LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w12 9/15 p. 23-27
  • “ʻOku ʻIkai Te Mou ʻIloʻi ʻa e ʻAhó mo e Houá”

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • “ʻOku ʻIkai Te Mou ʻIloʻi ʻa e ʻAhó mo e Houá”
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2012
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • MAʻU ʻAONGA MEI HE HANGANAKI LEʻÓ
  • FAKAMOʻONIʻI ʻE HE KAU PANÍ KINAUTOLU ʻOKU NAU MATEUTEU
  • FAKAMOʻONIʻI ʻOKU TAU MATEUTEU
  • HANGANAKI LEʻO MO KOE FOKI
  • Paasi ʻa e “Tamaioeki Agatonu” ʻi he Siví!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2004
  • ʻOkú Ke Fanongo ki he Fakatokangá?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2024
  • Te Ke “Hanganaki Leʻo”?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2015
  • ‘Hanganaki Leʻo’—Kuo Hokosia ʻa e Taimi ʻo e Fakamāú!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2012
w12 9/15 p. 23-27

Ko ha tangata leʻo ʻokú ne fakaongo atu ha fakatokanga
“ʻOku ʻIkai Te Mou ʻIloʻi ʻa e ʻAhó mo e Houá”

“Ko ia ai, mou hanganaki leʻo, koeʻuhi ʻoku ʻikai te mou ʻiloʻi ʻa e ʻahó, mo e houá.”—MĀT. 25:13.

ʻE FĒFĒ HAʻO TALI?

  • Ko e hā ʻa e ngaahi founga ʻe niʻihi ʻoku tau maʻu ʻaonga ai mei he ʻikai ʻiloʻi ʻa e ʻaho pe houa ʻo e ngataʻangá?

  • Kuo anga-fēfē ʻa e hanganaki leʻo ʻa e kau paní?

  • ʻI he ngaahi founga fē ʻe lava ke tau fakahāhā ai ʻoku tau mateuteu ki he aʻu mai ʻa Kalaisí?

1-3. (a) Ko e hā ʻa e ongo tuʻunga ʻokú na fakatātaaʻi ʻa e poini ʻo e ongo pealapeli ʻe ua ʻa Sīsuú? (e) ʻOku fiemaʻu ke tau tali ʻa e ngaahi fehuʻi fē?

TAU pehē ʻoku kole atu ʻe ha ʻōfisa māʻolunga ke ke ʻave ia ki ha ʻapoinimeni mahuʻinga. Kae kehe, ʻi ha ngaahi mōmeniti siʻi ki muʻa ke ke ʻalu ʻo fakaheka ia ki he fakatahá, ʻokú ke fakatokangaʻi ʻoku ʻikai ha penisini feʻunga ʻi hoʻo meʻalelé ke aʻu ai. ʻOku fiemaʻu ke ke fakavave ke fakatau ha penisini. ʻI hoʻo ʻalú kuo aʻu mai e ʻōfisá ia. ʻOkú ne fakasio holo kae ʻikai maʻu koe. Heʻikai te ne toe faʻa tatali, ko ia ʻokú ne kole ha taha kehe ke ʻave ia. ʻOku vave hoʻo foki maí ʻo fakatokangaʻi kuo mavahe ʻa e ʻōfisá ia mo e tama kehe. ʻE fēfē hoʻo ongoʻí?

2 Sai, tau pehē ko e ʻōfisá koe pea kuó ke fili ʻa e kau tangata lavameʻa ʻe toko tolu ke tokangaʻi ha pisinisi mahuʻinga. ʻOkú ke fakamatala ʻa e ngāué, pea ʻoku vēkeveke kotoa ʻa e toko tolú ke tali ia. Kae kehe, ʻi hoʻo foki mai ʻi ha kiʻi taimi ki mui, ko e toko ua pē kuó na fai ʻena ngāué. Ko e toe meʻa ʻe taha, ko e tokotaha ko ia naʻe ʻikai fai ʻene ngāué ʻokú ne fai ha ngaahi kalofanga. Ko hono moʻoní, naʻe ʻikai pē haʻane feinga ʻaʻana. ʻE fēfē hoʻo ongoʻí?

3 ʻI heʻene ongo pealapeli ki he kau tāupoʻoú mo e ngaahi talēnití, naʻe ngāueʻaki ai ʻe Sīsū ha ongo tuʻunga pehē ke fakatātaaʻi ʻa e ʻuhinga ʻe fakamoʻoniʻi ai ʻoku anga-tonu mo poto ʻa e kau Kalisitiane pani ʻe niʻihi lolotonga ʻa e taimi ʻo e ngataʻangá, kae ʻikai pehē ʻa e niʻihi.a (Māt. 25:1-30) Naʻá ne fakamamafaʻi ʻene poiní ʻaki ʻene pehē: “Ko ia ai, mou hanganaki leʻo, koeʻuhi ʻoku ʻikai te mou ʻiloʻi ʻa e ʻahó mo e houá”—ʻa ia, ko e taimi ʻe mātuʻaki fakahoko ai ʻe Sīsū ʻa e fakamaau ʻa e ʻOtuá ki he māmani ʻo Sētané. (Māt. 25:13) ʻE lava ke tau ngāueʻaki ʻa e akonaki ko iá he ʻahó ni. ʻE lava fēfē ke tau maʻu ʻaonga mei he hanganaki leʻó, hangē ko ia naʻe fakalototoʻaʻi mai ʻe Sīsū ke tau faí? Ko hai nai kuo fakamoʻoniʻi ʻoku nau mateuteu ke haó? Pea ko e hā kuo pau ke tau fai he taimí ni ke nofoʻaki leʻó?

MAʻU ʻAONGA MEI HE HANGANAKI LEʻÓ

4. Ko e hā ʻoku ʻikai ʻuhinga ai ʻa e “nofoʻaki ʻāʻā” ko hono siofi ha uasi?

4 Ko e ngaahi ngāue ʻe niʻihi, hangē ko e ngāue ʻi ha fale ngaohiʻanga koloa, ʻaʻahi ki ha toketā, pe ʻalu ʻi ha meʻalele uta pāsese, ʻoku fiemaʻu ke tau tokanga ki ha taimi-tēpile. Ka ʻi he ngaahi ngāue kehé, hangē ko e feinga ke tāmateʻi ha vela pe fai ha ngāue fakahaofi moʻui hili ha tō ha fakatamaki, ko e sio ki he uasí ʻe lava ke hoko ia ko e fakaheleleu, pe kovi angé, ko ha fakatuʻutāmaki. ʻI he malumalu ʻo ha ngaahi tuʻunga pehē, ʻoku mātuʻaki mahuʻinga ange ke tokanga tefito ki he ngāue ke faí ʻi hono tauhi ha taimi-tēpile. ʻI he ngaʻunu ofi ange mai ai pē ʻa e fokotuʻutuʻu ko ení, ko e ngāue ʻo e hanga ki he ngaahi tokonaki ʻa Sihova ki he fakamoʻuí kuo ʻikai ʻaupito ha taimi ʻe toe mahuʻinga ange. Ko e nofoʻaki ʻāʻā ʻi he tuʻunga ko e kau Kalisitiané ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ko e siofi ha uasi. Ko hono moʻoní, ʻoku ʻi ai ʻa e founga ʻikai toe siʻi hifo he nimá ʻoku tau maʻu ʻaonga ai mei he ʻikai ʻiloʻi ʻa e ʻaho pe houa tofu pē ʻe hoko mai ai ʻa e ngataʻangá.

5. ʻE anga-fēfē nai e tokoni ʻa e ʻikai ʻiloʻi ʻa e ʻahó pe houá ke fakaeʻa ʻa e meʻa ʻoku ʻi hotau lotó?

5 ʻUluakí, ko e ʻikai ke tau ʻiloʻi ko ia ʻa e taimi ʻe aʻu mai ai ʻa e ngataʻangá ʻoku fakaʻatā ai kitautolu ke fakaeʻa ʻa e meʻa moʻoni ʻoku ʻi hotau lotó. Ko hono moʻoní, ko e ʻikai ʻiloʻí ʻoku fakangeingeiaʻi ai kitautolu, ʻo fakaʻatā kitautolu ke ngāueʻaki ʻetau tauʻatāina ke filí ʻi hono fakahāhā ʻetau mateaki kia Sihová. Neongo ʻoku tau hanga atu ke hao ʻi he ngataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ko ení, ʻoku tau tauhi ʻa Sihová koeʻuhí ʻoku tau ʻofa kiate ia, ʻikai ke maʻu pē ʻa e moʻuí. (Lau ʻa e Saame 37:4.) ʻOku tau maʻu ʻa e fiefia ʻi hono fai hono finangaló, pea ʻoku tau ʻilo ʻoku akoʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá ke tau maʻu ʻaonga. (ʻAi. 48:17) ʻIkai, ʻoku ʻikai ke fakamafasia ʻene ngaahi fekaú ʻaʻana.—1 Sio. 5:3.

6. ʻI heʻetau tauhi ʻa Sihova tuʻunga ʻi he ʻofá, ʻoku fēfē ʻene ongoʻí pea ko e hā hono ʻuhingá?

6 Ko ha ʻaonga hono ua ʻo e ʻikai ke tau ʻiloʻi ʻa e ʻahó mo e houá te tau maʻu ai ʻa e faingamālie ke ʻai ʻa e loto ʻo Sihová ke fiefia. ʻI heʻetau tauhi kiate ia tuʻunga ʻi he ʻofá—ʻo ʻikai koeʻuhí ko ha ʻaho pe koeʻuhí pē ko ha pale—ʻoku tau tokoni ai ki he tali ʻa Sihova ki he ngaahi manuki taʻemakatuʻunga ʻa hono filí, ʻa Sētane. (Siope 2:4, 5; lau ʻa e Palōveepi 27:11, “PM.”) ʻI he fakakaukau atu ki he mamahi mo e uhu kotoa kuo fakatupunga ʻe he Tēvoló, ʻoku tau tuʻu fiefia ai maʻá e tuʻunga-hau ʻo Sihová pea talitekeʻi ʻa e pule fulikivanu ʻa Sētané.

7. Ko e hā ʻokú ke pehē ai ko e tuli ki ha moʻui feilaulauʻi-kitá ʻoku fiemaʻu ia?

7 Ko hono tolú, ko ʻetau ngāue ʻo ʻikai ha ʻaho pau ʻi he fakakaukaú ʻoku fakalototoʻaʻi ai kitautolu ke tuli ki ha moʻui feilaulauʻi-kita. Ko e niʻihi ko ia he ʻahó ni ʻoku ʻikai ke nau ʻiloʻi ʻa e ʻOtuá ʻoku nau toe tui ko e māmaní hangē ko ia ʻoku tau alāanga mo iá heʻikai kei tuʻu fuoloa atu ia. ʻI he ilifia tokua ki ha fakatamaki ʻoku ene ke hoko, ʻoku nau maʻu ai ʻa e fakakaukau: “Tau kai ā mo inu, he ko ʻapongipongi te tau mate.” (1 Kol. 15:32) Ko kitautolu, ʻi he tafaʻaki ʻe tahá, ʻoku ʻikai ke tau ilifia. ʻOku tau fakafisi ke fakamavaheʻi kitautolu koeʻuhi ke tokonaki maʻa ʻetau ngaahi holi siokita ʻatautolú. (Pal. 18:1) Ka, ʻoku tau siʻaki ʻe kitautolu ʻa kitautolu pea ngāueʻaki tauʻatāina hotau taimí, iví, mo e ngaahi koloa kehé ke vahevahe ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá mo e niʻihi kehé. (Lau ʻa e Mātiu 16:24.) ʻOku tau maʻu ʻa e fiefia ʻi he tauhi ki he ʻOtuá, tautefito ʻi hono tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau hoko ʻo ʻiloʻi ia.

8. Ko e hā ʻa e fakatātā Fakatohitapu ʻoku hā ai ʻa e ʻuhinga ʻoku fiemaʻu ai ke tau falala kakato ange kia Sihova mo ʻene Folofolá?

8 Ko e ʻaonga hono fā ʻo e ʻikai ke tau ʻiloʻi ʻa e ʻahó pe houá ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ke tau falala kakato ange kia Sihova pea faivelenga ʻi hono ngāueʻaki ʻene Folofolá ʻi heʻetau moʻuí. Ko e tafaʻaki tuʻu-ki-muʻa ʻo hotau natula angahalaʻia fakaetangatá ko ʻetau hehema ke falala pē kia kitautolú. Naʻe naʻinaʻi ʻa Paula ki he kau Kalisitiane kotoa pē: “Tuku kiate ia ʻokú ne fakakaukau ʻokú ne tuʻú ke ne tokanga telia naʻá ne tō.” Naʻe mole mei he hōifua ʻa Sihová ʻa e toko ua mano tolu afe ki muʻa siʻi pē ke taki ʻe Siosiua ʻa e kakai ʻa e ʻOtuá ki he Fonua ʻo e Talaʻofá. Ko e “ngaahi meʻá ni,” ko e lau ia ʻa Paulá, “naʻe tohi kinautolú ko ha fakatokanga ia kiate kitautolu ʻa ē kuo aʻu mai ki ai ʻa e ngataʻanga ʻo e ngaahi fokotuʻutuʻu ko ení.”—1 Kol. 10:8, 11, 12.

9. ʻE lava fēfē ke sivi kitautolu ʻe hotau ngaahi filí pea tohoakiʻi ofi ange ai kitautolu ki he ʻOtuá?

9 Ko e founga hono nima ʻoku tau maʻu ʻaonga ai mei hono ʻikai ʻiloʻi ʻa e taimi ʻe hoko mai ai ʻa e ngataʻangá, ʻoku fakaʻatā ai ʻa e ngaahi fili lolotongá ke ne sivi kitautolu. (Lau ʻa e Saame 119:71.) Ko e ngaahi ʻaho fakaʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu ko ení ko e moʻoni ko e “ngaahi taimi fakalilifu ʻa ia ʻe faingataʻa ke fekuki mo ia.” (2 Tīm. 3:1-5) Ko e tokolahi ʻi he māmani ʻo Sētané ʻoku nau fehiʻa ʻia kitautolu, ko ia ʻe fakatangaʻi nai kitautolu ko ʻetau tuí. (Sione 15:19; 16:2) Kapau te tau fakavaivaiʻi kitautolu pea kumi ki he tataki ʻa e ʻOtuá lolotonga ʻa e ngaahi ʻahiʻahi peheé, ʻe sivi ai pe fakamaʻa ʻetau tuí ʻo hangē ha fou ʻi ha afí. ʻOku ʻikai ke tau foʻi. Ka, ʻe tohoakiʻi ofi ange ai kitautolu kia Sihova ʻo laka ia ʻi he meʻa kuo tau fakakaukau atu nai ʻe malavá.—Sēm. 1:2-4; 4:8.

10. Ko e hā ʻokú ne ʻai ʻa e taimí ke hā hangē ʻoku fakalaka vavé?

10 Ko e taimí ʻoku malava ke fakalaka vave atu ia pe tuai. ʻI he taimi ʻoku tau femoʻuekina ai pea moʻumoʻua kae ʻikai siofi e uasí, ʻoku hangē ʻoku puná e taimí ia. ʻOku pehē pē, kapau te tau hoko ʻo moʻumoʻua ʻi he ngāue fakafiefia kuo tuku mai ʻe Sihova ke tau faí, ko e ʻaho mo e houa ko iá ʻe mātuʻaki aʻu mai nai ia ki muʻa ke tau fakatokangaʻí. ʻI he fekauʻaki mo ení, ko e tokolahi taha ʻo e kau paní kuo nau fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga fakafiefia. Tau toe vakai nounou angé ki he meʻa naʻe hoko hili hono fokotuʻu ʻa Sīsū ko e Tuʻi ʻi he 1914 pea sio ki he anga hono fakamoʻoniʻi ʻe he niʻihi kinautolu naʻa nau mateuteu lolotonga ia naʻe ʻikai pehē ʻa e niʻihi.

FAKAMOʻONIʻI ʻE HE KAU PANÍ KINAUTOLU ʻOKU NAU MATEUTEU

11. Hili ʻa e 1914, ko e hā naʻe fakamulituku ai ʻe he kau pani ʻe niʻihi naʻe tautoloi ʻa e ʻEikí?

11 Manatu ki he ongo pealapeli ʻa Sīsū ki he kau tāupoʻoú mo e ngaahi talēnití. Kapau naʻe ʻilo ʻe he kau tāupoʻou pe kau sevāniti ʻi he ongo pealapeli ko iá ʻa e taimi ʻe aʻu mai ai ʻa e tangata malí pe ʻeikí, naʻe ʻikai mei fiemaʻu ia ke nau hanganaki leʻo. Ka naʻe ʻikai ke nau ʻilo, ko ia naʻe fiemaʻu ke nau hanganaki mateuteu. Neongo ne hanga mai ʻa e kau paní ʻi he ngaahi hongofuluʻi taʻu ki he 1914 ko ha taʻu kuo fakaʻilongaʻi, naʻe ʻikai ke nau mahinoʻi lelei ko e hā ʻe hokó. ʻI he taimi naʻe ʻikai hoko ai ʻa e ngaahi meʻá ʻo hangē ko ʻenau ʻamanakí, naʻe mei hā ia hangē kuo tautoloi ʻa e Tangata Malí. ʻI he manatu ha tokoua ʻe taha ki mui, “Naʻe fakakaukau fakamātoato ha tokosiʻi ʻo kimautolu te mau ō ki hēvani lolotonga ʻa e ʻuluaki uike ʻo e ʻOkatopa [1914] ko iá.”

12. Naʻe fakamoʻoniʻi fēfē ʻe he kau paní ʻenau anga-tonu mo potó?

12 Kiʻi fakakaukau angé, he meʻa fakalotosiʻi moʻoni ē ke ʻamanekina ʻa e ngataʻangá pea ʻikai hoko ia! ʻIkai ko ia pē, naʻe fehangahangai ʻa e fanga tokouá mo e fakafepaki felāveʻi mo e Tau I ʻa Māmaní. Naʻe hoko ai ha vahaʻa taimi ʻo e taʻengāue hangē ha mohé. Ka ʻi he 1919, naʻe fai ai ha ui ke ʻā hake! Naʻe haʻu ai ʻa Sīsū ki he temipale fakalaumālie ʻo e ʻOtuá, pea hoko ai ha taimi sivi. Kae kehe, naʻe tō ʻa e niʻihi ʻi he siví pea faai atu pē ʻo mole honau monū ke hokohoko atu ʻi he ‘ngāue’ ʻa e Tuʻí. (Māt. 25:16) Naʻe hangē ia naʻe ʻikai ke nau tōtōivi ke toe fakafonu ʻenau tokonaki ʻo e lolo fakalaumālié, hangē ko e kau tāupoʻou valé. Pea ʻi he hangē ko e tamaioʻeiki fakapikopikó, naʻe ʻikai ke nau loto-lelei ke fai ha ngaahi feilaulau fakafoʻituitui koeʻuhi ko e Puleʻangá. Ka, ko e tokolahi taha ʻo e kau paní, naʻa nau fakahāhā ʻa e mateaki taʻetoeueʻia pea mo ha holi mālohi ke tauhi ki honau ʻEikí naʻa mo e lolotonga ʻa e ngaahi taʻu faingataʻa ʻo e taú.

13. Ko e hā ʻa e fakakaukau ʻa e kalasi tamaioʻeikí ʻi he hili ʻa e 1914, pea ko e hā ia ʻi he ʻaho ní?

13 Hili e 1914 naʻe ʻomai ai ʻi he The Watchtower ʻa e fakamatala mahuʻinga ko ení: “Fanga tokoua, ko e faʻahinga ʻiate kitautolu ʻoku tau maʻu ʻa e fakakaukau totonu ki he ʻOtuá ʻoku ʻikai ke siva ʻetau ʻamanakí ʻi ha taha ʻo ʻEne ngaahi fokotuʻutuʻú. ʻOku ʻikai ke tau fakaʻamu ke fakahoko ʻetau fakakaukaú tonu; ko ia ʻi heʻetau ʻiloʻi naʻe fehālaaki ʻa e meʻa naʻa tau ʻamanekina ʻi ʻOkatopa, 1914, naʻa tau fiefia leva ʻi he ʻikai ke liliu ʻe he ʻEikí ʻEne Palaní ke feʻunga mo kitautolú. Naʻe ʻikai ke tau fakaʻamu ke Ne fai pehē. Naʻa tau fakaʻamu pē ke malava ke tau mahinoʻi ʻa ʻEne ngaahi palaní mo ʻene ngaahi taumuʻá.” Ko e ʻulungaanga anga-fakatōkilalo mo anga-līʻoa ko ení ʻoku kei fakaʻilongaʻiʻaki ʻa e kau pani ʻa e ʻEikí. ʻOku ʻikai te nau taukaveʻi ʻoku fakamānavaʻi kinautolu, ka ʻoku nau fakapapauʻi ke fai ʻa e ‘ngāue’ ʻa e ʻEikí ʻi he māmaní. Pea ʻi he taimi ní “ko ha fuʻu kakai lahi” ʻo e “fanga sipi kehe,” ʻa e kau Kalisitiane ʻoku nau maʻu ʻa e ʻamanaki ki he māmaní, ʻoku nau faʻifaʻitaki ki heʻenau faʻa leʻó mo e faivelengá.—Fkh. 7:9; Sione 10:16.

FAKAMOʻONIʻI ʻOKU TAU MATEUTEU

Ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi ha kemi pilīsone ʻi Nasi ʻoku nau lau tohi fakataha

Naʻa mo e ʻi he ngaahi tuʻunga faingataʻá, kumi ki he meʻakai fakalaumālié

14. ʻE anga-fēfē hono maluʻi kitautolu ʻe he pipiki ofi ki he halanga ʻa e ʻOtuá ki hono tufaki mai ʻa e meʻakai fakalaumālié?

14 Hangē pē ko ia ʻoku fai ʻe he kau Kalisitiane paní, ko e kau mēmipa tokanga ʻo e fuʻu kakai lahí ʻoku nau pipiki ofi ki he halanga kuo fakanofo ʻe he ʻOtuá ki hono tufaki ʻo e meʻakai fakalaumālié. Ko hono olá, ʻoku hangē ia ʻoku nau fakafonu foki mo kinautolu ʻenau tokonaki ʻo e lolo fakalaumālié mei he Folofola ʻa e ʻOtuá mo e laumālié. (Lau ʻa e Saame 119:130; Sione 16:13.) ʻI hono fakaivimālohiʻí, ʻoku nau mateuteu foki mo kinautolu ki he toe foki mai ʻa Kalaisí, ʻo hanganaki ngāue naʻa mo e ʻi he malumalu ʻo e ʻahiʻahi kakahá. Ko e fakatātaá, ʻi he kemi pilīsone Nasi ʻe taha, naʻe maʻu ai ʻe he fanga tokouá ʻi he ʻuluaki taimí ʻa e tatau pē ʻe taha ʻo e Tohi Tapú. Ko ia naʻa nau lotu ki ha toe meʻakai fakalaumālie. Taimi nounou pē hili iá naʻa nau ʻiloʻi ai ko ha tokoua nofo pōpula foʻou naʻá ne malava ke fakahū fakafufū mai ha ngaahi ʻīsiu foʻou ʻe niʻihi ʻo e Taua Leʻo ki he kemí ʻi loto ʻi hono vaʻe ʻakaú. Naʻe kau ʻi he kau haó ha tokoua pani ko Ernst Wauer, ʻa ia naʻá ne manatuʻi ki mui: “Naʻe tokoniʻi kimautolu ʻe Sihova ʻi ha founga fakaofo ke mau feinga ke manatuʻi ʻa e ngaahi fakakaukau fakaivimālohi ʻi he ngaahi kupú.” Naʻá ne pehē leva: “ʻI he taimi ní, ʻoku fuʻu faingofua ke maʻu ʻa e meʻakai fakalaumālié, ka ʻoku tau fakahoungaʻi maʻu pē ia? ʻOku ou falala-pau ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi tāpuaki lahi ʻa Sihova kuo tuku tauhi maʻá e faʻahinga ʻoku nau falala kiate iá, nofoʻaki mateakí, mo kai ʻi heʻene tēpilé.”

15, 16. Naʻe anga-fēfē hono fakapaleʻi ʻa e faivelenga ʻa ha ongo meʻa mali ki he ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané, pea ko e hā ʻe lava ke tau ako mei he ngaahi hokosia peheé?

15 Ko e fanga sipi kehé ʻoku nau toe nofoʻaki femoʻuekina mo kinautolu ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí, ʻi he poupou kakato ki he fanga tokoua ʻo Kalaisí. (Māt. 25:40) ʻI he ʻikai hangē ko e tamaioʻeiki fulikivanu mo fakapikopiko ʻi he pealapeli ʻa Sīsuú, ʻoku nau loto-lelei ke fai ʻa e ngaahi feilaulau pea fai ʻa e feinga fakafoʻituitui ki hono fakamuʻomuʻa ʻa e ngaahi meʻa ʻo e Puleʻangá. Ko e fakatātaá, ʻi he taimi naʻe fakaafeʻi ai ʻa Jon mo Masako ke na tokoni ki he malaʻe lea faka-Siaina ʻi Keniā, naʻá na muʻaki veiveiua. Kae hili ha fakakaukau ʻi he lotu lahi fekauʻaki mo hona ngaahi tuʻungá, naʻá na fili ke na hiki ki ai.

16 Naʻe fakapaleʻi lahi kinaua ʻi heʻena feingá. “ʻOku fakafiefia moʻoni ʻa e ngāue fakafaifekau hení,” ko ʻena laú ia. Naʻá na kamata ha ngaahi ako Tohi Tapu ʻe fitu. Naʻe hoko mai ai ʻa e ngaahi hokosia fakafiefia lahi ange. Naʻá na fakamulituku, “ʻOkú ma fakamālō kia Sihova ʻi he ʻaho kotoa pē ʻi hono fakaʻatā kimaua ke ma ʻi hení.” Ko e moʻoni, ʻoku ʻi ai ʻa e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tokolahi kehe kuo nau tapua mai ʻi heʻenau ngaahi filí ʻenau loto-papau ke hoko ʻo femoʻuekina kakato ʻi he ngāue ʻa e ʻOtuá ko fē pē ha taimi ʻe hoko mai ai ʻa e ngataʻangá. Fakakaukau ki he laui afe kuo nau maʻu tohi fakamoʻoni ako mei he Akoʻanga Kiliatí pea kuo nau fai ʻa e ngāue fakamisinalé. Ko e hā ʻoku ʻikai ke ke kiʻi sio ai ki he ngāue makehe ko iá ʻaki hoʻo lau ʻa e kupu “Tau Fai ʻa e Lelei Taha ʻo ʻEtau Malavá!” ʻoku hā ʻi he Taua Leʻo ʻo ʻOkatopa 15, 2001? ʻI hoʻo toe vakaiʻi ʻa e fakamatala mālie ko ia fekauʻaki mo ha ʻaho ʻi he ngāue fakamisinalé, fakakaukau ki he ngaahi founga ʻa ia ʻe lava ke ke fakalahi ai hoʻo ngāué ki hono fakahīkihikiʻi ʻa e ʻOtuá pea ʻe iku ai ki hoʻo fiefia.

HANGANAKI LEʻO MO KOE FOKI

Ko e toko ua ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻokú na malanga ʻi ha māketi ʻi ʻAfilika

ʻOku fakalaka vave ʻa e taimí ʻi he taimi ʻoku tau mātuʻaki tokanga ai ki he ngaahi ngāue faka-Kalisitiané

17. Kuo anga-fēfē ʻa e hoko ko ha tāpuaki ʻa e ʻikai ʻilo ʻa e ʻahó pe houá?

17 ʻOku hā mahino, ko e ʻikai ke tau ʻilo ko ia ʻa e ʻaho pe houa tofu pē ko ia ʻe ngata ai ʻa e fokotuʻutuʻu ko ení kuo hoko ia ko ha tāpuaki kia kitautolu. ʻI he ʻikai ke hoko ʻo feifeitamaki pe siva e ʻamanakí, ʻoku tau ʻilo kuo tohoaki ofi ange ai pē kitautolu kia Sihova, ʻa ʻetau Tamai ʻofá, ʻi heʻetau mātuʻaki femoʻuekina ʻi hono fai hono finangaló. ʻI hono tauhi maʻu hotau nimá ki he palaú, hangē ko e laú, pea kalofi ʻa e ngaahi fakaheleleú kuo taki atu ia ki he fiefia lahi ʻi he ngāue hotau ʻEikí.—Luke 9:62.

18. Ko e hā ʻoku ʻikai ke tau loto ai ke tau foʻi ʻi heʻetau tuí?

18 ʻOku vave ʻaupito ʻetau fakaofi atu ki he ʻaho fakamaau ʻa e ʻOtuá. ʻOku ʻikai ha taha ʻo kitautolu ʻokú ne loto ke ʻai ke siva ʻa e ʻamanaki ʻa Sihová pe ko Sīsuú. Kuó na tuku mai kia kitautolu ʻa e ngaahi monū mahuʻinga ʻo e ngāué ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosi ko ení. He houngaʻia ē ko kitautolu ʻi he falala kuó na tuku mai kia kitautolú!—Lau ʻa e 1 Tīmote 1:12.

19. ʻE lava fēfē ke tau fakamoʻoniʻi kitautolu ʻoku tau mateuteu?

19 Tatau ai pē pe ko ʻetau ʻamanakí ia ke maʻu ʻa e moʻui ʻi hēvani pe ʻi he Palataisi he māmaní, tau fakapapauʻi ke nofoʻaki faitōnunga ai pē ki hotau vāhenga-ngāue kuo foaki mai ʻe he ʻOtuá ke malangá mo e ngaohi ākongá. ʻOku teʻeki ai pē ke tau ʻilo ʻa e ʻaho pe houa tofu pē ko ia ʻe aʻu mai ai ʻa e ʻaho ʻo Sihová, pea ʻoku fiemaʻu moʻoni ke tau ʻilo? Te tau lava pea te tau hokohoko atu ke fakamoʻoniʻi kitautolu ʻoku tau mateuteu. (Māt. 24:36, 44) ʻOku tau tuipau kapau pē te tau falala kakato kia Sihova pea fakamuʻomuʻa hono Puleʻangá, heʻikai siva ʻetau ʻamanakí.—Loma 10:11.

a Sio ki he Taua Leʻo ʻo Maʻasi 1, 2004, peesi 14-18.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share