LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be ako 33 p. 197-p. 201 pal. 1
  • Fakapotopoto kae Kei Tuʻumaʻu

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Fakapotopoto kae Kei Tuʻumaʻu
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ko Hono Ako ʻa e Pōtoʻi ʻi he Hoko ʻo Fai Fakapotopotó
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2003
  • Founga ke Fakaleleiʻi Ai ʻa e Ngaahi Pōtoʻi ʻi he Fetalanoaʻakí
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Ko e Pōpoaki Kuo Pau Ke Tau Fanongonongó
    Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • “Nofo ki he . . . Faiako”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2010
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be ako 33 p. 197-p. 201 pal. 1

AKO 33

Fakapotopoto kae Kei Tuʻumaʻu

Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke ke faí?

Fakahaaʻi ʻa e fakapotopoto ʻi he meʻa ʻokú ke leaʻakí pea pehē ki he founga mo e taimi ʻokú ke leaʻaki ai iá, koeʻuhi ke fakaʻehiʻehi ai mei hano fakaʻitaʻi ʻo e niʻihi kehé ʻa ia ʻoku ʻikai fiemaʻu.

Ko e hā ʻoku mahuʻinga aí?

Kapau ʻokú ke fakapotopoto, ʻe hehema nai ai ʻa e kakaí ke nau fanongo fakataha mo ha fakakaukau ʻatā ki he ongoongo leleí. ʻE toe tokoniʻi koe ʻe he fakapotopotó ke tauhi maʻu ha ngaahi vahaʻangatae lelei mo e kaungā Kalisitiané.

KO E fakapotopotó ʻa e malava ke feangainga mo e kakai kehé ʻo ʻikai fai ha fakatupu ʻita ʻa ia ʻoku ʻikai fiemaʻu. ʻOku kau ki ai hono ʻiloʻi ʻa e founga mo e taimi ke leaʻaki ai ʻa e ngaahi meʻá. ʻOku ʻikai ke fakahuʻunga ʻi he meʻá ni ha fakangaloku ʻo e meʻa ʻoku totonú pe ko ha mioʻi ʻo e ngaahi moʻoní. ʻOku ʻikai totonu ke taʻefakafaikehekeheʻi ʻa e fakapotopotó mei he manavahē ki he tangatá.​—Pal. 29:25.

Ko e fua ʻo e laumālié ʻoku tokonaki mai ai ʻa e makatuʻunga lelei taha ki he hoko ʻo fakapotopotó. Ko ia ai, ko ha tokotaha ʻa ia ʻoku ueʻi ʻe he ʻofá ʻoku ʻikai te ne loto ke fakatupu ʻita ki he niʻihi kehé; ʻokú ne loto ke tokoniʻi kinautolu. Ko e taha ʻa ia ʻoku ʻofa mo anga-mokomokó ʻoku fakaalaala ia ʻi heʻene founga ʻo hono fai ʻa e ngaahi meʻá. Ko e tokotaha ʻoku fakamelinó ʻokú ne kumi ʻa e ngaahi founga ke pouaki ai ʻa e ngaahi vahaʻangatae lelei mo e niʻihi kehé. Naʻa mo e taimi ʻoku fefeka ai ʻa e kakaí ʻi honau angá, ko ha tokotaha ʻa ia ʻoku kātaki fuoloa ʻokú ne hanganaki nonga pē.​—Kal. 5:​22, 23.

Kae kehe, tatau ai pē pe ko e hā ʻa e founga ʻo hono fakahoko ʻa e pōpoaki ʻi he Tohitapú, ʻe ʻi ai ʻa e kakai ʻe niʻihi te nau ʻita ai. Koeʻuhi ko e tuʻunga fulikivanu ʻo e loto ʻo e tokolahi taha ʻo e kau Siu ʻi he ʻuluaki senitulí, naʻe hoko ʻa Sīsū Kalaisi kia kinautolu “ko e maka tukiaʻanga foki, mo e makatuʻu fakatupu fifisi [“ʻita,” NW].” (1 Pita 2:​7, 8) ʻI he fekauʻaki mo ʻene ngāue ko e fanongonongo ʻo e Puleʻangá, naʻe pehē ʻe Sīsū: “Kuo u haʻu ke laku ha afi ki māmani.” (Luke 12:49) Pea ko e pōpoaki ʻo e Puleʻanga ʻo Sihová, ʻa ia ʻoku kau ki ai ʻa e fiemaʻu ki he tangatá ke nau ʻiloʻi ʻa e tuʻunga-hau ʻo honau Tokotaha-Fakatupú, ʻoku hokohoko atu ʻa ʻene hoko ko e ʻīsiu fakavavevave ia ʻoku fehangahangai mo e faʻahinga ʻo e tangatá. ʻOku ʻita ʻa e kakai tokolahi ʻi he pōpoaki kuo vavé ni ke toʻo atu ʻe he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻa e fokotuʻutuʻu fulikivanu lolotonga ʻo e ngaahi meʻá. Neongo ia, ʻi he talangofua ki he ʻOtuá, ʻoku tau hokohoko atu ai ʻa e malangá. Kae kehe, lolotonga hono fai iá, ʻoku tau manatuʻi ʻa e akonaki ʻa e Tohitapú: “Mou nofo melino pe mo e kakai kotoa pe, ʻo kapau ʻe ala lava.”—Loma 12:18.

Fakapotopoto ʻi he Taimi ʻo e Faifakamoʻoní. ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi tuʻunga lahi ʻa ia ʻoku tau lea ai ki he niʻihi kehé ʻo fekauʻaki mo ʻetau tuí. Ko e moʻoni, ʻoku tau fai ia ʻi he taimi ʻo e ʻi he malaʻe fakafaifekaú, ka ʻoku tau toe kumi ʻa e ngaahi faingamālie feʻungamālie ʻi he taimi ʻoku tau fakataha ai mo e ngaahi kāingá, kaungāngāué pea mo e kaungāakó. ʻI he ngaahi tuʻungá ni kotoa, ʻoku fiemaʻu ki ai ʻa e fakapotopoto.

Kapau ʻoku tau ʻoatu ʻa e pōpoaki ʻo e Puleʻangá ʻi ha founga ʻa ia ʻoku ongoʻi ai ʻe he niʻihi kehé ʻoku tau fai ange kia kinautolu ha fakatonutonu, te nau fehiʻa nai ai. ʻI he taimi kuo ʻikai te nau kole ai ki ha tokoni pea mahalo ʻoku ʻikai te nau ongoʻi ʻa e fiemaʻu ki aí, te nau ʻita nai ʻi ha fakahuʻunga pē ʻoku nau fiemaʻu ke fakatonutonu kinautolu. ʻE lava fēfē ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fai ha tākiekina hala? Ko hono ako ʻa e pōtoʻi ʻi he fetalanoaʻaki anga-fakakaumeʻá ʻe lava ke tokoni ia.

Feinga ke kamata ʻa e fetalanoaʻakí ʻaki hono ʻoatu ha tuʻunga-lea ʻa ia ʻoku mahuʻinga ki he tokotaha kehé. Kapau ko e tokotaha ko iá ko ha kāinga, ko ha kaungāngāue pe ko ha kaungāako, kuó ke ʻosi ʻiloʻi nai ʻa e meʻa ʻoku mahuʻingaʻia aí. Neongo kapau kuo teʻeki ai te ke fetaulaki mo e tokotahá ki muʻa, te ke ʻohake nai ha meʻa kuó ke fanongo ai he ongoongó pe lau ʻi he nusipepá. Ko e ngaahi tuʻunga-lea peheé ʻoku faʻa tapua mei ai ʻa e meʻa ʻoku ʻi he ʻatamai ʻo e kakai tokolahi. ʻI he taimi ʻokú ke ngāue ai ʻi he fale ki he falé, fakatokanga meʻa. Ko e ngaahi teuteu ʻo e ʻapí, ngaahi meʻa-vaʻinga ʻi he loto ʻapí, ngaahi meʻa fakalotú, mo e ngaahi sitika he pamupā ʻi ha kā ʻoku tau ʻi he hala ki he ʻapí ʻe tokonaki mai ai ha ngaahi fakaʻilonga lahi ange ʻo e ngaahi meʻa ʻoku mahuʻingaʻia ai ʻa e tokotaha-ʻapí. ʻI he taimi ʻoku haʻu ai ʻa e tokotaha-ʻapí ki he matapaá, fanongo ʻi heʻene fai ʻene fakamatalá. Ko e meʻa ʻokú ne leaʻakí te ne fakapapauʻi pe fakatonutonu hoʻo ngaahi fakamulituku fekauʻaki mo ʻene mahuʻingaʻiá mo e fakakaukaú pea te ne tokonaki mai ha ngaahi fakaʻilonga lahi ange ʻo e meʻa ʻokú ke fiemaʻu ke fakakaukau ki ai koeʻuhi ke fai ai ha fakamoʻoní.

ʻI he hoko ʻa e fetalanoaʻakí, vahevahe ha ngaahi poini mei he Tohitapú mo e tohi makatuʻunga faka-Tohitapu ʻoku ʻi ai hono kaunga ki he tuʻunga-leá. Kae ʻoua ʻe puleʻi ʻa e fetalanoaʻakí. (Koh. 3:7) Fakakau hoʻo tokotaha-ʻapí ki he lāuleá kapau ʻokú ne loto ke kau ki ai. Mahuʻingaʻia ʻi heʻene ngaahi vakaí mo e fakakaukaú. ʻE tokonaki mai nai ʻe he ngaahi meʻá ni ʻa e ngaahi fakamoʻoni ʻokú ke fiemaʻú koeʻuhi ke hoko ai ʻo fakapotopoto.

Ki muʻa ke ke leaʻaki ha ngaahi meʻá, fakakaukau pe ʻe ongo fēfē ia ki he tokotaha ʻe tahá. ʻOku lave ʻa e Palovepi 12:8 (NW) ki he “ngutu ʻo e potó.” Ko e kupuʻi lea faka-Hepelū ʻoku ngāueʻaki hení ʻoku fekauʻaki ia mo e ngaahi fakakaukau hangē ko e vavangá mo e pōtoʻí. Ko ia ai, ko e potó ʻoku kau ki ai ʻa e tokanga faʻa mataʻofi ʻi he leá ko e tupu mei he fakakaukau fakaʻāuliliki ki ha meʻa koeʻuhi ke ngāue fakapotopoto ai. ʻOku fakatokanga ʻa e veesi 18 ʻo e vahe tatau fekauʻaki mo e “faʻa lau [taʻefakaʻatuʻi] ʻoku hange ko e hokohokai ha heleta.” ʻOku malava ke poupouʻi ʻa e moʻoni faka-Tohitapú ʻo ʻikai hoko ai ʻo fakatupu ʻita.

Ko e fakahaaʻi pē ʻo e ʻiloʻilo ʻi hoʻo fili ʻa e ngaahi foʻi leá te ne tokoniʻi nai koe ke fakaʻehiʻehi ai mei hono ʻohake ha ʻā vahevahe ʻoku ʻikai ke fiemaʻu. Kapau ko hono ngāueʻaki ʻa e kupuʻi lea “ko e Tohitapú” ʻoku langaʻi hake ai ha ʻā vahevahe fakaefakakaukau, te ke ngāueʻaki nai ha kupuʻi lea hangē ko e “ngaahi tohi māʻoniʻoní” pe “ko ha tohi ʻa ia ʻoku pulusi he taimí ni ʻi he lea laka hake he 2,000.” Kapau ʻokú ke lave ki he Tohitapú, te ke ʻeke nai ki he tokotahá ʻa ʻene fakakaukau fekauʻaki mo iá pea fakakaukau leva ki heʻene ngaahi fakamatalá lolotonga ʻa e toenga ʻo hoʻomo fetalanoaʻakí.

Ko e fakapotopotó ʻoku faʻa kau ki ai hono fakapapauʻi ʻa e taimi totonu ke leaʻaki ai ʻa e ngaahi meʻá. (Pal. 25:11) ʻE ʻikai nai te ke loto-tatau mo e meʻa kotoa ʻoku leaʻaki ʻe he tokotaha ʻe tahá, ka ʻoku ʻikai ha fiemaʻu ke fakakikihiʻi ʻa e fakakaukau taʻefakatohitapu kotoa pē ʻokú ne fakahāʻí. ʻOua ʻe feinga ke tala ki he tokotaha-ʻapí ʻa e meʻa kotoa pē he taimi pē ko iá. Naʻe tala ʻe Sīsū ki heʻene kau ākongá: “ʻOku kei toe lahi ʻeku meʻa ke lea ki ai kiate kimoutolu, ka ʻoku ʻikai te mou faʻa kataki ʻi he taimi ni.”—Sione 16:12.

ʻI heʻene malavá, fakaongoongoleleiʻi loto-moʻoni ʻa e faʻahinga ʻokú ke lea ki aí. ʻO aʻu ai pē ki he taimi ʻoku fakakikihi ai ʻa e tokotaha-ʻapí, te ke kei malava pē nai ke fakaongoongoleleiʻi ia ʻi heʻene maʻu ha fakakaukau paú. Naʻe fai eni ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻi heʻene lea ki he kau filōsefa ʻi he ʻAleopeiko ʻi ʻAtenisí. Ko e kau filōsefá naʻa nau “fepaki mo ia.” Naʻe lava fēfē ke ne fakahaaʻi ʻene poiní ʻo ʻikai fakatupu ʻita? Ki muʻa angé naʻá ne siofi ai ʻa e ngaahi ʻōlita lahi naʻa nau faʻu ki honau ngaahi ʻotuá. ʻI he ʻikai fakahalaiaʻi ʻa e kau ʻAtenisí ʻi heʻenau lotu tauhi ʻaitolí, naʻá ne fakaongoongoleleiʻi fakapotopoto kinautolu ʻi heʻenau ngaahi ongoʻi mālohi fakaelotú. Naʻá ne pehē: “ʻOku ha kiate au ʻi he meʻa kehekehe ʻoku ou sio ki ai, ta ko e kakai kimoutolu ʻoku matamata hulu atu ʻi he tauhi faʻahikehe.” Naʻe fakaʻatā ʻe he fakaofiofi ko ení ʻa e hala kiate ia ke ne ʻoatu ai ʻene pōpoaki fekauʻaki mo e ʻOtua moʻoní. Ko hono olá, naʻe hoko ai ʻa e niʻihi ko e kau tui.​—Ng. 17:​18, 22, 34.

ʻOua ʻe loto-māfana tōtuʻa ʻi he taimi ʻoku malanga hake ai ha ngaahi fakafepakí. Fiemālie pē. Vakai ki heni ko e ngaahi faingamālie ia ke maʻu ai ha vavanga ki he fakakaukau ʻa e tokotahá. Te ke fakamālō nai kiate ia ʻi hono fakahaaʻi ʻene ngaahi fakakaukaú. Fēfē kapau ʻokú ne lea fakatahamuhamu mai: “ʻOku ʻi ai pē ʻeku lotu”? Te ke ʻeke nai ʻi ha founga fakapotopoto: “Kuó ke hoko ko ha tokotaha lotu ʻi he kotoa ʻo hoʻo moʻuí?” ʻI he hili leva ʻa ʻene talí, tānaki atu ki ai: “ʻOkú ke fakakaukau ʻe faifai pea fakafāʻūtahaʻi ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá ʻi ha lotu ʻe taha?” ʻE fakaʻatā nai ʻe he meʻá ni ʻa e tuʻunga ki ha fetalanoaʻaki lahi ange.

Ko hono maʻu ha fakakaukau totonu fekauʻaki mo kitautolú ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke tau hoko ai ʻo fakapotopoto. ʻOku tau tuipau mālohi fekauʻaki mo e totonu ʻo e ngaahi founga ʻa Sihová pea mo e moʻoni ʻo ʻene Folofolá. ʻOku tau lea fakataha mo e tuipau fekauʻaki mo e ngaahi meʻá ni. Ka ʻoku ʻikai ha ʻuhinga kia kitautolu ke hoko ai ʻo māʻoniʻoni fakaekita. (Koh. 7:​15, 16) ʻOku tau houngaʻia ke ʻiloʻi ʻa e moʻoní pea ke maʻu ʻa e tāpuaki ʻa Sihová, ka ʻoku tau ʻiloʻi lelei ko ʻetau maʻu ʻene hōifuá ko e tupu ia mei heʻene ʻofa maʻataʻataá mo ʻetau tui kia Kalaisí, ʻo ʻikai ko e tupu mei haʻatau māʻoniʻoni tonu. (Ef. 2:​8, 9) ʻOku tau ʻiloʻi ʻa e fiemaʻu ke ‘tau sivi muʻa kitautolu, pe ʻoku tau lotu moʻoni; ʻeke fakamoʻoni meiate kitautolu.’ (2 Kol. 13:5) Ko ia, ʻi he taimi ʻoku tau lea ai ki he kakaí fekauʻaki mo e fiemaʻu ke fai ki he ngaahi fiemaʻu ʻa e ʻOtuá, ʻoku tau ngāueʻaki fakatōkilalo ai foki ʻa e akonaki ʻa e Tohitapú kia kitautolú. ʻOku ʻikai haʻatau totonu ke fakamāuʻi hotau kaungā faʻahinga ʻo e tangatá. Kuo hanga ʻe Sihova ʻo “tuku ʻa e fakamāu kotoa pe ki he ʻAlo,” pea kuo pau ai ke tau fai ha tali ʻi he ʻao ʻo ʻene fakamāú ki he meʻa ʻoku tau faí.—Sione 5:22; 2 Kol. 5:10.

ʻI he Fāmilí mo e Kaungā Kalisitiané. Ko ʻetau ngāueʻaki ʻa e fakapotopotó ʻoku ʻikai totonu ke fakangatangata pē ia ki he malaʻe fakafaifekaú. Koeʻuhi ko e fakapotopotó ko ha fakahāhā ia ʻo e fua ʻo e laumālie ʻo e ʻOtuá, ʻoku totonu ke tau toe fakahaaʻi ʻa e fakapotopotó ʻi ʻapi ʻi he feangainga mo e ngaahi mēmipa ʻo e fāmilí. ʻE ueʻi kitautolu ʻe he ʻofá ke fakahaaʻi ʻa e tokanga ki he ngaahi ongoʻi ʻa e niʻihi kehé. Ko e husepāniti ʻo Kuini ʻĒsetá naʻe ʻikai ko ha tokotaha lotu ia kia Sihova, ka naʻá ne fakahaaʻi ʻa e ʻapasia kiate ia mo e ʻiloʻilo lahi ʻi hono fakahā kiate ia ʻa e ngaahi meʻa naʻe fekauʻaki mo e kau sevāniti ʻa Sihová. (Eseta, vahe 3-8) ʻI he ngaahi taimi ʻe niʻihi, ko e fakapotopoto ʻi he feangainga mo e ngaahi mēmipa ʻikai ko e Fakamoʻoni ʻi he fāmilí ʻe fiemaʻu nai ai ke tau fakaʻatā hotau ʻulungāngá ke ne fakamatalaʻi ʻa e moʻoní kia kinautolu, kae ʻikai ko ʻetau fakamatalaʻi ʻetau tuí.​—1 Pita 3:​1, 2.

ʻI he founga meimei tatau, ko e moʻoniʻi meʻa ko ia ʻetau ʻiloʻi lelei ʻa e ngaahi mēmipa ʻo e fakatahaʻangá ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ai ʻe lava ke tau hoko ʻo taʻeongoʻi pe taʻeʻofa kia kinautolu. ʻOku ʻikai totonu ke tau fakaʻuhinga ʻo pehē koeʻuhi ko ʻenau matuʻotuʻá, ʻoku totonu ke nau malava ai ʻo matuʻuaki ia. Pea ʻoku ʻikai totonu ke tau fai ha kalofanga ʻia kitautolu ʻaki ʻa e pehē: “Sai, ko e anga pē ia ʻoʻokú.” Kapau ʻoku tau ʻiloʻi ko e founga ʻetau fakamatalá ʻoku fakatupu ʻita ki he niʻihi kehé, ʻoku totonu ke tau fakapapauʻi ke liliu. Ko ʻetau “feʻofaʻaki” ʻoku totonu ke ne ueʻi kitautolu ke “ngaue ʻaonga . . . kiate kinautolu ʻoku ʻi he famili ʻo e lotu.”—1 Pita 4:​8, 15; Kal. 6:10.

ʻI he Malanga ki ha Kau Fanongó. Ko e faʻahinga ʻoku nau malanga mei he peletifōmú ʻoku toe fiemaʻu ke nau fakapotopoto. ʻOku kau ki ha kau fanongo ʻa e kakai mei he ngaahi puipuituʻa mo e ngaahi tuʻunga kehekehe. ʻOku nau ʻi he ngaahi tuʻunga kehekehe ʻo e fakalakalaka fakalaumālié. Ko e niʻihi ko e ʻuluaki taimi nai ia ʻo ʻenau ʻi he Fale Fakatahaʻangá. Ko e niʻihi ʻoku nau hokosia nai ha taimi ʻoku tautefito ʻa ʻene faingataʻá ʻa ia ʻoku ʻikai lāuʻilo ki ai ʻa e tokotaha malangá. Ko e hā ʻe lava ke ne tokoniʻi ha tokotaha malanga ke fakaʻehiʻehi ai mei hono fakaʻitaʻi ʻene kau fanongó?

ʻI he fehoanaki mo e akonaki ʻa e ʻapositolo ko Paulá kia Taitusí, ʻai ko hoʻo taumuʻá ia ‘ke ʻoua te ke lauʻikovi ha taha: . . . ka ko e kau fakaʻatūʻi pe, ʻo matuʻaki faiʻaki ʻa e angakataki ki he kakai kotoa pe.’ (Tai. 3:2) Fakaʻehiʻehi mei he faʻifaʻitaki ki he māmaní ʻi heʻene ngāueʻaki ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻoku tuku hifo ai ʻa e kakai ʻo ha matakali, kulupu fakaelea pe puleʻanga kehe. (Fkh. 7:​9, 10) Lāulea hangatonu ki he ngaahi fiemaʻu ʻa Sihová, pea fakahaaʻi ʻa e fakapotopoto ʻi hono ngāueʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni; kae fakaʻehiʻehi mei hono fai ha ngaahi fakamatala māʻulalo fekauʻaki mo e faʻahinga kuo teʻeki ai te nau ʻaʻeva kakato ʻi he founga ʻa Sihová. ʻI hono kehé, fakalotolahiʻi ʻa e tokotaha kotoa ke ne ʻilo ki he finangalo ʻo e ʻOtuá pea ke fai ʻa e meʻa ʻoku fakahōifua kiate iá. Fakamoluuʻi ʻa e ngaahi lea ʻo e akonakí ʻaki ʻa e fakaongoongolelei loto-māfana mo loto-moʻoni. ʻI he founga ʻo hoʻo leá mo e tō ʻo ho leʻó, fakahaaʻi ʻa e ʻofa fakatokoua ʻoku totonu ke maʻu ʻe kitautolu hono kotoa fakaekitautolú.—1 Tes. 4:1-12; 1 Pita 3:8.

FOUNGA KE FAI AI IÁ

  • Fetalanoaʻaki mo e kakaí kae ʻikai ko hono malangaʻi kinautolu.

  • Fai ha fakakaukau lelei ki he anga ʻo e ongo ʻa e fakamatala ʻokú ke fakahangahanga ke faí ki he tokotaha ʻe tahá.

  • Ki muʻa ke leá, fakakaukau pe ko e taimi totonu eni ke lāulea ai ki ha meʻá.

  • ʻI heʻene malavá, fakaongoongoleleiʻi loto-moʻoni.

  • ʻOua ʻe loto-mamahi ʻi he taimi ʻoku langaʻi hake ai ha ngaahi fakafepakí.

  • Fakaʻehiʻehi mei he laumālie ʻo e māʻoniʻoni fakaekitá; ʻoua ʻe fakamāuʻi ʻa e niʻihi kehé.

MEʻA KE FAI: Lau fakalelei ʻa e ngaahi fakamatala faka-Tohitapu ko ení: 2 Samiuela 12:1-9; Ngāue 4:18-20. ʻI he fakamatala taki taha, fakatokangaʻi ʻa e (1) ngaahi fakamoʻoni ʻo e fakapotopotó mo e (2) ngaahi fakamatala ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e tuʻumaʻu ʻi he ngaahi founga māʻoniʻoni ʻa Sihová.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share