LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • g 10/06 p. 23-25
  • Ko e Hā ʻOku Totonu Ke U Fai ʻAki ʻEku Moʻuí?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ko e Hā ʻOku Totonu Ke U Fai ʻAki ʻEku Moʻuí?
  • ʻĀ Hake!—2006
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • “ʻIloʻi ʻa e Feituʻu ʻOkú Ke Huʻu ki Aí”
  • “Manatu ki he ʻAfifio Naʻe Ngaohi Koe”
  • ʻEke ha Fakahinohino
  • Manatuʻi ʻa e Faʻahinga ʻi he Ngāue Taimi-Kakató
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2014
  • Kau Talavou​—Ko e Hā Te Mou Faiʻaki Hoʻomou Moʻuí?
    Kau Talavou—Ko e Hā Te Mou Faiʻaki Hoʻomou Moʻuí?
  • ʻOku Lava Ke Ke Fakafaingamālieʻi Koe?
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—2001
  • Ko e Fakafiefia ʻo e Ngāue Taimi-Kakató
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—2002
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
ʻĀ Hake!—2006
g 10/06 p. 23-25

ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú . . .

Ko e Hā ʻOku Totonu Ke U Fai ʻAki ʻEku Moʻuí?

“Naʻe ʻikai te u hohaʻa ʻo kau ki he kahaʻú. Ka ʻi he ofi ange ʻa e taimi ke ʻosi ai ʻeku akó, naʻá ku ʻiloʻi naʻe hanga atu eni ke u fai ʻa e ngaahi meʻa fakaʻaho ʻi he moʻuí, fakataha mo e ngāue. Pea ʻe ʻi ai mo e ngaahi moʻua.”​—Alex, 17.

ʻI HOʻO kei siʻí, naʻá ke fakakaukauloto atu ki he meʻa te ke fai ʻi hoʻo fuʻu lahi haké? ʻOku fēfē hoʻo ongoʻi he taimí ni ʻo kau ki he ngaahi taumuʻa ko iá? ʻOkú ke puputuʻu pe ʻe fēfē hoʻo tokangaʻi koe ʻi he taimi te ke fuʻu lahi hake aí? Kapau ʻoku pehē, ʻoku ʻikai ko koe pē. “Ko hono fai ha fili ki he ngāue ke faí ko e taha ia ʻo e ngaahi pole lalahi ʻoku fehangahangai mo e toʻutupú,” ko e lau ia ʻa e tohi Career Coaching Your Kids.

ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, mahalo ʻoku ʻikai ʻaupito pē ko e ngāué ʻa e meʻa ʻokú ke fakakaukau ki ai he taimi ní. Mahalo ʻokú ke tokanga lahi ange ʻo kau ki hano maʻu ha taimi fiefia. ʻOku ʻikai ha meʻa ia ʻe hala ʻi hono maʻu ha taimi fiefiá, he ʻoku tala mai ʻe he Tohi Tapú kiate koe, “ke ke fiefia ʻi hoʻo toki tupu.” (Koheleti 12:1 [Koh 11:​9, PM]) Kae kehe, ko e taimi feʻungamālie eni ke kamata fakakaukau ai ki he meʻa te ke fai ʻaki hoʻo moʻuí. “Ko e fakapotopoto ʻoku ne fakakaukau ʻene laka,” ko e lau ia ʻa e Palovepi 14:15. ʻE lava fēfē ke ke fakakaukauʻi hoʻo laká?

“ʻIloʻi ʻa e Feituʻu ʻOkú Ke Huʻu ki Aí”

Sioloto atu ʻokú ke palani eni ki ha fononga ʻa ia ʻoku laui kilomita lahi hono mamaʻó mei ʻapi. Mahalo te ke ʻuluaki kumi ʻi ha mape ke fakapapauʻi ʻa e hala lelei tahá. ʻOku meimei tatau ia mo e palani ki ho kahaʻú. “ʻOku lahi ʻa e ngaahi fili kehekehe,” ko e lau ia ʻa Michael, ko ha talavou ʻokú ne ngāue he taimí ni ʻi he taha ʻo e ngaahi ʻōfisi vaʻa ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová. ʻOku anga-fēfē hoʻo fai ha fili ʻi he ngaahi meʻa kehekehe ko iá? “ʻOku fekauʻaki moʻoni ia mo hoʻo ngaahi taumuʻá,” ko e lau ia ʻa Michael.

Fakakaukau atu ki ha taumuʻa ko e feituʻu ia ʻoku fakahanga atu ki ai hoʻo fonongá. Ngalingali heʻikai te ke lava ʻo aʻu ki ai ʻaki haʻo takai noa holo pē. ʻOku lelei ange ke ke toʻo mai ha mape ʻo hangē ko e laú pea palani ho halá. ʻI he foungá ni te ke muimui ai ʻi he ekinaki ʻa e Palovepi 4:26: “Fakatokalelei ʻa e hala ʻoku ʻalu ai ho vaʻe.” ʻOku fakalea ʻe he Contemporary English Version ʻa e kupuʻi leá ni ʻo pehē: “ʻIloʻi ʻa e feituʻu ʻokú ke huʻu ki aí.”

ʻI he ngaahi taʻu ka hoko maí, te ke fai ai ha ngaahi fili lahi ʻoku mahuʻinga ʻo fekauʻaki mo e lotú, ngāué, nofo malí, fāmilí mo e ngaahi meʻa mātuʻaki mahuʻinga kehe. Ko e ngaahi fili fakapotopotó ʻe faingofua ange hono faí kapau te ke ʻuluaki ʻiloʻi ʻa e feituʻu ʻokú ke huʻu ki aí. Pea ʻi hoʻo palani ko ia ho hala ʻi he moʻuí, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻe taha ʻe ʻikai lava ke ke tukunoaʻi.

“Manatu ki he ʻAfifio Naʻe Ngaohi Koe”

Kapau ʻokú ke fie hoko ʻo fiefia moʻoni, kuo pau ke ke tokanga ki he ngaahi lea ʻa e tuʻi poto ko Solomoné: “Manatu ki he ʻAfifio naʻe ngaohi koe lolotonga hoʻo talavou.” (Koheleti 12:2 [Koh 12:​1, PM]) Ko e ngaahi hala ʻokú ke fili ʻi he moʻuí ʻoku totonu ke tākiekina ia ʻe ha holi ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá.

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai iá? ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ʻi he Fakahā 4:11: “Tāu pē Koe, ʻa e ʻAfiona ko homau ʻOtua, ke lau ki ai ʻa e kololia, mo e fakaʻapaʻapa, mo e mafai: he ko koe ia naʻa ke ngaohi ʻa e meʻa kotoa pē, pea naʻa nau ʻi ai, pea naʻe ngaohi kinautolu, koeʻuhi pē ko ho finangalo ia.” Ko e moʻoni, ko e kotoa ʻo e ngaahi meʻa fakatupu ʻi hēvani mo māmaní ʻoku nau moʻuaʻaki ke fakamālō ki he Tokotaha-Fakatupú. ʻOkú ke fakamālō ʻi heʻene ʻoatu kiate koe ʻa e “moʻui, mo e manava, mo e meʻa kotoa pe”? (Ngāue 17:25) ʻIkai nai ʻoku ueʻi koe ke ke ʻoange ha meʻa kia Sihova ko e ʻOtuá ʻi hono fakahoungaʻi ʻa e meʻa kotoa kuó ne foaki maʻaú?

ʻI he fakakaukau maʻu pē ʻa e toʻutupu tokolahi ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ki honau Tokotaha-Fakatupú, kuo nau fili ai ke fai ʻa e ngāue fakafaifekau taimi-kakató. Ko hono moʻoní, ko e ngāue fakafaifekau taimi-kakató ko ha taumuʻa fisifisimuʻa ia, pea ʻoku ʻomi ai ʻa e ngaahi tāpuaki taʻefaʻalaua. (Malakai 3:10) Kae kehe, ʻe fiemaʻu kiate koe ke ke fai ha fakakaukau ki muʻa. Ko e fakatātaá, ʻeke hifo kiate koe, ‘Ko e hā ʻa e ngaahi malava mo e pōtoʻi ʻoku ou maʻu ʻe lava ke u ngāueʻaki ke tokoniʻi ai au ʻi he ngāue fakafaifekau taimi-kakató?’

Ko Kelly, ʻoku taʻu 27 he taimí ni, naʻe kamata pē ʻene palaní mei heʻene kei siʻí. Naʻá ne maʻu ha taumuʻa pau ke kau ki he ngāue fakafaifekau taimi-kakató. ʻI hono taʻu hongofulu tupu lahí, naʻe kamata ai ʻa Kelly ke ne “palani hono halá” ʻi he felāveʻi mo e ngāué. “Naʻe pau ke u fili ha ngāue ko ē ʻe lava ke tokoniʻi ai au ʻi heʻeku ngāue fakafaifekaú,” ko ʻene laú ia.

Naʻe akoʻi ʻa Kelly ke ne hoko ko ha tokoni toketā nifo fakafou ʻi ha polokalama ako ngāue ʻi he ako māʻolungá. Naʻe aʻu ʻo ne ikuna ha feʻauhi fakavahefonua. Ka ko ʻene lavameʻá naʻe ʻikai ke fakatupunga ai ia ke toʻo ʻene tokangá mei heʻene taumuʻa tefitó. “Ko e ngāue fakafaifekau taimi-kakató ʻa e meʻa naʻá ku fie faí,” ko e lau ia ʻa Kelly. “Ko e kotoa ha toe meʻa kehe pē naʻe fika ua ia.” ʻOku kei fiefia pē ʻa Kelly ʻi he ngāue fakafaifekau taimi-kakató. “ʻOku ou ongoʻi ko ʻeku filí ʻa e fili lelei taha naʻe lava ke u faí,” ko ʻene leá ia.

ʻEke ha Fakahinohino

Kapau naʻá ke fononga atu ʻi ha feituʻu ʻoku ʻikai te ke maheni mo ia, ʻe ʻi ai ha tuʻunga ngalingali te ke fiemaʻu nai ke ke ʻeke ki ha ngaahi fakahinohino—ʻo aʻu pē kapau naʻe ʻi ai haʻo mape. ʻE lava ke ke fai ʻa e meʻa tatau ʻi hoʻo palani ki ho kahaʻú. Kumi ki he ngaahi faleʻi ʻa e niʻihi kehé. ʻOku pehē ʻe he Palovepi 20:18: “ʻOku tuʻu ʻa e ngaahi tuʻutuʻuni ko e pou ʻe he faleʻi.” Ko e moʻoni, ko hoʻo ongo mātuʻá ko ha maʻuʻanga tokoni mātuʻaki mahuʻinga ia ʻe taha. ʻE toe lava foki ke ke kumi faleʻi ki he kau Kalisitiane matuʻotuʻa ʻa ia ʻoku tapua mai ʻi heʻenau moʻuí ʻa e poto fakaʻotuá. “Vakai ki he faʻahinga ʻa ia ko e kakai lalahi faʻifaʻitakiʻanga lelei ʻi ho fakatahaʻangá pe ngaahi feituʻu ofi atú,” ko e fokotuʻu mai ia ʻa Roberto. “ʻE lava ke nau tala atu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fakaʻohovale ʻaupito.”

ʻOku fiemaʻu ʻe Sihova ko e ʻOtuá ʻo laka ange ʻi ha toe tokotaha pē ke ne tokoniʻi koe ke ke fai ha ngaahi fili ʻi he moʻuí ʻa ia ʻe ʻoatu ai ʻa e fiefia lahi tahá. Ko ia kole kiate ia ke ne tokoniʻi koe ke ke ‘ilo be koeha hono finagaló’ ʻi he felāveʻi mo ho kahaʻú. (Efeso 5:​17, PM) Kapau te ke falala kia Sihova ʻaki ʻa e kotoa ho lotó, “ʻe fakatonutonu ʻe ia ho ngaahi ʻalunga.”—Palovepi 3:​5, 6.

KE FAKAKAUKAU KI AI

◼ Ko e hā ʻa e ngaahi malava mo e ngaahi pōtoʻi ʻokú ke maʻú?

◼ ʻOku lava ke ke fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke ngāueʻaki ai ʻa e ngaahi malavá ni ke fakahīkihikiʻiʻaki ʻa Sihova?

◼ Ko fē ʻa e faʻahinga ngāue taimi-kakato naʻe lave ki ai ʻi he kupu ko ení ʻoku fakamānako kiate koé?

[Puha ʻi he peesi 23]

ʻALUNGA TAʻEFAKAFIEMĀLIE

ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko kinautolu kuo pau honau loto ke koloaʻia, ʻoku nau to ki he ʻahiʻahi, mo e tauhele, mo e ngaahi holi kehekehe, ʻa ia ʻoku fakasesele pea ko e meʻa ʻoku te lavea ai; ko e faʻahinga meʻa ʻoku nau lomekina ʻa e kakai ki he ʻauha mo e malaʻia.” Ko e hala ki he koloá ʻoku fonu ia ʻi he fanga kiʻi faingataʻa! Ka ʻe iku atu pē ʻo malava ke hoko ko ha ʻalunga taʻefakafiemālie ʻo e ngaahi moʻua, loto-moʻua mo e holomui fakalaumālie.—1 Timote 6:​9, 10.

[Puha/Fakatātā ʻi he peesi 24, 25]

TĀIMUʻA

Ko ha tokotaha malanga tāimuʻa ko ha Kalisitiane ia ʻoku ala faʻifaʻitakiʻanga ʻosi papitaiso ʻokú ne fokotuʻutuʻu ke fakamoleki ʻi he siʻi tahá ha houa ʻe 70 ʻi he māhina taki taha ʻi hono malangaʻi ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. Fakafou ʻi he akoʻi mo e meʻa ʻoku nau hokosiá, ʻoku ʻai ai ʻe he kau tāimuʻá ke toe lelei ange ʻenau pōtoʻi ʻi he tuʻunga ko e kau faiako ʻo e Tohi Tapú.

NGĀUE PĒTELI

Ko e kau mēmipa ʻi he fāmili Pētelí ʻoku nau ngāue ʻi he ngaahi ʻōfisi vaʻa ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, ʻa ia ʻoku nau tokoni ai ki hono teuteu, ngaohi mo hono fakaheka vaka ʻa e ngaahi tohi Fakatohitapú. Ko e ngāue taki taha ʻi he Pētelí ko ha monū toputapu ia ʻo e ngāué.

NGĀUE ʻI HE FEITUʻU ʻOKU LAHI ANGE AI ʻA E FIEMAʻÚ

ʻOku malava ʻa e kau tāimuʻa ʻe niʻihi ʻo hiki ki he ngaahi feituʻu ʻa ia ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ki ha kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá. ʻOku ako ʻe he niʻihi ha lea kehe pea nau ngāue ʻi ha fonua muli pe ʻi ha fakatahaʻanga ʻoku nau ngāueʻaki ʻa e lea ko iá.

NGĀUE FAKAVAHAʻAPULEʻANGA

Ko e kau sevāniti fakavahaʻapuleʻangá ʻoku nau fononga ki he ngaahi fonua kehé ke tokoni ki hono langa ʻo e ngaahi Fale Fakatahaʻangá mo e ngaahi fale ʻi he vaʻá. Ko ha faʻahinga eni ʻo e ngāue toputapú ʻoku meimei tatau mo e ngāue ʻa e faʻahinga naʻa nau langa ʻa e temipale ʻo Solomoné.—1 Tuʻi 8:​13-18.

AKOʻANGA AKO FAKAFAIFEKAU

Ko e ako uike ʻe valu ko ení ʻoku akoʻi ai ʻa e kau mātuʻa mo e kau sevāniti fakafaifekau taau ʻoku teʻeki malí ʻi he ngaahi meʻa fakaekautahá mo e lea ki he kakaí. Ko e kau maʻu tohi fakamoʻoni ako ʻe niʻihi ʻoku vaheʻi kinautolu ke nau ngāue ʻi honau fonuá tonu; ko e niʻihi leva ʻoku nau tali ha vāhenga-ngāue muli.

NGĀUE FAKAMISINALE

Ko e kau tāimuʻa taau ʻoku nau moʻui lelei mo ivi mālohí ʻoku akoʻi kinautolu ki he ngāue ʻi he ngaahi fonua mulí. ʻOku maʻu ʻe he kau misinalé ha moʻui fakafiefia mo fakafiemālie.

[Puha/Fakatātā ʻi he peesi 24]

WHAT WILL I DO WITH MY LIFE?

Ko e polokalamá ni, ʻa ia ko e faʻu ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová, ʻoku fakahaaʻi ai ʻa hono fakaʻekeʻeke hangatonu ʻa e toʻutupu mei Pelēsila, Pilitānia, Siamane mo ʻAmelika. ʻE vavé ni ke ala maʻu ia ʻi he ngaahi lea lahi.

[Fakatātā ʻi he peesi 23]

“ʻOku fekauʻaki moʻoni ia mo hoʻo ngaahi taumuʻá.”​—Michael, ko ha mēmipa ʻo e fāmili Pētelí

[Fakatātā ʻi he peesi 24]

“Ko e fili lelei taha ia naʻe lava ke u faí.”​—Kelly, ko ha tāimuʻa ʻi he taʻu ʻe ono

[Fakatātā ʻi he peesi 25]

“Vakai ki he faʻahinga ʻoku faʻifaʻitakiʻanga leleí.”​— Roberto, ko ha mēmipa ʻo e fāmili Pētelí

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share