Mafoko a Builwe ka Tsela e e Utlwalang

GORE o kgone go nna le matswela fa o bua, o tshwanetse go bua ka tsela e e utlwalang sentle. Se o batlang go se bua se ka tswa se kgatlha, gongwe e bile se le botlhokwa, mme bareetsi ba gago ga ba kitla ba se utlwa fa ba sa tlhaloganye mafoko a gago sentle.

Batho ga ba tlhotlheletsege go dira selo fa ba sa tlhaloganye se tota se buiwang. Le fa motho a na le lentswe le le nonofileng e bile a ka kgona go utlwiwa motlhofo fela, fa mafoko a gagwe a sa bidiwe ka tsela e e utlwalang sentle, ga a ka ke a tlhotlheletsa ba bangwe gore ba tseye kgato. Go nna jaaka e kete o bua puo e sele, e moreetsi a sa e tlhaloganyeng. (Jer. 5:15) Baebele e re gakolola jaana: “Fa terompeta e utlwatsa mokgosi o o sa utlwaleng sentle, ke mang yo o tla ipaakanyetsang tlhabano? Ka yone tsela eo gape, fa lona ka teme lo sa bue puo e e tlhaloganyesegang motlhofo, go tla itsiwe jang gore ke eng se se buiwang? Tota e bile, lo tla bo lo buela mo moyeng.”—1 Bakor. 14:8, 9.

Ke Eng se se Dirang Gore Puo E se Ka ya Utlwala? E ka tswa e le ka ntlha ya go sa bule molomo mo go lekaneng. Fa mesifa ya ditlhaa e gagametse le dipounama di sa tshikinyege, seno se ka dira gore o buele mo menong.

Go bua ka bonako thata le gone go ka dira gore batho ba se ka ba tlhaloganya motlhofo se o se buang. Seo se tshwana le go tshameka puo e e rekotilweng o tsamaisa rekoto ka lobelo lo lo fetang lo e diretsweng go tsamaya ka lone. Mafoko a teng mme ga a solegele ope molemo.

Ka dinako tse dingwe, puo e e sa utlwaleng sentle e bakwa ke go nna le bothata jwa dirwe tsa puo. Mme le ba ba nang le bothata jo bo ntseng jalo ba ka leka go tokafatsa ka go dirisa dikakantsho tse di mo thutong eno.

Le fa go ntse jalo, gantsi puo e e sa utlwaleng sentle e bakwa ke go sa bitse mafoko sentle—go a tlhatlaganya fela ka tsela e e dirang gore go se ka ga nna motlhofo go a tlhaloganya. Bothata e ka nna jwa go tlola dinoko dingwe tsa mafoko kgotsa ditlhaka dingwe tse di botlhokwa kana go metsa dikarolo tsa bofelo tsa mafoko. Fa motho a tlhatlaganya mafoko fela fa a bua, bareetsi ba gagwe ba ka nna ba utlwa mafoko mangwe le dipolelo dingwe mme ba tshwanelwa ke go iponela gore a mangwe a ne a reng. Fa motho a sa bue mafoko ka tsela e e utlwalang sentle seno se tla dira gore go ruta ga gagwe go se ka ga nna le matswela.

Mokgwa wa go Bua ka Tsela e e Utlwalang Sentle. Sengwe sa dilo tse di tla dirang gore motho a kgone go bua ka tsela e e utlwalang sentle ke fa a tlhaloganya tsela e mafoko a bopilweng ka yone mo puong ya gagwe. Mo dipuong di le dintsi, mafoko a bopilwe ka dinoko. Dinoko ke tlhaka e le nngwe kgotsa tse di fetang e le nngwe tse di bidiwang jaaka e kete ke selo se le sengwe. Mo dipuong tseo, gantsi o tla bitsa noko nngwe le nngwe fa o bua, le fa gone o sa di gatelele ka tsela e e tshwanang tsotlhe. Fa o batla go tokafatsa tsela e o buang ka yone gore o utlwale sentle, bua o iketlile mme o leke go bitsa noko nngwe le nngwe sentle. Fa o simolola, go ka nna ga utlwala jaaka e kete o a peleta, mme fa o ntse o ikatisa, kgabagare o tla kgona go bua ka thelelo. Gore o se ka wa nnela go tla o kgonya fa o bua, ga go na pelaelo gore o tla kopanya mafoko mangwe, mme tlhokomela gore o se ka wa dira jalo fa e le gore go dira jalo go dira gore mafoko ao a se ka a tlhaloganngwa sentle.

Ntlha e o tshwanetseng go e ela tlhoko: Fa o ithuta go bitsa mafoko ka tsela e e utlwalang sentle, o ka nna wa ikatisa go bua le go bala ka tsela ya go peleta mafoko thata. Mme o se ka wa letla seo e nna tsela ya gago ya go bua. E tla utlwala gore ga se tsela ya gago ya tlholego ya go bua e bile e sa tlwaelega.

Fa o le motho yo o buelang mo menong, ithute go tsholetsa tlhogo mme o ise seledu sa gago kgakalanyana le sehuba. Fa o bala Baebele, e tshwarele kwa godimo go sekae gore o tsamaise tlhogo go sekaenyana fela fa o tlosa matlho mo bareetsing o leba mo Baebeleng. Seno se tla dira gore mafoko a gago a tswe a sa kgorelediwe ke sepe.

Go ithuta go se gagamatse mesifa le gone go ka tokafatsa tsela e o buang ka yone. Go itsiwe sentle gore go gagamala ga mesifa ya sefatlhego kgotsa mesifa e e laolang go hema go ka ama puo ya motho fela thata. Go gagamala gono go kgoreletsa tirisano mmogo e e leng teng mo gare ga tlhaloganyo, dirwe tse di ntshang lentswe le mohemo—e leng dilo tse di tshwanetseng go dirisana mmogo kwantle ga bothata bope le ka tsela e e tlwaelegileng.

Mesifa ya ditlhaa e tshwanetse go repa gore e tle e kgone go amogela melaetsa e e tswang kwa bobokong ka bonako. Dipounama le tsone ga di a tshwanela go gagamala. Di tshwanetse gore di nne di siametse go bulega le go tswalega ka bonako gore di tle di kgone go ntsha medumo e mentsi e e tswang mo molomong le mo mometsong. Fa ditlhaa le dipounama di gagametse, molomo ga o kitla o bulega sentle, mme modumo o tla patelesega go tswa fa gare ga meno. Seno se tla dira gore lentswe le tswe le le bogwata, o buela mo menong, e bile o sa utlwale sentle. Le fa go ntse jalo, go dira gore ditlhaa le dipounama di se ka tsa gagamala ga go bolele gore motho a nne setshwakga mo tseleng e a buang ka yone. Seno se tshwanetse go lekalekanngwa le tsela ya go bopa modumo wa mafoko gore go a bitsa go dirwe ka tsela e e utlwalang.

Fa o sekaseka boemo jwa gago, o ka nna wa fitlhela go thusa go balela kwa godimo. Ela tlhoko thata kafa o dirisang dirwe tsa gago tse dintle tsa puo ka gone. A o bula molomo wa gago mo go lekaneng gore lentswe le tswe le sa kgorelediwe ke sepe? Gakologelwa gore leleme ga se lone fela serwe sa puo, le fa gone e le lone le le dirang thata go gaisa tse dingwe tsotlhe. Thamo, ditlhaa tse di kwa tlase, dipounama, mesifa ya sefatlhego le mesifa ya mometso, tsotlhe fela di na le seabe. Fa o bua, a go lebega o bua o sa tshikinye dikarolo tse di farologaneng tsa sefatlhego? Fa e le gore go ntse jalo, he puo ya gago e ka nna ya bo e sa utlwale sentle.

Fa o na le segatisamantswe, gatisa lentswe la gago o bua ka tsela e e tlwaelegileng, jaaka fa o bua le mongwe mo bodireding jwa tshimo. Gatisa puisano e e tsayang metsotso e le mmalwa. Go reetsa fa o sena go gatisa lentswe la gago jalo go ka go thusa go bona bothata bope fela jo o ka tswang o na le jone jwa go bitsa mafoko mangwe ka tsela e e utlwalang sentle. Ela tlhoko gore ke kae mo o sa bitseng mafoko ka tsela e e utlwalang, ke kae mo o buelang mo menong gone, kgotsa ke kae mo o kgaolang mafoko gone mme o leke go bona gore ke eng se se bakang seo. Gantsi o ka kgona go baakanya bothata jwa gago ka go dirisa dintlha tse di tlotlilweng fa godimo.

A o a kwakwaetsa? Leka go bula molomo wa gago go feta jaaka o ne o dira pele mme o leke go bitsa mafoko ka tsela e e utlwalang ka kelotlhoko thata. Tlatsa mafatlha a gago ka mowa fa o hema mme o bue o iketlile. Go dira jalo go thusitse ba le bantsi ba ba kwakwaetsang gore ba kgone go bua ka tsela e e utlwalang botokanyana. Fa e le gore o na le bothata jwa go bitsa mafoko a a jaaka bo-s sentle, tlosa loleme lwa gago mo menong a a fa pele fa o bitsa mafoko a a nang le modumo wa s. Le fa bothata jwa gago bo ka nna jwa se ka jwa rarabologa gotlhelele, o se ka wa kgobega marapo. Gakologelwa gore Jehofa o ne a tlhopha Moshe, monna yo go ka diregang gore o ne a kwakwaetsa gore a ise molaetsa o o botlhokwa kwa setšhabeng sa Iseraele le kwa go Faro wa Egepeto. (Ekes. 4:10-12) O tla go dirisa le wena fa o bontsha go rata, mme o tla segofatsa bodiredi jwa gago ka katlego.