Go Nonotshediwa go Gana go Dira Se se Sa Siamang
“FA KE ne ke sa ntse ke le mo dingwageng tsa me tsa bolesome mme ke bereka mo lebenkeleng la korosari, go tlhalosa jalo Timothy, “modirikanna o ne a ntaletsa kwa ntlong ya gagabo. O ne a bolela gore batsadi ba gagwe ba tla bo ba seyo, go tla bo go na le basetsana mme go tla bo go na le tshono ya go tlhakanela dikobo.” Basha ba le bantsi gompieno ba ne ba tla itlhaganelela go amogela taletso e e ntseng jalo. Mme Timothy ene o ne a tsibogela jang seno? “Ke ne ka mmolelela gone fela foo gore nka se ka ka tla koo le gore ka ntlha ya segakolodi sa me sa Bokeresete, ga ke batle go tlhakanela dikobo le motho yo ke sa nyalanang nae.”
Fa Timothy a ntse a tlhalosa lebaka la go bo a gana, o ne a sa bone gore mmereki mongwe wa mosadi yo mosha o reeditse. O ne a kgatlhwa ke go ikanyega ga gagwe, mme go ise go ye kae o ne a lebana le gore a gane le mo go ene—ka makgetlo a le mantsinyana, jaaka re tla bona moragonyana.
Gone ke boammaaruri, go tlhaselwa ka dithaelo ga se selo se se diragalang fela mo motlheng wa rona. Dingwaga tse di ka nnang 3 000 tse di fetileng, Kgosi Solomone o ne a kwala jaana: “Morwaaka, fa baleofi ba leka go go faposa, o se ka wa dumela. . . . Thibela lonao lwa gago mo tseleng ya bone.” (Diane 1:10, 15, NW) Jehofa ka boene o ne a laela setšhaba sa Iseraele jaana: “O se ka wa sala bontsi morago mo go direng bosula.” (Ekesodo 23:2) Ee, ka dinako tse dingwe re tshwanetse go gana, re lwantshana le thaelo ya go dira se se sa siamang, tota le fa e se selo se ba le bantsi ba neng ba tla se dira.
Go Botlhokwa Segolobogolo Gompieno go Gana
Go gana go dira se se sa siamang ga go ise go ke go nne motlhofo, mme go tla nna boima segolobogolo mo metlheng eno ka gonne re tshela mo nakong e Baebele e reng ke ‘malatsi a bofelo’ a tsamaiso eno ya dilo. Fela jaaka fa Baebele e ile ya bolelela pele, batho ka kakaretso ke barati ba menate le ba thubakanyo, ba se na bomoya le boitsholo jo bo siameng. (2 Timotheo 3:1-5) Poresidente nngwe ya yunibesithi ya Bajesuite a ile a bolela: “Re ne re na le melao e e tlhomilweng e e ileng ya lekiwa mme ya fitlhelwa e tlhaela kana e sa tlhole e dira. Gone jaanong go bonala go sa tlhole go na le sengwe se se kaelang batho malebana le boitsholo.” Moatlhodi mongwe yo mogolo wa kgotlatshekelo le ene o ne a re: “Dilo ga di tlhole di kgona go bonala sentle jaanong. Sengwe le sengwe se letobo fela. . . . Ke batho ba le mmalwa fela ba ba lemogang pharologano fa gare ga se se siameng le se se sa siamang. Gone jaanong boleo ke fa o tshwarwa, e seng fa o senya.”
Moaposetoloi Paulo o ne a kwala jaana ka batho ba ba nang le maikutlo a a ntseng jalo: “Ba ntse ba le mo lefifing mo mogopolong, e bile [ke] baeng mo botshelong jo e leng jwa Modimo, ka ntlha ya bosenangkitso jo bo mo go bone, ka ntlha ya go kgwaralala ga dipelo tsa bone. Ka ba sa tlhole ba na le boikutlo ka gope ka boitshwaro, ba ne ba ineela mo boitshwarong jo bo repileng go dira bosengphepa jwa mofuta mongwe le mongwe ka bogagaru.” (Baefeso 4:18, 19) Mme ba tla tsena mo mathateng. Isaia o ne a bolela jaana: “Ija! A bo go latlhega ba ba bitsang bosula molemo, le molemo bosula; ba beye lefifi boemong jwa lesedi, le lesedi boemong jwa lefifi.” (Isaia 5:20) Batho bano ga ba robe se ba se jetseng gone jaanong fela mme go ise go ye kae ba tla bona “tatlhego” ya bone e kgolo go di gaisa tsotlhe—katlholo e e botlhoko e e tswang kwa go Jehofa.—Bagalatia 6:7.
Pesalema 92:7 ya re: “E re baikepi ba tswetswena jaaka bojang, le badira tshiamolo[lo] botlhe ba kgaba; e be e le gore ba nyelelediwe ruri.” Ka mafoko a mangwe, boikepo jo bogolo jono bo ka se ka jwa nna jwa tswelela bo sa fele, bo dira gore botshelo bo se ka jwa nna monate mo go ba bangwe botlhe. Tota e bile, Jesu o ne a re “kokomana” e e dirang boikepo jono e tla nna yone e Modimo a tla e fedisang mo ‘pitlaganong e kgolo.’ (Mathaio 24:3, 21, 34) Ka jalo, fa e le gore re batla go falola mo pitlaganong eo, re tshwanetse gore re itse gore se se siameng le se se sa siamang ke eng go ya ka ditekanyetso tsa Modimo; mme gone, gape re tlhoka nonofo ya go gana go dira se se sa siamang ka ditsela tsa gone tsotlhe. Le mororo seno se se motlhofo, Jehofa o re file dikai tse di kgothatsang tsa metlha ya Baebele le gompieno.
Go Ithuta go Lekawana le le Ileng la Gana
Go bonala go le thata tota go gana go dira kgokafalo le boaka, tota le mo go bangwe ba ba leng mo phuthegong ya Bokeresete. Timothy yo o umakilweng mo serapeng se se simololang, o ne a etsa sekao sa ga Josefa yo mosha, se se kwadilweng mo Dikwalong mo go Genesise 39:1-12. Josefa o ne a itshupa a nonofile fa mosadi wa modiredimogolo wa Moegepeto e bong Potifaro a nna a mo laletsa gangwe le gape gore a tlhakanele dikobo nae. Pego ya re, Josefa “a gana, a [re] . . . ‘Kana foo bosula jo bogolo jo ke ka bo dira jang, ke leofela Modimo.’”
Josefa o ne a bona kae nonofo ya go gana se mosadi wa ga Potifaro a neng a batla gore a se dire letsatsi le letsatsi? Santlha, o ne a tseela kamano ya gagwe le Jehofa kwa godimo thata go feta kafa a neng a leba monate wa nakwana ka teng. Mo godimo ga moo, le mororo a ne a se kafa tlase ga molao wa Modimo (Molao wa ga Moshe o ne o sa ntse o tla tla), Josefa o ne a tlhaloganya melaometheo ya boitsholo sentle; o ne a itse gore go gokafala le mosadi wa ga Potifaro yo o neng a tseegile maikutlo e ne e se kitla e nna go leofela monna wa gagwe fela mme gape e ne e tla bo e le go leofela Modimo.—Genesise 39:8, 9.
Go bonala fa Josefa a ne a tlhaloganya botlhokwa jwa gore a se ka a bo a tsosa le go tsosa keletso e e tla tlhotlheletsang maikutlo a a nonofileng a a sa laolesegeng. Mokeresete o tla bo a le botlhale fa a ka latela sekao sa ga Josefa. Tora ya Tebelo ya July 1, 1957, (ka Seesemane) e ne ya bolela jaana: “O tshwanetse go lemoga bokoa jwa gagwe jwa nama mme a se ka a akanya gore a ka latela dikeletso tsa nama go fitlha mo go nang le melelwane ya Dikwalo gone a bo a emisa gone. Le fa gone a ka atlega go dira jalo ka nakwana, kgabagare o tla gogelwa ka kwa ga molelwane oo a bo a wela mo boleong. Tota seno se tla diragala, ka gonne dikeletso tse di godisiwang di a nonofa di bo di gatelela motho thata. Go tswa foo a bo a nna le bothata jo bogolo jwa go tlosa mogopolo wa gagwe mo go tsone. Se se molemolemo ke go gana go tswa fela kwa tshimologong.”
Go gana go tswa fela kwa tshimologong go nna motlhofo fa re rata go dira se se siameng mme re ila se se bosula. (Pesalema 37:27) Mme re tshwanetse go nna re dira jalo, re se ka ra ineela. Fa re dira jalo, ka thuso ya ga Jehofa re tla nonofa mo go rateng se se siameng le mo go ileng se se bosula. Le gale, go ntse go le jalo, re tshwanetse go nna re ntshitse matlho dinameng, jaaka Jesu a ile a re kaela, re rapela ka metlha gore re se ka ra tsena mo thaelong le gore re gololwe mo go yo o bosula.—Mathaio 6:13; 1 Bathesalonika 5:17.
Go Gana Kgatelelo ya Balekane
Selo se sengwe se se re tlhotlheletsang go dira se se sa siamang ke kgatelelo ya balekane. Mosha mongwe o ne a ipobola jaana: “Ke tshela matshelo a mabedi—jo bongwe kwa sekolong jo bongwe kwa gae. Kwa sekolong ke tsamaya le bana ba ba roganang mo e ka nnang nako nngwe le nngwe fa ba bula melomo ya bone. Mme ke setse ke tshwana fela le bone. Ke dire eng?” Se se tlhokegang ke go nna pelokgale gore o se ka wa tshwana le bone, mme tsela e nngwe e motho a ka kgonang go nna pelokgale ke ka go bala le go tlhatlhanya ka dipego tsa Baebele tse di re bolelelang ka batlhanka ba Modimo ba ba ikanyegang jaaka Josefa. Dikai tse dingwe tse dintle ke tsa ga Daniele, Shaderake, Meshake le Abedenego—makawana a manè a a neng a na le bopelokgale jwa go farologana le balekane ba bone.
Fa ba ntse ba rutiwa le makawana a mangwe mo ntlong ya segosi ya Babilone, go ne go batlega gore Baiseraele ba banè ba basha bano ba je “kabelo ya malatsi otlhe ya dijo tsa kgosi.” E re ka ba ne ba sa batle go tlola dikarolo tsa Molao wa ga Moshe tse di malebana le dijo, ba ne ba gana go ja dijo tseo. Go ne go ba tlhoka bopelokgale—segolobogolo ka go bo dijo tseno, ka e ne e le “dijo tsa kgosi,” di tshwanetse tsa bo di ne di eletsega thata. A bo makawana ano a tlhomile sekao se se molemo jang ne mo Bakereseteng ba ba ka nnang ba raelwa, tota le e leng go gatelelwa, gore ba nwe bojalwa ka mo go feteletseng kana go dirisa diokobatsi le go dirisa motsoko gompieno!—Daniele 1:3-17.
Shaderake, Meshake le Abedenego ba ile gape ba bontsha boammaaruri jwa se Jesu Keresete a ileng a se bolela moragonyana: “Motho yo o boikanngo mo go se sebotlana thata o boikanngo le mo go se segolo.” (Luke 16:10) Ga go na pelaelo gore bopelokgale jwa bone mo kgannyeng e go bonalang e ne e le potlana ya dijo le matswela a mantle a Jehofa a ileng a dira gore ba nne le one di ile tsa dira gore ba nonofele teko e e neng ya tla moragonyana, e kgolo thata. (Daniele 1:18-20) Teko eno e ne ya tla fa ba ne ba laelwa gore ba nne le seabe mo kobamelong ya medimo ya disetwa, le gore fa ba ne ba gana ba ne ba tla otlhaiwa ka loso. Ka bopelokgale, makawana a mararo ano a ne a ititaya sehuba gore ba tla obamela Jehofa a le esi, ba mo ikanya ka botlalo go sa kgathalesege gore ditlamorago e tla nna eng. Jehofa o ile a ba segofatsa gape ka ntlha ya tumelo ya bone le bopelokgale jwa bone—mo lekgetlong leno a ba sireletsa ka tsela ya kgakgamatso mo dikgabong tsa molelo fa ba ne ba latlhetswe mo leubelong le le gotetseng thata.—Daniele 3:1-30.
Lefoko la Modimo le na le dikai tse dingwe tse dintsi tsa batho ba ba neng ba gana go dira se se sa siamang. Moshe o ne a gana go “bidiwa morwa morwadia Faro,” tota le fa seno se ne se tla mo naya ditshono tse dintsi tsa gore a je “monate wa boleo ka nakwana” kwa Egepeto. (Bahebera 11:24-26) Moporofeti Samuele o ne a gana go dirisa thata ya gagwe ka tsela e e sa tshwanelang ka go amogela pipamolomo. (1 Samuele 12:3, 4) Baaposetoloi ba ga Jesu Keresete ba ne ba gana ka bopelokgale fa ba ne ba laelwa gore ba emise go rera. (Ditiro 5:27-29) Jesu ka boene o ne a nitame mo go ganeng sengwe le sengwe se se sa siamang—go fitlha mo metsotsong ya bofelo ya botshelo jwa gagwe fa masole a ne a batla go mo naya “beine e e tlhakantsweng le setagisi sa mera.” Go e amogela go ne go ka nna ga koafatsa boikemisetso jwa gagwe mo nakong e e thata eo.—Mareko 15:23; Mathaio 4:1-10.
Go Gana—Kgang ya Botshelo le Loso
Jesu o ne a re: “Tsenang ka kgoro e tshesane; ka gonne tsela e e isang tshenyegong e atlhame e bile e bulegile, mme ba ba tsenang ka yone ba bantsi; fa kgoro yone e le tshesane le tsela e pitlagane e e isang botshelong, mme ba ba e bonang e le ba ba mmalwa.”—Mathaio 7:13, 14.
Tsela e e bulegileng e a ratiwa ka gonne go motlhofo go tsamaya mo go yone. Batho ba ba tsamayang mo go yone ba rata go ikgotsofatsa, ba rata dikakanyo le ditsela tsa lefatshe, mme ga ba batle go farologana le ba bangwe, go na le moo, ba batla go tshwana le lefatshe la ga Satane. Ba akanya gore melao le melaometheo ya Modimo e a ba kgoreletsa. (Baefeso 4:17-19) Le fa go ntse jalo, Jesu o ne a bolela ka tlhamalalo gore tsela e e bulegileng e “isa kwa tshenyegong.”
Mme ke eng fa Jesu a ne a re ke ba le mmalwa fela ba ba tlhophang tsela e tshesane? Go ntse jalo segolobogolo ka gonne ke ba le mmalwa fela ba ba batlang gore melao le melaometheo ya Modimo e laole matshelo a bone le go ba thusa go gana dithaelo le ditshono tse dintsi tsa go dira bosula tse di ba dikologileng. Mo godimo ga moo, ke ba le mmalwa fela ba ba ikemiseditseng go lwantsha keletso e e sa siamang, kgatelelo ya balekane, le go boifa tshotlo epe fela e ba ka lebanang nayo ka ntlha ya tsela e ba e tlhophileng.—1 Petere 3:16; 4:4.
Batho bano ba tlhaloganya sentle kafa moaposetoloi Paulo a neng a ikutlwa ka teng fa a ne a tlhalosa ntwa e a neng a e lwa ya go gana go dira boleo. Fela jaaka lefatshe la gompieno, lefatshe la Roma le la Gerika la motlha wa ga Paulo le ne le ba neela tshono ya tsela e e bulegileng ya go ikgotsofatsa ka bosula. Paulo o ne a tlhalosa gore mogopolo wa gagwe, o o neng o itse se se siameng, o ne a lwa ‘ntwa’ e e sa feleng le nama ya gagwe, e e neng e sekametse mo go direng se se sa siamang. (Baroma 7:21-24) Ee, Paulo o ne a itse gore mmele wa gagwe ke motlhanka yo o siameng mme e le mong yo o bosula, ka jalo o ne a ithuta go gana go dira se o se batlang. O ne a kwala jaana: “Ke itaaka mmele wa me ke ba ke o tshwara jaaka motlhanka.” (1 Bakorintha 9:27) O ne a kgona jang go nna le taolo e e ntseng jalo? E seng ka ntlha ya nonofo ya gagwe, e e neng e sa lekana go dira jalo, mme e ne e le ka thuso ya moya wa Modimo.—Baroma 8:9-11.
Ka ntlha ya seo, le mororo Paulo a ne a sa itekanela, o ne a boloka bothokgami jwa gagwe go Jehofa go fitlha kwa bofelong. Pelenyana fela ga loso lwa gagwe, o ne a kgona go kwala jaana: “Ke tlhabane tlhabano e e molemomogolo, ke siane tshiano go ya bofelong, ke bolokile tumelo. Go tswa mo nakong eno go ya pele ke beetswe serwalo sa tshiamo.”—2 Timotheo 4:7, 8.
Fa re ntse re lwantshana le bosaitekanelang jwa rona, a bo re na le dikai tse di kgothatsang jang ne, e seng sa ga Paulo fela, mme gape le tsa batho ba ba ileng ba nna dikao mo go ene—Josefa, Moshe, Daniele, Shaderake, Meshake, Abedenego le ba bangwe ba bantsi. Le mororo e ne e le batho ba ba sa itekanelang, mongwe le mongwe wa banna ba ba nang le tumelo bano o ne a gana go dira se se sa siamang, e seng ka go bo ba le logwadi kana ba le tlhogoethata mme e le ka go bo ba ne ba na le nonofo e e tlhokegang e ba e boneng ka moya wa ga Jehofa. (Bagalatia 5:22, 23) E ne e le banna ba semoya. Ba ne ba eletsa lefoko lengwe le lengwe le le tswang mo molomong wa ga Jehofa. (Duteronome 8:3) Lefoko la gagwe e ne e le botshelo mo go bone. (Duteronome 32:47) Mme segolobolo ba ne ba rata Jehofa e bile ba mmoifa, mme ka thuso ya gagwe ba ne ba tlhagolela letlhoo la se se sa siamang ka bopelotelele.—Pesalema 97:10; Diane 1:7.
E kete re ka tshwana le bone. Ee, go tswelela re gana go dira se se bosula ka ditsela tsa gone tsotlhe, re tlhoka moya wa ga Jehofa fela jaaka bone. Jehofa o re neela moya wa gagwe ka bopelotshweu fa re o kopa ka tlhoafalo, re ithuta Lefoko la gagwe le go nna teng ka metlha kwa dipokanong tsa Bokeresete.—Pesalema 119:105; Luke 11:13; Bahebera 10:24, 25.
Timothy, yo o umakilweng kwa tshimologong, o ne a itumelela go bo a ile a se ka a itlhokomolosa dilo tse a di tlhokang semoyeng. Modirikaene yo mosha wa mosadi yo o neng a utlwa puisano ya ga Timothy le modirikaene, e bile a ile a mo kgatlhegela ka tsela e e sa siamang ka ntlha ya go ikanyega ga gagwe, moragonyana o ne a mo laletsa gore a tle kwa ntlong ya gagwe fa monna wa gagwe a tla bo a seyo. Timothy o ne a gana. Mosadi yono ga a ka a ineela motlhofo, o ne a nna a mo laletsa ka makgetlo a le mantsi, jaaka mosadi wa ga Potifaro. Timothy o ne a gana ka lekgetlo lengwe le lengwe a nitame mme a dira jalo ka bonolo. O bile a neela mosadi yono bosupi jo bo molemo go tswa mo Lefokong la Modimo. Timothy yo gone jaanong a itumetseng gonne a nyetse Mokeresetekaene yo montle, o leboga Jehofa thata go bo a ile a mo nonotsha go gana. Ee ruri, Jehofa o tla segofatsa le go nonotsha botlhe ba ba batlang go boloka bothokgami jwa bone jwa Bokeresete ka go gana go dira se se sa siamang.—Pesalema 1:1-3.