LAEBORARI YA MO INTERNET
Watchtower
LAEBORARI YA MO INTERNET
Setswana
š
  • ê š ô Ê Š Ô
  • BAEBELE
  • DIKGATISO
  • DIPOKANO
  • w99 2/1 ts. 30-31
  • “Jehofa” Kana “Yahweh”?

Ga go na bidio mo karolong eno.

Tshwarelo, bidio eno ga e kgone go tlhaga.

  • “Jehofa” Kana “Yahweh”?
  • Tora ya Tebelo E Itsise Bogosi Jwa ga Jehofa—1999
  • Ditlhogwana
  • Tse di Tsamaisanang le Setlhogo Seno
  • Modi wa Kgang Eno ya Moruthutha
  • Go Fitlhelwa Eng mo Leineng Leno?
  • Ke Eng Fa re Tshwanetse go Dirisa Leina la Modimo Le fa Re sa Tlhomamisega Gore le Bidiwa Jang?
    Tora ya Tebelo E Itsise Bogosi Jwa ga Jehofa—2008
  • Leina la Modimo—Bokao le go Bitswa ga Lone
    Leina La Modimo Leo Le Tla Nnelang Ruri
  • Jehofa ke Mang?
    Dikarabo Tsa Dipotso Tsa Baebele
  • Go Tlhaola Modimo o o Osi wa Boammaaruri
    Tsogang!—1999
Bona Ditlhogo Tse Dingwe
Tora ya Tebelo E Itsise Bogosi Jwa ga Jehofa—1999
w99 2/1 ts. 30-31

“Jehofa” Kana “Yahweh”?

“KADIJA,” “mokaloba,” “poitshego.” Ke eng se se neng se ka tlhotlheletsa bakanoki ba Sehebera ba Baebele go dirisa mafoko a a ntseng jalo? Kgang e ne e le kaga gore a “Jehofa” ke tsela e e siameng ya go bitsa leina la Modimo ka Setswana. Kgang eno ya moruthutha e na le dingwaga di feta lekgolo e fagile. Gompieno, go bonala bontsi jwa bakanoki ba tshegetsa leina la dinoko tse pedi e bong “Yahweh.” Mme gone, a “Jehofa” ke tsela e e “boitshegang” thata jalo ya go bitsa leina leno?

Modi wa Kgang Eno ya Moruthutha

Go ya ka Baebele, Modimo ka boene o ne a senolela batho leina la gagwe. (Ekesodo 3:15) Bosupi jwa Dikwalo bo bontsha gore batlhanka ba Modimo ba bogologolo ba ne ba dirisa leina leno ka kgololesego. (Genesise 12:8; Ruthe 2:4) Ditšhaba tse dingwe le tsone di ne di itse leina la Modimo. (Jošua 2:9) Go ne go ntse jalo segolobogolo morago ga gore Bajuda ba ba neng ba boile kwa botshwarong kwa Babilone ba kopane le batho ba ditšhaba tse dingwe tse dintsi. (Pesalema 96:2-10; Isaia 12:4; Malaki 1:11) The Interpreter’s Dictionary of the Bible ya re: “Go na le bosupi jo bontsi jo bo bontshang gore morago ga go boa kwa botshwarong batswakwa ba le bantsi ba ne ba kgatlhegela bodumedi jwa Bajuda thata.” Le fa go ntse jalo, fa lekgolo la ntlha la dingwaga C.E. le fitlha, go ne go setse go na le tumelabotlhodi e e malebana le leina la Modimo. Kgabagare setšhaba sa Bajuda se ne sa se ka sa emisa fela go tlhola se dirisa leina la Modimo phatlalatsa mme gape bangwe ba ne ba iletsa go bidiwa ga lone. Ka gone, go ne ga se ka ga tlhola go itsiwe tsela e e siameng ya go le bitsa—a ruri?

Go Fitlhelwa Eng mo Leineng Leno?

Ka Sehebera, leina la Modimo le kwalwa e le יהוה. Ditlhaka tseno tse nnè tse di balwang go tloga kwa mojeng go ya kwa molemeng, gantsi di bidiwa gore ke Thaterakeramatone. Maina a le mantsi a batho le a mafelo a a umakwang mo Baebeleng a na le khutsafatso ya leina la Modimo. A go ka kgonega gore mainatota ano a ka re naya lesedinyana malebana le kafa leina la Modimo le neng le bidiwa ka teng?

Go ya ka George Buchanan, yo e kileng ya bo e le porofesa kwa Wesley Theological Seminary, kwa Washington, D.C., U.S.A., karabo ke ee. Porofesa Buchanan o tlhalosa jaana: “Mo metlheng ya bogologolo, gantsi batsadi ba ne ba taya bana ba bone maina a medimo ya bone. Seno se bolela gore ba ne ba bitsa maina a bana ba bone go ya kafa maina a medimo ya bone a bidiwang ka teng. Thaterakeramatone e ne e dirisiwa mo maineng a batho, mme ka metlha ba ne ba dirisa tumanosi e e fa gare ya lone.”

Akanya ka dikai di sekae tsa mainatota a a fitlhelwang mo Baebeleng a a nang le khutsafatso ya leina la Modimo. Porofesa Buchanan a re leina Jonathane, le mo Sehebereng sa Baebele le tlhagang e le Yoh·na·thanʹ kana Yehoh·na·thanʹ le kaya “Yaho kana Yahowah o neile.” Ka Sehebera leina la ga moporofeti Elija ke ʼE·li·yahʹ kana ʼE·li·yaʹhu. Go ya ka Porofesa Buchanan, leina leno le kaya: “Modimo wa me ke Yahoo kana Yahoo-wah.” Leina la Sehebera la ga Jehoshafate le lone ke Yehoh-sha·phatʹ, mo go kayang “Yaho o atlhotse.”

Go bitsa Thaterakeramatone ka leina le le nang le dinoko tse pedi le le jaaka “Yahweh” go ne go ka se ka ga letla gore leina la Modimo le nne le tumanosi o mo go lone. Mme bontsi jwa maina a batho ba Baebele a a nang le leina la Modimo mo go one go dirisiwa tumanosi eno mo gare ga one, e tlhaga mo leineng leo le feletse kana mo khutsafatsong ya lone jaaka mo go Jehonathane le Jonathane. Ka gone, Porofesa Buchanan o bua jaana malebana le leina la Modimo: “Ga go na gope mo tumanosi oo kana oh e sa tlhageng teng. Leina leno ka dinako tse dingwe le ne le khutsafadiwa go nna ‘Ya,’ mme go ne go se ke go direga gore le nne ‘Ya-weh.’ . . . Fa Thaterakeramatone e ne e bidiwa ka noko e le nngwe e ne e nna ‘Yah’ kana ‘Yo.’ Fa e ne e bidiwa ka dinoko se tharo e ne e tla nna ‘Yahowah’ kana ‘Yahoowah.’ Fa e le gore e ne e tle e khutsafadiwe go nna dinoko tse pedi e ne e tla nna ‘Yaho.’”—Biblical Archaeology Review.

Dikakgelo tseno di re thusa go tlhaloganya mafoko ano a a neng a buiwa ke mokanoki wa Sehebera wa lekgolo la bo19 la dingwaga e bong Gesenius mo bukeng ya gagwe ya Hebrew and Chaldee Lexicon to the Old Testament Scriptures: “Batho ba ba tsayang gore יְהוָֹה [Ye-ho-wah] e ne e le tsela e tota [leina la Modimo] le neng le bidiwa ka yone ba na le mabaka a ba ka tshegetsang kgopolo eno ya bone ka one. Ka go le bitsa jalo, go ka kgonega gore go tlhalosiwe sentle lebaka la go bo dinoko tsa khutsafatso ya lone e bong יְהוֹ [Ye-ho] le יוֹ [Yo] di ne di tlhaga mo tshimologong ya bontsi jwa mainatota a batho.”

Le fa go ntse jalo, Everett Fox o ile a tlhalosa jaana mo matsenong a thanolo ya gagwe ya bosheng jaana ya The Five Books of Moses: “Maiteko a bogologolo le a masha a go ribolola tsela e e ‘siameng’ ya go bitsa leina la Sehebera [la Modimo] ga a ka a atlega; ga go na bosupi jo bo tlhamaletseng jo bo tshegetsang leina le ka dinako tse dingwe le tleng le dirisiwe e bong ‘Jehofa’ kana le bakanoki ba le dirisang thata e bong ‘Yahweh.’”

Ga go pelaelo gore bakanoki ga ba ne ba fetsa go ganetsana. Bajuda ba ile ba tlogela go bitsa leina la Modimo wa boammaaruri pele ga bakwadi ba Masora ba tlhama tsela ya go tshwaya ditumanosi. Ka gone, ga go na tsela e e tlhomameng ya go supa gore ke ditumanosi dife tse di neng di kopanngwa le ditumammogo tsa YHWH (יהוה). Le fa go ntse jalo, maina a batho ba mo Baebeleng—a a sa ntseng a bidiwa ka tsela ya one e e siameng—a re neela lesedinyana malebana le tsela e leina la Modimo le neng le bidiwa ka yone bogologolo. Ka ntlha ya seno, bakanoki bangwe ba a dumela gore “Jehofa” ga se tsela e e “boitshegang” go le kalo ya go le bitsa.

[Ditshwantsho mo go tsebe 31]

“Jehofa” ga e bolo go nna tsela e e ratwang thata ya go bitsa leina la Modimo

    Dikgatiso Tsa Setswana (1978-2026)
    Tswa
    Tsena
    • Setswana
    • Romela
    • Tse O ka Di Tlhophang
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Melawana ya Tiriso
    • Molawana wa Tshireletsego
    • Di-setting Tsa Websaete
    • JW.ORG
    • Tsena
    Romela