Basha ba Botsa. . .

Go Kgerisa—Kotsi ya Gone ke Eng?

‘Ao! Ke Ne Ke Itshamekela Fela. Molato Ke Eng Ka Gone? Ntle Le Moo, Ron O Tshwanelwa Ke Gone.’

O KA tswa o le mogolwane mme o le maatla go feta bontsi jwa balekane ba gago. Kgotsa gongwe o botlhale, o loleme lo bonako go ngongola e bile o manganga. Gongwe o kgatlhiwa thata ke go tshosetsa, go rumola kana go tshega makoa a ba bangwe.

Le fa go kgerisa ba bangwe go ka dira gore ditsala tsa gago di tshege, ga se kgang fela e nnye. Sentlentle, babatlisisi bangwe ba lemogile gore go kgerisa go gobatsa motho yo o kgerisiwang go feta ka mo ba neng ba akanya ka teng. Patlisiso nngwe mo basheng ba sekolo kwa United States e lemogile gore “diperesente di le 90 tsa ba ba kgerisiwang ba re ba nna le ditlamorago tse di sa itumediseng—go dira bokoa mo dithutong, go tlhobaela thata, go latlhegelwa ke ditsala kana go tshela le batho.” Kwa Japane mosha mongwe wa dingwaga di le 13 “o ne a ikaletsa morago ga go tlhalosa ka botlalo mo lokwalong lo loleele gore o feditse dingwaga tse tharo a kgerisiwa.”a

Tota ke eng se se dirang gore motho a kgerise ba bangwe? Mme fa wena ka bowena o kgerisa ba bangwe, o ka fetoga jang?

Mokgerisi ke Motho yo o Ntseng Jang?

Baebele e re bolela ka bakgerisi ba ba neng ba tshela pele ga Morwalela wa ga Noa. Ba ne ba bidiwa Mekaloba—lefoko le le bolelang “bao ba digang ba bangwe.” Mo motlheng oo wa go sotlaka batho, “lefatshe le ne le tletse thubakanyo.”—Genesise 6:4, 11.

Le fa go ntse jalo, ga se gore mokgerisi ke fela motho yo o itayang ba bangwe le go ba kgorometsa. Mongwe le mongwe fela yo o tshwarang ba bangwe—segolobogolo ba ba leng bokoa kana ba ba nyatsegang—ka tsela e e setlhogo kgotsa e e makgwakgwa ke mokgerisi. (Bapisa Moreri 4:1.) Bakgerisi ba leka go boifisa, go tshosetsa le go laola ba bangwe. Le fa go ntse jalo, bontsi jwa bone bo dirisa melomo ya bone e seng mabole a bone. Sentlentle, go kgerisa mo maikutlong ke mofuta o o dirisiwang thata wa go gobolola gono. Ka jalo go ka akaretsa go tlhapatsa, go sotla, go nyatsa le go taya batho maina.

Le fa go ntse jalo, ka dinako dingwe go kgerisa go ka nna bofitlha. Ka sekai, akanya ka se se neng sa diragalela Lisa.b O godile mmogo le setlhopha sengwe sa ditsala tsa gagwe tsa basetsana. Mme fa a le dingwaga di le 15, dilo tsa simolola go fetoga. Lisa o ne a nna montle mme a simolola go gapa kgatlhego thata. O tlhalosa jaana: “Ditsala tsa me di ne tsa simolola go nkatoga le go bua dilo tse di tlhabisang ditlhong ka nna fa ke seyo—kgotsa ba di mpolelela mo matlhong.” Ba ne gape ba bua maaka ka ga gagwe, ba leka go mo senya leina. Ee, ba tlhotlhelediwa ke letlhoo, ba ne ba mo kgerisa ka tsela e e se nang kutlwelobotlhoko le e e setlhogo.

Se se Dirang Motho go Nna Mokgerisi

Go nna ntwadumela gantsi go amana le legae la motho. Mosha yo o bidiwang Scott a re: “Rre e ne e le ntwadumela ka jalo le nna ke ne ka rata ntwa.” Aaron le ene o ne a golela mo mathateng. O gakologelwa jaana: “Ke ne ka lemoga gore batho ba itse ka boemo jwa lelapa la rona—gore bo ne bo farologane—mme ke ne ke sa batle fa batho ba nkutlwela botlhoko.” Ka jalo fa Aaron a ne a le mo motshamekong, o ne a batla go fenya. Mme go fenya go ne go sa lekana. O ne a batla go nyenyefatsa ba a tshamekang le bone—a ba gakolola gantsi gore o ba fentse.

Brent ene mo go le lengwe o ne a godisiwa ke batsadi ba ba boifang Modimo. Mme fela o dumela jaana: “Ke ne ke tle ke dire gore batho ba tshege, mme ka dinako dingwe ke ne ke sa itse gore ke leng ke tshwanetseng go emisa, mme ke ne ke tle ke utlwise ba bangwe botlhoko.” Go rata go tshameka ga ga Brent le go ngoka kgatlhego ya batho go ne ga mo dira gore a itlhokomolose maikutlo a batho ba bangwe.—Diane 12:18.

Basha ba bangwe ba tlhotlhelediwa ke thelebishene. Diterama tsa bokebekwa di tlotlomatsa ‘banna ba digatlhamelamasisi’ mme di dira gore go lebege e kete go nna pelonomi ga se go nna monna. Diterama tsa metlae di tletse ka go sotla. Dipego tsa dikgang gantsi di bontsha ntwa le puo e e sa siamang e e tswelelang mo nakong ya ditiragalo tsa metshameko. Ditsala tsa rona le tsone di ka nna tsa ama tsela e re tshwarang ba bangwe ka yone. Fa bankane ba rona e le bakgerisi, go motlhofo go ba etsa gore ba se ka ba sotla rona.

Go sa kgathalesege boemo jwa gago, fa o dirisa mekgwa ya go kgerisa, ba o ba kgerisang ga se bone fela ba ba leng mo kotsing.

Ditlamorago Tsa Botshelo Jotlhe

Makasine wa Psychology Today o bega jaana: “Go kgerisa go ka simolola mo bongwaneng, mme ga tswelela go fitlha o setse o godile.” Patlisiso nngwe e e tswang mo The Dallas Morning News e begile gore “diperesente di le 65 tsa basimane ba ba bolelwang e le bakgerisi ba ile ba atlholelwa go tlola molao fa ba le dingwaga di le 24.”

Ke boammaaruri gore ga se bakgerisi botlhe ba ba nnang dikebekwa. Mme go itlwaetsa mokgwa wa go itlhokomolosa maikutlo a ba bangwe go ka go bakela mathata a magolo moragonyana mo botshelong. Mme fa o tswelela ka one le o setse o nyetse, o ka bakela mogatso le bana ba gago mathata a magolo. E re ka bathapi ba rata batho ba ba itseng go dirisanammogo le ba bangwe, go ka dira gore o se bone tiro epe fela. Gape o ka tingwa ditshiamelo dingwe mo phuthegong ya Bokeresete mo nakong e e tlang. Brent o bua jaana: “Nako nngwe, ke tla rata go tshwanelega go nna mogolwane, mme rre o ne a nthusa go lemoga gore batho ga ba kitla ba tla mo go nna ka mathata a bone fa ba akanya gore ke tlile go ba sotla ka puo.”—Tito 1:7.

Kafa o ka Fetogang ka Gone

Ga se gantsi re bonang diphoso tsa rona sentle. Dikwalo di re lemosa gore motho a ka nna a bo a “iphora mo matlhong a gagwe, a re, boikepo jwa gagwe ga bo ketla bo lemogwa, bo ilwa.” (Dipesalema 36:2) Ka jalo gongwe o ka botsa motsadi, tsala e o e ikanyang thata kana Mokeresete mongwe yo o godileng sentle gore ene o go bona jang. Boammaaruri jo a tla go bolelelang jone bo ka go utlwisa botlhoko, mme le fa go ntse jalo gongwe bo ka go thusa go bona gore ke diphetogo dife tse o ka di dirang. (Diane 20:30) Aaron a re: “Ke akanya gore go reetsa ke sone selo se segolo se se nthusitseng. Batho ba ba neng ba le boikanngo ba ne ba mpolelela fa ke neng ke dira diphoso teng. E ne e se se ke neng ke batla go se utlwa, le fa go ntse jalo, ke ne ke se tlhoka.”

A seno se bolela gore o tshwanetse go fetola botho jwa gago gotlhelele? Nnyaa, gongwe e tla nna kgang fela ya go fetola tsela ya gago ya go akanya le boitsholo bongwe jwa gago. (2 Bakorintha 13:11) Ka sekai, gongwe go tla go fitlha jaanong o ntse o akanya gore o botoka mo go ba bangwe ka ntlha ya bogolo, maatla kana botlhale jwa gago. Le fa go ntse jalo, Baebele e re kgothatsa go nna le “boikokobetso jwa pelo, mongwe le mongwe a kaya yo mongwe fa a mo gaisa ka molemo.” (Bafilipi 2:3) O lemoge gore batho ba bangwe—go sa kgathalesege bogolo kana maatla a bone—ba na le dinonofo tse o se nang tsone.

Gape o ka tlhoka go tlogela mokgwa wa go nna ntwadumela kana modipa. Leka go ‘baya leitlho e seng mo molemong wa ka namana mo dilong tse di amang wena fela, mme gape le mo molemong wa ka namana mo go tsa ba bangwe.’ (Bafilipi 2:4) Fa o batla go bua sengwe, dira jalo kwantle ga go kgoba, go sotla kana go tlhapatsa.—Baefeso 4:31.

Fa o raelesega go kgerisa ba bangwe, gakologelwa gore Modimo o ne a fedisa Mekaloba e e neng e kgerisa ba bangwe. (Genesise 6:4-7; 7:11, 12, 22) Makgolo a dingwaga moragonyana, mo malatsing a moporofeti Esekiele, Modimo o ne a kgala thata ba ba neng ba le molato wa go “kgorometsa” le go “šegola” ba ba neng ba le mo patikegong. (Esekiele 34:21) Go itse gore Jehofa o tlhoile go kgerisa e ka nna selo se segolo se se ka tlhotlheletsang motho gore a dire diphetogo tse di tlhokegang!

Gape go a thusa go tlhatlhanya ka melaometheo ya Baebele ka thapelo. Molao wa Sekagouta o bolela jaana: “Jalo, dilo tsotlhe tse lo batlang batho ba di lo direla, le lona lo tshwanetse go di ba direla ka tsela e e tshwanang.” (Mathaio 7:12) Fa o raelesega go tshosetsa mongwe, ipotse: ‘A ke rata go kgerisiwa, go tshosediwa kana go tshegwa ke batho? Ka jalo ke ka ntlha yang fa ke dira jalo ka ba bangwe?’ Baebele e re laela go “nna pelonomi mongwe go yo mongwe, lo le pelotlhomogi ka tlekeetso.” (Baefeso 4:32) Jesu o ne a re tlhomela sekao se se molemolemo mo go seno. Le fa a ne a le mogolo mo bathong botlhe, o ne a nna pelonomi, a utlwela botlhoko le go tlotla mongwe le mongwe. (Mathaio 11:28-30) Leka go dira jalo fa o lebane le mongwe yo o leng bokoa mo go wena—kgotsa gongwe yo o go selekang.

Le fa go ntse jalo, go tweng fa e le gore go nna ga gago ntwadumela ke ka ntlha ya maikutlo a tšhakgalo ka tsela e o tshwerweng ka yone mo gae? Mo maemong a mangwe, o ka nna wa bo o na le lebaka le le utlwalang la go galefa jalo. (Bapisa Moreri 7:7.) Le fa go ntse jalo, Baebele e re bolelela gore monna yo o siameng Jobe o ne a lemosiwa jaana: “O itise gore go shakgala go se ka ga go dirisa [ditiro tsa] bopelotlhoi. Ikele tlhoko gore o se ka wa retologela kwa go se se utlwisang botlhoko.” (Jobe 36:18, 21, NW) Le e leng fa o tshwerwe ka tsela e e sa siamang, ga o na tetla ya go tshwara ba bangwe ka tsela e e sa siamang. Tsela e e botoka e ka nna go tlotla le batsadi ba gago ka dilo tse di rileng. Fa e le gore o tshwerwe makgwakgwa, go ka nna ga tlhokega thuso e e tswang kwa ntle go go sireletsa mo go gobaleng thata.

Go fetoga go ka nna ga se nne motlhofo, mme fela go ka kgonega. Brent a re: “Ke rapela ka seno mo e ka nnang letsatsi le letsatsi mme Jehofa o nthusitse gore ke tokafatse dilo thata.” Le wena fa o tokafatsa tsela eo o tshwarang ba bangwe ka yone, kwantle ga pelaelo o tla fitlhela gore batho ba tla go rata ka tsela e e botoka. Gakologelwa gore, batho ba ka nna ba boifa bakgerisi, mme fela ga go na ope yo tota a ba ratang.

[Dintlha tse di kwa tlase]

[Mafoko a a mo go tsebe 23]

“Go kgerisa go ka simolola mo bongwaneng, mme ga tswelela go fitlha o setse o godile”

[Setshwantsho mo go tsebe 22]

Go tlhaba ka mafoko ke mokgwa mongwe wa go kgerisa