LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w07 6/15 p. 26-30
  • ʻOku Fakamahuʻingaʻi ʻe Sihova Hoʻo Talangofuá

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • ʻOku Fakamahuʻingaʻi ʻe Sihova Hoʻo Talangofuá
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Anga ʻo e ‘Lelei Ange ʻa e Talangofuá ʻi he Fai Feilaulaú’
  • Ko ha Fakatātā Fakaefakatokanga
  • Talangofua ʻi he Meʻa Kotoa Pē
  • Talangofua ʻOku Tupu mei he ʻOfá
  • ʻOkú Ke Maʻu “ha Loto Talangofua”?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1998
  • “Oku Lelei Lahi ae Talagofua i he Feilaulau”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2011
  • ʻUluaki Tuʻi ʻo ʻIsilelí
    Ngaahi Lēsoni ʻe Lava Ke Ke Ako mei he Tohi Tapú
  • Ko Saula—Ko e ʻUluaki Tuʻi ʻo ʻIsilelí
    Ko ʻEku Tohi ʻo e Ngaahi Talanoa Faka-Tohitapú
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
w07 6/15 p. 26-30

ʻOku Fakamahuʻingaʻi ʻe Sihova Hoʻo Talangofuá

“E hoku foha, ke ke boto koe, bea ke fakafiefiaʻi hoku loto.”​—PALOVEPI 27:​11, PM.

1. Ko e hā ʻa e laumālie ʻoku hūhū ʻi he sōsaieti ʻo e ʻaho ní?

ʻOKU hūhū ʻi he māmani he ʻaho ní ha laumālie ʻo e faʻifaʻitelihá mo e talangataʻá. ʻOku fakamatalaʻi ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻa e ʻuhingá ʻi heʻene tohi ki he kau Kalisitiane ʻi ʻEfesoó: “Naa mou aeva ai i muʻa o fakatatau ki he aluga oe mamani, o tāu moe eiki oe malohi oe atā [pe ʻeá], ae laumalie oku gaue ni i he fānau talagataa.” (Efeso 2:​1, 2, PM) ʻIo, ko Sētane ko e Tēvoló, ʻa e “eiki oe malohi oe atā” pe ʻeá, te ke pehē nai, kuó ne fakameleʻi ʻa e māmaní kotoa ʻaki ʻa e laumālie ʻo e talangataʻá. Naʻá ne fai pehē ʻi he ʻuluaki senitulí, pea kuó ne fai pehē ʻo toe lahi ʻaupito ange talu mei hono kapusi ki tuʻa mei hēvani ʻi he taimi nai ʻo e Tau I ʻa Māmaní.​—Fakahā 12:9.

2, 3. Ko e hā ʻa e ngaahi ʻuhinga ʻoku tau maʻu ke talangofua ai kia Sihová?

2 Kae kehe, ʻi he tuʻunga ko e kau Kalisitiané, ʻoku tau ʻiloʻi ʻoku tuha ʻa Sihova ko e ʻOtuá mo ʻetau talangofua loto-moʻoní koeʻuhi ko ia ʻa hotau Tokotaha-Fakatupú, ʻa e Tokotaha-Fakatolonga ʻo ʻetau moʻuí, ʻa e Hau anga-ʻofá, mo hotau Tokotaha-Faifakahaofí. (Sāme 148:​5, 6; Ngāue 4:​24; Kolose 1:​13; Fakahā 4:​11) Ko e kau ʻIsileli ʻo e ʻaho ʻo Mōsesé naʻa nau ʻiloʻi ko Sihova ʻa honau Tokotaha Foaki-Moʻuí mo honau Fakahaofí. Ko ia ai, naʻe tala ange ʻe Mōsese kia kinautolu: “Ko ia ke mou tokanga ke fai ʻo fakatatau ki he tuʻutuʻuni ʻa Sihova ko homou ʻOtua kiate kimoutolu.” (Teutalonome 5:32) ʻIo, naʻe tuha ʻa Sihova mo ʻenau talangofuá. Neongo ia, naʻa nau hoko vave ʻo talangataʻa ki honau Haú.

3 ʻOku mahuʻinga fēfē ʻa ʻetau talangofuá ki he Tokotaha-Fakatupu ʻo e ʻunivēsí? Naʻe ʻai ʻe he ʻOtuá he taimi ʻe taha ʻa e palōfita ko Sāmiuelá ke ne tala kia Tuʻi Saula: “ʻOku lelei [ange] ʻa e talangofua ʻi he fai feilaulau.” (1 Samiuela 15:​22, 23) Ko e hā ʻoku peheni aí?

Anga ʻo e ‘Lelei Ange ʻa e Talangofuá ʻi he Fai Feilaulaú’

4. ʻI he ʻuhinga fē ʻe lava ke tau ʻoange ai ha meʻa kia Sihová?

4 ʻI hono tuʻunga ko e Tokotaha-Fakatupú, ʻoku ʻosi maʻu ʻe Sihova ia ʻa e meʻa fakamatelie kotoa pē ʻoku tau maʻú. ʻI heʻene peheé, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻe lava ke tau ʻoange maʻana? ʻIo, ʻoku lava ke tau ʻoange kiate ia ʻa e meʻa ʻoku mahuʻinga ʻaupito. Ko e hā ia? ʻE lava ke tau maʻu ʻa e talí mei he ekinaki ko ení: “E hoku foha, ke ke boto koe, bea ke fakafiefiaʻi hoku loto, koeuhi keu faa tali ia aia oku manuki kiate au.” (Palovepi 27:​11, PM) ʻOku lava ke tau ʻoatu ki he ʻOtuá ʻetau talangofuá. Neongo ʻoku tau mau ʻa e ngaahi tuʻunga mo e puipuituʻa kehekehe, ʻi heʻetau talangofuá, ʻoku tau lava taki taha ai ke tali ki he taukaveʻi loto-kovi ʻa Sētane ko e Tēvoló ʻa ʻene pehē heʻikai ke mateaki ai pē ʻa e tangatá ki he ʻOtuá ʻi he fehangahangai mo e ngaahi ʻahiʻahí. He monū ē ko ia!

5. ʻOku anga-fēfē hono uesia ʻa e Tokotaha-Fakatupú ʻe he talangataʻá? Fakatātaaʻi.

5 ʻOku mahuʻingaʻia ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi fili ʻoku tau faí. Kapau ʻoku tau talangataʻa, ʻoku uesia ai ia. Anga-fēfē? ʻOkú ne mamahi ke sio ki ha taha pē ʻoku fou ʻi ha ʻalunga taʻefakapotopoto. (Sāme 78:​40, 41, PM) Tau pehē ʻoku ʻi ai ha tokotaha suka ʻoku ʻikai fai pau ia ki he meʻakai fakatupu moʻui lelei kuo fekauʻi ke ne kai ki he lelei pē maʻaná, pea hokohoko kai ʻe ia ʻa e meʻa naʻe kovi kiate iá. ʻE fēfē ʻa e ongoʻi ʻa ʻene toketā tokangá? ʻOku lava ke tau fakapapauʻi ʻoku ongoʻi mamahi ʻa Sihova ʻi he taimi ʻoku talangataʻa ai ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá kiate iá, he ʻokú ne ʻafioʻi ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo hono tukunoaʻi ʻa e meʻa kuó ne fekauʻi ke fai ke maʻu ai ʻa e moʻuí.

6. Ko e hā te ne tokoniʻi kitautolu ke tau talangofua ki he ʻOtuá?

6 Ko e hā te ne tokoniʻi tāutaha kitautolu ke tau talangofuá? ʻOku feʻungamālie ke tau taki taha kole ki he ʻOtuá ki ha “loto tokanga” pe talangofua, ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Tuʻi Solomoné. Naʻá ne kole ki ha loto pehē ke ne lava ai ʻo ʻiloʻi “ʻa e lelei mo e kovi” koeʻuhi ke fakamaauʻaki ʻa hono kaungā ʻIsilelí. (1 Tuʻi 3:9) ʻOku tau fiemaʻu ha ‘loto talangofua’ ka tau ʻiloʻi ʻa e leleí mo e koví ʻi ha māmani ʻoku hūhū ai ʻa e laumālie ʻo e talangataʻá. Kuo tokonaki mai ʻe he ʻOtuá maʻatautolu ʻa ʻene Folofolá, ko e ngaahi tohi tokoni ako Tohi Tapu, ngaahi fakataha faka-Kalisitiané, mo e kau mātuʻa tokanga ʻi he fakatahaʻangá koeʻuhi ke tau lava ai ʻo fakatupulekina ha ‘loto talangofua.’ ʻOku tau ngāueleleiʻaki ʻa e ngaahi tokonaki ʻofa ko iá?

7. Ko e hā ʻoku fakamamafaʻi ai ʻe Sihova ʻa e talangofuá ʻo mahulu ange ia ʻi he ngaahi feilaulaú?

7 ʻI he fekauʻaki mo e meʻá ni, manatuʻi naʻe fakahaaʻi ʻe Sihova ʻi he kuohilí ki hono kakai ʻi he kuonga muʻá, naʻe toe mahuʻinga ange ʻa e talangofuá ʻi ha ngaahi feilaulau monumanu. (Palovepi 21:​3, 27; Hosea 6:6; Mātiu 12:7) Ko e hā naʻe pehē aí, koeʻuhi ko Sihova naʻá ne fekauʻi ʻa hono kakaí ke nau fai ʻa e ngaahi feilaulau ko iá? Sai, ko e hā e taumuʻa ʻa e tokotaha naʻá ne fai ʻa e feilaulaú? Ko ʻene fai iá ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá? Pe ko ʻene muimui pē ʻana ʻi ha faʻahinga ouau? Kapau ʻoku holi moʻoni ha tokotaha lotu ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá, te ne tokanga ke talangofua ki he ngaahi fekau kotoa ʻa e ʻOtuá. ʻOku ʻikai fiemaʻu ʻe he ʻOtuá ia ʻa e ngaahi feilaulau monumanú, ka ko ʻetau talangofuá ko e meʻa mahuʻinga ia ʻe taha ʻe lava ke tau ʻoatu kiate ia.

Ko ha Fakatātā Fakaefakatokanga

8. Ko e hā naʻe siʻaki ai ʻe he ʻOtuá ʻa Saula ʻi heʻene hoko ko e tuʻí?

8 Ko e lēkooti Tohi Tapu fekauʻaki mo Tuʻi Saulá ʻoku fakamamafaʻi ai ʻa e mātuʻaki mahuʻinga ʻo e talangofuá. Naʻe kamata pule ʻa Saula ko ha pule anga-fakatōkilalo mo anga-fakanānā, ʻo ne ‘siʻi ʻi heʻene vakai ʻaʻaná.’ Neongo ia, ki mui ai naʻe kamata ke puleʻi ʻene ngaahi filí ʻe he hīkisia mo e fakaʻuhinga hala. (1 Samiuela 10:​21, 22; 15:17) ʻI he taimi ʻe taha, naʻe pau ai ke fehangahangai ʻa Saula mo e kau Filisitiá ʻi he tau. Naʻe tala ange ʻe Sāmiuela ki he tuʻí ke ne tatali ange kiate ia ke ne haʻu ʻo fai ʻa e ngaahi feilaulau kia Sihová pea mo ʻoange ha toe ngaahi fakahinohino. Kae kehe, naʻe ʻikai haʻu ʻa Sāmiuela ʻi he taimi ko ia ne ʻamanekina ki aí, pea naʻe kamata ke movete ʻa e kakaí. ʻI he sio ki he meʻa ko iá, naʻe hanga ʻe Saula ʻo “ʻatu ʻa e feilaulau-moifua.” Naʻe taʻefakahōifua eni kia Sihova. ʻI he faifai pea aʻu atu ʻa Sāmiuelá, naʻe fai ʻe he tuʻí ha kalofanga ki heʻene talangataʻá, ʻi heʻene pehē koeʻuhi ko e tōmui ʻa Sāmiuelá naʻá ne “fakataʻemaluʻia” ʻo fai ʻa e feilaulau-mōifuá ke fakavaivaiʻi ʻa e fofonga ʻo Sihová. Kia Tuʻi Saula ko hono fai ʻo e feilaulau ko iá naʻe mahuʻinga ange ia ʻi he talangofua ki he fakahinohino naʻá ne maʻu ke tatali kia Sāmiuela ke ne fai ʻa e feilaulaú. Naʻe tala ange ʻe Sāmiuela kiate ia: “Kuo ke fai vale; kuo ʻikai te ke tauhi ʻa e tuʻutuʻuni ʻa Sihova ko ho ʻOtua, ʻa ia naʻa ne kouna atu.” Ko e talangataʻa kia Sihová ne iku ʻo mole ai meia Saula ʻa hono tuʻunga tuʻí.​—1 Samiuela 10:8; 13:​5-​13.

9. Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Saula ha sīpinga ʻo e talangataʻa ki he ʻOtuá?

9 Naʻe ako ʻe he tuʻí ha lēsoni mei he meʻa ko eni naʻe hokó? ʻIkai! Ki mui ai, naʻe fekauʻi ʻe Sihova ʻa Saula ke ne fakaʻauhamālie ʻa e puleʻanga ʻAmalekí, ʻa ia naʻa nau ʻohofi taʻeʻuhinga ki muʻa ʻa ʻIsileli. Naʻe fiemaʻu ke ʻoua naʻa fakahaofi ʻe Saula ʻo aʻu ki heʻenau fanga manu lalatá. Naʻá ne talangofua ʻo ne ‘taaʻi ʻa Amaleki, mei Havila ʻo fakapehe ki Sua.’ ʻI he haʻu ʻa Sāmiuela ke fakafetaulaki kiate iá, naʻe fiefia ʻa e tuʻí ʻi heʻene ikuná ʻo ne pehē: “Ke monuʻia koe meia Sihova: kuo u fakaai ʻa e folofola ʻa e ʻEiki.” Neongo ia, ʻi he kehe mei he ngaahi fakahinohino mahino naʻa nau maʻú, naʻe fakahaofi ʻe Saula mo hono kakaí ʻa Tuʻi ʻĒkaki mo e “lelei ʻo e sipi mo e pulu, kaeʻumaʻa ʻa e ʻoloua, mo e fanga lami, ʻio, ʻa ia kotoa pe naʻe lelei.” Naʻe fakatonuhiaʻi ʻe Tuʻi Saula ʻa hono ʻalunga talangataʻá ʻaki ʻene pehē: “Naʻe mamaeʻi ʻe he kakai ʻa e lelei ʻo e monumanu koeʻuhiā ke feilaulau ʻaki kia Sihova ko ho ʻOtua.”—1 Samiuela 15:​1-​15.

10. Ko e hā ʻa e lēsoni naʻe ʻikai lava ke ako ʻe Saulá?

10 ʻI he meʻa ko iá, naʻe tala ange ʻe Sāmiuela kia Saula: “He ʻoku manako ʻe Sihova ki he ngaahi feilaulau-moifua mo e ngaahi feilaulau kehe ʻi he fai talangofua ki heʻene folofola? Ko eni, ʻoku lelei [ange] ʻa e talangofua ʻi he fai feilaulau, pea ko e fakaongo ʻi he ngakoʻi sipi tangata.” (1 Samiuela 15:22) Koeʻuhi naʻe fakapapauʻi ʻe Sihova ke fakaʻauha ʻa e fanga monumanu ko iá, naʻe ʻikai ke ala tali kinautolu ke faiʻaki ʻa e ngaahi feilaulaú.

Talangofua ʻi he Meʻa Kotoa Pē

11, 12. (a) ʻOku anga-fēfē ʻa e vakai ʻa Sihova ki heʻetau ngaahi feinga ke fakahōifuaʻi ia ʻi heʻetau lotú? (e) ʻE kākaaʻi fēfeeʻi nai ʻe ha tokotaha ʻa ia tonu ʻi he fakakaukau ʻokú ne fai ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá lolotonga ia ko hono moʻoní ʻokú ne talangataʻa?

11 He fiefia ē ko Sihova ʻi he sio ki heʻene kau sevāniti mateakí ʻoku nau tuʻumaʻu ai pē neongo ʻa e fakatangá, fanongonongo ʻa e Puleʻangá neongo e taʻemahuʻingaʻia ʻa e kakaí, pea maʻu ʻa e ngaahi fakataha faka-Kalisitiané neongo e ongoʻi ʻa e tenge ke ngāue ke maʻu ha moʻuí! Ko ʻetau talangofua ʻi he ngaahi tafaʻaki mahuʻinga pehē ʻo ʻetau moʻui fakalaumālié ʻoku ʻai ai hono lotó ke fiefia! Ko ʻetau ngaahi feinga ʻi he lotu kia Sihová ʻoku mahuʻinga ia kiate ia ʻi hono fai ʻi he ʻofá. ʻE tukunoaʻi nai ʻe he tangatá ʻetau ngāue mālohí, ka ʻoku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá mo manatuʻi ʻetau ngaahi foaki loto-moʻoní.—Mātiu 6:4.

12 Kae kehe, ke fakahōifua kakato ki hotau ʻOtuá, kuo pau ke tau talangofua ʻi he ngaahi tafaʻaki kotoa pē ʻo ʻetau moʻuí. Kuo pau ke ʻoua ʻaupito te tau kākaaʻi kitautolu ʻi he fakakaukau ʻe lava ke tau fai tauʻatāina ha meʻa kehe mei he ngaahi fiemaʻu ʻa e ʻOtuá kehe pē ʻoku tau fai ʻa e lotu kiate ia ʻi he ngaahi tafaʻaki kehe ʻo e moʻuí. Ko e fakatātaá, ʻe kākaaʻi nai ʻe ha taha ʻa ia tonu heʻene fakakaukau kapau te ne fai fakafounga ha ngaahi tafaʻaki ʻo e lotú, ʻe lava pē ke ne hao mei he tauteá ʻi heʻene fai ha ʻulungāanga taʻetaau pe kau ʻi ha faihala mamafa kehe. Ko ha fehālaaki moʻoni ē ko ia!—Kaletia 6:​7, 8.

13. ʻI he tuʻunga fakafoʻituituí, ʻe fēfē nai hano ʻahiʻahiʻi ʻetau talangofua kia Sihová?

13 Fakatatau ki ai, ʻe lava ke tau ʻeke hifo kiate kitautolu, ‘ʻOku ou talangofua kia Sihova ʻi heʻeku ngaahi ngāue fakaʻahó, ʻo aʻu ki he ngaahi meʻa ʻoku hā ngali fakapulipulí?’ Naʻe pehē ʻe Sīsū: “Ko ia oku agatonu i he mea jii, oku agatonu foki ia i he mea lahi; bea ko ia oku taeagatonu i he mea jii, oku taeagatonu ia i he mea lahi.” (Luke 16:​10, PM) ʻOku tau ‘eveeva holo i he loto haohaoa’ pe anga-tonu ʻo aʻu ki ‘hotau loto falé,’ ʻa ia ʻoku ʻikai sio mai ai ʻa e niʻihi kehé kia kitautolú? (Sāme 101:​2, PM) ʻIo, lolotonga ʻetau ʻi hotau falé, ʻe ʻahiʻahiʻi nai ai ʻetau anga-tonú. ʻI he ngaahi fonua lahi ʻa ia ʻoku anga-maheni ʻaki ai ʻa e ʻi he ngaahi ʻapí ʻa e komipiutá, ʻoku maʻungofua ʻaupito ai ʻa e ngaahi ʻata fakalieliá. ʻI he ngaahi taʻu siʻi kuo maliu atú, naʻe ʻikai lava ke sio ha taha ʻi he ngaahi ʻata peheé ka ʻi heʻene toki ʻalu pē ki he ngaahi feituʻu ʻoku fakaʻaliʻali ai ʻa e fakafiefia taʻetāú. Te tau tokanga ʻo talangofua ki he ngaahi lea ʻa Sīsuú: “ʻIlonga ʻa ia te ne fakasio ki ha fefine ke tafunaki ʻene holi ki ai, kuo ne tonoʻi ia ʻi hono loto”? ʻIo, te tau fakafisi ke sio ʻi he ngaahi ʻata taʻetāú? (Mātiu 5:28; Siope 31:​1, 9, 10; Sāme 119:37; Palovepi 6:​24, 25; Efeso 5:​1-4 [Ef 5:3-5, PM]) Fēfē ʻa e ngaahi polokalama TV fakamālohí? ʻOku tau loto-tatau mo hotau ʻOtuá, ʻa ia ‘ʻoku fehiʻa ʻene moʻuí ki ha taha pē ʻoku ʻofa ki he fakamalohí’? (Sāme 11:5) Pe fēfē ʻa hono maʻu tōtuʻa fakafoʻituitui ʻa e ʻolokaholó? ʻOku fakahalaki ʻe he Tohi Tapú ʻa e konaá, ka ʻoku toe fakatokanga mai ki he kau Kalisitiané ke ʻoua te nau angaʻaki hono inu ‘lahi ʻo e uainé.’—Taitusi 2:​3, PM; Luke 21:​34, 35; 1 Timote 3:3.

14. Ko e hā e ngaahi founga ʻe niʻihi ʻoku hoko ai ʻo hā mahino ʻetau talangofua ki he ʻOtuá ʻi he ngaahi meʻa fakapaʻangá?

14 Ko e toe tafaʻaki ʻe taha ʻa ia ʻoku fiemaʻu ai ke tau tokangá ko e ngāue ki he ngaahi meʻa fakapaʻangá. Ko e fakatātaá, te tau kau ki ha founga fakatupu paʻanga vave ʻoku meimei aʻu ki he tuʻunga kākaá? ʻOku fakataueleʻi kitautolu ke tau hanga ki ha ngaahi founga taʻefakalao ke kalofi ai ʻa hono totongi ʻo e ngaahi tukuhaú? Pe ʻi hono kehé, ʻoku tau talangofua fakamākukanga ki he fekau ke “fai kiate kinautolu kotoa pe ʻa e meʻa ʻoku totonu: ʻa e tukuhau kiate ia ʻoku aʻana ʻa e tukuhau”?—Loma 13:7.

Talangofua ʻOku Tupu mei he ʻOfá

15. Ko e hā ʻokú ke talangofua ai ki he ngaahi fekau ʻa Sihová?

15 Ko e talangofua ki he ngaahi fekau fakaʻotuá ʻoku maʻu ai ʻa e ngaahi tāpuaki. Ko e fakatātaá, ʻi he fakaʻehiʻehi mei hono ngāueʻaki ʻo e tapaká, moʻui ʻi he ʻulungāanga tāú, pea ʻi he ʻapasiaʻi ʻa e toputapu ʻo e totó, te tau lava ke hao ai mei hono maʻukovia ʻe he ngaahi mahaki ʻe niʻihi. Tānaki atu ki ai, ʻi he moʻui ʻo fehoanaki mo e moʻoni Fakatohitapú ʻi he ngaahi tafaʻaki kehe ʻo e moʻuí, te tau maʻu ʻaonga nai ai ʻi ha founga fakaʻekonōmika, fakasōsiale pe fakafāmili. (Aisea 48:17) Ko ha faʻahinga ʻaonga fakamatelie pehē pē ʻe lava ke vakai totonu ki ai ko e ngaahi tāpuaki ʻa ia ʻoku fakamoʻoniʻi ai ʻa e ʻaonga ʻo e ngaahi lao ʻa e ʻOtuá. Kae kehe, ko e ʻuhinga tefito ʻo ʻetau talangofua kia Sihová ko ʻetau ʻofa kiate iá. ʻOku ʻikai ke tau tauhi ki he ʻOtuá ʻi he ngaahi ʻuhinga siokita. (Siope 1:​9-​11; 2:​4, 5) Naʻe ʻomai ʻe he ʻOtuá kia kitautolu ʻa e tauʻatāina ke fili ke talangofua ki ha taha pē ʻoku tau loto ke talangofua ki ai. ʻOku tau fili ke talangofua kia Sihová koeʻuhí ʻoku tau loto ke fakahōifuaʻi ia pea koeʻuhi ʻoku tau feinga ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú.​—Loma 6:​16, 17; 1 Sione 5:3.

16, 17. (a) Naʻe anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sīsū ʻa e talangofua ki he ʻOtuá ʻi he ʻofa mei he lotó? (e) ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū?

16 Naʻe fokotuʻu ʻe Sīsū ʻa e faʻifaʻitakiʻanga haohaoá ʻi he talangofua kia Sihova koeʻuhi ko ʻene ʻofa kiate Ia mei he lotó. (Sione 8:​28, 29) Lolotonga ʻa e ʻi māmani ʻa Sīsuú, “naʻa ne lavaʻi ʻene talangofua, ko e ako ʻe heʻene ngaahi mamahi.” (Hepelu 5:​8, 9) Anga-fēfē? Naʻe hanga ʻe Sīsū ʻo “fakamoulaloaʻi ia, bea talagofua ki he mate, io, ae mate i he akau.” (Filipai 2:​7, 8, PM) Neongo naʻe ʻosi talangofua ʻa Sīsū ʻi hēvani, ko ʻene talangofuá naʻe toe ʻahiʻahiʻi lahi ia ʻi māmani. ʻOku lava ke tau fakapapauʻi ʻoku taau moʻoni ʻa Sīsū ʻi he founga kotoa pē ke hoko ko e Taulaʻeiki Lahi maʻa hono fanga tokoua fakalaumālié pea pehē ki he niʻihi kehe ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá ʻoku tuí.—Hepelu 4:​15; 1 Sione 2:​1, 2.

17 Fēfē kitautolu? ʻE lava ke tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻi hono fakamuʻomuʻa ʻa e talangofua ki he finangalo ʻo e ʻOtuá. (1 Pita 2:​21) ʻOku lava ke tau maʻu fakafoʻituitui ʻa e fiemālie ʻi he taimi ʻoku ueʻi ai kitautolu ʻe heʻetau ʻofa ki he ʻOtuá ke tau fai ʻa e meʻa ʻoku fekauʻi mai ʻe Sihová, naʻa mo e ʻi he taimi ʻoku tenge ai pe fakataueleʻi kitautolu ke fai ʻa e meʻa kehé. (Loma 7:​18-​20) ʻOku kau ki heni ʻetau loto-lelei ke talangofua ki he ngaahi fakahinohino mei he faʻahinga ʻoku nau takimuʻa ʻi he lotu moʻoní, neongo ʻoku nau taʻehaohaoa. (Hepelu 13:17) Ko ʻetau talangofua ki he ngaahi fekau fakaʻotuá ʻi heʻetau moʻui fakafoʻituituí ʻoku mahuʻinga ia ʻi he vakai mai ʻa Sihová.

18, 19. ʻOku iku ki he hā ʻetau talangofua mei he lotó ki he ʻOtuá?

18 ʻI he ʻahó ni, ko ʻetau talangofua kia Sihová ʻe kau nai ki ai ʻa e kātakiʻi ʻo e fakatangá koeʻuhi ke tauhi maʻu ai ʻetau anga-tonú. (Ngāue 5:​29) Pehē foki, ko ʻetau talangofua ki he fekau ʻa Sihova ke malanga pea ke faiakó ʻoku fiemaʻu ai ke tau kātaki ke aʻu ki he ngataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ko ení. (Mātiu 24:​13, 14; 28:​19, 20) ʻOku tau fiemaʻu ʻa e kātaki ke hokohoko atu ʻetau fakatahataha fakataha mo hotau fanga tokouá, neongo te tau ongoʻi nai ʻa e mamafa ʻo e ngaahi tenge mei he māmaní. Ko hotau ʻOtua ʻofá ʻokú ne ʻafioʻi kakato ʻetau ngaahi feinga ke talangofua ʻi he ngaahi tafaʻaki ko iá. Kae kehe, ke talangofua kakato, kuo pau ke tau tauʻi hotau kakano angahalaʻiá pea sītuʻa mei he koví lolotonga ia hono fakatupulekina ʻa e houngaʻia ki he meʻa ʻoku leleí.—Loma 12:9.

19 ʻI he taimi ʻoku tau tauhi ai kia Sihova ʻi he ʻofa pea mo ha loto houngaʻiá, “te ne hanga ʻo totongi kiate [kitautolu] ʻoku kumi hākili kiate ia.” (Hepelu 11:6) ʻOku fiemaʻu pea ʻoku lelei ʻa e ngaahi feilaulau totonú, ka ko e talangofua kakato ʻi he ʻofa kia Sihová ʻokú ne fiefia lahi taha aí.—Palovepi 3:​1, 2. 

ʻE Fēfē Haʻo Tali?

• Ko e hā ʻoku lava ai ke tau pehē ʻoku ʻi ai ʻetau meʻa ke ʻoange kia Sihová?

• Ko e hā ʻa e ngaahi fehālaaki naʻe fai ʻe Saulá?

• ʻE lava fēfē ke ke fakahāhā ʻokú ke tui ʻoku lelei ange ʻa e talangofuá ʻi he fai feilaulaú?

• Ko e hā ʻokú ne ueʻi koe ke ke talangofua kia Sihová?

[Fakatātā ʻi he peesi 26]

ʻE fēfē ʻa e ongoʻi ʻa ha toketā tokanga fekauʻaki mo ha tokotaha mahaki ʻokú ne tukunoaʻi ʻene ngaahi faleʻí?

[Fakatātā ʻi he peesi 28]

Ko e hā naʻe langaʻi ai ʻe Tuʻi Saula ʻa e taʻehōifua ʻa Sihová?

[Fakatātā ʻi he peesi 30]

ʻOkú ke talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ʻi he tuʻunga fakapulipuli ʻo ho ʻapí?

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share