LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • be p. 282-p. 285
  • Fakahinohino ki he kau ʻOvasia ʻo e Akó

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Fakahinohino ki he kau ʻOvasia ʻo e Akó
  • Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Ako Fakafaifekau Fakateokalati ki he 2015 ʻOkú Ne Tokoniʻi Kitautolu ke Fakaleleiʻi ʻEtau Faiakó
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau—2014
  • Ko ha Ako ʻOkú Ne Teuʻi Kitautolu ki he Meʻa ʻOku Mahuʻinga Tahá
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—2002
  • Ngaahi Fakahinohino ki he Fakataha Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú
    Ngaahi Fakahinohino ki he Fakataha Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú
  • Tokanga ki Hoʻo “Pōtoʻi Fakafaiakó”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí
be p. 282-p. 285

Fakahinohino ki he kau ʻOvasia ʻo e Akó

ʻI HE fakatahaʻanga taki taha, ʻoku fakanofo ai ha tokotaha mātuʻa ke hoko ko e ʻovasia ʻo e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. Kapau kuo tuku atu kiate koe ʻa e fatongia ko ení, ko hoʻo loto-māfana ki he akó mo hoʻo mahuʻingaʻia fakafoʻituitui ʻi he fakalakalaka ʻa e tokotaha ako taki taha ʻe lava ke hoko ia ko e ongo meʻa tefito mahuʻinga ʻi he meʻa ʻoku fakahoko fakalotofonua ʻe he akó.

Ko ha konga mahuʻinga ʻo hoʻo vāhenga-ngāué ke tokangaʻi ʻa e Ako Fakafaifekau Fakateokalati fakauike ʻa e fakatahaʻangá. Manatuʻi ʻi he tānaki atu ki he kau ako ʻoku ʻi ai ʻenau ngaahi konga ʻi ha taimi kuo vaheʻi paú, ʻoku ʻi ai ʻa e niʻihi kehe ʻoku nau ʻi ai. Fai ʻa e akó ʻi ha founga ʻe maʻu ai ʻe he fakatahaʻangá fakakātoa ʻa e ngaahi fakamanatu fakaueʻiloto mo ʻaonga ʻoku felāveʻi mo ia ʻi ha tuʻunga, mo e taha ʻo e ngaahi taumuʻa ʻo e akó ʻoku lave ki ai ʻi he peesi 5 ki he 8 ʻo e tohi ako ko ení.

Mahuʻingaʻia ʻi he kau akó kotoa, tatau ai pē pe ʻoku vaheʻi ke nau fai ha ngaahi konga lautohi, fai ha ngaahi konga ʻi ha founga fakahāhā, pe ke fakahoko ha ngaahi malanga. Tokoniʻi kinautolu ke nau vakai ki he meʻa ʻoku nau faí ʻoku ʻikai ko ha konga pē ka ko ha faingamālie ia ke fai ai ha fakalakalaka ʻi heʻenau ngāue kia Sihová. Ko e moʻoni, ko e feinga ʻoku nau fai fakafoʻituituí, ko ha kī tefito ia ki heʻenau fakalakalaká. Ka ʻoku toe mahuʻinga ke ke fakahaaʻi ʻa e mahuʻingaʻia anga-lelei, ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau mahinoʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi poini ʻo e akonakí, pea fakamatalaʻi ʻa e founga ke ngāueʻaki ai ʻa e akonaki peheé. Ke fakahoko iá, fanongo lelei ki he malanga taki taha koeʻuhi ke lava ʻo ke ʻoatu ai ha ngaahi fakamatala mahuʻinga.

Fakapapauʻi ke kamata pea ʻosi ʻa e akó ʻi he taimí. Fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ʻaki hono tauhi hoʻo fakamatalá tonu ʻi he taimi kuo vaheʻi ki aí. Kapau ʻoku ʻovataimi ha malanga ʻa ha tokotaha ako, ʻoku totonu ke ke fai ʻe koe pe ko ha tokotaha tokoni ha fakaʻilonga ki ai. ʻOku totonu leva ke fakaʻosi ʻe he tokotaha akó ʻa ʻene sētesí pea mavahe mei he peletifōmú. Kapau ʻoku ʻovataimi ha konga kehe ʻo e polokalamá, fakanounou hoʻo fakamatala ʻaʻaú, pea lāulea leva ki he meʻá mo e tokouá hili ʻa e fakatahá.

ʻI he taimi ʻokú ke ʻi ai aí, ʻoku totonu ke ke fai ʻa e akó. Kapau ʻe ʻikai malava ke ke ʻi ai ʻi ha taimi, ko ha tokotaha mātuʻa ʻe taha kuo fakanofo ki muʻa ʻe he kulupu ʻo e kau mātuʻá ʻoku totonu ke ne tokangaʻi ʻa e akó. Kapau ʻokú ke fiemaʻu ha tokoni ʻi hono teuteuʻi ʻa e ngaahi taimi-tēpilé, hiki mo hono tufa ʻa e ngaahi lauʻipepa ʻo e kongá, pe fokotuʻutuʻu ki ha ngaahi fetongi ʻi he polokalamá, ʻe tokoni nai ʻi he ngaahi meʻá ni ha sevāniti fakafaifekau kuo vaheʻi ʻe he kulupu ʻo e kau mātuʻá.

Fakahū ʻo e Kau Akó. Fakalotolahiʻi ʻa e kau malanga kotoa pē ke nau hū ʻi he akó. Ko e niʻihi kehe ʻoku nau feohi longomoʻui mo e fakatahaʻangá te nau hū nai kapau ʻoku nau loto-tatau mo e ngaahi akonaki ʻa e Tohitapú pea ʻoku fehoanaki ʻenau moʻuí mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Kalisitiané. ʻI he taimi ʻoku fakahaaʻi ai ʻe ha taha ha holi ke hū, fakaongoongoleleiʻi loto-māfana ia. Kapau ko e tokotahá ʻoku teʻeki ai hoko ko ha tokotaha malanga, ko koe ʻi he tuʻunga ko e ʻovasia ʻo e akó ʻoku totonu ke ke lāulea mo ia ki he ngaahi fiemaʻu ki he hū ʻi he akó, ʻo sai ke fai ia ʻi he ʻi ai ʻa e tokotaha ʻoku ako mo iá (pe ʻi he ʻi ai ha mātuʻa tauhi fānau ʻoku tui). Ko e ngaahi fiemaʻu ko ení ʻoku tatau pē ia mo e fiemaʻu ki ha tokotaha ke hoko ko ha tokotaha malanga teʻeki papitaisó. ʻOku maʻu ia ʻi he peesi 97 ki he 99 ʻo e Organized to Accomplish Our Ministry. Tauhi ha lisi fakamuimui taha ʻo e faʻahinga kotoa ʻoku hū ʻo kau ʻi he akó.

Ngāueʻaki ʻa e Foomu Akonakí. Ko e foomu akonaki ki he tokotaha ako taki taha ʻoku ʻi heʻene tatau fakafoʻituitui ʻo e tohi akó, ʻi he peesi 79 ki he 81. Hangē ko ia ʻoku fakahaaʻi ʻe he lanu ʻo e fakaʻilongá, ko ha poini akonaki mei he 1 ki he 17 ʻe ngāueʻaki nai ia ʻi he taimi ʻoku fai ai ʻe ha tokotaha ako ha konga lautohí. Ki he ngaahi konga sīpinga fakahāhaá, ʻe ngāueʻaki nai ai ha poini akonaki pē tuku kehe ʻa e 7, 52, mo e 53. Ko e akonaki ki he ngaahi malangá ʻoku kau ki ai ʻa e ngaahi poiní kotoa tuku kehe ʻa e 7, 18, mo e 30.

ʻI he taimi ʻoku vaheʻi ai ha poini ʻo e akonakí, ʻoku totonu ke sio ʻa e ʻovasia akó ʻoku fakahū ha fakaʻilonga peni vahevahe ʻi lalo he “ʻAho Kuo Vaheʻi Atú” ʻi he ʻatā kuo tokonaki ki ai ʻoku hoko atu ki he poini ko ia ʻi he foomu akonakí ʻi he tohi ʻa e tokotaha akó. Hili hono tokangaʻi ʻe he tokotaha akó ʻene kongá, ʻeke fakafoʻituitui pe naʻá ne fai ʻa e (ngaahi) meʻa ke fai ʻoku hā ʻi he ngataʻanga ʻo e meʻa ʻoku lāulea ki ai ʻa e poini akonakí. Kapau ko ia, ʻoku totonu ke fokotuʻu ha fakaʻilonga tonu ʻi he puha ʻi he fōmú. Kapau ʻokú ke fakahinohino ke ne hokohoko atu ʻa e ngāue ʻi he poini tatau ʻo e akonakí, ʻoku ʻikai fiemaʻu ha nouti fakalahi ʻi he foomu akonakí; ʻoua pē ʻe fakafonu ʻa e foʻi ʻatā ʻi he “ʻAho ʻOku Fakakakato Aí.” ʻE toki fakaʻilongaʻi pē ia ʻi heʻene mateuteu ke hiki ki ha poini ʻe taha. Tānaki atu ki ai, ʻi he peesi 82 ʻo e tohi ʻa e tokotaha akó, ʻi he toʻohema ʻo e fokotuʻutuʻu naʻe ngāueʻakí, ʻoku totonu ke fakaʻilongaʻi ʻa e ʻahó ʻo hoko atu ʻi he malanga taki taha ʻa e tokotaha akó. ʻOku ʻi ai ʻa e ʻatā ʻi he foomu akonakí pea ʻi he lisi ʻo e ngaahi fokotuʻutuʻú ke fakaʻatā ai ʻa e tokotaha taki taha ke ne ngāueʻaki tuʻo ua ia. ʻOku totonu ki he kau akó ke omi mo ʻenau tohí lolotonga ʻa e polokalamá.

Vaheʻi ʻa e poini pē ʻo e akonakiʻi ʻi he leá ʻe taha pē ʻi he taimi taki taha. ʻI he anga-mahení, ʻoku lelei tahá ke vaheʻi ʻa e ngaahi poini akonakí ʻi he tuʻunga ʻoku fakahokohoko ai kinautolú. Kae kehe, kapau ʻoku fakahaaʻi ʻe ha kau ako ʻe niʻihi ha malava tuʻu-ki-muʻa, te ke fakalotolahiʻi nai kinautolu ke ako mo ngāueʻaki ʻa e ngaahi lēsoni pau ʻia kinautolu pē. ʻE lava leva ke ke tokoniʻi kinautolu ʻi he ngaahi poini ko ia ʻokú ke tui ʻe tokoni lahi taha ki heʻenau fakalakalaká ʻi he tuʻunga ko e kau malanga mo e kau faiako ola lelei.

Neongo kapau kuo hū ha tokotaha ako ʻi he akó ʻi he ngaahi taʻu lahi, ʻe lava ke ne maʻu ʻaonga lahi mei hono ako mo ngāueʻaki ʻa e lēsoni taki taha. Ke tokoniʻi ʻa e kau ako ʻoku ʻi ai ʻenau ngaahi fiemaʻu paú, te ke fili nai ʻa e ngaahi anga pau ʻo e leá kia kinautolu ke nau ngāue ki ai kae ʻikai ko e hokohoko atu pē ʻi he foomu akonakí ʻi ha founga-tuʻumaʻu.

Fai ʻo e Akonakí. ʻI hono fai ʻa e akonakí, ngāueleleiʻaki ʻa e ngaahi fakatātā mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni faka-Tohitapú. ʻOku totonu ke mahinoʻi ʻe he kau akó ko e akonaki ʻoku faí pea mo e laumālie ʻoku fai aí ʻoku puleʻi ia ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni māʻolunga ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá.

Manatuʻi ʻokú ke hoko ko ha ‘kaungāngāue’ mo ho fanga tokouá mo e fanga tuofāfiné. (2 Kol. 1:​24, NW) ʻI he hangē ko kinautolú, ʻoku fiemaʻu ke ke hanganaki ngāue ke fakalakalaka ʻi he tuʻunga ko ha tokotaha malanga mo ha faiako. Ako fakafoʻituitui ʻa e tohi Maʻu ʻAonga mei he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí, ngāueʻaki ʻa ʻene akonakí, pea fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ki he niʻihi kehé ke nau fai ʻa e meʻa tatau.

ʻI hoʻo fai iá, ʻai ko hoʻo taumuʻá ia ke tokoniʻi ʻa e kau akó ke nau hoko ko e kau lautohi lelei, kau malanga lavameʻa, mo e kau faiako ola lelei. Ke fakahoko iá, feinga ke ʻoatu ha tokoni pē ʻoku fiemaʻú koeʻuhi ke mahinoʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi anga kehekehe ʻo e leá, ʻuhinga ʻoku nau mahuʻinga aí, pea mo e founga ke fakatupulekina ai iá. Ko e tohi ako ko ení ʻoku faʻu ia ʻi ha founga ʻa ia ʻe tokoniʻi ai koe ke ke fai ia. Kae kehe, ʻoku faʻa fiemaʻu ʻa e meʻa lahi ange ia ʻi hoʻo tafaʻakí ʻi hono lau pē ʻa e ngaahi lea ʻi he tohí. Lāulea ki he fakakaukau ʻoku fakahaaʻi ʻe he ngaahi leá mo e founga ke ngāueʻaki ai iá.

Kapau naʻe fai lelei ha tokotaha ako ʻi ha poini pau, fakaongoongoleleiʻi ia. Fakamatalaʻi nounou ʻa e meʻa naʻá ne ʻai ia ke ola leleí pe ko e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ʻa e meʻa naʻá ne faí. Kapau ʻe lava ke ne maʻu ʻaonga ʻi he tokanga lahi ange ki ha meʻa pau, fakapapauʻi ʻokú ne mahinoʻi ʻa e ʻuhingá. Lāulea ki he founga ke lavaʻi ai iá. Lea hangatonu, pea ʻi he taimi tatau, ke ke anga-lelei.

Fakatokangaʻi ko e tuʻu hake ke fai ha malanga ʻi he ʻao ʻo ha kulupú, ʻoku faingataʻa ʻaupito ia ki he tokolahi. Kapau ʻoku ongoʻi ʻe ha tokotaha naʻe ʻikai sai ʻene fakahokó, te ne fifili nai pe ʻoku totonu ke hokohoko atu ʻene feingá. Faʻifaʻitaki kia Sīsū, ʻa ia naʻe ʻikai te ne laiki ha “kofe kuo foa” pe tāmateʻi ha “vavae ʻoku kohu.” (Mt. 12:20) Tokanga ki he tuʻunga fakaeongo ʻa e tokotaha akó. ʻI hono fai ha akonakí, ʻai ke tataki ia ʻe he vakai pe ko e tokotaha akó ʻoku ʻi ha tuʻunga kei foʻou pe ko ha tokotaha malanga teʻeki taukei. Ko e fakaongoongolelei loto-māfana mo loto-moʻoní ʻe lava ke ne fakaivimālohiʻi ʻa e kakaí ke nau hokohoko fai ʻenau lelei tahá.

Tōʻongafai ki he tokotaha ako taki taha ʻi ha founga fakangeingeia. ʻOku tala mai ʻe he Loma 12:10 kia kitautolu: “ʻI he fakaʻapaʻapa mou tāimuʻa kimoutolu.” Ko ha fakahinohino feʻungamālie moʻoni ia ki ha tokotaha faiako ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí! Kapau ko e tokotaha akó ʻoku taʻumotuʻa ange ia ʻiate koe, ngāueʻaki tokanga ʻa e fakahinohino ʻoku ʻomai ʻi he 1 Timote 5:​1, 2. Kae kehe, tatau ai pē pe ko e hā ʻa e taʻumotuʻa ʻo e tokotahá, ʻi he taimi ʻoku fai ai ha akonaki ʻoku kau ki hono fai ha ngaahi fakatonutonu ʻi heʻene founga ʻo hono fai ʻa e ngaahi meʻá ʻi ha founga anga-leleí, ʻoku faʻa tali lelei ange ai.​—Pal. 25:11.

ʻI hono fai ʻa e akonakí, fakamamafaʻi ki he tokotaha akó ʻa e taumuʻa ʻo e akó. Ko e taumuʻa ko iá ʻoku ʻikai koeʻuhi pē ke fai lelei feʻunga ia ke fakaongoongoleleiʻi ai pea ke tala ke hiki ai ki he poini akonaki hono hokó. ʻOku ʻikai ko e taumuʻá ke hoko ai ko ha tokotaha malanga mo ha faiako ʻa ia ʻe mālieʻia ai ʻa e niʻihi kehé. (Pal. 25:27) Ko ʻetau holí ke ngāueʻaki ʻetau meʻaʻofa ʻo e leá ke fakahīkihikiʻi ʻa Sihova pea ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau hoko ʻo ʻiloʻi ia mo ʻofa kiate ia. Ko hotau akoʻí ke teuʻi kitautolu ke tokanga lelei ki he ngāue ʻoku ʻomai ʻi he Mātiu 24:14 mo e 28:​19, 20. Ko e fanga tokoua ʻosi papitaiso ʻoku nau tāú ʻe faifai pē ʻo fakaafeʻi nai ke nau kau ʻi hono tokangaʻi ʻa e “fanga sipi ʻa e ʻOtua” ʻi he tuʻunga ko e kau malanga fakahāhā mo e kau faiako.—1 Pita 5:​2, 3.

Fokotuʻu ke lau ʻe he kau akó ʻa e lāulea ʻi he tohi akó ki he ʻenau poini akonaki hono hokó ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi pē mei hono vaheʻi atú. Fakalotolahiʻi kinautolu ke ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻoku nau akó ʻi hono teuteu ʻenau ngaahi konga ki he akó, ʻi he fetalanoaʻaki fakaʻahó, ʻi he tali ʻi he ngaahi fakatahá, pea ʻi he malaʻe ngāué.

Fokotuʻutuʻu ʻo e Ngaahi Kongá. ʻOku totonu ke fai anga-maheni eni ʻo ʻoua ʻe siʻi hifo he uike ʻe tolu ki muʻa. Ko e ngaahi konga kotoa ko iá ʻoku totonu ke ʻai ia ʻi ha foomu kuo tohi kapau ʻe ala lava.

Ko e ngaahi konga ʻoku kau ki ai hono fakahinohinoʻi ʻo e fakatahaʻangá ʻoku totonu ke vaheʻi ia ki he kau mātuʻá, tautefito ki he faʻahinga ʻa ia te nau fai ola lelei ʻa e ngaahi konga peheé, pea ki he kau sevāniti fakafaifekau ʻa ia ko e kau faiako leleí.

ʻI he fakapapauʻi ʻa e ngaahi konga malanga ʻa e tokotaha akó ke vaheʻi ki he fanga tokouá pea mo ia ki he fanga tuofāfiné, muimui ʻi he ngaahi fakahinohino ʻoku ʻomai ʻi he taimi-tēpile ʻo e akó. Kapau ʻoku tokosiʻi ʻa e fanga tokouá kae tokolahi ʻa e fanga tuofāfine ʻoku nau fai ʻa e ngaahi malanga ʻa e tokotaha akó, tokanga ke tuku ki he fanga tokouá ʻa e faingamālie feʻunga ke nau fai ai ʻa e ngaahi malanga ʻoku ʻikai ngata pē ʻi he lau Tohitapú.

Fakakaukau ki he ngaahi tuʻunga ʻo e faʻahinga tāutaha ʻi hono fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi kongá. ʻOku fiemaʻu ke vaheʻi ha tokotaha mātuʻa pe sevāniti fakafaifekau ke malanga ʻi he akó ʻi he pō tatau pē ʻokú ne ʻi he Fakataha Ngāué aí pe ʻi he uike tatau ʻoku ʻi ai ai haʻane malanga maʻá e kakaí ʻi he fakatahaʻangá? ʻE fiemaʻu ke vaheʻi ki ha tuofefine ke ne fai ha konga ʻi he pō tatau ʻoku lēsoni ai ʻa e taha ʻo ʻene fānau īkí, ʻa ia te ne fiemaʻu nai ke tokoniʻí? Tautefito ʻi he tuʻunga ʻo ha kiʻi leka pe ko ha tokotaha ako ʻa ia ʻoku teʻeki ai ke papitaiso, ʻoku feʻungamālie ʻa e tuʻunga-leá? Vakaiʻi ke fakapapauʻi ʻoku feʻungamālie ʻa e kongá mo e poini akonaki ʻa ia ʻoku ngāue ki ai ʻa e tokotaha akó.

Ki he ngaahi konga ʻoku ʻoange ki he fanga tuofāfiné, ʻe faʻa fili ʻe he tokotaha akó ʻa ʻene fokotuʻutuʻu pē ʻaʻana ʻi he fehoanaki mo e ngaahi fakahinohino ʻi he peesi 78 mo e 82. ʻOku totonu ke vaheʻi ha tokotaha tokoni ʻe taha, ka ʻe ngāueʻaki nai mo ha toe tokotaha tokoni ʻe taha. Kapau ʻoku kole ha tokotaha ako ki ha tokotaha tokoni ʻa ia ʻe feʻunga lelei tefito ke ne fakahāhaaʻi ha fokotuʻutuʻu pau, ʻoku totonu ke fakahaaʻi ha fakaʻatuʻi ki he kole ko iá.

Ngaahi Kalasi Tokoni. Kapau ʻoku laka hake he toko 50 ʻa e kau ako ʻoku huú, te ke fiemaʻu nai ke vakai ki hano ngāueʻaki ha ngaahi feituʻu lahi ange ki he ngaahi konga ʻoku fakahoko ʻe he kau akó. Fakatatau ki he fiemaʻu fakalotofonuá, ʻe ngāueʻaki nai ʻa e fokotuʻutuʻu ko ení ki he ngaahi konga kotoa ʻa e kau akó pe ki he malanga ʻe ua fakaʻosí pē.

Ko e kalasi tokoni kotoa pē ʻoku totonu ke ʻi ai ha faiako taau, ʻo fiemaʻu nai ki ai ha tokotaha mātuʻa. ʻI hono fiemaʻú, ʻe fetongi nai ia ʻe ha sevāniti fakafaifekau taau. Ko hono tali ʻo e kau faiako ko ení ʻoku totonu ke fai ia mei he kulupu ʻo e kau mātuʻá. Ngāue fāitaha vāofi mo e kau faiako tokoní koeʻuhi ke muimuiʻi lelei ʻa e kau akó tatau ai pē pe ko fē ʻa e feituʻu ʻo ʻenau malanga hokó.

Kalasi Lautohi Makehe. Kapau ʻoku fakapapauʻi ʻe he kulupu ʻo e kau mātuʻá ʻoku fiemaʻu ʻe he faʻahinga tāutaha tokolahi ʻi he fakatahaʻangá ʻa e fakahinohino tefito ʻi he lautohí ʻi he lea ʻoku leaʻaki ʻi he fakatahaʻangá, te mou fai nai ʻa e ngaahi fokotuʻutuʻu ki he meʻá ni ʻo fakatahaʻi mo e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. Ko e fakahinohino ko ení ʻe kau nai ki ai ʻa e ngaahi pōtoʻi fakaelautohi tefito, pe ko hono taumuʻá nai ke fakalakalaka ʻa e lautohí.

Ko e ngaahi kalasi peheé ʻoku ʻikai pau ke fai ia he taimi tatau ʻoku fai ai ʻa e ngaahi malanga ʻa e tokotaha akó ʻi he Ako Fakafaifekau Fakateokalatí. Koeʻuhi ke ʻoatu ha tokoni feʻunga, ʻe fiemaʻu nai ʻa e taimi lahi ange ia ʻi he taimi ʻe ala maʻu lolotonga ʻa e akó. ʻE fakapapauʻi nai ʻe he kau mātuʻa fakalotofonuá ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻú mo e taimi ke fai ai ha fakahinohino peheé. Fakatatau ki he fiemaʻú, ʻe fai nai ʻa e ngaahi fokotuʻutuʻu ki ha fakahinohino fakakulupu pe ki ha faiako tokotaha-ki-he-tokotaha.

ʻOku fiemaʻu ha faiako taau. ʻE sai ange ke ʻave ʻa e kongá ki ha tokoua ʻa ia ko ha tokotaha lautohi lelei pea ʻoku maheni lelei mo e leá. Kapau ʻoku ʻikai ala maʻu ha tokoua, ʻe kole nai ʻe he kau mātuʻá ha tuofefine lavameʻa mo faʻifaʻitakiʻanga lelei ke ne tokoni. ʻOku totonu ke ne tui ha pūlou ʻi hono fai ʻa e kalasí.​—1 Kol. 11:3-10; 1 Tim. 2:11, 12.

Ko e kiʻi tohi Apply Yourself to Reading and Writing kuo ʻai ia ke ala maʻu ʻi he ngaahi lea lahi. ʻOku faʻu ia ke akoʻi ai ʻa e ngaahi pōtoʻi fakaelautohi tefitó. ʻE toe ngāueʻaki nai ha fakamatala fakahinohino kehe, ʻo fakatuʻunga ʻi he lēvolo ʻo e malava fakaelautohi ʻa e faʻahinga ʻoku kau ki aí. ʻI he fakalakalaka feʻunga ʻa e kau akó, ʻe totonu leva ke fakalotolahiʻi kinautolu ke nau kau ʻi he polokalama Ako Fakafaifekau Fakateokalati tuʻumaʻú.

ʻI he tuʻunga ko e ʻovasia ʻo e Ako Fakafaifekau Fakateokalatí, ʻe lava ke ke fai ʻa e meʻa lahi ke maʻu ʻaonga ai ʻa e fakatahaʻangá. Teuteu lelei, pea ʻi he fehoanaki mo e akonaki ʻi he Loma 12:​6-8, tokangaʻi hoʻo vāhenga-ngāué ko ha koloa mahuʻinga ia mei he ʻOtuá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share