ʻI he Fekumi ki he Tuʻunga Fakalaumālié
ʻI heʻene Malanga ʻiloa ʻi he Moʻungá, naʻe pehē ai ʻe Sīsū: “Monūʻiaā ka ko kinautolu ʻoku ongoʻi masiva honau laumalie.” (Mātiu 5:3) Ngalingali ʻokú ke loto-tatau mo e fakamatala ko iá. ʻOku ʻiloʻi ʻe he kakai ʻi he feituʻu kotoa pē ʻa e fiemaʻu ʻo ha tuʻunga fakalaumālie ʻi heʻenau moʻuí pea nau pehē ko ʻenau maʻu pē iá, ʻe ʻomai ai kia kinautolu ʻa e fiefia. Ko ia ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e foʻi lea “tuʻunga fakalaumālie”?
ʻOku fakamatalaʻi ʻe he tikisinale ʻe taha ʻa e tuʻunga fakalaumālié ko e “lāuʻilo pe pipiki ki he ngaahi tuʻunga fakalotú” mo e “anga pe tuʻunga ʻo e hoko ʻo fakalaumālié.” Ko ia ai, ko e ngaahi kupuʻi lea hangē ko e “tuʻunga fakalaumālie,” “hoko ʻo fakalaumālie,” pe “tokanga-fakalaumālié” ʻoku vakai ki ai ʻoku nau ʻuhinga tatau. Ke fakamāʻalaʻala lahi ange ʻa e foʻi leá, fakakaukau angé ki he fakafehoanaki ko ení: Ko ha tokotaha ʻoku pōtoʻi ʻi he ngaahi meʻa fakakomēsialé ʻoku pehē ʻokú ne tokanga-pisinisi. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ko ha taha ʻokú ne fakamahuʻingaʻi lahi ʻa e ngaahi meʻa fakalaumālié pe ngaahi meʻa fakalotú ʻoku pehē ʻokú ne tokanga-fakalaumālie.
ʻOku lava fēfē leva ke maʻu ʻa e tuʻunga fakalaumālie moʻoní? Neongo ko e meimei lotu kotoa pē ʻoku nau taukaveʻi ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e hala ki he tuʻunga fakalaumālié, ko e ngaahi fakahinohinó ʻoku meimei lahi tatau pē ia mo e lahi ʻo e ngaahi siasí tonu. Ko ha Palotisani ʻokú ne taukaveʻi ʻoku fakamoʻui ia ʻi ha fakataha fakaakeake fakalotu. ʻOku feinga ha Katolika ke feohi mo e ʻOtuá ʻi he Misá. ʻOku tuli ha tokotaha lotu Puta ki he fakamāmá fakafou ʻi he fakalaulaulotó. ʻOku feinga ha Hinitū ke fakaʻatā ia mei he vilo ʻa e toe fanauʻi ʻi ha sino kehé fakafou ʻi he fakaʻikaiʻi-kita. Ko e ngaahi meʻá ni kotoa ʻoku nau ʻi he hala ki he tuʻunga fakalaumālie moʻoní? ʻOku ʻi ai ha niʻihi ʻe taki atu ki ai?
Ki he tokolahi, ko e tali ki he ongo fehuʻi ko iá ko e ʻikai. ʻOku nau taukaveʻi ko e tuʻunga fakalaumālié ʻoku ʻuhingá ko e “tui ʻo ʻikai kau ki ha meʻa,” ʻa ia ko e tui ki ha ʻotua pe tuʻunga-ʻotua kae ʻikai kau ki ha siasi. ʻOku ongoʻi ʻe he niʻihi ko e tuʻunga fakalaumālié ʻoku ʻuhinga iá ʻo ʻikai ki ha aʻusia fakalotu, ka ki ha holi ki ha nonga ʻi loto mo ha ʻuhinga ʻi he moʻuí. ʻOku nau fakahaaʻi ko e faʻahinga ʻoku feinga ki he tuʻunga fakalaumālié ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke nau kumi ki ha lotu. ʻI hono kehé, ʻoku fiemaʻu pē ke nau kumi ki loto, ki heʻenau ngaahi ongoʻi ʻi lotó. ʻOku pehē ʻe ha faʻu-tohi ʻe taha: “Ko e tuʻunga fakalaumālie moʻoní ko ha meʻa ia ʻoku maʻu ʻi loto ʻiate kita. Ko hoʻo founga ia ʻo e ʻofa, tali mo fengāueʻaki mo e māmaní mo e kakai takatakai ʻiate koé. Heʻikai lava ke maʻu ia ʻi ha siasi pe ʻi he tui ki ha faʻahinga akonaki pau.”
ʻOku hā mahino, ʻoku kehekehe lahi ʻa e kakaí ʻi heʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e tuʻunga fakalaumālié. ʻOku taukaveʻi ʻi he tohi ʻe laui afe ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e hala ki ha moʻui fakalaumālié, neongo ia ko e kau lautohí ʻoku nau kei faʻa ongoʻi taʻefiemālie pē mo puputuʻu. Kae kehe, ʻoku ʻi ai ʻa e tohi ʻe taha ʻoku ʻi ai ʻa e tataki alafalalaʻanga ki he ngaahi meʻa fakalaumālié. Ko e tohi ia ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e fakamoʻoni naʻe fakamānavaʻi ʻe he ʻOtuá. (2 Timote 3:16) Tau sio angé ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he tohi ko iá, ʻa e Tohi Tapú, fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e tuʻunga fakalaumālié pea mo hono mahuʻingá.
[Maʻuʻanga ʻo e Tā ʻi he peesi 2]
TAKAFÍ: Puipuituʻa: © Mark Hamblin/age fotostock