Jesu o Tshotswe Leng?

ENCYCLOPEDIA OF EARLY CHRISTIANITY e bolela jaana: “Letlha le le tlhomameng la botsalo jwa ga Keresete ga le itsewe.” Le fa go ntse jalo, dimilione tsa batho ba ba ipitsang Bakeresete mo lefatsheng lotlhe ba keteka botsalo jwa ga Jesu ka December 25. Le fa go ntse jalo, ga go na gope mo Baebeleng mo letlha leno le tlhagelelang gone. A tota Jesu o tshotswe ka December?

Le fa Baebele e sa re bolelele letlha le le tlhomameng la gore Jesu o tshotswe leng, e re naya bosupi jwa gore ga a tsholwa ka December. Gape le fa re leba bosupi jo e seng jwa Baebele re kgona go bona gore ke ka ntlha yang fa December 25 e ne ya tlhophiwa go nna letlha la go keteka botsalo jwa ga Keresete.

Ke ka Ntlha Yang fa Jesu A ka Se ka A bo A Tshotswe ka December?

Jesu o tsholetswe kwa motseng wa Bethelehema kwa Judea. Efangele ya ga Luke e bega jaana: “Gape mo go yone naga eo go ne go na le badisa ba nna kwa nageng mme ba ntse ba dira ka ditebelo mo matsomaneng a bone bosigo.” (Luke 2:4-8) Seno e ne e se sengwe se se sa tlwaelegang. Buka ya Daily Life in the Time of Jesus ya re: “Matsomane a ne a tshwanelwa ke go fetsa nako e ntsi ya ngwaga a le kwa nageng.” A mme badisa ba ne ba ka nna le matsomane kwa ntle mo bosigong jo bo tsididi jwa December? Buka eno ya re: “Ka nako ya mariga ba ne ba nna mo lefelong le le sireletsegileng, mme ka jalo re ka kgona go bona gore letlha le le itsegeng la Keresemose, la mariga le ka se nne la boammaaruri, e re ka Efangele e bolela gore badisa ba ne ba le kwa nageng.”

Tshwetso eno e tshegediwa ke ntlha nngwe ya pego ya Efangele ya ga Luke e e reng: “Mo malatsing ao Kaesara Aguseto a ntsha taelo ya gore lefatshe lotlhe le le nang le banni le kwadisiwe; (kwadiso eno ya ntlha e ne ya diragala fa Kwirinio a ne a le molaodi wa Siria;) mme batho botlhe ba tsaya loeto ba ya go kwadisiwa, mongwe le mongwe kwa motseng wa gagabo.”—Luke 2:1-3.

Aguseto o tshwanetse a bo a ile a laola gore batho ba ikwadise gore a kgone go bona gore ke batho ba le kae ba ba ka tsenang mo sesoleng le ba ba tshwanelang go duela makgetho. E le go ikobela taolo eo, Marea le fa a ne a ithwele o ne a tsamaya le monna wa gagwe Josefa mo loetong lwa dikilometara di le 150 go tswa kwa Nasaretha go ya kwa Betlelehema. Jaanong akanya ka gone. A go lebega go utlwala gore Aguseto—mmusi yo o neng a sa kgoreletsane le puso ya legae go le kalo—a batle gore batho ba ba neng ba setse ba batla go tsuologa ba tseye loeto lo loleele jalo ka mariga?

Mme sa botlhokwa ke gore bakwalahisitori ba le bantsi le bakanoki ba Baebele ba ganetsa kgang ya gore Jesu o tshotswe ka December 25. Ga go pelaelo gore o tla fitlhela tshedimosetso e e ntseng jalo mo bukeng ya tshedimosetso fa e le gore o na le yone. Our Sunday Visitor’s Catholic Encyclopedia e bolela jaana: “Go na le tumalano ya gore tota Jesu ga a tsholwa ka December 25.”

Lebaka La go Bo go Tlhophilwe December 25

Dingwaga di le makgolokgolo morago ga loso lwa ga Jesu, go ne ga tlhophiwa December 25 gore e nne letsatsi la botsalo jwa gagwe. Ka ntlha yang? Bakwalahisitori ba le mmalwa ba dumela gore nako ya ngwaga e e fetogileng paka ya Keresemose e ne e le nako e go neng go ketekiwa meletlo ya boheitane ka yone.

Ka sekai, Encyclopædia Britannica e tlhalosa jaana: “Tlhaloso nngwe e e anameng thata ya gore letsatsi leno le simologile kae ke ya gore letsatsi la December 25 le ne la nna teng fa go ne go fetolwa dies solis invicti nati (‘letsatsi la botsalo jwa letsatsi le le sa fenngweng’) gore e nne moletlo wa Bokeresete, le e neng e le letsatsi la boikhutso le le itsegeng thata ka nako ya Mmusomogolo wa Roma fa go ne go ketekiwa letsatsi la mariga le mo go lone bosigo bo leng botelele go feta motshegare, e le sesupo sa go boa ga letsatsi, ba ne ba bolela fa mariga a fedile mme dikgakologo le selemo di fitlhile.”

The Encyclopedia Americana e re bolelela jaana: “Lebaka la go bo go tlhomilwe December 25 gore e nne Keresemose ga le a tlhomamisega sentle, mme gone go dumelwa gore letsatsi leno le ne la tlhophiwa gore le tsamaisane le moletlo wa boheitane o o neng o nna ka yone nako eo ya fa mariga a ne a fela mme malatsi a simolola go nna maleele, e le go keteka ‘botsalo jwa letsatsi’ . . . Moletlo wa Saturnalia wa kwa Roma (moletlo o o neng o direlwa Saturn, modimo wa temo le go boa ga maatla a letsatsi), le one o ne o ketekiwa ka yone nako eo.” Meletlo e e ntseng jalo gantsi e ne e akaretsa boitsholo jo bo sa siamang jwa tlhakanelodikobo jo bo neng bo dirwa ke batho ba ba neng ba nna le seabe mo meletlong e e se nang taolo le e e modumo. Tota e bile, boitsholo joo bo bonala mo meletlong e mentsi ya segompieno ya Keresemose.

Kafa re ka Tlotlang Keresete ka Gone

Batho bangwe ba akanya gore go sa kgathalesege gore letsatsi la boammaaruri la botsalo jwa ga Jesu ke lefe, Bakeresete ba sa ntse ba tshwanetse go keteka botsalo jwa gagwe. Ba tsaya gore fa moletlo ono o ketekiwa ka tsela e e nang le seriti, seo se bontsha gore ba tlotla Keresete.

Eleruri, botsalo jwa ga Jesu ke tiragalo e e botlhokwa thata e e begilweng mo Baebeleng. Baebele ya re fa Jesu a ne a tsholwa, lesomo le lentsi la baengele le ne la tlhaga mme la simolola go baka Modimo la re: “Kgalalelo e nne go Modimo kwa bogodimong jo bo kwa godimo, mme mo lefatsheng go nne kagiso gareng ga batho ba ba amogelwang.” (Luke 2:13, 14) Le fa go ntse jalo, go botlhokwa go lemoga gore ga go na gope mo Baebele e akantshang gore re tshwanetse go keteka botsalo jwa ga Jesu. Go farologana le moo, re na le taelo e e tlhomameng ya gore re tshwanetse go gopola loso lwa gagwe, e leng sone se Basupi ba ga Jehofa ba se dirang gangwe ka ngwaga. (Luke 22:19) Eno ke tsela e re ka tlotlang Jesu ka yone.

Mo bosigong jwa gagwe jwa bofelo e le motho mo lefatsheng, Jesu o ne a re: “Lo ditsala tsa me fa lo dira se ke se lo laolelang.” (Johane 15:14) Gape o ne a re: “Fa lo nthata, lo tla boloka ditaelo tsa me.” (Johane 14:15) Go bonala sentle gore ga go na tsela e e molemo ya go tlotla Jesu Keresete go gaisa go ithuta dithuto tsa gagwe le go di latela.