BUKU LACHIŴI LA MAFUMU

1 Ahabu wati wafwa, Amowabu+ angugarukiya Ayisirayeli.

2 Penga pa nyengu yeniyi po Ahaziya wanguwa kutuwa pawindu lo lenga ndi mathabwa ngakupinjikana muchipinda chaki chamuchanya ku Samariya, ndipu wangupwetekeka ukongwa. Sonu wangutuma ŵanthu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Lutani kwaku Bala-zebubu chiuta wa ku Ekironi+ kuti mukamufumbi asani ndichilengi.”+ 3 Kweni mungelu waku Yehova wangukambiya Eliya*+ wa ku Tishibi kuti: “Soka, ukakumani ndi ŵanthu wo fumu ya ku Samariya yaŵatuma ndipu ukaŵakambiyi kuti, ‘Kumbi mu Isirayeli mulivi Chiuta kuti muluti kuchifumba Bala-zebubu chiuta wa ku Ekironi?+ 4 Sonu Yehova wakamba kuti: “Yiwi utuwengepu cha pabedi po wagona, chifukwa ufwengi, nadi panu.”’” Eliya wati wakamba ivi, wangutuwapu.

5 Ŵanthu wo Ahaziya wanguŵatuma ŵati awere kwaku iyu, nyengu yeniyo wanguŵafumba kuti: “Ntchifukwa wuli mwawelere?” 6 Yiwu angumumuka kuti: “Kunguza munthu munyaki kuzikumana nasi ndipu watikambiya kuti, ‘Weriyani kwa fumu yo yakutumani ndipu mukayikambiyi kuti, “Yehova wakamba kuti: ‘Kumbi ku Isirayeli kulivi Chiuta kuti muluti kuchifumba Bala-zebubu chiuta wa ku Ekironi? Mwaviyo, yiwi utuwengepu cha pabedi po wagona, chifukwa ufwengi, nadi panu.’”’”+ 7 Ahaziya wati wavwa ivi, wanguŵafumba kuti: “Kumbi munthu yo wangukumana namwi ndi kukukambiyani mazu yanga, wawonekanga wuli?” 8 Yiwu angumuka kuti: “Iyu wanguvwala chakuvwala chaweya+ ndipuso wanguvwala lamba wachikopa muchiwunu.”+ Nyengu yeniyo wangukamba kuti: “Ndi Eliya wa ku Tishibi.”

9 Sonu fumu yingutuma mulongozgi wa asilikali 50 limoza ndi asilikali ŵaki 50 kwaku Eliya. Iyu wati waluta, wangusaniya Eliya waja pachanya pa phiri ndipu wangumukambiya kuti: “Munthu waku Chiuta wauneneska,+ fumu yakamba kuti, ‘Sikiya kunu.’” 10 Kweni Eliya wangumuka mulongozgi wa asilikali 50 kuti: “Asani ndini nadi munthu waku Chiuta, motu usiki kutuwa kuchanya+ ndipu ukupirizi limoza ndi asilikali ŵaku 50.” Motu ungusika nadi kutuwa kuchanya ndipu ungumupiriza limoza ndi asilikali ŵaki 50.

11 Sonu fumu yingutuma so mulongozgi munyaki wa asilikali 50 limoza ndi asilikali ŵaki 50 kwaku Eliya. Iyu wanguluta ndi kuchikambiya Eliya kuti: “Munthu waku Chiuta wauneneska, fumu yakamba kuti, ‘Sikiya kunu liŵiliŵi.’” 12 Kweni Eliya wanguŵamuka kuti: “Asani ndini nadi munthu waku Chiuta wauneneska, motu usiki kutuwa kuchanya ndipu ukupirizi limoza ndi asilikali ŵaku 50.” Motu waku Chiuta ungusika nadi kutuwa kuchanya ndipu ungumupiriza limoza ndi aslilikali ŵaki 50.

13 Sonu fumu yingutuma so mulongozgi wachitatu wa asilikali 50 limoza ndi asilikali ŵaki 50 kwaku Eliya. Kweni mulongozgi wachitatu wa asilikali 50 wangukwere ko kwenga Eliya, wangujikama pa masu paki kweniso wangwamba kupempha kuti wamuchitiyi lisungu ndipu wangukamba kuti: “Munthu waku Chiuta wauneneska, chondi, umoyu wangu kweniso umoyu wa ateŵeti ŵinu 50 yaŵa muwuwoni kuti ngwakuzirwa. 14 Motu wasikapu kali kutuwa kuchanya ndipu wapiriza kali alongozgi ŵaŵi ŵa asilikali 50, limoza ndi magulu ngawu nga asilikali 50, kweni sonu umoyu wangu muwuwoni kuti ngwakuzirwa.”

15 Sonu mungelu waku Yehova wangukambiya Eliya kuti: “Sikiya nayu limoza. Ungamuwopanga cha.” Mwaviyo, Eliya wangusoka ndipu wangulutiya nayu limoza kwa fumu. 16 Eliya wangukambiya fumu kuti, “Yehova wakamba kuti: ‘Yiwi ungutuma ŵanthu kuti akafumbi Bala-zebubu chiuta wa ku Ekironi.+ Kumbi unguchita venivi chifukwa chakuti mu Isirayeli mulivi Chiuta?+ Ungulekiyanji kumufumba? Mwaviyo, yiwi utuwengepu cha pabedi po wagona, chifukwa ufwengi, nadi panu.’” 17 Mwaviyo, mwakukoliyana ndi mazu ngaku Yehova ngo Eliya wangukamba, Ahaziya wangufwa. Chifukwa chakuti Ahaziya wengavi mwana munthulumi, Yehoramu*+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaki. Yehoramu wanguja fumu mu chaka chachiŵi cha ulamuliru waku Yehoramu+ mwana waku Yehosafati fumu ya ku Yuda.

18 Mbiri yosi yaku Ahaziya+ kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli?

2 Yehova wati waja kamanavi kutole Eliya+ kuchanya* mukavuluvulu,+ Eliya ndi Elisha+ anguluta ku Giligala.+ 2 Eliya wangukambiya Elisha kuti: “Chondi uje kwenikunu chifukwa Yehova wandituma kuti ndiluti ku Beteli.” Kweni Elisha wangumuka kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, kweniso nge mo yimwi muliri amoyu, ndikusiyeningi cha.” Mwaviyo, wosi angulutiya limoza ku Beteli.+ 3 Sonu ŵana ŵa achimi* ku Beteli anguza kwaku Elisha ndipu angumukambiya kuti: “Kumbi uziŵa kuti msanawale Yehova watuzgengeku mbuyaku kwaku yiwi kuti waleki kuja mulongozgi waku?”+ Elisha wangumuka kuti: “Ndiziŵa kali. Jani cheti.”

4 Sonu Eliya wangumukambiya kuti: “Elisha, chondi uje kwenikunu chifukwa Yehova wandituma kuti ndiluti ku Yeriko.”+ Kweni iyu wangumuka kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, kweniso nge mo yimwi muliri amoyu, ndikusiyeningi cha.” Mwaviyo, wosi angulutiya limoza ku Yeriko. 5 Sonu ŵana ŵa achimi wo ŵenga ku Yeriko anguza kwaku Elisha ndipu angumukambiya kuti: “Kumbi uziŵa kuti msanawale Yehova watuzgengeku mbuyaku kwaku yiwi kuti waleki kuja mulongozgi waku?” Elisha wangumuka kuti: “Ndiziŵa kali. Jani cheti.”

6 Sonu Eliya wangumukambiya kuti: “Chondi uje kwenikunu chifukwa Yehova wandituma kuti ndiluti ku Yorodani.” Kweni iyu wangumuka kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, kweniso nge mo yimwi muliri amoyu, ndikusiyeningi cha.” Mwaviyo, wosi angulutiya limoza. 7 Sonu ŵana ŵa achimi 50 nawu anguluta ndipu anguma chapatali achiwonere pa nyengu yo Eliya ndi Elisha anguma mumphepeti mwa Yorodani. 8 Sonu Eliya wanguto chakuvwala chaki,+ wanguchizinga ndi kuchipumisa pamaji, ndipu maji ngo ngangugaŵikana, nganyaki nganguma kumazge, nganyaki nganguma kumaryi. Mwaviyo wosi ŵaŵi anguyambuka pamtunda pakumira.+

9 Ŵati ayambuka ŵaka, Eliya wangukambiya Elisha kuti: “Pempha cho ukhumba kuti ndikuchitiyi ndechendatuzgikeku kwaku yiwi.” Sonu Elisha wangukamba kuti: “Chondi, mundipaskeku vigaŵa viŵi+ va mzimu winu.”+ 10 Eliya wangumuka kuti: “Wapempha chinthu chakusuzga. Asani undiwonengi ndichituzgikaku kwaku yiwi, ndikuti vo wapempha vichitikengi, kweni asani undiwonengi cha, ndikuti vichitikengi cha.”

11 Achiyenda uku akambiskana, mwamabuchibuchi galeta lo laŵalanga nge motu ndi mahachi ngaki ngo ngaŵalanga nge motu,+ vinguŵapatuwa, ndipu Eliya wangukwere kuchanya* mukavuluvulu.+ 12 Elisha wachiwona venivi, wadanirizanga kuti: “Ada ŵangu, ada ŵangu! Galeta laku Isirayeli kweniso ŵanthu ŵaki akukwera pamahachi!”+ Elisha wati waleka kumuwona Eliya, wanguko vakuvwala vaki ndi kuvikeruwa pakati ndipu vinguja vigaŵa viŵi.+ 13 Pavuli paki, iyu wangunyamuwa chakuvwala+ chaku Eliya cho chingumbotoka, ndipu wanguwelere ndi kuchima mumphepeti mwa Yorodani. 14 Sonu iyu wanguto chakuvwala chaku Eliya cho chingumbotoka ndipu wanguchipumisa pamaji ndi kukamba kuti: “We pani Yehova, Chiuta waku Eliya?” Wati wapuma pamaji, maji ngangugaŵikana ndipu nganyaki nganguma kumazge, nganyaki nganguma kumaryi, mwakuti Elisha wanguyambuka.+

15 Sonu ŵana ŵa achimi a ku Yeriko ŵati amuwona chapatali angukamba kuti: “Mzimu waku Eliya we paku Elisha.”+ Yiwu anguluta kuchikumana nayu ndipu angujikama panthazi paki. 16 Yiwu angukambiya Elisha kuti: “Isi panu tateŵeti ŵinu te ndi anthulumi anthazi 50. Azomerezeni kuti aluti kuchipenja ambuyamwi. Panyaki mzimu waku* Yehova waŵanyamuliya muchanya ndipu waŵaponya muphiri linyaki pamwenga mudambu.”+ Kweni iyu wanguŵamuka kuti: “Mungaŵatumanga cha.” 17 Kweni yiwu angulutirizga kumuchichizga mpaka wanguchita soni. Sonu wanguŵakambiya kuti: “Atumeni.” Yiwu angutuma anthulumi 50, ndipu anthulumi wo angulutirizga kupenja Eliya kwa mazuŵa ngatatu, kweni angumusaniya cha. 18 Ŵati awere kwaku iyu ku Yeriko+ ko wenga, wanguŵakambiya kuti: “Asi ndingukukambiyani kuti mungalutanga cha?”

19 Pati pajumpha nyengu, ŵanthu a mutawuni yo angukambiya Elisha kuti: “Ambuya, namwi mungawona kuti tawuni iyi ye pamalu ngamampha,+ kweni maji ngaki ngaheni ndipu charu chibala cha.”* 20 Sonu iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndipaskeni mbali yimana yifya yabakuli ndipu muŵikemu mche.” Mwaviyo, angumupaska. 21 Pavuli paki, iyu wanguluta pakasupi wamaji, wangudapu mche+ ndipu wangukamba kuti: “Yehova wakamba kuti, ‘Ini ndachitiska kuti maji yanga ngaje ngamampha. Maji yanga ngabayengi so ŵanthu cha pamwenga kuŵachitiska kuti aleki kubala.’”* 22 Maji ngenanga ngeche ngamampha mpaka sonu mwakukoliyana ndi mazu ngo Elisha wangukamba.

23 Sonu Elisha wangutuwaku kwenuku ndipu wangukwere ku Beteli. Wachiyenda munthowa, anyamata anyaki angutuwa mutawuni ndipu angwamba kumunyoza.+ Yiwu akambanga kuti: “Lutanga waphala yiwi! Lutanga waphala yiwi!” 24 Pakumaliya, wangung’anamuka, wanguŵalereska ndipu wanguŵatemba mu zina laku Yehova. Pavuli paki, vinyama va biyere viŵi vinthukazi+ vinguza kutuwa mulisuwa ndipu vinguvikitapu ŵana 42.+ 25 Kutuwa kwenuku, Elisha wangulutirizga kwenda mpaka ku Phiri la Karimeli+ ndipu wati watuwa kwenuku wanguwere ku Samariya.

3 Yehoramu+ mwana waku Ahabu wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya mu chaka cha 18 cha ulamuliru waku Yehosafati fumu ya ku Yuda, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 12. 2 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, kweni vinguluska cha vo awisi pamwenga anyina anguchita, chifukwa iyu wanguwisa chipilala chakupaturika chaku Bala cho awisi anguzenga.+ 3 Kweni wangulutirizga kwenda mu maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ Iyu wangungajowo cha.

4 Sonu Mesha fumu ya ku Mowabu waŵetanga mbereri, ndipu waperekanga ŵana a mbereri 100,000 ndipuso mbereri zinthulumi 100,000 zambula kusenga nge msonkhu kwa fumu ya ku Isirayeli. 5 Ahabu wati wafwa ŵaka,+ fumu ya ku Mowabu yingugarukiya fumu ya ku Isirayeli.+ 6 Sonu Fumu Yehoramu yingutuwa ku Samariya pa zuŵa lenili ndipu yinguwunganisa Ayisirayeli wosi. 7 Iyu wangutumiza so uthenga kwaku Yehosafati fumu ya ku Yuda wakuti: “Fumu ya ku Mowabu yandigarukiya. Kumbi ulutengi nani kuti tikachiti nkhondu ndi Amowabu?” Yehosafati wangumuka kuti: “Ndikengi.+ Yiwi ndi ini te amoza. Ŵanthu ŵangu ndi ŵanthu ŵaku mbamoza, ndipu mahachi ngangu ndi mahachi ngaku ngamoza.”+ 8 Pavuli paki wangufumba kuti: “Kumbi tijumphengi nthowa niyi?” Iyu wangumuka kuti: “Tijumphengi nthowa ya kuchipululu cha ku Edomu.”

9 Sonu fumu ya ku Isirayeli yingusoka limoza ndi fumu ya ku Yuda kweniso fumu ya ku Edomu.+ Ŵati azunguliya kwa mazuŵa 7, kwengavi maji ngakuti asilikali ŵawu amwi kweniso ngakuti viŵetu vawu vo vaŵalondonga vimwi. 10 Fumu ya ku Isirayeli yingukamba kuti: “Kotu! Yehova wadana isi mafumu ngatatu kuti watipereki mu manja mwa Amowabu!” 11 Sonu Yehosafati wangukamba kuti: “Kumbi kunu kulivi mchimi waku Yehova kuti watifumbiyeku maŵanaŵanu ngaku Yehova?”+ Yumoza mwa ateŵeti a fumu ya ku Isirayeli wangumuka kuti: “Kwe Elisha+ mwana waku Shafati, yo wadiriyanga maji Eliya mumanja kuti wasambi.”*+ 12 Sonu Yehosafati wangukamba kuti: “Mazu ngaku Yehova nge mwaku iyu.” Mwaviyo, fumu ya ku Isirayeli, Yehosafati, kweniso fumu ya ku Edomu, anguluta kwaku Elisha.

13 Elisha wangukambiya fumu ya ku Isirayeli kuti: “Kumbi nde nawi ndi kanthu wuli?*+ Luta kwa achimi ŵa awusu kweniso kwa achimi ŵa anyoku.”+ Kweni fumu ya ku Isirayeli yingumumuka kuti: “Awa, chifukwa Yehova ndiyu watidana isi mafumu ngatatu kuti watipereki mu manja mwa Amowabu.” 14 Elisha wangumuka kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova wa mizinda, Chiuta wamoyu yo ini nditimuteŵete,* nkhaŵengi kuti nditimutumbika cha Yehosafati+ fumu ya ku Yuda, ndatingi ndikulereskengi cha yiwi pamwenga kukutoliyaku kanthu.+ 15 Sonu ndidaniyeni munthu yo watumba bangu.”*+ Munthu yo wati wayamba kumba bangu, janja laku Yehova linguza paku Elisha.+ 16 Iyu wangukamba kuti, “Yehova wakamba kuti: ‘Mukumbi ngalandi zinandi mudambu ili, 17 chifukwa Yehova wakamba kuti: “Muwonengi mphepu cha ndipuso muwonengi vuwa cha; kweni mudambu ili muzazengi maji,+ ndipu yimwi mumwengi limoza ndi viŵetu vinu kweniso nyama zinu zinyaki.”’ 18 Kweni yaka nkhanthu kamana mu masu mwaku Yehova,+ pakuti iyu waperekengi so Amowabu mu manja mwinu.+ 19 Mukabwanganduwi tawuni yeyosi ya mpanda wakukho+ kweniso tawuni yeyosi yamampha. Mukawisiyi so pasi chimiti chechosi chamampha, mukawundiyi akasupi wosi a maji ndipuso mukanangi malu ngengosi ngamampha mwakugwiriskiya ntchitu mya.”+

20 Ndi mlenji, pa nyengu yakupereke sembi ya mbewu ya mlenji,+ mwamabuchibuchi maji ngangwamba kuza kutuliya ku Edomu, ndipu charu chosi chinguzaza maji.

21 Amowabu wosi anguvwa kuti mafumu ngo, ngaza kuti ngazichiti nawu nkhondu. Mwaviyo, anguwunganisa anthulumi wosi wo ŵenga akuti angapinga vidya* ndipu anguma mumphaka. 22 Ndi mlenji ŵati ayuka, lumwi linguŵaliya pa maji, ndipu kuchigaŵa cha kusirya ko kwenga Amowabu, maji ngo, ngawonekanga ngayera nge ndopa. 23 Sonu yiwu angukamba kuti: “Asi ndi ndopa izi! Mafumu ngatenere kuti ngabayana ndi lipanga. Yimwi Amowabu, sonu tiyeni tikayoli vinthu!”+ 24 Ŵati afika mumsasa wa Ayisirayeli, Ayisirayeli angusoka ndi kwamba kubaya Amowabu ndipu anguthaŵa.+ Sonu Ayisirayeli angudikisa Amowabu mpaka ku Mowabu, ndipu aŵabayanga munthowa. 25 Ayisirayeli angubwanganduwa matawuni, kweniso munthu weyosi wanguponya mwa mumalu ngamampha, ndipu mya yinguzaza mumalu ngo. Yiwu anguwundiya so kasupi weyosi wa maji,+ kweniso angudumuliya pasi chimiti chechosi chamampha.+ Pakumaliya, mpanda wa mya wa tawuni ya Kiri-hareseti+ pe ndiwu ungujaku, ndipu ŵanthu wo aponyanga mya mwakugwiriskiya ntchitu vakuponye, anguwuzunguliya ndi kuwubwanganduliya pasi.

26 Fumu ya ku Mowabu yati yawona kuti yapharika nkhondu, yinguto anthulumi 700 wo ŵenga ndi malipanga, kuti yijumphi ndi kuluta kwa fumu ya ku Edomu,+ kweni angutondeka. 27 Mwaviyo, Fumu ya ku Mowabu yinguto mwana waki wakwamba yo watingi wazijengi fumu mumalu mwaku iyu, ndipu yingumupereka nge sembi yakupiriza+ pampanda. Sonu ukali ukulu unguŵawiya Ayisirayeli, mwakuti anguleka kulimbana nayu ndipu anguwere kucharu chawu.

4 Yumoza mwa awolu a ŵana ŵa achimi+ wangudaniriziya Elisha kuti: “Mteŵeti winu yo wenga mulumu wangu wakufwa ndipu yimwi muziŵa kuti iyu wawopanga Yehova nyengu zosi.+ Sonu kwaza munthu wangongoli kuti wazito ŵana ŵangu wosi ŵaŵi kuti akaje akapolu ŵaki.” 2 Elisha wangumukambiya kuti: “Kumbi ndikuchitiyenji? Andikambiyi, we ndi vinthu wuli munyumba?” Iyu wangumuka kuti: “Ndamteŵeti winu ndilivi chechosi munyumba kweni nde ndi msuku umoza pe wa mafuta.”+ 3 Elisha wangumukambiya kuti: “Luta, ukapemphi viyaŵi vambula kanthu kwa anyaku wosi. Ungachipemphanga vimanavi cha. 4 Pavuli paki, ukasere munyumba mwaku limoza ndi ŵana ŵaku, ndipu ukajali chisasa. Ukadiremu mafuta muviyaŵi vosi venivi, ndipu vo vazaza ukaviŵikengi pamphepeti.” 5 Sonu munthukazi yo wangutuwaku kwaku Elisha.

Wati wasere munyumba limoza ndi ŵana ŵaki, wangujala chisasa. Ŵana ŵaki amupaskanga viyaŵi ndipu iyu wadirangamu mafuta.+ 6 Viyaŵi vosi vati vazaza, munthukazi yo wangukambiya yumoza mwa ŵana ŵaki kuti: “Ndipaski chiyaŵi chinyaki.”+ Kweni mwana yo wangumumuka kuti: “Palivi so chiyaŵi chinyaki.” Wati wakamba venivi, mafuta nganguleka kutuwa.+ 7 Sonu munthukazi yo wanguza kuzikamba, ndipu munthu waku Chiuta wauneneska wangukambiya munthukazi yo kuti: “Luta ukagulisi mafuta ngo kuti ukawezi ngongoli. Ndalama zo zajaku ukazigwiriskiyi ntchitu limoza ndi ŵana ŵaku.”

8 Zuŵa linyaki Elisha wanguluta ku Shunemu.+ Kwenuku kwenga munthukazi munyaki wakutchuka ndipu wangumuchichizga kuti waryi chakurya kweniko.+ Nyengu yeyosi yo Elisha wajumphanga kweniko, wamanga kuti waryi chakurya. 9 Sonu munthukazi yo wangukambiya mulumu waki kuti: “Ndiziŵa kuti munthu yo wajumpha kunu kaŵikaŵi, ndi munthu wakupaturika waku Chiuta. 10 Sonu timupangiyi kachipinda pachanya pa nyumba+ ndipu timuŵikiyemu bedi, thebulu, mpandu ndi chakuŵikapu nyali. Posi po waziyengi wazijengi mwenimo.”+

11 Zuŵa linyaki wanguza kwenuku, ndipu wanguluta muchipinda chapachanya pa nyumba kuti wakagoni. 12 Iyu wangukambiya mteŵeti waki Gehazi+ kuti: “Mudani munthukazi wa ku Shunemu+ yuwa.” Sonu Gehazi wangumudana ndipu wanguma panthazi paki. 13 Elisha wangukambiya Gehazi kuti: “Munthukazi yo umukambiyi kuti, ‘Wajisuzga ukongwa chifukwa chaku isi.+ Tikuchitiyenji?+ Kumbi nkhakambiskani ndi fumu pamwenga mura wa asilikali mumalu mwaku yiwi?’”+ Kweni munthukazi yo wangumuka kuti: “Ndija pakati pa ŵanthu amtundu wangu.” 14 Elisha wangukamba kuti: “Sonu tingamuchitiyanji?” Gehazi wangumuka kuti: “Iyu walivi mwana munthulumi,+ ndipu mulumu waki ngwakukota.” 15 Nyengu yeniyo, Elisha wangukamba kuti: “Mudani.” Sonu iyu wangumudana ndipu wanguma pakhomu. 16 Sonu Elisha wangukamba kuti: “Chaka chamawa, nyengu nge yeniyi wazamupakata mwana munthulumi.”+ Kweni munthukazi yo wangukamba kuti: “Ambuya, yimwi ndimwi munthu waku Chiuta wauneneska! Mungandipusikanga cha ndamteŵeti winu.”

17 Munthukazi yo, wangume nthumbu ndipu wangubala mwana munthulumi pa nyengu nge yeniyo mu chaka chamawa chaki, nge mo Elisha wangumukambiya. 18 Mwana yo wangukuwa ndipu zuŵa linyaki wanguluta kumunda kwa awisi, wo ŵenga limoza ndi ŵanthu wo avunanga. 19 Iyu wangukambiya awisi kuti: “Mutu wangu, kotu mutu wangu!” Sonu awisi angukambiya mteŵeti wawu kuti: “Luta nayu kwa anyina.” 20 Iyu wangumutole kwa anyina, ndipu angumupakata mpaka msana pakati. Pavuli paki, mwana yo wangufwa.+ 21 Sonu munthukazi yo wangukwera pachanya pa nyumba ndi kugoneka mwana yo pabedi la munthu waku Chiuta wauneneska.+ Wati watuwa, wangujala chisasa. 22 Munthukazi yo wangudana mulumu waki ndi kukamba kuti: “Munditumiziyi yumoza mwa ateŵeti kweniso bulu yumoza, ndipu mundizomerezi ndiluti kwa munthu waku Chiuta wauneneska, ndi kuweku.” 23 Kweni iyu wangukamba kuti: “Ntchifukwa wuli ukhumba kuchikumana nayu msanawale? Msanawale ndi zuŵa la mwezi wufya cha+ ndipuso ndi sabata cha.” Munthukazi yo wangumuka kuti: “Vosi ve umampha ŵaka.” 24 Sonu iyu wanguŵikapu chakujapu pabulu ndi kukambiya mteŵeti waki kuti: “Luta liŵiliŵi. Ungayendanga kamanakamana cha chifukwa chaku ini, kupatuwaku asani ndakukambiya.”

25 Mwaviyo, munthukazi yo, wanguluta kwa munthu waku Chiuta wauneneska pa Phiri la Karimeli. Munthu waku Chiuta wauneneska wati wamuwona ŵaka chapatali, wangukambiya mteŵeti waki Gehazi kuti: “Awona! Munthukazi wa ku Shunemu yuwa. 26 Chondi, tchimbiya ukakumani nayu ndipu ukamufumbi kuti, ‘Kumbi we umampha? Mulumu waku we umampha? Nanga mwana waku we umampha?’” Munthukazi yo wati wavwa ivi, wangumuka kuti: “Vosi ve umampha.” 27 Munthukazi yo wati wafika kwa munthu waku Chiuta wauneneska paphiri, nyengu yeniyo wanguko maphazi ngaku Elisha.+ Gehazi wati wawona ivi, wanguza pafupi kuti wamututuzgi, kweni munthu waku Chiuta wauneneska wangukamba kuti: “Muleki ŵaka, pakuti iyu we ndi chitima chikulu, ndipu Yehova wandikambiya cha, kweni wandibisa.” 28 Munthukazi yo wangukamba kuti: “Ambuya, kumbi ndingukupemphani mwana ini? Asi ndingukukambiyani kuti, ‘Mungandipaskanga chilindizga chaboza cha’?”+

29 Nyengu yeniyo, Elisha wangukambiya Gehazi kuti: “Manga vakuvwala vaku muchiwunu,+ upingi nthonga yangu kujanja ndipu ukengi. Asani wakumana ndi munthu weyosi ungamutawuzganga cha; ndipu asani munthu watikutawuzga, ungamumukanga cha. Uluti ukaŵiki nthonga yangu pachisku cha mnyamata yo.” 30 Anyina a mwana yo ŵati avwa ivi angukamba kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, kweniso nge mo yimwi mwaŵeni muliri amoyu, ndikusiyeningi cha.”+ Mwaviyo, wangusoka ndi kulutiya nayu limoza. 31 Gehazi wangudanjiyapu ndipu wanguŵika nthonga pachisku cha mnyamata yo, kweni panguvwika chechosi cha pamwenga kutukuluka.+ Wanguwere kwaku Elisha ndi kumukambiya kuti: “Mnyamata wayuka cha.”

32 Elisha wati wasere munyumba, wangusaniya kuti mnyamata yo wafwa ndipu amugoneka pabedi laki.+ 33 Iyu wangusere muchipinda cho ndi kujalaku. Mukati mwenga ŵaka iyu pe ndi mnyamata yo ndipu wangwamba kupemphera kwaku Yehova.+ 34 Pavuli paki, wangusoka pabedi ndipu wangugona pa mwana yo. Iyu wanguŵika mulomu waki pamulomu wa mwana, masu ngaki pamasu nga mwana, ndipu vikufi va manja ngaki vingukwaskana ndi vikufi va manja nga mwana. Elisha wangulutirizga kukotama pachanya pa mwana yo mpaka liŵavu la mwana lingwamba kufunda.+ 35 Iyu wangwenda uku ndi uku munyumba ndipu wanguluta pabedi ndi kukotama so pachanya pa mwana. Mwana yo wanguyethyemuwa maulendu 7, ndipu pavuli paki wangubenuwa masu.+ 36 Sonu Elisha wangudana Gehazi ndi kumukambiya kuti: “Dana munthukazi wa ku Shunemu.” Iyu wangudana munthukazi yo ndipu wanguza kwaku Elisha. Pavuli paki Elisha wangumukambiya kuti: “Nyamuwa mwana waku.”+ 37 Munthukazi yo, wanguza ndi kuwa pamaphazi ngaku Elisha, ndipu wangujikama mpaka chisku chaki pasi panthazi paki. Pavuli paki, wangunyamuwa mwana waki ndi kutuwa nayu.

38 Elisha wati wawere ku Giligala, wangusaniya kuti mucharu cho mwe nja.+ Ŵana ŵa achimi+ anguja panthazi paki, ndipu iyu wangutuma mteŵeti waki kuti:+ “Jalikapu mumphika ukulu uŵabikiyi chakurya ŵana ŵa achimi.” 39 Sonu yumoza mwaku yiwu wangusere mudondu kuti wakayaŵi mphangwi. Iyu wangusaniya kachimiti ka mphereska zamudondu ndipu wanguponthomu mphonda* zamudondu zakuzaza pachakuvwala chaki. Iyu wanguweku ndipu wanguchekete mphonda zo mumumphika kwambula kuziŵa kuti ndi vinthu wuli. 40 Pavuli paki, angugaŵiya ŵanthu wo kuti aryi, kweni ŵati ayamba ŵaka kurya chakurya cho, angudaniriza kuti: “Wamunthu waku Chiuta wauneneska, mwe nyifwa mumumphika.” Ndipu angutondeka kurya. 41 Sonu Elisha wangukamba kuti: “Ndipaskeniku ufwa.” Ufwa wo wanguwudira mumumphika ndi kukamba kuti: “Agaŵiyeni ŵanthu chiperi.” Ndipu mumumphika mo mwengavi poyizoni weyosi.+

42 Sonu kunguza munthu munyaki kutuliya ku Bala-shalisha.+ Iyu wangupingiya munthu waku Chiuta wauneneska viŵandi 20 va balire+ vakupangika kutuliya ku vipasu vakwamba kucha, kweniso thumba la mbewu zasonu.+ Sonu Elisha wangukamba kuti: “Apaski ŵanthu yaŵa kuti aryi.” 43 Kweni mteŵeti waki wangukamba kuti: “Ndingaŵagaŵiya wuli ŵanthu 100+ chakurya chenichi pe?” Iyu wangukamba kuti: “Apaski ŵanthu aryi, pakuti Yehova wakamba kuti, ‘Aryengi ndipu vinyaki vijengeku.’”+ 44 Wati wavwa ivi, wanguŵika chakurya cho panthazi pawu. Yiwu angurya ndipu vinyaki vingujaku,+ mwakukoliyana ndi vo Yehova wangukamba.

5 Namani mura wa asilikali a fumu ya ku Siriya wenga munthu wakutchuka ukongwa ndipuso ambuyaki amutumbikanga ukongwa, chifukwa Yehova wangutaska Siriya* kuziya mwaku iyu. Chinanga kuti wenga ndi makhati,* kweni wenga msilikali wanthazi. 2 Ulendu unyaki ŵati aluta ku nkhondu, ŵanthu a ku Siriya anguko ukapolu kamsungwana kanyaki ka ku Isirayeli ndipu kangwamba kuteŵete muwolu waku Namani. 3 Kamsungwana ko kangukambiya mbuyaki munthukazi kuti: “Asani ambuya angaluta kwa mchimi+ yo we ku Samariya, mbwenu achirengi makhati ngawu.”+ 4 Sonu iyu* wanguluta kwa fumu ndi kuchiyikambiya vo kamsungwana ka ku Isirayeli kangukamba.

5 Fumu ya ku Siriya yati yavwa ivi, yingukamba kuti: “Soka, luta! Ndipu nditumizengi kalata kwa fumu ya ku Isirayeli.” Mwaviyo, Namani wanguluta ndipu wangupinga siliva wakukwana matalenti* 10, mabulunga nga golidi 6,000 ndipuso vakuvwala 10 vakupambanapambana. 6 Iyu wanguza ndi kalata kwa fumu ya ku Isirayeli, ndipu mukalata yeniyi mwenga mazu ngakuti: “Limoza ndi kalata iyi yo ndakutumiziya, ndatuma so Namani mteŵeti wangu kuti yiwi umuchizgi makhati ngaki.” 7 Fumu ya ku Isirayeli yati yaŵerenga ŵaka kalata iyi, yingukeruwa vakuvwala vaki ndipu yingukamba kuti: “Kumbi ndini Chiuta kuti ndije ndi nthazi zakubaya munthu pamwenga kumusiya wamoyu?+ Pakuti iyu wanditumiziya munthu uyu, ndipu wandikambiya kuti ndimuchizgi makhati ngaki! Namwi mungawona kuti wakhumba ŵaka kuyambana nani munthu mwenuyu.”

8 Kweni Elisha munthu waku Chiuta wauneneska wati wavwa ŵaka kuti fumu ya ku Isirayeli yakeruwa vakuvwala vaki, nyengu yeniyo wanguyitumiziya uthenga wakuti: “Ntchifukwa wuli mwakeruwa vakuvwala vinu? Mukambiyeni munthu yo kuti wazi kwaku ini, kuti waziŵi kuti ku Isirayeli kwe mchimi.”+ 9 Sonu Namani wanguza ndi mahachi ngaki kweniso magaleta ngaki ngankhondu, ndipu wanguma pakhomu lakuselere kunyumba yaku Elisha. 10 Kweni Elisha wangutuma munthu kuti wakakambiyi Namani kuti: “Luta ukasambi mu Yorodani maulendu 7.+ Pavuli paki mnofu waku uweriyengemu ndipu ujengi wakutowa.”+ 11 Namani wati wavwa ivi, wangukwiya ukongwa ndipu wangusoka kuti wakengi. Iyu wakambanga kuti: “Ini ndatingi kuti, ‘Iyu watuwengi kuti wazikumani nani, wamengi panu ndi kudaniya pa zina laku Yehova Chiuta waki, wachiyendesa janja laki uku ndi uku pachanya pa khati kuti walichizgi.’ 12 Asi Abana kweniso Faripa, misinji yaku Damasiko+ njamampha ukongwa kuluska maji ngosi nga mu Isirayeli? Kumbi ndingatondeka kuchisamba mwenimo ndi kuja wakutowa?” Wati wakamba ivi, wangung’anamuka ndi kuluta mwaukali.

13 Ateŵeti ŵaki anguza pafupi ndi iyu ndipu angukamba kuti: “Ada, asani mchimi wangukukambiyani kuti muchiti chinthu chinyaki chakusuzga ukongwa, asi mwatingi muchitengi? Sonu pe suzgu wuli yapa, pakuti iyu wakukambiyani ŵaka kuti, ‘Kasambi ndipu uje wakutowa’?” 14 Namani wati wavwa ivi, wanguluta kuchibira* mu Yorodani maulendu 7, mwakukoliyana ndi mazu nga munthu waku Chiuta wauneneska.+ Sonu mnofu waki unguweriyamu ndipu unguja nge mnofu wa kamnyamata+ kweniso wangutowa.+

15 Pavuli paki, iyu ndi ŵanthu wosi wo angumuperekeza* anguwere kwa munthu waku Chiuta wauneneska,+ ndipu wanguchima panthazi paki ndi kukamba kuti: “Sonu ndaziŵa kuti kulivi so Chiuta kumalu nganyaki ngengosi pacharu chapasi, kupatuwaku ku Isirayeli pe.+ Sonu chondi, londiyani mphasu* kutuliya kwaku ini ndamteŵeti winu.” 16 Kweni Elisha wangumuka kuti: “Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, yo ini nditimuteŵete* kuti ndizomerengi cha.”+ Iyu wangumuchichizga kuti wazomeri, kweni Elisha wangukana. 17 Pakumaliya Namani wangukamba kuti: “Asani mwakana, chondi zomerezani kuti ini ndamteŵeti winu ndipaskiki dongu la mucharu ichi lakuti lingapingika ndi nyulu* ziŵi, pakuti ini ndamteŵeti winu ndamupereka so cha sembi zakupiriza pamwenga sembi zinyaki kwa achiuta anyaki kupatuwaku Yehova. 18 Kweni Yehova wandigowoke ini ndamteŵeti winu pa chinthu chimoza ichi: Asani ambuya aluta munyumba* yaku Rimoni kuchijikama mwenimo, yiwu anyekeza pajanja langu. Mwaviyo nani ndikhumbika kujikama munyumba yaku Rimoni. Sonu asani ndachijikama munyumba yaku Rimoni, chondi Yehova wandigowoke ini ndamteŵeti winu pa nkhani yeniyi.” 19 Elisha wangumuka kuti: “Luta mu chimangu.” Namani wati watuwaku kwaku iyu ndipuso wati wayenda kamtunda, 20 Gehazi+ mteŵeti waku Elisha munthu waku Chiuta wauneneska+ wangukamba mumtima mwaki kuti: ‘Ambuya amuleka ŵaka munthu uyu wa ku Siriya Namani+ chifukwa akana kulonde vinthu vo iyu wangupinga. Ndilapizga mu zina laku Yehova Chiuta wamoyu, ndimutchimbiriyengi kuti nkhalondeku kanthu kanyaki kwaku iyu.’ 21 Sonu Gehazi wangumutchimbiriya Namani. Namani wati wawona kuti munthu munyaki watimutchimbiriya, wangusika pagaleta laki kuti wakumani nayu ndipu wangukamba kuti: “Kumbi ve umampha?” 22 Gehazi wangumuka kuti: “Vosi ve umampha. Ambuya andituma kuti, ‘Pambula kuswera yapa kunu kwaza anyamata ŵaŵi kutuliya kuchigaŵa chamapiri cha Efurayemu, kutuliya pakati pa ŵana ŵa achimi. Muŵapaskeku siliva wakukwana talenti yimoza kweniso vakuvwala viŵi.’”+ 23 Namani wangukamba kuti: “Chamampha. Topu matalenti ngaŵi.” Namani wangulutirizga kumuchichizga,+ wangumuvungiya siliva wakukwana matalenti ngaŵi mumathumba ngaŵi, limoza ndi vakuvwala viŵi. Pavuli paki, wangupaska ateŵeti ŵaki ŵaŵi kuti anyamuwi ndipu ayendanga panthazi paku Gehazi.

24 Gehazi wati wafika ku Ofeli,* wangulonda mathumba ngo mumanja ngawu ndipu wangungaŵika munyumba. Pavuli paki, wanguŵakambiya kuti akengi. Ŵati aluta, 25 iyu wangusere ndi kuchima pafupi ndi ambuyaki. Sonu Elisha wangufumba kuti: “Unguluta pani Gehazi?” Kweni iyu wangumuka kuti: “Ini ndamteŵeti winu ndingutuwapu cha.”+ 26 Elisha wangukambiya Gehazi kuti: “Asi mtima wangu wenga nawi kwenikuwa pa nyengu yo munthu yuwa wangusika pagaleta laki kuti wakumani nawi? Kumbi iyi ndi nyengu yakuti tizomerengi kulonde siliva, vakuvwala, minda ya maolivi, minda ya mphereska, mbereri, ng’ombi, akapolu anthulumi pamwenga akapolu anthukazi?+ 27 Sonu khati laku Namani+ likukaniriyengi limoza ndi mphapu yaku mpaka muyaya.” Nyengu yeniyo wangutuwapu pa masu paku Elisha ndipu wanguchita makhati tuu nge sinoo.*+

6 Ŵana ŵa achimi+ angukambiya Elisha kuti: “Awona! Malu ngo yimwi ndi isi tijapu ngatiŵiya ngafinyi ukongwa. 2 Tizomerezeni kuti tiluti ku Yorodani. Weyosi waku isi wakato chimiti kweniko, ndipu tikapangi malu ngakuti tikajengemu kweniko.” Iyu wangukamba kuti: “Lutani.” 3 Yumoza waku yiwu wangukamba kuti: “Kumbi mulutiyengi nasi limoza cha isi ateŵeti ŵinu?” Elisha wangumuka kuti: “Ndilutiyengi namwi limoza.” 4 Sonu iyu wangulutiya nawu limoza, angufika ku Yorodani ndipu angwamba kudumuwa vimiti. 5 Yumoza waku yiwu wachidumuwa chimiti, mbavi yingukhweruka ndipu yinguwiya mumaji. Iyu wangudaniriza kuti: “Nkhondu ama! Ambuya, mbavi iyi ndingubwereka!” 6 Munthu waku Chiuta wauneneska wangumufumba kuti: “Yawiya pani?” Iyu wangumulongo po yinguwiya. Pavuli paki, munthu waku Chiuta wauneneska wangudumuwa kamiti, wangukaponya penipo ndipu mbavi yinguyanjama. 7 Iyu wangukamba kuti: “Yito.” Sonu iyu wangutambasuwa janja laki ndipu wanguyito.

8 Sonu fumu ya ku Siriya yinguluta kuchichita nkhondu ndi Isirayeli.+ Fumu yo yingukambiskana ndi ateŵeti ŵaki ndipu yinguŵakambiya kuti: “Ndamujintha msasa pamalu ngakutingakuti limoza ndi yimwi.” 9 Munthu waku Chiuta wauneneska+ wangutumiziya uthenga fumu ya ku Isirayeli, wakuti: “Tcheŵa, ungajumphanga malu yanga cha, chifukwa kwenuku ndiku ŵanthu a ku Siriya asikiyengi.” 10 Sonu fumu ya ku Isirayeli yingutumiza uthenga kumalu ngo munthu waku Chiuta wauneneska wangumutcheŵeska. Munthu waku Chiuta wauneneska wangulutirizga kuyitcheŵeska fumu, ndipu fumu yingungakhwecha malu ngenanga kananandi ŵaka.*+

11 Venivi vinguyikwiyisa ukongwa fumu* ya ku Siriya. Mwaviyo yingudanisa ateŵeti ŵaki ndipu yinguŵafumba kuti: “Andikambiyeni! Ndiyani pakati pidu yo we kuchigaŵa cha fumu ya ku Isirayeli?” 12 Sonu yumoza mwa ateŵeti ŵaki wangumuka kuti: “Ambuya fumu yangu, pakati pidu palivi! Kweni Elisha mchimi wa ku Isirayeli ndiyu wakambiya fumu ya ku Isirayeli vinthu vo yimwi mukamba mwe kuchipinda chinu.”+ 13 Fumu ya ku Siriya yingukamba kuti: “Lutani, mukamufufuzi ko wali kuti nditumizi ŵanthu kuti akamuko.” Pavuli paki, ŵanthu angukambiya fumu kuti: “We ku Dotani.”+ 14 Mwaliŵiliŵi, iyu wangutumiza mahachi, magaleta ngankhondu kweniso asilikali anandi. Yiwu anguza ndi usiku ndipu anguzingiliza tawuni yo.

15 Sonu mteŵeti wa munthu waku Chiuta wauneneska wati wayuka ndi mlenjilenji ndi kutuliya kubwalu, wanguwona kuti asilikali wo ŵenga ndi mahachi kweniso magaleta ngankhondu azingiliza tawuni. Nyengu yeniyo, iyu wangukamba kuti: “Kotu ambuya! Kumbi tichitengi wuli?” 16 Kweni Elisha wangumuka kuti: “Ungawopanga cha!+ Pakuti wo ŵe ndi isi mbanandi kuluska wo ŵe ndi yiwu.”+ 17 Sonu Elisha wangwamba kupemphera kuti: “Yehova, chondi mujuleni masu kuti wawoni.”+ Nyengu yeniyo, Yehova wangujula masu nga mteŵeti yo ndipu wangulereska. Awonani! chigaŵa chosi chamapiri chinguzaza ndi mahachi kweniso magaleta ngankhondu ngamotu+ kuzunguliya Elisha.+

18 Ŵanthu a ku Siriya ŵati aza kwaku iyu, Elisha wangupemphera kwaku Yehova ndipu wangukamba kuti: “Chondi, chitiskani mtundu uwu kuti uje wachibulumutiya.”+ Mwaviyo, Chiuta wanguŵachitiska kuti aje achibulumutiya, nge mo Elisha wangupemphe. 19 Sonu Elisha wanguŵakambiya kuti: “Mwalanda, nthowa ndi iyi cha kweniso tawuni yaki ndi iyi cha. Ndilondoni, tiyeni nkhakulongoni munthu yo mupenja.” Kweni iyu wanguŵalongozge ku Samariya.+

20 Ŵati afika ku Samariya, Elisha wangukamba kuti: “Yehova, ajuleni masu ngawu kuti awoni.” Sonu Yehova wangujula masu ngawu ndipu anguwona kuti ŵe pakatikati pa Samariya. 21 Fumu ya ku Isirayeli yati yaŵawona, yingufumba Elisha kuti: “Kumbi ndiŵabayi? Ada, kumbi ndiŵabayi?” 22 Elisha wangumuka kuti: “Ungaŵabayanga cha. Kumbi ukhumba so kubaya ŵanthu wo waŵako kali ukapolu, mwakugwiriskiya ntchitu lipanga kweniso mkondu waku? Apaski chiŵandi ndi maji kuti aryi ndi kumwa,+ ndipu uŵaweze kwa ambuyawu.” 23 Mwaviyo, iyu wanguŵanozge phwandu likulu. Yiwu angurya ndi kumwa, pavuli paki wanguŵakambiya kuti awere kwa ambuyawu. Kutuliya pa nyengu yeniyi, magulu nga vigeŵenga nga ku Siriya+ nganguzaku so cha ku Isirayeli.

24 Pavuli paki, Beni-hadadi, fumu ya ku Siriya wanguwunganisa asilikali ŵaki* wosi, ndipu wanguluta kuchizingiliza Samariya.+ 25 Mwaviyo, mu Samariya munguwa nja yikulu.+ Yiwu angulutirizga kuzingiliza Samariya mpaka mutu wa bulu+ wagulisikanga ndalama 80 za siliva, ndipu mavi nga nkhunda ngakukwana chigaŵa chimoza pa vigaŵa vinayi va kabu,* ngagulisikanga ndalama zinkhondi za siliva. 26 Fumu ya ku Isirayeli yichijumpha pachanya pa mpanda, munthukazi munyaki wanguyidaniriziya kuti: “Tiwovyeni ambuya fumu yangu!” 27 Fumu yingumuka kuti: “Asani Yehova ndiyu waleka kukuwovyani, nanga ini chovyu ndingatuwa nachu pani? Kumalu ngakukhwemiyaku mbewu? Pamwenga kumalu ngakukandiyaku mphereska kweniso ngakukamiyaku mafuta?” 28 Sonu fumu yingufumba munthukazi yo kuti: “Ndikuwovyi wuli?” Munthukazi yo wangumuka kuti: “Munthukazi uyu wangundikambiya kuti, ‘Pereka mwana waku kuti timuryi msanawale, ndipu mawa tazamukurya mwana wangu.’+ 29 Mwaviyo, tingubika mwana wangu ndipu tingumurya.+ Sonu mawa laki ndingumukambiya kuti, ‘Pereka mwana waku kuti timuryi.’ Kweni iyu wangumubisa mwana waki.”

30 Fumu yati yavwa ŵaka vo munthukazi uyu wangukamba, nyengu yeniyo, yingukeruwa vakuvwala vaki.+ Yichijumpha pachanya pa mpanda, ŵanthu anguwona kuti fumu yinguvwala chigudulu mukati mwa malaya ngaki. 31 Sonu fumu yingukamba kuti: “Chiuta wandilangi kweniso wasazgiyeku,* asani mutu waku Elisha mwana waku Shafati, ulekengi kudumulika msanawale!”+

32 Elisha wanguja munyumba yaki ndipu wenga limoza ndi ŵara. Fumu yingutuma munthu kuti wadanjiyepu, kweni munthu yo fumu yingutuma wechendafiki, Elisha wangukambiya ŵara kuti: “Kumbi mwawona kuti mwana wa wakubaya ŵanthu+ watuma munthu kuti wazindidumuwi mutu? Muwonesesi, asani munthu yo watumika watuza, mujali chisasa ndipu muchiko kuti waleki kusere. Asi wo uvwika muvuli mwaki ndi muswayu wa ambuyaki?” 33 Weche kulongoro ndi yiwu, munthu yo fumu yingutuma wanguza ndipu fumu yingukamba kuti: “Soka ili latuliya kwaku Yehova. Sonu kumbi pe chifukwa chinyaki chakuti ndilutirizgiyi kulindizga Yehova?”

7 Sonu Elisha wangukamba kuti, “Avwani vo Yehova wakamba. Yehova wakamba kuti: ‘Mawa pa nyengu nge yeniyi, pageti la tawuni ya* Samariya, ufwa wakusilirika wakukwana mwesu umoza wa seya,* wazamugulisika sekeli* yimoza, ndipu balire wakukwana miyesu yiŵi ya seya, wazamugulisika sekeli yimoza.’”+ 2 Mura wa asilikali yo fumu yamuthembanga wati wavwa ivi, wangukambiya munthu waku Chiuta wauneneska kuti: “Chinanga Yehova wangajula mageti nga kuchanya, kumbi venivi vingachitika* nadi?”+ Iyu wangumuka kuti: “Wazakuviwona ndi masu ngaku,+ kweni wazamuryaku cha.”+

3 Pageti lakuselere mutawuni pajanga ŵanthu anayi amakhati,+ ndipu yiwu angukambiskana kuti: “Ntchifukwa wuli tilutirizga kuja ŵaka panu mpaka po tifwiyengi? 4 Asani tingakamba kuti, ‘Tiyeni tisere mutawuni,’ penipo nja yecheŵaka mutawuni,+ tifwengi mbwenu. Ndipu asani tijengi ŵaka penipanu napu, tifwengi mbwenu. Sonu tiyeni tiluti kumsasa wa ŵanthu a ku Siriya. Asani achitisiya amoyu, mbwenu tamuja ndi umoyu, kweni asani achitibaya, napu mbwenu.” 5 Sonu yiwu angusoka ndi kamdima, ndipu angusere mumsasa wa ŵanthu a ku Siriya. Ŵati afika mumphepeti mwa msasa wo, angusaniya kuti kulivi munthu weyosi.

6 Pakuti Yehova wanguchitiska kuti asilikali a ku Siriya avwi chiwawa cha magaleta ngankhondu ndi mahachi kweniso chiwawa cha gulu likulu la asilikali.+ Mwaviyo yiwu angukambiskana kuti: “Awonani! Fumu ya ku Isirayeli yalembera mafumu nga Ahiti kweniso mafumu nga Ayijipiti kuti ngazichiti nasi nkhondu!” 7 Nyengu yeniyo, angusoka ndipu anguthaŵa ndi mazulu kwe kamdima. Yiwu angujowo mahema ngawu, mahachi, abulu kweniso chechosi cho chenga mumsasa wo, ndipu anguthaŵa kuti aleki kubayika.

8 Sonu ŵanthu amakhati ŵenaŵa ŵati afika mumphepeti mwa msasa, angusere muhema linyaki ndipu angwamba kurya ndi kumwa. Yiwu angutomu siliva, golidi ndi vakuvwala ndipu anguluta kuchivibisa. Pavuli paki, anguza so ndi kusere muhema linyaki, ndipu angutomu vinthu ndi kuluta kuchivibisa.

9 Pakumaliya, yiwu angukambiskana kuti: “Vo tichita yapa vamampha cha. Zuŵa ili ndi zuŵa la uthenga wamampha! Asani tiswerengi ndi kulindizga kuti kuchi, tijengi akwenere kulangika. Tiyeni tikakambi nkhani yeniyi kunyumba ya fumu.” 10 Sonu yiwu anguluta ndi kuchidaniriziya alonda a pageti la tawuni ndipu anguŵakambiya kuti: “Isi tinguluta mumsasa wa ŵanthu a ku Siriya, kweni tasaniyaku munthu weyosi cha, ndipuso tavwaku munthu weyosi cha wachilongoro. Tasaniyaku ŵaka mahachi ndi abulu wo aŵamangiriya, ndipu mahema angajowo mo nge nge.” 11 Nyengu yeniyo, alonda a pageti angudaniriza, ndipu uthenga ungufika mukati mwa nyumba ya fumu.

12 Mwaliŵiliŵi, fumu yinguyuka ndi usiku ndipu yingukambiya ateŵeti ŵaki kuti: “Ndikukambiyeni vo ŵanthu a ku Siriya atichitiya yapa. Yiwu aziŵa kuti te ndi nja,+ sonu atuwamu mumsasa ndi kuchibisama mudondu. Yiwu akamba kuti, ‘Atuwengi mutawuni, ndipu isi tiŵakongi amoyu ndipuso tamusere mutawuni yawu.’”+ 13 Sonu yumoza mwa ateŵeti ŵaki wangukamba kuti: “Chondi zomerezani kuti anthulumi anyaki atopu mahachi ngankhondi pa mahachi ngo ngajaku munu mutawuni. Awonani! Yiwu ajengi nge mo liliri gulu losi la Ayisirayeli lo lajaku munu. Awonani! Yiwu ajengi nge gulu la Ayisirayeli lo likufwa kali. Mwaviyo tiyeni tiŵatumi kubwalu kuti akawoni.” 14 Sonu yiwu anguto magaleta ngaŵi ndi mahachi, ndipu fumu yinguŵatuma kuti aluti kumsasa wa ŵanthu a ku Siriya. Fumu yinguŵakambiya kuti: “Lutani mukawoni.” 15 Yiwu angulondo ŵanthu a ku Siriya mpaka ku Yorodani, ndipu nthowa yosi yinguzaza ndi vakuvwala kweniso viyaŵi vo ŵanthu a ku Siriya atayanga achithaŵa mwamantha. Ŵanthu wo angutumika anguweku ndipu anguchikambiya fumu nkhani yeniyi.

16 Pavuli paki, ŵanthu angutuwa mutawuni ndipu anguluta kuchito vinthu mumsasa wa ŵanthu a ku Siriya, mwakuti ufwa wakusilirika wakukwana mwesu umoza wa seya, ungwamba kugulisika sekeli yimoza, ndipu balire wakukwana miyesu yiŵi ya seya, wangwamba kugulisika sekeli yimoza, mwakukoliyana ndi mazu ngaku Yehova.+ 17 Fumu yingusankha mura wa asilikali yo yamuthembanga kuti waje pageti. Kweni ŵanthu angumukandakanda pageti ndipu wangufwa, mwakukoliyana ndi mazu ngo munthu waku Chiuta wauneneska wangukambiya fumu pa nyengu yo yinguza kwaku iyu. 18 Mwaviyo, vinguchitika nge mo munthu waku Chiuta wauneneska wangukambiya fumu kuti: “Mawa pa nyengu nge yeniyi, pageti la tawuni ya Samariya, ufwa wakusilirika wakukwana mwesu umoza wa seya, wazamugulisika sekeli yimoza, ndipu balire wakukwana miyesu yiŵi ya seya, wazamugulisika sekeli yimoza.”+ 19 Kweni mura wa asilikali wangukambiya munthu waku Chiuta wauneneska kuti: “Chinanga Yehova wangajula mageti nga kuchanya, kumbi venivi vingachitika* nadi?” Elisha wangumuka kuti: “Wazakuviwona ndi masu ngaku, kweni wazamuryaku cha.” 20 Venivi ndivu vingumuchitikiya nadi, chifukwa ŵanthu angumukandakanda pageti mpaka kufwa.

8 Elisha wangukambiya munthukazi yo wangumuyuskiya* mwana waki munthulumi kuti:+ “Soka yiwi limoza ndi a munyumba yaku, lutanga ukaje nge mulendu kwekosi ko ungachija, pakuti Yehova wakamba kuti mucharu ichi muwengi nja.+ Nja yeniyi yilutiriyengi kwa vyaka 7.” 2 Sonu munthukazi yo, wangusoka ndipu wanguchita vo munthu waku Chiuta wauneneska wangumukambiya. Iyu wangusoka limoza ndi ŵanthu a munyumba yaki, ndipu wanguchija mucharu cha Afilisiti+ kwa vyaka 7.

3 Pati pajumpha vyaka 7, munthukazi yo wanguweku kucharu cha Afilisiti, ndipu wanguluta kwa fumu kuchipempha kuti amuweze nyumba yaki kweniso munda waki. 4 Pa nyengu iyi, fumu yakambiskananga ndi Gehazi, mteŵeti wa munthu waku Chiuta wauneneska, ndipu yingukamba kuti: “Chondi ndikonkhoske vinthu vikuluvikulu vosi vo Elisha wakuchita.”+ 5 Gehazi wachikonkhoske fumu mo Elisha wanguyuskiya munthu wakufwa,+ munthukazi yo mwana waki wanguyuskika wanguza kwa fumu kuzipempha kuti amuweze nyumba yaki kweniso munda waki.+ Nyengu yeniyo, Gehazi wangukamba kuti: “Ambuya fumu yangu, munthukazi yo ndakambanga ndi uyu, ndipu mwana waki yo Elisha wangumuyuska ndi uyu.” 6 Mwaviyo, fumu yingufumba munthukazi yo, ndipu iyu wangukonkhoske fumu nkhani yosi. Pavuli paki, fumu yingutuma nduna yaki ndipu yingukamba kuti: “Munthukazi uyu mumuweze vinthu vaki vosi, kweniso mumuweze vinthu vosi vo vakololeka mumunda waki kwambiya pa zuŵa lo wangutuliya mucharu chinu mpaka msanawale.”

7 Elisha wanguza ku Damasiko+ pa nyengu yo Beni-hadadi+ fumu ya ku Siriya watamanga. Mwaviyo, ŵanthu angukambiya Beni-hadadi kuti: “Munthu waku Chiuta wauneneska+ waza kunu.” 8 Beni-hadadi wati wavwa ivi wangukambiya Hazayeli+ kuti: “Uto mphasu ndipu uluti ukakumani ndi munthu waku Chiuta wauneneska.+ Ukafumbi Yehova kuziya mwaku iyu kuti, ‘Kumbi ndichirengi matenda ngangu yanga?’” 9 Hazayeli wanguluta kuchikumana ndi Elisha ndipu wangupinga mphasu. Iyu wangupinga chinthu chechosi chamampha cha ku Damasiko, ndipu vo wangupinga vingukwana pa ngamila 40. Iyu wanguza ndi kuzima panthazi paku Elisha ndipu wangukamba kuti: “Mwana winu Beni-hadadi fumu ya ku Siriya wandituma kwaku yimwi ndipu wakamba kuti, ‘Kumbi ndichirengi matenda ngangu yanga?’” 10 Elisha wangumumuka kuti: “Luta ukamukambiyi kuti, ‘Uchirengi nadi,’ kweni Yehova wandilongo kuti wafwengi.”+ 11 Sonu Elisha wangumulereseska Hazayeli mpaka wanguchita soni. Pavuli paki, munthu waku Chiuta wauneneska wanguliya. 12 Hazayeli wangufumba kuti: “Ntchifukwa wuli muliya ambuya?” Iyu wangumuka kuti: “Chifukwa ndiziŵa vinthu viheni vo uchitiyengi Ayisirayeli.+ Malu ngawu nga mipanda yakukho ungawotchengi ndi motu, anthulumi ŵawu akusankhika uŵabayengi ndi lipanga, ŵana ŵawu uŵapikitengi kweniso anthukazi ŵawu a nthumbu uŵatumbuwengi.”+ 13 Hazayeli wangufumba kuti: “Kumbi ini ndamteŵeti winu ndingachita wuli venivi pakuti nde galu waŵakaŵaka?” Kweni Elisha wangumuka kuti: “Yehova wandilongo kuti yiwi ujengi fumu ya ku Siriya.”+

14 Pakumaliya, iyu wangutuwaku kwaku Elisha ndipu wanguwere kwa ambuyaki. Ambuyaki angumufumba kuti: “Kumbi Elisha wakukambiyanji?” Iyu wangumuka kuti: “Elisha wandikambiya kuti yimwi muchirengi nadi.”+ 15 Kweni mawa laki, Hazayeli wanguto chisalu, wanguchibizga mumaji ndipu wanguchibenekere* pachisku cha fumu mpaka yingufwa.+ Hazayeli ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.+

16 Mu chaka chachinkhondi cha ulamuliru waku Yehoramu+ mwana waku Ahabu fumu ya ku Isirayeli, Yehoramu+ mwana wa Fumu Yehosafati wangwamba kulamuliya ku Yuda, kweni pa nyengu iyi, Yehosafati wenga weche kulamuliya ku Yuda. 17 Yehoramu wenga ndi vyaka 32 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya ku Yerusalemu kwa vyaka 8. 18 Iyu wangwenda munthowa ya mafumu nga ku Isirayeli,+ nge mo ŵanthu a munyumba yaku Ahabu anguchitiya,+ pakuti wanguto mwana munthukazi waku Ahabu kuti waje muwolu waki.+ Ndipu iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova.+ 19 Kweni Yehova wangukhumba cha kubwanganduwa Yuda chifukwa cha mteŵeti waki Davidi,+ pakuti Chiuta wangulayizga kuti waperekengi nyali kwaku Davidi+ ndipuso ŵana ŵaki nyengu zosi.

20 Mu mazuŵa nga ulamuliru waki, Aedomu angugarukiya Yuda+ ndipu angujisankhiya fumu.+ 21 Mwaviyo, Yehoramu wanguyambukiya ku Zairi, wangusoka ndi usiku ndipu wanguthereska Aedomu wo angumuzunguliya limoza ndi alongozgi ŵa asilikali a pamagaleta. Asilikali wosi anguthaŵiya ku mahema ngawu. 22 Kweni Aedomu ŵeche kugarukiya Yuda mpaka msanawale. Pa nyengu yeniyi, ŵanthu a mutawuni ya Libina+ nawu angugaruka.

23 Mbiri yosi yaku Yehoramu kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 24 Pavuli paki Yehoramu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi.+ Mwana waki Ahaziya+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

25 Mu chaka cha 12 cha ulamuliru waku Yehoramu mwana waku Ahabu fumu ya ku Isirayeli, Ahaziya mwana wa Fumu Yehoramu wangwamba kulamuliya ku Yuda.+ 26 Ahaziya wenga ndi vyaka 22 pa nyengu yo wangujaliya fumu ndipu wangulamuliya ku Yerusalemu kwa chaka chimoza. Anyina ŵenga a Ataliya,+ mzuku* waku Omuri+ fumu ya ku Isirayeli. 27 Iyu wangwenda munthowa ya ŵanthu a munyumba yaku Ahabu,+ ndipu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, nge mo anguchitiya ŵanthu a munyumba yaku Ahabu, pakuti iyu wenga mubali wa ŵanthu a munyumba yaku Ahabu chifukwa cha nthengwa.+ 28 Sonu iyu limoza ndi Yehoramu mwana waku Ahabu wanguluta kuchichita nkhondu ndi Fumu Hazayeli ya ku Siriya ku Ramoti-giliyadi.+ Kweni ŵanthu a ku Siriya angumupweteka Yehoramu.+ 29 Mwaviyo, Fumu Yehoramu yinguwere ku Yezereli+ kuti yikachiri vilonda vaki vo ŵanthu a ku Siriya anguyipweteka ku Rama pa nyengu yo yachitanga nkhondu ndi Hazayeli fumu ya ku Siriya.+ Ahaziya mwana waku Yehoramu fumu ya ku Yuda wanguluta ku Yezereli kuchiwona Yehoramu mwana waku Ahabu chifukwa wangupwetekeka.*

9 Mchimi Elisha wangudana yumoza mwa ŵana ŵa achimi. Iyu wangumukambiya kuti: “Manga vakuvwala vaku muchiwunu ndipu mwaliŵiliŵi uto botolu ili la mafuta ndi kuluta ku Ramoti-giliyadi.+ 2 Asani wachifika kweniko, ukapenji Yehu,+ mwana waku Yehosafati mwana waku Nimushi. Ukasere, ukamusoski pakati pa abali ŵaki ndipu ukaluti nayu muchipinda chamukati ukongwa. 3 Pavuli paki, ukato botolu la mafuta ndipu ukangapunguliyi pamutu waki ndi kukamba kuti, ‘Yehova wakamba kuti: “Ini nditikusankha* kuti uje fumu ya ku Isirayeli.”’+ Asani wamala, ukajuli chisasa ndi kuthaŵa liŵiliŵi.”

4 Mwaviyo, mteŵeti wa mchimi Elisha wangusoka ndi kuluta ku Ramoti-giliyadi. 5 Wati wafika, wangusaniya ŵara ŵa asilikali aja pasi kweniko. Iyu wangukamba kuti: “Nde ndi uthenga winu yimwi mura wa asilikali.” Sonu Yehu wangufumba kuti: “Uthenga waku yani pakati pidu?” Iyu wangumuka kuti: “Waku yimwi mura wa asilikali.” 6 Yehu wati wavwa ivi wangusoka ndi kusere munyumba. Mteŵeti wa mchimi yo, wangumupunguliya mafuta pamutu ndipu wangumukambiya kuti, “Yehova Chiuta waku Isirayeli wakamba kuti: ‘Ini nditikusankha* kuti uje fumu ya ŵanthu aku Yehova, Ayisirayeli.+ 7 Sonu ukabayi ŵanthu a munyumba yaku Ahabu ambuyaku, ndipu ini ndiweziyengi ndopa za ateŵeti ŵangu achimi ndipuso za ateŵeti wosi aku Yehova wo akubayika ndi janja laku Yezebeli.+ 8 Nyumba yosi yaku Ahabu yimalengi; ndipu ini ndibayengi munthulumi* weyosi waku Ahabu, kusazgapu munthu wawuliwuli ndipuso wakulopwa mu Isirayeli.+ 9 Ndazamuchitiska kuti nyumba yaku Ahabu yije nge nyumba yaku Yerobowamu+ mwana waku Nebati, kweniso nge nyumba yaku Basha+ mwana waku Ahiya. 10 Kweni Yezebeli, agalu azakumurya mumunda wo we ku Yezereli,+ ndipu palivi yo wazakumuŵika mumasanu.’” Wati wamaliza kukamba venivi, wangujula chisasa ndi kuthaŵa.+

11 Yehu wati wawere kwa ateŵeti ŵa ambuyaki angumufumba kuti: “Kumbi nkhwamampha? Kumbi munthu wakufuntha yuwa wangupukwanji kwaku yiwi?” Iyu wanguŵamuka kuti: “Yimwi namwi mutimuziŵa munthu yuwa kweniso mutiviziŵa vo watanja kukamba.” 12 Kweni yiwu angumuka kuti: “Upusika! Tikambiyi chondi.” Sonu Yehu wangukamba kuti: “Venivi ndivu wandikambiya, ndipuso wakamba kuti, ‘Yehova wakamba kuti: “Ini nditikusankha* kuti uje fumu ya ku Isirayeli.”’”+ 13 Wosi ŵati avwa venivi, anguto vakuvwala vawu mwaliŵiliŵi, anguvitandika pasi pamasitepusi kuti iyu wakandepu+ ndipu angumba mbata* ndi kudaniriza kuti: “Yehu waŵikika kuja fumu!”+ 14 Sonu Yehu,+ mwana waku Yehosafati mwana waku Nimushi, wangumunozge chiŵembu Yehoramu.

Yehoramu wajanga mwakuphwere ku Ramoti-giliyadi+ limoza ndi Ayisirayeli wosi, chifukwa chakopa Hazayeli+ fumu ya ku Siriya. 15 Pati pajumpha nyengu, Fumu Yehoramu yinguwere ku Yezereli+ kuti yikachiri vilonda vaki vo ŵanthu a ku Siriya anguyipweteka pa nyengu yo yachitanga nkhondu ndi Hazayeli fumu ya ku Siriya.+

Sonu Yehu wangukamba kuti: “Asani mukoliyana navu, mungazomerezanga cha kuti weyosi wathaŵi mutawuni ndi kuchikamba nkhani iyi ku Yezereli.” 16 Pavuli paki Yehu wangukwera Galeta laki ndipu wanguluta ku Yezereli, pakuti Yehoramu wajanga kweniko chifukwa wangupwetekeka. Pa nyengu iyi, Ahaziya fumu ya ku Yuda nayu wenga kweniko chifukwa wanguluta kuchiwona Yehoramu. 17 Mulonda yo wanguma pachanya pa kanyumba kakuthopoka ka ku Yezereli wanguwona chigulu chaku Yehu chichiza. Nyengu yeniyo wangukamba kuti: “Ndiwona chigulu cha ŵanthu.” Sonu Yehoramu wangumuka kuti: “Dana munthu wakukwera pahachi ndipu umutumi kuti wakakumani nawu. Iyu wakaŵafumbi kuti, ‘Kumbi muziya chimangu?’” 18 Mwaviyo, munthu wakukwera pahachi wanguluta kuchikumana nayu ndipu wangukamba kuti: “Fumu yifumba kuti, ‘Kumbi uziya chimangu?’” Kweni Yehu wangumuka kuti: “We nachu ndi ntchitu wuli yiwi ‘chimangu’? Tiyi ndilondo!”

Sonu mulonda wangukamba kuti: “Munthu yo wangupinga uthenga wakumana nawu, kweni waweku cha.” 19 Mwaviyo wangutuma munthu wachiŵi wakukwera pahachi, ndipu wati wafika kwaku yiwu wangukamba kuti: “Fumu yifumba kuti, ‘Kumbi muziya chimangu?’” Kweni Yehu wangumuka kuti: “We nachu ndi ntchitu wuli yiwi ‘chimangu’? Tiyi ndilondo!”

20 Sonu mulonda wangukamba kuti: “Munthu yo wangupinga uthenga wakumana nawu, kweni waweku cha. Kweni mo watendese galeta, wachita nge ndi Yehu mzuku* waku Nimushi, pakuti iyu watendesa nge munthu wakufuntha.” 21 Sonu Yehoramu wangukamba kuti: “Mangiriyani mahachi kugaleta!” Mwaviyo angumangiriya mahachi kugaleta laki lankhondu, ndipu Fumu Yehoramu ya ku Isirayeli kweniso Ahaziya+ fumu ya ku Yuda, anguluta kuchikumana ndi Yehu, weyosi wangukwera galeta laki lankhondu. Yiwu angukumana nayu mumunda waku Naboti+ wa ku Yezereli.

22 Yehoramu wati wawona ŵaka Yehu wangukamba kuti: “Kumbi uziya chimangu Yehu?” Kweni iyu wangumuka kuti: “Kumbi chimangu chingaŵapu wuli penipo mucharu mwe uhuli wa anyoku a Yezebeli+ kweniso vakuchita vawu vinandi vamizimu?”+ 23 Nyengu yeniyo, Yehoramu wangupetuska galeta laki kuti wathaŵi, ndipu wangukambiya Ahaziya kuti: “Ahaziya, tapusisika!” 24 Sonu Yehu wanguto uta waki ndi kuhoma Yehoramu pakati pamapewa, ndipu muvu ungubukiya pamtima. Yehoramu wanguwiya mugaleta laki lankhondu. 25 Yehu wangukambiya Bidikara, mura waki wa asilikali kuti: “Muto, umuponyi mumunda waku Naboti wa ku Yezereli.+ Kumbuka kuti yiwi ndi ini takweriyanga limoza galeta* tichilondo awisi a Ahabu pa nyengu yo Yehova wangupereka yija cheruzgu chakususkana nayu kuti:+ 26 ‘Yehova wakamba kuti, “Ndilapizga kuti nge mo ndinguwone ndopa zaku Naboti+ kweniso ndopa za ŵana ŵaki zana,” Yehova watiti, “Nani ndazakukulangiya+ mumunda wenuwu.”’ Sonu munyamuwi ndipu umuponyi mumunda mwakukoliyana ndi mazu ngaku Yehova.”+

27 Sonu Ahaziya,+ fumu ya ku Yuda wati wawona venivi, wanguthaŵa ndipu wanguselere kunthowa yakulaziya kunyumba ya kumunda. (Pavuli paki Yehu wangumutchimbiza ndipu wangukamba kuti: “Nayu mubayeni!” Mwaviyo angumugwaza mugaleta laki wachithaŵiya ku Guru, malu ngo nge kufupi ndi Ibuleyamu.+ Kweni wangulutirizga kuthaŵa mpaka wanguchifika ku Megido, ndipu wangufwiya kweniko. 28 Pavuli paki, ateŵeti ŵaki angumukweza mugaleta mpaka ku Yerusalemu, ndipu angumuŵika mumuwunda waki limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi.+ 29 Ahaziya+ wanguja fumu ya ku Yuda mu chaka cha 11 cha ulamuliru waku Yehoramu, mwana waku Ahabu.)

30 Sonu Yehu wati waza ku Yezereli,+ Yezebeli+ wanguvwa. Mwaviyo Yezebeli wanguphoda vinthu vifipa mumasu kweniso wangudyoŵa mutu waki, ndipu walingizanga pasi kuziya pawindu. 31 Yehu wati wasere pageti, Yezebeli wangumufumba kuti: “Kumbi vinthu vingumuyende umampha Zimuri yo wangubaya mbuyaki?”+ 32 Yehu wati wayunuska mutu ndi kulereska pawindu wangukamba kuti: “Ndiyani yo we kuchigaŵa changu?+ Ndiyani?” Nyengu yeniyo, nduna ziŵi pamwenga zitatu zingulereska Yehu. 33 Iyu wangukamba kuti: “Muponyeni pasi Yezebeli!” Mwaviyo, yiwu angumuponya pasi ndipu ndopa zaki zinyaki zinguŵalikiya kuchimati kweniso mahachi, ndipu Yehu wangumukandakanda Yezebeli. 34 Pavuli paki, iyu wangusere mukati kuti wakaryi ndi kumwa. Sonu wangukamba kuti: “Muphweriyeni munthukazi wakutembeka uyu, ndipu mukamuŵiki mumasanu. Pakuti iyu ndi mwana wa fumu.”+ 35 Kweni ŵati aluta kuti akamuŵiki mumasanu, angusaniyapu chechosi cha, kupatuwaku bwaza la mutu waki, maphazi ndi vikufi va manja ngaki.+ 36 Yiwu ŵati awere kwaku Yehu kuti akamukambiyi vo vachitika, Yehu wangukamba kuti: “Ivi vafiska mazu ngaku Yehova+ ngo wangukamba kuziya mwa mteŵeti waki Eliya wa ku Tishibi ngakuti, ‘Agalu aryengi Yezebeli mumunda wa ku Yezereli.+ 37 Ndipu thupi laku Yezebeli lisambukengi manyowa mumunda wa ku Yezereli, kuti ŵanthu aleki kukamba kuti: “Uyu ndi Yezebeli.”’”

10 Ahabu+ wenga ndi ŵana anthulumi 70 ku Samariya. Sonu Yehu wangulemba makalata ndipu wangungatumiza ku Samariya kwa alongozgi a ku Yezereli, ŵara+ ndipuso ŵanthu wo aleranga ŵana aku Ahabu.* Mumakalata ngenanga wangulembamu kuti: 2 “Yimwi musunga ŵana ŵa ambuyamwi, ndipuso mwe ndi magaleta ngankhondu, mahachi, tawuni ya mpanda wakukho kweniso vidya vankhondu. Asani mwalonde ŵaka kalata iyi, 3 musankhi mwana wamampha ukongwa ndipuso wakwenere* pa ŵana anthulumi wosi ŵa ambuyamwi, ndipu mumuŵiki pampandu waufumu wa awisi. Pavuli paki, muchitiyi nkhondu nyumba ya ambuyamwi.”

4 Kweni yiwu anguchita mantha ukongwa ndipu angukamba kuti: “Anganya! Asani mafumu ngaŵi ngangutondeka kumuthereska,+ isi tingamaku?” 5 Mwaviyo, yo wawoneriyanga nyumba yachifumu,* nduna ya tawuni yo, ŵara ndipuso wo aleranga ŵana aku Ahabu, angutumiza uthenga kwaku Yehu wakuti: “Isi te ateŵeti ŵinu, ndipu tichitengi chechosi cho mutikambiyengi. Tisankhengi munthu weyosi cha kuti waje fumu. Chitani chechosi cho muwona kuti ntchakwenere.”

6 Sonu Yehu wanguŵalembe kalata yachiŵi, ndipu wanguti: “Asani mwe kuchigaŵa changu, ndipu mwe akunozgeka kundivwiya, muzi ndi mitu ya ŵana ŵa ambuyamwi, kweniso namwi muzi kwaku ini ku Yezereli mawa pa nyengu nge yeniyi.”

Pa nyengu iyi, ŵana anthulumi 70 a fumu ajanga ndi ŵanthu akutumbikika a mutawuni yo, wo aŵaleranga. 7 Kalata yati yafika ŵaka kwaku yiwu, anguto ŵana anthulumi 70 a fumu ndipu anguŵabaya.+ Pavuli paki, angupanganya mitu ya ŵana wo mumasokola, ndipu anguyitumiza kwaku Yehu ku Yezereli. 8 Sonu kunguza munthu yo wanguzimukambiya uthenga wakuti: “Mitu ya ŵana a fumu aza nayu.” Yehu wangumuka kuti: “Muyiwunjiki mumilu yiŵi pageti lakuselere mutawuni, ndipu yije penipo mpaka mlenji.” 9 Ndi mlenji wati watuwa, wanguma panthazi pa ŵanthu wosi ndi kukamba kuti: “Yimwi mulivi mulandu.* Mbuneneska kuti ini ndingugarukiya ambuya ndipu ndinguŵabaya,+ kweni kumbi ndiyani yo wabaya ŵanthu wosi yaŵa? 10 Sonu muziŵi kuti palivi mazu ngaku Yehova chinanga ngamoza ngo Yehova wangukamba ngakususkana ndi nyumba yaku Ahabu ngo ngalekengi kufiskika,*+ ndipu Yehova wafiska vo wangukamba kuziya mwaku Eliya mteŵeti waki.”+ 11 Yehu wangubaya so ŵanthu wosi wo angujaku munyumba yaku Ahabu ku Yezereli, kusazgapu anthulumi akutumbikika aku Ahabu, abwezi ŵaki ndipuso asembi ŵaki,+ pengavi yo wangumusiya wamoyu.+

12 Pavuli paki, Yehu wangusoka ndi kuluta ku Samariya. Iyu wangufika panyumba yakumangiriyapu mbereri* ya aliska yo yenga mumphepeti mwa msewu. 13 Pamalu ngenanga, Yehu wangukumana ndi abali aku Ahaziya,+ fumu ya ku Yuda, ndipu wanguŵafumba kuti, “Ndimwi ayani?” Yiwu angumuka kuti: “Ndisi abali aku Ahaziya, ndipu ulendu uwu tiluta kuchiwona ŵana a fumu kweniso fumukazi kuti ŵe wuli.” 14 Nyengu yeniyo, Yehu wangukamba kuti: “Akoni amoyu!” Mwaviyo, anguŵako amoyu ndipu anguŵabayiya pachisimi cha panyumba yakumangiriyapu mbereri, wosi pamoza ŵengapu 42. Iyu wangusiyaku chinanga ndi munthu yumoza cha wamoyu.+

15 Wachituwa pamalu ngenanga, wangukumana ndi Yehonadabu+ mwana waku Rekabu+ yo wazanga kuzikumana nayu. Wati wamutawuza,* wangumufumba kuti: “Kumbi mtima waku ngwakugomezgeka* nadi kwaku ini, nge mo mtima wangu uliri wakugomezgeka ku mtima waku?”

Yehonadabu wangumuka kuti: “Hinya ngwakugomezgeka.”

“Asani ndi viyo, mbwenu ndipaski janja laku.”

Sonu Yehonadabu wangupereka janja laki ndipu Yehu wangumuguziya mugaleta. 16 Pavuli paki, iyu wangukambiya Yehonadabu kuti: “Tiyi tilutiyi limoza kuti ukawoni kuti ini ndizomereza cha kuti weyosi walutirizgi kususkana ndi* Yehova.”+ Mwaviyo, angumukweza mugaleta lankhondu laku Yehu. 17 Sonu wangufika ku Samariya ndipu wangubaya munthu weyosi yo wangujaku wa munyumba yaku Ahabu ku Samariya, mpaka wosi angumaliya limu+ mwakukoliyana ndi vo Yehova wangukambiya Eliya.+

18 Yehu wanguwunganisa so ŵanthu wosi ndi kuŵakambiya kuti: “Ahabu wasopanga Bala kamanavi,+ kweni ini ndimusopengi ukongwa. 19 Sonu ndidaniyeni achimi wosi aku Bala+ ndipuso ŵanthu wosi wo atimusopa, limoza ndi asembi ŵaki.+ Mungasiyangaku chinanga njumoza cha, pakuti ndikhumba kupereka sembi yikulu kwaku Bala. Weyosi yo walekengi kuzaku, wabayikengi.” Kweni Yehu waŵapusisiyangamu ŵaka kuti wabayi ŵanthu wo asopanga Bala.

20 Yehu wangukamba so kuti: “Pharazgani kuti kwe* unganu wapade waku Bala.” Sonu yiwu angupharazga nadi. 21 Pavuli paki, Yehu wangutumiza uthenga mu Isirayeli mosi, ndipu ŵanthu wosi wo asopanga Bala anguza. Palivi chinanga njumoza yo wangujaku. Yiwu angusere munyumba* yaku Bala,+ ndipu nyumba yaku Bala yinguzaza ndi ŵanthu kutuwa kunthazi mpaka kuvuli. 22 Yehu wangukambiya munthu yo wawoneriyanga chipinda chakusungamu vakuvwala kuti: “Tuzga vakuvwala kuti ŵanthu wosi wo asopa Bala avwali.” Iyu wangutuzga nadi vakuvwala. 23 Sonu Yehu ndi Yehonadabu+ mwana waku Rekabu angusere munyumba yaku Bala. Yehu wangukambiya ŵanthu wo asopanga Bala kuti: “Mupenji umamphaumampha kuti panyaki munu mungasanirika munthu munyaki yo wasopa Yehova, munu muje wo asopa Bala pe.” 24 Pavuli paki, angusere kuti apereki sembi zinyaki ndi sembi zakupiriza. Yehu wangutuma anthulumi ŵaki 80 kuti ami kubwalu kwa nyumba yeniyi, ndipu wanguŵakambiya kuti: “Ŵanthu yaŵa nditiŵapereka mu manja mwinu, asani yumoza waku yiwu wathaŵa, umoyu winu ndiwu userengi mumalu mwaki.”

25 Yehu wati wamaliza ŵaka kupereka sembi yakupiriza, wangukambiya alonda ndipuso ŵara ŵa asilikali kuti: “Sereni ndipu muŵabayi! Mungazomerezanga cha kuti chinanga njumoza wathaŵi!”+ Mwaviyo, alonda* ndi ŵara ŵa asilikali, angubaya ŵanthu wo ndipu anguŵataya kubwalu. Yiwu angulutiriya mpaka muchipinda chamukati cha* munyumba yaku Bala. 26 Pavuli paki, angutuzgiya kubwalu vipilala vakupaturika+ va munyumba yaku Bala, ndipu vosi anguviwotcha.+ 27 Yiwu angubwanganduliya pasi chipilala chakupaturika+ chaku Bala, kweniso angubwanganduwa nyumba yaku Bala+ ndipu anguyisambusa vimbuzi. Nyumba yeniyi yeche kugwira ntchitu nge vimbuzi mpaka msanawale.

28 Mwaviyo, Yehu wangumalisiya limu kusopa Bala mu Isirayeli. 29 Chinanga kuti venga viyo, Yehu wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti pa nkhani yakukwaskana ndi ŵana a ng’ombi agolidi wo ŵenga ku Beteli ndipuso ku Dani.+ 30 Sonu Yehova wangukambiya Yehu kuti: “Chifukwa chakuti wachita umampha, ndipuso wachita cho ini nditichiwona kuti ntchamampha mwakufiska vo mtima wangu wakhumbanga kuchitiya nyumba yaku Ahabu,+ migonezi yinayi ya ŵana ŵaku, yazamuja pampandu waufumu wa ku Isirayeli.”+ 31 Kweni Yehu wanguyitoliyaku kanthu cha nkhani ya kwenda mu Dangu laku Yehova Chiuta waku Isirayeli ndi mtima waki wosi.+ Iyu wangupetuka cha pa maubudi ngo Yerobowamu wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+

32 Mu mazuŵa ngeningo, Yehova wangwamba kudumuwa chigaŵa cha* Isirayeli kamanakamana. Hazayeli waŵayukiyanga muvigaŵa vosi va Isirayeli,+ 33 kutuwa ku Yorodani chakuvuma,* charu chosi cha Giliyadi kung’anamuwa charu cha ŵanthu a fuku laku Gadi, laku Rubeni ndipuso laku Manasi,+ kutuwa ku Aroweri yo we kufupi ndi Dambu la Arinoni mpaka ku Giliyadi ndi Bashani.+

34 Mbiri yosi yaku Yehu, vosi vo wanguchita kweniso ntchitu zaki zosi zanthazi, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 35 Pakumaliya, Yehu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika mumasanu ku Samariya. Mwana waki Yehoyahazi+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu. 36 Yehu wangulamuliya Ayisirayeli ku Samariya kwa* vyaka 28.

11 Sonu Ataliya, nyina waku Ahaziya+ wati wawona kuti mwana waki wafwa,+ wangusoka ndi kubaya ŵanthu wosi wo ŵenga akwenere kuhara ufumu.*+ 2 Kweni Yehosheba mwana munthukazi wa Fumu Yehoramu, mzichi waku Ahaziya, wangutuzgapu Yehowashi+ mwana waku Ahaziya pakati pa ŵana anthulumi a fumu wo akhumbikanga kubayika, ndipu wangumubisa. Iyu wangumubisa muchipinda chamukati limoza ndi mlezi waki. Yiwu angufiska kumubisa kuti Ataliya waleki kumuwona. Mwaviyo, Yehowashi wangubayika cha. 3 Yehowashi wangulutirizga kuja ndi iyu kwa vyaka 6, ndipu wangubisika munyumba yaku Yehova. Pa nyengu iyi, Ataliya ndiyu walamuliyanga mucharu cho.

4 Mu chaka cha 7, Yehoyiyada wangudanisa alongozgi a magulu nga ŵanthu 100 nga asilikali wo avikiliyanga fumu,* kweniso wangudanisa alonda a kunyumba yachifumu.*+ Iyu wanguŵakambiya kuti azi kunyumba yaku Yehova. Yehoyiyada wanguchita nawu phanganu, ndipu ŵe kunyumba yaku Yehova, iyu wanguŵachitiska kuti alapizgi kuti asungengi phanganu. Pakumaliya, wanguŵalongo mwana wa fumu.+ 5 Iyu wanguŵalamula kuti: “Muchiti ivi: Gulu limoza pa magulu nginu ngatatu, lazamugwira ntchitu pa Sabata ndipu lizivikiliyi ukongwa nyumba ya fumu.*+ 6 Gulu linyaki lizije pa Geti la Fawundeshoni, ndipu gulu linyaki lizije pageti kuvuli kwa alonda a kunyumba yachifumu. Mwazamusinthananga pakuvikiliya nyumba. 7 Magulu nginu ngaŵi ngo ngakhumbika kupumuwa pa Sabata, ngaziwonere mwakuphwere nyumba yaku Yehova kuti ngazivikiliyi fumu. 8 Muzizingilizi fumu kuchigaŵa chechosi, ndipu weyosi wazije ndi vidya kujanja laki. Munthu weyosi yo wazamuselere pamizeri, wazamubayika. Yimwi muzijengi ndi fumu kwekosi ko yazamuluta.”*

9 Alongozgi a magulu nga ŵanthu 100+ anguchita nadi vo wasembi Yehoyiyada wanguŵalamula. Mulongozgi weyosi wanguto ŵanthu ŵaki wo agwiranga ntchitu pa Sabata, kweniso wo akhumbikanga kupumuwa pa Sabata, ndipu wanguza nawu kwa wasembi Yehoyiyada.+ 10 Sonu wasembi wangupaska alongozgi a magulu nga ŵanthu 100 mikondu kweniso vishangu vakuzunguliya vo venga va Fumu Davidi, vo vasungikanga munyumba yaku Yehova. 11 Alonda a panyumba yachifumu+ anguma mumalu ngawu, kutuwa kumaryi kwa nyumba mpaka kumazge kwa nyumba, pafupi ndi guŵa la sembi+ kweniso pafupi ndi nyumba, ndipu weyosi wangupinga vidya kujanja, ndipu anguzingiliza fumu. 12 Pavuli paki, Yehoyiyada wangutuzgiya kubwalu mwana wa fumu,+ angumuvwalika chisoti cha ufumu ndipuso Ukaboni.*+ Yiwu angumusankha kuja fumu kweniso angumupunguliya mafuta pamutu. Pakumaliya, angwamba kumba manja ndi kudaniriza kuti: “Fumu yije ndi umoyu utali!”+

13 Ataliya wati wavwa chiwawa cha ŵanthu achitchimbiya, nyengu yeniyo wanguza kunyumba yaku Yehova ko kwenga ŵanthu.+ 14 Iyu wanguwona kuti fumu yama kweniko pafupi ndi chipilala mwakukoliyana ndi mo achitiyanga nyengu zosi.+ Alongozgi kweniso ŵanthu wo ambanga mbata,*+ ŵenga ndi fumu, ndipu ŵanthu wosi a mucharu cho akondwanga kweniso ambanga mbata. Ataliya wati wawona venivi, wangukeruwa vakuvwala vaki ndipu wangudaniriza kuti: “Mwandinozge chiŵembu! Mwandinozge chiŵembu!” 15 Kweni wasembi Yehoyiyada wangulamula alongozgi a magulu nga ŵanthu 100+ wo angusankhika kuti awoneriyengi asilikali kuti: “Mutuzgenipu pakati pa mizeri, ndipu asani munthu munyaki weyosi wamulondongi, mukamubayi ndi lipanga!” Chifukwa wasembi wangukamba kuti: “Mungamubayiyanga munyumba yaku Yehova cha.” 16 Mwaviyo angumuko, ndipu wati wafika pamalu po mahachi ngaselere kunyumba ya fumu,*+ angumubayiya penipo.

17 Pavuli paki, Yehoyiyada wanguchita phanganu pakati paku Yehova ndi fumu kweniso ŵanthu,+ lakuti yiwu alutirizgengi kuja ŵanthu aku Yehova. Iyu wanguchita so phanganu linyaki pakati pa fumu ndi ŵanthu.+ 18 Pakumaliya, ŵanthu wosi mucharu cho anguza kunyumba* yaku Bala ndipu angubwanganduliya pasi maguŵa ngaki nga sembi,+ anguphwanyiya limu vikozgu vaki,+ kweniso angubaya Matani yo wenga wasembi waku Bala.+ Iyu angumubayiya panthazi pa maguŵa nga sembi.

Sonu wasembi wangusankha ŵanthu kuti awoneriyengi nyumba yaku Yehova.+ 19 Iyu wanguto so alongozgi a magulu nga ŵanthu 100,+ asilikali wo avikiliyanga mafumu,*+ alonda a kunyumba yachifumu ndipuso ŵanthu wosi a mucharu cho kuti aperekezi fumu kutuwa kunyumba yaku Yehova. Yiwu angufika kunyumba ya fumu* kuziya nthowa yo ye kugeti la alonda a nyumba yachifumu. Pavuli paki, fumu yinguja pampandu wa mafumu.+ 20 Ŵanthu wosi mucharu cho angukondwa ukongwa ndipu mutawuni mwenga yii, chifukwa angubaya Ataliya ndi lipanga kunyumba ya fumu.

21 Yehowashi+ wenga ndi vyaka 7 pa nyengu yo wangujaliya fumu.+

12 Mu chaka cha 7 cha ulamuliru waku Yehu,+ Yehowashi+ wanguja fumu ndipu wangulamuliya kwa vyaka 40 ku Yerusalemu. Anyina ŵenga a Zibiya a ku Beresheba.+ 2 Yehowashi wangulutirizga kuchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova mu mazuŵa ngosi ngo wasembi Yehoyiyada wamupaskanga ulongozgi. 3 Chinanga kuti venga viyo, malu ngapachanya+ ngangutuzgikamu cha, ndipu ŵanthu angulutirizga kupereka sembi kweniso sembi za josi pamalu ngenanga.

4 Yehowashi wangukambiya asembi kuti: “Toni ndalama zosi zo ŵanthu apereka kunyumba yaku Yehova nge sembi zakupaturika.+ Ndalama zenizi zije zo munthu weyosi walayizga kuti waperekengi,+ zo munthu wapereka nge msonkhu wa munthu weyosi, kweniso zo munthu weyosi wasimikiza mumtima waki kuti wapereki kunyumba yaku Yehova.+ 5 Asembi akalondi ŵija ndalama zenizi ku ŵanthu wo aperekengi,* ndipu azigwiriskiyi ntchitu pakunozga nyumba. Anozgi peposi po pakhumbika kunozgeka.”*+

6 Chichifika chaka cha 23 cha ulamuliru wa Fumu Yehowashi, asembi ŵenga ŵechendanozgi nyumba.+ 7 Sonu Fumu Yehowashi yingudana wasembi Yehoyiyada+ ndipuso asembi anyaki ndipu yingukamba kuti: “Ntchifukwa wuli muleka kunozga nyumba? Sonu muleki kuto ndalama ku ŵanthu wo apereka. Pijapija asani mukhumba kunozga nyumba ndipu muzitongi.”+ 8 Mwaviyo asembi angukoliyana kuti aleki kuto ndalama zinyaki ku ŵanthu, kweniso kuti udindu wakunozga nyumba ungajanga so mu manja mwawu cha.

9 Sonu wasembi Yehoyiyada wanguto bokosi,+ wangulitolo pachanya ndipu wanguliŵika pafupi ndi guŵa la sembi, kumaryi kwa khomu lakuselere munyumba yaku Yehova. Mwenumu ndimu asembi wo ateŵetiyanga nge alonda a pakhomu aŵikanga ndalama zosi zo ŵanthu azanga nazu kunyumba yaku Yehova.+ 10 Asani awona kuti mubokosi mwe ndalama zinandi, mlembi wa fumu ndipuso wasembi mura azanga ndi kutuzgamu* ndalama zo ŵanthu aza nazu kunyumba yaku Yehova kweniso aziŵerenganga.+ 11 Pavuli paki, ndalama zo aziŵerenga aziperekanga ku ŵanthu wo angusankhika kuti awoneriyengi ntchitu yo yagwirikanga pa nyumba yaku Yehova. Ŵanthu ŵenaŵa ndiwu alipiranga makalipentala kweniso wo agwiranga ntchitu yakuzenga panyumba yaku Yehova.+ 12 Yiwu alipiranga so ŵanthu wo asemanga mya kweniso wo acheketanga mya. Agulanga so mathabwa ndi mya yakusema yakunozge nyumba yaku Yehova. Ndalama zenizi ndizu so alipiriyanga chechosi cho chakhumbikanga pakunozga nyumba.

13 Kweni pa ndalama zosi zo ŵanthu anguza nazu kunyumba yaku Yehova, pengavi zo angugwiriskiya ntchitu kuti apangiyi mabeseni ngasiliva, vakuzimwiya nyali, mbali zabakuli, mbata,*+ kweniso chinthu chechosi chagolidi pamwenga chasiliva cha munyumba yaku Yehova.+ 14 Ndalama zenizi aziperekanga ku ŵanthu wo agwiranga ntchitu pe, ndipu azigwiriskiyanga ntchitu pakunozga nyumba yaku Yehova. 15 Ŵanthu wo apaskikanga ndalama kuti alipiri antchitu, afumbikanga cha kuti akonkhoski mo ndalama zayende, chifukwa ŵenga akugomezgeka.+ 16 Kweni ndalama za sembi za mulandu+ kweniso za sembi za ubudi anguza nazu cha kunyumba yaku Yehova chifukwa zenga za asembi.+

17 Penga pa nyengu yeniyi po Hazayeli+ fumu ya ku Siriya wanguza kuzichita nkhondu ndi tawuni ya Gati,+ ndipu Hazayeli wangulonda tawuni yeniyi. Pavuli paki wanguŵanaŵana kuti wayukiyi* Yerusalemu.+ 18 Yehowashi fumu ya ku Yuda wati wavwa ivi, wanguto vakupereka vosi vakupaturika vo Yehosafati, Yehoramu kweniso Ahaziya mafumu nga ku Yuda wo ŵenga apapi ŵaki akali anguvitowesa, wanguto so vakupereka vaki vakupaturika kweniso golidi yosi yo wenga muvipinda vakusungamu chuma munyumba yaku Yehova ndipuso munyumba ya fumu,* ndipu wanguvitumiza kwaku Hazayeli fumu ya ku Siriya.+ Mwaviyo Hazayeli wanguleka kuyukiya Yerusalemu.

19 Mbiri yosi yaku Yehowashi kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 20 Kweni ateŵeti ŵaki angukoliyana kuti amunozge chiŵembu.+ Yiwu angubaya Yehowashi panyumba ya ku Chimbumira,*+ pafupi ndi msewu wo uluta ku Sila. 21 Ateŵeti ŵaki ŵaŵi, Yozaka mwana waku Shimeyati ndipuso Yehozabadi mwana waku Shomeri ndiwu angumugwaza mpaka kumubaya.+ Yiwu angumuŵika mumasanu limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi, ndipu mwana waki Amaziya ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.+

13 Mu chaka cha 23 cha ulamuliru waku Yehowashi+ mwana waku Ahaziya,+ fumu ya ku Yuda, Yehoyahazi mwana waku Yehu+ wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 17. 2 Iyu wangulutirizga kuchita cho Yehova watichiwona kuti ntchiheni, ndipu wangulutirizga kwenda mu ubudi wo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ Iyu wangupetuka cha pa ubudi wo. 3 Mwakuti ukali waku Yehova+ unguwiya Ayisirayeli,+ ndipu mu mazuŵa ngawu ngosi wanguŵapereka mu manja mwaku Hazayeli+ fumu ya ku Siriya, kweniso mu manja mwaku Beni-hadadi+ mwana waku Hazayeli.

4 Pati pajumpha nyengu, Yehoyahazi wangupempha Yehova kuti wamuchitiyi lisungu,* ndipu Yehova wangumuvwiya, chifukwa wanguwona mo fumu ya ku Siriya yakandirizgiyanga Ayisirayeli.+ 5 Sonu Yehova wangupereka mtaski+ kwa Ayisirayeli kuti waŵafwatuwi ku ŵanthu a ku Siriya, ndipu Ayisirayeli angwamba kuja munyumba zawu nge mo ajaliyanga pakwamba.* 6 (Kweni yiwu angutuwaku cha ku ubudi wa nyumba yaku Yerobowamu, wo wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ Angulutirizga* kwenda mu ubudi wenuwu, kweniso polu* lakupaturika+ lenga lechendawisiki ku Samariya.) 7 Yehoyahazi wanguja ŵaka ndi anthulumi 50 akukwera pamahachi, magaleta 10, kweniso asilikali akwenda pasi 10,000, chifukwa fumu ya ku Siriya yinguvinanga+ kweniso yinguŵakandakanda nge fuvu la pa nyengu yakukhwema mbewu.+

8 Mbiri yosi yaku Yehoyahazi, vosi vo wanguchita kweniso ntchitu zaki zanthazi, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 9 Pavuli paki, Yehoyahazi wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika ku Samariya.+ Mwana waki Yehowashi ndiyu wangwamba kulamuliya mumalu mwaku iyu.

10 Mu chaka cha 37 cha ulamuliru waku Yehowashi+ fumu ya ku Yuda, Yehowashi mwana waku Yehoyahazi wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya. Iyu wangulamuliya kwa vyaka 16. 11 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, chifukwa wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ Iyu wangulutirizga kwenda mu maubudi ngenanga.

12 Mbiri yosi yaku Yehowashi, vosi vo wanguchita, ntchitu zaki zanthazi, kweniso mo wanguchitiya nkhondu ndi Amaziya fumu ya ku Yuda,+ asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 13 Pavuli paki, Yehowashi wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu Yerobowamu*+ ndiyu wanguja pampandu waki waufumu. Yehowashi wanguŵikika ku Samariya limoza ndi mafumu nga ku Isirayeli.+

14 Sonu Elisha+ wati watama nthenda yo pavuli paki wangufwa nayu, Yehowashi, fumu ya ku Isirayeli wanguza kwaku iyu kuzimuliriya ndi kukamba kuti: “Ada ŵangu, Ada ŵangu! Galeta la ku Isirayeli ndi ŵanthu ŵaki akukwera pamahachi!”+ 15 Sonu Elisha wangumukambiya kuti: “To uta ndi mivi.” Iyu wanguto nadi uta ndi mivi. 16 Sonu Elisha wangukambiya fumu ya ku Isirayeli kuti: “Ŵika uta kujanja laku.” Iyu wanguŵika nadi uta kujanja laki ndipu Elisha wanguŵika manja ngaki pachanya pamanja nga fumu. 17 Pavuli paki wangukamba kuti: “Ujuli windu chakuvuma.”* Fumu yingujula windu lo. Elisha wangukamba kuti: “Ponya muvu!” Sonu fumu yinguponya. Elisha wangukamba kuti: “Muvu waku Yehova wo uthereska,* muvu wo uthereskengi ŵanthu a ku Siriya. Yiwi uthereskengi ŵanthu a ku Siriya ku Afeki+ mpaka po waŵamaliziya.”

18 Wangukamba so kuti: “To mivi,” ndipu iyu wanguto mivi yo. Pavuli paki wangukambiya fumu ya ku Isirayeli kuti: “Homa pasi.” Sonu fumu yinguhoma pasi katatu pe mbwenu. 19 Munthu waku Chiuta wauneneska wati wawona ivi wangukalipiya fumu ndipu wangukamba kuti: “Mphanyi unguhoma pasi maulendu ngankhondi pamwenga maulendu 6! Asani unguchita viyo, watingi ubayengi ŵanthu a ku Siriya mpaka kuŵamaliza. Kweni sonu uŵathereskengi katatu pe.”+

20 Pavuli paki, Elisha wangufwa ndipu angumuŵika mumasanu. Penga magulu nga vigeŵenga nga ku Mowabu+ ngo ngazanga mucharu cho kukwamba kwa chaka.* 21 Ŵanthu anyaki achiŵika munthu wakufwa mumasanu, anguwona gulu la vigeŵenga, ndipu mwaliŵiliŵi anguponya munthu yo mumuwunda waku Elisha. Sonu munthu yo wati wakwaskana ndi viwanga vaku Elisha, wanguyuka+ ndipu wanguma wima.

22 Sonu Hazayeli+ fumu ya ku Siriya, wangukandirizga Ayisirayeli+ mu mazuŵa ngosi ngaku Yehoyahazi. 23 Kweni Yehova wanguŵachitiya lisungu+ ndipu wanguŵaŵanaŵaniya. Wanguchita venivi chifukwa cha phanganu lo wanguchita ndi Abrahamu,+ Isaki+ ndi Yakobe.+ Wangukhumba cha kuŵabwanganduliya limu Ayisirayeli, ndipu wakuŵadikisiya limu cha pa masu paki mpaka msanawale. 24 Fumu Hazayeli ya ku Siriya yati yafwa, mwana waki Beni-hadadi ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu. 25 Sonu Yehowashi mwana waku Yehoyahazi wangulonda kwaku Beni-hadadi mwana waku Hazayeli matawuni ngosi ngo Hazayeli wanguphanga Yehoyahazi pa nyengu ya nkhondu. Yehowashi wanguthereska Beni-hadadi katatu,+ ndipu wangulonda matawuni nga Isirayeli ngo nganguphangika.

14 Mu chaka chachiŵi cha ulamuliru waku Yehowashi+ mwana waku Yehoyahazi fumu ya ku Isirayeli, Amaziya mwana waku Yehowashi fumu ya ku Yuda, wanguja fumu. 2 Iyu wenga ndi vyaka 25 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 29 ku Yerusalemu. Anyina ŵenga a Yehoyadini, ndipu kwawu kwenga ku Yerusalemu.+ 3 Iyu wangulutirizga kuchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova, kweni wangufikapu cha paku Davidi,+ mpapi waki wakali. Amaziya wanguchita chechosi cho awisi a Yehowashi anguchita.+ 4 Kweni malu ngapachanya ngangutuzgikamu cha,+ ndipu ŵanthu angulutirizga kupereka sembi kweniso sembi za josi mumalu ngenanga.+ 5 Ufumu wati wajalikiskika ŵaka mu manja mwaki, wangubaya ateŵeti ŵaki wo angubaya awisi wo ŵenga fumu.+ 6 Kweni iyu wanguŵabaya cha ŵana a ŵanthu wo angubaya awisi, mwakukoliyana ndi vo Yehova wangulamula, vo vikulembeka mubuku la Dangu laku Mozesi kuti: “Ada angabayikanga chifukwa cha ŵana ŵawu cha, ndipu ŵana angabayikanga chifukwa cha awusewu cha; kweni weyosi watenere kubayika chifukwa cha ubudi waki.”+ 7 Amaziya wangubaya Aedomu+ 10,000 mu Dambu la Mche,+ ndipu wanguphanga tawuni ya Sela pa nkhondu.+ Tawuni iyi yingwamba kudanika kuti Yokitiyeli, ndipu lenili ndilu zina laki mpaka msanawale.

8 Sonu Amaziya wangutuma ŵanthu kwaku Yehowashi mwana waku Yehoyahazi mwana waku Yehu fumu ya ku Isirayeli, kuti akamukambiyi kuti: “Tiyi tikakumani kuti tikachiti nkhondu.”*+ 9 Kweni Yehowashi fumu ya ku Isirayeli, wangutumiza uthenga kwaku Amaziya fumu ya ku Yuda wakuti: “Kachimiti kaminga ka ku Lebanoni kangutumiza uthenga ku chimiti cha sidara* cha ku Lebanoni ndipu kangukamba kuti, ‘Pereka mwana waku munthukazi kuti watorani ndi mwana wangu munthulumi.’ Kweni chinyama chamudondu cha ku Lebanoni chingujumpha penipo ndipu chingukandakanda kachimiti kaminga. 10 Mbuneneska nadi, yiwi ukuthereska Edomu+ ndipu mtima waku wayamba kujikuzga. Kondwa ndi unkhankhu waku, kweni ungatuwanga cha munyumba yaku.* Ntchifukwa wuli utingayambiya dala masuzgu kuti uwi, kweniso kuti uwisiyi Yuda pasi?” 11 Kweni Amaziya wanguvwiya cha.+

Mwaviyo, Yehowashi fumu ya ku Isirayeli wanguluta, ndipu iyu ndi Amaziya fumu ya ku Yuda anguchita nkhondu ku Beti-shemeshi+ wa ku Yuda.+ 12 Sonu Isirayeli wanguthereska Yuda ndipu weyosi wanguthaŵiya kunyumba yaki.* 13 Yehowashi fumu ya ku Isirayeli wanguko Amaziya fumu ya ku Yuda ku Beti-shemeshi. Amaziya wenga mwana waku Yehowashi mwana waku Ahaziya. Pavuli paki yiwu anguza ku Yerusalemu, ndipu Yehowashi wangugumuwa mpanda wa Yerusalemu kutuwa pa Geti laku Efurayemu+ mpaka pa Geti la Pakona,+ mamita pafufupi 178.* 14 Iyu wanguto golidi yosi, siliva yosi kweniso viyaŵi vosi vo wanguvisaniya munyumba yaku Yehova ndipuso vo venga muvipinda vakusungamu chuma munyumba ya fumu.* Iyu wanguko so ŵanthu, ndipu wanguluta nawu ku ukapolu. Pakumaliya, wanguwere ku Samariya.

15 Mbiri yosi yaku Yehowashi, vosi vo wanguchita, ntchitu zaki zanthazi, kweniso mo wanguchitiya nkhondu ndi Amaziya fumu ya ku Yuda, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 16 Pavuli paki, Yehowashi wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika mumasanu ku Samariya+ limoza ndi mafumu nga ku Isirayeli. Mwana waki Yerobowamu*+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

17 Amaziya+ mwana waku Yehowashi+ fumu ya ku Yuda, wanguja ndi umoyu vyaka 15 kutuliya po Yehowashi mwana waku Yehoyahazi fumu ya ku Isirayeli+ wangufwiya. 18 Mbiri yosi yaku Amaziya, asi yikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 19 Pati pajumpha nyengu, ŵanthu angumunozge chiŵembu+ ku Yerusalemu, ndipu iyu wanguthaŵiya ku Lakishi. Kweni yiwu angutuma anthulumi kuti amulondo ku Lakishi, ndipu anguchimubayiya kweniko. 20 Pavuli paki, angumukweza pamahachi ndi kuza nayu, ndipu angumuŵika mumasanu ku Yerusalemu limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi.+ 21 Pavuli paki, ŵanthu wosi a ku Yuda anguto Azariya*+ yo wenga ndi vyaka 16+ ndipu angumusankha kuti waje fumu mumalu mwa awisi a Amaziya.+ 22 Fumu* yati yagona kuti yipumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, Azariya wanguzenga so Elati+ ndipu wangumuweze so ku Yuda.+

23 Mu chaka cha 15 cha ulamuliru waku Amaziya mwana waku Yehowashi fumu ya ku Yuda, Yerobowamu+ mwana waku Yehowashi fumu ya ku Isirayeli wanguja fumu ku Samariya, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 41. 24 Yerobowamu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova. Iyu wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ 25 Yerobowamu wanguweziyapu mphaka ya Isirayeli kutuwa ku Lebo-hemati*+ mpaka ku Nyanja yo ye ku Araba,*+ mwakukoliyana ndi mazu ngo Yehova Chiuta waku Isirayeli wangukamba kuziya mwa mteŵeti waki Yona+ mwana waku Amitayi, mchimi wa ku Gati-heferi.+ 26 Venga viyo chifukwa Yehova wanguwona masuzgu ngakulu ngo Ayisirayeli angukumana nangu.+ Pengavi munthu yo wangujaku wakuti wawovyi Ayisirayeli, ndipu pengavi chinanga mbanthu ambula munthu wakuŵawovya, pamwenga akulopwa. 27 Kweni Yehova wangulayizga kuti wasisitengi cha zina laku Isirayeli pacharu chapasi.+ Mwaviyo wanguŵataska mwakugwiriskiya ntchitu janja laku Yerobowamu mwana waku Yehowashi.+

28 Mbiri yosi yaku Yerobowamu, vosi vo wanguchita, ntchitu zaki zanthazi, mo wanguchitiya nkhondu kweniso mo wanguweze Damasiko+ ndi Hemati+ ku Yuda mu Isirayeli, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 29 Pavuli paki, Yerobowamu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, kweniso limoza ndi mafumu nga ku Isirayeli. Mwana waki Zekariya+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

15 Mu chaka cha 27 cha ulamuliru waku Yerobowamu* fumu ya ku Isirayeli, Azariya*+ mwana waku Amaziya+ fumu ya ku Yuda wanguja fumu.+ 2 Iyu wenga ndi vyaka 16 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 52 ku Yerusalemu. Anyina ŵenga a Yekoliya, ndipu kwawu kwenga ku Yerusalemu. 3 Azariya wangulutirizga kuchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova, nge mo awisi a Amaziya anguchitiya.+ 4 Kweni malu ngapachanya ngangutuzgikamu cha,+ ndipu ŵanthu angulutirizga kupereka sembi kweniso sembi za josi mumalu ngenanga.+ 5 Yehova wanguchitiska kuti fumu yichiti makhati,+ ndipu yingulutirizga kuja ndi makhati mpaka pa zuŵa lo yingufwiya. Fumu yajanga munyumba yakuyija,+ ndipu Yotamu+ mwana wa fumu ndiyu wawoneriyanga nyumba* kweniso ndiyu wayeruzganga ŵanthu mucharu.+ 6 Mbiri yosi yaku Azariya+ kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 7 Pakumaliya, Azariya wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki+ akali, ndipu angumuŵika mumasanu limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi. Mwana waki Yotamu ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

8 Mu chaka cha 38 cha ulamuliru waku Azariya+ fumu ya ku Yuda, Zekariya+ mwana waku Yerobowamu wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya. Iyu wangulamuliya kwa myezi 6. 9 Zekariya wanguchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, nge mo apapi ŵaki akali anguchitiya. Iyu wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ 10 Pavuli paki Shalumu mwana waku Yabeshi wangumunozge chiŵembu ndipu wangumubayiya+ ku Ibuleyamu.+ Wati wamubaya, iyu ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku Zekariya. 11 Mbiri yosi yaku Zekariya, yikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli. 12 Venivi vingufiska mazu ngo Yehova wangukambiya Yehu ngakuti: “Migonezi yinayi ya ŵana ŵaku,+ yazamuja pampandu waufumu wa ku Isirayeli.”+ Venivi ndivu vinguchitika nadi.

13 Shalumu mwana waku Yabeshi wanguja fumu mu chaka cha 39 cha ulamuliru waku Uziya+ fumu ya ku Yuda, ndipu wangulamuliya kwa mwezi umoza ku Samariya. 14 Pavuli paki, Menahemu mwana waku Gedayi wanguza ku Samariya kutuwa ku Tiriza,+ ndipu wangubaya Shalumu+ mwana waku Yabeshi ku Samariya. Wati wamubaya, iyu ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku Shalumu. 15 Mbiri yosi yaku Shalumu kweniso chiŵembu cho wangunozga, vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli. 16 Penga pa nyengu yeniyi po Menahemu wanguza kutuwa ku Tiriza kuziyukiya Tifisa limoza ndi ŵanthu wosi wo ŵenga mwenimo kweniso chigaŵa chaki, chifukwa angumujuliya cha mageti. Iyu wangubwanganduwa Tifisa ndipu wangutumbuwa anthukazi wo ŵenga ndi nthumbu.

17 Mu chaka cha 39 cha ulamuliru waku Azariya fumu ya ku Yuda, Menahemu mwana waku Gedayi wanguja fumu ya ku Isirayeli, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 10 ku Samariya. 18 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova. Mu mazuŵa ngaki ngosi, Menahemu wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ 19 Puli+ fumu ya ku Asiriya wanguza mucharu chenichi ndipu Menahemu wangupaska Puli siliva wakukwana matalenti* 1,000, chifukwa wangumuwovya kuti ufumu waki uje wakukho.+ 20 Menahemu walondanga siliva kwa Ayisirayeli. Iyu walondanga siliva mwenuyu ku ŵanthu akutchuka wo ŵenga akukhupuka.+ Iyu wangupaska fumu ya ku Asiriya siliva wakukwana masekeli* 50 pa munthu weyosi. Pakumaliya, fumu ya ku Asiriya yinguwelere ndipu yingujamu so cha mucharu cho. 21 Mbiri yosi yaku Menahemu+ kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli? 22 Pavuli paki, Menahemu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu mwana waki Pekahiya ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

23 Mu chaka cha 50 cha ulamuliru waku Azariya fumu ya ku Yuda, Pekahiya mwana waku Menahemu wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya, ndipu wangulamuliya kwa vyaka viŵi. 24 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova. Pekahiya wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ 25 Pavuli paki, Peka+ mura wa asilikali ŵaki mwana waku Remaliya wangumunozge chiŵembu ndipu wangumubayiya ku Samariya mukanyumba kakuthopoka kakukho ka panyumba ya fumu* limoza ndi Arigobi kweniso Ariye. Iyu wenga ndi anthulumi 50 a ku Giliyadi, ndipu wati wamubaya, iyu ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku Pekahiya. 26 Mbiri yosi yaku Pekahiya kweniso vosi vo wanguchita, vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli.

27 Mu chaka cha 52 cha ulamuliru waku Azariya fumu ya ku Yuda, Peka+ mwana waku Remaliya wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 20. 28 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova. Peka wangutuwaku cha ku maubudi ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wanguchitiska kuti Ayisirayeli achiti.+ 29 Mu mazuŵa ngaku Peka fumu ya ku Isirayeli, Tigilati-pilesa+ fumu ya ku Asiriya wanguyukiya ndi kulonda Iyoni, Abelu-beti-maka,+ Yanowa, Kedeshi,+ Hazori, Giliyadi+ ndipuso Galileya, kung’anamuwa charu chosi cha Nafutali,+ ndipu wanguto ŵanthu wosi wo ajanga kweniko ndi kuluta nawu ku ukapolu ku Asiriya.+ 30 Pavuli paki, Hosheya+ mwana waku Ela wangumunozge chiŵembu Peka mwana waku Remaliya, ndipu wangumugwaza ndi kumubaya. Pakumaliya, iyu ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku Peka mu chaka cha 20 cha ulamuliru waku Yotamu+ mwana waku Uziya. 31 Mbiri yosi yaku Peka kweniso vosi vo wanguchita, vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Isirayeli.

32 Mu chaka chachiŵi cha ulamuliru waku Peka mwana waku Remaliya, fumu ya ku Isirayeli, Yotamu+ mwana waku Uziya+ fumu ya ku Yuda wanguja fumu. 33 Iyu wenga ndi vyaka 25 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 16 ku Yerusalemu. Zina la anyina lenga Yerusha, mwana munthukazi waku Zadoki.+ 34 Yotamu wangulutirizga kuchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova, nge mo awisi a Uziya anguchitiya.+ 35 Kweni malu ngapachanya ngangutuzgikamu cha, ndipu ŵanthu angulutirizga kupereka sembi kweniso sembi za josi mumalu ngenanga.+ Iyu ndiyu wanguzenga geti lakunena la nyumba yaku Yehova.+ 36 Mbiri yosi yaku Yotamu kweniso vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 37 Mu mazuŵa ngeningo, Yehova wangwamba kutuma Rezini fumu ya ku Siriya kweniso Peka+ mwana waku Remaliya kuti ayukiyengi Yuda.+ 38 Pakumaliya, Yotamu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika mumasanu limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi mpapi waki wakali. Mwana waki Ahazi ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

16 Mu chaka cha 17 cha ulamuliru waku Peka mwana waku Remaliya, Ahazi+ mwana waku Yotamu fumu ya ku Yuda wanguja fumu. 2 Ahazi wenga ndi vyaka 20 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 16 ku Yerusalemu. Iyu wanguchita cha cho ntchakwenere pa masu paku Yehova Chiuta waki, nge mo Davidi mpapi waki wakali wanguchitiya.+ 3 Mumalu mwaki, iyu wangwenda munthowa ya mafumu nga ku Isirayeli,+ ndipuso wangujumphisa mwana waki munthulumi pamotu,+ mwakulondo midawuku yaukazuzi ya ŵanthu amitundu+ yo Yehova wanguyidikisa pa masu pa Ayisirayeli. 4 Ahazi wangulutirizga kupereka sembi kweniso sembi za josi pamalu ngapachanya,+ pamapiri ndipuso pasi pa chimiti chechosi chakubiriŵira.+

5 Penga pa nyengu yeniyi po Rezini fumu ya ku Siriya ndi Peka mwana waku Remaliya, fumu ya ku Isirayeli anguziya kuzichita nkhondu ndi Yerusalemu.+ Yiwu anguzingiliza tawuni kuti achiti nkhondu ndi Ahazi, kweni angutondeka kulonda tawuni yo. 6 Pa nyengu yeniyi, Rezini fumu ya ku Siriya wanguweze Elati+ ku Edomu, pavuli paki wangudikisa Ayuda* wo ŵenga ku Elati. Aedomu angusere mu Elati, ndipu aja mwenimo mpaka msanawale. 7 Sonu Ahazi wangutuma ŵanthu kwaku Tigilati-pilesa+ fumu ya ku Asiriya kuti akamukambiyi kuti: “Ini nde mteŵeti waku kweniso mwana waku. Uzi kunu kuti uzinditaski ku janja la fumu ya ku Siriya kweniso la fumu ya ku Isirayeli, wo atindiyukiya.” 8 Pavuli paki Ahazi wanguto siliva kweniso golidi yo wajanga munyumba yaku Yehova kweniso muvipinda vakusungamu chuma munyumba ya fumu,* ndipu wangumutumiza kwa fumu ya ku Asiriya nge chinyeda.+ 9 Fumu ya ku Asiriya yinguvwiya vo Ahazi wangupempha ndipu yinguluta ku Damasiko. Iyu yinguphanga tawuni yeniyi ndipu ŵanthu a mutawuni yeniyi yinguluta nawu ku ukapolu ku Kiri,+ kweniso yingubaya Rezini.+

10 Sonu Fumu Ahazi yinguluta ku Damasiko kuchikumana ndi Tigilati-pilesa fumu ya ku Asiriya. Fumu Ahazi yati yawona guŵa la sembi lo lenga ku Damasiko, yingutumiziya wasembi Uriya pulanu ya guŵa lo. Pulanu iyi yalongonga mo guŵa la sembi lenili lawonekiyanga kweniso mo lingupangikiya.+ 11 Wasembi Uriya+ wanguzenga guŵa la sembi+ mwakukoliyana ndi ulongozgi wo Fumu Ahazi yingutumiza kutuliya ku Damasiko. Iyu wangumaliza kuzenga guŵa lenili Fumu Ahazi yechendaweku ku Damasiko. 12 Fumu yati yawe ku Damasiko ndi kuwona guŵa la sembi lo linguzengeka, yinguza pafupi ndi kupereka sembi paguŵa lo.+ 13 Fumu yingulutirizga so kupereka sembi zaki zakupiriza kweniso sembi zaki za mbewu paguŵa lenili. Paguŵa ili, yapunguliyangapu so sembi zaki za chakumwa kweniso yawazangapu ndopa za sembi zaki za chimangu. 14 Pavuli paki, fumu yingundereza guŵa la sembi lamkuŵa+ lo lenga panthazi paku Yehova, kumasu kwa nyumba. Guŵa lamkuŵa lenili lenga pakati pa guŵa la sembi lo iyu wanguzenga ndi nyumba yaku Yehova, ndipu pavuli paki wanguliŵika chakunkhondi* kwa guŵa la sembi lo iyu wanguzenga. 15 Fumu Ahazi yingulamula wasembi Uriya+ kuti: “Paguŵa likulu la sembi uperekiyengepu sembi yakupiriza ya mlenji,+ sembi ya mbewu yamazulu,+ sembi yakupiriza ya fumu ndipuso sembi yaki ya mbewu. Uperekiyengepu so sembi zakupiriza, sembi za mbewu kweniso sembi za chakumwa za ŵanthu wosi. Uwazengepu so ndopa zosi za sembi zakupiriza kweniso ndopa zosi za sembi zinyaki. Guŵa la sembi lamkuŵa, ini ndini ndiziŵengi nalu chakuchita.” 16 Wasembi Uriya wanguchita chechosi cho Fumu Ahazi yingulamula.+

17 Fumu Ahazi yingucheketa so timabokosi to tinguphatikika mumphepeti mwa vakupingapu,+ kweniso yingukhwetuwamu mabeseni ngo ngenga mukati mwaki.+ Fumu yingusiska so Nyanja yo anguyijalika pachanya pa ng’ombi zamkuŵa+ zo zenga nge ntchindamilu, ndipu yinguyiŵika pasi po anguyalapu mya.+ 18 Ahazi wangusamisa so kunyumba yaku Yehova malu ngo ngenga ndi denga ngo angagwiriskiyanga ntchitu pa Sabata, ngo nganguzengeka munyumba, kweniso khomu lakubwalu lakuselere fumu. Iyu wanguchita venivi chifukwa cha fumu ya ku Asiriya.

19 Mbiri yosi yaku Ahazi kweniso vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda?+ 20 Pakumaliya, Ahazi wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu angumuŵika mumasanu limoza ndi apapi ŵaki akali mu Tawuni yaku Davidi. Mwana waki Hezekiya*+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

17 Mu chaka cha 12 cha ulamuliru waku Ahazi fumu ya ku Yuda, Hosheya+ mwana waku Ela wanguja fumu ya ku Isirayeli ku Samariya. Iyu wangulamuliya kwa vyaka 9. 2 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova. Kweni vinthu viheni vo wanguchita vingufikapu cha pa vo nganguchita mafumu nga ku Isirayeli ngo ngengaku iyu wechendaje fumu. 3 Shalimaneza, fumu ya ku Asiriya wanguza kuzimuyukiya,+ ndipu Hosheya wanguja mteŵeti waki kweniso wangwamba kupereka msonkhu kwaku iyu.+ 4 Kweni fumu ya ku Asiriya yinguvwa kuti Hosheya wanozga chiŵembu, chifukwa wangutuma ŵanthu kuti aluti kwaku So, fumu ya ku Ijipiti,+ kweniso wangupereka cha msonkhu kwa fumu ya ku Asiriya nge mo wachitiyanga mu vyaka vakuvuli. Mwaviyo, fumu ya ku Asiriya yingumumanga ndi kumujaliya mujeri.

5 Fumu ya ku Asiriya yinguyukiya charu chosi chenichi, kweniso yinguza ku Samariya ndipu yinguzingiliza tawuni yo kwa vyaka vitatu. 6 Fumu ya ku Asiriya yinguphanga Samariya+ mu chaka cha 9 cha ulamuliru waku Hosheya. Pavuli paki yingutole Ayisirayeli ku ukapolu+ ku Asiriya, ndipu yinguŵaŵika mu Hala ndi Habori pafupi ndi msinji wa Gozani+ kuti ajengi kweniko, kweniso yinguŵaŵika mumatawuni nga Amedi.+

7 Ivi vinguchitika chifukwa chakuti Ayisirayeli angubudiya Yehova Chiuta wawu, yo wanguŵatuzga mucharu cha Ijipiti, ku janja laku Farawo fumu ya ku Ijipiti.+ Yiwu asopanga* achiuta anyaki.+ 8 Alondonga midawuku ya mitundu yo Yehova wanguyidikisa pa masu pa Ayisirayeli, kweniso alondonga midawuku yo mafumu nga ku Isirayeli ngangujalikiska.

9 Ayisirayeli alondonga vinthu vo Yehova Chiuta wawu wativiwona kuti vambula kwenere. Yiwu angulutirizga kuzenga malu ngapachanya mumatawuni ngawu ngosi,+ kwamba pakanyumba kakuthopoka ka mulonda mpaka mutawuni ya mpanda wakukho.* 10 Yiwu angulutirizga kujimikiya vipilala vakupaturika kweniso mapolu ngakupaturika*+ pamtunthu wewosi kweniso pasi pa chimiti chechosi chakubiriŵira;+ 11 ndipu pamalu ngengosi ngapachanya, aperekiyangapu sembi za josi nge mo yachitiyanga mitundu yo Yehova wanguyidikisa pa masu pawu.+ Yiwu angulutirizga kuchita vinthu viheni kuti akwiyisi Yehova.

12 Ayisirayeli angulutirizga kuteŵete angoza akuseruska*+ wo Yehova wanguŵakambiya kuti: “Mungachitanga ivi cha!”+ 13 Yehova wangulutirizga kutcheŵeska Ayisirayeli kweniso Ayuda mwakugwiriskiya ntchitu achimi ŵaki wosi ndipuso ŵanthu wosi wo awonanga viwona,+ ndipu waŵakambiyanga kuti: “Weniku kunthowa zinu ziheni!+ Lutirizgani kusunga ulongozgi wangu kweniso marangu ngangu mwakukoliyana ndi dangu lo ini ndingulamula apapi ŵinu akali, kweniso lo ini ndingukutumiziyani kuziya mwa ateŵeti ŵangu achimi.” 14 Kweni yiwu anguvwiya cha, ndipu angulutirizga kuchita mtafu nge mo anguchitiya* apapi ŵawu akali, wo angulongo cha chivwanu mwaku Yehova Chiuta wawu.+ 15 Yiwu angulutirizga kukana marangu ndi phanganu+ lo wanguchita ndi apapi ŵawu akali, kweniso angulutirizga kukana vikumbusu vo iyu wanguŵapaska kuti waŵatcheŵeski.+ Mumalu mwaki angulutirizga kulondo angoza abwekabweka,+ ndipu nawu anguja abwekabweka.+ Yiwu ayezganga mitundu yo yinguŵazunguliya, yo Yehova wanguŵalamula kuti angayiyezganga cha.+

16 Yiwu angulutirizga kujowo marangu ngaku Yehova Chiuta wawu, ndipu angujipangiya vikozgu viŵi va ng’ombi zachisulu*+ kweniso polu lakupaturika.*+ Ajikamiyanga so mizinda yosi yakuchanya*+ ndipuso ateŵetiyanga Bala.+ 17 Yiwu ajumphisanga ŵana ŵawu anthulumi ndi ŵana ŵawu anthukazi pamotu,+ alosanga vo vichitikengi kunthazi mwakugwiriskiya ntchitu masenga,+ awombezanga, kweniso angulutirizga kujipereka pakuchita* vinthu viheni pa masu paku Yehova, kuti amukwiyisi.

18 Mwaviyo, Yehova wanguŵakwiyiya ukongwa Ayisirayeli, mwakuti wanguŵatuzgapu pa masu paki.+ Iyu wanguzomereza cha kuti weyosi wajeku, kupatuwaku fuku laku Yuda pe.

19 Ayuda nawu angusunga cha marangu ngaku Yehova Chiuta wawu;+ nawu angwenda mu midawuku yo Ayisirayeli alondonga.+ 20 Yehova wanguyikana mphapu yosi yaku Isirayeli, ndipu wanguyichitiska soni, kweniso wanguyipereka mu manja mwa ŵanthu akuphanga, mpaka po wanguŵadikisiya wosi pa masu paki. 21 Iyu wangukeruwa Isirayeli ndi kumutuzgaku kunyumba yaku Davidi. Sonu Ayisirayeli angusankha Yerobowamu mwana waku Nebati kuti waje fumu yawu.+ Kweni Yerobowamu wanguchitiska kuti Ayisirayeli apetuki ndi kuleka kulondo Yehova, ndipu wanguŵachitiska kuti achiti ubudi ukulu. 22 Ayisirayeli angulutirizga kwenda mu maubudi ngosi ngo Yerobowamu wanguchita.+ Yiwu angupetukaku cha 23 mpaka Yehova wangutuzgapu Ayisirayeli pa masu paki, nge mo wangukambiya kuziya mwa ateŵeti ŵaki wosi achimi.+ Mwaviyo Ayisirayeli angutuzgika mucharu chawu ndi kuluta nawu ku ukapolu ku Asiriya,+ ndipu ŵeche kweniko mpaka msanawale.

24 Sonu fumu ya ku Asiriya yinguto ŵanthu kutuliya ku Babiloni, Kuta, Ava, Hemati ndipuso ku Sefaravayimu,+ ndipu yinguŵaŵika mumatawuni ngaku Samariya mumalu ngo mwajanga Ayisirayeli. Yiwu anguto Samariya ndipu ajanga mumatawuni ngaki. 25 Yiwu ŵati ayamba kuja mwenimo, amuwopanga* cha Yehova. Mwaviyo, Yehova wanguŵatumiziya nkharamu+ ndipu zingubaya anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa. 26 Ŵanthu angukambiya fumu ya ku Asiriya kuti: “Mitundu yo mwayito muvyaru vinyaki ndi kuyiŵika mumatawuni nga ku Samariya, yitichiziŵa cha chisopa* chaku Chiuta wa mucharu cho. Mwaviyo, iyu watiŵatumiziya nkharamu zo zitiŵabaya, chifukwa pakati pawu palivi yo watichiziŵa chisopa chaku Chiuta wa mucharu cho.”

27 Fumu ya ku Asiriya yati yavwa ivi yingulamula kuti: “Muto yumoza mwa asembi wo mukuŵatole ku ukapolu kutuliya mucharu cho, ndipu mumuwezi kuti wakajengi kweniko, kuti wakaŵasambizi chisopa chaku Chiuta wa mucharu cho.” 28 Mwaviyo, yumoza mwa asembi wo angutoleke ku ukapolu kutuwa ku Samariya wanguwere ku Beteli,+ ndipu wangwamba kuŵasambiza mo angawope* Yehova.+

29 Chinanga kuti venga viyo, mtundu wewosi ungujipangiya chiuta waki,* ndipu wanguŵikika munyumba zakusopiyamu zo zenga mumalu ngapachanya ngo Asamariya angupanga. Mtundu wewosi unguchita venivi mutawuni yo wajangamu. 30 Ŵanthu aku Babiloni angujipangiya Sukoti-benoti, ŵanthu a ku Kuti angujipangiya Nerigali, ŵanthu a ku Hemati+ angujipangiya Ashima, 31 ndipu ŵanthu a ku Ava angujipangiya Nibihazi ndi Taritaki. Ŵanthu a ku Sefaravayimu awotchanga ŵana ŵawu pamotu kuti aŵapereki sembi kwaku Adirameleki ndi Anameleki, achiuta a ku Sefaravayimu.+ 32 Chinanga kuti awopanga Yehova, kweni angujisankhiya asembi kutuliya pa ŵanthu bweka kuti ateŵetiyengi mumalu ngapachanya. Asembi ŵenaŵa ndiwu aŵateŵetiyanga munyumba zakusopiyamu zo zenga mumalu ngapachanya.+ 33 Mwaviyo, chinanga kuti awopanga Yehova, kweni asopanga so achiuta ŵawu mwakukoliyana ndi visopa* va muvyaru vawu vo angutolekaku.+

34 Yiwu ŵeche kulondo visopa* vawu vakali mpaka msanawale. Pakati pawu palivi munthu yo wasopa* Yehova, ndipuso palivi yo walondo marangu ngaki, vyeruzgu vaki, Dangu laki, kweniso ulongozgi wo Yehova wangupaska ŵana aku Yakobe yo zina laki lingusinthika kuja Isirayeli.+ 35 Yehova wachichita nawu phanganu+ wanguŵalamula kuti: “Mungawopanga achiuta anyaki cha, kweniso mungaŵajikamiyanga cha, mungaŵateŵetiyanga cha pamwenga kupereka sembi kwaku yiwu.+ 36 Kweni Yehova yo wangukutuzgani mucharu cha Ijipiti ndi nthazi zaki zikulu kweniso ndi janja laki lakutambasuka,+ Iyu pe ndiyu mumuwopengi,+ kweniso ndiyu mumujikamiyengi ndi kupereka sembi kwaku iyu. 37 Kweniso mulondongi marangu, vyeruzgu, Dangu, ndi ulongozgi wo wakukulembiyani.+ Vinthu venivi muvilondongi mwakuphwere, kweniso mungawopanga achiuta anyaki cha. 38 Mungaluwanga cha phanganu lo ini ndikuchita ndi yimwi,+ kweniso mungawopanga achiuta anyaki cha. 39 Kweni muwopengi Yehova Chiuta winu, chifukwa iyu ndiyu wangukutaskani mu manja mwa arwani ŵinu wosi.”

40 Kweni yiwu anguvwiya cha ndipu angulondo chisopa* chawu chakali.+ 41 Mwaviyo, mitundu iyi yawopanga Yehova,+ kweni yateŵetiyanga so vikozgu vawu vakujoba. Ndipu mpaka msanawale, ŵana ŵawu kweniso azuku ŵawu achita nge mo apapi ŵawu akali achitiyanga.

18 Mu chaka chachitatu cha ulamuliru waku Hosheya+ mwana waku Ela, fumu ya ku Isirayeli, Hezekiya+ mwana waku Ahazi+ fumu ya ku Yuda, wanguja fumu. 2 Iyu wenga ndi vyaka 25 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 29 ku Yerusalemu. Zina la anyina lenga Abi,* mwana munthukazi waku Zekariya.+ 3 Iyu wangulutirizga kuchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova,+ nge mo Davidi mpapi waki wakali wanguchitiya.+ 4 Iyu ndiyu wangutuzgamu malu ngapachanya,+ wanguphwanya vipilala vakupaturika kweniso wanguwisiya pasi polu lakupaturika.*+ Wanguphwanya so njoka yamkuŵa yo Mozesi wangupanga;+ chifukwa kufika pa nyengu iyi, Ayisirayeli aperekenga mbwenu sembi za josi ku njoka yeniyi, ndipuso ayidananga kuti ngoza wa njoka yamkuŵa.* 5 Iyu wanguthemba Yehova+ Chiuta waku Isirayeli; ndipu pa mafumu ngosi nga ku Yuda ngo ngangujaku iyu wati wafwa kweniso ngo ngengaku iyu wechendaje fumu, pengavi yo yayanananga nayu. 6 Iyu wangumutaya cha Yehova.+ Wangupetuka cha ndi kuleka kumulondo. Iyu wangulutirizga kusunga marangu ngo Yehova wangupaska Mozesi. 7 Ndipu Yehova wenga nayu. Kwekosi ko walutanga, iyu wachitanga vinthu mwazeru. Hezekiya wangugarukiya fumu ya ku Asiriya ndipu wangukana kuyiteŵete.+ 8 Wanguthereska so Afilisiti+ mpaka ku Gaza limoza ndi vigaŵa vaki, kwamba pakanyumba kakuthopoka ka mulonda mpaka mutawuni ya mpanda wakukho.*

9 Shalimaneza fumu ya ku Asiriya wanguza kuziyukiya Samariya mu chaka chachinayi cha ulamuliru wa fumu Hezekiya, kung’anamuwa chaka cha 7 cha ulamuliru waku Hosheya+ mwana waku Ela, fumu ya ku Isirayeli, ndipu wangwamba kuzingiliza tawuni yo.+ 10 Kukumaliya kwa vyaka vitatu, yiwu anguphanga tawuni yo.+ Tawuni ya Samariya yinguphangika mu chaka cha 6 cha ulamuliru waku Hezekiya, cho ndi chaka cha 9 cha ulamuliru waku Hosheya fumu ya ku Isirayeli. 11 Pavuli paki, fumu ya ku Asiriya yinguto Ayisirayeli ndipu yinguluta nawu ku ukapolu+ ku Asiriya. Iyu yinguŵaŵika mu Hala ndi Habori pafupi ndi msinji wa Gozani kuti ajengi kweniko, kweniso yinguŵaŵika mumatawuni nga Amedi.+ 12 Venivi vinguchitika chifukwa chakuti anguvwiya cha mazu ngaku Yehova Chiuta wawu kweniso aswanga phanganu laki, kung’anamuwa vosi vo Mozesi mteŵeti waku Yehova wanguŵalamula.+ Yiwu anguvwiya cha pamwenga kuvichita.

13 Mu chaka cha 14 cha ulamuliru wa Fumu Hezekiya, Senakeribu fumu ya ku Asiriya+ wanguza kuziyukiya matawuni ngosi nga mipanda yakukho nga ku Yuda ndipu wangungaphanga.+ 14 Sonu Fumu Hezekiya ya ku Yuda yingutumiza uthenga kwa fumu ya ku Asiriya ku Lakishi wakuti: “Ndabuda. Lekani kuchita nani nkhondu, ndipu ndikupaskeningi chechosi cho mundilamulengi kuti ndikupaskeni.” Fumu ya ku Asiriya yingulamula kuti Hezekiya fumu ya ku Yuda walipiri siliva wakukwana matalenti* 300 ndipuso golidi wakukwana matalenti 30. 15 Mwaviyo, Hezekiya wangupereka siliva yosi yo wangusanirika munyumba yaku Yehova kweniso muvipinda vakusungamu chuma munyumba ya fumu.*+ 16 Pa nyengu yeniyi, Hezekiya wangukhwetuwa* visasa va nyumba yakusopiyamu+ yaku Yehova kweniso mafulemu, vo iyu mweneku Hezekiya fumu ya ku Yuda wanguvipaka golidi,+ ndipu golidi mwenuyu wangumupereka kwa fumu ya ku Asiriya.

17 Pavuli paki, fumu ya ku Asiriya yingutuma Tatani,* Rabisarisi* kweniso Rabishaki* limoza ndi chigulu chikulu cha asilikali kuti aluti ku Yerusalemu kwa Fumu Hezekiya+ kutuwa ku Lakishi.+ Yiwu angukwere ku Yerusalemu ndipu anguchima pafupi ndi ngalandi ya damu lakunena, yo ye mumphepeti mwa msewu ukulu wakuluta kumalu ngo wakuchapa vakuvwala wagwiriyanga ntchitu yaki.+ 18 Ŵati adaniriza kuti fumu yituliyi kubwalu, Eliyakimu+ mwana waku Hilikiya, yo wawoneriyanga nyumba,* Shebina+ mlembi, kweniso Yowa mwana waku Asafu, yo walembanga vakuchitika, ndiwu angutuliya kubwalu kuzikumana nawu.

19 Sonu Rabishaki wanguŵakambiya kuti: “Hezekiya mukamukambiyi kuti, ‘Fumu yikulu, fumu ya ku Asiriya yakamba kuti: “Kumbi uthembanji?+ 20 Yiwi ukamba kuti, ‘Ini nde ndi zeru kweniso nthazi zakuchitiya nkhondu,’ kweni mazu yanga ngaŵaka. Kumbi uthemba yani, kuti mpaka ufiki pakundigarukiya?+ 21 Awona! Uthemba chovyu cha Ijipiti, deti lakuphwanyika,+ lenilo asani munthu wangayegemiyaku lingamutolo mumanja ndi kumuhoma. Viyo ndimu Farawo, fumu ya ku Ijipiti waliri kwaku wosi wo atimuthemba. 22 Napu asani ungandikambiya kuti, ‘Isi tithemba Yehova Chiuta widu,’+ asi mwenuyu ndiyu Hezekiya wakumubwanganduliya malu ngaki ngapachanya limoza ndi maguŵa ngaki nga sembi,+ wachikambiya Yuda ndi Yerusalemu kuti, ‘Mujikamengi panthazi pa guŵa la sembi ili mu Yerusalemu’?”’+ 23 Sonu ubecherani ndi ambuya fumu ya ku Asiriya: Ndikupaskengi mahachi 2,000, tiwoni asani uŵengi ndi ŵanthu akukwana akuti akwerepu.+ 24 Sonu ungafiska wuli kudikisa chinanga ndi nduna yimoza yimana ukongwa pa ateŵeti wosi ŵa ambuya, penipo uthemba Ijipiti kuti wakupaski magaleta ndi ŵanthu akukwera pamahachi? 25 Sonu kumbi uwona kuti ndi Yehova cha yo wandituma kuti ndiziyukiyi malu yanga ndi kungabwanganduwa? Yehova mweneku wandikambiya kuti, ‘Luta ukayukiyi malu yanga ndi kungabwanganduwa.’”

26 Sonu Eliyakimu mwana waku Hilikiya, Shebina+ kweniso Yowa angukambiya Rabishaki+ kuti: “Isi ateŵeti ŵinu mukambi nasi mu chineneru cha Chiaramu*+ pakuti titichivwa; mungakambanga nasi mu chineneru cha Ayuda cha, kuchitiya kuti ŵanthu wo ŵe pachanya pa mpanda angavwa.”+ 27 Kweni Rabishaki wanguŵakambiya kuti: “Kumbi ambuya andituma kuti mazu yanga ndikambiyi ambuyamwi pe ndi yimwi? Asi andituma kuti ndikambiyi so ŵanthu wo aja pachanya pa mpanda, wo aryengi mavi ngawu ndi kumwa makozu ngawu limoza ndi yimwi?”

28 Pavuli paki, Rabishaki wanguma wima ndi kudaniriza mu chineneru cha Ayuda kuti: “Vwani mazu nga fumu yikulu, fumu ya ku Asiriya.+ 29 Fumu yakamba kuti, ‘Mungazomerezanga cha kuti Hezekiya wakupusiseni, chifukwa iyu wangakutaskani cha ku janja langu.+ 30 Kweniso mungazomerezanga cha kuti Hezekiya wakuchitiskeni kuti muthembi Yehova mwakukamba kuti: “Yehova watondekengi cha kutitaska, ndipu tawuni iyi yiperekekengi cha mu janja la fumu ya ku Asiriya.”+ 31 Mungamuvwiyanga cha Hezekiya, chifukwa fumu ya ku Asiriya yakamba kuti: “Pangani phanganu lachimangu ndi ini, kweniso jiperekeni ŵaka,* ndipu weyosi waku yimwi wazamukurya vipasu va muchimiti chaki cha mphereska ndi vipasu va muchimiti chaki cha mkuyu kweniso wazamukumwa maji nga pachisimi chaki, 32 mpaka po ndiziyengi kuzikutoni ndi kuluta namwi kucharu cho chiyanana ndi charu chinu+ kuti mukaje ndi kuleka kufwa, charu cha vakurya kweniso vinyu wasonu, charu cha viŵandi ndipuso minda ya mphereska, charu cha vimiti va maolivi kweniso uchi. Mungamuvwiyanga cha Hezekiya, chifukwa iyu wakulandizgeningi ŵaka po watikukambiyani kuti, ‘Yehova watitaskengi.’ 33 Kumbi walipu chiuta wa mitundu yinyaki yo wakutaskapu charu chaki ku janja la fumu ya ku Asiriya? 34 Ŵe pani achiuta a ku Hemati+ ndi Aripadi? Ŵe pani achiuta a ku Sefaravayimu,+ a ku Hena ndi Iva? Kumbi yiwu angumutaska Samariya ku janja langu?+ 35 Ndi chiuta nuyu pa achiuta wosi a muvyaru ivi yo wakutaskapu charu chaki mu janja langu, kuti Yehova wataski Yerusalemu mu janja langu?”’”+

36 Kweni ŵanthu anguja ŵaka cheti ndipu angumumuka chechosi cha, chifukwa fumu yingulamula kuti, “Mungachimumukanga cha.”+ 37 Kweni Eliyakimu mwana waku Hilikiya, yo wawoneriyanga nyumba,* Shebina mlembi, kweniso Yowa mwana waku Asafu yo walembanga vakuchitika, angukeruwa vakuvwala vawu ndipu anguza kwaku Hezekiya ndi kumukambiya mazu ngo Rabishaki wangukamba.

19 Fumu Hezekiya yati yavwa ŵaka venivi, yingukeruwa vakuvwala vaki ndi kuvwala chigudulu ndipu yinguluta munyumba yaku Yehova.+ 2 Pavuli paki, Hezekiya wangutuma Eliyakimu yo wawoneriyanga nyumba,* Shebina mlembi, kweniso ŵara ŵa asembi kuti aluti kwa mchimi Yesaya+ mwana waku Amozi. Ŵanthu yaŵa anguvwala vigudulu. 3 Yiwu angukambiya Yesaya kuti: “Hezekiya wakamba kuti, ‘Ili ndi zuŵa la suzgu, la kuchenyeka* ndipuso la chilengesu; pakuti nthumbu zayuka kuti ŵana aweku,* kweni palivi nthazi zakuŵabaliya.+ 4 Panyaki Yehova Chiuta waku wavwengi mazu ngosi ngaku Rabishaki, yo ambuyaki fumu ya ku Asiriya amutuma kuti wazinyozi Chiuta wamoyu,+ ndipu wamumbengi mulandu chifukwa cha mazu ngo Yehova Chiuta waku wavwa. Sonu pemphera+ mumalu mwa ŵanthu wo ajaku, wo ŵeche amoyu.’”

5 Mwaviyo, ateŵeti a Fumu Hezekiya anguluta kwaku Yesaya,+ 6 ndipu Yesaya wanguŵakambiya kuti: “Ambuyamwi mukaŵakambiyi kuti, ‘Yehova wakamba kuti: “Ungawopanga cha+ chifukwa cha mazu ngo wavwa, mazu ngo ateŵeti a fumu ya ku Asiriya andinyoza nangu.+ 7 Ini ndiŵikengi maŵanaŵanu mumutu mwaki,* ndipu iyu wavwengi uthenga ndi kuwere mucharu chaki. Ini ndimubayisengi ndi lipanga mucharu chaki.”’”+

8 Rabishaki wati wavwa kuti fumu ya ku Asiriya yatuwaku ku Lakishi,+ wanguwere kwaku iyu, ndipu wangusaniya kuti yichita nkhondu ndi tawuni ya Libina.+ 9 Pa nyengu iyi, fumu yinguvwa vakukwaskana ndi Tirihaka fumu ya ku Ifiyopiya kuti: “Iyu waza kuti wazichiti namwi nkhondu.” Sonu iyu yingutuma ŵanthu+ kwaku Hezekiya, ndipu yinguŵakambiya kuti: 10 “Hezekiya fumu ya ku Yuda mukamukambiyi kuti, ‘Ungazomerezanga cha kuti Chiuta waku yo utimuthemba wakupusiki mwakukukambiya kuti: “Yerusalemu waperekekengi cha mu janja la fumu ya ku Asiriya.”+ 11 Awona! Yiwi wavwa vo mafumu nga ku Asiriya ngakuchitiya vyaru vosi, pakuti ngakuvinanga.+ Kumbi yiwi pe wija utaskikengi? 12 Kumbi achiuta a mitundu yo apapi ŵangu akali akuyibwanganduwa, anguyitaska? We pani Gozani, Harani,+ Rezefi, kweniso ŵe pani ŵanthu a ku Edeni wo ajanga ku Telu-asa? 13 Ye pani fumu ya ku Hemati, fumu ya ku Aripadi, fumu ya matawuni nga ku Sefaravayimu, fumu ya ku Hena ndi fumu ya ku Iva?’”+

14 Hezekiya wangulonda makalata kujanja la ŵanthu wo angupinga uthenga ndipu wangungaŵerenga. Pavuli paki, Hezekiya wangukwere kunyumba yaku Yehova, ndipu wangungatambasuwa* pa masu paku Yehova.+ 15 Sonu Hezekiya wangwamba kupemphera+ pa masu paku Yehova kuti: “Yehova, Chiuta wa ku Isirayeli, yimwi muja pampandu waufumu pachanya* pa akerubi,+ yimwi pe ndimwi Chiuta yija wauneneska wa maufumu ngosi nga pacharu chapasi.+ Mukupanga kuchanya ndi charu chapasi. 16 Khazaniku gutu linu yimwi Yehova, ndipu vwani!+ Julani masu nginu+ yimwi Yehova, ndipu wonani! Vwani mazu ngo Senakeribu watumiza ngakunyoza yimwi Chiuta wamoyu. 17 Yimwi Yehova, mbuneneska nadi kuti mafumu nga ku Asiriya ngabwanganduwa mitundu limoza ndi vyaru vawu.+ 18 Kweniso achiuta a mitundu yeniyi aŵaponya pamotu, chifukwa ŵenga achiuta cha,+ kweni ntchitu za manja nga ŵanthu,+ vimiti kweniso mya. Ndichu chifukwa chaki aŵabwanganduwa. 19 Kweni sonu yimwi Yehova Chiuta widu, chondi titaskeni mu janja laki, kuti maufumu ngosi nga pacharu chapasi ngaziŵi kuti yimwi mwija ndimwi Chiuta, a Yehova.”+

20 Sonu Yesaya mwana waku Amozi wangutumiziya Hezekiya uthenga wakuti: “Yehova Chiuta waku Isirayeli wakamba kuti, ‘Ini ndavwa pempheru lo wapemphera+ kwaku ini lakukwaskana ndi Fumu Senakeribu ya ku Asiriya.+ 21 Yehova wakamba mazu yanga ngakususkana ndi iyu:

“Mwana munthukazi wa ku Ziyoni yo ndi mwali, watikunyoza, iyu watikuseka.

Mwana munthukazi wa ku Yerusalemu watikupukunyiya mutu.

22 Ndiyani yo wamunena ndipuso kumunyoza?+

Wachitiya Mtuŵa waku Isirayeli!+

Ndidumuwengi vimiti vaki vitalivitali va sidara,* kweniso vimiti vaki vamampha va junipa.

Ndiserengi muthundu laki la kutali, ndipuso mulisuwa laki lakukho* ukongwa.

25 Kumbi ukuvwa cha? Kutuwa kali ukongwa, ndikusimikiza.*+

Kutuwa mu mazuŵa ngo ngajumpha, ini ndikunozge* limu.+

Kweni sonu ndifiskengi.+

Yiwi ubwanganduwengi matawuni nga mipanda yakukho ndi kungasambusa milu ya mahami.+

29 “‘Ichi ndichu chiŵengi chisimikizu kwaku yiwi:* Chaka chinu muryengi vo vimengi vija;* ndipu mu chaka chachiŵi, mwazamukurya mbewu zo zazamubuka pa vo vingume vija;+ kweni mu chaka chachitatu mwazamupanda mbewu ndi kukolola, kweniso mwazamulima minda ya mphereska ndi kurya vipasu vaki.+ 30 Ŵanthu a munyumba yaku Yuda wo aponengi, kung’anamuwa wo ajengeku,+ amengi misisi pasi ndi kupasa vipasu kuchanya. 31 Pakuti mu Yerusalemu mwazamutuwa ŵanthu wo ajengeku, ndipu mu Phiri la Ziyoni mwazamutuwa ŵanthu wo aponengi. Yehova wa mizinda wachitengi venivi+ chifukwa cha phamphu laki.

32 “‘Mwaviyo, Yehova wakamba ivi vakukwaskana ndi fumu ya ku Asiriya:+

35 Sonu mu usiku weniwuwa, mungelu waku Yehova wanguluta mumsasa wa asilikali a ku Asiriya+ ndi kubaya anthulumi 185,000. Ŵanthu ŵati ayuka ndi mlenjilenji, anguwona mathupi ngosi nga ŵanthu akufwa.+ 36 Mwaviyo Senakeribu fumu ya ku Asiriya wangutuwaku ndipu wanguwere ku Nineve+ ndi kuchija kweniko.+ 37 Senakeribu wachijikama munyumba* yaku Nisiroki chiuta waki, ŵana ŵaki anthulumi Adirameleki ndi Shareza angumubaya ndi lipanga+ ndipu anguthaŵiya kucharu cha Ararati.+ Pavuli paki, mwana waki Esari-hadoni+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

20 Mu mazuŵa ngeningo, Hezekiya wangutama ndipu wenga pafupi kufwa.+ Mchimi Yesaya mwana waku Amozi wanguza kwaku iyu ndipu wangumukambiya kuti, “Yehova wakamba kuti: ‘Uŵakambiyi vakuchita ŵanthu a munyumba yaku, chifukwa yiwi ufwengi; uchirengi cha.’”+ 2 Hezekiya wati wavwa ivi, wangulazga chisku chaki kuchimati, ndipu wangwamba kupemphera kwaku Yehova kuti: 3 “Nditikupemphani yimwi Yehova, chondi kumbukani mo ndayende pa masu pinu mwakugomezgeka ndipuso ndi mtima wosi, ndipu ndachita cho ntchamampha pa masu pinu.”+ Pakumaliya, Hezekiya wangwamba kuliya ukongwa.

4 Yesaya wechendafiki pabalaza lapakati pa nyumba yachifumu, mazu ngaku Yehova nganguza kwaku iyu ngakuti:+ 5 “Uwelere ndipu ukakambiyi Hezekiya mulongozgi wa ŵanthu ŵangu kuti, ‘Yehova Chiuta waku Davidi mpapi waku wakali wakamba kuti: “Ini ndavwa pempheru laku, kweniso ndawona masozi ngaku.+ Sonu nditikuchizga.+ Pa zuŵa lachitatu ukweriyengi kunyumba yaku Yehova.+ 6 Ndikusazgiyengeku vyaka 15 pa umoyu waku,* ndipu ndikutaskengi kweniso nditaskengi tawuni iyi ku janja la fumu ya ku Asiriya.+ Tawuni iyi ndiyivikiliyengi chifukwa chaku ndamweni kweniso chifukwa chaku Davidi mteŵeti wangu.”’”+

7 Sonu Yesaya wangukamba kuti: “Toni mkuyu wakumira wakukanyata.”* Mwaviyo, yiwu anguto mkuyu wakumira wakukanyata, ndipu anguyibatika pachitufya. Pavuli paki, Hezekiya wangwamba kuchira kamanakamana.+

8 Hezekiya wangufumba Yesaya kuti: “Kumbi ntchisimikizu wuli+ chakulongo kuti Yehova wandichizgengi nadi ndipuso kuti pa zuŵa lachitatu ndikweriyengi kunyumba yaku Yehova?” 9 Yesaya wangumuka kuti: “Chisimikizu chakutuliya kwaku Yehova chakulongo kuti Yehova wafiskengi mazu ngo wakamba ndi ichi: Kumbi ukhumba kuti chithuthuzi cho che pamasitepusi* chiluti kunthazi masitepu 10 pamwenga chiwere kuvuli masitepu 10?”+ 10 Hezekiya wangukamba kuti: “Ntchinthu chipusu ukongwa kuti chithuthuzi chiluti kunthazi masitepu 10, kweni mphakusuzga kuti chiwere kuvuli masitepu 10.” 11 Sonu mchimi Yesaya wangudaniriziya Yehova, ndipu Iyu wanguchitiska kuti chithuthuzi cho chenga pamasitepusi ngaku Ahazi chiwere kuvuli masitepu 10, chinanga kuti pa nyengu iyi ndipu chasika kali pamasitepusi.+

12 Pa nyengu yeniyi, Berodaki-baladani fumu ya ku Babiloni, mwana waku Baladani, wangutumiza makalata kweniso mphasu kwaku Hezekiya, chifukwa wanguvwa kuti Hezekiya watamanga.+ 13 Hezekiya wanguŵalondere* ndipu wanguŵalongo nyumba yaki yosi yakusungamu chuma,+ kung’anamuwa siliva, golidi, mafuta nga basamu, mafuta nganyaki ngakudula ndipuso vidya vaki vankhondu. Iyu wanguŵalongo so chechosi cho chenga muvipinda vaki vakusungamu chuma. Pengavi chinthu cho Hezekiya wanguleka kuŵalongo munyumba yaki* ndipuso muchigaŵa chosi cho iyu walamuliyanga.

14 Pavuli paki, mchimi Yesaya wanguza kwa Fumu Hezekiya ndipu wanguyifumba kuti: “Kumbi ŵanthu yaŵa akukambiyanji ndipu atuliya pani?” Sonu Hezekiya wangumuka kuti: “Yiwu atuliya kucharu chakutali ukongwa ku Babiloni.”+ 15 Yesaya wangufumba so kuti: “Awonanji munyumba yaku?”* Hezekiya wangumuka kuti: “Yiwu awona chechosi munyumba yangu.* Palivi chinthu cho ndaleka kuŵalongo muvipinda vangu vakusungamu chuma.”

16 Sonu Yesaya wangukambiya Hezekiya kuti: “Yivwa mazu ngaku Yehova,+ 17 ‘Awona! Mazuŵa ngatuza, ndipu vinthu vosi vo ve munyumba yaku* kweniso vosi vo apapi ŵaku akali akusunga mpaka msanawale, vazamutoleke ku Babiloni.+ Palivi cho chazamusiyika,’ Yehova ndiyu wakamba. 18 ‘Anyaki mwa ŵana ŵaku chayiwu wo yiwi ubalengi azamutoleka,+ ndipu amuja nduna mubalaza la nyumba yachifumu ya fumu ya ku Babiloni.’”+

19 Hezekiya wati wavwa ivi wangukambiya Yesaya kuti: “Mazu ngaku Yehova ngo yimwi mwakamba, nge umampha.”+ Iyu wangukamba so kuti: “Ve umampha asani mu mazuŵa nga umoyu wangu* mucharu mujengi chimangu kweniso asani ŵanthu ajengi mwakufwasa.”*+

20 Mbiri yosi yaku Hezekiya, ntchitu zaki zanthazi, mo wangupangiya damu+ ndi ngalandi, ndipuso mo wangupetusiya maji kuti ngaserengi mutawuni,+ asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 21 Pavuli paki, Hezekiya wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki+ akali. Mwana waki Manasi+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.+

21 Manasi+ wenga ndi vyaka 12 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 55 ku Yerusalemu.+ Anyina ŵenga a Hefiziba. 2 Iyu wanguchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, ndipu wangulondo midawuku yaukazuzi ya mitundu+ yo Yehova wanguyidikisa pa masu pa Ayisirayeli.+ 3 Manasi wanguzenga so malu ngapachanya ngo awisi a Hezekiya angubwanganduwa,+ wanguzenge Bala maguŵa nga sembi kweniso wangupanga polu lakupaturika,*+ nge mo Ahabu fumu ya ku Isirayeli wanguchitiya.+ Wajikamiyanga so mizinda yosi yakuchanya ndipuso wayiteŵetiyanga.+ 4 Iyu wanguzenga so maguŵa nga sembi munyumba yaku Yehova,+ nyumba yo Yehova wangukamba kuti: “Mu Yerusalemu ndiŵikengemu zina langu.”+ 5 Manasi wanguzenge so mizinda yosi yakuchanya+ maguŵa nga sembi mumabalaza ngaŵi nga munyumba yaku Yehova.+ 6 Iyu wangujumphisa mwana waki munthulumi pamotu; wachitanga vamasenga, wawombezanga+ kweniso wangusankha ŵanthu wo alongoronga ndi mizimu ndipuso wo aloskanga vo vichitikengi kunthazi.+ Manasi wanguchita mwakujumphisa vinthu viheni pa masu paku Yehova, kuti wamukwiyisi.

7 Iyu wangupanga so chikozgu chakusema cha polu lakupaturika,*+ ndipu chikozgu chenichi wanguchiŵika munyumba yo Yehova wangukambiya Davidi kweniso mwana waki Solomoni kuti: “Munyumba yeniyi kweniso mu Yerusalemu, tawuni yo ndasankha pa mafuku ngosi ngaku Isirayeli, ndimu ndiŵikengi zina langu mpaka muyaya.+ 8 Ndipuso ndichitiskengi so cha kuti phazi la Ayisirayeli liyendengiyendengi kutuwa mucharu cho ini ndikupaska apapi ŵawu akali,+ asani yiwu alondongi mwakuphwere vosi vo ndaŵalamula+ ndipuso Dangu losi lo Mozesi mteŵeti wangu wakuŵalamula kuti alondongi.” 9 Kweni yiwu anguvwiya cha, ndipu Manasi wangulutirizga kuŵalandizga kweniso kuŵachitiska vinthu viheni ukongwa kuluska mitundu yo Yehova wanguyipeya pa masu pa Ayisirayeli.+

10 Yehova wangulutirizga kulongoro kuziya mwa ateŵeti ŵaki achimi+ kuti: 11 “Manasi fumu ya ku Yuda wachita vinthu vaukazuzi vosi venivi; iyu wachita vinthu viheni ukongwa kuluska Aamori+ wosi wo ŵengaku iyu wechendajeku,+ ndipu wachitiska kuti Yuda wabudi ndi angoza ŵaki akuseruska.* 12 Sonu Yehova Chiuta waku Isirayeli wakamba kuti: ‘Yerusalemu ndipuso Yuda ndiŵawisiyengi soka,+ ndipu weyosi yo wazakulivwa, makutu ngaki ngosi ngaŵi ngazamuzeneneka.+ 13 Ndipimengi Yerusalemu ndi chingwi chakupimiya+ cho ndingupimiya Samariya,+ ndipuso ndigwiriskiyengi ntchitu levulu yo ndingupimiya nyumba yaku Ahabu+ kweniso ndipuputengi Yerusalemu kuti watowi nge mo munthu wapuputiya mbali yabakuli kuti yitowi; iyu watiyipuputa ndi kuyigadabuwa.+ 14 Ndijowongi ŵanthu wo ajengeku pa chihara changu+ kweniso ndiŵaperekengi mu manja mwa arwani ŵawu, ndipu yiwu ajengi vinthu vo arwani ŵawu aphangengi ndi kuto.+ 15 Ndichitengi venivi chifukwa chakuti yiwu achita vinthu viheni pa masu pangu ndipuso alutirizga kundikwiyisa kutuliya pa zuŵa lo apapi ŵawu akali angutuliya mu Ijipiti mpaka msanawale.’”+

16 Kusazgapu pa ubudi waki wo wanguchitiska Yuda kuti wabudi mwa kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, Manasi wangudira so ndopa zinandi zambula kunanga mpaka zinguzaza Yerusalemu kutuwa kukumaliya mpaka kukumaliya.+ 17 Mbiri yosi yaku Manasi, vosi vo wanguchita kweniso maubudi ngo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 18 Pavuli paki, Manasi wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali, ndipu wanguŵikika mumunda wa panyumba yaki, wo uziŵika kuti munda waku Uza.+ Mwana waki Amoni ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

19 Amoni+ wenga ndi vyaka 22 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka viŵi ku Yerusalemu.+ Zina la anyina lenga Mesulemeti, mwana munthukazi waku Haruzi wa ku Yotiba. 20 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, nge mo awisi a Manasi anguchitiya.+ 21 Amoni wangulutirizga kwenda mu nthowa zo awisi ayendanga, kweniso wangulutirizga kuteŵete ndi kujikamiya angoza akuseruska wo awisi ateŵetiyanga.+ 22 Mwaviyo, iyu wangujowo Yehova Chiuta wa apapi ŵaki akali, ndipu wangwenda mu nthowa yaku Yehova cha.+ 23 Pati pajumpha nyengu, ateŵeti aku Amoni angumunozge chiŵembu, ndipu fumu anguyibayiya munyumba yaki. 24 Kweni ŵanthu a mucharu cho angubaya ŵanthu wosi wo angunozge chiŵembu Fumu Amoni, ndipu angusankha mwana waki Yosiya kuti waje fumu mumalu mwaku iyu.+ 25 Mbiri yosi yaku Amoni kweniso vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 26 Mwaviyo yiwu angumuŵika mumuwunda waki mumunda waku Uza.+ Mwana waki Yosiya+ ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

22 Yosiya+ wenga ndi vyaka 8 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 31 ku Yerusalemu.+ Zina la anyina lenga Yedida, mwana munthukazi waku Adaya wa ku Bozikati.+ 2 Iyu wanguchita cho ntchakwenere pa masu paku Yehova, ndipuso wangwenda mu nthowa zosi zaku Davidi mpapi waki wakali.+ Yosiya wangupetukiya kumaryi cha pamwenga kumazge.

3 Mu chaka cha 18 cha ulamuliru wa Fumu Yosiya, fumu yingutuma Shafani mlembi, mwana waku Azaliya mwana waku Meshulamu, kuti waluti kunyumba yaku Yehova,+ ndipu yingumukambiya kuti: 4 “Luta kwaku Hilikiya+ wasembi mura, ukamukambiyi kuti wato ndalama zosi zo zituza kunyumba yaku Yehova,+ zo alonda a pakhomu ato kutuliya ku ŵanthu.+ 5 Ndalama zenizi ziperekeki ku ŵanthu wo akusankhika kuti awoneriyengi ntchitu yo yigwirika panyumba yaku Yehova, ndipu ŵanthu ŵenaŵa ndiwu aziperekengi ku ŵanthu wo agwira ntchitu munyumba yaku Yehova, wo anozga mo nyumba yeniyi yikunangika,*+ 6 kung’anamuwa ŵanthu alusu, akuzenga, kweniso akusema mya. Ndalama zenizi aguliyengi mathabwa ndipuso mya yakusema kuti anozge nyumba.+ 7 Kweni ŵanthu ŵenaŵa angafumbikanga cha kuti akonkhoski mo ndalama zayende, chifukwa mbakugomezgeka.”+

8 Pati pajumpha nyengu, Hilikiya wasembi mura wangukambiya Shafani mlembi kuti:+ “Ndasaniya buku la Dangu+ munyumba yaku Yehova.” Sonu Hilikiya wangupereka buku lo kwaku Shafani, ndipu Shafani wangwamba kuliŵerenga.+ 9 Pavuli paki, Shafani mlembi wanguluta kwa fumu ndipu wanguyikambiya kuti: “Ateŵeti ŵinu akhutuwa ndalama zo zasanirika munyumba, ndipu azipereka ku ŵanthu wo akusankhika kuti awoneriyengi ntchitu munyumba yaku Yehova.”+ 10 Shafani mlembi wangukambiya so fumu kuti: “Pe buku+ lo wasembi Hilikiya wandipaska.” Sonu Shafani wangwamba kuliŵerenga pa masu pa fumu.

11 Fumu yati yavwa ŵaka mazu nga mubuku la Dangu, nyengu yeniyo, yingukeruwa vakuvwala vaki.+ 12 Pavuli paki, fumu yingulamula Hilikiya yo wenga wasembi, Ahikamu+ mwana waku Shafani, Akibori mwana waku Mikaya, Shafani mlembi kweniso Asaya mteŵeti wa fumu kuti: 13 “Lutani mukafumbi kwaku Yehova mumalu mwaku ini, mumalu mwa ŵanthu kweniso mumalu mwa Yuda yosi, vakukwaskana ndi mazu nga mubuku ili lo lasanirika; pakuti ukali waku Yehova wo wakole paku isi ngukulu+ ukongwa, chifukwa apapi ŵidu akali anguvwiya cha mazu nga mubuku ili. Yiwu angusunga cha vosi vo vikulembeka vakukwaskana ndi isi.”

14 Mwaviyo, wasembi Hilikiya, Ahikamu, Akibori, Shafani ndipuso Asaya anguluta kwaku Hulida yo wenga mchimi munthukazi.+ Hulida wenga muwolu waku Shalumu. Shalumu wenga mwana waku Tikiva mwana waku Harihasi ndipu wawoneriyanga chipinda chakusungamu vakuvwala. Hulida wajanga mu Chigaŵa Chachiŵi cha tawuni ya Yerusalemu. Yiwu anguchikambiskana ndi Hulida kwenuku.+ 15 Hulida wanguŵakambiya kuti: “Yehova Chiuta waku Isirayeli wakamba kuti, ‘Munthu yo wakutumani kwaku ini mukamukambiyi kuti: 16 “Yehova wakamba kuti, ‘Ndiwisiyengi soka pamalu yanga kweniso pa ŵanthu wo aja mwenimo. Mazu ngosi ngo nge mubuku lo fumu ya ku Yuda yaŵerenga, ngafiskikengi.+ 17 Ukali wangu ukoliyengi pamalu yanga ndipu uzimwisikengi cha,+ chifukwa chakuti yiwu andijowo, ndipuso apereka sembi za josi kwa achiuta anyaki+ ndi chilatu chakuti andikwiyisi ndi ntchitu zosi za manja ngawu.’”+ 18 Kweni fumu ya ku Yuda yo yakutumani kuti muzifumbi kwaku Yehova, mukayikambiyi kuti, “Yehova Chiuta waku Isirayeli wakamba kuti: ‘Pa mazu ngo yiwi wavwa, 19 chifukwa chakuti mtima waku wakwaskika* ndipu wajiyuyuwa+ pa masu paku Yehova wati wavwa vo ini ndakamba vakususkana ndi malu yanga kweniso ŵanthu wo ajamu, kuti ajengi chinthu chakuchitiska mantha kweniso chakutembeka, ndipu yiwi ungukeruwa vakuvwala vaku+ kweniso unguliya pa masu paku ini, nani so ndakuvwa, wakamba viyo Yehova. 20 Ndichu chifukwa chaki ini ndikutoliyengi kwa apapi ŵaku akali,* ndipu uŵikikengi mumuwunda waku mwachimangu, kweniso masu ngaku ngaliwonengi cha soka losi lo ini ndiwisiyengi pamalu yanga.’”’” Pavuli paki, yiwu anguza ndi uthenga wenuwu kwa fumu.

23 Sonu fumu yingutuma uthenga, ndipu yingudanisa ŵara wosi a ku Yuda ndi ku Yerusalemu.+ 2 Pavuli paki, fumu yingukwere kunyumba yaku Yehova limoza ndi anthulumi wosi a ku Yuda, ŵanthu wosi wo ajanga ku Yerusalemu, asembi, achimi kweniso ŵanthu wosi, kwamba mwana mpaka mura. Iyu yinguŵerenge ŵanthu wosi mazu nga mubuku+ la phanganu+ lo lingusanirika munyumba yaku Yehova.+ 3 Fumu yinguma pafupi ndi chipilala ndipu yinguchita phanganu* pa masu paku Yehova+ lakuti yilondongi Yehova kweniso yisungengi ulongozgi waki, vikumbusu vaki ndipuso marangu ngaki ndi mtima waki wosi kweniso umoyu waki wosi, mwa kuchita mazu nga phanganu lenili ngo ngangulembeka mubuku ili. Ndipu ŵanthu wosi angukoliyana ndi phanganu lenili.+

4 Pavuli paki, fumu yingulamula Hilikiya+ wasembi mura, asembi achiŵi kweniso alonda a pakhomu kuti viyaŵi vosi vo angupangiya Bala, vo angupangiya polu lakupaturika*+ kweniso vo angupangiya mizinda yosi yakuchanya, venivo venga munyumba yakusopiyamu yaku Yehova, avituzgiyi kubwalu. Fumu yinguchiwotcha viyaŵi venivi kubwalu kwa Yerusalemu pamalu ngakusendemuka nga ku Kidironi, ndipu vyotu vaki yinguluta navu ku Beteli.+ 5 Yingutuzga so ntchitu asembi ŵa achiuta achilendu wo mafumu nga ku Yuda ngangusankha kuti aperekengi sembi za josi pamalu ngapachanya nga mumatawuni nga ku Yuda ndipuso muvigaŵa vakuzunguliya Yerusalemu. Kweniso yingutuzga ntchitu asembi wo aperekanga sembi za josi kwaku Bala, ku lumwi, mwezi, magulu nga nyenyezi ndipuso mizinda yosi yakuchanya.+ 6 Iyu yingutuzga so polu lakupaturika*+ munyumba yaku Yehova, ndi kuluta nalu kubwalu kwa Yerusalemu, ku Dambu la Kidironi, ndipu yinguchiliwotche+ mu Dambu la Kidironi. Pakumaliya, yingusila polu lenili kuja fuvu, ndipu fuvu laki yinguliwaza pamiwunda ya ŵanthu bweka.+ 7 Fumu yingubwanganduwa so nyumba za mahuli+ nganthulumi nga panyumba yakusopiyamu, zo zenga munyumba yaku Yehova, ndipu mwenumu ndimu anthukazi alukiyanga mahema ngakusopiyamu polu lakupaturika.*

8 Pavuli paki, yingutuzgiya kubwalu asembi wosi wo ŵenga mumatawuni nga ku Yuda, kweniso yinguchitiska kuti malu ngosi ngapachanya ngo asembi aperekiyangapu sembi za josi, kutuwa ku Geba+ mpaka ku Beresheba,+ ngaje ngambula kwenere kusopiyapu. Fumu yingubwanganduliya so pasi malu ngapachanya nga mageti, ngo ngenga pakhomu la geti laku Yoswa, mulongozgi wa tawuni. Malu ngenanga ngenga kumazge asani munthu wasere pageti la tawuni. 9 Asembi a malu ngapachanya ateŵetiyangapu cha paguŵa la sembi laku Yehova ku Yerusalemu,+ kweni nawu aryanga viŵandi vambula chakutupisa limoza ndi abali ŵawu. 10 Fumu yinguchitiska so kuti ku Tofeti,+ malu ngo nge mu Dambu la Ŵana aku Hinomu*+ ngaje ngambula kwenere kusopiyaku, kuti paleki kusanirika munthu weyosi wakujumphisa mwana waki munthulumi pamwenga mwana waki munthukazi pamotu, kumupereka sembi kwaku Moleki.+ 11 Iyu yingukaniza so kuti mahachi ngo mafumu nga ku Yuda ngangungapereka* ku lumwi ngangaserenga cha munyumba yaku Yehova, kuziya muchipinda* chaku Natani-meleki nduna ya fumu, cho chenga pakhondi; ndipu yinguwotcha magaleta nga lumwi.+ 12 Fumu yingubwanganduwa so maguŵa nga sembi ngo mafumu nga ku Yuda nganguzenga pachanya pa chipinda chamuchanya+ chaku Ahazi, kweniso yingubwanganduwa maguŵa nga sembi ngo Manasi wanguzenga mumabalaza ngaŵi nga munyumba yaku Yehova.+ Iyu yingusila maguŵa ngenanga, ndipu fuvu laki yinguchilidira mu Dambu la Kidironi. 13 Fumu yinguchitiska so kuti malu ngapachanya ngo ngenga kumasu kwa Yerusalemu, kumwera* kwa Phiri la Pharanyiku,* ngaje ngambula kwenere kusopiyapu. Solomoni fumu ya ku Isirayeli ndiyu wanguzenga malu yanga, ndipu wanguzenge Ashitoreti chiuta munthukazi wakuseruska wa ŵanthu a ku Sidoni, Kemoshi chiuta wakuseruska wa ku Mowabu ndipuso Milikomu+ chiuta wakuseruska wa Aamoni.+ 14 Fumu yingubwanganduwa so vipilala vakupaturika ndipuso yinguwisiya pasi mapolu ngakupaturika,*+ ndipu pamalu po penga vinthu venivi yinguŵikapu viwanga va ŵanthu. 15 Iyu yingubwanganduwa so guŵa la sembi la ku Beteli, malu ngapachanya ngo Yerobowamu mwana waku Nebati wangupanga ngo nganguchitiska kuti Ayisirayeli abudi.+ Yati yabwanganduwa guŵa la sembi lenili ndipuso malu ngapachanya, yinguwotcha malu ngapachanya, kungasila kuja fuvu kweniso yinguwotcha polu lakupaturika.*+

16 Yosiya wati wang’anamuka ndi kuwona miwunda paphiri, wangutuma ŵanthu kuti ato viwanga mumiwunda yeniyi ndipu wanguviwotcha paguŵa la sembi. Venivi vinguchitiska kuti guŵa la sembi lenili lije lambula kwenere kusopiyapu, mwakukoliyana ndi mazu ngaku Yehova ngo wangukamba kuziya mwa munthu waku Chiuta wauneneska, yo wangukambiya limu kuti vinthu venivi vazamuchitika.+ 17 Pavuli paki Yosiya wangufumba kuti: “Ndiwona chipilala cha pamuwunda kuchili ko, kumbi ndi muwunda wakuyani?” Ŵanthu amutawuni yo angumuka kuti: “Ndi muwunda wa munthu waku Chiuta wauneneska yo wangutuliya ku Yuda,+ yo wangukambiya limu vinthu vo yimwi mwachitiya guŵa la sembi la ku Beteli.” 18 Sonu iyu wangukamba kuti: “Mulekeni wapumuwi. Mungazomerezanga cha kuti weyosi watimbanyizgi viwanga vaki.” Mwaviyo, viwanga vaki kweniso va mchimi yo wangutuliya ku Samariya anguvitimbanyizga cha.+

19 Mumatawuni nga ku Samariya, Yosiya wangutuzgamu so nyumba zosi zakusopiyamu zo zenga pamalu ngapachanya,+ zo mafumu nga ku Isirayeli nganguzenga kuti ngakwiyisi Chiuta. Iyu wanguchita nazu nge mo wanguchitiya ndi malu ngapachanya nga ku Beteli.+ 20 Asembi wosi a malu ngapachanya wo ŵenga kweniko, iyu wanguŵawotcha nge sembi pamaguŵa nga sembi, kweniso wanguwotcha viwanga va ŵanthu pamaguŵa ngenanga.+ Pakumaliya, iyu wanguwere ku Yerusalemu.

21 Sonu fumu yingulamula ŵanthu kuti: “Chitiyani Yehova Chiuta winu Pasika,+ nge mo vikulembeke mubuku ili la phanganu.”+ 22 Pasika nge uyu wenga wechendachitikepu kutuliya mu mazuŵa ngo akweruzga ayeruzganga Ayisirayeli, pamwenga mu mazuŵa ngosi nga mafumu nga ku Isirayeli kweniso mafumu nga ku Yuda.+ 23 Kweni mu chaka cha 18 cha ulamuliru wa Fumu Yosiya, anguchitiya Yehova Pasika mwenuyu ku Yerusalemu.

24 Yosiya wangutuzgamu so ŵanthu wo alongoronga ndi mizimu, wo aloskanga vo vichitikengi kunthazi,+ vikozgu va aterafi,*+ angoza akuseruska* ndipuso vinthu vosi vakuseruska vo venga mucharu cha Yuda ndipuso Yerusalemu. Iyu wanguchita venivi kuti wafiski mazu nga mu Dangu+ ngo ngangulembeka mubuku lo wasembi Hilikiya wangusaniya munyumba yaku Yehova.+ 25 Pengavi fumu yo yinguyanana nayu pa mafumu ngosi ngo ngengaku iyu wechendaje fumu, yo yinguwere kwaku Yehova ndi mtima waki wosi, umoyu waki wosi+ kweniso nthazi zaki zosi, mwakukoliyana ndi Dangu losi laku Mozesi. Kweniso iyu wati wafwa, pengavi fumu yo yinguyanana nayu.

26 Kweni Yehova wanguweza cha ukali waki wakukole wo ungukole paku Yuda chifukwa cha vinthu vosi viheni vo Manasi wanguchita kuti wamukwiyisi.+ 27 Yehova wangukamba kuti: “Yuda ndimutuzgengepu pa masu pangu+ nge mo ndatuzgiyapu Isirayeli,+ kweniso ndikanengi tawuni iyi yo ndasankha ya Yerusalemu ndi nyumba yo ini ndingukamba kuti, ‘Zina langu lilutirizgengi kuja kweniko.’”+

28 Mbiri yosi yaku Yosiya kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda? 29 Mu mazuŵa ngaki, Farawo Neko fumu ya ku Ijipiti wanguza kuzikumana ndi fumu ya ku Asiriya pa Msinji wa Yufureti, ndipu Fumu Yosiya yinguluta kuti yikachiti nayu nkhondu. Kweni Neko wati wawona Yosiya, wangumubaya ku Megido.+ 30 Mwaviyo, ateŵeti aku Yosiya angunyamuwa thupi laki mugaleta kutuwa ku Megido ndi kuza nalu ku Yerusalemu, ndipu angumuŵika mumuwunda waki. Pavuli paki ŵanthu a mucharu cho anguto Yehoyahazi mwana waku Yosiya, ndipu angumusankha* kuti waje fumu mumalu mwa awisi.+

31 Yehoyahazi+ wenga ndi vyaka 23 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa myezi yitatu ku Yerusalemu. Zina la anyina lenga Hamutali+ mwana munthukazi waku Yeremiya wa ku Libina. 32 Iyu wangwamba kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo apapi ŵaki akali anguchita.+ 33 Farawo Neko+ wanguŵika Yehoyahazi mujeri ku Ribila+ mucharu cha Hemati kuti waleki kulamuliya ku Yerusalemu. Neko wangulamula so kuti ŵanthu a mucharu cho aperekengi siliva wakukwana matalenti* 100 ndi golidi wakukwana talenti yimoza.+ 34 Farawo Neko wangusankha so Eliyakimu mwana waku Yosiya kuti waje fumu mumalu mwa awisi a Yosiya, ndipu wangumusintha zina kuti waje Yehoyakimu. Kweni Neko wanguto Yehoyahazi ndipu wanguluta nayu ku Ijipiti+ ko wanguchifwiya pati pajumpha nyengu.+ 35 Yehoyakimu wangupereka siliva kweniso golidi kwaku Farawo, kweni wangukambiya ŵanthu mucharu cho kuti aperekengi msonkhu kuti wasaniyi siliva yo Farawo wangulamula. Iyu walondanga siliva ndipuso golidi yo munthu weyosi wakhumbikanga kupereka, ndipu waperekanga kwaku Farawo Neko.

36 Yehoyakimu+ wenga ndi vyaka 25 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 11 ku Yerusalemu.+ Zina la anyina lenga Zebida, mwana munthukazi waku Pedaya wa ku Ruma. 37 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova,+ mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo apapi ŵaki akali anguchita.+

24 Mu mazuŵa ngaku Yehoyakimu, Nebukadinezara+ fumu ya ku Babiloni wanguza kuzichita nayu nkhondu, ndipu Yehoyakimu wangwamba kumuteŵete kwa vyaka vitatu. Kweni Yehoyakimu wangung’anamukiya Nebukadinezara ndipu wangumugarukiya. 2 Sonu Yehova wangwamba kutumiziya Yehoyakimu magulu nga vigeŵenga nga Akadiya,+ nga ŵanthu a ku Siriya, nga Amowabu ndipuso nga Aamoni. Iyu wangulutirizga kutumiza magulu ngenanga kuti ngalimbanengi ndi Yuda kweniso kuti ngamubwanganduwi, mwakukoliyana ndi mazu ngo Yehova+ wangukamba kuziya mwa ateŵeti ŵaki achimi. 3 Nadi, ivi vinguchitikiya Yuda mwakukoliyana ndi mazu ngo Yehova wangukamba, kuti yiwu atuzgikepu pa masu paki+ chifukwa cha maubudi ngosi ngo Manasi wanguchita,+ 4 kweniso chifukwa cha ndopa zambula kunanga zo iyu wangudira,+ pakuti iyu wanguzaza Yerusalemu ndi ndopa zambula kunanga ndipu Yehova wangukhumba cha kugowoka.+

5 Mbiri yosi yaku Yehoyakimu kweniso vosi vo wanguchita, asi vikulembeka mubuku la mbiri ya mu nyengu ya mafumu nga ku Yuda?+ 6 Pakumaliya, Yehoyakimu wangugona kuti wapumuwi limoza ndi apapi ŵaki akali.+ Mwana waki Yehoyakini ndiyu wanguja fumu mumalu mwaku iyu.

7 Fumu ya ku Ijipiti yingutuwa so cha mucharu chaki, pakuti fumu ya ku Babiloni yingulonda chechosi cho chenga cha fumu ya ku Ijipiti,+ kutuwa ku Dambu la Ijipiti+ mpaka ku Msinji wa Yufureti.+

8 Yehoyakini+ wenga ndi vyaka 18 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa myezi yitatu ku Yerusalemu.+ Zina la anyina lenga Nehushita, mwana munthukazi waku Elinatani wa ku Yerusalemu. 9 Yehoyakini wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo awisi anguchita. 10 Pa nyengu iyi, ateŵeti aku Nebukadinezara fumu ya ku Babiloni anguza kuzichita nkhondu ndi Yerusalemu, ndipu anguzingiliza tawuni yo.+ 11 Nebukadinezara fumu ya ku Babiloni wanguza kutawuni yeniyi pa nyengu yo ateŵeti ŵaki anguzingiliza tawuni yo.

12 Yehoyakini fumu ya ku Yuda wangutuliya kubwalu ko kwenga fumu ya ku Babiloni,+ limoza ndi anyina, ateŵeti ŵaki, alongozgi ŵaki kweniso nduna zaki.+ Fumu ya ku Babiloni yingumutole ku ukapolu mu chaka cha 8 cha ulamuliru waki.+ 13 Sonu fumu ya ku Babiloni yinguto chuma chosi cha munyumba yaku Yehova ndipuso chuma chosi cha munyumba ya fumu.*+ Iyu yingucheketa viyaŵi vosi vagolidi vo venga munyumba yakusopiyamu yaku Yehova,+ vo Solomoni fumu ya ku Isirayeli wangupanga. Venivi vinguchitika mwakukoliyana ndi vo Yehova wangukambiya limu. 14 Nebukadinezara wangutole ku ukapolu Yerusalemu yosi, alongozgi wosi,+ asilikali wosi anthazi kweniso munthu weyosi yo wenga ndi lusu ndipuso yo wasulanga visulu.*+ Iyu wanguto ŵanthu 10,000 kuluta nawu ku ukapolu. Pengavi yo wangumusiya kupatuwapu ŵanthu akavu ukongwa a mucharu cho.+ 15 Mwaviyo, Nebukadinezara wangutole Yehoyakini+ ku ukapolu ku Babiloni.+ Wanguto so anyina a fumu, aziwolu a fumu, nduna zaki ndipuso ŵanthu akuzirwa a mucharu cho. Iyu wanguŵato kutuwa ku Yerusalemu ndi kuluta nawu ku ukapolu ku Babiloni. 16 Fumu ya ku Babiloni yinguto so asilikali wosi 7,000 kweniso ŵanthu alusu ndi wo asulanga visulu* wo ŵengapu 1,000, ndipu yinguluta nawu ku ukapolu ku Babiloni. Ŵanthu yaŵa ŵenga anthulumi anthazi ndipuso angusambizika mo angachitiya nkhondu. 17 Fumu ya ku Babiloni yingusankha Mataniya mvurwa wa awisi+ aku Yehoyakini kuti waje fumu mumalu mwaku Yehoyakini, ndipu yingumusintha zina kuti waje Zedekiya.+

18 Zedekiya wenga ndi vyaka 21 pa nyengu yo wangujaliya fumu, ndipu wangulamuliya kwa vyaka 11 ku Yerusalemu. Zina la anyina lenga Hamutali+ mwana munthukazi waku Yeremiya wa ku Libina. 19 Iyu wangulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, mwakukoliyana ndi vinthu vosi vo Yehoyakimu wanguchita.+ 20 Venivi vachitikanga ku Yerusalemu ndipuso ku Yuda chifukwa cha ukali waku Yehova, mpaka po wanguŵadikisiya pa masu paki.+ Ndipu Zedekiya wangugarukiya fumu ya ku Babiloni.+

25 Mu chaka cha 9 cha ulamuliru waku Zedekiya, mu mwezi wa 10, pa zuŵa la 10 la mwezi wo, Nebukadinezara+ fumu ya ku Babiloni wanguza limoza ndi asilikali ŵaki wosi kuzichita nkhondu ndi Yerusalemu.+ Iyu wangujintha msasa kweniso wanguzenga mpanda wankhondu kuzunguliya mpanda wosi wa tawuni yo.+ 2 Mwaviyo, tawuni yo yinguzingilizika mpaka mu chaka cha 11 cha ulamuliru wa Fumu Zedekiya. 3 Pa zuŵa la 9, mu mwezi wachinayi, nja yingukuwa ukongwa+ mutawuni yo, ndipu mwengavi chakurya chakuti ŵanthu a mucharu cho aryi.+ 4 Mpanda wa tawuni ungutoloreka+ ndipu asilikali wosi anguthaŵa ndi usiku kuziya pageti lo lenga pamipanda yiŵi, pafupi ndi munda wa fumu. Pa nyengu iyi, Akadiya ndipu azingiliza tawuni iyi. Fumu yinguthaŵiya kunthowa ya ku Araba.+ 5 Kweni asilikali ŵa Akadiya anguyitchimbiza fumu ndipu anguchiyisaniya muvidika* va ku Yeriko. Magulu ngosi nga asilikali ŵaki nganguyithaŵa fumu. 6 Yiwu anguko fumu+ ndipu anguza nayu kwa fumu ya ku Babiloni ku Ribila, ko anguchiyiyeruzga. 7 Yiwu angubaya ŵana anthulumi aku Zedekiya mweneku wachiwona. Pavuli paki, Nebukadinezara wangumutolo masu Zedekiya, wangumumanga ndi simbi zamkuŵa ndipu wanguluta nayu ku Babiloni.+

8 Mu mwezi wachinkhondi, pa zuŵa la 7 mu mwezi wenuwu, kung’anamuwa mu chaka cha 19 cha ulamuliru waku Nebukadinezara fumu ya ku Babiloni, Nebuzaradani+ yo wenga mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, kweniso yo wenga mteŵeti wa fumu ya ku Babiloni, wanguza ku Yerusalemu.+ 9 Nebuzaradani wanguwotcha nyumba yaku Yehova,+ nyumba ya fumu*+ kweniso nyumba zosi za mu Yerusalemu.+ Iyu wanguwotcha so nyumba ya munthu weyosi wakutchuka.+ 10 Pavuli paki, gulu losi la asilikali ŵa Akadiya lo lenga ndi mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, linguwisiya pasi mpanda wosi wa Yerusalemu.+ 11 Nebuzaradani yo wenga mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, wangutole ku ukapolu ŵanthu wosi wo angujaku mutawuni, ŵanthu wo anguthaŵiya kwa fumu ya ku Babiloni ndipuso ŵanthu anyaki wosi.+ 12 Kweni mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, wangusiyaku ŵanthu wo ŵenga akavu ukongwa mucharu cho, kuti aphweriyengi minda ya mphereska kweniso kuti agwirengi ntchitu ya ukapolu.+ 13 Akadiya anguphwanya vipilala vamkuŵa+ va nyumba yaku Yehova, anguphwanya so vakupingapu+ kweniso Nyanja yamkuŵa+ vo venga munyumba yaku Yehova, ndipu mkuŵa wa vinthu venivi anguluta nawu ku Babiloni.+ 14 Anguto so vakuyole vyotu, mafosholu, vakuzimwiya nyali, makapu kweniso viyaŵi vosi vamkuŵa vo avigwiriskiyanga ntchitu pakuteŵete munyumba yakusopiyamu. 15 Mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, wanguto vakupaliya motu kweniso mbali zabakuli, vo venga vagolidi chayiyu+ ndipuso siliva chayiyu.+ 16 Kweni uzitu wa mkuŵa wa vipilala viŵi, Nyanja ndipuso vakupingapu vo Solomoni wangupanga pa nyumba yaku Yehova, wenga ukulu ukongwa wakuti ungapimika cha.+ 17 Chipilala chechosi chenga chitali mamita pafufupi 8,*+ ndipu pachanya paki penga mutu wamkuŵa. Mutu wenuwu wenga utali pafufupi mita yimoza,* ndipu vilepa kweniso vipasu va pomegiraneti* vo vinguzunguliya mutu wenuwu venga vamkuŵa.+ Chipilala chachiŵi limoza ndi vilepa vaki, chayanananga ndi chipilala chakwamba.

18 Mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu wanguto so Seraya+ wasembi mura, Zefaniya+ yo wenga wasembi wachiŵi, kweniso alonda atatu a pakhomu.+ 19 Mu tawuni yo, wangutomu so nduna yimoza yo yawoneriyanga asilikali, abwezi a fumu ankhondi wo wanguŵasaniya mutawuni, mlembi wa mura wa asilikali yo wawunganisanga pamoza ŵanthu mucharu cho, kweniso anthulumi 60 kutuliya pa ŵanthu bweka wo ŵenga ŵeche mutawuni yo. 20 Nebuzaradani+ yo wenga mura wa asilikali wo avikiliyanga fumu, wanguto ŵanthu ŵenaŵa ndipu wanguluta nawu kwa fumu ya ku Babiloni ku Ribila.+ 21 Fumu ya ku Babiloni yingukhata ŵanthu ŵenaŵa ndipu yinguŵabayiya ku Ribila mucharu cha Hemati.+ Mwaviyo, Yuda wangutuwa mucharu chaki ndi kuluta ku ukapolu.+

22 Nebukadinezara fumu ya ku Babiloni wangusankha Gedaliya+ mwana waku Ahikamu+ mwana waku Shafani,+ kuti wawoneriyengi ŵanthu wo wanguŵasiya mucharu cha Yuda.+ 23 Sonu ŵara wosi ŵa asilikali limoza ndi ŵanthu ŵawu ŵati avwa kuti fumu ya ku Babiloni yasankha Gedaliya, nyengu yeniyo, anguluta kwaku Gedaliya ku Mizipa. Ŵanthu yaŵa ŵenga Ishimayeli mwana waku Netaniya, Yohanani mwana waku Kareya, Seraya mwana waku Tanihumeti wa ku Netofa ndipuso Yazaniya mwana wa munthu wa ku Mayakati. Yiwu ŵenga limoza ndi ŵanthu ŵawu.+ 24 Gedaliya wangulapizgiya anthulumi wo limoza ndi ŵanthu ŵawu, ndipu wanguŵakambiya kuti: “Mungawopanga cha kuja ateŵeti ŵa Akadiya. Jani mucharu chinu ndi kuteŵete fumu ya ku Babiloni, ndipu vinthu vikuyendiyeningi umampha.”+

25 Mu mwezi wa 7, Ishimayeli+ mwana waku Netaniya mwana waku Elishama wa mu banja la fumu,* wanguza ndi anthulumi 10 ndipu angukhata Gedaliya mpaka wangufwa. Angubaya so Ayuda kweniso Akadiya wo ŵenga limoza ndi Gedaliya ku Mizipa.+ 26 Ivi vati vachitika, ŵanthu wosi, kwambiya mwana mpaka mura, kusazgapu ŵara ŵa asilikali, angusoka ndi kuluta ku Ijipiti+ chifukwa awopanga Akadiya.+

27 Mu chaka cho Fumu Evili-merodaki ya ku Babiloni yingujaliya fumu, yingutuzga* Yehoyakini+ fumu ya ku Yuda mujeri. Ivi vinguchitika mu chaka cha 37 cha ukapolu waku Yehoyakini fumu ya ku Yuda, mu mwezi wa 12, pa zuŵa la 27 la mwezi wo.+ 28 Evili-merodaki walongoronga nayu umampha Yehoyakini, ndipu mpandu waki waufumu wanguwukweza pachanya pa mipandu ya mafumu nganyaki ngosi ngo ngenga ndi iyu ku Babiloni. 29 Sonu Yehoyakini wanguzuwa vakuvwala vaki vamujeri, ndipu mu mazuŵa ngosi nga umoyu waki waryanga pa masu pa fumu. 30 Mu mazuŵa ngosi nga umoyu waki, Yehoyakini wapaskikanga chakurya kutuliya kwa fumu zuŵa lelosi.