LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be ako 52 p. 265-p. 267 pal. 4
  • Enginaki Ola Lelei

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Enginaki Ola Lelei
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Malanga Fakavavevave!
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau—2009
  • ʻOku Longomoʻui ʻa e ʻOfa Fakaefakatokouá
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1991
  • Ngaahi Meʻa Mahuʻinga mei he Tohi kia Taitusi, Filimone pea ki he Kau Hepeluú
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
  • Lamalama ki Hoʻo Faiakó
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1999
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be ako 52 p. 265-p. 267 pal. 4

AKO 52

Enginaki Ola Lelei

Ko e hā ʻoku fiemaʻu ke ke faí?

Ueʻi ʻa e niʻihi kehé ke fai ha meʻa ʻaki ʻa e fakaʻuhinga fakatuipau pe ko ha faleʻi mei ha maʻuʻanga fakamatala alafalalaʻanga. ʻOku fiemaʻu ki he meʻá ni ʻa e lea ʻi ha founga fakamātoato.

Ko e hā ʻoku mahuʻinga aí?

Ko e enginaki ola leleí ʻoku ʻai ai ke maongo ki he niʻihi kehé ʻa e mahuʻinga ʻo hono fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ʻi ai ʻa e tāpuaki ʻa Sihová.

KO E kau mātuʻa Kalisitiané kuo pau ke nau malava ke “enginaki ʻaki ʻa e akonaki ʻa ia ʻoku leleí.” (Tai. 1:​9, NW) ʻI he taimi lahi kuo pau ke fai eni ʻi he fehangahangai mo e ngaahi tuʻunga mātuʻaki faingataʻa. ʻOku mahuʻinga ke fai ʻa e akonakí ʻo fehoanaki mo e ngaahi tataki Fakatohitapú. Ko ia ai, ko e kau mātuʻá kuo pau ke nau tokanga ki he akonaki: “Hokohoko atu hoʻo ngāue . . . ki he enginakí.” (1 Tim. 4:​13, NW) Neongo ko ʻetau lāulea hení ʻoku fakahanga tefito ia ki he kau mātuʻá pe ko e faʻahinga ʻoku nau kakapa atu ki he monū ko ení, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi taimi kuo pau ke enginakiʻi ai ʻe he ngaahi mātuʻá ʻenau fānaú pe ko e faʻahinga ko ia ʻoku nau fai ʻa e ngaahi ako Tohitapú ʻoku fiemaʻu ke nau enginaki ki heʻenau kau ako Tohitapú. ʻI he ngaahi tuʻunga peheé, ʻe ngāueʻaki ki ai ʻa e ngaahi fakahinohino meimei tatau.

Ngaahi Tuʻunga ʻOku Fiemaʻu ki Ai ʻa e Enginakí. Ke fakapapauʻi ʻa e taimi ʻoku fiemaʻu ai ʻa e enginakí, ʻoku ʻaonga ke sivisiviʻi ʻa e ngaahi tuʻunga naʻe lēkooti ʻi he Tohitapú ʻa ia naʻe fai ai ʻa e enginakí. ʻOku enginaki ʻa e ʻapositolo ko Pitá ki he kau mātuʻá ke nau tokanga ki honau fatongia ʻi he tuʻunga ko e kau tauhi ʻo e tākanga ʻa e ʻOtuá. (1 Pita 5:​1, 2) Naʻe faleʻi ʻe Paula ʻa Taitusi ke enginaki ki he kau talavoú ke nau “angafakamaʻumaʻu.” (Tai. 2:6) Naʻe fakaʻaiʻai ʻe Paula ʻa e kaungā Kalisitiané ke nau “lea taha” pea ke fakaʻehiʻehi mei he faʻahinga ʻoku nau kumi ke fakatupunga ʻa e ngaahi māvahevahe ʻi he lotolotonga ʻo e fanga tokouá. (1 Kol. 1:10; Loma 16:17; Fili. 4:2) Neongo naʻe fakaongoongoleleiʻi ʻe Paula ʻa e kau mēmipa ʻo e fakatahaʻanga ʻi Tesalonaiká ʻi he ngaahi meʻa lelei naʻa nau faí, naʻá ne enginaki kia kinautolu ke nau ngāueʻaki ke toe kakato ange ʻa e fakahinohino naʻa nau maʻú. (1 Tes. 4:​1, 10) Naʻe kōlenga ʻa Pita ki he kaungā Kalisitiané ke “fakaʻehiʻehi mei he ngaahi holi fakakakano.” (1 Pita 2:11) Naʻe enginaki ʻa Siutasi ki hono fanga tokouá ke “fekuki fakamatoato koeuhi koe tui” ʻi he vakai atu ki he tākiekina ʻa e faʻahinga fakaʻotuamate ʻa ia ʻoku nau nōfoʻi ʻi he anga fakalusá. (Siu. 3, 4, PM) Ko e kau Kalisitiané fakalūkufua naʻe fakaʻaiʻai ke nau feenginakiʻaki koeʻuhi ke ʻoua ʻe ʻi ai ha taha ʻe hoko ʻo loto-fefeka ʻi he mālohi kākā ʻo e angahalá. (Hep. 3:​13) Naʻe enginaki ʻa Pita ki he kau Siu ʻa ia naʻe teʻeki ai te nau tui kia Kalaisí: “Mou tuku kimoutolu ke fakamoʻui mei he faʻahinga angakehe ko eni.”—Ng. 2:40.

Ko e hā ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻoku fiemaʻu koeʻuhi ke fai ai ha enginaki mālohi ʻi he ngaahi tuʻunga peheé? ʻE lava fēfē ke ʻai ʻe he tokotaha ʻokú ne fai ʻa e enginakí ke fakavavevave ʻene kolé kae ʻikai hoko ai ʻo fakafeʻātungia pe fefeka?

“Tuʻunga ʻi he ʻOfa.” Kapau ʻoku ʻikai fai ʻetau enginakí “tuʻunga ʻi he ʻofa,” ʻe ongo fefeka nai ia. (Filim. 8 [9, PM]) Ko e moʻoni, ʻi he taimi ʻoku fiemaʻu ai ʻa e ngāue he taimi pē ko iá, ko hono fakahoko ʻe he tokotaha malangá ʻoku totonu ke fakahaaʻi ai ʻa e fakavavevave ʻo e tuʻungá. Ko ha founga lea molū ʻoku totonu ke ongo kole fakamolemole ia. ʻI he taimi tatau, ko e kolé ʻoku totonu ke fai ia fakataha mo e tuʻunga fakamātoato mo ha ongoʻi loloto. Ko ha kole anga-ʻofa ʻe ngalingali lahi ange ke ne ueʻi ʻa e kau fanongó. ʻI he lea maʻana tonu pea mo hono ngaahi kaungāmeʻá, naʻe tala ʻe Paula ki he kau Tesalonaiká: “ʻOku mou ʻilo pe, hange ko e fai ʻa ha tamai ki heʻene fanau aʻana, naʻe pehe ʻemau enginaki kimoutolu tāutaha.” (1 Tes. 2:11) Ko e kau ʻovasia Kalisitiane ko iá naʻa nau fakakolekole ki honau fanga tokouá ʻaki ʻa e ʻofa. ʻAi ke tupu ʻa hoʻo fakamatalá mei he tokanga moʻoni ki hoʻo kau fanongó.

Fakapotopoto. ʻOua ʻe fakafili ki he faʻahinga ʻokú ke feinga ke fakaʻaiʻai ke nau fai ha meʻá. ʻI he taimi tatau, ʻoua ʻe taʻofi mei hono tala ki hoʻo kau fanongó ʻa e “akonaki kotoa pē ʻa e ʻOtuá.” (Ng. 20:​27, NW) Ko e faʻahinga houngaʻiá ʻe ʻikai te nau ʻita pe siʻi ange ʻenau ʻofá ʻiate koe koeʻuhi ko hoʻo fakaʻaiʻai anga-ʻofa kinautolu ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú.—Sāme 141:5.

ʻOku faʻa ʻaonga ke kamataʻaki ʻa e enginakí ʻa e fakaongoongoleleiʻi papau mo loto-moʻoni. Fakakaukau ki he ngaahi meʻa lelei ʻoku fai ʻe ho fanga tokouá​—ʻa e ngaahi meʻa ʻa ia kuo pau ʻoku hōifua lelei ki ai ʻa Sihová: ko e tui ʻoku fakahāhā ʻi heʻenau ngāué, ko e ʻofa ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau feinga mālohi aí, mo ʻenau kātaki ʻi he fehangahangai mo e ngaahi tuʻunga faingataʻá. (1 Tes. 1:​2-8; 2 Tes. 1:​3-5) ʻE tokoniʻi ʻe he meʻá ni ho fanga tokouá ke nau ongoʻi ʻoku fakamahuʻingaʻi mo mahinoʻi kinautolu, pea ʻe tokoniʻi ai kinautolu ke nau tali ʻa e kole ʻe hoko atu aí.

“ʻI he Angakātaki ʻAupito.” Ko e enginakí ʻoku totonu ke fai ia “ʻi he angakātaki ʻaupito.” (2 Tim. 4:2) Ko e hā ʻoku kau ki he meʻá ni? ʻOku kau ki he anga-kātakí ʻa e kītaki ʻūkuma ʻo e halá pe fakatupu ʻitá. Ko ha taha ʻoku anga-kātaki ʻokú ne tauhi maʻu ʻa e ʻamanaki ʻe ngāueʻaki ʻe heʻene kau fanongó ʻa e meʻa ʻokú ne leaʻakí. Ko hono fai ʻa e enginakí ʻi he laumālie ko ení te ne taʻofi ʻa hoʻo kau fanongó mei he fakakaukau ʻokú ke mahaloʻi ha meʻa kovi fekauʻaki mo kinautolu. Ko hoʻo tuipau ʻoku loto ho fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné ke tauhi kia Sihova ʻi he lelei taha ʻo ʻenau malavá ʻe maongo ia ki heʻenau holi ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú.​—Hep. 6:9.

“ʻAki ʻa e Akonaki ʻA Ia ʻOku Leleí.” ʻE lava fēfē ʻe ha tokotaha mātuʻa ke “enginaki ʻaki ʻa e akonaki ʻa ia ʻoku leleí”? ʻAki ʻa e “piki ke maʻu ki he folofola tōnunga ʻo fekauʻaki mo ʻene pōtoʻi ʻi he faiakó.” (Tai. 1:​9, NW) ʻI he ʻikai ke fakahaaʻi hoʻo fakakaukau fakafoʻituituí, ʻai ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá ko e mafai ia ʻi hoʻo kolé. Tuku ke fakafuo ʻe he Tohitapú hoʻo fakakaukau ki he ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ke leaʻakí. Fakahokohoko ʻa e ngaahi ʻaonga ʻo hono ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohitapú ʻi he meʻa ʻokú ke tokanga ki aí. Manatuʻi lelei ʻa e ngaahi nunuʻa​—fakatouʻosi ʻi he lolotongá mo e kahaʻú​—ʻo e ʻikai fai ki he Folofola ʻa e ʻOtuá, pea ngāueʻaki eni ke fakatuipauʻi ʻa hoʻo kau fanongó fekauʻaki mo e fiemaʻu ke fai ha ngāue feʻungamālié.

Fakapapauʻi ke ke fakamatalaʻi lelei ki hoʻo kau fanongó ʻa e meʻa ʻoku totonu ke nau faí mo e founga ʻoku totonu ke nau fai ai iá. ʻAi ke mahino ko hoʻo fakaʻuhingá ʻoku faiaka mālohi ia ʻi he ngaahi Konga Tohitapú. Kapau ʻe fakaʻatā ʻe he ngaahi Konga Tohitapú ha tuʻunga lahi ʻi ha fili ke fai, fakahaaʻi ʻa e tuʻunga ʻo e lahi ko iá. ʻI hoʻo fakamulitukú leva, fai ha kole fakaʻosi ʻa ia te ne fakaivimālohiʻi ʻa e fakapapau ʻa hoʻo kau fanongó ke nau fai ha meʻá.

ʻAki ʻa e “Tauʻatāina ʻo e Leá.” Ke enginaki ola lelei ki he niʻihi kehé, kuo pau ke te maʻu ʻa e “tauʻatāina ʻo e lea ʻi he tuí.” (1 Tim. 3:​13, NW) Ko e hā ʻokú ne fakamafeia ha tokotaha ke lea tauʻatāiná? Ko e moʻoniʻi meʻa ko ia ʻo e fehoanaki ʻa ʻene “faʻifaʻitakinga ngaue lelei” mo e meʻa ʻokú ne enginaki ki hono fanga tokouá ke faí. (Tai. 2:​6, 7; 1 Pita 5:3) ʻI he hoko eni ko e tuʻungá, ko e faʻahinga ʻoku enginaki ke nau fai ha meʻá te nau ʻiloʻi ko e tokotaha ʻokú ne enginaki kia kinautolú ʻoku ʻikai te ne ʻamanekina ke nau fai ʻa e meʻa ʻoku ʻikai te ne fai ʻe iá. Te nau sio ʻe lava ke nau faʻifaʻitaki ki heʻene tuí ʻo hangē ko ʻene feinga ke faʻifaʻitaki kia Kalaisí.​—1 Kol. 10:34 [11:​1, PM]; Fili. 3:​17.

Ko e enginaki ʻoku makatuʻunga ʻi he Folofola ʻa e ʻOtuá pea fai ʻi ha laumālie ʻo e ʻofá ʻe lava ke ne fakahoko ʻa e lelei lahi. Ko e faʻahinga ʻoku fakafatongiaʻaki ʻa hono fai ʻa e enginaki peheé ʻoku totonu ke nau tōtōivi ʻi hono fai iá.​—Loma 12:8.

FOUNGA KE FAI AI IÁ

  • Fakahaaʻi ʻa e ʻofa mo e anga-kātaki, pea lea fakataha mo e fakamātoato.

  • Fakatuʻunga mālohi hoʻo enginakí ʻi he Folofola ʻa e ʻOtuá.

  • ʻAi ke mālohi hoʻo enginakí ʻaki ʻa e hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei.

MEʻA KE FAI: Lau ʻa e tohi ʻa e ʻapositolo ko Paulá kia Filimoné. Kumi ki he ngaahi ʻelemēniti ko ení: (1) fakaongoongolelei loto-māfana, (2) ko e makatuʻunga ʻa ia ʻoku kole ai ʻa Paula maʻa ʻOnesemá, (3) ko e fakaʻuhinga naʻe ngāueʻaki ke fakatuipauʻi kia Filimone ʻa e founga ʻoku totonu ke ne talitali ʻaki ʻene pōpula ʻoku toe foki atú, mo e (4) tuipau ʻa Paula ʻe fai ʻe Filimone ʻa e meʻa totonú. Fakakaukau ki he founga ʻe lava ke ke faʻifaʻitaki ai ki he sīpinga ko ení ʻi hono fai ʻa e enginakí.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share