ʻOku Tauteaʻi Kitautolu ʻe he ʻOtuá?
“ʻOku ou fakakaukau ko e tembatsu (tautea fakaʻotua) ia, neongo ʻoku ou ongoʻi fakaʻofaʻia ʻi he kau maʻukovia ʻe he fakatamakí,” ko e lau ia ʻa ha politiki Siapani tuʻu-ki-muʻa hili hono taaʻi ʻa e fonua ko iá ʻe ha mofuike 9.0 hono mālohí mo ha sūnami ʻi Maʻasi 2011.
ʻI he taimi naʻe mate ai ʻa e toko 220,000 tupu ʻi he mofuike ko ia naʻá ne taaʻi ʻa Haiti ʻi Sanuali 2010, naʻe taukaveʻi ai ʻe ha ʻevangeliō televīsone ʻiloa ʻo pehē naʻe hoko iá koeʻuhi naʻa nau “fuakava ke faʻahi mo e tēvoló” pea naʻe fiemaʻu ke nau “tafoki ki he ʻotuá.”
“ʻOku fiemaʻu ʻe he ʻOtuá ke fakaʻaaki hotau konisēnisi [kuo] mate mo ongongataʻá,” ko e fakahaaʻi ia ʻe ha pātele Katolika ʻi he taimi naʻe mate ai ha kakai ʻe toko 79 ʻi haʻanau tuku lele ʻi Manila, ʻOtu Motu Filipainí. Naʻe līpooti ai ʻe ha nusipepa ʻo pehē “ko e pēseti ʻe uofulu-mā-taha ʻo e kakai lalahí ʻoku nau tui ʻoku tukuange mai ʻe he ʻOtuá ʻene houhaú ʻi he holo ʻa e ngaahi moʻungá, ngaahi ʻahiohió, mo e ngaahi fakatamaki kehe” ʻa ia ʻoku nau faʻa taaʻi ʻa e fonuá.
KO E tui ko ia ʻoku ʻomai ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi fakatamakí ke tauteaʻi ʻaki ʻa e kakai koví ʻoku ʻikai ko ha meʻa foʻou. ʻI he 1755, hili e ʻauha ha kakai ʻe toko 60,000 ʻi ha mofuike, ko ha vela, mo ha sūnami naʻá ne taaʻi ʻa Lisbon, Potukali, naʻe fehuʻi ai ʻa e filōsefa ʻiloa ko Voltaire: “Naʻe lahi ange koā ʻa e fulikivanu naʻe maʻu ʻi Lisbon ne holó, ʻi Pālesi, ʻa ia ʻoku lahi fau ai ʻa e ngaahi fiefia he meʻa taʻetāú?” Ko e moʻoni, kuo fifili ʻa e laui miliona pe ʻoku ngāueʻaki koā ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi fakatamaki fakanatulá ke tauteaʻi ʻaki ʻa e kakaí. ʻI he ngaahi fonua lahi ko e ngaahi fakatamaki peheé ko hono moʻoní ʻoku ui ia ko e ngaahi ngāue ʻa e ʻOtuá.
ʻI he vakai ki he meʻa kotoa ko ení, ʻoku fiemaʻu ke tau ʻeke: Kuo ngāueʻaki moʻoni koā ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi fakatamaki fakanatulá ke tauteaʻi ʻaki ʻa e kakaí? Ko e lahi fau ʻa e ngaahi meʻa fakalilifu ki mui ní ko e tautea ia mei he ʻOtuá?
ʻI heʻenau fakavave ke tukuakiʻi ʻa e ʻOtuá, ʻoku tuhu ʻa e niʻihi ki he ngaahi fakamatala Fakatohitapu ʻa ia naʻe ʻomai ai ʻe he ʻOtuá ʻa e fakaʻauha ʻaki ʻa e ngaahi ʻelemēniti ʻo natulá. (Sēnesi 7:17-22; 18:20; 19:24, 25; Nōmipa 16:31-35) Kae kehe, ko hano sivisiviʻi ʻo e ngaahi fakamatala Fakatohitapu ko ení ʻoku fakahaaʻi ai, ʻi he tuʻunga taki taha, ʻoku ʻi ai ʻa e meʻa makehe tefito ʻe tolu. ʻUluakí, naʻe ʻi ai ha fakatokanga tokamuʻa. Uá, ʻi he ʻikai hangē ko e ngaahi fakatamaki fakanatula he ʻaho ní, ʻa ia ʻoku tāmateʻi fakatouʻosi ai ʻa e kakai leleí mo e kakai koví, ko e fakaʻauha mei he ʻOtuá naʻe filifili. Ko e kau fulikivanu taʻemangoí pē pe ko e faʻahinga ko ia naʻa nau fakafisi ke fanongo ki he ngaahi fakatokangá naʻe fakaʻauhá. Tolú, naʻe ʻai ʻe he ʻOtuá ha founga ke hao ai ʻa e kakai tonuhiá.—Sēnesi 7:1, 23; 19:15-17; Nōmipa 16:23-27.
ʻI he ngaahi fakatamaki taʻefaʻalaua kuó ne fakaʻauha ʻa e moʻui ʻa e kakai ʻe laui miliona he ʻaho ní, ʻoku ʻikai ha fakamoʻoni naʻe fakatupunga ia ʻe he ʻOtuá. Ko e hā leva ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e fakalalahi ʻoku hā mahino ʻi he ngaahi fakatamaki peheé? ʻE lava fēfē ke tau fekuki mo ia? Pea ʻe faifai ange pea ʻi ai ha taimi ʻa ia heʻikai toe ʻi ai ha ngaahi fakatamaki? Te ke maʻu ʻa e talí ʻi he ngaahi kupu hokó.