ke sa solofela fa toro eno e ne e ka direga. Mme go ne ga nna jalo ka tsela e e kgatlhang ka August 1991 fa batho ba le 74 000 ba kgobokanela teng go tla go obamela ka boitumelo!

Czechoslovakia e ne ya se ka ya tlhola e nna gone ka January 1993 fa naga e ne e kgaogana go nna dinaga tse pedi—Repaboliki ya Czech le Slovakia. A bo re ne ra itumela jang ne fa Basupi ba ga Jehofa ba ne ba letlelelwa semolao mo Repaboliking ya Czech ka September 1, 1993!

Go ya ka dilo tse di ntiragaletseng, ke a itse gore Jehofa o re boloketse masego fa fela re mo letla gore a re rute go bala malatsi a rona. (Pesalema 90:12) Ka metlha ke rapela Modimo gore a tswelele pele a nthuta go bala malatsi otlhe a a setseng a botshelo jwa me mo tsamaisong eno gore ke tle ke nne mongwe wa batlhanka ba gagwe ba ba itumetseng ba ba tla bong ba tshela ka bo sa khutleng mo lefatsheng le lesha.

[Setshwantsho mo go tsebe 20]

Rre le mmè

[Setshwantsho mo go tsebe 22]

Re tshwere pokano mo sekgweng ka nako ya fa re thibetswe ka 1949: 1. Kgaitsadiake Pavel, 2. Mmè, 3. Rre, 4. Nna, 5. Mokaulengwe Hála

[Setshwantsho mo go tsebe 23]

Ke na le monna wa me, Jára

[Setshwantsho mo go tsebe 24]

Mmaagwe Jára le setshwantsho sa buka se o neng a se mo isetsa ba sa lemoge

[Setshwantsho mo go tsebe 25]

Gompieno ke dira mo lekaleng la Prague