LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w24 Mē p. 20-25
  • Founga ke Kumi Ai ha Hoa Mali Feʻungamālie

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Founga ke Kumi Ai ha Hoa Mali Feʻungamālie
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2024
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • KUMI HA HOA FEʻUNGAMĀLIE
  • VAHEʻI ʻA E TAIMI KE SIOFI ʻA E TOKOTAHÁ
  • KAMATAʻI HA FAISŌ
  • ʻE LAVA FĒFĒ KE POUPOUʻI ʻE HE NIʻIHI KEHÉ ʻA E KAU KALISITIANE TAʻEMALÍ?
  • Founga ke Lavameʻa Ai ha Faisō
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2024
  • Ko e Teuteu ki ha Nofo Mali Lavameʻa
    Ko e Fakapulipuli ʻo e Fāmili Fiefiá
  • ʻE Lava Fēfē Ke U Fakahoko ha Faisō Ola Lelei?
    Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
  • Hoko ʻo Femateakiʻaki
    ʻE Lava Ke Fiefia Ho Fāmilí
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2024
w24 Mē p. 20-25

KUPU AKO 21

HIVA 107 Sīpinga Fakaʻotua ʻo e ʻOfá

Founga ke Kumi Ai ha Hoa Mali Feʻungamālie

“Ko hai ʻe lava ke ne maʻu ha uaifi lavameʻa? ʻOku mahuʻinga mamaʻo ange ia ʻi he maka feó.”—PAL. 31:10.

TAUMUʻÁ

Ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu ʻe lava ke ne tokoniʻi ha taha ke kumi ha hoa mali feʻungamālie pea mo e founga ʻe lava ke poupouʻi ai ʻe he niʻihi kehe ʻi he fakatahaʻangá ʻa e faʻahinga taʻemali ʻoku nau loto ke malí.

1-2. (a) Ko e hā ʻa e ngaahi tafaʻaki ʻoku totonu ke fakakaukau ki ai ʻa e kau Kalisitiane taʻemalí ki muʻa ke kamata ha faisō? (e) Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e “faisō”? (Sio ki he “Lea mo Hono ʻUhinga.”)

TE KE loto ke mali? Neongo ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke mali kae toki fiefia, ko e kau Kalisitiane taʻemali tokolahi, ʻa e kei siʻi pe taʻumotuʻa, ʻoku nau fakatuʻotuʻa atu ke maʻu ha hoa mali. Ko e moʻoni, ki muʻa ke ke fakakaukau ki he faisoó, ʻoku totonu ke ke hoko ʻo mateuteu fakapaʻanga, fakalaumālie mo fakaeongo ki he nofo malí.a (1 Kol. 7:36) Kapau ko e tuʻungá ia, ʻoku ngalingali ange te ke maʻu ha nofo mali lavameʻa.

2 Kae kehe, ʻoku ʻikai ke faingofua maʻu pē ke maʻu ha hoa mali feʻungamālie. (Pal. 31:10) Pea naʻa mo e taimi ʻokú ke maʻu ai ha taha ʻokú ke saiʻia ke ʻiloʻi lelei angé, heʻikai nai faingofua ke kamata ha faisō.b ʻI he kupu ko ení, te tau lāulea ki he meʻa ʻe lava ke ne tokoniʻi ʻa e kau Kalisitiane taʻemalí ke maʻu ha hoa feʻungamālie pea kamata ha faisō. Te tau toe ako foki ki he founga ʻe lava ai ke poupouʻi ʻe he niʻihi kehe ʻi he fakatahaʻangá ʻa e faʻahinga ʻoku nau loto ke malí.

KUMI HA HOA FEʻUNGAMĀLIE

3. Ko e hā ʻa e ngaahi tafaʻaki ʻoku totonu ke fakakaukau ki ai ha Kalisitiane taʻemali ʻi he taimi ʻokú ne kumi ai ki ha hoa mali?

3 Kapau te ke saiʻia ke mali, ʻoku lelei tahá ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻokú ke fakasio ki ai ʻi ha hoa ki muʻa ke kamata ha faisō.c He ka ʻikai, heʻikai ke ke fakatokangaʻi ai ha hoa feʻungamālie pe te ke kamata faisō mo ha tokotaha ʻoku ʻikai ke taau moʻoni mo koe. Ko e moʻoni, ko ha hoa feʻungamālie ʻoku totonu ko ha Kalisitiane ʻosi papitaiso. (1 Kol. 7:39) Ka ʻoku ʻikai ko e tokotaha ʻosi papitaiso kotoa pē ʻe hoko ko ha hoa mali lelei kiate koe. Ko ia ʻe lava ke ke ʻeke hifo: ‘Ko e hā ʻeku ngaahi taumuʻa ʻi he moʻuí? Ko e hā ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻoku ou vakai ki ai ʻoku mahuʻinga ke maʻu ʻe ha hoa mali? Ko e ngaahi meʻa ʻoku ou ʻamanekiná ʻoku fakaʻatuʻi?’

4. Ko e hā ʻa e ngaahi kole kuo fakakau ʻe he niʻihi ʻi heʻenau ngaahi lotú?

4 ʻOku ʻikai ha veiveiua, kuó ke ʻosi lotu fekauʻaki mo hono kumi ha hoa ʻo kapau ko hoʻo holí ia. (Fil. 4:6) Ko e moʻoni, ʻoku ʻikai ke talaʻofa ʻe Sihova te ne ʻoange ha hoa mali ki ha taha. Ka ʻokú ne tokanga fekauʻaki mo hoʻo ngaahi fiemaʻú mo hoʻo ngaahi ongoʻí, pea ʻe lava ke ne tokoniʻi koe lolotonga hoʻo kumi ha hoá. Ko ia hokohoko atu ke vahevahe kiate ia hoʻo ngaahi holí mo e ngaahi ongoʻí. (Saame 62:8) Lotu ki ha kātaki mo ha poto. (Sēm. 1:5) Ko John,d ko ha tokoua taʻemali mei ʻAmelika, ʻokú ne fakamatala ki he meʻa ʻokú ne fakakau ʻi heʻene ngaahi lotú: “ʻOku ou tala ange kia Sihova ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻoku ou holi ke maʻu ʻi ha hoa. ʻOku ou lotu ki ha ngaahi faingamālie ke u fetaulaki ai mo ha hoa feʻungamālie. ʻOku ou toe kole kia Sihova ke ne tokoniʻi au ke u fakatupulekina ʻa e ngaahi ʻulungaanga te ne ʻai ke u hoko ko ha husepāniti lelei.” Ko Tanya, ko ha tuofefine mei Suli Langikā, ʻokú ne pehē: “ʻI he lolotonga ʻeku kumi ha hoa mali feʻungamālié, ʻoku ou kole kia Sihova ke ne tokoniʻi au ke u nofoʻaki faitōnunga, fakakaukau pau, pea fiefia.” Neongo kapau heʻikai te ke maʻu leva ha hoa mali feʻungamālie, ʻoku talaʻofa ʻe Sihova te ne hokohoko atu ke tokangaʻi hoʻo ngaahi fiemaʻu fakaesinó mo fakaeongó.—Saame 55:22.

5. Ko e hā ʻa e ngaahi faingamālie ʻoku maʻu ʻe he kau Kalisitiane taʻemalí ke fetaulaki ai mo ha tokotaha ʻoku ʻofa kia Sihova? (1 Kolinitō 15:58) (Sio foki ki he fakatātaá.)

5 ʻOku fakalototoʻaʻi kitautolu ʻe he Tohi Tapú ke tau “femoʻuekina . . . ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí.” (Lau ʻa e 1 Kolinitō 15:58.) ʻI hoʻo hanganaki femoʻuekina ʻi he ngāue ʻa Sihová pea fakamoleki ʻa e taimi mo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine kehekehé, ʻe ʻikai ngata pē hoʻo maʻu ʻa e feohi fakatupu langa haké ka te ke toe maʻu foki ai ʻa e faingamālie ke fetaulaki mo e faʻahinga taʻemali ʻa ia, ʻi he hangē ko koé, ʻoku nau tokangataha ki he tauhi kia Sihová. Pea ʻi hoʻo fai ho lelei tahá ke fakahōifuaʻi ʻa Sihová, te ke hokosia ai ʻa e fiefia moʻoní.

Fakatātā: 1. Ko ha tuofefine taʻemali ʻokú ne talanoa fiefia mo ha tuofefine taʻumotuʻa ʻi heʻena ngāue fakataha ʻi he ngāue fakamalangá. 2. Ko e tuofefine taʻemalí ʻokú ne tufa ʻa e meʻakaí ʻi ha poloseki langa fakateokalati. 3. Ko ha tokoua taʻemali ʻokú ne kau fakataha mo ha mātuʻa ʻi ha ʻaʻahi fakatauhisipi ki ha ongo meʻa. 4. Ko e tokoua taʻemalí ʻokú ne ngāueʻaki ha kili ʻi he poloseki langa fakateokalati tatau.

Kapau ʻokú ke hanganaki femoʻuekina ʻi he ngāue ʻa Sihová pea fakamoleki ʻa e taimi mo e kaungā-Kalisitiané, te ke fetaulaki nai mo e niʻihi kehe ʻoku nau loto ke mali (Sio ki he palakalafi 5)


6. ʻI he lolotonga ʻa e kumi ki ha hoá, ko e hā ʻoku totonu ke manatuʻi ʻe he kau Kalisitiane taʻemalí?

6 Neongo ia, ko ha kiʻi fakatokanga: ʻOua ʻe tō hoʻo fakamamafá ki he kumi ha hoá. (Fil. 1:10) Ko e fiefia moʻoní ʻoku ʻikai makatuʻunga ia pe ʻokú ke mali pe ʻikai, ka ʻi ho vahaʻangatae mo Sihová. (Māt. 5:3) Pea ʻi he lolotonga hoʻo taʻemalí, ʻokú ke maʻu nai ʻa e tauʻatāina lahi ange ke fakalahi hoʻo ngāue fakafaifekaú. (1 Kol. 7:​32, 33) Ngāue lelei taha ʻaki ʻa e taimi ko ení. Ko Jessica, ko ha tuofefine mei ʻAmelika naʻe mali ʻi hono taʻu 30 tupu lahí, ʻokú ne pehē, “Naʻá ku nofoʻaki femoʻuekina ʻi he ngāue fakafaifekaú, pea naʻe tokoni ia ke u hoko ʻo fiemālie neongo ʻeku loto ke malí.”

VAHEʻI ʻA E TAIMI KE SIOFI ʻA E TOKOTAHÁ

7. Ko e hā ʻoku fakapotopoto ai ke siofi ha hoa feʻungamālie ʻi ha kiʻi taimi ki muʻa ke ke fakahaaʻi hoʻo tokangá ki he tokotaha ko iá? (Palōveepi 13:16)

7 Fēfē kapau ʻokú ke fakakaukau ki ha tokotaha ʻe hoko nai ko ha hoa mali lelei? ʻOku totonu ke ke fakahaaʻi leva hoʻo tokangá ki he tokotahá? ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko ha tokotaha fakapotopoto ʻokú ne maʻu ʻa e ʻiló ki muʻa ke ne fai ha ngāue. (Lau ʻa e Palōveepi 13:16.) Ko ia ʻe fakapotopoto kiate koe ke ke siofi fakalelei ha taha ʻi ha kiʻi taimi ki muʻa ke ke fakahaaʻi hoʻo tokangá ki he tokotaha ko iá. “Ko e ngaahi ongoʻí ʻe lava ke vave ʻene malanga haké ka ʻoku toe vave pē ʻene mole atú,” ko e lea ia ʻa Aschwin mei Netaleni. “Ko ia ʻi hoʻo tuku ha taimi ke siofi ai ha tokotaha, heʻikai ke ke kamataʻi ha faisō ʻo fakapuna pē he māfana.” ʻIkai ko ia pē, ʻi hoʻo siofi ʻa e tokotaha ʻe tahá, te ke fakatokangaʻi nai ʻoku ʻikai ko e tokotaha totonu ia kiate koé.

8. ʻE lava fēfē ke siofi ʻe ha tokotaha taʻemali ha hoa feʻungamālie? (Sio foki ki he fakatātaá.)

8 ʻE lava fēfē ke ke siofi fakapotopoto ʻa e tokotaha ʻe tahá? ʻI he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá pe ʻi he fakatahataha fakasōsialé, te ke fakatokangaʻi nai ai ʻa e tuʻunga fakalaumālie, ʻulungaanga mo e tōʻonga ʻa e tokotaha ko ení. Ko hai hono ngaahi kaungāmeʻá, pea ko e hā ʻa e meʻa ʻokú ne talanoa ki aí? (Luke 6:45) ʻOku faitatau hoʻomo ngaahi taumuʻá? ʻE lava ke ke talanoa ki he kau mātuʻa ʻi heʻene fakatahaʻangá pe ko e kau Kalisitiane matuʻotuʻa kehe ʻoku nau ʻiloʻi lelei iá. (Pal. 20:18) Te ke ʻeke ange nai fekauʻaki mo e ongoongo ʻo e tokotahá mo hono ngaahi ʻulungāngá. (Lute 2:11) ʻI hoʻo siofi ʻa e tokotahá, fakapapauʻi ke fakaʻehiʻehi mei hono ʻai ʻa e tokotahá ke ne ongoʻi taʻefiemālie. Fakaʻapaʻapaʻi ʻene ngaahi ongoʻí, fiemaʻú mo ʻene taimi fakafoʻituituí.

Fakatātā: Ko e tuofefine taʻemali mo e tokoua taʻemali naʻe hā ʻi he fakatātā ki muʻá ʻokú na siofi fakapotopoto ʻa e tokotaha ʻe tahá ʻi he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá. 1. ʻOku siofi ʻe he tuofefiné ʻa e anga ʻo e fakafeangai ʻa e tokouá ki ha ongo meʻa taʻumotuʻa. 2. ʻOku siofi ʻe he tokouá ʻa e tuofefiné ʻi heʻene fakahoko ha konga ʻi he fakataha lolotonga e uiké.

Ki muʻa ke ke fakahaaʻi ange ki ha tokotaha hoʻo tokangá, siofi fakapotopoto ia ʻi ha kiʻi vahaʻa taimi (Sio ki he palakalafi 7-8)


9. Ki muʻa ke ke fakaofiofi ki ha hoa feʻungamālie, ʻoku totonu ke ke tuipau ki he hā?

9 Ko e hā hono fuoloa ʻoku totonu ke ke siofi ai ʻa e tokotahá ki muʻa ke ke fakahaaʻi ange hoʻo tokangá? Kapau ʻe fuʻu vave hoʻo fakaofiofi ki ha taha, te ne pehē nai ʻokú ke loto-ʻoho. (Pal. 29:20) ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kapau ʻe fuʻu fuoloa hoʻo tatalí, te ne pehē nai ʻokú ke lotolotoua, tautefito kapau ko e tokotaha ʻe tahá kuó ne ʻosi ʻiloʻi ʻokú ke tokanga ange. (Tml. 11:4) Manatuʻi, ki muʻa ke ke fakaofiofi ki ha taha, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke ke tuipau te ke mali mo e tokotaha ko iá. Ka ʻoku totonu ke ke tuipau ʻokú ke mateuteu ki he nofo malí pea ko e tokotaha ʻe tahá ʻe lava ke ne hoko ko ha hoa feʻungamālie kiate koe.

10. Ko e hā ʻoku totonu ke ke fai kapau ʻokú ke ongoʻi ʻoku tokanga atu ha taha ka ʻoku ʻikai ke ke tokanga koe kiate ia?

10 Kae fēfē kapau ʻokú ke ongoʻi ʻoku tokanga atu ha taha kiate koe? Kapau ʻoku ʻikai ke ke tokanga koe kiate ia, feinga ke ʻai ia ke hā mahino ʻi hoʻo tōʻongá. Ko ha taʻeʻofa ia ke ʻai ʻa e tokotahá ke ne fakakaukau ʻoku ʻi ai ha faingamālie ke mo kaumeʻa ka ʻoku ʻikai ko e tuʻungá ia.—1 Kol. 10:24; ʻEf. 4:25.

11. ʻI he ngaahi fonua ʻoku fokotuʻutuʻu ai ʻa e faisoó pe ko e malí ʻe he niʻihi kehé, ko e hā ʻa e ngaahi tafaʻaki ʻoku totonu ke manatuʻí?

11 ʻI he ngaahi fonua ʻe niʻihi, ko e ngaahi mātuʻá pe ko e kakai lalahi kehé ʻe ʻamanekina nai ke nau fili ha hoa maʻa honau kāinga taʻemalí. ʻI he ngaahi fonua kehe, ko e fāmilí pe kaungāmeʻá ʻoku nau kumi ha hoa ʻo ha tokotaha taʻemali pea fokotuʻutuʻu leva ki he tangatá mo e fefiné ke na fetaulaki ke sio angé pe te na hōhoamālie. Kapau ʻoku kole atu ke ke fokotuʻutuʻu ha faisō pe ko ha mali, fakakaukau ki he ngaahi saiʻia mo e fiemaʻu ʻa e ongo tafaʻakí fakatouʻosi. ʻI hoʻo ʻiloʻi pē ha hoa ʻe feʻungamālie, feinga ʻaki ʻa e lahi taha te ke ala lavá ke ʻiloʻi ʻa e angaʻitangata, ʻulungaanga ʻo e tokotahá, pea mahulu atu aí, ʻa hono tuʻunga fakalaumālié. Ko ha vahaʻangatae vāofi mo Sihova ʻoku mahuʻinga mamaʻo ange ia ʻi he paʻangá, tuʻunga fakaakó pe fakasōsialé. Kae kehe, manatuʻi, ko e tokoua taʻemalí mo e tuofefine taʻemalí ʻoku totonu ke na fai ʻa e fili aofangatuku pe te na mali.—Kal. 6:5.

KAMATAʻI HA FAISŌ

12. Kapau ʻokú ke loto ke kamata faisō mo ha taha, ʻe anga-fēfē haʻo ʻai ia ke ʻiloʻi ʻe he tokotahá?

12 Kapau ʻokú ke saiʻia ke kamata faisō mo ha taha, ʻe anga-fēfē nai haʻo fakahaaʻi ange hoʻo tokangá?e ʻE lava ke ke fokotuʻutuʻu ke talanoa mo e tokotaha ko iá, ʻi ha feituʻu kakai pe fakafou ʻi he telefoní. Fakahaaʻi māʻalaʻala hoʻo ngaahi taumuʻá. (1 Kol. 14:9) Kapau ʻoku fiemaʻu, tuku ki he tokotahá ha taimi ke ne fakakaukau ai ki he anga ʻene talí. (Pal. 15:28) Pea kapau ʻoku ʻikai ke loto ʻa e tokotahá ke mo kaumeʻa, fakaʻapaʻapaʻi ʻene ngaahi ongoʻí.

13. Ko e hā ʻe lava ke ke fai kapau ʻoku tala atu ʻe ha taha ʻoku manako ʻia koe? (Kolose 4:6)

13 Kae fēfē kapau ʻoku tala atu ʻe ha taha ʻokú ne tokanga atu kia koe? ʻOku ngalingali naʻe fiemaʻu ʻa e loto-toʻa ki he tokotaha ko iá ke fakaofiofi atu kiate koe, ko ia anga-lelei mo anga-fakaʻapaʻapa. (Lau ʻa e Kolose 4:6.) Kapau ʻokú ke fiemaʻu ha taimi ke fakakaukau pe te ke loto ke mo kamata faisō, tala ange ki ai. Kae kehe, feinga ke fai ha tali ʻi he vave tahá. (Pal. 13:12) Kapau ʻoku ʻikai ke ke tokanga ki he tokotahá, fakahaaʻi anga-lelei mo māʻalaʻala ia. Fakatokangaʻi ʻa e anga ʻo e tali ʻa Hans, ko ha tokoua mei ʻAositulia, ʻi he taimi naʻe fakaofiofi ange ai ha tuofefine kiate ia: “Naʻá ku tala ange fakapotopoto ʻeku filí kiate ia kae māʻalaʻala. Naʻá ku tala ange ia ʻi he taimi pē ko iá koeʻuhí naʻe ʻikai ke u loto ke lōloa ʻene mahaló. ʻI he ʻuhinga tatau pē, naʻá ku toe tokanga foki ki he anga ʻeku fakafeangai kiate ia ʻi he hili iá.” ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kapau ʻokú ke saiʻia ke faisō mo e tokotaha ko iá, talanoa ki hoʻomo ngaahi ongoʻí mo e ngaahi meʻa te mo fai lolotonga hoʻomo faisoó. ʻE kehekehe pē nai ʻa e meʻa te mo loto ki aí, ʻo makatuʻunga ʻi he anga-fakafonuá pe ʻi he ngaahi meʻa kehe pē.

ʻE LAVA FĒFĒ KE POUPOUʻI ʻE HE NIʻIHI KEHÉ ʻA E KAU KALISITIANE TAʻEMALÍ?

14. ʻE lava fēfē ke tau poupouʻi ʻa e kau Kalisitiane taʻemalí ʻaki ʻetau ngaahi leá?

14 ʻE lava fēfē ke tau poupouʻi ʻa e kau Kalisitiane taʻemali ʻoku nau loto ke malí? Ko e founga ʻe taha ko e tokanga ki he meʻa ʻoku tau leaʻakí. (ʻEf. 4:29) ʻE lava ke tau ʻeke hifo: ‘ʻOku ou fakamataliliʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau loto ke malí? ʻI he taimi ʻoku ou sio ai ʻoku talanoa ha tokoua taʻemali mo ha tuofefine taʻemali, ʻoku ou fakamahalo ʻokú na femanakoʻaki?’ (1 Tīm. 5:13) ʻIkai ko ia pē, ʻoku totonu ke ʻoua ʻaupito te tau ʻai ʻa e kau Kalisitiane taʻemalí ke nau ongoʻi ʻoku nau taʻekakato koeʻuhí ʻoku ʻikai ke nau mali. Ko Hans, naʻe lave ki ai ki muʻá, ʻokú ne pehē: “Ko e fanga tokoua ʻe niʻihi ʻoku nau pehē, ‘Ko e hā ʻoku ʻikai ke ke mali aí? ʻOku ʻalu pē taʻú mo hoʻo motuʻá.’ Ko e ngaahi lea peheé ʻokú ne ʻai ʻa e faʻahinga taʻemalí ke nau ongoʻi ʻoku ʻikai ke fakahoungaʻi kinautolu pea ʻokú ne fakalahi pē ʻenau fie malí.” He lelei lahi ange ē ke kumi ki ha ngaahi faingamālie ke fakaongoongoleleiʻi ʻa e kau Kalisitiane taʻemalí!—1 Tes. 5:11.

15. (a) Fakatatau ki he tefitoʻi moʻoni ʻi he Loma 15:​2, ko e hā ʻoku totonu ke tau fakakaukau ki ai ki muʻa ke tau tokoniʻi ha taha ke kumi ha hoa mali? (Sio foki ki he fakatātaá.) (e) Ko e hā ʻa e ngaahi poini mahuʻinga naʻá ke ako mei he vitioó?

15 Fēfē kapau ʻoku tau fakakaukau ʻoku ʻi ai ha tokoua mo ha tuofefine te na hoa lelei? ʻOku tala mai ʻe he Tohi Tapú ke tau fakakaukau ki he ongoʻi ʻa e niʻihi kehé. (Lau ʻa e Loma 15:2.) Ko e faʻahinga taʻemali tokolahi ʻoku ʻikai ke nau loto ke fakafeʻiloaki kinautolu ʻe he niʻihi kehé ki ha hoa ʻoku feʻungamālie, pea ʻoku totonu ke tau fakaʻapaʻapaʻi ʻenau fakaʻamú. (2 Tes. 3:11) Ko e niʻihi te nau saiʻia nai ʻi ha kiʻi tokoni, ka ʻoku ʻikai totonu ke tau kaunoa kapau ʻoku ʻikai ke kole mai ke tau fai pehē.f (Pal. 3:27) Ko e faʻahinga taʻemali ʻe niʻihi ʻoku nau saiʻia ʻi ha founga ʻoku ʻikai ke fuʻu fakahāhā. Ko Lydia, ko ha tuofefine taʻemali mei Siamane, ʻokú ne pehē: “ʻE lava ke ke fakakau ʻa e tokouá mo e tuofefiné ʻi ha fakatahataha fakatokolahi. Ko hono ʻai pē ha faingamālie ki he tokouá mo e tuofefiné ke na fetaulaki pea tuku leva ke na toki fakaʻosi ʻa e toengá.”

Ko e tuofefine taʻemalí mo e tokouá ʻokú na talanoa ʻi ha fakatahataha fakasōsiale.

Ko ha fakatahataha fakatokolahi ʻoku ʻoange ai ha faingamālie ki he kau Kalisitiane taʻemalí ke nau fetaulaki (Sio ki he palakalafi 15)


16. Ko e hā ʻoku totonu ke manatuʻi ʻe he kau Kalisitiane taʻemalí?

16 Ko kitautolu kotoa—pe ʻoku tau taʻemali pe ʻosi mali—ʻe lava ke tau maʻu ha moʻui fakafiefia mo fakafiemālie! (Saame 128:1) Ko ia kapau ʻokú ke loto ke mali ka ʻoku teʻeki ke ke maʻu ha taha, hokohoko atu hoʻo tokangataha ki hoʻo ngāue kia Sihová. Ko ha tuofefine mei Makao ko hono hingoá ko Sin Yi ʻokú ne pehē: “Ko e taimi ko eni hoʻo taʻemalí ʻoku nounou pē ia ʻi hono fakahoa atu ki he taimi te ke fakamoleki mo ho hoa malí ʻi he Palataisí. Koloaʻaki ʻa e taimi ko ení, pea ngāue lelei ʻaki.” Kae fēfē kapau kuó ke maʻu ha hoa ʻoku feʻungamālie pea kuo kamata ha faisō? ʻI he kupu hono hokó, te tau lāulea ai ki he founga ʻe lava ke lavameʻa ai ʻa e faisoó.

ʻE FĒFĒ HAʻO TALI?

  • Ko e hā ʻe lava ke ke fai kapau ʻokú ke saiʻia ke kumi ha hoa?

  • Ko e hā ʻoku fakapotopoto ai ke siofi ha hoa mali feʻungamālie ki muʻa ke kamata ha faisō?

  • ʻE lava fēfē ke poupouʻi ʻe he niʻihi kehe ʻi he fakatahaʻangá ʻa e kau Kalisitiane taʻemali ʻoku nau loto ke malí?

HIVA 137 Kau Fefine Faitōnunga, Tuofāfine Kalisitiane

a Ke tokoni ke fakapapauʻi pe ʻokú ke mateuteú, sio ʻi he jw.org ʻi he kupu “Faialea—Konga 1: ʻOku Ou Mateuteu ke Faialea?”

b LEA MO HONO ʻUHINGA: ʻI he kupu ko ení mo e kupu hono hokó, ko e “faisoó” ʻoku ʻuhinga ia ki he vahaʻa taimi ʻoku hoko ai ʻa e tangatá mo e fefiné ʻo maheni lelei ange koeʻuhí ke fakapapauʻi pe te na hoko ko ha ongo meʻa mali fehoanakimālie. ʻI he ngaahi fonua ʻe niʻihi, ʻoku toe lave foki ki ai ko e faialea, feinga ke ʻiloʻi ha taha, pe ko ha vahaʻangatae fakaemanako. ʻOku kamata ʻa e faisoó ʻi he taimi ʻoku fakahaaʻi māʻalaʻala ai ʻe ha tangata mo ha fefine ʻokú na femanakoʻaki, pea ʻoku hokohoko atu ia kae ʻoua kuó na fakapapauʻi pe te na mali pe fakangata ʻa e faisoó.

c Koeʻuhí ke faingofua, ʻi he ngaahi palakalafi hokó, te tau lave ki he hoa feʻungamālié ko ha tokoua. Ko e moʻoni, ʻoku ngāueʻaki tatau pē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ení ki he fanga tuofāfiné.

d Kuo liliu ʻa e ngaahi hingoa ʻe niʻihi.

e ʻI he ngaahi anga fakafonua ʻe niʻihi, ʻoku anga-maheni ko e tokouá ʻokú ne fakaofiofi ki ha tuofefine ke kamata ha faisō. Kae kehe, ʻoku lelei pē ia ki ha tuofefine ke ne fakaofiofi ki ha tokoua. (Lute 3:​1-13) Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he kupu “ʻEke ʻe he Toʻutupú . . . ʻE Anga-Fēfē Haʻaku Tala Ange Kiate Ia ʻa e Anga ʻEku Ongoʻí?” ʻi he Awake! ʻo ʻOkatopa 22, 2004.

f Sio ʻi he jw.org ʻi he vitiō Kau Faitau Lavameʻa Maʻá e Tuí—Kau Kalisitiane Taʻemali.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share