Fakataha-Lahi Fakavahe 1995-1996 “Kau Fakahīkihiki Fiefia”
1 Ko e ngaahi ʻuhinga ʻe fiha ʻoku tau maʻu ke tau fiefia aí? Mahalo pē ko e tokosiʻi ʻo kitautolu kuo tau feinga ke fakahokohoko kotoa kinautolu. Neongo ʻa e moʻui ʻi ha māmani maveuveu mo taʻepaú, kuo tau maʻu ʻa e ngaahi ʻuhinga lahi ke fiefia ai. Ko e “Kau Fakahīkihiki Fiefia” ko e kaveinga fakalototoʻa ia ʻo e ngaahi fakataha-lahi fakavahe ki he 1995-1996.
2 ʻOku tau fakahīkihikiʻi ʻa Sihova koeʻuhi kuó ne akoʻi mai kiate kitautolu ʻa e moʻoní. (ʻAi. 54:13; Sione 8:32) Ko ia ai, ʻoku tau loto-fiefia ke fakahā ʻa e moʻoní ki he faʻahinga kotoa ʻoku kumi ki he maluʻangá mo e fiefiá. (ʻIsi. 9:4; Ng. 20:35) Ko ʻetau fetokouaʻaki faka-Kalisitiané foki ʻokú ne ʻomai kiate kitautolu ʻa e loto-fiefia. ʻOku ʻomai ʻe ha fāmili fakalaumālie anga-ʻofa ʻa e fiemālié mo e fiefiá. ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi ʻuhinga ʻe niʻihi ki heʻetau loto-fiefiá ʻa ia ʻokú ne ueʻi kitautolu ke fakahīkihikiʻi ʻa Sihova. Ko e ngaahi malanga mo e ngaahi fakahāhā ʻi he fakataha-lahí te ne tohoakiʻi ʻetau tokangá ki he toe ngaahi ʻuhinga Fakatohitapu ki he loto-fiefia ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosi faingataʻá ni.
3 Ko ha Fakataha-lahi ʻAho ʻe Tolu: Kuó ke fai ha ngaahi fokotuʻutuʻu mo hoʻo pule-ngāué ke ʻi ai ha taimi ke ke maʻu ai ʻa e ʻaho ʻe tolu kotoa ʻo e fakataha-lahí? Ko e ngaahi mātuʻa ʻoku kei ako ʻenau fānaú ʻa ia te nau maʻu ha taha ʻo e ngaahi fakataha-lahí ʻi he lolotonga ʻo e taimi akó ʻoku totonu ke nau fakamatala anga-fakaʻapaʻapa ki he kau faiakó ko ʻenau fānaú ʻe ʻikai te nau maʻu ako ʻi he Falaité koeʻuhi ko e konga mahuʻinga ko ʻeni ʻo ʻenau lotú.
4 ʻE kamata ʻa e polokalamá he Falaité ʻi he 9:40 a.m. pea fakaʻosi ki he Sāpaté ʻo fakafuofua ki he 3:50 p.m. ʻI he Tokonakí mo e Sāpaté, ʻe kamata ʻa e polokalamá ʻi he 9:30 a.m.
5 Te Ke ʻI Ai?: ʻOku enginakiʻi kitautolu ke maʻu ʻa e ʻaho ʻe tolu kotoa ʻo e fakataha-lahí. Ko e hā hono ʻuhingá? ʻOku fiemaʻu kitautolu ʻe Sihova ke tau ʻi ai. ʻI he ʻahó ni ko ʻetau tuí pea mo e moʻui lelei fakalaumālié ʻoku ʻohofi mālohi. Naʻe akonaki mai ʻa Paula ke “ʻoua naʻa tau liʻaki ʻetau ngaahi fakataha” ʻi ha taimi naʻe hokosia ai ʻe he kau Kalisitiane ʻi Siuteá ʻa e mafasia lahi. (Hep. 3:12, 13; 10:25) Ko e kau Filipaí naʻa nau moʻui ʻi he “lotolotonga ʻo e toʻutangata angapikopiko mo heke.” Ka, naʻa nau “ulo ʻi honau haʻohaʻonga ko e ngaahi maamaʻanga ʻi mamani.” (Fili. 2:15) Ko e hā hono ʻuhinga naʻe kehe ai ʻa e kau Kalisitiane ko ʻeni ʻi he ʻuluaki senitulí? Koeʻuhi he naʻa nau muimui talangofua ki he tataki ʻa e laumālie māʻoniʻoni ʻa ia naʻe fakahinohinoʻi kinautolu ke nau fakatahataha fakataha “ke fefakaʻaiʻaiʻaki . . . ki he feʻofaʻaki mo e ngaue lelei.”—Hep. 10:24.
6 ʻE tākiekina keheʻi kitautolu ʻe he māmaní, ʻo fakavaivaiʻi ʻetau holi ke fakataha mo hotau ngaahi tokouá mo fakahīkihikiʻi ʻa Sihová. ʻI he faʻahitaʻu māfaná ni ʻoku fakaafeʻi kitautolu ke anganofo ki he laumālie ʻo Sihová pea fiefia ai ʻi he ʻaho ʻe tolu kotoa ʻo e fakataha-lahí. ʻOku tau fakapapauʻi ke ʻi ai mo e kotoa ʻo hotau fāmilí? ʻOku fiemaʻu ke tau fakaivia ʻetau ʻofá mo e tuí maʻu ai pē. Kuo tokonaki ʻe Sihova ʻa e ngaahi fakataha-lahi fakataʻú ke tokoniʻi kitautolu ʻi he meʻá ni.
7 Foki ki ʻApi mo ha Koloa Mahuʻinga: ʻE lava fēfē ke ke maʻu ʻa e ʻaonga lahi taha mei he fakataha-lahí? Ko e talí ʻi ha foʻi lea pē ʻe taha, ko e “tokanga.” ʻOku ʻikai ke faingofua ʻeni ʻi ha sōsaieti ʻoku fakavavevave mo loto-tāngia. ʻOku faingataʻa nai ke tokanga ʻa e kau talavou longomoʻuí, ka ko ha pole ia ʻoku fehangahangai mo kitautolu kotoa ʻi he taimi ʻoku tau ʻi ai ai ʻi ha fakataha-lahi fakavahé. ʻE faingofua kiate kitautolu ke tokanga kapau te tau palani ki muʻa. ʻEke hifo kiate koe, ‘Ko e hā ʻa e kaveinga ʻo e fakataha-lahí?’ Fakalaulauloto ki ai! ‘Ko e hā ʻa e ʻuhinga te u ʻalu ai ki aí, pea ko e hā ʻa e meʻa te u fai ʻi he lolotonga ʻo e ʻaho ʻe tolú? Te u ʻalu ki ha fakafiefia ʻi he ngaahi efiafi ko iá, pe kuó u fokotuʻutuʻu ha taimi feʻunga ke mālōlō mo fakamanatu ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻo e fakataha-lahí?’
8 Ko e kaveinga ʻo e Watchtower ʻo Fepueli 1, 1984, “ʻOkú Ke Fakalaulauloto pe Fakaʻānaua Pē?” naʻe ʻomai ai ha ngaahi fokotuʻu ʻe niʻihi ki he founga ke maʻu ai ha ʻaonga mei ha fakataha pea fakaʻosiʻaki ʻo pehē: “Ko e mapuleʻi ʻo e ʻatamaí ko e meʻa mātuʻaki mahuʻingá ia.” ʻI he kamata ke lea ʻa e tokotaha malangá, ʻoku tau faʻa tokanga, kae mahalo ʻi he hili ʻa e fanongo ki ha konga ʻo e malangá, kuo tau fakaʻatā leva ʻa hotau ʻatamaí ke “hōloa.” Te tau lava fēfē ke taʻofi ʻeni mei haʻane hoko?
9 Ko e ngaahi fokotuʻu naʻe ʻomai he kuo hilí ʻoku feʻunga ke toe ʻai koeʻuhi ʻoku nau ola lelei. Kapau ʻe malava, feinga ke maʻu ha mālōlō feʻunga ʻi he pō taki taha. Ko hono fai ha palani leleí ʻe faʻa fakaʻatā ai koe ke maʻu ʻa e mālōlō ʻoku fiemaʻú.
10 Ko hono hiki ha nouti nounou kuo fakamoʻoniʻi ko ha tokoni ia ki he tokangá. Kapau te ke feinga ke hiki ha ngaahi fakamatala lahi, ʻe mole ʻaupito nai ha ngaahi poini mahuʻinga. Ko ha fokotuʻu pē, ke hiki ʻa e ngaahi noutí ʻaki ʻa e taumuʻa ke fakahā ha fakamatala nounou ʻo e polokalamá ki ha tokotaha ako Tohitapu pe ko ha taha ʻoku ʻikai ke lava ʻo mavahe mei ʻapi. Neongo ʻoku ʻikai nai ke ke fakakaukau ki ha tokotaha, te ke maʻu ha taumuʻa ke hiki ʻa e ngaahi noutí, pea ʻi he hili ʻa e fakataha-lahí te ke maʻu nai ha ngaahi faingamālie ke fakahā atu ai ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻo e polokalamá ʻi he lolotonga ʻo e faifakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení ki he ngaahi mēmipa ʻo e fāmilí ʻa ia ʻoku ʻikai ke tuí. ʻI hono hiki ʻa e ngaahi noutí pea fakahā atu ʻa e meʻa naʻá ke fanongo ki aí, ʻe ʻikai ke vave ʻene ngalo ʻiate koe ʻa e fakamatala ko iá. Ko hono leaʻakí ʻoku fakatupulekina ai ʻa e malava ʻo manatuʻi fuoloá.
11 Neongo ʻe ʻikai ke toe tokonaki mai ha meʻakai, ʻoku kei ʻi ai ʻa e ngaahi fakamole lahi ʻoku kau ki he fakataha-lahí. Naʻa mo e taimi ʻoku fai ai ha fakataha-lahi ʻi ha taha ʻo hotau ngaahi holo faiʻanga ʻasemipilií ʻoku kei ʻi ai ʻa e ʻuhila pea mo e ngaahi nāunau fakamaʻa ke totongi. ʻOku anga-fēfē ʻa hono totongi ʻa e ngaahi fakamole ko ʻení? Fakafou ʻi heʻetau ngaahi meʻaʻofa loto-fiefoakí, pe ko e paʻanga pe ko ha sieke ʻo ʻai ke totongi ki he “Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova.” ʻOku fehoanakimālie ʻeni mo Sāme 96:8 pea mo 2 Kalonikali 31:12.
12 Kau Fakahīkihiki Fiefia ʻOku Fakalāngilangiʻi ʻa Sihova ʻAki ʻa e ʻUlungaanga Fakaʻotuá: Ko ha palopalema ʻoku hoko maʻu pē ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi taʻú ko e tokolahi taha ʻo e ngaahi tokoua ʻoku nau fetalanoaʻaki ʻi he ngaahi hala vahaʻa lokí pea ʻi tuʻa ʻi he holó he lolotonga ʻa e polokalamá. ʻI ha fakataha-lahi ʻe taha ʻi he taʻu kuo ʻosí, naʻe maʻu ai ʻi he puha meʻaʻofa loto-fiefoakí ha kiʻi tohi mei ha tokotaha ako Tohitapu. ʻOku pehē ai: “Naʻe ʻikai te u ʻohovale lahi pehē ki muʻa ʻi he longoaʻa, ngaue holo, pōtalanoa, mo e ʻulungaanga taʻefakaʻapaʻapa ʻi he ngaahi hala vahaʻa lokí he lolotonga ʻa e ngaahi malangá . . . kuo teʻeki ai ke u hoko ko ha Fakamoʻoni au, ko ha taha kei ako pē au pea ako ke ʻapasia mo manavahē ki he ʻOtuá.” Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ha taha ʻiate kitautolu ʻoku fie fakangalingali ʻoku ʻikai ke houngaʻia ʻi he ngaahi tokonaki ʻa Sihová.
13 ʻI he taimi kātoa ʻoku totonu ke tau ʻeke hifo kiate kitautolu: ‘Ko hai ʻoku ou fakafofongaʻí, pea ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻoku ou maʻu ai ʻa e fakataha-lahi ko ʻení?’ Ko hotau tuʻunga fakalaumālié mo e anga-līʻoa ki he ʻOtuá ʻoku tapua ia ʻi heʻetau lea, ʻulungaanga, pea mo e houngaʻia ki he ngaahi tokonaki fakalaumālié. (Sēm. 3:13; 1 Pita 2:2, 3, 12) Ko e ngaahi tokoua naʻa nau kātakiʻi ʻi he ngaahi taʻu lahi ʻa e ngaahi fakangatangatá mo e ngaahi fakataputapuí ʻoku faʻa fakatokangaʻi ʻa ʻenau tokanga lelei ange mo e anga-fakaʻapaʻapa ange ʻi he ngaahi fakataha-lahí, ʻo nofo ʻi honau ngaahi seá pē, ʻo tokanga fakamātoato ki he ngaahi malangá mo e ngaahi fakahāhaá.
14 Ko Ho Valá mo e Teuteú ʻOkú Na Fakamatalaʻi Koe: ʻI he 1 Sāmiuela 16:7, ʻoku fakamanatu mai ai kiate kitautolu “ʻoku sio ʻa e tangata ki he mata, ka ʻoku sio ʻa e ʻEiki ki he loto.” Ko ia, ʻoku faʻa fakamaauʻi kitautolu ʻe he kakaí ʻo makatuʻunga ʻi hotau fōtunga hā maí. Ko hotau valá mo e teuteú ke vakaiʻi lelei, tautefito ʻi he taimi ʻoku tau ʻi he fakataha-lahí koeʻuhi ko e lotu pea mo e fakahinohino ki he moʻui faka-Kalisitiané. Kapau ko ha tokotaha kei talavou koe ʻokú ke kei ako pe ko hoʻo ngāue fakaemāmaní ʻokú ne ʻai koe ʻo ke felāveʻi ofi ai mo e kakai ʻoku muimui ki he ngaahi sitaila ʻa e māmaní, ko ha pole nai ia ke pipiki ki he ngaahi tuʻunga faka-Kalisitiane ki he vala ʻoku fakanānaá.
15 Ko e ngaahi tuʻunga ki he valá mo e teuteú ʻoku kehekehe ia ʻi māmani kotoa. Ko e kau Kalisitiané ʻoku ʻamanekina ke nau tui ʻa e vala taau mo fakanānā. Ko hai ʻoku totonu ke ne fakapapauʻi ʻa e meʻá ni? Ko e ngaahi mātuʻá ʻoku totonu ke nau fakapapauʻi ko ʻenau fānau tupú ʻoku ʻikai te nau ʻai ʻa e vala ʻoku hangē ko e toʻutupu ʻo e māmaní ʻi he ʻapiakó. ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi fakahinohino ʻaonga kuo ʻosi tokonaki mai ke tokoni kiate kitautolu ki hono fai ha ngaahi fili fakapotopoto ki he tafaʻaki fakatupu mamahingofua ko ʻení. ʻOku tau fakalototoʻaʻi ke toe fakamanatu ʻa e Awake! ʻo Fepueli 8, 1987, ʻi he kupu “Ko e Hā Hono ʻUhinga Kiate Koe ʻa e Valá?” Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa naʻe vakai ki ai ʻi he niʻihi ʻo ʻetau ngaahi fakataha-lahi ʻi he taʻu kuo ʻosí?
16 ʻI he hili ha taha ʻo e ngaahi Fakataha-Lahi Fakavahe “Manavahē ki he ʻOtuá,” naʻa tau maʻu ai ʻa e fakamatalá ni: “Ko e ngaahi tokouá mo e ngaahi tuofāfiné naʻe hā ʻoku lelei ange honau valá, teuteú, mo e ʻulungaangá ʻi he fakataha-lahi ʻi he taʻu ní. . . . Kae kehe, ʻoku kei ʻi ai pē ʻa e ngaahi tuʻunga ʻe niʻihi mo e ngaahi tōʻonga ʻa ia ʻoku fiemaʻu ke fakaleleiʻi ange.” ʻI he hili ha fakataha-lahi ʻe taha naʻe ʻi ai ha lipooti ʻo fakatokangaʻi lahi ʻaupito ai ʻa e vala taʻefakanānaá. Naʻe taku ʻe he lipootí ʻo pehē ko e vala ʻo e faʻahinga ʻe niʻihi naʻe taukovi ki ha niʻihi kehe. Ko e faʻahinga ʻe niʻihi mei tuʻa naʻa nau ʻi aí naʻa nau fakatokangaʻi foki ʻa e vala taʻefakanānaá. Ko e vala ʻo e faʻahinga ʻe niʻihi naʻe fakatou fuʻu aata mo manoʻo.
17 Ko e tokolahi taha ʻo e ngaahi tokouá mo e ngaahi tuofāfiné ʻoku nau tui ʻa e vala fakanānā mo taau ʻi he faiʻanga fakataha-lahí. Kae kehe, ki mui ai, ʻi he ngaahi hōtelé pe ʻi he ngaahi fale-kaí, ko e ngaahi tokoua ʻe niʻihi mo e ngaahi tuofāfine, ʻoku nau kei tui pē honau fakaʻilongá, naʻa nau vala ʻāpanga, tangikalī motuʻa, pe talausese mutu nounou ʻaupito, pea . . . mo e ngaahi sīpinga vala faikehe ʻo ʻikai ke taau ai ko e kakai ʻa e ʻOtuá.” Kapau ʻoku fakatokangaʻi ʻe he kau mātuʻá ha niʻihi kuo nau hehema ke teuteu ʻi he foungá ni he lolotonga ʻo e taimi ʻevá, ʻe feʻungamālie ke fai ha akonaki anga-ʻofa kae tuʻumaʻu, tautefito ʻi he tuʻunga ko e kau maʻu ʻo e fakataha-lahi faka-Kalisitiané. Kātaki ʻo fakamanatu mo hoʻo kau ako Tohitapú ʻa ē te nau maʻu ʻa e fakataha-lahí ʻa e ngaahi fakahinohino ʻo fekauʻaki mo e ʻulungaangá mo e teuteú ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi ʻi ʻolungá.
18 Ngaahi Meʻa-fai-tā mo e Nāunau Hiki Polokalama: ʻOku feʻungamālie ke ʻoatu ha fakamanatu anga-ʻofa ʻo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa-fai-taá mo e nāunau hiki polokalamá. Kātaki ʻo manatuʻi, kapau ʻokú ke palani ke ngāueʻaki ha ngaahi meʻa-fai-tā, meʻa-fai-tā vitiō, pe ha faʻahinga pē ʻo e nāunau hiki polokalamá, fakahā ʻa e fakaʻatuʻí kiate kinautolu ʻoku takatakai kiate koé. ʻI he ngaue holo he lolotonga ʻa e polokalamá pea naʻa mo hono hiki pē ʻa e polokalamá mei hoto seá ʻe fakaleluʻi nai ai ʻa e niʻihi kehé. ʻOku ʻikai totonu ke fakahoko ha faʻahinga pē ʻo e nāunau hiki polokalamá ki he nāunau fakaʻuhilá pe meʻa fakaleʻolahí, pea ʻoku ʻikai totonu foki ke tāpuni ʻa e ngaahi hala vahaʻa seá pe ʻaluʻanga ʻo e kakaí. Pe ʻokú ke fakakaukau ke fai ha faitā pe ko hano hiki ha konga ʻo e polokalamá ʻaki ha meʻa-fai-tā vitiō pe ko ha tepi ko ha meʻa fakafoʻituitui pē ia. Ko e ngaahi laʻi tā ko ia kuo hikí ʻoku nau fakamanatu kiate koe he ngaahi fakakaukau fakamānako ʻi he vakai ki ai ʻamui ange. Ko e ngaahi nāunau peheé ʻoku totonu ke ngāueʻaki ʻi ha founga tokanga, ʻi ha founga ʻe ʻikai ke fakaleluʻi ai ʻa e niʻihi kehé pe fakafaingataʻaʻiaʻi koe mei hono maʻu ʻa e ʻaonga lahi taha mei he polokalamá. ʻI hoʻo foki ki ʻapí, ʻe ʻi ai ha taimi ke vakaiʻi ai ʻa e ngaahi meʻa kuo hikí? Te ke ʻilo nai ko hono hiki ʻa e ngaahi noutí ʻe feʻunga ʻānoa ia.
19 Tangutuʻanga: ʻI he fakataha-lahi taki taha ʻoku tau maʻu ai ha niʻihi ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fiemaʻu makehe ki ai, ʻo hangē ko e kau taʻumotuʻá mo e kau faingataʻaʻiá. Hoko ʻo mata-tokanga foki ke tokoni ki he faʻahinga ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fiemaʻu makehe ki aí ke maʻu honau seá ʻo kapau ʻoku ʻikai te nau haʻu mo ha tokotaha ʻokú ne tokangaʻi kinautolu.
20 Tokangaʻi Hoʻo Ngaahi Fiemaʻu Meʻakai ki he Fakataha-lahí: Hangē ko ia ʻokú ke ʻiloʻí, naʻe fanongonongo ʻe he ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻo Fepueli 1995: “Kamata ʻi Fepueli 1995 ʻe ʻikai ke maʻu atu ha inu ʻi he ngaahi fakataha-lahi fakavahé, ngaahi ʻasemipilī fakafeituʻú mo e ngaahi ʻaho ʻasemipilī makehé. Ko e tokotaha taki taha ʻoku totonu ke ne ʻomai ʻene meʻakai mo e inu.” Pea ko e fakalahi ʻo ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga ʻo Fepuelí 1995 naʻe fakamatala ki he ʻuhinga naʻe fai ai ʻa e liliú ni pea kuo fakahā ai ʻa e ngaahi fokotuʻu lelei ki he founga ke tokangaʻi ai ʻe he tokotaha taki taha ʻa ʻene meʻakaí pe inu pē ʻaʻana ʻa ia ʻoku fiemaʻu ki he fakataha-lahí. ʻE lelei kiate kitautolu kotoa ke ʻoua naʻa ngata pē ʻetau toe fakamanatu ʻa e fakalahí ni ʻiate kitautolu pē kae pehē foki ke fetalanoaʻaki ai mo ʻetau kau ako Tohitapú ʻi heʻenau teuteu ke ʻalu ki he fakataha-lahí. ʻOku mahuʻinga ke tala ange ki he kau ako Tohitapú ʻo pehē ko e faʻahinga kātoa te nau haʻu ki he fakataha-lahí te nau ʻomai ʻenau meʻakai mo e inu pē ʻa kinautolu.
21 Ke fakamamafaʻi ʻa e ngaahi poini pē ʻe niʻihi, te ke fiemaʻu ke manatuʻi ʻa e ngaahi fokotuʻú ni ke ʻomai ki he taimi mālōlō hoʻataá: ngaahi meʻakai maʻamaʻa, faingofua mo fakatupu moʻui lelei ʻo tatau pē mo ia ʻoku faʻa ʻave ʻe he kakaí ki he ngāue fakamāmaní, hangē ko e saniuisi mo e fuaʻiʻakau foʻou. Ko e ngaahi inu ʻo kau ai ʻa e kofi, ngaahi inu momoko, huhuʻaʻi fuaʻiʻakau, pea mo e hina vai, ʻi ha ʻutuʻanga ʻe ʻikai ke mafahi pe ko ha hina vai mafana. ʻOku tali pē ke ʻomai ʻa e fanga kiʻi kula iiki. Kae kehe, ʻoku ʻikai totonu ke ʻomai ha ʻolokaholo ki he fale faiʻanga fakataha-lahí. ʻOku totonu ke fai ha tokanga makehe ʻi he taimi ʻe ngāueʻaki ai ʻa e ngaahi hina sioʻatá. ʻOku totonu ke fakaʻehiʻehi mei he kai ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi konga ʻo e polokalamá. ʻE hā mei ai ʻa e taʻefakaʻapaʻapa ki he meʻakai fakalaumālie kuo maʻú.
22 ʻOku lelei ke fai ha fakakaukau fakamātoato ki he taimi kuo vaheʻi ki he taimi mālōloó ʻoku fokotuʻutuʻu ia ke lava ʻo maʻu ai ʻa e ngaahi meʻakai maʻamaʻá pea fiefia ʻi he feohi fakateokalati mo hotau ngaahi tokouá mo e ngaahi tuofāfiné. ʻI he tuʻunga ko e kakai ʻa Sihová, ʻoku tau fakatokangaʻi ko e meʻakai fakalaumālie ʻi he ngaahi fakataha-lahí ko e meʻa mahuʻinga taha ia ʻi hono fakafehoanaki atu ki he ngaahi meʻa fakamatelié, pea ʻoku totonu ke tau fai ha palani ʻo fakatatau ki ai.
23 ʻI Sanuali 26-28, 1996, ko e ʻuluaki Fakataha-Lahi Fakavahe ia ʻe fai ʻi hotau Fale Fakatahaʻanga foʻoú. Kuó ke fakakakato hoʻo ngaahi teuteú, pea ʻokú ke mateuteu ke fiefia ʻi he ʻaho ʻe tolu ʻo e feohi fiefia pea mo e ngaahi meʻa fakalaumālie leleí? Ko ʻetau lotu moʻoní ia ke tāpuakiʻi ʻe Sihova hoʻo ngaahi feinga ke maʻu ʻa e fakataha-lahi ko ʻeni ʻo e faʻahitaʻu māfaná fakataha mo hotau ngaahi tokouá mo e ngaahi tuofāfiné ʻi heʻetau nōfoʻi ʻi he founga ke tau hoko ai ko e kau fakahīkihiki fiefia ʻo Sihová.
[Puha ʻi he peesi 6]
Ngaahi Fakamanatu Fekauʻaki mo e Fakataha-lahi Fakavahé
Papitaiso: Ko e kau teu papitaisó ʻoku totonu ke nau nofo ʻi honau tangutuʻangá ʻi he faʻahi kuo vaheʻi kiate kinautolú ki muʻa ʻi he kamata ʻa e polokalama ʻi he pongipongi Tokonakí. Kuo fakatokangaʻi ʻoku ʻi ai ʻa e faʻahinga ʻoku nau tui ʻa e faʻahinga vala ʻoku ʻikai ke molumalu pea ʻoku fakasiʻisiʻi ai ʻa e mahuʻinga ʻo e meʻa ʻoku hokó. Ko kinautolu taki taha ʻoku teu ke papitaisó ʻoku totonu ke nau haʻu mo e teunga kaukau ʻoku taau pea mo ha tauveli. ʻI he hili ʻa e malanga papitaisó mo e lotu ʻe fai ʻe he tokotaha malangá, ko e tokotaha sea ʻi he konga ko ʻení te ne fakahā ha ngaahi fakahinohino nounou ki he kau teu papitaisó peá ne toki fakahā ʻa e hiva ke faí. ʻI he hili hono hivaʻi ʻa e veesi fakaʻosí, ko e kau fakanofonofó te nau taki atu leva ʻa e kau teu papitaisó ki he feituʻu ʻe fai ai ʻa e fakaukú. Koeʻuhi ko e papitaisó ko ha fakaʻilonga ia ʻo ʻete fakatapuí ko ha meʻa fakafoʻituitui mo fekoekoeʻi ia ʻi he vahaʻa ʻo e tokotaha ko iá mo Sihova, ko ia ai ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha fokotuʻutuʻu ke fai ha papitaiso tauhoa, ʻa ia ʻoku fāʻofua pe fetakinima ai ha ongo teu papitaiso ʻe toko ua pe tokolahi ange ʻi he lolotonga ʻo e fai ʻo e papitaisó.
Ngaahi Kaati Fakaʻilonga: Kātaki ʻo tui muʻa ʻa e kaati fakaʻilongá ʻi he fakataha-lahí pea ʻi he lolotonga ʻa hoʻo feʻaluʻaki mei he feituʻu ʻoku fai ai ʻa e fakataha-lahí. Ko e meʻá ni ʻoku faʻa maʻu ai ha faingamālie ke tau fai ha fakamoʻoni lelei he lolotonga ʻa e fefonongaʻakí. ʻOku totonu ke maʻu ʻa e ngaahi kaati fakaʻilongá mo e ngaahi faʻoʻangá ʻo fakafou mai ʻi hoʻo fakatahaʻangá, koeʻuhi ʻe ʻikai malava ke maʻu kinautolu ʻi he fakataha-lahí. Manatuʻi ke ke haʻu mo hoʻo kaati ko e Advance Medical Directive/Release fakamuimui.
Ngāue Pole: Te ke malava ke vaheʻi ha taimi ʻi he fakataha-lahí ke ke tokoni ai ʻi ha taha ʻo e ngaahi potungāué? Ko e ngāue ki hotau ngaahi tokouá, neongo ko ha ngaahi houa siʻi pē, ʻe mātuʻaki tokoni ʻaupito ia pea maʻu mei ai ha fiemālie lahi. Kapau te ke malava ʻo tokoni, kātaki ʻo fetuʻutaki ki he Potungāue Ngāue Polé ʻi he fakataha-lahí. ʻOku malava foki ke fai ʻe he fānau ʻoku siʻi hifo he taʻu 16 ʻa e tokoni lelei ʻaki ʻenau ngāue ʻi he malumalu ʻo e tataki ʻa ha taha ʻo e ongo mātuʻá pe ko ha taha lahi kehe ʻoku falalaʻanga.
Ko e Ngaahi Fakatokanga: ʻI he ʻai ke tokanga ai pē ki he ngaahi palopalema ʻe malava ke hokó, ʻoku malava ke tau hao ai mei ha faingataʻa ʻoku ʻikai ke fiemaʻu ke hoko. Ko e kau kaihaʻá mo e faʻahinga ʻoku taʻetokanga ki he totonú te nau faʻa kumi ki he kakai ʻoku nau mamaʻo mei honau ʻātakai mahení. Fakapapauʻi ʻoku lokaʻi ʻa hoʻo meʻalelé ʻi he taimi kotoa pē, pea ʻoua ʻe teitei tuku ha faʻahinga meʻa ke ʻasi mai mei loto ke fakataueleʻi ai ha taha ke ne hae ia. Ko e kau kaihaʻá mo e kau toho kato paʻangá ʻoku nau faʻa fakahanga ʻenau tokangá ki he ngaahi fakatahataha lalahi peheé. ʻOku ʻikai ke fakapotopoto ke tuku ha ngaahi meʻa mahuʻinga ʻi ho tangutuʻangá. ʻOku ʻikai malava ke ke ʻilo pau pe ko e tokotaha kotoa pē ʻoku takatakai kiate koé ko ha Kalisitiane. Ko ia ko e hā ke tuku atu ai ha meʻa fakatauele? Kuo ʻi ai ʻa e ngaahi lipooti ʻe niʻihi ʻo kau ki he feinga ʻa e niʻihi ʻoku ʻikai ko ha kau Fakamoʻoní ke tauheleʻi ʻa e fānaú mei he feituʻu ʻoku fai ai ʻa e fakatahá. ʻAI KE KE SIO MAʻU PĒ KI HOʻO FĀNAÚ ʻI HE TAIMI KOTOA PĒ.