Ko Hono ʻAi Au Ke U Femoʻuekina Maʻu Pē ʻi he Kautaha ʻa Sihová
Fakamatala fai ʻe Vernon Zubko
NAʻÁ KU tupu hake ʻi ha faama ofi ki Stenen, ko ha kolo ʻi he vahefonua ʻo Saskatchewan, Kānata. Ko ʻeku ongo mātuʻá, ʻa Fred mo Adella, naʻá na ngāue mālohi ke tokonaki fakalaumālie mo fakamatelie maʻa hoku tuofefine lahí, ʻa Aurellia, mo au kae pehē foki ki he tamaiki iiki ʻiate aú, ko Alvin, Allegra, mo Daryl. Aʻu mai ki he ʻahó ni, ʻoku mau kei fakamālōʻia pē ʻemau ongo mātuʻá ʻi hono akoʻi kia kimautolu ʻa e moʻoní.
Ko e tangataʻeikí, ko ha Kalisitiane pani ia, ko ha ʻevangeliō taʻemanavahē. Naʻá ne ngāue mālohi ke maʻu ha maʻuʻanga moʻui, ka naʻá ne toe fakapapauʻi foki ke ʻilo ʻe he tokotaha kotoa ko ha Fakamoʻoni ia. Naʻá ne lea maʻu pē fekauʻaki mo e moʻoní. Ko ʻene faivelengá mo ʻene loto-toʻá naʻe maongo fuoloa ia kia au. Naʻá ne faʻa tala mai, “ʻAi ke ke femoʻuekina maʻu pē ʻi he kautaha ʻa Sihová, pea te ke hao ai mei he ngaahi palopalemá.”
ʻI he taimi lahi, naʻa mau fai ai ʻa e faifakamoʻoni ʻi he halá ʻi Stenen mo e ngaahi kolo kaungāʻapí. Kiate au, naʻe ʻikai faʻa faingofua maʻu pē ia. Ko e kolo taki taha naʻe ʻi ai pē hono kau houtamaki, ʻa ia naʻa nau faʻa haʻu kiate kimautolu tamaikí ʻo fakakataʻaki kimautolu. ʻI he taimi ʻe taha ʻi heʻeku taʻu valú, lolotonga ʻeku tuʻu ʻi ha tuliki mo e Taua Leʻó mo e ʻĀ Haké! mo e ʻātakaiʻi au ʻe ha pupunga tamaiki. Naʻa nau hamusi hoku tatā foʻoú mei hoku ʻulú ʻo hili ia ʻi ha fuʻu pou ʻi hoku tafaʻakí. Kae meʻa mālié, ko ha tokoua matuʻotuʻa ange naʻá ne tokangaʻi aú naʻá ne sio mai ki he meʻa naʻe hokó. Naʻá ne fakaofiofi mai ʻo ʻeke, “Vern, ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku hoko?” Naʻe pulia fakatovave atu e tamaikí. Neongo naʻe kiʻi fakatupu ʻita ʻa e meʻa naʻe hokó, naʻe akoʻi mai kiate au ʻi he taimi ʻoku fai ai ʻa e faifakamoʻoni ʻi he halá, ʻoku totonu ke te hikihiki holo pē kae ʻoua ʻe tuʻumaʻu hangē ha fuʻu poú. Ko e ngaahi ako pehē lolotonga ʻa e ngaahi taʻu ʻo ʻeku tupu haké naʻe toe ʻomi foki ai kiate au ʻa e loto-toʻa ko ia naʻe fiemaʻu ki he ʻalu mei he matapā-ki-he-matapā.
Ko Alvin mo aú naʻá ma papitaiso ʻi Mē 1951. Naʻá ku taʻu 13. ʻOku ou kei manatuʻi pē ko Tokoua Jack Nathan, naʻá ne fai ʻa e malanga papí, ʻa ia naʻá ne fakaʻaiʻai kimautolu ke ʻoua ʻaupito naʻa ʻosi atu ha māhina kuo teʻeki fai ha lea fekauʻaki mo Sihova.a ʻI homau fāmilí, ko e ngāue tāimuʻá naʻe fai ʻa e lāulea ki ai ko e ngāue lelei taha ia ke muimui ki aí. Ko ia ʻi he 1958, hili pē ia ʻa e ʻosi ʻeku akó, naʻá ku hiki ai ʻo tāimuʻa ʻi Winnipeg, Manitoba. Neongo naʻe fiefia ʻa e tangataʻeikí ke u ngāue mo ia ʻi heʻemau pisinisi fakafāmilí ko ha toko taha tele papa, ko ia mo e fineʻeikí naʻá na fakalototoʻaʻi mālohi ʻa e ngāue fakafaifekau taimi-kakató ʻona tokoniʻi ʻeku hikí.
Ko ha ʻApi Foʻou mo ha Hoa Foʻou
ʻI he 1959, naʻe fakaafeʻi ai ʻe he ʻōfisi vaʻá ha taha pē ʻokú ne lava ke fai peheé ke hiki ki Quebec, ʻa ia ʻoku ʻi ai ʻa e fiemaʻu lahi ki ha kau ʻevangeliō. Naʻá ku ʻalu ke tāimuʻa ʻi Montreal. Ko ha liliu lahi moʻoni ia! Ko ha hokosia foʻou ia ʻi heʻeku moʻuí, ʻi heʻeku ako ke lea faka-Falanisē pea ke feʻunuʻaki ki ha anga-fakafonua kehe. Naʻe tala mai kiate au ʻe heʻemau ʻovasia sēketí, “ʻOua ʻaupito naʻá ke pehē, ‘Ko e founga eni ʻemau fai ia ʻi homau feituʻú.’” Ko ha faleʻi lelei ia.—1 Kol. 9:22, 23.
Naʻe ʻikai ke ʻi ai haʻaku hoa tāimuʻa ʻi heʻeku hiki ki Quebec. Kae kehe, ko ha tuofefine kei finemui ko hono hingoá ko Shirley Turcotte, ʻa ia naʻá ku fetaulaki mo ia ki muʻa ʻi Winnipeg, naʻá ne hoko ko hoku hoa tuʻumaʻu ʻi he taimi naʻá ma mali ai ʻi Fepueli 1961. Ko ia foki naʻá ne haʻu mei ha fāmili naʻe ʻofa kia Sihova. Neongo naʻe ʻikai te u teitei mahinoʻi kakato ia ʻi ha taimi naʻá ne hoko ko ha matavai mahuʻinga ʻo e fakaivimālohi mo e fakalototoʻa kiate au ʻi he faai mai ʻa e ngaahi taʻú.
Ko ha Fononga ki Gaspé
Hili ha taʻu ʻe ua ʻema malí, naʻe fakanofo kimaua ko ha ongo tāimuʻa makehe ʻi Rimouski, Quebec. ʻI he faʻahitaʻu failau hokó, naʻe kole mai ai ʻa e ʻōfisi vaʻá kia kimaua ke ma fai ha fononga fakamalanga ki he kotoa ʻo e Muitolotolo Gaspé, ʻi he matāfanga fakahahake ʻo Kānatá. Ko ʻema vāhenga-ngāué ke tō ki he lahi taha ʻe ala lavá ʻa e ngaahi tenga ʻo e moʻoní. (Koh. 11:6) Naʻá ma fakafonu ʻema kaá ʻaki ha ngaahi makasini laka hake he 1,000 mo e ngaahi tohi ofi ki he 400, pea pehē ki he meʻakai mo e vala, pea kamata leva ʻema fononga fakamalanga māhina ʻe taha. Naʻá ma ngāueʻi ʻa e fanga kiʻi kolo iiki ʻi Gaspé ʻi ha founga fokotuʻutuʻu maau. Naʻe fakatokanga ʻa e letiō ʻi he feituʻú ko e ongo Fakamoʻoní ʻokú na haʻu pea tala ki he kakaí ke ʻoua te nau tali ʻa ʻema ngaahi tohí. Kae kehe, ko e faʻahinga tokolahi ʻo e feituʻú naʻe ʻikai te nau mahinoʻi ʻa e fanongonongó pea nau tui ko hono tuʻuaki ʻo ʻema ngaahi tohí, ko ia naʻa nau tali ʻa e ngaahi tohí.
ʻI he ngaahi taʻu ko iá, ko e tauʻatāina ke malangá naʻe mātuʻaki foʻou ʻi ha ngaahi tafaʻaki ʻe niʻihi ʻo Quebec, pea naʻe ʻikai ko ha meʻa foʻou ia hono taʻofi ʻe he polisí. Naʻe hoko eni ʻi he taha ʻo e ngaahi kolo naʻá ma tuku ai ʻa e tohi ʻi he meimei matapā kotoa pē. Naʻe tala mai ʻe ha ʻōfisa kiate kimaua ke mau ʻalu ki he ʻapi polisí, pea naʻá ma talangofua leva. Naʻá ku ʻilo ai ko e loea maʻá e koló naʻá ne fai ha tuʻutuʻuni ke taʻofi kimaua mei he malangá. Koeʻuhí ko e pule polisí naʻe mamaʻo ia ʻi he ʻaho ko iá, naʻá ku ʻoatu ki he loeá ha tohi kuo fakaikiiki fakalelei mei he ʻōfisi vaʻa ʻi Toronto naʻe fakamatalaʻi ai ʻa ʻema totonu ke malangá. Hili hono lau ʻa e tohí, naʻe pehē leva ʻe he loeá: “Sio mai, ʻoku ʻikai te u loto ke hoko ha ngaahi palopalema. Ko e pātele tauhi palōkiá ia naʻá ne tala mai ke taʻofi kimouá.” Koeʻuhí naʻá ma fiemaʻu ʻa e kakai ʻi he feituʻú ke nau mahinoʻi ko ʻema ngāué naʻe ʻikai ke taʻefakalao, naʻá ma foki leva ki he feituʻu ʻa ia naʻe taʻofi ai kimaua ʻe he polisí pea toe hoko atu ʻema ngāue fakafaifekaú.
ʻI he pongipongi hokó naʻá ma toe foki ke sio ki he pule polisí, naʻá ne ʻita he fanongo naʻe taʻofi kimauá. Ke mou fanongo mai heʻene telefoni ki he loeá! Naʻe tala mai kiate kimaua ʻe he ʻōfisa polisí kapau ʻe toe ʻi ai ha ngaahi palopalema, ʻoku totonu ke ma tā hangatonu ange ki ai pea te ne fai leva ha meʻa ki ai. Neongo ko e ongo sola kimaua pea fakangatangata ʻema lea faka-Falaniseé, naʻá ma ʻilo ko e kakaí naʻa nau anga-lelei mo talitali kakai. Ka naʻá ma fifili, ‘Te nau toe ʻilo koā e moʻoní pe ʻikai?’ Naʻá ma maʻu ʻa e talí ʻi he ngaahi taʻu ki muí ʻi he taimi naʻá ma toe foki atu ke langa ʻa e ngaahi Fale Fakatahaʻangá ʻi he kotoa ʻo Gaspé. Naʻá ma ʻilo ko e tokolahi ʻo e faʻahinga ko ia kuó ma faifakamoʻoni ki aí kuo nau hoko he taimí ni ko homa fanga tokoua. Ko e moʻoni, ko Sihova ʻa e toko taha ʻokú ne ʻai ia ke tupú.—1 Kol. 3:6, 7.
ʻOkú Ma Maʻu ha Tofiʻa
Ko homa ʻofefiné ʻa Lisa naʻe fāʻeleʻi ʻi he 1970. Ko e tofiʻa ko eni meia Sihová naʻe tānaki mai ai ʻa e fiefia lahi ki heʻema moʻuí. Ko Shirley mo Lisa naʻá na ngāue fakataha mo au ʻi he ngaahi langa Fale Fakatahaʻanga lahi. Hili e ʻosi ʻa e ako ʻa Lisá, naʻá ne pehē: “ʻE tangataʻeiki mo e fineʻeiki, koeʻuhí ko e tuku hoʻomo ngāue taimi-kakató ʻi ha kiʻi taimi koeʻuhí ko au, te u feinga ke totongi fakafoki atu ia ʻaki ʻeku hoko ko ha tāimuʻa.” Laka hake he taʻu ʻe 20 ki mui aí, ʻoku kei ngāue pē ʻa Lisa ko ha tāimuʻa, ka ʻi he taimi ní fakataha mo hono husepānití, ʻa Sylvain. ʻOkú na maʻu fakataha ʻa e monū ʻo e ngāue ʻi ha ngaahi ngāue langa fakavahaʻa puleʻanga ʻe niʻihi. Ko ʻemau taumuʻa ko ha fāmilí ke tauhi ʻemau moʻuí ke faingofua pea ke fakafaingamālieʻi maʻu pē kimautolu ki he ngāue ʻa Sihová. Kuo ʻikai ʻaupito teitei ngalo ʻiate au ʻa e ngaahi lea ʻa Lisa ʻi he taimi naʻá ne kamata tāimuʻa aí. Ko hono moʻoní, naʻá ne ueʻi au ke toe foki ki he ngāue taimi-kakató ʻi he 2001, pea kuó u tāimuʻa talu mei ai. ʻOku hokohoko atu hono akoʻi au ʻe he tāimuʻá ke u falala kia Sihova ʻi he meʻa kotoa pē ʻoku ou faí pea moʻui ʻi ha moʻui faingofua kae femoʻuekina mo fiefia.
Ko e Ngaahi Ngāue Langá ʻOku Fiemaʻu ki Ai ʻa e ʻOfa, Mateaki mo e Faitōnunga
Kuo akoʻi ʻe Sihova au kapau te ma fakafaingamālieʻi kimaua pea tali ha faʻahinga vāhenga-ngāue pē te ne ʻomai kia kimaua, ʻe ʻi ai ʻa e ngaahi tāpuaki lahi te ma utu. Ko e ngāue ʻi ha Kōmiti Langa Fakafeituʻu mo ngāue ʻi ha ngaahi ngāue langá fakataha mo hoku fanga tokoua mo e fanga tuofāfiné ʻi he kotoa ʻo Quebec mo ha toe feituʻu pē ko ha monū mahuʻinga ia.
Neongo ko e niʻihi ʻo e kau ngāue polé heʻikai nai te nau fai ha ngaahi malanga mālie mei he peletifōmú, ʻi he ngaahi ngāue langa Fale Fakatahaʻangá ʻoku nau ngingila kinautolu hangē ha ngaahi foʻi fetuʻú. Ko e siʻi faʻahingá ni ʻoku tuku honau lotó ki he ngāué, pea ko honau ngaahi talēnití ʻoku hā ia ai. Ko e olá ʻoku hoko maʻu pē ia ko ha fale fakaʻofoʻofa ke ngāueʻaki ki he lotu kia Sihová.
Kuo ʻeke kia au, “Ko e hā ʻa e ngaahi ʻulungaanga mahuʻinga taha ki ha tokotaha pole ki ha ngāue Fale Fakatahaʻanga?” Mei heʻeku taukeí, kuo pau ki ha taha ke ne ʻuluaki ʻofa kia Sihova mo hono ʻAló pea pehē ki he fetokouaʻakí. (1 Kol. 16:14) Ko hono uá, ʻoku fiemaʻu ʻa e mateaki mo e faitōnunga. ʻI he taimi ʻoku ʻikai hoko ai ʻa e ngaahi meʻá ʻo fakatatau ki he meʻa ʻoku tau loto ki aí—pea ʻe hoko ʻa e meʻá ni—ko ha tokotaha mateaki te ne hokohoko atu ke poupou ki he fokotuʻutuʻu fakateokalatí. Ko e faitōnungá te ne ueʻi ia ke pole ki he ngaahi ngāue ʻi he kahaʻú.
Houngaʻia kia Sihova
Neongo naʻe mālōlō ʻeku tangataʻeikí ʻi ʻi he 1985, ko ʻene akonaki ko ia ke u femoʻuekina maʻu pē ʻi he kautaha ʻa Sihová ʻoku kei tohitongi pē ʻi hoku ʻatamaí. Hangē ko e niʻihi ko ia kuo nau maʻu ʻenau vāhenga-ngāue ʻi he konga fakahēvani ʻo e kautaha ʻa Sihová, ʻoku ʻikai ha veiveiua ʻokú ne femoʻuekina. (Fkh. 14:13) ʻOku 97 he taimí ni ʻa e fineʻeikí. Koeʻuhí ko ha pā kālava, ʻoku ʻikai ke ne kei lava ʻo lea lelei hangē ko ia naʻá ne anga ki aí; neongo ia, ʻokú ne ʻilo pē ʻene Tohi Tapú. ʻOkú ne hiki ʻa e ngaahi konga tohi ʻi heʻene ngaahi faitohí pea fakalototoʻaʻi kimautolu ke tauhi faitōnunga maʻu pē kia Sihova. He houngaʻia moʻoni ē ko kimautolu fānaú ʻi hono maʻu ha ongo mātuʻa ʻofa pehē!
ʻOku ou toe houngaʻia foki kia Sihova koeʻuhi ko Shirley, ko hoku uaifi mo hoku hoa faitōnunga. ʻOku mahuʻinga maʻu pē ki hono lotó ʻa e faleʻi naʻe fai ange kiate ia ʻe heʻene faʻeé, “Ko Vern te ne femoʻuekina moʻoni maʻu pē ʻi he moʻoní, pea kuo pau ke ke ako ke vahevahe ia mo e niʻihi kehé.” ʻI he taimi naʻá ma mali ai ʻi he taʻu ʻe 49 kuohilí, naʻá ma fakapapau te ma tupu ʻo motuʻa fakataha, tauhi kia Sihova, pea kapau te ma fakatou hao ʻi he ngataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ko ení, te ma toe foki ʻo kei siʻi fakataha pea hokohoko atu ʻa e tauhi kiate iá ʻo taʻengata. ʻIo, kuó ma “tupulekina maʻu ai pe ʻi he ngaue ʻa e ʻEiki.” (1 Kol. 15:58) ʻI he tafaʻaki ʻa Sihová naʻá ne tokangaʻi moʻoni kimaua pea kuó ne fakapapauʻi ke ʻoua ʻaupito naʻá ma nounou ʻi ha meʻa ʻoku lelei.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Sio ki he Watchtower, Sepitema 1, 1990, peesi 10-14, ki he talanoa ki he moʻui ʻa Jack Halliday Nathan.
[Fakatātā ʻi he peesi 31]
“Ko ʻemau taumuʻa ko ha fāmilí ke tauhi ʻemau moʻuí ke faingofua pea ke fakafaingamālieʻi maʻu pē kimautolu ki he ngāue ʻa Sihová”