Go Latela Melao-metheo ya Bibela—Tsela e e Molemo-lemo
“KUNGSHI, kungshi fa tsai!” (Keleletso masego, ekete o ka huma!) Tumediso eno ya Machaena e e tlwaelegileng ya Ngwaga o Mosha e otlelela katlego ya dilo tse di bonalang eo e anameng jaana lefatshe ka bophara. Gore motho a godise kgono ya gagwe ya go huma, thuto e ka nna ya tseelwa kwa godimo go ya mo e ka nnang ntlheng ya gore e fetoge selo se se obamelwang. Mo dinageng di le dintsi tsa Botlhaba, gantsi batsadi ba amegile thata ka tsela eo ba ka tsenyang bana ba bone mo kheretšheng e e botoka go gaisa gore ba ke ba tsene mo sekolong se se botoka thata sa poraimare mme jalo le jalo go fitlha kwa kholetšheng kana kwa unibesitheng. Ka mo go tshwanang, kwa mafatsheng a Bophirima ba le bantsi ba tshwaregile ka go lelekisa khumo le tsela ya yone e e motlhofo ya go tshela.
Tlwaelo e e ntseng jalo ya go amega ka ditelekiso tsa dilo tse di bonalang e tsamaisana jang le melao-metheo ya Bibela? “Ba ba eletsañ go huma ba tla ba wèle mo thaeloñ, le mo seruñ, le mo dithatoñ di le dintsi tsa bosilo le tse di senyañ, tse di nwetsañ batho mo tshenyegoñ le mo tatlhegoñ,” moaposetoloi Paulo o tlhagisa jalo. O tswela pele ka go re: “Gonne go rata madi ke mocwe oa mashula mañwe le mañwe aotlhe: ke mo e rileñ bañwe ba go gwalalèla ba timèlwa ke tumèlō, me ba iphololeditse ka mahutsana a le mantsi.” (1 Timotheo 6:9, 10) Fa Moreri 5:10 e supa ntlha eo gantsi e bonalang fa batho ba dira mekgele ya dilo tse di bonalang selo se ba se kgatlhegelang thata-thata mo botshelong, e bolela jaana: “Eo o ratañ selefera ga a ketla a kgora selefera, le eo o ratañ letlōtlō ga a ketla a kgora loatō; se le shōna ke boithamakō.”
Abo go diragala gantsi jang ne gore monna le mosadi ba dire ka natla boo-babedi gore ba bone menate yotlhe ya botshelo, ba bo ba tshwarega thata mo e leng gore ga ba ke ba bo ba nna teng mo gae go ipelela dilo tse ba nang le tsone! Go farologana le seo, pele ga Paulo a neela Timotheo tlhagiso e e fa godimo o ne a bolela jaana: “Poihōmodimo e e nañ le pelo e e ritibetseñ ke papadi e kgolo: Me e re ha re na le diyō le diaparō, re tla ritibatsa pelo mo go cōna.” (1 Timotheo 6:6, 8) Mme Diane 28:20 e tlatsa ka ntlha eno: “Monna eo o boikañō o tla nna le letlōtlō ya masego: me eo o potlakelañ go huma ga a ketla a tlhōka go bediwa.” Abo go kotsi jang ne go bona batho bao tota bone ba leng botsalano, bao ba nang le moya wa go amogela baeng ba tlola melao-metheo e e kwa godimo ya boikanyego, seriti, le ditekanyetso tse di tlwaelegileng tsa boitshwaro ka boiteko jwa bone jwa go kgobokanyetsa dikhumo tse dintsi pele!
Mo Teng ga Sediko sa Lelapa
Merafe mengwe le batho bangwe ba tlwaetse go lebelela bana ba bone—segolo-bogolo barwadia-a-bone, bao e tla reng kgabagare ba bo ba tlogela legae ba nyalwa—gore ba ye go bereka ba bo ba romela tuelo ya kgwedi le kgwedi gae go bontsha tlotlo ya bone mo batsading ba bone le go duelela batsadi ba bone go ba godisa. Ka sekai, mo lelapeng lengwe la Basupi ba ga Jehofa, morwadia gone o ne a bolelela batsadi ba gagwe gore o ne a rata go ya kwa toropong gore a nne mmulatsela (modiredi wa nako e e tletseng). A o ke o akanye fela ka moo a neng a kgobega marapo ka gone fa batsadi ba gagwe ba ne ba mmolelela gore ba ne ba batla gore a ye go bereka gore a tle a romele tuelo ya kgwedi le kgwedi gae go ba thusa! Nnyaa, ga se gore ba ne ba tlhoka dilo tse di bonalang. Jalo molao-motheo wa gore bana ba tlhokomele batsadi bao ba tsofetseng, bao ba lwalang, kana bao ba humanegileng o ne o sa dire mo kgannyeng eno. (Mathaio 15:4-6; 1 Timotheo 5:8) E ne e le kgang fela ya ngwao mo morafeng wa bone gore bana ba tshwanetse go thusa go kgobokanyetsa lelapa dikhumo. Lemororo ngwao eno e tlhokafala gantsi ka ntlha ya go tlhaela dilo tse di bonalang tsa loago, ngwao eno e ne e latelwa fela gore go itlhatsiwe leina mo motseng kana ka ntlha ya go tsenwa ke keletso e e anameng ya go “fa tsai.”
Fa rrè wa moo a ne a tlotla ka kgang eno le mogolwane mongwe wa Mokeresete, o ne a kgothalediwa gore a sekaseke dikwalo di le mmalwa morago ga moo a bo a dira tshwetso. Nngwe ya ditemana tseo a neng a di bontshiwa e ne e le 2 Bakorintha 12:14 koo Paulo a umakang molao-motheo ono gone: “Gonne bana ga ba chwanèla go beèla batsadi ba bōnè, ha e se batsadi go beèla bana.” Morago ga gore ba e sekaseke mmogo le melao-metheo e mengwe ya Bibela, batsadi bao ba ne ba itirela tshwetso. Abo morwadia-bone o ne a itumela jang ne fa a ne a bona tetla—le e leng go thusiwa ka madi a a rileng—gore a nne mmulatsela wa ka metlha!
Go Ineela—Go ya Bokgakaleng Bofe?
Karolo e nngwe eo dingwao tsa lefelo le maikutlo ao a anameng gantsi di tlhabanang le melao-metheo ya Bibela mo go yone ke mo kgannyeng ya go ineela. Mo mafatsheng mangwe go tlwaelegile gore go batliwe go ineela gotlhelele mo batsading le mo babusing ba bangwe mo dikarolong tsotlhe tsa botshelo. Ga se selo se se sa tlwaelegang mo mafatsheng a a ntseng jalo gore banna bao ba nang le dingwaga di le 40 kana le e leng go feta moo ba gane go bala dibuka dipe tsa bodumedi jo bo farologaneng le jwa batsadi ba bone kana go dira tshwetso epe ya konokono kwantle ga go buisana le bone pele, ka ntlha ya go tshaba go itumolola batsadi. Lefa go ntse jalo, mo mafatsheng a a ntseng jalo go ntse go tlwaelega go ya pele go bona batho ba basha ba tsuologela batsadi ba bone ka tlhamalalo. Bibela e re thusa gore re tile matlhakore ao oobedi ka go leba ga yone dilo ka tekatekano. Molao-motheo wa go ineela mo bolaoding jwa batho oo o lekanyeditsweng o umakiwa ka phepafalo mo go Ditihō 4:19 le Dit 5:29. Gape, tlhokomela ka moo Paulo a rotloetsang bana gore ba utlwe batsadi ba bone ka gone, mme lefa go ntse jalo o bontsha gore ga go a tshwanela go tlhoka meedi fa a bolela jaana: “Bana, utlwañ batsadi ba lona mo Moreneñ: gonne mo, go siame. Tlotla rrago le mmago—e e leñ eona taolō ea ntlha e e nañ le polèlō ea choloheco.”—Baefesia 6:1-3.
Molao-motheo o mongwe wa Bibela oo o tla amang gore motho a ineele ka fa tlase ga batsadi go ya bokgakaleng bofe ke wa go ineela ga mosadi mo monneng wa gagwe. “Basadi ba lo nyecweñ lo ineeleñ mo banneñ ba e leñ ba lona yaka e ka bo e le mo go Morèna. Gonne monna ke tlhōgō ea mosadi,” moaposetoloi Paulo o kwadile jalo. Morago ga moo o ne a atolosa molao-motheo oo ka go gakologelwa seo Jehofa a neng a se bolela morago ga fa a ne a sena go rulaganya lenyalo la ntlha la batho. “Ke gōna ka mouō, monna o tla tlogelañ rragwè le mmagwè, me a ñaparèlè mosadi oa gagwè; me bobèdi yo e tla nna nama e le ñwe hèla.”—Baefesia 5:22-31.
Lefa go ntse jalo, go tweng ka boemo joo bo leng gone mo mafatsheng a le mantsi koo morwa a tswelang pele a nna mo legaeng la batsadi ba gagwe morago ga lenyalo la gagwe? Bibela e supa gore, bobotlana mo metlheng ya pele ga Bokeresete, gantsi baobamedi ba ga Jehofa ba ne ba dira seno. Mo maemong a a ntseng jalo rrè wa lelapa o ne a sala e ntse e le tlhogo ya mogologolwane ya lelapa, mme basadi ba ne ba tshwanetse go nna kafa tlase ga banna ba bone. Lefa go ntse jalo, mo mafatsheng mangwe gantsi go diragala gore mmatsale e nne tlhogo ya ngwetsi. Seno se dira gore go nne thata ka morwa gore a dirise molao-motheo wa botlhogo ka botlalo jaaka monna le gore mosadi wa gagwe a nne kafa tlase ga monna wa gagwe eletota. Lefa go ntse jalo, morwa o tla tshwanelwa ke gore a leka-lekanye tlotlo ya gagwe mo batsading ba gagwe le botlhokwa jwa gore e nne tlhogo ya lelapa la gagwe ka namana gore a tle a dire gore Jehofa a nne kala ya boraro mo ‘mogaleng o o kala di tharo oo o sa kgaogeng motlhofo’ wa tshwantshetso.—Moreri 4:12.
Mo mafatsheng mangwe go tlhaga le eleng boemo jo bo leng thata go feta joo fa monna a nyala mo lelapeng leo go senang mojaboswa wa monna mo go lone. Kgang e e latelang e bontsha boemo jwa banna ba le bantsi ba ba ntseng jalo fa e re moragonyana ga moo mo botshelong ba bo ba ithuta le go leka go dirisa melao-metheo ya Bibela. Lekawana lengwe la Mokatoliki le ne la nyalela lelapa la Makatoliki. Go tloga fela kwa tshimologong, o ne a fitlhela gore o ne a tlhaediwa matlho ke lelapa leo mme o ne a tshwana fela le modiri yo o sa duelweng yoo a neng a lebeletswe gore a nne le bana gore leina la lelapa leo le seka la nyelela. Jaaka go tlwaelegile mo thulaganyong e e ntseng jalo, o ne a tshwanetse go tlogela leina la gagwe, a letlelela bana go tsewa jaaka bajaboswa ba thoto ya lelapa leo. Fa a ne a ithuta molao-motheo wa botlhogo jwa lelapa mme a leka go o dirisa, mosadi wa gagwe o ne a arabela ka tsela eo lelapa lotlhe le neng la arabela ka yone jaana: ‘Ga wa tla le sepe mo lelapeng leno, jalo ga wa tshwanela go bua sepe malebana le ka moo dilo di tshwanetseng go dirwa ka gone!’
Lemororo e se ditumalano tsotlhe tse di ntseng jalo tsa manyalo tse di feteletseng jaaka mo kgannyeng eno, go ka lemogiwa kwantle ga tikatiko gore koo ngwao e e ntseng jalo e tlwaelegileng gone ebile go lebeletswe gore monna a ineele, go tla tsoga mathata malebana le go dirisa melao-metheo ya Bibela e e mabapi le botlhogo. Go nna thata tota gore monna wa Mokeresete a dirise botlhogo jwa gagwe jo bo lorato mo godimo ga lelapa la gagwe ka namana ebile go nna thata ka mo go tshwanang gore mosadi a ineele mo monneng wa gagwe ka ‘poifo e kgolo,’ go na le mo batsading ba gagwe bao go ka diragalang gore ba bo ba tswela pele ba nna mo ntlong ya bone.—Baefesia 5:33.
Sekao se sengwe sa ka moo melao-metheo ya Bibela e ka tlhabanang le ngwao ya lefelo ka gone e akareletsa kgang ya gore batsadi ba rulaganye manyalo a bana ba bone. Mo baneng ba Bakeresete bao ba nang le batsadi ba ba sa dumeleng, seno gantsi se tlhagisa bothata jwa ‘mmatota, ereka batsadi ba ikutlwa gore ba paletswe fa bana ba bone ba sa nyalwe fa ba na le dingwaga tse di rileng. Ka gone, kgatelelo e kgolo, go akareletsa le go bidiwa, e a dirisiwa go pateletsa bana, segolo-bogolo ba basetsana, gore ba nyalwe. Fa balekane ba Bakeresete ba ba tshwanelang ba tlhaela, batsadi ba ba sa dumeleng ba tla dira sengwe le sengwe go rulaganya lenyalo, lefa Mokeresete ene a tla gakologelwa molao-motheo wa go nyala “mo Morèneñ hèla.”—1 Bakorintha 7:39; Duteronome 7:3, 4.
Go Solegelwa Molemo ka go Latela Melao-metheo ya Bibela
Bontle jo bo tlhomologileng jwa melao-metheo ya Bibela ke gore e ka tokafatsa botshelo jwa ga ope fela yoo o eletsang go e dirisa, go sa kgathalesege gore motho o nna kae. E a dumalana ebile e dira gore malapa a atamalane. E dira gore batho ba ikanyege ka mo go oketsegileng, e ba dira banna le borrè ba ba botoka, basadi le bommè ba ba botoka, bana ba ba botoka, bathapiwa ba ba botoka. E ka fenya mathata ao a bakiwang ke dingwao tsa lefelo tseo di tlhabantshanang le go lekalekanya ka moo dingwao tseo di sa tlhabaneng le thato ya Modimo ka tlhamalalo ka motho mme gongwe di dira gore go nne thata ka mo go oketsegileng go dumalana le thato eo di ka dirisiwang ka gone. Seno se ka dirwa jang?
Sa ntlha, fela jaaka Bakeresete ba kwa Thesalonika ba ne ba dira, o tshwanetse go amogela ntlha ya gore ruri Bibela ke “lehoko ya Modimo.” Seno se kaya go lemoga gore ruri ke botlhale jo bo tswang Motsweding o o kwa godimo go gaisa. Sa bobedi, o tshwanetse go leka ka natla go ithuta seo “lehoko ya Modimo” le se bolelang go go solegela molemo. Ithute go tlhaola melao-metheo le melao ya Modimo fa o ntse o bala le go ithuta Bibela. Morago ga moo, jaaka kgato ya boraro, o tshwanetse wa letlelela lefoko leo gore le ‘dire mo go wena.’ (1 Bathesalonia 2:13) Seno se akareletsa go kopanela ka botlalo le diphuthego tsa batho ba Modimo tseo ga jaanong di leng gone mo mafatsheng a a fetang 200 le ditlhake-tlhake tsa lewatle. Seno ke sone seo se dirileng bokaulengwe jwa lefatshe ka bophara jwa Basupi ba ga Jehofa seo bo leng sone—bokaulengwe jwa mmatota eseng ka leina fela.
Sa botlhokwa-tlhokwa, batho ba ga Jehofa ba kgatlhegela go utlwana le Modimo ka go letlelela melao-metheo ya Bibela gore e laole matshelo a bone. Ka diphelelo dife? Kutlwano ya boammaaruri le e e nnelang ruri le ba bangwe bao le bone ba utlwanang le Modimo, gammogo le kagiso ya mogopolo eo e sireletsang motho mo maemong otlhe ao a leng gone mo tsamaisong ya ga jaanong ya dilo. (Bafilipi 4:6, 7) Kutlwano e e ntseng jalo le kamano e e atamalaneng le Modimo le ba bangwe ke thuso e e molemo ya go tokafatsa boleng jwa botshelo jaanong ebile e na le tsholofetso ya botshelo jo bosakhutleng mo tsamaisong e ntšha ya Modimo ya tshiamo koo dilo tsotlhe e tla reng kgabagare di bo di bewa kafa tlase ga thato ya Modimo ka botlalo gone.—1 Timotheo 4:8; 1 Bakorintha 15:28.
[Ditshwantsho mo go tsebe 7]
Go amogela Bibela jaaka “lefoko la Modimo”
Leka ka matla go ithuta seo Lefoko la Modimo le se bolelang go go sologela molemo
Dira gore lefoko leo le ‘dire mo go wena’