LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w08 2/15 p. 16-20
  • Faʻifaʻitaki ki he Misinale Lahi Tahá

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Faʻifaʻitaki ki he Misinale Lahi Tahá
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • “Kuo Mau Liʻaki ʻa e Meʻa Kotoa Pe, ʻo Mau Muimui Kiate Koe”
  • ʻOmai ʻe Sihova ʻa e Ako ʻOku Fiemaʻú
  • Faiako ʻOkú Ne Ueʻi ʻa e Lotó
  • Faʻifaʻitaki ki he Tōʻonga ʻa Sīsū ki he Kakaí
  • Hokohoko Atu ʻa e Faʻifaʻitaki kia Kalaisí
  • Sīsū Kalaisi—Ko e Misinale Lahi Tahá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
  • Kuo Pau ke Hoko ʻa e Kau Kalisitiane Moʻoni Kotoa Pē ko e Kau ʻEvangeliō
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1993
  • ʻOkú Ke Vakai ki he Fiemaʻu ke Akoʻi ʻa e Niʻihi Kehé?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2016
  • “Muimui Kiate Au”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
w08 2/15 p. 16-20

Faʻifaʻitaki ki he Misinale Lahi Tahá

“Mou hoko ko e kau faʻifaʻitaki kiate au, ʻo hange foki ko ʻeku faʻifaʻitaki ʻaku kia Kalaisi.”—1 KOL. 10:34 (1KO 11:1, PM).

1. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū Kalaisí?

KO E ʻapositolo ko Paulá naʻá ne faʻifaʻitaki ki he Misinale lahi tahá, ʻa Sīsū Kalaisi. Naʻe toe ekinaki ʻa Paula ki hono kaungā Kalisitiané: “Mou hoko ko e kau faʻifaʻitaki kiate au, ʻo hange foki ko ʻeku faʻifaʻitaki ʻaku kia Kalaisi.” (1 Kol. 10:34 [1Ko 11:1, PM]) Hili hono ʻoange ʻe Sīsū ki heʻene kau ʻapositoló ha faʻifaʻitakiʻanga ʻi he anga-fakatōkilaló ʻaki ʻene fufulu anga-fakatōkilalo ʻa honau vaʻé, naʻá ne tala ange kia kinautolu: “Kuo u tuku hamou faʻifaʻitakiʻanga, koeʻuhi ke mou fai foki, ʻo hange ko ʻeku fai kiate kimoutolu.” (Sione 13:12-15) ʻI he tuʻunga ko e kau Kalisitiane he ʻaho ní, ʻoku tau maʻu ha fatongia ke faʻifaʻitaki kia Sīsū Kalaisi ʻi heʻetau ngaahi leá mo e ngāué pea ʻi he ngaahi ʻulungāanga ʻoku tau fakahāhaá.—1 Pita 2:21.

2. Neongo kapau ʻoku ʻikai fakanofo koe ʻe he Kulupu Pulé ko ha misinale, ko e hā ʻa e fakakaukau ʻe lava ke ke maʻú?

2 ʻI he kupu ki muʻá, naʻa tau ako ai ko ha misinale ko e tokotaha ia ʻoku fekauʻi ko ha ʻevangeliō—ko e tokotaha ʻokú ne ʻoatu ʻa e ongoongo lelei ki he niʻihi kehé. ʻI he meʻá ni, naʻe ʻomai ai ʻe Paula ha ngaahi fehuʻi mahuʻinga. (Lau ʻa e Loma 10:11-15.) Fakatokangaʻi ange naʻe ʻeke ʻe he ʻapositoló: “Te nau lava fefe ke . . . fanongo ʻoka ʻikai ha taha ke malanga?” Naʻá ne hiki leva ʻa e ngaahi lea mei he kikite ʻa ʻAiseá: “Hono ʻikai fakaʻofoʻofa siʻi vaʻe ʻo e kakai ʻoku ongoongo mai ha ngaahi meʻa lelei!” (Ai. 52:7) Pea neongo kapau ʻoku ʻikai fakanofo koe ʻo fekauʻi ke ke ngāue ko ha misinale ʻi ha vāhenga-ngāue muli, ʻe lava ke ke maʻu ʻa e laumālie ʻevangelioó, ʻo faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi he tuʻunga ko ha tokotaha fanongonongo faivelenga ʻo e ongoongo leleí. ʻI he taʻu kuo ʻosí, ko e kau malanga ʻo e Puleʻangá ʻe toko 6,957,852 naʻa nau “fai ʻa e ngāue fakaevangelio” ʻi he ngaahi fonua ʻe 236.—2 Tim. 4:5.

“Kuo Mau Liʻaki ʻa e Meʻa Kotoa Pe, ʻo Mau Muimui Kiate Koe”

3, 4. Ko e hā naʻe liʻaki ʻe Sīsū ʻi hēvaní, pea ko e hā kuo pau ke tau faí ka tau hoko ai ko hono kau muimui?

3 Ke fakakakato ʻa hono ngafa kuo vaheʻi ʻi he māmaní, naʻe hanga ʻe Sīsū ʻo “fakamasivesivaʻi ʻe ia ia, heʻene toʻo ʻa e anga ʻo e tamaioʻeiki,” ʻo ne liʻaki ʻa ʻene moʻui fakahēvaní mo hono lāngilangí. (Fili. 2:7) Pe ko e hā pē ʻoku tau fai ʻi he faʻifaʻitaki kia Kalaisí heʻikai lava ke fakahoa ia ki he meʻa naʻe fai ʻe Sīsū ʻi heʻene haʻu ki he māmaní. Ka ʻe lava ke tau tuʻumaʻu ai pē ʻi he tuʻunga ko hono kau muimuí, ʻo ʻikai toe sio ki mui ʻo fakaʻamu ki he meʻa naʻa tau maʻu ʻi he māmani ʻo Sētané.—1 Sione 5:19.

4 ʻI he taimi ʻe taha, naʻe tala ai ʻe he ʻapositolo ko Pitá kia Sīsū: “Vakai, ko kimautolu kuo mau liaki ʻa e meʻa kotoa pe, ʻo mau muimui kiate koe.” (Mt. 19:27) Ko Pita, ʻAnitelū, Sēmisi, mo Sioné naʻa nau liʻaki vave honau kupengá ʻi hono fakaafeʻi ke nau muimui kia Sīsuú. Naʻa nau tukuange ʻenau ngāue toutaí pea ʻai ʻa e ngāue fakafaifekaú ko ʻenau ngāue tefitó ia. Fakatatau ki he fakamatala Kōsipeli ʻa Luké, naʻe pehē ʻe Pita: “Vakai, ko kimautolu kuo mau liʻaki ʻa e ngaahi meʻa tonu ʻamautolu, ʻo mau muimui kiate koe.” (Luke 18:28) Ko e tokolahi taha ʻo kitautolú naʻe ʻikai pau ke tau ‘liʻaki ʻa e ngaahi meʻa tonu ʻatautolú’ kotoa koeʻuhi ka tau muimui kia Sīsū. Kae kehe, naʻe pau ke tau ‘liʻaki kitautolu’ ke hoko ko e kau muimui ʻo Kalaisi mo e kau sevāniti ʻaufuatō ʻa Sihova. (Mt. 16:24) Ko ha ʻalunga pehē kuo iku ia ki he ngaahi tāpuaki lahi. (Lau ʻa e Mātiu 19:29.) Ko hono maʻu ha laumālie ʻevangeliō ʻi he faʻifaʻitaki kia Kalaisí ʻoku ʻomai ai ʻa e fiefia ki hotau lotó, tautefito kapau kuo tau kiʻi tokoniʻi ha taha ke ne ʻunuʻunu ofi ange ai ki he ʻOtuá mo hono ʻAlo ʻofeiná.

5. Fakamatala ki ha hokosia ʻoku fakahāhā ai ʻa e meʻa ʻe fili nai ke fai ʻe ha tokotaha ʻoku hiki ki ha fonua, ʻi heʻene ako ʻa e moʻoni Fakatohitapú.

5 Ko Valmir, ko ha tangata Pelēsila ia ʻoku nofo ʻi he uhouhonga ʻo Sulinemí, ʻa ia ko ha tokotaha keli koula. Ko ha ʻolokahōlika ia naʻá ne ʻi ha moʻui ʻulungāanga taʻetaau. ʻI he taimi ʻe taha ʻi heʻene ʻi ha kolo, naʻe kamata ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke ako Tohi Tapu mo ia. Naʻá ne ako ʻi he ʻaho kotoa pē, fai ʻa e ngaahi liliu lahi pea naʻe vave ʻa ʻene papitaisó. ʻI heʻene sio naʻe ʻai ʻe heʻene ngāué ke faingataʻa ʻa e moʻui ʻo fehoanaki mo ʻene tui Fakatohitapu ne toki maʻu foʻoú, naʻá ne fakatau atu ʻene pisinisi fakatupu paʻanga lahí peá ne foki ki Pelēsila ke tokoniʻi ʻa hono fāmilí ke nau maʻu ʻa e ngaahi koloa fakalaumālié. ʻI hono ako ʻa e moʻoni Fakatohitapú, ʻoku loto-lelei ai ʻa e faʻahinga tokolahi naʻe hiki ki ha fonua kehé ke tukuange ʻenau ngaahi ngāue ʻi he ngaahi fonua tuʻumālié pea nau foki ki honau fonua tupuʻangá mo e taumuʻa ko hono tokoniʻi fakalaumālie honau ngaahi kāingá mo e niʻihi kehé. Ko e kau malanga ʻo e Puleʻangá ʻo hangē ko e faʻahinga ko iá ʻoku nau fakahāhā ha laumālie fakaʻevangeliō moʻoni.

6. Ko e hā ʻe lava ke tau faí kapau heʻikai lava ke tau hiki ki he feituʻu ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá?

6 Kuo malava ʻa e Kau Fakamoʻoni tokolahi ke hiki ki he ngaahi feituʻu ʻa ia ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá. ʻOku aʻu ʻo ngāue ʻi muli ʻa e niʻihi. ʻI he tuʻunga fakafoʻituituí, heʻikai nai ke tau ʻi ha tuʻunga ke fai ai ha hiki pehē, ka ʻe lava ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi hono fai maʻu pē ʻetau lelei tahá ʻi he ngāue fakafaifekaú.

ʻOmai ʻe Sihova ʻa e Ako ʻOku Fiemaʻú

7. Ko e hā ʻa e ngaahi akoʻanga ʻoku ala maʻu ke akoʻi ai ʻa e faʻahinga ʻoku nau loto ke fakaleleiʻi ʻenau pōtoʻi ʻi he tuʻunga ko e kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá?

7 Hangē pē ko hono maʻu ʻe Sīsū ʻa e ako mei heʻene Tamaí, ʻe lava ke tau ngāueʻaongaʻaki ʻa e ako ʻoku ʻomai ʻe Sihova he taimi ní. Naʻe pehē ʻe Sīsū tonu: “Kuo tohi ʻi he Tohi Palōfita, Pea te nau hoko kotoa pē ko e kau akonekina ʻe he ʻOtua.” (Sione 6:45; Ai. 54:13) ʻI he ʻahó ni, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi akoʻanga naʻe faʻu tautefito ke teuʻi ai kitautolu ki he tuʻunga ko e kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá. ʻOku ʻikai ha veiveiua, ko kitautolu kotoa kuo tau maʻu ʻaonga ʻi ha founga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalati ʻi heʻetau ngaahi fakatahaʻanga fakalotofonuá. ʻOku maʻu ʻe he kau tāimuʻá ʻa e monū ke nau kau ki he Akoʻanga Ngāue Tāimuʻá. Kuo maʻu ʻe he kau tāimuʻa taukei tokolahi ʻa e fiefia ʻi he kau tuʻo ua ki he akó. Kuo kau ʻa e kau mātuʻá mo e kau sevāniti fakafaifekaú ki he Akoʻanga Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻangá ke fakaleleiʻi ai ʻenau pōtoʻi fakafaiakó mo e ngāue ʻoku nau fai maʻá e kaungātuí. Ko e kau mātuʻa mo e kau sevāniti fakafaifekau teʻeki mali tokolahi kuo nau maʻu ʻa e ako ʻi he Akoʻanga Ako Fakafaifekaú, ʻa ia ʻoku teuʻi ai kinautolu ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ʻi he ngāue fakamalangá. Pea ko e tokolahi ʻo e fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné kuo nau maʻu ʻa e ngaahi vāhenga-ngāue fakamisinale ki mulí, kuo akoʻi kinautolu ʻi he Akoʻanga Tohi Tapu Taua Leʻo ko Kiliatí.

8. Ko e hā hono lahi ʻo hono fakamahuʻingaʻi ʻe he fanga tokoua ʻe niʻihi ʻa e ako ʻoku ʻomai ʻe Sihová?

8 Kuo fai ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova tokolahi ʻa e ngaahi feʻunuʻaki koeʻuhi ke kau ai ki he ngaahi akoʻanga ko ení. Ke kau ki he Akoʻanga Ako Fakafaifekau ʻi Kānatá, naʻe fakafisi ʻa Yugu mei heʻene ngāue paʻangá koeʻuhi naʻe ʻikai tali heʻene pule ngāué ʻa ʻene kole liví. “ʻOku ʻikai te u fakaʻiseʻisa ai,” ko e lau ia ʻa Yugu. “Ko hono moʻoní, kapau naʻa nau ʻomai haʻaku livi, naʻa nau mei ʻamanekina mai ke u mateaki ʻo nofo tuʻumaʻu ʻi he kautahá. Ka ʻi he taimi ní ʻoku ou faingamālie ki ha faʻahinga ngāue pē ʻe lava ke u maʻu meia Sihova.” Ke ngāueʻaongaʻaki ʻa e ako kuo ʻomai ʻe he ʻOtuá, kuo feilaulauʻi loto-lelei ai ʻe he tokolahi ʻa e meʻa naʻa nau fakamahuʻingaʻi lahi ki muʻá.—Luke 5:28.

9. ʻOmai ha fakatātā ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e ʻaonga ʻo e akoʻi Fakatohitapú mo e feinga tōtōiví.

9 Ko e akonaki Fakatohitapú mo e feinga tōtōiví ʻoku ʻaonga ʻaupito. (2 Tim. 3:16, 17) Fakakaukau ki he meʻa naʻe hoko ʻi he tuʻunga ʻo Saulo ʻi Kuatemalá. Naʻe fāʻeleʻi hake ia ʻokú ne kiʻi tuai fakaʻatamai, pea naʻe tala ange ʻe he taha ʻo ʻene kau faiakó ki heʻene faʻeé ʻoku totonu ke ʻoua te ne fakamālohiʻi ʻa e tamasiʻí ke ako ke lautohi, he ʻe hanga ʻe he meʻa ko iá ʻo ʻai pē ia ke ne ongoʻi taʻefiemālie. Naʻe nofo ʻa Saulo mei he akó fakataha mo e ʻikai te ne poto he lautohí. Kae kehe, naʻe akoʻi ʻe ha Fakamoʻoni ʻa Saulo ke lautohi, ʻo ngāueʻaki ʻa e polosiua Apply Yourself to Reading and Writing. Faifai atu pē, naʻe fakalakalaka ʻa Saulo ʻo aʻu ki he tuʻunga ko ʻene fai ʻa e ngaahi konga ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. Naʻe feʻiloaki ki mui ʻa e faʻē ʻa Saulo mo ʻene faiakó ʻi he ngāue fakafaifekau fale ki he falé. ʻI heʻene fanongo kuo poto ʻa Saulo he lautohí, naʻe kole ange ʻe he faiakó ke ne ʻoange ia ki hono ʻapí ʻi he uike hono hokó. ʻI he uike hono hokó, naʻe ʻeke ange ai ʻe he faiakó kia Saulo, “Ko e hā e meʻa te ke akoʻi mai kiate aú?” Naʻe kamata ke lau ʻe Saulo ha palakalafi mei he tohi Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? “ʻOku faingataʻa ʻaupito ke fai ha tui ʻokú ke akoʻi au he taimí ni,” ko e lea ia ʻa e faiakó. ʻI he ʻikai lava ke mataʻofi ʻa e tō ʻa hono loʻimatá, naʻá ne fāʻofua ʻia Saulo.

Faiako ʻOkú Ne Ueʻi ʻa e Lotó

10. Ko e hā ʻa e meʻangāue lelei ʻaupito ʻoku ala maʻu ke tau ngāueʻaki ʻi hono akoʻi ʻa e moʻoni Fakatohitapú?

10 Naʻe fakatuʻunga ʻe Sīsū ʻa ʻene faiakó ʻi he meʻa naʻe akoʻi hangatonu kiate ia ʻe Sihová pea ʻi he fakahinohino ʻoku maʻu ʻi he Folofola tohi ʻa e ʻOtuá. (Luke 4:16-21; Sione 8:28) ʻOku tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻaki hono ngāueʻaki ʻa ʻene akonakí pea pipiki ki he Tohi Tapú. Ko ia ko kitautolu kotoa ʻoku tau lea mo fakakaukau taha, pea ʻoku tokoni eni ki heʻetau fāʻūtahá. (1 Kol.1Ko 1:10) He houngaʻia ē ko kitautolu ʻi hono tokonaki mai ʻe he “tamaioeiki agatonu mo boto” ʻa e ʻū tohi makatuʻunga ʻi he Tohi Tapú ke tokoniʻi kitautolu ke tauhi maʻu ʻetau fāʻūtaha ʻi heʻetau faiakó mo hono fakahoko ʻetau ngāue ʻi he tuʻunga ko e kau ʻevangelioó! (Mt. 24:45, PM; Mt. 28:19, 20) Ko e taha ʻo e ʻū tohí ni ko e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú, ʻoku ala maʻu ia he taimí ni ʻi he ngaahi lea ʻe 179.

11. Naʻe anga-fēfē hono ikuʻi ʻe ha tuofefine ʻi ʻItiopea ʻa e fakafepakí ʻaki hono ngāueʻaki ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú?

11 Ko hono ako ʻo e Tohi Tapú ʻo ngāueʻaki ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻoku lava ke aʻu ʻo ne liliu ʻa e loto ʻo e kau fakafepakí. ʻI he taimi ʻe taha naʻe fai ai ʻe Lula, ko ha tuofefine tāimuʻa ʻi ʻItiopea, ha ako Tohi Tapu feʻunga mo e hū taʻemīngao mai ha kāinga ʻo e tokotaha akó ʻo ne pehē ʻoku ʻikai fiemaʻu ke na fai ha ako pehē. Naʻe fakaʻuhinga anga-mokomoko ʻa Lula ki he kāingá, ʻo ngāueʻaki ʻa e talanoa fakatātā fekauʻaki mo e paʻanga loí ʻi he vahe 15 ʻo e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú. Naʻe mokomoko hifo ʻa e fefiné ʻo ne fakaʻatā ke toe hoko atu ʻa e akó. Ko hono moʻoní, naʻá ne ʻi ai ʻi he ako hono hokó ʻo ne kole ke ne ako Tohi Tapu, pea aʻu ʻo ne tala ange te ne totongi ke fai ʻene akó! Naʻá ne ako leva ʻo tuʻo tolu he uike pea naʻá ne fakalakalaka lelei fakalaumālie.

12. ʻOmai ha fakatātā ke fakahaaʻi ai ʻa e founga ʻe lava ke lavameʻa ai ʻa e toʻutupú ʻi hono akoʻi ʻa e ngaahi moʻoni ʻi he Tohi Tapú.

12 ʻE lava ke tokoniʻi ʻe he toʻutupú ʻa e niʻihi kehé ʻi hono ngāueʻaki ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú. ʻI he taimi naʻe lau ai ʻa e tohí ni ʻi he ʻapiakó ʻe he taʻu 11 ko Keanu ʻi Hauaiʻi, naʻe ʻeke ange kiate ia ʻe ha taha ʻi heʻene kalasí, “Ko e hā ʻoku ʻikai te mou kātoangaʻi ai ʻa e ngaahi ʻaho mālōloó?” Naʻe lau tonu ʻe Keanu ʻa e talí mei he tuʻunga-lea ʻi he ʻapenitikí “ʻOku Totonu ke Tau Kātoangaʻi ʻa e Ngaahi ʻAho Mālōloó?” Naʻá ne huke leva ki he tohí ki he tēpile ʻo e meʻa ʻi lotó peá ne ʻeke ange ki he tamasiʻí pe ko fē ʻa e kaveinga ʻokú ne mahuʻingaʻia taha aí. Naʻe kamata ha ako Tohi Tapu. ʻI he taʻu fakangāue kuo ʻosí, naʻe fai ai ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻa e ako Tohi Tapu ʻe 6,561,426, ʻa ia naʻe ngāueleleiʻaki ai ʻe he tokolahi ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú. ʻOkú ke ngāueʻaki ʻa e meʻangāué ni ʻi he ngaahi ako Tohi Tapú?

13. ʻI he founga fē ʻe lava ke tākiekina mālohi ai ʻe hono ako ʻa e Tohi Tapú ʻa e kakaí?

13 Ko hono ako ʻa e Tohi Tapú ʻo ngāueʻaki ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻe lava ke ne fakahoko ha tākiekina mālohi ki he faʻahinga ʻoku nau holi ke fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá. Ko ha ongo meʻa mali tāimuʻa makehe ʻi Noaue naʻá na kamata ha ako Tohi Tapu mo ha fāmili mei Semipia. Ko e ongo meʻa Semipiá naʻe ʻi ai ʻena fānau fefine ʻe toko tolu pea naʻe ʻikai te na toe fiemaʻu ha pēpē. Ko ia ʻi he taimi naʻe feitama ai ʻa e fefiné, naʻá na fili ai ke fakatōtama. ʻI ha ngaahi ʻaho siʻi ki muʻa ke na kumi faleʻi ki he toketaá, naʻá na ako ʻa e vahe ʻoku fakakaveinga “Ko ha Vakai Fakaʻotua ki he Moʻuí.” Ko e fakatātā ʻo ha kiʻi tama teʻeki fāʻeleʻi ʻoku hā ʻi he vahe ko iá naʻe maongo lahi ia ki he ongo meʻá ʻo na fili ai ke ʻoua ʻe fai ha fakatōtama. Naʻá na hokohoko atu ʻo fai ha fakalakalaka lelei fakalaumālie peá na fakahingoa ʻa hona foha ne fanauʻi foʻoú ki he tokotaha faiakó.

14. Fakatātaaʻi ʻa e founga ʻoku lava ke ʻomai ai ʻa e ngaahi ola lelei ʻi he moʻui ʻo fakatatau ki he meʻa ʻoku tau akoʻí.

14 Ko ha tafaʻaki mahuʻinga ʻo e founga faiako ʻa Sīsuú ko ʻene moʻui ko ia ʻo fehoanaki mo e meʻa naʻá ne akoʻí. ʻOku maongo ki he kakai tokolahi ʻa e ʻulungāanga lelei ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, ʻa ia ʻoku nau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi he tafaʻaki ko ení. Ko ha tangata pisinisi ʻi Nuʻu Sila naʻe hae ʻene kaá ʻo kaihaʻasi mei ai ʻene kato. Naʻá ne līpooti eni ki he kau polisí ʻa ia naʻa nau pehē: “Ko ho faingamālie pē taha ki hono toe maʻu hoʻo koloá ʻo kapau ʻe ʻilo ia ʻe ha taha ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.” Naʻe ʻilo ʻe ha tokotaha Fakamoʻoni tufa nusipepa ʻa e kató. ʻI hono fakahaaʻi ki ai kuo maʻu ʻene kató, naʻe haʻu ai ʻa e tokotaha ʻoku haʻana ʻa e kató ki he ʻapi ʻo e tuofefiné. Naʻá ne fiefia ʻi he ʻiloʻi naʻe ʻi ai ha pepa ʻa ia naʻe mahuʻinga lahi ʻaupito kiate ia. Naʻe tala ange ʻe he tuofefiné kiate ia, “Ko ha meʻa totonu pē ia ke u fakafoki ʻa e koloá, koeʻuhi ko e taha au ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.” Naʻe ʻohovale ʻa e tangata pisinisí, ʻo ne manatuʻi ʻa e meʻa naʻe tala ange ʻe he polisí kiate ia ʻi he pongipongi pē ko iá. ʻOku hā mahino, ko e kau Kalisitiane moʻoní ʻoku nau moʻui ʻo fakatatau ki he ngaahi akonaki ʻoku maʻu ʻi he Tohi Tapú pea ʻi he faʻifaʻitaki kia Sīsuú.—Hep. 13:18.

Faʻifaʻitaki ki he Tōʻonga ʻa Sīsū ki he Kakaí

15, 16. ʻE lava fēfē ke tau tohoakiʻi mai ʻa e kakaí ki he pōpoaki ʻoku tau malangaʻí?

15 Ko e tōʻonga ʻa Sīsū ki he kakaí naʻe tohoakiʻi ai kinautolu ki heʻene pōpoakí. Hangē ko ení, ko ʻene ʻofá mo e anga-fakatōkilaló naʻe tohoakiʻi mai ai kiate ia ʻa e faʻahinga māʻulaló. Naʻá ne fakahāhā ʻa e manavaʻofa ki he faʻahinga naʻa nau haʻu kiate iá peá ne fakafiemālieʻi kinautolu ʻaki ʻa e ngaahi lea ʻofa mo ne fakamoʻui ʻa e puke fakaesino ʻo e tokolahi. (Lau ʻa e Maake 2:1-5.) Heʻikai lava ke tau fakahoko ha ngaahi mana, ka ʻe lava ke tau fakahāhā ʻa e ʻofa, anga-fakatōkilalo, mo e manavaʻofa—ko e ngaahi ʻulungāanga ʻoku tokoni ki hono tohoakiʻi mai ʻa e kakaí ki he moʻoní.

16 Naʻe tokoni lahi ʻa e manavaʻofá ʻi he taimi naʻe ʻaʻahi ai ha tāimuʻa makehe ko Tariua ki he ʻapi ʻo ha tangata taʻumotuʻa ko Beere, ʻokú ne nofo ʻi he taha ʻo e fanga kiʻi motu mamaʻo ʻo Kilipatí ʻi he Pasifiki Sauté. Neongo naʻe fakahaaʻi ʻe he tangatá naʻe ʻikai te ne loto ke fanongo, naʻe fakatokangaʻi ʻe Tariua naʻá ne mamatea fakakonga pea naʻá ne ongoʻi manavaʻofa kiate ia. Naʻá ne ʻeke ange, “Kuó ke fanongo ʻi he meʻa ʻoku talaʻofa ʻe he ʻOtuá ki he kakai ʻoku nau puke mo taʻumotuʻá?” Hili iá naʻá ne lau ha konga mei he kikite ʻa ʻAiseá. (Lau ʻa e Aisea 35:5, 6.) ʻI heʻene mahuʻingaʻiá, naʻe pehē ange ʻe he tangatá, “Kuó u lau ʻa e Tohi Tapú ʻi he laui taʻu pea kuo ʻaʻahi mai ha misinale mei he lotu ʻoku ou kau ki aí ʻi he ngaahi taʻu lahi, ka kuo teʻeki ai ke u sio au ʻi he meʻa ko ʻená ʻi he Tohi Tapú.” Naʻe kamata ha ako Tohi Tapu mo Beere, pea naʻá ne fakalakalaka lelei fakalaumālie. ʻIo, naʻá ne mamatea lahi, ka kuó ne papitaiso he taimí ni, takimuʻa ʻi hono tokangaʻi ʻo ha kulupu mamaʻo, pea ʻokú ne malava ke lue takai he motú kotoa ʻo malangaʻi ʻa e ongoongo leleí.

Hokohoko Atu ʻa e Faʻifaʻitaki kia Kalaisí

17, 18. (a) ʻE lava fēfē ke ke hoko ko ha ʻevangeliō lavameʻa? (e) Ko e hā ʻe hokosia ʻe he faʻahinga ʻoku nau fai fakamātoato ʻenau ngāue fakafaifekaú?

17 Hangē ko ia ʻoku toutou fakahāhā ʻi he ngaahi hokosia fakafiefia ʻi he ngāue fakafaifekaú, ʻe lava ke tau hoko ko e kau ʻevangeliō lavameʻa kapau ʻoku tau fakatupulekina mo fakahāhā ʻa e ngaahi ʻulungāanga naʻe fakahaaʻi ʻe Sīsuú. He feʻungamālie leva ē ke tau faʻifaʻitaki kia Kalaisi ʻi he tuʻunga ko e kau ʻevangeliō faivelenga!

18 ʻI he taimi naʻe hoko ai ʻa e niʻihi ko e kau ākonga ʻa Sīsū ʻi he ʻuluaki senitulí, naʻe ʻeke ʻe Pita: “Ko e ha ai ha meʻa te mau maʻu?” Naʻe tali ʻe Sīsū: “ʻIlonga ha taha kuo ne liʻaki ha ngāhi tokoua, pe ha ngāhi tuofāfine, pe ha tamai, pe ha faʻe, pe ha fānau, pe ha ngāhi tokanga ngoue, pe ha ngāhi fale, koeʻuhiā ko hoku hingoa, te ne toe maʻu ʻo lōlahi, pea ʻe to moʻona foki ʻa e moʻui taʻengata.” (Mt. 19:27-29) Te tau hokosia moʻoni ia kapau ʻoku hokohoko atu ʻetau faʻifaʻitaki ki he Misinale lahi tahá, ʻa Sīsū Kalaisi.

ʻE Fēfē Haʻo Tali?

• ʻOku anga-fēfē hono akoʻi kitautolu ʻe Sihova ke tau hoko ko e kau ʻevangelioó?

• Ko e hā ʻoku ola lelei ai ʻa e tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú ʻi heʻetau ngāue fakafaifekaú?

• ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi heʻetau tōʻonga ki he kakaí?

[Fakatātā ʻi he peesi 17]

ʻI he taimi naʻe fakaafeʻi ai ʻe Sīsū ʻa Pita, ʻAnitelū, Sēmisi, mo Sione ke nau muimui ʻiate iá, naʻa nau tali ʻo ʻikai toe toloi

[Fakatātā ʻi he peesi 19]

Ko e ʻū tohi hangē ko e tohi “Akoʻi ʻe he Tohi Tapú” ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ke tau tauhi maʻu ʻa e fāʻūtaha ʻi heʻetau faiakó

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share