LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w05 2/15 p. 10-11
  • Kaka ki Takele ʻi Sepa

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Kaka ki Takele ʻi Sepa
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
  • Kaveinga Tokoni
  • ʻAʻahi ki Sepa
  • Faifakamoʻoni Fale-ki-he-Fale ʻi Sepa
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
w05 2/15 p. 10-11

Kaka ki Takele ʻi Sepa

KO E motu puleʻi ʻe Hōlani ko Sepá naʻe hoko ia ki muʻa ko ha ʻananga ki he kau kaihaʻa ʻalu tahi ko ia naʻa nau folaua ʻa e ngaahi vai ʻo e Tahi Kalipiané ʻi he kumi ki ha koloa ke kaihaʻasi fakamālohí. ʻI he ʻahó ni, ko e kiʻi motu valevale ko eni ʻoku tuʻu ʻi he kilomita ʻe 240 mei he hahake ʻo Pueto Likó, ʻoku nofoʻi ia ʻe he kakai nai ʻe toko 1,600, ko e toko 5 ʻo kinautolu ai ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova. Kae kehe, ko e kau faifekau taʻemanavahē ko ení ʻoku nau kumi ki he meʻa ʻoku mahuʻinga mamaʻo ange ia ʻi he koloa kaihaʻá. ʻOku nau kumi tōtōivi ki he kakai ʻoku “hehema totonu ki he moʻui taʻengatá.”—Ngāue 13:​48, NW.

Ko e ongoongo lelei ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá naʻe ʻuluaki aʻu ia ki he motú ʻi he ʻaho 22 ʻo Sune, 1952, ʻi he taimi naʻe tūʻuta ai ʻi he matāfanga ʻo Sepá ʻa e vaka fanā mita ʻe 18, naʻe fakalele ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko e Sibia. (Mātiu 24:14) Ko e ongo misinale ko Gust Maki mo Stanley Carter naʻá na kaka ʻi he Sitepú, ko ha foʻi hala ʻo e ngaahi foʻi sitepu maka laka hake he 500 ki ʻolunga ki Takele, ko e kolomuʻa ʻo Sepá.a ʻI he laui senituli, ko e foʻi hala fāsiʻi ko ení ʻa e halanga pē taha naʻe lava ke aʻu ai ki he kau nofo ʻi he motú.

Ko e fuofua līpooti fakapuleʻanga ne pulusi ʻo fekauʻaki mo e ngāue fakaefakamoʻoni faka-Kalisitiane ʻi Sepá naʻe hā ia ʻi he 1966 Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Fakatatau ki he līpooti ko iá, naʻe toko taha pē ʻa e Fakamoʻoni longomoʻui ʻi he motú. Ki mui aí, naʻe ʻi ai ha fāmili mei Kānata naʻa nau fakamoleki ha ngaahi taʻu ʻi hono malangaʻi ʻi ai ʻa e ongoongo leleí. Ki muí ni mai, naʻe ō ai ki Sepa ʻa Russel mo Kathy, ko ha ongo meʻa mali naʻá na mālōlō mei he ngāué mei he ʻIunaite Seteté, ʻona kau ai ʻi he ngāue fakamalangá. Fakakaukau ange ki heʻena fakamatalá.

ʻAʻahi ki Sepa

Ko hoku uaifí pea mo au ʻokú ma tūʻuta ʻi he vakapuná ko ha ongo ʻaʻahi ʻa Ronald, ʻa ia ko e Fakamoʻoni pe ia ʻe toko taha ʻi he motú ʻi he meimei lahi taha ʻo e 1990 tupú. ʻOku talitali mai kia kimaua ʻa ʻema tokotaha-talitalí ʻi he malaʻe vakapuná. ʻOkú ne fiefia ʻi he kiʻi puha vesitapolo naʻá ma ʻoange ko ha meʻaʻofá, koeʻuhí he ʻoku ʻikai fai ha ngoue fakakomēsiale ia ʻi he motú. ʻI heʻemau heka ki ha kiʻi lolí, naʻa mau lele afeafe hake ʻi he tafatafaʻaki ʻo Moʻunga Scenery ki he tumuʻaki ʻo e moʻunga afi ʻikai toe ngāue ko ení.

Naʻa mau tuʻu ʻi he kolo ko Matapā ʻo Helí lolotonga ia hono vakaiʻi ʻe Ronald ʻa e papa fakahinohino ki he kakaí ke sio pe ʻoku kei tuʻu ai ha fakaafe ki he malanga maʻá e kakaí ʻi he Sāpaté. ʻOku mau fiefia ʻi he sio ʻoku ʻi aí. ʻOkú ne heka ki he lolí, pea hoko atu ʻemau kaka ki he kolo lahi taha ʻo e motú, ko Tafaʻaki-ki-Matangi. Hangē ko ia ʻoku fokotuʻu mai ʻe hono hingoá, ko e kolo fakaʻofoʻofa ko ení ʻoku tuʻu ia ʻi he tafaʻaki ki matangi ʻo e motú, ʻa ia ʻoku tuʻu ʻi he mita nai ʻe 400 ʻi ʻolunga mei he fukahi tahí. ʻI heʻemau fakaʻuli atu ʻi he hala ki he fale ʻo Ron, naʻa mau sio ai ki ha fakaʻilonga fakalanulanu ʻi he fakafaletolo ʻi muʻá ʻoku fakahaaʻi ai ko ha Fale Fakatahaʻanga ia ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.

Lolotonga ʻa e kai hoʻataá naʻá ku ʻohake ha fehuʻi ʻa ia naʻá ne fakaʻaiʻai ʻema ʻaʻahí, “Naʻe anga-fēfē ʻa hoʻo hoko ko e tokotaha fanongonongo ʻo e Puleʻangá ʻi Sepá?”

“ʻI he taimi naʻe ʻosi ai ʻa e ngāue langa ʻo e vaʻa ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi Pueto Liko ʻi he 1993,” ko e lea ia ʻa Ron, “ko hoku uaifí pea mo au naʻá ma mahuʻingaʻia ʻi he hokohoko atu ʻi ha vāhenga-ngāue muli. Ki muʻa ai, naʻá ma ʻosi ʻaʻahi ki Sepa mo ha toe ongo meʻa tāimuʻa pea toki ʻiloʻi ai ʻoku ʻi ai ʻa e kakai ʻe toko 1,400 kae ʻikai ha Kau Fakamoʻoni. Ko ia ai, naʻá ma fakalea ki he Kōmiti Vaʻa ʻo Pueto Likó fekauʻaki mo ʻema hiki mai ki hení.

“Naʻe hokohoko lelei mai ʻa e ngaahi meʻa naʻe hokó, pea naʻe faifai pē ʻo ma maʻu ʻa e ngofua ko ia naʻe fiemaʻu ki heʻema hikí. Ko e meʻa fakamamahí, hili pē ʻa e taʻu ʻe ua mei ai naʻe puke lahi ʻa hoku uaifí, peá ma foki ki Kalefōnia. Hili pē ʻene maté, naʻá ku foki mai ki Sepa. Ko e ʻuhinga ia ʻo ʻeku ʻi hení, ʻoku ʻikai te u saiʻia ke kamata ha meʻa pea ʻikai ke fakaʻosi ia.”

Faifakamoʻoni Fale-ki-he-Fale ʻi Sepa

Ko e loto-fale ʻo e fale taʻu-teau ʻo Ron ʻoku toe ngāueʻaki ia ko ha Fale Fakatahaʻanga.b ʻI heʻemau maʻu ʻa e kai pongipongí pea teuteu ke ō ki he ngāue fakafaifekaú, ne tō ai ha ʻuha mei ha konga ʻao ne fakalaka hake ʻo viviku ai ʻa e peito ʻi tuʻá. Hili ʻemau kai pongipongí, naʻa mau mavahe atu ai ʻi ha ʻaho ʻaoʻaofia tōtō holo ki ha pongipongi ʻo e faifakamoʻoni matapā-ki-he-matapā ʻi Takele. ʻI he ʻapi taki taha, naʻe lea fakafeʻiloaki ai ʻa Ron ʻo ngāueʻaki ʻa e hingoa ʻo e tokotaha-ʻapí. Ko ʻemau fetalanoaʻakí naʻe fakatefito ia ʻi ha ongoongo fakalotofonua ʻo ha meʻa naʻe toki hoko. Ko e tokolahi taha ʻo e kakaí ʻoku nau maheni mo Ron pea mo ʻene ngāue fakafaifekaú, pea ʻoku mateuteu ʻa e tokolahi ke nau tali ʻa e ʻū tohi Fakatohitapú.

Ko hono tauhi ha lēkooti ʻo e faʻahinga ʻoku nau mahuʻingaʻia ʻi he pōpoaki ʻo e Puleʻangá ʻe lava ke hoko ia ko ha meʻa faingataʻa kapau ʻoku ʻikai te ke maheni mo e kakai he koló. Ko e hā hono ʻuhingá? Koeʻuhí he “ʻoku fiemaʻu ʻe he laó ke vali lanu tatau ʻa e ʻapi kotoa pē,” ko e lau ia ʻa Ron. ʻOku ou ʻilo ʻoku moʻoni ʻeni ʻi heʻeku sio takai holo mo fakatokangaʻi ko e kotoa ʻo e ʻū fale ʻi Sepá ʻoku lanu hinehina fakataha mo e ʻato kulokula.

ʻI he ʻosi ʻemau fetalanoaʻaki Fakatohitapú, ʻoku mau fakaafeʻi ʻa e tokotaha-ʻapí ke ne maʻu ʻa e malanga Fakatohitapu maʻá e kakaí ʻe fai ʻi he Sāpaté ʻi he Fale Fakatahaʻangá. ʻI he taimi ʻoku ʻi he motú ai ʻa Ron, ʻokú ne fai ha malanga maʻá e kakaí ʻi he uike kotoa pē. ʻI he lolotonga ní, ʻoku fakahoko ha ako Tohi Tapu ʻe 17 ʻi Sepa. Naʻe maʻu ʻe he kakai ʻe toko 20 ʻi he 2004 ʻa e Fakamanatu ʻo e pekia ʻa Kalaisí. Pea lolotonga ʻoku hā mātuʻaki siʻisiʻi ʻa e fika ko iá, ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e peseti ʻe 1 ʻo e tokolahi fakakātoa ʻo Sepá!

Ko e moʻoni, kuo ʻikai toe tuku ha ivi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi he aʻu ki he tokolahi taha ʻo e kakaí ʻe malavá mo e pōpoaki ʻa e ʻOtuá fekauʻaki mo e fakamoʻuí. Tatau ai pē pe ko ha kiʻi motu valevale hangē ko Sepá pe ko ha fuʻu konitinēniti kakato, ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻoku nau fakahoko faitōnunga ʻa e fekau ke ‘ngaohi ʻa e ngāhi kakai kotoa pe ko e kau ako.’—Mātiu 28:19.

Ko e meʻa fakamamahí, ko e aʻu ki he ngataʻangá ʻa ʻema ʻaʻahí. ʻI heʻema heka ki he vakapuná, ʻokú ma taʻataʻalo fakamāvae. Te ma manatuʻi maʻu pē ʻa ʻema ʻaʻahi ki Sepá pea mo e taimi naʻá ma fakamoleki ʻi he kaka ki Takelé!

[Fakamatala ʻi lalo]

a ʻOku hangē naʻe fakahingoa ia ʻe he kau kaihaʻa koloá ko Takele koeʻuhí naʻa nau fakakaukau naʻe tuʻu ia ʻi he takele ʻo ha ngotoʻumu punaʻanga afi.

b ʻI he ʻaho 28 ʻo Sepitema, 2003, naʻe ʻalu ai ʻa e kau ngāue pole mei Fololita, U.S.A, ki Sepa ʻo toe fakaleleiʻi ha fale ofi mai, ʻa ia kuo hoko ia he taimí ni ko e Fale Fakatahaʻangá.

[Mape ʻi he peesi 10]

(Ki ha fakamatala kakato, sio ki he tohí)

PUETO LIKO

[Maʻuʻanga tā ʻi he peesi 10]

ʻI muí: www.sabatourism.com

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share