UTHENGA WAMAMPHA WO UKULEMBEKA NDI LUKA

1 Ndawona kuti ŵanthu anandi ayesesa kuwunganisa nkhani za vakuchitika chayivu vo tosi tiwona kuti vauneneska,+ 2 nge mo angutikambiya ŵanthu wo anguwona ndi masu kutuliya pakwamba,+ wo ŵenga so ateŵeti a uthenga wo.+ 3 Chifukwa chakuti ndafufuza mwakuphwere vinthu vosi kwamba pakwamba, nani ndawona kuti ndikulembiyeni mwandondomeku yimwi wakutumbikika Teyofilo.+ 4 Ndachitiya kuti musimikizi kuti vinthu vo mwaja muchisambizika pamulomu, vauneneska.+

5 Mu mazuŵa ngaku Herodi,*+ fumu ya ku Yudeya, kwenga wasembi munyaki yo wadanikanga kuti Zekariya wa mu gulu laku Abiya.+ Muwolu waki wenga yumoza mwa ŵana aku Aroni ndipu zina laki wenga Elizabeti. 6 Wosi ŵaŵi ŵenga arunji kwaku Chiuta ndipu ŵengavi kalema pa marangu ngosi ndi vyeruzgu vaku Yehova.* 7 Kweni ŵengavi mwana chifukwa Elizabeti wenga chumba ndipu wosi ŵenga arara ukongwa.

8 Sonu Zekariya wachiteŵete nge wasembi kumiya gulu laki+ pa masu paku Chiuta 9 mwakukoliyana ndi dangu la asembi,* wangusere mumalu ngakupaturika ngaku Yehova*+ nyengu yaki yakuti wapereke sembi ya vakununkhira+ yati yakwana. 10 Gulu losi la ŵanthu lapempheranga kubwalu kwa malu ngakupaturika pa nyengu yakupereke sembi ya vakununkhira. 11 Sonu mungelu waku Yehova* wanguza kwaku iyu ndipu wanguma kumaryi kwa guŵa la sembi za vakununkhira. 12 Kweni Zekariya wati wawona venivi, wangusuzgika maŵanaŵanu ndipu wanguchita mantha ukongwa. 13 Mungelu yo wangumukambiya kuti: “Ungawopanga cha Zekariya chifukwa pempheru laku lakuŵeyere lavwika, muwolu waku Elizabeti wazakukubaliya mwana munthulumi ndipu uzimupaski zina lakuti Yohane.+ 14 Yiwi wazamuja ndi likondwa likulu ukongwa ndipu ŵanthu anandi azamukondwa chifukwa cha kuwa kwa mwana yo,+ 15 pakuti wazamuja wakuzirwa pa masu paku Yehova.*+ Kweni wangazimwanga vinyu cha pamwenga moŵa wewosi+ ndipu wazamuzazika ndi mzimu wakupaturika chinanga mphanyengu yo wazamuja wechendaweku.*+ 16 Ndipu iyu wazamuwovya kuti Ayisirayeli anandi awere kwaku Yehova* Chiuta wawu.+ 17 Iyu wazamudanjiya panthazi paku Chiuta ndi mzimu kweniso nthazi zaku Eliya,+ kuti wang’anamuliyi mitima ya awusewu ku ŵana+ ndipuso kuti wang’anamuwi ŵanthu ambula kuvwiya kuti aje ndi zeru za ŵanthu arunji. Wazamuchita ivi kuti wawunganisiyi Yehova* ŵanthu akunozgeka.”+

18 Zekariya wangukambiya mungelu kuti: “Ndingasimikiza wuli venivi? Chifukwa ini ndakota ndipu muwolu wangu nayu ndi mura.” 19 Mungelu yo wangumumuka kuti: “Ini ndini Gabiriyeli,+ ndituma pa masu paku Chiuta+ ndipu wandituma kuti ndizikambiskani nawi kweniso kuti ndizikukambiyi uthenga wamampha wenuwu. 20 Kweni awona! ujengi mbuwu ndipu uŵereŵetengi cha mpaka pa zuŵa lo vinthu venivi vazamuchitikiya chifukwa wangagomezga cha mazu ngangu ngo ngazamufiskika pa nyengu yakuŵikika.” 21 Pa nyengu yosi iyi, ŵanthu alindizganga Zekariya ndipu anguzizwa chifukwa wangusweramu ukongwa mumalu ngakupaturika. 22 Wati watuwamu, watondekanga kulongoro nawu ndipu yiwu anguziŵa kuti wawona chakuziziswa* mumalu ngakupaturika. Iyu watondekanga kulongoro kweni wagwiriskiyanga ntchitu manja. 23 Mazuŵa nga uteŵeti waki wakupaturika ngati ngamala, wanguwere kunyumba kwaki.

24 Pati pajumpha mazuŵa, muwolu waki Elizabeti wangume nthumbu ndipu wanguja mwakubisama kwa myezi yinkhondi. Iyu wakambanga kuti: 25 “Ivi ndivu Yehova* wandichitiya mazuŵa nganu. Iyu wandikumbuka kuti ŵanthu aleki kundinyoza.”+

26 Elizabeti we ndi nthumbu ya myezi 6, mungelu Gabiriyeli,+ wangutumika ndi Chiuta kuti waluti ku Galileya mutawuni ya Nazareti, 27 kuchikumana ndi mwali+ yo Yosefi wa munyumba yaku Davidi wangumulayizga kuti watoranengi nayu. Mwali yo wadanikanga kuti Mariya.+ 28 Mungelu yo wati wafika wangumukambiya kuti: “Timoneni yiwi wakutumbikika ukongwa. Yehova* we nawi.” 29 Kweni iyu wangutimbanyizgika maŵanaŵanu chifukwa cha vo wangumukambiya, ndipu wangutondeka kuvwisa vo moni wo wang’anamuwanga. 30 Sonu mungelu wangumukambiya kuti: “Ungawopanga cha Mariya pakuti Chiuta wakutumbika. 31 Awona! wazamuja ndi nthumbu ndipu wazamubala mwana munthulumi.+ Mwana yo uzimupaski zina lakuti Yesu.+ 32 Iyu wazamuja wakuzirwa+ ndipu wazamudanika kuti Mwana wa Wapachanya Limu.+ Yehova* Chiuta wazakumupaska mpandu waufumu wa awisi a Davidi.+ 33 Iyu wazamulamuliya nge Fumu kwamuyaya panyumba yaku Yakobe, ndipu Ufumu waki wazamumala cha.”+

34 Kweni Mariya wangukambiya mungelu yo kuti: “Vingachitika wuli venivi, pakuti ini ndechendagonanepu ndi munthulumi?”+ 35 Mungelu wangumumuka kuti: “Mzimu wakupaturika uzengi paku yiwi+ ndipu nthazi ya Wapachanya Limu yazakukubenekere. Mwaviyo, yo wazamuwaku wazamudanika kuti wakupaturika,+ Mwana waku Chiuta.+ 36 Awona! Elizabeti mubali waku, yo wadanikanga kuti chumba, we ndi nthumbu ya mwana munthulumi ya myezi 6 chinanga kuti ngwakukota. 37 Ve viyo chifukwa palivi mazu ngo* Chiuta wangatondeka kufiska.”+ 38 Sonu Mariya wangukamba kuti: “Awonani! Nde kapolu munthukazi waku Yehova!* Vichitiki kwaku ini mwakukoliyana ndi mazu nginu.” Wati wakamba mazu yanga, mungelu wangutuwaku kwaku iyu.

39 Sonu mu mazuŵa ngeningo, Mariya wangusoka mwaliŵiliŵi ndi kuluta kutawuni ya Yuda yo yenga kuchigaŵa chamapiri. 40 Iyu wangusere munyumba yaku Zekariya ndipu wangutawuzga Elizabeti. 41 Ndipu Elizabeti wati wavwa ŵaka moni wo, mwana yo wenga mumoyu mwaki wanguvuluvunthuka. Sonu Elizabeti wanguzazika ndi mzimu wakupaturika, 42 ndipu wangudaniriza kuti: “Ndiwi wakutumbikika pakati pa anthukazi ndipuso ntchakutumbikika chipasu cha mumoyu mwaku! 43 Nde ndi mwaŵi ukongwa ini, kuti nyina wa Mbuyangu wazi kwaku ini! 44 Awona! Ndati ndavwa ŵaka moni waku, mwana yo we mumoyu mwangu wavuluvunthuka chifukwa cha likondwa. 45 Ngwakukondwa so munthukazi yo wagomezga, pakuti vosi vo Yehova* wamukambiya vazamufiskika nadi.”

46 Mariya wangukamba kuti: “Umoyu wangu ukuzga Yehova,*+ 47 ndipu mtima wangu ulekengi cha kukondwa mwaku Chiuta, Mtaski wangu,+ 48 chifukwa iyu wakumbuka kapolu waki munthukazi wapasi ukongwa.+ Pakuti awonani! kwamba sonu migonezi yosi ya ŵanthu yazamukamba kuti nde wakukondwa.+ 49 Chifukwa Wanthazi wandichitiya vinthu vikulu, ndipu zina laki ndakupaturika.+ 50 Ndipu wachitiya lisungu ŵanthu wo atimuwopa kutuwa mugonezi mpaka mugonezi.+ 51 Iyu wachita vinthu mwanthazi ndi janja laki; ndipu wambininiska ŵanthu a mitima yakujikuzga.+ 52 Wasiska ŵanthu amazaza pa mipandu yawu yaufumu+ ndipu wakweza ŵanthu apasi.+ 53 Ŵanthu anja waŵagutisa ndi vinthu vamampha+ ndipu achuma waŵaweza kwambula kanthu. 54 Iyu wawovya mteŵeti waki Isirayeli, ndipu chifukwa cha lisungu laki wamukumbuka+ 55 kwamuyaya nge mo wangukambiya apapi ŵidu akali, Abrahamu kweniso ŵana ŵaki.”*+ 56 Mariya wanguja ndi Elizabeti kwa myezi pafufupi yitatu, pavuli paki wanguwere kwaki.

57 Sonu nyengu yingukwana yakuti Elizabeti wabali, ndipu wangubala mwana munthulumi. 58 Ŵanthu apafupi kweniso abali ŵaki anguvwa kuti Yehova* wamuchitiya lisungu likulu ndipu angukondwa ukongwa.+ 59 Pa zuŵa la 8, anguza kuzidumuwa mwana yo+ ndipu angumupaska zina la awisi lakuti, Zekariya. 60 Kweni anyina angumuka kuti: “Awa! zina laki ndi Yohane.” 61 Ŵati avwa venivi, angumukambiya kuti: “Palivi mubali waku chinanga njumoza yo wakudanikapu zina lenili.” 62 Sonu angufumba awisi mwakugwiriskiya ntchitu manja kuti akambi zina lo apenja kupaska mwana wawu. 63 Zekariya wangupempha chakulembapu ndipu wanguŵalembe kuti: “Zina laki ndi Yohane.”+ Wosi anguzizwa ukongwa ndi venivi. 64 Nyengu yeniyo, mulomu waki ungujulika kweniso lilimi laki lingufwatuka ndipu wangwamba kulongoro+ ndi kuthamika Chiuta. 65 Ŵanthu wosi wo ajanga nawu kufupi angwamba kuchita mantha ndipu ajaliyanga ŵaka kukamba nkhani yeniyi muchigaŵa chosi chamapiri cha Yudeya. 66 Ŵanthu wosi wo anguvwa aŵanaŵaniyanga venivi, ndipu akambanga kuti: “Kumbi mwana mwenuyu wazamuja wamtundu wuli?” Chifukwa janja laku Yehova* lenga nadi ndi mwana yo.

67 Sonu awisi a Zekariya, anguzazika ndi mzimu wakupaturika, ndipu angukamba uchimi wakuti: 68 “Walumbiki Yehova* Chiuta waku Isirayeli,+ chifukwa wakumbuka ŵanthu ŵaki ndipu waŵapingiya utaski.+ 69 Ndipuso watisoske sengwi lautaski*+ munyumba yaku Davidi mteŵeti waki,+ 70 nge mo wangukambiya kuporote mwa achimi ŵaki akupaturika kutuliya kali,+ 71 kuti watitaskengi kwa arwani ŵidu kweniso mu manja mwa ŵanthu wosi wo atititinkha.+ 72 Kuti watichitiyi lisungu chifukwa cha apapi ŵidu akali kweniso kuti wakumbuki phanganu laki lakupaturika,+ 73 layizgu lo wangulapizgiya Abrahamu mpapi widu wakali,+ 74 kuti asani watitaska mu manja mwa arwani ŵidu, tije ndi mwaŵi wakumuchitiya uteŵeti wakupaturika kwambula mantha, 75 mwakugomezgeka kweniso mwaurunji pa masu paki mu mazuŵa ngidu ngosi. 76 Kweni yiwi wamwana, wazamudanika kuti mchimi wa Wapachanya Limu, chifukwa wazamudanjiya panthazi paku Yehova* kuti umunozge nthowa zaki,+ 77 kweniso kuti uziŵisi ŵanthu ŵaki kuti ataskikengi mwakugowokereka maubudi ngawu,+ 78 chifukwa cha lisungu likulu laku Chiuta widu. Ndipu chifukwa cha lisungu lenili tiwonengi ukweru kutuliya kuchanya nge wo uwoneka asani kutucha, 79 kuti umbulikiyi ŵanthu wo aja mu mdima kweniso mu mduzi wa nyifwa+ ndi kulongozga maphazi ngidu mu nthowa ya chimangu.”

80 Mwana yo wangukuwa ndipu wenga wanthazi mu mzimu. Iyu wajanga muchipululu mpaka po wangujilongore pakweru kwa Ayisirayeli.

2 Sonu mu mazuŵa ngeningo, Kayisara Ogasito wangujalikiska dangu lakuti ŵanthu wosi a pacharu chapasi akalembesi. 2 (Kulembesa kwakwamba kwenuku kunguchitika pa nyengu yo Kwiriniyo wenga nduna ya ku Siriya.) 3 Ŵanthu wosi anguluta kuchilembesa ndipu munthu weyosi wanguchilembesa mutawuni yakwaki. 4 Yosefi+ nayu wangutuwa ku Galileya mutawuni ya Nazareti ndipu wangukwere ku Yudeya, mutawuni yaku Davidi yo yidanika kuti Betelehemu,+ chifukwa wenga wa munyumba kweniso wa mu banja laku Davidi. 5 Yosefi wanguchilembese limoza ndi Mariya yo wangutorana nayu nge mo wangumulayizgiya kuti wamutongi.+ Ndipu Mariya wenga pafupi kubala.+ 6 Pa nyengu yo ŵenga kweniko, nyengu yakuti wabali yingukwana. 7 Wangubala mwana munthulumi, mwana waki wakwamba,+ ndipu wangumuvunga musalu ndi kumugoneka mwakuryisiya viŵetu,+ chifukwa malu ngangumala munyumba ya alendu.

8 Muchigaŵa chenicho, mwenga so aliska wo ŵenga kudondu usiku ndipu alindanga miskambu yawu ya viŵetu. 9 Mwamabuchibuchi, mungelu waku Yehova* wanguma panthazi pawu, unkhankhu waku Yehova* unguŵala posi po anguja ndipu anguchita mantha ukongwa. 10 Kweni mungelu yo wanguŵakambiya kuti: “Mungawopanga cha. Nditikukambiyani uthenga wamampha wa likondwa likulu lo ŵanthu wosi aŵengi nalu. 11 Chifukwa msanawale mutawuni yaku Davidi+ mwakuwiyani mtaski,+ yo ndi Khristu Ambuya.+ 12 Ndipu vo vakukuwovyani kuti mukamuziŵi ndi ivi: Mwamusaniya bonda yo amuvunga musalu ndipu amugoneka mwakuryisiya viŵetu.” 13 Mwamabuchibuchi, po penga mungelu yo panguwoneka so chigulu cha angelu+ cho chathamikanga Chiuta kuti: 14 “Unkhankhu kuchanya kwaku Chiuta ndipuso chimangu pacharu chapasi pakati pa ŵanthu wo Chiuta wakondwa nawu.”

15 Sonu angelu ŵati atuwapu ndi kuluta kuchanya, aliska wo angwamba kukambiskana kuti: “Tiyeni tiluti ku Betelehemu, tingatondekanga cha, tikawoni vo vachitika, vo Yehova* watiziŵisa.” 16 Mwaviyo anguluta mwaliŵiliŵi ndipu angusaniya Mariya ndi Yosefi kweniso bonda wagona mwakuryisiya viŵetu. 17 Ŵati awona venivi, angukamba uthenga wo anguvwa wakukwaskana ndi mwana yo. 18 Ndipu ŵanthu wosi wo anguvwa, anguzizwa ukongwa ndi vo aliska anguŵakambiya. 19 Kweni Mariya wangwamba kusunga mazu ngosi ngenanga ndi kuŵanaŵaniya mumtima mwaki vo ngang’anamuwanga.+ 20 Sonu aliska anguwere ko kwenga miskambu yawu, ndipu akankhuskanga Chiuta ndi kumuthamika chifukwa cha vosi vo anguvwa ndi kuwona, nge mo vingukambikiya kwaku yiwu.

21 Pati pajumpha mazuŵa 8, nyengu yakuti amudumuwi yingukwana+ ndipu angumudana zina lakuti Yesu lo mungelu wangupereka Mariya wechendame nthumbu.+

22 Kweniso yati yakwana nyengu yakujitowesa mwakukoliyana ndi Dangu* laku Mozesi,+ anguluta nayu ku Yerusalemu kuti akamupereki kwaku Yehova.* 23 Yiwu anguchita ivi nge mo vikulembeke mu Dangu laku Yehova* kuti: “Mwana munthulumi weyosi wakwamba kuwaku* watenere kuja wakupaturika kwaku Yehova.”*+ 24 Yiwu angupereka sembi mwakukoliyana ndi vo Dangu* laku Yehova* likamba kuti: “Muperekengi njiŵa* ziŵi pamwenga viwunda* viŵi.”+

25 Ndipu awonani! mu Yerusalemu mwenga munthu munyaki yo wadanikanga kuti Simiyoni. Iyu wenga murunji ndipu wenga wakugomezgeka kwaku Chiuta ndipuso walindizganga kupembuzgika kwaku Isirayeli,+ ndipu mzimu wakupaturika wenga paku iyu. 26 Kweniso Chiuta wangumuvumbuliya mwa mzimu wakupaturika kuti wafwengi cha mpaka po waziwone Khristu waku Yehova.* 27 Mwakulongozgeka ndi mzimu, Simiyoni wanguza kunyumba yakusopiyamu. Pa nyengu yo Yosefi ndi Mariya anguza ndi Yesu kuti azichiti vo vakhumbikanga mu Dangu,*+ 28 Simiyoni wangunyamuwa mwana yo ndipu wanguthamika Chiuta kuti: 29 “Ambuya Fumu Yikulu, sonu mwazomereza kuti kapolu winu waluti mu chimangu+ mwakukoliyana ndi vo mungukamba, 30 chifukwa masu ngangu ngawona nthowa yinu yakutaskiya,+ 31 yo mungunozga kuti ŵanthu wosi awoni+ 32 ukweru+ wakutuzgapu mdima wo ubulumutizga mitundu ya ŵanthu+ kweniso kuti awoni unkhankhu wa ŵanthu ŵinu, Ayisirayeli.” 33 Awisi ndi anyina angulutirizga kuzizwa ndi vinthu vo vakambikanga vakukwaskana ndi mwana yo. 34 Ndipuso Simiyoni wanguŵatumbika ndipu wangukambiya Mariya, nyina wa mwana yo kuti: “Awona! Mwana uyu wasankhika kuti Ayisirayeli anandi awi+ pasi ndi kuyuka so+ kweniso kuti chije chisimikizu cha kususkika,+ 35 ndi chilatu chakuti maŵanaŵanu nga mumitima ya ŵanthu anandi ngavumbuliki. (Kukamba uneneska, lipanga litali lazakukugwaza.)”+

36 Sonu kwenga mchimi munthukazi zina laki Ana, mwana waku Fanuwelu wa fuku laku Ashere. Munthukazi mwenuyu wenga wakukota ndipu wanguja ndi mulumu waki kwa vyaka 7 pe kutuliya po angutoliyana.* 37 Iyu wenga choko, pa nyengu iyi wenga ndi vyaka 84. Wapambanga cha panyumba yakusopiyamu. Iyu wachitanga uteŵeti wakupaturika msana ndi usiku, wafunganga ndi kupereka mapempheru ngakuŵeyere. 38 Mu ora lenilo, Ana wanguza pafupi ndi yiwu ndipu wangwamba kuwonga Chiuta ndi kukamba vakukwaskana ndi mwana yo ku ŵanthu wosi wo alindizganga utaski wa Yerusalemu.+

39 Sonu ŵati amaliza kuchita vinthu vosi mwakukoliyana ndi Dangu* laku Yehova,*+ anguwere ku Galileya, kutawuni yakwawu ya Nazareti.+ 40 Mwana yo wangulutirizga kukuwa ndipu wenga ndi nthazi, zeru zinandi ndipuso Chiuta wangulutirizga kumuyanja.+

41 Sonu apapi ŵaki anguziŵiliya kuluta ku Yerusalemu chaka chechosi kuchichita phwandu la Pasika.+ 42 Pa nyengu yo Yesu wenga ndi vyaka 12, anguluta so ku phwandu nge mo achitiyanga nyengu zosi.+ 43 Mazuŵa nga phwandu ngati ngamala, achiwere kunyumba, mnyamata yo Yesu wangujaliya vuli ku Yerusalemu kweni apapi ŵaki anguziŵa cha. 44 Yiwu aŵanaŵananga kuti we mu gulu la ŵanthu wo ayendiyanga nawu limoza, ndipu ŵati ayenda ulendu wa zuŵa limoza, angwamba kumupenjapenja mwa abali ŵawu kweniso kwa anyawu. 45 Kweni ŵati atondeka kumusaniya, anguwere ku Yerusalemu ndipu angumupenja ukongwa. 46 Sonu pati pajumpha mazuŵa ngatatu, angumusaniya munyumba yakusopiyamu waja pasi pakati pa asambizi. Iyu waŵavwisiyanga ndi kuŵafumba mafumbu. 47 Kweni ŵanthu wosi wo amuvwisiyanga azizwanga ukongwa ndi mo wamukiyanga mafumbu kweniso kuti wenga wakuvwisa vinthu.+ 48 Apapi ŵaki ŵati amuwona, anguzizwa ukongwa ndipu anyina angumukambiya kuti: “Wamwana, watisuzgiyanji viyo? Ini ndi awusu, tasuzgika ukongwa kukupenja.” 49 Kweni wanguŵamuka kuti: “Ntchifukwa wuli mwandipenjanga? Kumbi muziŵa cha kuti nditenere kuja munyumba ya Ada?”+ 50 Kweni anguwamu cha vo waŵakambiyanga.

51 Pavuli paki, wangusoka nawu ndi kuwere ku Nazareti ndipu wangulutirizga kujithereska kwaku yiwu.*+ Ndipuso anyina angulutirizga kusunga mwakuphwere mazu ngosi ngenanga mumtima mwawu.+ 52 Ndipu Yesu wakuwanga mu zeru ndi msinkhu ndipuso Chiuta ndi ŵanthu, amuyanjanga.

3 Mu chaka cha 15 cha ulamuliru waku Kayisara Tiberiyo, pa nyengu yo Pontiyo Pilato wenga nduna ya ku Yudeya, Herodi*+ walamuliyanga chigaŵa cha* Galileya, mku waki Filipu walamuliyanga chigaŵa cha Itureya ndi cha Tirakoniti ndipu Lusaniyo walamuliyanga chigaŵa cha Abilene. 2 Mu nyengu yeniyi, Yohane+ mwana waku Zekariya wanguvwa mazu ngaku Chiuta we muchipululu,+ mu mazuŵa ngaku Anasi mura wa asembi kweniso ngaku Kayafa.+

3 Sonu wangwenda muchigaŵa chosi kuzunguliya Yorodani ndipu wapharazganga ubatizu nge chisimikizu cha kulapa kuti maubudi ngagowokereki.+ 4 Nge mo vikulembeke mubuku la mchimi Yesaya kuti: “Mazu nga munthu yo wadaniriza muchipululu kuti: ‘Nozgani nthowa yaku Yehova!* Nyoloskani misewu yaki.+ 5 Dambu lelosi liwundiki, mapiri ndi mitunthu viwundumuliki, misewu yosi yakugombeteke yinyoloskeki kweniso misewu yosi yakutundumukatundumuka yiyanisiki. 6 Ŵanthu wosi azamuwona utaski waku Chiuta.’”*+

7 Sonu wangwamba kukambiya chigulu cha ŵanthu wo azanga kuti waziŵabatizi kuti: “Ŵana a vipi yimwi, ndiyani yo wakutcheŵeskani kuti muthaŵi ukali wo utuza?+ 8 Mwaviyo, pasani vipasu vakulongo kulapa. Mungakambanga cha kuti, ‘Te ndi awusefwi Abrahamu.’ Chifukwa nditikukambiyani kuti Chiuta wangayuskiya Abrahamu ŵana kutuliya ku mya iyi. 9 Nadi panu, mbavi yaŵikika kali pamisisi ya vimiti. Ndipu chimiti chechosi cho chileka kupasa vipasu vamampha, chidumulikengi ndi kuponyeka pamotu.”+

10 Ndipu chigulu cha ŵanthu chafumbanga Yohane kuti: “Nanga tichitenji?” 11 Iyu wanguŵamuka kuti: “Munthu yo we ndi malaya ngaŵi* wagaŵiyeku munyaki yo walivi, ndipu yo we ndi chakurya, nayu so wagaŵiyeku munyaki yo walivi.”+ 12 Chinanga mbakusonkhesa msonkhu nawu anguza kuzibatizika+ ndipu angumukambiya kuti: “Msambizi, tichitenji?” 13 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mungalipirisanga* msonkhu wakujumpha wo ukuŵikika cha.”+ 14 Ndipu wo agwiranga ntchitu ya usilikali amufumbanga kuti: “Tichitenji?” Iyu wanguŵamuka kuti: “Mungasuzganga ŵanthu cha pamwenga kuŵamba mulandu waboza,+ kweni mukhorwengi ndi vo mulonde.”*

15 Ŵanthu alindizganga Khristu ndipu wosi aŵanaŵananga vakukwaskana ndi Yohane mumtima mwawu kuti, “Kumbi ndi Khristu cha uyu?”+ 16 Yohane wangumuka wosi kuti: “Ini nditikubatizani ndi maji, kweni yo watuza ngwanthazi kuluska ini, ndipu nde wakwenere cha kufwatuwa nthambu za sapatu zaki.+ Iyu wazakukubatizani ndi mzimu wakupaturika kweniso motu.+ 17 Iyu we ndi fosholu yakuwulusiya mwere mumanja mwaki kuti watowese limu malu ngaki ngakukhwemiyapu mbewu ndi kuŵika tirigu munkhokwi yaki, kweni mwere wazakuwuwotcha ndi motu wambula kuzimwika.”

18 Wanguŵachiska mu nthowa zakupambanapambana ndipuso wangulutirizga kupharazgiya ŵanthu uthenga wamampha. 19 Kweni pakuti Herodi yo walamuliyanga chigaŵa, wanguchenyeka ndi Yohane pa nkhani yaku Herodiya muwolu wa mku waki kweniso chifukwa cha vinthu vosi viheni vo wanguchita, 20 wangusazgiyapu so chinthu chinyaki chiheni ichi: Wangujaliya Yohane mujeri.+

21 Sonu Yohane wangubatiza ŵanthu anandi ndipu Yesu nayu wangubatizika.+ Wachipemphera, kuchanya kungujulika,+ 22 ndipu mzimu wakupaturika wo wawonekanga nge nkhunda unguza paku iyu kweniso kuchanya kungutuwa mazu ngakuti: “Yiwi ndiwi Mwana wangu, mweniyo nditanja; utindikondwesa.”+

4 Sonu Yesu wati wazazika ndi mzimu wakupaturika, wangutuwaku ku Yorodani, ndipu mzimu ungumulongozge uku ndi uku muchipululu+ 2 kwa mazuŵa 40, wachiyeseka ndi Dyaboli.+ Mu mazuŵa ngeningo wangurya kanthu cha, ndipu mazuŵa ngo ngati ngamala, wanguvwa nja. 3 Sonu Dyaboli wangumukambiya kuti: “Asani ndiwi mwana waku Chiuta, kambiya mwa uwu kuti usambuki chiŵandi.” 4 Kweni Yesu wangumumuka kuti: “Malemba ngakamba kuti: ‘Munthu wangaja ndi umoyu ndi chiŵandi pe cha.’”+

5 Sonu Dyaboli wangumukweza pachanya ndipu wangumulongo maufumu ngosi nga pacharu chapasi mu kanyengu kamanavi.+ 6 Ndipu Dyaboli wangumukambiya kuti: “Ndikupaskengi mazaza ngosi ngenanga ndi unkhankhu waki chifukwa ngakupaskika kwaku ini+ ndipu nditingapereka ku munthu weyosi yo ndakhumba. 7 Asani ungandisopa kamoza pe, vosi ivi viŵengi vaku.” 8 Yesu wangumumuka kuti: “Malemba ngakamba kuti, ‘Yehova* Chiuta waku ndiyu utenere kumusopa, ndipu iyu pe ndiyu utenere kumuchitiya uteŵeti wakupaturika.’”+

9 Sonu Dyaboli wangutole Yesu ku Yerusalemu, wangumuŵika pachanya* pa mpanda wa nyumba yakusopiyamu. Ndipu wangumukambiya kuti: “Asani ndiwi mwana waku Chiuta, jiponyi pasi kutuwa panu,+ 10 chifukwa Malemba ngakamba kuti: ‘Walamulengi angelu ŵaki vakukwaskana ndi yiwi kuti akuvikiliyi,’ 11 ndipu ‘Akunyamuwengi mumanja mwawu kuti phazi laku lileki kugunyuwa mwa.’”+ 12 Yesu wangumumuka kuti: “Malemba ngakamba so kuti: ‘Ungamuyesanga cha Yehova* Chiuta waku.’”+ 13 Sonu Dyaboli wati wamaliza kumuyesa, wangumuleka mpaka pa nyengu yinyaki yamampha.+

14 Sonu Yesu wanguwere ku Galileya mu nthazi ya mzimu.+ Ndipu mbiri yaki yamampha yinguwanda muvigaŵa vosi vakufupi. 15 Ndipuso wangwamba kusambiza mumasinagogi ngawu, ndipu ŵanthu wosi amutumbikanga.

16 Pavuli paki, wanguluta ku Nazareti+ ko wangukuliya ndipu nge mo wachitiyanga nyengu zosi pa zuŵa la Sabata, wangusere musinagogi+ ndipu wangusoka kuti waŵerengi Malemba. 17 Sonu angumupaska mpukutu wa mchimi Yesaya ndipu wangujula mpukutu wo ndi kusaniya po pakulembeka kuti: 18 “Mzimu waku Yehova* we paku ini, chifukwa iyu wakundisankha kuti ndipharazgi uthenga wamampha kwa akavu. Wakundituma kuti ndipharazgiyi wo akukoleka ukapolu kuti afwatulikengi kweniso achibulumutiya kuti ayambengi kuwona ndipu wakundituma so kuti ndifwatuwi akukandirizgika,+ 19 kweniso kuti ndipharazgi chaka chakuzomerezeka chaku Yehova.”*+ 20 Wati wamaliza kuŵerenga, wanguzinga mpukutu wo ndi kuwuweze kwa mteŵeti ndipu wanguja pasi. Masu nga ŵanthu wosi wo ŵenga musinagogi ngenga dodoli paku iyu. 21 Sonu wanguŵakambiya kuti: “Msanawale lemba ili lo mwavwa, lafiskika.”+

22 Sonu ŵanthu wosi angwamba kumulumba kweniso kuzizwa ukongwa ndi mazu ngakukondwesa ngo ngatuwanga pamulomu paki.+ Ndipu akambanga kuti: “Asi ndi mwana waku Yosefi uyu?”+ 23 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Nadi panu mwazakundikambiya ntharika yakuti, ‘Dokotala, jichizgi! Vinthu vo tavwa kuti wachitanga ku Kaperenao uvichiti so kunu kumuzi kwaku.’”+ 24 Sonu wanguŵakambiya so kuti: “Nditikuneneskiyani, palivi mchimi yo watumbikika kumuzi kwaki.+ 25 Mwakuyeruzgiyapu, nditikuneneskiyani kuti: Mwenga vyoko vinandi mu Isirayeli mu mazuŵa ngaku Eliya pa nyengu yo kuchanya kungujalika kwa vyaka vitatu ndi myezi 6, ndipu mucharu chosi mwenga nja yikulu ukongwa.+ 26 Kweni Eliya wangutumika ku vyoko vosi ivi cha, mumalu mwaki wanguluta ku choko cha ku Zarefati mucharu cha Sidoni.+ 27 Kweniso ku Isirayeli kwenga amakhati anandi mu nyengu ya mchimi Elisha, kweni pengavi weyosi yo wangutoweseka,* kweni Namani pe wa ku Siriya ndiyu wangutoweseka.”+ 28 Sonu ŵanthu wosi wo avwanga wachikamba venivi musinagogi angukwiya ukongwa,+ 29 ndipu angusoka ndi kumutuzgiya kubwalu kwa tawuni mwaliŵiliŵi. Anguluta nayu pachanya pa phiri po panguzengeka tawuni yawu kuti akamuponyi pasi kapingizgori. 30 Kweni wanguporota mukati mwawu ndi kulutirizga ulendu waki.+

31 Sonu wangusikiya ku Kaperenao, tawuni ya ku Galileya ndipu waŵasambizanga pa zuŵa la Sabata,+ 32 ndipu ŵanthu anguzizwa ukongwa ndi mo wasambiziyanga+ chifukwa walongoronga mwamazaza. 33 Sonu musinagogi mwenga munthu yo wenga ndi mzimu uheni ndipu wangudaniriza kuti:+ 34 “Ntchifukwa wuli mulimbana nasi, yimwi Yesu wa ku Nazareti?+ Kumbi mwaziya kuzitinanga? Nditikuziŵani umampha kuti ndimwi Mtuŵa waku Chiuta.”+ 35 Kweni Yesu wanguchenya mzimu wo kuti: “Ja cheti, tuwamu mwaku iyu!” Sonu mzimu uheni wati waponya munthu yo pasi ŵanthu achiwona, ungutuwamu mwaku iyu kwambula kumupweteka. 36 Ivi vati vachitika, ŵanthu wosi anguzizwa ukongwa ndipu angwamba kukambiskana kuti: “Nkhulongoro kwa mtundu wuli uku? Pakuti ndi mazaza kweniso nthazi walamula mizimu yiheni ndipu yituwamu!” 37 Sonu mbiri yaki yingulutiriya kuwanda muvigaŵa vosi.

38 Wati watuwa musinagogi, wanguluta kunyumba yaku Simoni. Sonu apongozi* aku Simoni angufunda ukongwa muliŵavu* ndipu ŵanthu angupempha Yesu kuti waŵawovyi.+ 39 Yesu wanguma pafupi ndi ama wo, wanguchenya nthenda yo ndipu anguchira. Nyengu yeniyo, anguyuka ndi kwamba kuŵateŵete.

40 Sonu lumwi lichisere, wosi wo ŵenga ndi ŵanthu wo atamanga matenda ngakupambanapambana anguza nawu kwaku iyu. Yesu wanguŵachizga mwakuŵika manja ngaki pa munthu weyosi.+ 41 Viŵanda navu vingutuwamu mu ŵanthu anandi ndipu vadanirizanga ndi kukamba kuti: “Ndimwi Mwana waku Chiuta!”+ Kweni wanguvichenya ndipu wanguvizomereza cha kuti vilongorongi+ chifukwa vamuziŵanga kuti ndi Khristu.+

42 Ndi mlenjilenji wangutuwaku ndipu wanguluta kwakuyija.+ Kweni chigulu cha ŵanthu chingwamba kumupenja ndipu chinguza ko wenga. Yiwu akhumbanga cha kuti wakengi. 43 Kweni wanguŵakambiya kuti: “Nditenere so kuchipharazga uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta ku matawuni nganyaki, chifukwa chenichi ndichu ndikuziya.”+ 44 Mwaviyo wangulutirizga kupharazga mumasinagogi nga ku Yudeya.

5 Nyengu yinyaki po chigulu cha ŵanthu chamufinyikizanga chichivwisiya mazu ngaku Chiuta, Yesu wanguma mumphepeti mwa nyanja ya Genesareti.*+ 2 Ndipu wanguwona maboti ngaŵi ngo angungakocheza mumphepeti mwa nyanja, kweni alovi angutuwamu ndipu achapanga mikwawu yawu.+ 3 Yesu wangukwerapu boti limoza, ndipu wangupempha Simoni mweneku wa boti lo kuti walindereziyeku pataliku ndi mtunda. Pavuli paki wanguja pasi muboti ndipu wangwamba kusambiza ŵanthu we mwenimo. 4 Wati wamaliza kulongoro, wangukambiya Simoni kuti: “Vuŵiya kundimba, ndipu uponyi mukwawu waku kuti ubayi somba.” 5 Simoni wangumuka kuti: “Msambizi, tasuzgika usiku wosi kweni tawe ŵaka,+ kweni pakuti mwakamba ndimwi, ndiponyengi mukwawu.” 6 Ŵati aponya mukwawu, angubaya* somba zinandi mwakuti mukwawu wawu ungwamba kuperuka.+ 7 Sonu angukonozga alovi anyawu wo ŵenga muboti linyaki kuti aziŵawovyi. Yiwu anguza ndipu anguzazisa maboti ngosi ngaŵi mpaka ngangwamba kubira. 8 Simoni Peturo wati wawona venivi, wangujikama panthazi paku Yesu ndi kukamba kuti: “Tuwaniku kwaku ini Ambuya, chifukwa nde wakubuda.” 9 Peturo wangukamba ivi chifukwa iyu ndi anyaki angutimbanyizgika maŵanaŵanu pakuti angubaya somba zinandi ukongwa. 10 Yakobe ndi Yohane, ŵana aku Zebediya+ wo agwiriyanga ntchitu limoza ndi Simoni, nawu angutimbanyizgika maŵanaŵanu. Kweni Yesu wangukambiya Simoni kuti: “Ungawopanga cha. Kwamba sonu uŵengi mlovi wa ŵanthu.”+ 11 Sonu angukweza maboti ngawu kumtunda, anguleka chechosi ndi kwamba kumulondo.+

12 Nyengu yinyaki po wenga mutawuni yinyaki, kwenga munthu yo wenga ndi makhati liŵavu losi. Wati wawona Yesu wangumujikamiya ndi kumupempha kuti: “Ambuya asani mukhumba, munganditowesa.”+ 13 Sonu Yesu wangutambasuwa janja laki, wangumukwaska ndipu wanguti: “Ndikhumba! Towa.” Nyengu yeniyo, makhati ngaki ngangumala.+ 14 Ndipu wangumulamula kuti wangakambiyanga weyosi cha. Kweni wangumukambiya kuti: “Luta kajilongo kwa wasembi ndi kupereka sembi yakulongo kuti watoweseka nge mo Mozesi wangulamuliya,+ kuti uje ukaboni kwaku yiwu.”+ 15 Kweni nkhani yakukwaskana ndi Yesu yingulutiriya kuwanda ndipu ŵanthu anandi awungananga pamoza kuti amuvwisiyi ndipuso kuti achizgiki matenda ngawu.+ 16 Chinanga kuti venga viyo, kanandi iyu walutanga kwakuyija kuti wakapempheri.

17 Mu mazuŵa ngeningo, pa zuŵa lo Yesu wasambizanga, Afarisi ndi asambizi a Dangu* akutuliya mumizi ya Galileya ndi Yudeya, kweniso akutuliya ku Yerusalemu anguja pasi penipo. Ndipu nthazi yaku Yehova* yenga ndi Yesu kuti wachizgengi ŵanthu.+ 18 Ndipu awonani! ŵanthu angunyamuwa munthu wakufwa viŵalu pakasalasala ndipu akhumbanga kuza nayu kwaku iyu kuti amuŵiki panthazi paki.+ 19 Sonu ŵati atondeka kufika nayu po Yesu wenga chifukwa cha chigulu cha ŵanthu, angukwera pachanya pa nyumba, ndipu angusisiya kasalasala yo mukati mwa ŵanthu wo ŵenga panthazi paku Yesu. 20 Wati wawona chivwanu chawu wangukamba kuti: “Wamunthu yiwi, maubudi ngaku ngagowokereka.”+ 21 Sonu alembi ndi Afarisi angwamba kuŵanaŵana kuti: “Kumbi munthu uyu ndiyani kuti wamunyozengi viyo Chiuta? Ndiyani so yo wangagowoke maubudi kupatuwaku Chiuta?”+ 22 Kweni Yesu wanguziŵa vo aŵanaŵananga ndipu wanguŵafumba kuti: “Kumbi muŵanaŵananji mumtima mwinu? 23 Kumbi chipusu ndi nichi, kukamba kuti, ‘Maubudi ngaku ngagowokereka’ pamwenga kukamba kuti, ‘Soka, yenda’? 24 Kweni kuti muziŵi kuti Mwana wa munthu we ndi nthazi zakugowoke maubudi pacharu chapasi . . .” wangukambiya munthu wakufwa viŵalu yo kuti: “Nditikukambiya kuti, Soka, nyamuwa kasalasala waku ndipu lutanga kunyumba kwaku.”+ 25 Ivi vati vachitika wangusoka yiwu achiwona, wangunyamuwa cho wangugonapu ndipu wanguluta kunyumba kwaki wachikankhuska Chiuta. 26 Sonu ŵanthu wosi anguzizwa ukongwa ndipu angwamba kukankhuska Chiuta kweniso ŵenga ndi mantha ngakulu ndipu akambanga kuti: “Tawona vakuziziswa msanawale!”

27 Pavuli paki, wangutuwamu ndipu wanguwona wakusonkhesa msonkhu yo wadanikanga kuti Levi waja mu ofesi yamsonkhu ndipu wangumukambiya kuti: “Ja wakusambira wangu.”+ 28 Iyu wanguleka vinthu vosi ndipu wangusoka ndi kwamba kumulondo. 29 Sonu Levi wangunozge Yesu phwandu likulu munyumba yaki ndipu mwenga so akusonkhesa msonkhu anandi kweniso ŵanthu anyaki wo aryanga nawu.*+ 30 Ŵati avwa ivi, Afarisi ndi alembi angwamba kudandawuliya akusambira ŵaki kuti: “Ntchifukwa wuli muturya kweniso mutumwa ndi ŵanthu akusonkhesa msonkhu ndipuso akubuda?”+ 31 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ŵanthu ambula kutama akhumba dokotala cha, kweni wo atama ndiwu.+ 32 Ini ndikuza kuzidana arunji cha, kweni akubuda kuti alapi.”+

33 Yiwu angumukambiya kuti: “Akusambira aku Yohane afunga kaŵikaŵi ndi kupemphera mwakuŵeyere ndipu ndimu so achitiya akusambira ŵa Afarisi kweni ŵinu aturya ndi kumwa.”+ 34 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi mungakambiya abwezi a munthulumi mweneku wa nthengwa kuti afungi penipo munthulumi mweneku wa nthengwa weche nawu limoza? 35 Kweni mazuŵa ngatuza ngo munthulumi mweneku wa nthengwa+ wazamutuzgikaku kwaku yiwu, mu mazuŵa ngeningo ndipu azamufungiya.”+

36 Wanguŵakambiya so ntharika kuti: “Palivi munthu yo wangacheketa chigamba palaya lakubwalu lifya ndi kuchigambika palaya lidala. Chifukwa asani wangachita viyo, chigamba chifya chinyimphukapu ndipuso chikolana cha ndi laya lidala.+ 37 Ndipuso palivi munthu yo wangaŵika vinyu wasonu mumathumba ngachikopa ngadala. Chifukwa asani wangachita viyo, vinyu wasonu wangaphumuwa mathumba ngo ndipu vinyu yo wangadika kweniso mathumba nganganangika. 38 Kweni vinyu wasonu watenere kuŵikika mumathumba ngachikopa ngafya. 39 Palivi munthu yo wangakhumba vinyu wasonu asani wamwa wakali, chifukwa wakamba kuti, ‘Wakali ngwamampha.’”

6 Sonu pa zuŵa la sabata, Yesu wajumphanga mumunda wa tirigu ndipu akusambira ŵaki apuluwanga tirigu ndi kurya+ ndipu achitanga kumufikinya ndi manja.+ 2 Afarisi anyaki ŵati awona venivi angukamba kuti: “Ntchifukwa wuli muchita vinthu vambula kwenere kuchitika pa zuŵa la Sabata?”+ 3 Kweni Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi mukuŵerenga cha vo Davidi wanguchita pa nyengu yo iyu ndi ŵanthu wo wenga nawu anguvwa nja?+ 4 Kuti iyu wangusere munyumba yaku Chiuta ndi kulonde viŵandi vakulongo* ndipu wangurya ndi kupaskaku ŵanthu wo wenga nawu, chinanga kuti munthu weyosi wazomerezeka cha kurya viŵandi vo, kweni asembi pe?”+ 5 Pavuli paki, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mwana wa munthu ndi Mbuya wa Sabata.”+

6 Zuŵa linyaki so la sabata,+ Yesu wangusere musinagogi ndi kwamba kusambiza. Ndipu mwenimo mwenga munthu wakuphapha* janja lamaryi.+ 7 Sonu alembi ndi Afarisi amulereseskanga kuti awoni asani wachizgengi pa zuŵa la Sabata ndi chilatu chakuti amumbi mulandu. 8 Kweni iyu wanguziŵa vo aŵanaŵananga+ ndipu wangukambiya munthu wakuphapha* janja kuti: “Soka, ima pakati yapa.” Sonu wangusoka ndi kuma penipo. 9 Ndipu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndikufumbeni mwaŵanthu yimwi, Kumbi chakwenere kuchita pa Sabata ndi nichi? Chamampha pamwenga chiheni? Kutaska umoyu pamwenga kuwunanga?”+ 10 Wati waŵalereseska wosi, wangukambiya munthu yo kuti: “Nyoloska janja laku.” Iyu wangulinyoloska ndipu linguweriyamu. 11 Kweni yiwu angukwiya ukongwa ndipu angwamba kukambiskana mwakusimikiza vo angachita nayu Yesu.

12 Zuŵa linyaki mu mazuŵa ngeningo, wanguluta kuphiri kuchipemphera,+ ndipu wangupemphera kwaku Chiuta usiku wosi.+ 13 Kwati kwacha, wangudana akusambira ŵaki ndipu wangusankhapu 12, wo wanguŵadana so kuti akutumika.+ 14 Yiwu ŵenga: Simoni yo wangumudana kuti Peturo, Andireya mvurwa waku Peturo, Yakobe, Yohane, Filipu,+ Batolomeyu, 15 Mateyu, Tomasi,+ Yakobe mwana waku Alifeyu, Simoni yo wadanika kuti “munthu waphamphu,” 16 Yudasi mwana waku Yakobe ndi Yudasi Isikariyoti yo pavuli paki wangumupereka.

17 Sonu Yesu ndi akusambira ŵaki angusika muphiri ndipu anguma pamalu ngachinyeti. Pamalu yanga penga chigulu cha akusambira ŵaki kweniso chigulu chikulu cha ŵanthu wo angutuliya ku Yudeya, ku Yerusalemu ndi kuvigaŵa va mumphepeti mwa nyanja va ku Turo ndi Sidoni. Yiwu anguza kuti azivwisiyi Yesu wachisambiza kweniso kuti azichizgiki matenda ngawu. 18 Chinanga mbanthu wo asuzgikanga ndi mizimu yiheni nawu achizgikanga. 19 Chigulu chosi chapenjanga kumukwaska, chifukwa nthazi zatuwanga mwaku iyu+ ndi kuŵachizga wosi.

20 Sonu wangulereska akusambira ŵaki ndipu wangwamba kukamba kuti:

“Akukondwa ndimwi mwe akavu, chifukwa Ufumu wakuchanya ngwinu.+

21 “Akukondwa ndimwi mwe ndi nja sonu, chifukwa mwazamuguta.+

“Akukondwa ndimwi muliya sonu, chifukwa mwazamuseka.+

22 “Ndimwi akukondwa asani ŵanthu atikutinkhani,+ atikupatuwani,+ atikunyozani ndipuso atikunangiyani mbiri* chifukwa cha Mwana wa munthu. 23 Muzikondwi pa zuŵa lo ndipu muzisekere ukongwa, pakuti awonani! mphotu yinu njikulu kuchanya, chifukwa venivo ndivu apapi ŵawu akali achitiyanga achimi.+

24 “Kweni soka yimwi akukhupuka,+ chifukwa mwalonde kali vosi vakukukondwesani.+

25 “Soka yimwi muguta sonu, chifukwa mwazamuja ndi nja.

“Soka yimwi museka sonu, chifukwa mwazamuliya ndi kubongo.+

26 “Soka asani ŵanthu wosi akamba vamampha vaku yimwi,+ chifukwa ndivu apapi ŵawu akali anguchitiya achimi aboza.

27 “Kweni yimwi muvwisiya nditikukambiyani kuti: Lutirizgani kwanja arwani ŵinu, kuchitiya vamampha wo atikutinkhani,+ 28 kutumbika wo atikutembani kweniso kupemphere ŵanthu wo atikunyozani.+ 29 Yo wakuwomba khofi kudakama limoza, mupaski so dakama linyaki. Ndipu yo wato laya laku lakubwalu ungamukanizanga cha kuto lamukati.+ 30 Munthu weyosi yo wakupempha chinthu mupaski,+ ndipu munthu yo wato vinthu vaku, ungamukambiyanga cha kuti wakuweze.

31 “Kweniso vinthu vosi vo mukhumba kuti ŵanthu akuchitiyeni, namwi muŵachitiyi venivo.+

32 “Asani mutanja ŵanthu wo atikuyanjani, muyanduwanji? Pakuti chinanga mbanthu akubuda, nawu atanja ŵanthu wo atiŵayanja.+ 33 Ndipu asani muchitiya vamampha ŵanthu wo atikuchitiyani vamampha, muyanduwanji? Chinanga mbanthu akubuda nawu achita venivo. 34 Ndipuso asani mubwerekesa* ŵanthu wo angakuweziyani, muyanduwanji?+ Chinanga mbanthu akubuda abwerekesa ŵanthu akubuda kuti aziŵaweze. 35 Kweni yimwi lutirizgani kwanja arwani ŵinu, kuŵachitiya vamampha kweniso kubwerekesa kwambula kukhaza kuti azikuweziyeni kekosi.+ Mwaviyo mphotu yinu yazamuja yikulu ndipu mwazamuja ŵana a Wapachanya Limu, chifukwa iyu ngwamampha ku ŵanthu ambula kuwonga kweniso kwa aheni.+ 36 Lutirizgani kuja alisungu nge mo Awusemwi aliri alisungu.+

37 “Kweniso lekani kuyeruzga ŵanthu kuti namwi muleki kuyeruzgika.+ Lekani kususka ŵanthu kuti namwi muleki kususkika. Lutirizgani kugowoke* ndipu namwi mugowokerekengi.*+ 38 Mupaskengi ndipu ŵanthu akupaskeningi.+ Yiwu azakukuŵikiyani pachivungu cha laya linu mwesu wamampha, wakusindilizika, wakuchinyinthika kweniso wakufwapukiya pasi. Chifukwa mwesu wo mupimiya anyinu, namwi akupimiyeningi weniwo.”

39 Pavuli paki, wanguŵakambiya so ntharika kuti: “Kumbi munthu wachibulumutiya wangalongozga wachibulumutiya munyaki? Asi mbwenu wosi ŵaŵi abirengi muzenji?+ 40 Wakusambira waluska msambizi waki cha, kweni weyosi yo wasambizika umampha wayananengi ndi msambizi waki. 41 Sonu ntchifukwa wuli uwona kachiswaswa ko ke mujisu la mubali waku, penipo utondeka kuwona mugomba wo we mujisu laku?+ 42 Ungamukambiya wuli mubali waku kuti, ‘Mubali, aga ndikutuzgemu kachiswaswa ko ke mujisu laku,’ penipo wamweni uwona cha kuti mujisu laku mwe mugomba? Wakunyenga yiwi! Uyambi dankha kutuzgamu mugomba mujisu laku, ndipu uwonengi umampha mo ungatuzgiya kachiswaswa ko ke mujisu la mubali waku.

43 “Pakuti chimiti chamampha chingapasa vipasu vakuvunda cha ndipu chimiti chakuvunda chingapasa vipasu vamampha cha.+ 44 Chifukwa chimiti chechosi chiziŵika ndi chipasu chaki.+ Mwakuyeruzgiyapu, paminga ŵanthu aponthopu mkuyu cha pamwenga kudumuwa mphereska pachivwati cha minga. 45 Munthu wamampha watuzga vinthu vamampha kutuliya mu chuma chamampha cha mumtima waki, kweni munthu muheni watuzga vinthu viheni kutuliya mu chuma chaki chiheni. Chifukwa mulomu waki ulongoro vo vazaza mumtima.+

46 “Sonu ntchifukwa wuli mutindidana kuti ‘Ambuya! Ambuya!’ kweni muchita cha vo ndikamba?+ 47 Weyosi yo watuza kwaku ini ndipu watuvwa mazu ngangu ndi kuchita vo ndikamba, ndikukambiyeningi munthu yo wayanana nayu:+ 48 Iyu we nge munthu yo wazenganga nyumba yaki. Iyu wangukumba mpaka pasi ndipu wanguzenga fawundeshoni pajalawi. Pavuli paki, maji ngangusapaliya ndipu mweza wa maji nga mumsinji ungupuma nyumba yo, kweni ungutondeka kuyisukunyisa chifukwa yinguzengeka umampha.+ 49 Kweni yo watuvwa mazu ngangu ndipu wachitapu kanthu cha,+ we nge munthu yo wanguzenga nyumba yaki padongu kwambula fawundeshoni. Mweza wa maji nga mumsinji ungupuma nyumba yo ndipu yinguwa nyengu yeniyo mwakuti yingudilizikiya limu.”

7 Wati wamaliza kukamba vo wakhumbanga kukambiya ŵanthu, wangusere mu Kaperenao. 2 Sonu kapolu wa mura wa gulu la asilikali yo mbuyaki wamuyanjanga ukongwa, wangutama ukongwa ndipu wenga pafupi kufwa.+ 3 Wati wavwa vakukwaskana ndi Yesu wangutuma anyaki mwa ŵara ŵa Ayuda kuti akamupemphi kuti wazi kuzichizga kapolu waki. 4 Yiwu anguza kwaku Yesu ndi kwamba kumuŵeyere ndi mtima wosi kuti: “Ngwakwenere kuti mumuwovyi, 5 chifukwa iyu watanja mtundu widu ndipuso ndiyu wakutizenge sinagogi.” 6 Sonu Yesu wangulutiya nawu limoza. Kweni we pafupi kufika kunyumba, mura wa gulu la asilikali ndipu watuma kali abwezi ŵaki kuchikambiya Yesu kuti: “Ada, mungasuzgikanga cha, nde wakwenere cha kuti yimwi mukasere munyumba yangu.+ 7 Ndichu chifukwa chaki ndawona kuti nde wakwenere cha kuza kwaku yimwi. Kweni kambani ŵaka mazu kuti mteŵeti wangu wachiri. 8 Pakuti nani nde ndi ŵanthu wo atindilamuliya, kweni ndilamuliya so asilikali anyaki, ndipu asani ndakambiya msilikali kuti, ‘Luta!’ waluta, asani ndakambiya munyaki kuti, ‘Iza kunu!’ watuza, ndipuso asani ndakambiya kapolu wangu kuti, ‘Chita chakuti!’ wachita chenicho.” 9 Yesu wati wavwa venivi, wanguzizwa ukongwa ndipu wangung’anamukiya chigulu cha ŵanthu wo amulondonga ndi kukamba kuti: “Nditikukambiyani, chinanga ndi mu Isirayeli ndikusaniyamu chivwanu chikulu viyo cha.”+ 10 Sonu ŵanthu wo angutumika ŵati awere kunyumba, angusaniya kuti kapolu yo we umampha.+

11 Pavuli paki, wanguluta kutawuni yo yadanikanga kuti Nayini, ndipu wenga ndi akusambira ŵaki kweniso chigulu chikulu cha ŵanthu. 12 We pafupi kufika pageti la tawuni yo, awonani! ŵanthu angupinga munthu wakufwa ndipu alutanga nayu kumasanu. Mnyamata yo wangufwa wenga yija kwa anyina+ ndipu anyina wo ŵenga choko. Ŵanthu anandi a mutawuni yo ŵenga limoza ndi ama wo. 13 Ambuya ŵati awona ama wo, anguchita chitima+ ndipu anguŵakambiya kuti: “Lekani kuliya.”+ 14 Yesu wati wakamba viyo, wanguluta pafupi, wangukwaska kasalasala ndipu ŵanthu wo angupinga kasalasala yo anguma. Pavuli paki, Yesu wangukamba kuti: “Mnyamata yiwi, ndikamba ndi yiwi, yuka!”+ 15 Ndipu wakufwa yo wanguyuka ndi kuja uja, wangwamba kulongoro ndipu Yesu wangumupereka kwa anyina.+ 16 Sonu ŵanthu wosi anguchita mantha, ndipu angwamba kukankhuska Chiuta kuti: “Mchimi mura wabuka mukati mwidu,”+ ndipu “Chiuta wakumbuka ŵanthu ŵaki.”+ 17 Mwaviyo, mbiri yaki yinguwanda mu Yudeya mosi ndi muvigaŵa vapafupi.

18 Sonu akusambira aku Yohane angukambiya Yohane vinthu vosi venivi.+ 19 Ndipu Yohane wangudana akusambira ŵaki ŵaŵi ndi kuŵatuma kuti akafumbi Ambuya kuti: “Kumbi ndimwi Yo taja tichilindizga,+ pamwenga kuzengi munyaki?” 20 Ŵanthu wo ŵati afika kwaku Yesu, angumukambiya kuti: “Yohane Mubatizi watituma kuti tizikufumbeni kuti, ‘Kumbi ndimwi Yo taja tichilindizga, pamwenga kuzengi munyaki?’” 21 Mu ora lenilo, wanguchizga ŵanthu matenda nganandi,+ ngamanangamana ndi ngakofya viyo, kweniso wangutuzga mizimu yiheni. Wanguwovya so achibulumutiya anandi kuti ayambi kuwona. 22 Sonu Yesu wanguŵamuka kuti: “Lutani, mukamukambiyi Yohane vo mwawona ndi kuvwa: Achibulumutiya awona sonu,+ akupunduka atenda, amakhati atoweseka, ambula kuvwa atuvwa,+ akufwa ayuskika ndipu akavu atuvwa uthenga wamampha.+ 23 Ngwakukondwa yo waleka kuguŵa chifukwa chaku ini.”+

24 Ŵanthu wo Yohane wangutuma ŵati aluta, Yesu wangwamba kukambiya chigulu cha ŵanthu vakukwaskana ndi Yohane kuti: “Kumbi munguluta kuchipululu kuchiwonanji? Kuchiwona deti lo lisukunyika ndi mphepu?+ 25 Sonu nanga munguluta kuchiwonanji? Munthu wakuvwala malaya ngakulimbwitika?*+ Wo avwala malaya ngakudula kweniso wo aja umoyu wapachanya asanirika munyumba za mafumu. 26 Nanga munguluta kuchiwonanji? Kuchiwona mchimi? Hinya, nditikukambiyani kuti iyu ndi mchimi ŵaka cha, kweni waluska achimi.+ 27 Mwenuyu ndiyu Malemba ngakamba kuti: ‘Awona! Nditumiza muthenga wangu panthazi paku,* yo wazakukunozge nthowa.’+ 28 Nditikukambiyani, pa ŵanthu wosi wo akubalika ndi anthukazi, palivi munthu mura kuluska Yohane, kweni munthu yo we ndi udindu umana ukongwa mu Ufumu waku Chiuta ndi mura kuluska iyu.”+ 29 (Ŵanthu wosi kweniso akusonkhesa msonkhu ŵati avwa venivi angukamba kuti Chiuta ndi murunji. Venga viyo chifukwa chakuti angubatizika ubatizu waku Yohane.+ 30 Kweni Afarisi ndi ŵanthu wo aliziŵanga umampha Dangu* angukana ulongozgi waku Chiuta,+ chifukwa angubatizika cha ndi Yohane.)

31 “Kumbi ŵanthu a mugonezi uwu ndingaŵayeruzgiya ndi yani? Ndipu kumbi ayanana ndi yani?+ 32 Ŵe nge ŵana anamana wo aja mumisika ndipu akambiya anyawu mwakudaniriza, kuti: ‘Tingukumbiyani fyoliru, kweni yimwi munguvina cha; tingubongo, kweni yimwi munguliya cha.’ 33 Mwakuyanana ŵaka, Yohane Mubatizi wakuza ndipu waturya cha pamwenga kumwa vinyu,+ kweni mukamba kuti: ‘We ndi chiŵanda.’ 34 Mwana wa munthu wakuza ndipu waturya ndi kumwa kweni mukamba kuti: ‘Awonani! Munthu uyu ndi munkharyi ndipu watanja kumwa vinyu, ndi munyawu wa akusonkhesa msonkhu ndi akubuda.’+ 35 Mwemosi mo vingaŵiya, zeru yiziŵika kuti njirunji* chifukwa cha ŵana ŵaki wosi.”*+

36 Sonu Mfarisi munyaki wanguŵeyere Yesu kuti wakaryi nayu. Iyu wangusere munyumba ya Mfarisi ndi kuja pasi kuti waryi. 37 Ndipu awonani! munthukazi munyaki yo waziŵikanga mutawuni yo kuti ngwakubuda, wanguvwa kuti Yesu waturya* munyumba ya Mfarisi, ndipu wanguza ndi botolu la mafuta ngakununkhira lakupangika ndi mwa wa alabasita.+ 38 Iyu wanguja kuvuli, kumalundi ngaku Yesu ndipu wanguliya ndi kwamba kuzumbwisa maphazi ngaku Yesu ndi masozi ngaki, ndipu wangungapuputa ndi sisi la kumutu kwaki. Ndipuso wangungafyofyontha ndi kungadiriya mafuta ngakununkhira. 39 Mfarisi yo wangudana Yesu wati wawona venivi, wangukamba mumtima mwaki kuti: “Asani munthu uyu wenga mchimi nadi, mphanyi wamuziŵa munthukazi yo watimukwaska kuti ngwamtundu wuli. Iyu watingi waziŵengi kuti ngwakubuda.”+ 40 Kweni Yesu wangumuka mfarisi yo kuti: “Simoni ndikhumba kuti ndikukambiyi kanthu kanyaki.” Iyu wanguti: “Kambani Msambizi!”

41 “Ŵanthu ŵaŵi angubwereka ndalama ku munthu munyaki wakubwerekesa ndalama; munyaki wangubwereka madinari* 500, kweni munyaki 50. 42 Ŵati asoŵa chakuti awezi, wosi ŵaŵi wanguŵagowoke ndi mtima wosi. Sonu pa ŵanthu ŵaŵi yaŵa, ndiyani yo wangamuyanja ukongwa wakubwerekesa?” 43 Simoni wangumuka kuti: “Ndiwona kuti ndi yo wangumugowoke ndalama zinandi.” Iyu wangukamba kuti: “Wamuka umampha.” 44 Yesu wati wakamba venivi, wangung’anamukiya ko kwenga munthukazi yo ndi kukambiya Simoni kuti: “Wamuwona munthukazi uyu? Ini ndasere munyumba mwaku munu, kweni wandipaska cha maji ngakuti ndisambi maphazi. Kweni munthukazi uyu wazumbwisa maphazi ngangu ndi masozi ngaki ndipu wangapuputa ndi sisi laki. 45 Yiwi wandifyofyontha cha, kweni po ndaselere munu munthukazi uyu waleka cha kufyofyontha maphazi ngangu. 46 Yiwi wandipaka cha mafuta pamutu pangu, kweni munthukazi uyu wapaka maphazi ngangu mafuta ngakununkhira. 47 Pa chifukwa chenichi, nditikukambiya kuti, maubudi nga munthukazi uyu ngagowokereka chinanga kuti nganandi,*+ chifukwa walongo chanju chikulu. Kweni yo wagowokereka maubudi ngamanavi walongo chanju chimana.” 48 Pavuli paki wangukambiya munthukazi yo kuti: “Maubudi ngaku ngagowokereka.”+ 49 Ŵanthu wo waryiyanga nawu limoza pathebulu angwamba kukambiskana kuti: “Munthu uyu ndiyani kuti mpaka wagowoke maubudi?”+ 50 Kweni iyu wangukambiya munthukazi yo kuti: “Chivwanu chaku chakutaska,+ luta mu chimangu.”

8 Pati pajumpha nyengu yimanavi, Yesu wangwamba kwenda tawuni ndi tawuni kweniso muzi ndi muzi kupharazga ndi kumemeza uthenga wamampha wa Ufumu waku Chiuta.+ Iyu wenga limoza ndi akutumika 12, 2 kweniso wenga ndi anthukazi anyaki wo wanguŵatuzga mizimu yiheni ndi kuŵachizga matenda. Penga: Mariya yo wadanikanga kuti wa ku Magadala yo wangutuzgika viŵanda 7; 3 Jowana+ muwolu waku Chuza yo wenga kapitawu waku Herodi; Suzana kweniso anthukazi anyaki anandi. Wosi ŵenaŵa aŵateŵetiyanga ndi chuma chawu.+

4 Sonu chigulu cha ŵanthu chati chawungana limoza ndi ŵanthu wo azanga kwaku Yesu kutuwa mumatawuni ngakupambanapambana, wangwamba kulongoro mwakugwiriskiya ntchitu ntharika ndipu wanguti:+ 5 “Wakumija mbewu wanguluta kuchimija mbewu yaki. Wachimija, mbewu yinyaki yinguwa mumphepeti mwa msewu ndipu yingukandika kweniso yinguryika ndi tiyuni tamude.+ 6 Yinyaki yinguwa pajalawi ndipu yati yabuka yingumila chifukwa pengavi mtika.+ 7 Yinyaki yinguwa muminga ndipu yingufinyikizika ndi minga yo yakuliyanga nayu limoza.+ 8 Kweni yinyaki yinguwa padongu lamampha, ndipu yati yakuwa yingupasa vipasu 100.”+ Wachikamba venivi wangudaniriza kuti: “Yo we ndi makutu kuti wavwi, wavwi.”+

9 Kweni akusambira ŵaki angumufumba vo ntharika iyi ying’anamuwa.+ 10 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Yimwi mwapaskika mwaŵi wakuvwisa visisi vakupaturika va Ufumu waku Chiuta. Kweni ku ŵanthu anyaki wosi, vinthu vosi vikambika mwantharika,+ kuti chinanga kuti alereska, kulereska kwawu kuje kwaŵaka, chinanga kuti atuvwa, kweni aleki kuwamu.+ 11 Sonu ntharika iyi ying’anamuwa ivi: Mbewu, ndi mazu ngaku Chiuta.+ 12 Mbewu yo yinguwa mumphepeti mwa msewu, mbanthu wo atuvwa mazu ndipu Dyaboli watuza ndi kutuzgamu mazu ngo mumitima yawu, kuti aleki kugomezga ndi kutaskika.+ 13 Mbewu yo yingumijika pajalawi, mbanthu wo atuvwa mazu ndipu atingalonde mwalikondwa kweni aŵavi misisi. Yiwu atingagomezga kwa kanyengu kamanavi, kweni asani ateseka aleka kugomezga.+ 14 Mbewu yo yinguwa muminga, mbanthu wo atuvwa mazu kweni atimbanyizgika ndi vinthu vakufipiska mtima, chuma+ kweniso vakukondwesa va umoyu wunu.+ Yiwu afinyikizikiya limu ndipu vipasu vawu vikhoma cha.+ 15 Penipo mbewu yo yinguwa padongu lamampha, mbanthu wo asani avwa mazu ndi mtima wamampha ukongwa,+ atingasunga ndipu apasa vipasu mwakukunthiyapu.+

16 “Palivi munthu yo wabuska nyali ndi kuyibenekere ndi chiyaŵi pamwenga kuyiŵika kusi kwa bedi, kweni watiyiŵika pachakuŵikapu nyali kuti ŵanthu wosi wo asere munyumba awoni ukweru.+ 17 Pakuti palivi chinthu chakubisika cho chazamuleka kuwoneka, kweniso palivi chinthu chakubisika umampha cho chazamuleka kuziŵika ndipuso cho chazamuleka kuvumbulika.+ 18 Mwaviyo muvwisiyengi mwakuphwere, chifukwa weyosi yo we navu, wapaskikengi vinandi+ ndipu yo walivi, walondekengi chinanga ndi vo waŵanaŵana kuti we navu.”+

19 Anyina ndi avurwa ŵaki+ anguza kwaku iyu, ndipu angutondeka kufika pafupi nayu chifukwa cha chigulu cha ŵanthu.+ 20 Sonu ŵanthu angumukambiya kuti: “Anyinamwi ndi avurwa ŵinu ama kubwalu, akhumba kuwonana namwi.” 21 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ama ndi avurwa ŵangu ndi yaŵa, wo atuvwa mazu ngaku Chiuta ndi kungachita.”+

22 Zuŵa linyaki, iyu ndi akusambira ŵaki angukwera boti ndipu wanguŵakambiya kuti: “Tiyeni tiyambukiyi kusirya linyaki la nyanja.” Ndipu angwambapu ulendu wo.+ 23 Kweni achiluta, Yesu wangugona. Ndipu pa nyanja pangwamba chimphepu, boti lawu lingwamba kuzaza maji ndipu linguja kamanavi kubira.+ 24 Sonu anguluta kuchimuyuska ndipu angukamba kuti: “Msambizi, Msambizi, titufwa!” Ŵati amuyuska, wanguchenya mphepu ndi mayiŵa ndipu vinguleka kweniso nyanja yingugona.+ 25 Pavuli paki, iyu wanguŵafumba kuti: “Ntchifukwa wuli mulivi chivwanu?” Kweni yiwu anguchita mantha ndipuso anguzizwa ukongwa. Yiwu akambiskananga kuti: “Kumbi munthu uyu ndiyani? Chifukwa iyu walamula chinanga ndi mphepu kweniso maji ndipu vitimuvwiya.”+

26 Sonu angusikiya mumphepeti mwa nyanja kuchigaŵa cha Agerasa,+ kusirya linyaki la Galileya. 27 Yesu wati wafika kumtunda, munthu munyaki wakweniko yo wenga ndi chiŵanda wangukumana nayu. Munthu uyu wanguja kwa nyengu yitali kwambula kuvwala ndipuso wajanga munyumba cha, kweni wajanga mumiwunda.*+ 28 Wati wawona Yesu, wangudaniriza ndi kuwa panthazi paki. Iyu wangudaniriza kuti: “Ntchifukwa wuli mulimbana nani, Yesu Mwana waku Chiuta Wapachanya Limu? Nditikupemphani kuti munganditombozganga cha.”+ 29 (Chifukwa pa nyengu iyi Yesu walamulanga mzimu uheni kuti utuwi mu munthu yo. Mzimu wo wamuyukiyanga kaŵikaŵi,*+ ndipu ŵanthu amumanganga mwakuwerezawereza ndi matcheni kweniso matangaza ndipuso amuŵikiyanga alonda. Kweni iyu wadomonga vo amumangiyanga ndipu chiŵanda cho chamuchitiskanga kuluta kwakuyija.) 30 Yesu wangumufumba kuti: “Zina laku ndiwi yani?” Iyu wanguti: “Ndini Mzinda,” pakuti viŵanda vinandi vingusere mwaku iyu. 31 Viŵanda vo vaŵeyeriyanga Yesu kuti waleki kuvilamula kuti viluti kuchizenji.+ 32 Sonu mskambu ukulu wa nkhumba+ waryanga paphiri, ndipu vingumuŵeyere kuti wavizomerezi kusere mu nkhumba zo ndipu Yesu wanguvizomereza.+ 33 Pavuli paki, viŵanda vo vingutuwa mu munthu yo, vingusere mu nkhumba ndipu mskambu wosi ungugodoboke kuchinkhwawu* mpaka munyanja ndipu zingubira. 34 Kweni aliska a nkhumba zo ŵati awona vo vinguchitika, anguthaŵa ndi kuchikamba mutawuni kweniso mumizi.

35 Ndipu ŵanthu anguluta kuchiwona vo vinguchitika. Anguza kwaku Yesu ndipu angusaniya kuti munthu yo wangutuzgika viŵanda, wavwala malaya, ngwazeru zaki kweniso waja kumaphazi ngaku Yesu, ndipu yiwu anguchita mantha ukongwa. 36 Ŵanthu wo anguwona venivi, anguŵakonkhoske vo vinguchitika kuti munthu yo wenga ndi viŵanda wachizgiki. 37 Sonu ŵanthu anandi akutuliya muvigaŵa vosi va Agerasa angupempha Yesu kuti watuweku chifukwa anguchita mantha ukongwa. Yesu wangukwera boti kuti wakengi. 38 Kweni munthu yo wangutuzgika viŵanda wapemphanga Yesu kuti walutiyi nayu limoza, kweni Yesu wangumukaniza ndipu wangumukambiya kuti:+ 39 “Were kunyumba kwaku ndipu ukakambiyengi ŵanthu vo Chiuta wakuchitiya.” Mwaviyo wanguluta ndipu wakambiyanga ŵanthu mutawuni yosi vo Yesu wangumuchitiya.

40 Yesu wati wawere ku Galileya, chigulu cha ŵanthu chingumulonde umampha chifukwa ŵanthu wosi amulindizganga.+ 41 Kweni awonani! munthu munyaki yo wadanikanga kuti Yairo wanguza kwaku iyu. Iyu wenga mulongozgi wa sinagogi. Wanguwa pamaphazi ngaku Yesu ndipu wangwamba kumuŵeyere kuti walutiyi nayu limoza kunyumba yaki,+ 42 chifukwa mwana waki yumoza pe munthukazi wa vyaka pafufupi 12, wenga pafupi kufwa.

Yesu wachiluta, chigulu cha ŵanthu chamufinyikizanga. 43 Sonu kwenga munthukazi munyaki yo watamanga nthenda yakusuluwa ndopa+ kwa vyaka 12, ndipu pengavi munthu yo wangufiska kumuchizga.+ 44 Wanguza kumsana kwaku Yesu ndi kuko mphonji za laya laki lakubwalu,+ ndipu nyengu yeniyo, ndopa zinguleka kusuluwa. 45 Yesu wangukamba kuti: “Ndiyani yo wandikwaska?” Ŵanthu wosi akananga ndipu Peturo wangukamba kuti: “Msambizi, mwe mukati mwa chigulu cha ŵanthu ndipuso atikufinyikizani.”+ 46 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Munthu munyaki wandikwaska,+ chifukwa ndaziŵa kuti nthazi zatuwa mwaku ini.” 47 Munthukazi yo wati wawona kuti waziŵika, wanguza uku wanjekeme ndipu wanguwa panthazi paku Yesu ndi kukamba pa masu pa ŵanthu wosi chifukwa cho wamukwaskiya, kweniso mo wachizgikiya mwaliŵi. 48 Kweni wangumukambiya kuti: “Mwana wangu, chivwanu chaku chakuchizga. Luta mu chimangu.”+

49 Yesu weche kulongoro, munthu munyaki wa kunyumba kwa mulongozgi wa sinagogi wanguza ndi kukamba kuti: “Mwana winu wafwa, lekani kumusuzga Msambizi.”+ 50 Yesu wati wavwa venivi, wangukambiya Yairo kuti: “Ungawopanga cha, ja ŵaka ndi chivwanu, ndipu mwana waku wataskikengi.”+ 51 Wati wafika kunyumba, wanguzomereza cha kuti ŵanthu asere munyumba yo kupatuwaku Peturo, Yohane, Yakobe kweniso awisi ndi anyina a msungwana yo. 52 Kweni ŵanthu wosi amuliyanga ndi kujipuma pachifuŵa chifukwa cha chitima. Sonu Yesu wangukamba kuti: “Lekani kuliya,+ pakuti wafwa cha kweni wagona.”+ 53 Ŵati avwa venivi, angwamba kumuseka mwachipongu, chifukwa anguziŵa kuti wafwa. 54 Kweni Yesu wangumuko pajanja ndipu wangumudana kuti: “Wamwana, yuka!”+ 55 Ndipu mzimu waki+ unguweriyamu,* wanguyuka nyengu yeniyo+ ndipu Yesu wangulamula kuti amupaski chakurya. 56 Apapi ŵaki angukondwa ukongwa, kweni Yesu wanguŵakambiya kuti angakambiyanga munthu weyosi cha vo vachitika.+

9 Sonu wangudana Akutumika 12, ndipu wanguŵapaska nthazi kuti akatuzgengi mizimu yosi yiheni+ kweniso kuti akachizgengi matenda.+ 2 Ndipu wanguŵatuma kuti akapharazgengi Ufumu waku Chiuta kweniso kuti akachizgengi ŵanthu. 3 Wanguŵakambiya kuti: “Mungapinganga chechosi cha pa ulendu uwu, chinanga ndi nthonga pamwenga thumba la chakurya cha pa ulendu, chiŵandi, ndalama* pamwenga malaya ngaŵi.*+ 4 Kweni munyumba yeyosi yo mwamusere, mukaje mwenimo mpaka po mwamutuliyaku.+ 5 Kwekosi ko akana kukulondiyani, phatani fuvu kumaphazi nginu muchituwa mutawuni yo, kuti uje ukaboni wakuŵasuska.”+ 6 Sonu yiwu angusoka ndi kuluta muchigaŵa chosi, muzi ndi muzi ndipu apharazganga uthenga wamampha kweniso kuchizga ŵanthu kwekosi.+

7 Sonu Herodi* yo walamuliyanga chigaŵa,* wanguvwa vosi vo vachitikanga ndipu zeru zingumumaliya chifukwa ŵanthu anyaki akambanga kuti Yohane wayuskika.+ 8 Kweni anyaki akambanga kuti Eliya wawoneka, ndipu anyaki akambanga kuti yumoza mwa achimi akali wayuskika.+ 9 Herodi wangukamba kuti: “Yohane ndikumudumuwa mutu.+ Sonu nanga ndiyani yo wachita vo ndituvwa?” Mwaviyo wakhumbisiskanga kumuwona.+

10 Akutumika ŵati awe, angukambiya Yesu vosi vo anguchita.+ Ŵati amukonkhoske, Yesu wanguŵatole kwakuŵija kutawuni yo yadanikanga kuti Betisayida.+ 11 Kweni chigulu cha ŵanthu chati chaziŵa, chingumulondo. Ndipu iyu wanguŵalondere umampha ndi kwamba kuŵakambiya va Ufumu waku Chiuta kweniso wachizganga wo akhumbikanga kuchizgika.+ 12 Sonu zuŵa lichimala, Akutumika 12 anguza ndi kumukambiya kuti: “Akambiyeni ŵanthu kuti aluti mumizi ndi muvigaŵa vapafupi kuti akasaniyi pakugona ndi chakurya, pakuti kunu tili nkhumalu kwambula ŵanthu.”+ 13 Kweni iyu wanguŵakambiya kuti: “Yimwi ndimwi muŵapaski chakurya.”+ Yiwu angukamba kuti: “Te ndi viŵandi vinkhondi ndi somba ziŵi pe mbwenu. Iku isi tiluti kuchigula chakurya cha ŵanthu wosi yaŵa.” 14 Penga anthulumi pafufupi 5,000. Sonu Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Akambiyeni kuti aje mu magulu ndipu pa gulu lelosi paje ŵanthu pafufupi 50.” 15 Yiwu anguchita vo wanguŵakambiya ndipu ŵanthu wosi anguja pasi. 16 Sonu Yesu wanguto viŵandi vinkhondi ndi somba ziŵi, wangulereska kuchanya ndipu wangupemphera.* Pavuli paki wangumenya viŵandi ndi somba zo ndi kwamba kupaska akusambira ŵaki kuti aviŵiki mo munguja ŵanthu. 17 Mwaviyo, wosi angurya ndi kuguta. Pavuli paki anguyola vo vingujaku ndipu vinguzaza masokola 12.+

18 Pavuli paki, akusambira ŵaki anguza kwaku iyu pa nyengu yo wapempheranga kwakuyija ndipu wanguŵafumba kuti: “Kumbi ŵanthu akamba kuti ndini yani?”+ 19 Yiwu angumuka kuti: “Yohane Mubatizi, anyaki atiti ndimwi Eliya, ndipu anyaki akamba kuti yumoza wa achimi akali wayuka.”+ 20 Pavuli paki wanguŵafumba kuti: “Sonu nanga yimwi mutiti ndini yani?” Peturo wangumuka kuti: “Ndimwi Khristu waku Chiuta.”+ 21 Sonu wanguŵakaniza mwanthazi kuti angakambiyanga munthu weyosi cha venivi.+ 22 Kweni wanguŵakambiya kuti: “Mwana wa munthu wakumanengi ndi masuzgu nganandi ndipu ŵara, ŵara ŵa asembi ndi alembi azakumukana, wazamubayika,+ ndipu pa zuŵa lachitatu wazamuyuskika.”+

23 Sonu wangulutirizga kukambiya ŵanthu wosi kuti: “Asani munthu wapenja kundilondo, wajikani yija+ ndipu zuŵa lelosi wapingengi chimiti chaki chakutombozgekiyapu* ndi kulutirizga kundilondo.+ 24 Chifukwa weyosi yo wapenja kutaska umoyu waki, wazakuwutaya, kweni weyosi yo wataya umoyu waki chifukwa chaku ini, wazakuwutaska.+ 25 Sonu munthu wangayanduwanji asani wangasaniya vinthu vosi va mucharu ndi kutaya umoyu waki pamwenga kujipweteka?+ 26 Chifukwa weyosi yo wachita soni ndi ini kweniso mazu ngangu, Mwana wa munthu nayu wazamuchita nayu soni asani waziza mu unkhankhu waki, wa Awisi kweniso wa angelu akupaturika.+ 27 Nditikuneneskiyani kuti pe anyaki wo ama panu, wo afwengi cha mpaka po awone dankha Ufumu waku Chiuta.”+

28 Sonu pati pajumpha mazuŵa pafufupi 8 kutuliya po wangukambiya mazu yanga, iyu wanguto Peturo, Yohane ndi Yakobe ndipu wangukwera nawu muphiri kuchipemphera.+ 29 Iyu wachipemphera, chisku chaki chingusambuka ndipu vakuvwala vaki vinguŵala ukongwa. 30 Ndipu awonani! Anthulumi ŵaŵi Mozesi ndi Eliya, akambiskananga nayu. 31 Yiwu anguwoneke ndi unkhankhu ndipu angwamba kukambiskana va ulendu waki wo wanguja kamanavi kuwufiska ku Yerusalemu.+ 32 Sonu Peturo ndi wo wenga nawu angugona chifukwa ŵenga ndi tulu ukongwa kweni tulu tati tamala, anguwona unkhankhu waku Yesu+ kweniso ŵanthu ŵaŵi wo anguma pafupi ndi iyu. 33 Ŵanthu ŵaŵi wo achilekana ndi Yesu, Peturo wangukambiya Yesu kuti: “Msambizi, mwachita umampha kuza nasi kunu. Sonu tijinthi mahema ngatatu, limoza linu, limoza laku Mozesi ndipuso linyaki laku Eliya.” Peturo waziŵanga cha vo wakambanga. 34 Kweni Peturo wachilongoro venivi, kunguchita mtambu ndipu ungwamba kuŵabenekere. Mtambu wo uchiŵabenekere, anguchita mantha ukongwa. 35 Mumtambu wo mungutuwa mazu+ ngakuti: “Uyu ndi Mwana wangu, yo ndikumusankha.+ Muvwiyeni.”+ 36 Mazu ngo ngachivwika, angubuchiya kuti pe Yesu pe. Kweni angusunga chisisi ndipu vo anguwona angukambiyapu munthu weyosi cha mu mazuŵa ngo.+

37 Mawa laki ŵati asika muphiri, chigulu chikulu cha ŵanthu chingukumana nayu.+ 38 Ndipu awonani! munthu munyaki wangudaniriza mu chigulu cho kuti: “Msambizi, nditikupemphani kuti mumuwovyi mwana wangu munthulumi, chifukwa nde ndi mwenuyu pe.+ 39 Mzimu uheni utimuyukiya, nyengu yeniyo wadaniriza ndipu utimuchitiska kuti wanyutukengi ndi kutuwa phovu ku mulomu. Ndipu paja suzgu kuti umuleki kweniso utimupweteka ukongwa. 40 Ndingupempha akusambira ŵinu kuti awutuzgi, kweni atondeka.” 41 Yesu wangumuka kuti: “Hate! mugonezi wambula chivwanu ndipuso wakunyongoroka uwu.+ Kumbi ndilutirizgengi kuŵa namwi kweniso kukunthiyapu namwi mpaka zuŵanji? Iza nayu kunu mwana waku.”+ 42 Kweni chinanga mphanyengu yo mwana yo wazanga kufupi ndi Yesu, mzimu wo ungumuponya pasi ndipu ungumupweteka ukongwa wachinyutuka. Kweni Yesu wanguchenya mzimu uheni wo ndipu wanguchizga mnyamata yo ndi kumupereka kwa awisi. 43 Ndipu ŵanthu wosi anguzizwa ukongwa ndi nthazi zikulu zaku Chiuta.

Wosi ŵeche kuzizwa chifukwa cha vinthu vosi vo wachitanga, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: 44 “Vwisiyani mwakuphwere ndipu mukumbukengi mazu yanga, chifukwa Mwana wa munthu waperekekengi mu manja mwa ŵanthu.”+ 45 Kweni yiwu anguvwisa cha vo wakambanga. Kukamba uneneska venga nadi vakubisika kwaku yiwu kuti aleki kuvivwisa, kweni awopanga kumufumba vo wang’anamuwanga.

46 Sonu angwamba kususkana kuti mura ukongwa ndiyani pakati pawu.+ 47 Yesu wati waziŵa vo aŵanaŵananga mumtima mwawu, wanguto kamwana ndi kukamika pafupi ndi iyu. 48 Ndipu wanguŵakambiya kuti: “Weyosi yo walonde kamwana yaka chifukwa cha zina langu, walonde so ini; ndipu weyosi yo walonde ini, walonde so Yo wakundituma.+ Pakuti mweniyo wachita vinthu nge mumana ukongwa paku mosi, mweniyo ndiyu mura.”+

49 Yohane wangwamba kukamba kuti: “Msambizi, tinguwona munthu munyaki wachituzga viŵanda mu zina linu, sonu tingumukaniza chifukwa we mu gulu lidu cha.”+ 50 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Mungamukanizanga cha, chifukwa weyosi yo waleka kususkana namwi, we kuchigaŵa chinu.”

51 Mazuŵa ngakuti watoleke kuchanya ngachindere pafupi,*+ iyu wangusimikiza kuluta ku Yerusalemu. 52 Mwaviyo wangutuma ŵanthu kuti adanjiyepu. Ndipu yiwu anguluta ndi kusere mumuzi wa Asamariya kuti akanozgeke kufika kwaki. 53 Kweni ŵanthu a mumuzi wo angukana kumulonde+ chifukwa wangusimikiza kuluta ku Yerusalemu. 54 Sonu akusambira ŵaki, Yakobe ndi Yohane+ ŵati awona venivi angukamba kuti: “Ambuya, kumbi mupenja kuti isi tidani motu kutuwa kuchanya kuti uŵapilizi?”+ 55 Kweni iyu wangung’anamuka ndi kuŵachenya. 56 Mwaviyo, Yesu ndi akusambira ŵaki anguluta kumuzi unyaki.

57 Sonu achiyenda munthowa, munthu munyaki wangukambiya Yesu kuti: “Ndikulondoningi kwekosi ko mulutengi.” 58 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Akambwi ŵe ndi mphanji ndipu viyuni vamude ve ndi vizimbu, kweni Mwana wa munthu walivi pakunyekeza mutu waki.”+ 59 Pavuli paki wangukambiya munthu munyaki kuti: “Ja wakusambira wangu.” Munthu yo wangukamba kuti: “Ambuya, ndizomerezeni kuti ndiluti kuchiŵika dankha ada.”+ 60 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Aleki akufwa+ aŵiki akufwa ŵawu, kweni yiwi luta ukapharazgengi Ufumu waku Chiuta kwekosi.”+ 61 Munthu munyaki so wangukamba kuti: “Ambuya, ndikulondoningi, kweni mundizomerezi kuti nkhalayilani dankha ndi a munyumba yangu.” 62 Yesu wangumukambiya kuti: “Munthu yo wako pulawu ndi kulereska kuvuli,+ watenere cha Ufumu waku Chiuta.”+

10 Pavuli paki, Ambuya angusankha akusambira anyaki 70, ndipu anguŵatuma ŵaŵiŵaŵi+ kuti adanjiyepu mutawuni yeyosi ndi mumalu mo yiwu akhumbanga kuchifikamu. 2 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, ntchitu yakuvuna njikulu kweni antchitu mbamana. Mwaviyo, pemphani Mweneku wa ntchitu yakuvuna kuti watumizi antchitu ku ntchitu yaki.+ 3 Lutani! Awonani! Nditikutumani nge mbereri pakati pa mphumphi.+ 4 Mungapinganga chikwama cha ndalama cha pamwenga thumba la chakurya pamwenga sapatu zakusinthiya,+ ndipuso mungatawuzganga munthu weyosi cha* munthowa. 5 Munyumba yeyosi yo mwamusere, mukakambengi dankha kuti: ‘Chimangu chiŵi panyumba iyi.’+ 6 Asani munyumba yo mwe munthu wakwanja chimangu, chimangu chinu chamukuŵa paku iyu. Kweni asani mulivi, chimangu chinu chamuwere kwaku yimwi. 7 Mukajengi munyumba yo mwe munthu wakwanja chimangu,+ mukaryengi ndi kumwa vinthu vo akukupaskani,+ chifukwa wantchitu watenere kulonde malipiru ngaki.+ Mungachisinthangasinthanga cha nyumba zakujamu.

8 “Ndipuso mutawuni yeyosi yo mwamusere, asani akulondiyani, karyeni vo akukupaskani 9 ndipu mukachizgengi wo atama mutawuni yeniyo ndi kuŵakambiya kuti: ‘Ufumu waku Chiuta wakuziyani pafupi.’+ 10 Kweni mutawuni yeyosi yo mwamusere, asani akana kukulondiyani, lutani mumisewu yikuluyikulu ya tawuni yo ndi kukamba kuti: 11 ‘Takuphatiyani chinanga ndi fuvu la mutawuni yinu lo lingukaniriya kumaphazi ngidu.+ Kweni ziŵani kuti Ufumu waku Chiuta we pafupi.’ 12 Nditikukambiyani kuti pa zuŵa lo, cheruzgu cha tawuni yo, chazamukuŵa chikulu kuluska cha Sodomu.+

13 “Soka yiwi Korazini! Soka yiwi Betisayida! chifukwa asani ntchitu zanthazi zo zachitika mwaku yimwi, zinguchitikiya mu Turo ndi mu Sidoni, mphanyi ŵanthu a kweniko akulapa kali mwakuvwala vigudulu ndi kuja muvyotu.+ 14 Kweni cheruzgu chinu chazamukuŵa chikulu kuluska cha Turo ndi Sidoni. 15 Ndipuso yiwi Kaperenao, kumbi ukwezekengi mpaka kuchanya? Ku Dindi* ndiku wazamusikiya.

16 “Munthu weyosi yo watikuvwiyani, wavwiya ini.+ Ndipu weyosi yo watikudelerani, wadelera so ini. Kweniso weyosi yo watindidelera, wadelera so Yo wakundituma.”+

17 Sonu akusambira 70 anguweku ndi likondwa likulu ndipu angukamba kuti: “Ambuya chinanga ndi viŵanda vativwiyanga asani tagwiriskiya ntchitu zina linu.”+ 18 Ŵati akamba viyo, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndiwona Satana kuti wawa kali+ nge limphezi kutuwa kuchanya. 19 Awonani! ndakupaskani mazaza kuti mukandengi njoka ndi vipiriri ndipuso ndakupaskani nthazi zosi pa murwani+ ndipu palivi cho chikupwetekeningi. 20 Chinanga vingaŵa viyo, mungakondwanga chifukwa chakuti mizimu yakuvwiyani cha, kweni kondwani chifukwa chakuti mazina nginu ngalembeka kuchanya.”+ 21 Nyengu yeniyo, mzimu wakupaturika unguchitiska kuti Yesu wakondwi ukongwa ndipu wangukamba kuti: “Ada, Ambuya akuchanya ndi charu chapasi, nditikuthamikani pa masu pa ŵanthu, chifukwa mwabisiya vinthu ivi ŵanthu azeru ndi akusambira+ ndipu mwavumbuliya ŵana anamana. Hinya Ada, chifukwa mwazomereza kuti vije viyo.+ 22 Vinthu vosi, Ada avipereka kwaku ini ndipu palivi yo watimuziŵa Mwana kweni Ada pe. Ndipuso palivi yo watiŵaziŵa Ada kweni Mwana pe+ ndi munthu weyosi yo Mwana wakhumba kumuvumbuliya Awisi.”+

23 Pavuli paki wangung’anamukiya kwa akusambira ŵaki ndi kuŵakambiya pakuŵija, kuti: “Mbakutumbikika ŵanthu wo masu ngawu ngawona vinthu vo yimwi muwona.+ 24 Chifukwa nditikukambiyani kuti achimi anandi ndi mafumu nganandi angukhumbisiska kuwona vinthu vo yimwi muwona kweni anguviwona cha,+ ndipuso angukhumbisiska kuvwa vinthu vo yimwi mutuvwa kweni anguvivwa cha.”

25 Sonu munthu munyaki yo waliziŵanga umampha Dangu* wangusoka kuti wayesi Yesu ndipu wangumukambiya kuti: “Msambizi ndikhumbika kuchitanji kuti ndizilonde umoyu wamuyaya?”+ 26 Yesu wangumufumba kuti: “Kumbi mu Dangu* mukulembekanji? Kumbi uvwanjimu asani uŵerenga?” 27 Iyu wangumuka kuti: “‘Uyanjengi Yehova* Chiuta waku ndi mtima waku wosi, ndi umoyu waku wosi, ndi nthazi zaku zosi, ndi maŵanaŵanu ngaku ngosi’+ ndipuso ‘uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.’”+ 28 Yesu wangumukambiya kuti: “Wamuka umampha; kalutirizgi kuchita venivi ndipu wazamulonde umoyu wamuyaya.”+

29 Kweni iyu wakhumbanga kujiwonesa kuti ndi murunji,+ ndipu wangufumba Yesu kuti: “Munyangu ndiyani ukongwa?” 30 Yesu wangumumuka kuti: “Munthu munyaki wasikiyanga ku Yeriko kutuwa ku Yerusalemu ndipu wangukumana ndi ankhungu wo angumuzuwa vakuvwala kweniso kumupuma. Yiwu anguthaŵa ndipu angumuleka we pafupi kufwa. 31 Sonu vinguchitika kuti wasembi nayu wasikanga mumsewu wenuwu, kweni wati wamuwona, wangujumpha kumphepeti. 32 Mlevi nayu so wati wafika pamalu ngo, wangumuwona ndipu wangujumpha kumphepeti. 33 Mumsewu wenuwu mwayendanga so Msamariya,+ ndipu wangufika po penga munthu yo, wati wamuwona chitima chingumuko. 34 Sonu wanguza pafupi, wangumanga vilonda va munthu yo, ndi kudamu mafuta kweniso vinyu. Pavuli paki, wangumukweza pa chiŵetu chaki ndi kuluta nayu kunyumba ya alendu ndipu wangumuphwere. 35 Mawa laki, wanguto madinari* ngaŵi ndi kupaska wakuwonere nyumba ya alendu ndipu wangumukambiya kuti: ‘Mumuphwere ndipu asani papenjekengi ndalama zinyaki, ndazamupereka po ndiziyengi.’ 36 Pa ŵanthu atatu yaŵa, kumbi ndi nuyu yo uwona kuti wanguja munyaki+ wa munthu yo wangukumana ndi ankhungu?” 37 Iyu wangumuka kuti: “Ndi munthu yo wangumuchitiya lisungu.”+ Yesu wangumukambiya kuti: “Luta ndipu nawi ukachitengi venivi.”+

38 Sonu achilutirizga ulendu wawu, Yesu wangusere mumuzi unyaki. Kwenuku kwenga munthukazi munyaki yo wadanikanga kuti Marita+ ndipu wangumulondere munyumba yaki nge mulendu. 39 Marita wenga ndi mvurwa waki yo wadanikanga kuti Mariya, iyu wanguja pafupi ndi Ambuya, ndipu wavwisiyanga vo akambanga.* 40 Kweni Marita wangutangwanika ndi ntchitu zinandi. Sonu wanguza kwaku Yesu ndi kumukambiya kuti: “Ambuya, kumbi muwona cha kuti Mariya wandisiliya ndija ntchitu zosi? Mukambiyeni kuti wazindiwovyeku.” 41 Ambuya angumumuka kuti: “Marita, Marita, ntchifukwa wuli ufipa mtima kweniso utimbanyizgika ndi vinthu vinandi? 42 Kweni pe vinthu vimanavi ŵaka vo vikhumbika, akhumba so ntchimoza pe. Mariya wasankha chinthu* chamampha ukongwa,+ ndipu wazamulondeka cha chinthu chenichi.”

11 Sonu Yesu wapempheranga pamalu nganyaki. Wati wamaliza, yumoza wa akusambira ŵaki wangumukambiya kuti: “Ambuya, tisambizeni kupemphera nge mo Yohane wakusambiziya akusambira ŵaki.”

2 Yesu wanguŵamuka kuti: “Asani mupemphera, mukambengi kuti: ‘Ada, zina linu litoweseki.*+ Ufumu winu uzi.+ 3 Mutipaski chakurya chidu cha zuŵa ndi zuŵa, mwakukoliyana ndi vo tikhumbika zuŵa lelosi.+ 4 Mutigowoke maubudi ngidu+ pakuti nasi tigowoke ŵanthu wo atitinangiya.*+ Ndipu mungatitoliyanga ku mayeseru cha.’”+

5 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Tiyeruzgiyi kuti yumoza waku yimwi we ndi munyaki ndipu waluta kwaku iyu pakati pa usiku ndi kumupempha kuti, ‘Ayimwi, ndibwerekeniku viŵandi vitatu, 6 chifukwa sonu viyo kwaza munyangu kutuliya kutali ndipu ndilivi chakurya chakuti ndimupaski.’ 7 Kweni iyu wamukiya munyumba kuti: ‘Leka kundisuzga ini. Ndajala kali chisasa, ndipu ini ndi ŵana ŵangu tagona kali. Ndingayuka cha kuti ndikupaski kanthu.’ 8 Nditikuneneskiyani, chinanga kuti wangakhumba cha kuyuka kuti wamupaski kanthu nge mubwezi waki, kweni chifukwa cha kupempha mwachitatata+ wangayuka ndi kumupaska chechosi cho wakhumba. 9 Sonu nditikukambiyani kuti, lutirizgani kupempha+ ndipu mupaskikengi; lutirizgani kupenja ndipu musaniyengi; lutirizgani kugong’oska ndipu kukujulikiyeningi.+ 10 Pakuti weyosi yo wapempha walonde,+ weyosi yo wapenja wasaniya, ndipu weyosi yo wagong’oska wajulikiya. 11 Kumbi mbada naŵa wo asani mwana wawu wangaŵapempha somba, angamupaska njoka mumalu mwa somba?+ 12 Pamwenga asani wangaŵapempha zira, kumbi angamupaska chipiriri? 13 Sonu, asani yimwi chinanga kuti mwe aheni muziŵa kupereka mphasu zamampha ku ŵana ŵinu, Awusemwi akuchanya angatondeka wuli kupereka mzimu wakupaturika ku ŵanthu wo atiŵapempha?”+

14 Pavuli paki, Yesu wangutuzga chiŵanda cho chatondekesanga munthu kulongoro.+ Chiŵanda cho chati chatuwa, munthu yo wangwamba kulongoro ndipu chigulu cha ŵanthu chinguzizwa ukongwa.+ 15 Kweni ŵanthu anyaki angukamba kuti: “Watuzga viŵanda mu nthazi yaku Belezebule,* mura wa viŵanda.”+ 16 Sonu ŵanthu anyaki akhumbanga kumuyesa ndipu angwamba kumukambiya kuti waŵapaski chisimikizu+ chakutuliya kuchanya. 17 Wati waziŵa vo aŵanaŵananga,+ Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ufumu wewosi wo ugaŵikana, ubwanganduka, ndipu nyumba yeyosi yakugaŵikana yituwa. 18 Mwakuyanana ŵaka, asani Satana nayu wagaŵikana, kumbi ufumu waki ungakho? Pakuti mukamba kuti ndituzga viŵanda mu nthazi yaku Belezebule. 19 Asani ini ndituzga viŵanda mu nthazi yaku Belezebule, nanga ŵana ŵinu ativituzga mu nthazi yaku yani? Ndichu chifukwa chaki azamuja akweruzga ŵinu. 20 Kweni asani ndituzga viŵanda ndi chikumbu chaku Chiuta,+ ndikuti Ufumu waku Chiuta wakubuchizgani nadi.+ 21 Asani munthu wanthazi, yo we ndi vidya vosi wavikiliya nyumba yaki, katundu waki yosi wavikilirika. 22 Kweni asani munthu munyaki wanthazi kuluska iyu waza ndipu wamuthereska, waphanga vidya vaki vosi vo wathembanga ndipu wagaŵana ndi anyaki vinthu vo waphanga. 23 Yo waleka kuŵa pamoza nani, wasuskana nani ndipu yo waleka kuwunjika nani, waparanya.+

24 “Asani mzimu uheni watuwa mu munthu ujumpha mumalu ngambula maji uchipenjapenja malu ngakupumuliyapu ndipu asani wangasaniya cha, ukamba kuti, ‘Ndiweriyengi kunyumba yangu ko ndikutuwa.’+ 25 Ndipu asani wafika, usaniya kuti nyumba yo njakupeyeka umamphaumampha kweniso njakudyoŵeka. 26 Pavuli paki, uluta ndi kuchito mizimu yinyaki 7 yiheni ukongwa kuluska yiwu. Asani yasere, yija mwenimo. Ndipu munthu yo waja muheni ukongwa kuluska mo wenge kali.”

27 Sonu wachikamba vinthu venivi, munthukazi munyaki wangudaniriza kutuliya mu chigulu cha ŵanthu kuti: “Ngwakukondwa munthukazi yo nthumbu yaki yingukupingani ndipuso yo munguwonkha maŵe ngaki!”+ 28 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Ndi viyo cha, kweni mbakukondwa wo atuvwa mazu ngaku Chiuta ndi kungasunga!”+

29 Chigulu cha ŵanthu chichiwungana pamoza, Yesu wangwamba kukamba kuti: “Mugonezi uwu ndi mugonezi uheni; upenja chisimikizu kweni palivi chisimikizu chinyaki cho upaskikengi kupatuwaku chisimikizu chaku Yona.+ 30 Nge mo Yona+ wangujaliya chisimikizu ku ŵanthu a ku Nineve, ndimu so Mwana wa munthu wajaliyengi chisimikizu ku mugonezi uwu. 31 Fumukazi yakutuliya kumwera+ yazamuyuskika pa nyengu ya cheruzgu limoza ndi ŵanthu a mugonezi uwu, ndipu yazakuŵasuska chifukwa yingutuwa kukumaliya kwa charu kuti yizivwi zeru zaku Solomoni. Kweni awonani! munthu munyaki wakuluska Solomoni we panu.+ 32 Ŵanthu a ku Nineve azamuyuka pa nyengu ya cheruzgu limoza ndi mugonezi uwu ndipu azakuwususka, chifukwa Yona wati waŵapharazgiya,+ angulapa. Kweni awonani! munthu munyaki wakuluska Yona we panu. 33 Asani munthu wabuska nyali, watiyibisa cha pamwenga kuyibenekere ndi sokola, kweni watiyiŵika pachakuŵikapu nyali+ kuti ŵanthu wosi wo asere munyumba awoni ukweru. 34 Nyali ya liŵavu ndi jisu. Asani jisu laku lilereska pa chinthu chimoza,* liŵavu laku losi liŵala.* Kweni asani jisu laku ndambunu,* liŵavu laku lichita mdima.+ 35 Mwaviyo, uphwere kuti ukweru wo we mwaku yiwi ungaŵanga mdima cha. 36 Sonu asani liŵavu laku losi ndikweru kwambula chigaŵa chinyaki cha mdima, ndikuti losi lazamuŵala ukongwa nge mo nyali yitikupaskiya ukweru waki.”

37 Wati wamaliza kukamba venivi, Mfarisi munyaki wangumupempha kuti wakaryi nayu. Sonu wanguluta kuchirya. 38 Kweni Mfarisi yo, wanguzizwa wati wawona kuti Yesu wangusamba cha mumanja* wechendayambi kurya.+ 39 Kweni Ambuya angumukambiya kuti: “Sonu yimwi Afarisi musuka kubwalu kwa kapu ndipuso kwa mbali kweni mukati mwinu mwazaza mbunu ndi vinthu viheni.+ 40 Ŵanthu ambula zeru yimwi! Asi yo wakupanga kubwalu ndiyu wakupanga so mukati? 41 Vinthu vakutuliya mukati ndivu muperekengi nge mphasu zalisungu* ndipu awonani! chechosi chakukwaskana ndi yimwi chazamukuŵa chakutowa. 42 Kweni soka yimwi Afarisi chifukwa mupereka vatchumi va minti ndi luwe kweniso va mbewu zosi zakumadimba.*+ Kweni muleke dala kuchita urunji kweniso kwanja Chiuta! Mwakhumbikanga nadi kuchita vinthu ivi, kweni mwakhumbikanga cha kuleka vinthu vinyaki ivi.+ 43 Soka Afarisi, chifukwa mutanja mipandu yakunthazi* mumasinagogi kweniso kuti ŵanthu akutawuzgeningi mwaulemu mumisika!+ 44 Soka kwaku yimwi, chifukwa mwe nge miwunda* yambula kuwoneka+ yo ŵanthu atendapu ŵaka kwambula kuziŵa kuti pe miwunda!”

45 Yumoza mwa ŵanthu wo aliziŵanga umampha Dangu* wangumumuka kuti: “Msambizi, vo mukamba po, munyoza so isi.” 46 Yesu wangukamba kuti: “Soka namwi so yimwi mutiliziŵa umampha Dangu,* chifukwa mufyoresa ŵanthu ndi katundu muzitu, kweni yimwi mwaŵeni mutimukwaska cha ndi chikumbu chinu.+

47 “Soka kwaku yimwi, chifukwa muzenga miwunda* ya achimi kweni apapi ŵinu akali ndiwu anguŵabaya!+ 48 Nditikuneneskiyani, mwe akaboni a vo apapi ŵinu akuchita, ndipu muzomerezana nawu, chifukwa yiwu akubaya achimi+ kweni yimwi muzenga miwunda yawu. 49 Ndichu chifukwa chaki zeru yaku Chiuta yikamba kuti: ‘Ndiŵatumiziyengi achimi ndi akutumika kweni anyaki aku yiwu azakuŵabaya ndi kuŵatombozga, 50 kuti ndopa za achimi wosi zo zikudirika kutuliya po charu chikujalikiskikiya, zizikhumbiki kutuliya ku mugonezi uwu.+ 51 Kwambiya ndopa zaku Abelu+ mpaka ndopa zaku Zekariya yo wangubayikiya pakati paguŵa la sembi ndi nyumba.’*+ Nditikuneneskiyani kuti ndopa izi zazamukhumbika kutuliya ku mugonezi uwu.

52 “Soka yimwi mutiliziŵa umampha Dangu,* chifukwa muphanga ŵanthu ki wakuziŵiya vinthu. Yimwi mwaŵeneku museremu cha, ndipu wo akhumba kuseremu nawu mutiŵakaniza!”+

53 Sonu wati watuwa munyumba yo, alembi ndi Afarisi angwamba kumuwumbiliya ndi kumugundizga ndi mafumbu, 54 kuti amusaniriyi vifukwa pa vo wakambengi.+

12 Pa nyengu yeniyo, chigulu cha ŵanthu masawuzandi nganandi chinguwungana pamoza mwakuti ŵanthu akandanangakandananga ŵaka. Sonu Yesu wangwamba kukambiya dankha akusambira ŵaki kuti: “Tcheŵani ndi chakutupisa cha Afarisi, cho chimiya chinyengu.+ 2 Kweni palivi chinthu chakubisika umampha cho chazamuleka kuvumbulika, ndipuso palivi chisisi cho chazamuleka kuziŵika.+ 3 Mwaviyo, chechosi cho mwazamukambiya mu mdima chazamuvwika pakweru, ndipu cho mwazamutokotoska muvipinda, chazamupharazgika pachanya pa nyumba. 4 Kweni nditikukambiyani yimwi abwezi ŵangu,+ mungaŵawopanga cha wo abaya liŵavu pe kwambula kuchita chinthu chinyaki chechosi chakujumpha yapa.+ 5 Kweni ndikukambiyeningi yo mutenere kumuwopa: Muwopengi Mweniyo asani wabaya we ndi mazaza ngakuponya so mu Gehena.*+ Nditikuneneskiyani, Mwenuyu ndiyu mumuwopengi.+ 6 Asi mpheta zinkhondi zigulisika tindalama tiŵi timana ukongwa?* Kweni palivi yo Chiuta watiyiluwa.*+ 7 Kweni chinanga ndi sisi la kumutu kwinu watiliŵerenga.+ Mwaviyo, mungawopanga cha; chifukwa yimwi mwe akuzirwa ukongwa kuluska mpheta zinandi.+

8 “Nditikukambiyani kuti, weyosi yo watindizomera pa masu pa ŵanthu,+ Mwana wa munthu nayu wazakumuzomera pa masu pa angelu aku Chiuta.+ 9 Kweni weyosi yo watindikana pa masu pa ŵanthu, nani ndazakumukana pa masu pa angelu aku Chiuta.+ 10 Munthu weyosi yo wanyoza Mwana wa munthu wazamugowokereka, kweni yo wanyoza mzimu wakupaturika wazamugowokereka cha.+ 11 Asani azikutoliyani pa masu pa ŵanthu,* pa masu pa ŵaraŵara a boma kweniso pa ŵanthu amazaza, mungazifipanga mtima cha kuti mwakujivikiliya wuli pamwenga mwamukambanji.+ 12 Chifukwa mzimu wakupaturika wazakukusambizani mu ora lenilo vakuti mukambi.”+

13 Sonu munthu munyaki mu gulu lo wangukambiya Yesu kuti: “Msambizi, mukambiyeni mubali wangu kuti tigaŵani chihara.” 14 Yesu wangumukambiya kuti: “Wamunthu yiwi, ndiyani yo wakundisankha kuti ndije wakweruzga pamwenga wakugaŵa chihara chinu?” 15 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Jani masu ndipu phweriyani ndi mbunu yamtundu wewosi,+ chifukwa chinanga munthu wangaŵa ndi vinthu vinandi, umoyu waki utuliya mu vinthu vo we navu cha.”+ 16 Wati wakamba venivi, wanguŵakambiya ntharika yakuti: “Munda wa munthu wachuma ungupasa umampha. 17 Mwaviyo, iyu wangwamba kuŵanaŵana kuti, ‘Sonu ndichitenji pakuti ndilivi malu ngakuti ndisungemu mbewu zangu?’ 18 Iyu wangukamba kuti, ‘Ndichitengi ivi:+ Ndiwisiyengi pasi nkhokwi zangu, ndizengengi zinyaki zikuluzikulu ndipu mwenimo ndimu ndisungengi mbewu zangu zosi kweniso vinthu vangu vosi. 19 Ndikambiyengi umoyu wangu kuti: “We ndi vinthu vinandi vamampha vo visungikengi kwa vyaka vinandi; ungasuzgikanga cha, yirya, yimwa ndipuso kondwa.”’ 20 Kweni Chiuta wangumukambiya kuti, ‘Wakupusa yiwi, usiku weniwunu umoyu waku awukhumbengi. Sonu ndiyani yo wajengi ndi vinthu vo wasunga?’+ 21 Viyo ndimu so viŵiya ndi munthu yo watijisungiya chuma kweni ndi mukavu kwaku Chiuta.”+

22 Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Ndichu chifukwa chaki nditikukambiyani kuti, lekani kufipiya mtima umoyu winu kuti muryengenji pamwenga kufipiya mtima liŵavu linu kuti muvwalengenji.+ 23 Chifukwa umoyu ngwakuzirwa ukongwa kuluska chakurya kweniso liŵavu ndakuzirwa ukongwa kuluska chakuvwala. 24 Ŵanaŵaniyani achaholi: Amija mbewu cha pamwenga kuvuna, alivi nyumba yakusungamu mbewu pamwenga nkhokwi; kweni Chiuta watiŵaryisa.+ Asi yimwi mwe akuzirwa ukongwa kuluska viyuni?+ 25 Kumbi ndiyani waku yimwi yo wangasazgiyaku utali wa umoyu waki chinanga nkhamanavi* chifukwa cha kufipa mtima? 26 Sonu asani mutondeka kuchita chinthu chimana nge ichi, ntchifukwa wuli mufipa mtima ndi vinthu vinyaki?+ 27 Ŵanaŵaniyani mo maluŵa ngamudondu ngakuliya. Ngagwira ntchitu cha pamwenga kupanga salu, kweni nditikukambiyani kuti chinanga ndi Solomoni mu unkhankhu waki wosi wakuvwalapu cha malaya ngakutowa nge maluŵa yanga.+ 28 Sonu asani Chiuta wativivwalika viyo vakume vamudondu vo msanawale vilipu, mawa viponyeka pamotu, kumbi yimwi wangatondeka kukuvwalikani kuluska venivi? Ntchifukwa wuli mwe ndi chivwanu chimana? 29 Sonu lekani kufipa mtima kuti muryengenji kweniso mumwengenji, ndipuso lekani kusuzgika maŵanaŵanu.+ 30 Chifukwa vosi ivi ndivu ŵanthu amitundu kucharu uku ativipenja ukongwa. Kweni Awusemwi aziŵa kuti yimwi mukhumbika vinthu venivi.+ 31 Mumalu mwaki, lutirizgani kupenja Ufumu waki, ndipu vinthu venivi visazgikiyengeku kwaku yimwi.+

32 “Yimwi a kamskambu kamana+ mungawopanga cha, pakuti Awusemwi azomereza kukupaskani Ufumu.+ 33 Gulisani vinthu vinu ndipu mupereki mphasu zalisungu.*+ Pangani vikwama vandalama vambula kunangika, chuma chambula kumala kuchanya,+ ko munkhungu wafikaku cha ndipuso ko nyenji* zileka kunanga. 34 Chifukwa ko kwe chuma chinu ndiku kuja mitima yinu.

35 “Vwalani ndipu nozgekani*+ kweniso nyali zinu zimbulikengi.+ 36 Ndipuso mujengi nge anthulumi wo alindizga mbuyawu kuti waweku+ ku zowala.+ Wachiweku wagong’osa pachisasa ndipu ŵanthu wo atimujuliya nyengu yeniyo. 37 Mbakukondwa akapolu wo mbuyawu wachiza watiŵasaniya ŵe masu. Nditikuneneskiyani kuti iyu wavwalengi* kuti waŵateŵete, ndipu wakambiyengi akapolu wo kuti aje pathebulu, pavuli paki wazengi pafupi ndi yiwu kuziŵateŵete. 38 Mbakukondwa akapolu wo, chifukwa chinanga mbuyawu wangaza mu ulinda wachiŵi* pamwenga mu ulinda wachitatu,* watiŵasaniya kuti mbakunozgeka. 39 Kweni ziŵani kuti asani mweneku wa nyumba waziŵanga ora lo munkhungu waziyengi, watingi wazomerezengi cha kuti munkhungu waswi nyumba yaki.+ 40 Yimwi namwi lutirizgani kuja akunozgeka, chifukwa Mwana wa munthu wazengi mu ora lo yimwi muleka kuŵanaŵanaku.”+

41 Pavuli paki Peturo wangukamba kuti: “Ambuya, kumbi ntharika iyi mukambiya isi pe pamwenga mukambiya so weyosi?” 42 Ambuya angukamba kuti: “Kumbi ndiyani yo ndi mteŵeti wapanyumba* wakugomezgeka kweniso wazeru, yo mbuyaki wamuŵikengi kuti wawoneriyengi ateŵeti ŵaki wosi,* kuti waŵapaskengi chakurya chakukwana pa nyengu yakwenere?+ 43 Ngwakukondwa kapolu mwenuyu, asani mbuyaki po waziyengi wazakumusaniya wachichita venivi! 44 Nditikuneneskiyani, iyu wazakumuŵika kuti wawoneriyengi vinthu vaki vosi. 45 Kweni asani kapolu yo wangayamba kukamba mumtima mwaki kuti, ‘Ambuya aswera kuza,’ ndipu wangayamba kupuma akapolu anthulumi ndi anthukazi ndipuso kurya ndi kumwa kweniso kuloŵe,+ 46 mbuya wa kapolu yo wazengi pa zuŵa lo watiliŵanaŵaniya cha kuti wangaza ndipuso pa ora lo watiliziŵa cha. Ndipu wazakumulanga ukongwa ndi kumuponya kuchigaŵa cha ŵanthu ambula kugomezgeka. 47 Sonu kapolu yo wavwisa vo mbuyaki wakhumba, kweni waja wakunozgeka cha pamwenga kuchita vo wakumukambiya,* wazamukhwechulika vikoti vinandi.+ 48 Kweni kapolu yo wanguvwisa cha vo mbuyaki wangukamba ndipu wachita vinthu vakuti wangakhwechulika navu, wazamukhwechulika vikoti vimanavi. Mbuneneska kuti weyosi yo wapaskika vinandi, vinandi vipenjekengi kutuliya kwaku iyu, ndipu weyosi yo waŵikika kuti wawoneriyengi vinthu vinandi, vinandi ukongwa vipenjekengi kutuliya kwaku iyu.+

49 “Ndikuza kuzibuska motu pacharu, sonu pakuti wabuka kali, nanga ndingakhumbanji so? 50 Kukamba uneneska nde ndi ubatizu wo ndibatizikengi, kweni ndisuzgika maŵanaŵanu mpaka po ufiskikiyengi.+ 51 Kumbi muŵanaŵana kuti ndikuziya kuzipereka chimangu pacharu? Awa, kweni kuzipatuska ŵanthu.+ 52 Pakuti kwamba sonu, mwazamukuŵa ŵanthu ankhondi munyumba yimoza ndipu azamupatukana, atatu azamupatukana ndi ŵaŵi, kweniso ŵaŵi azamupatukana ndi atatu. 53 Yiwu azamupatukana, ada azamupatukana ndi mwana wawu munthulumi, mwana munthulumi wazamupatukana ndi awisi, ama azamupatukana ndi mwana wawu munthukazi, mwana munthukazi wazamupatukana ndi anyina, mpongozi wazamupatukana ndi mkumwana waki, mkumwana wazamupatukana ndi apongozi ŵaki.”+

54 Pavuli paki wangukambiya so chigulu cha ŵanthu kuti: “Asani muwona mtambu ukwera kuzambwi,* nyengu yeniyo mukamba kuti, ‘Kuŵengi chivuwa cha mphepu,’ ndipu chiŵaku nadi. 55 Asani muwona mphepu yakutuliya kumwera mukamba kuti, ‘Kufundengi ukongwa,’ ndipu vichitika nadi. 56 Akunyenga yimwi, muziŵa mo kucharu kuŵiyengi, kweni mutondeka kuziŵa kuti vo vichitika pa nyengu yinu, ving’anamuwanji.+ 57 Ntchifukwa wuli mutondeka kuyeruzga mwija cho ntchaurunji? 58 Mwakuyeruzgiyapu, asani munthu yo watikumba mulandu waluta nawi kwa wakweruzga, yesesa kumalisa nkhani yo ndi iyu mweche munthowa, kuti waleki kukutole kwa wakweruzga, ndipu wakweruzga kwa msilikali wa pakhoti, ndipu msilikali wa pakhoti wangakuponya mujeri.+ 59 Nditikukambiya kuti wazamutuwamu cha mpaka po walipiriya kandalama kamana ukongwa kakumaliya.”*

13 Pa nyengu yeniyo, penga ŵanthu anyaki wo angukambiya Yesu vakukwaskana ndi Agalileya wo Pilato wangusazga ndopa zawu ndi sembi zawu. 2 Sonu iyu wanguŵamuka kuti: “Kumbi muŵanaŵana kuti Agalileya ŵenaŵa ŵenga akubuda ukongwa kuluska Agalileya anyaki wosi chifukwa chakuti venivi vinguŵachitikiya? 3 Ndi viyo cha. Kweni nditikukambiyani kuti asani muleka kulapa, namwi mwazamubayika nge yiwu.+ 4 Pamwenga muŵanaŵana kuti ŵanthu 18, wo nyumba yakuthopoka ya ku Silowamu yinguŵawiya ndi kuŵabaya, ŵenga akunanga ukongwa kuluska ŵanthu anyaki wosi wo aja ku Yerusalemu? 5 Ndi viyo cha. Kweni nditikukambiyani kuti asani muleka kulapa namwi mwazamubayika nge yiwu.”

6 Ndipu wanguŵakambiya so ntharika yakuti: “Munthu munyaki wenga ndi chimiti cha mkuyu mumunda waki wa mphereska. Ndipu wanguza kuziwonamu vipasu kweni wangusaniyamu chipasu chechosi cha.+ 7 Sonu wangukambiya yo waphweriyanga munda wa mphereska kuti, ‘Kwa vyaka vitatu ndaja ndichiza kuziwonamu vipasu va mkuyu kweni ndisaniyamu chechosi cha. Uchiteme pasi! Chimala ŵaka malu!’ 8 Iyu wangumumuka kuti, ‘Ambuya, chilekeni dankha kwa chaka chimoza, ini ndikumbengi mumphepeti ndi kudamu manyowa. 9 Asani chazipasa vipasu mbwenu ve umampha, kweni asani cha, mbwenu muzichiteme pasi.’”+

10 Sonu wasambizanga musinagogi pa zuŵa la Sabata. 11 Ndipu awonani! mwenimo mwenga munthukazi munyaki yo wenga ndi mzimu uheni wo ungumutamisa* kwa vyaka 18. Iyu wangugoŵeka msana ndipu wayunukanga cha chinanga nkhamanavi. 12 Yesu wati wamuwona, wangumukambiya kuti: “Wamunthukazi yiwi, wafwatulika ku nthenda yaku.”+ 13 Yesu wanguŵika manja ngaki pa munthukazi yo, ndipu nyengu yeniyo wangunyoloka ndi kwamba kukankhuska Chiuta. 14 Kweni mulongozgi wa sinagogi, wangukwiya chifukwa Yesu wanguchizga munthu pa zuŵa la Sabata ndipu wangukambiya chigulu cha ŵanthu kuti: “Pe mazuŵa 6 ngakugwiriya ntchitu,+ ngenanga ndingu muzengi kuti muzichizgiki, mungazanga pa Sabata cha!”+ 15 Kweni Ambuya angumumuka kuti: “Akunyenga yimwi,+ ndiyani waku yimwi yo waleka kufwatuwa ng’ombi yaki pamwenga bulu waki mukhola pa zuŵa la Sabata, ndi kuluta navu kuti vikamwi maji?+ 16 Sonu kumbi ntchakwenere cha kuti munthukazi uyu yo ndi mwana waku Abrahamu, ndipuso yo Satana wangumumanga kwa vyaka 18, wafwatuliki ku mphingu iyi pa zuŵa la Sabata?” 17 Wati wakamba ŵaka mazu ngenanga, ŵanthu wosi wo amususkanga anguchita soni, kweni chigulu chosi cha ŵanthu chingukondwa chifukwa cha vinthu vakuziziswa vo wanguchita.+

18 Sonu wangulutirizga kukamba kuti: “Kumbi Ufumu waku Chiuta we nge chinthu wuli, ndipu ndingawuyeruzgiya ndi chinthu wuli? 19 We nge kanje ka kamganji* ko munthu wanguto ndi kupanda mumunda waki. Kanje kenaka kangukuwa ndi kuja chimiti, ndipu tiyuni tamude tinguzenga vizimbu mumphanda zaki.”+

20 Iyu wangukamba so kuti: “Kumbi Ufumu waku Chiuta ndingawuyeruzgiya ndi chinthu wuli? 21 We nge chakutupisa cho munthukazi wanguto ndi kuchisazga mufulawu wakukwana miyesu yitatu yikuluyikulu* mpaka fulawu yosi wangututumuka.”+

22 Sonu wangwenda tawuni ndi tawuni, muzi ndi muzi, ndipu wasambizanga ŵanthu wachilutirizga ulendu waki wa ku Yerusalemu. 23 Sonu munthu munyaki wangumufumba kuti: “Ambuya, kumbi ŵanthu akutaskika mbamanavi?” Yesu wangumuka kuti: 24 “Yesesani kusere pakhomu lifinyi,+ chifukwa nditikukambiyani kuti ŵanthu anandi azamukhumba kuserepu kweni azamutondeka. 25 Asani mweneku wa nyumba wasoka ndi kujala chisasa, yimwi mwazamukuma kubwalu ndi kugong’oska pachisasa ndipu mwazamukamba kuti, ‘Ambuya, tijuliyeniku.’+ Kweni iyu wazamumuka kuti: ‘Ndiziŵaku cha ko mwatuwa.’ 26 Pavuli paki yimwi mwazamukamba kuti, ‘Taryanga ndi kumwa pa masu pinu, kweniso mwasambizanga mumisewu yidu.’+ 27 Kweni iyu wazakukukambiyani kuti, ‘Ndiziŵaku cha ko mwatuwa. Tuwanipu yapa, mosi yimwi akuchita vinthu vambula urunji!’ 28 Kweniko ndiku mwamuliya ndi kukukuta minyu nginu asani mwaziwona Abrahamu, Isaki, Yakobe ndi achimi wosi mu Ufumu waku Chiuta, kweni yimwi mwazamuponyeka kubwalu.+ 29 Kweniso ŵanthu azamutuwa kuvuma,* kuzambwi,* kunkhondi,* ndi kumwera, ndipu azamuja pathebulu mu Ufumu waku Chiuta. 30 Ndipu awonani! pe ŵanthu wo ŵe kukumaliya wo azamuja kukwamba ndipuso pe ŵanthu wo ŵe kukwamba wo azamuja kukumaliya.”+

31 Pa nyengu yeniyo, Afarisi anyaki anguza kwaku Yesu ndi kumukambiya kuti: “Nyamukani, tuwaniku kunu chifukwa Herodi wakhumba kukubayani.” 32 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Lutani, mukamukambiyi kambwi yo kuti, ‘Awona! ndituzga viŵanda ndi kuchizga ŵanthu msanawale ndi mawa, kweni pa zuŵa lachitatu ndimalizengi ntchitu yangu.’ 33 Kweni nditenere kulutirizga ulendu wangu msanawale ndi mawa kweniso mawaliya, chifukwa vingachitika cha kuti mchimi wabayikiyi kubwalu kwa Yerusalemu.+ 34 Yerusalemu, Yerusalemu, wakubaya achimi ndipuso wakuponya mya ŵanthu wo angutumika kwaku yiwi!+ Kanandi ndakhumbanga kuwunganisa ŵana ŵaku nge mo nyakhutu wawunganisiya ŵana ŵaki mumapapa ngaki! Kweni yiwi ungukana.+ 35 Awonani! Chiuta wakujowoliyani nyumba yinu.+ Nditikukambiyani, mundiwonengi so cha mpaka po mwazamukambiya kuti, ‘Ngwakutumbikika yo watuza mu zina laku Yehova!’”*+

14 Nyengu yinyaki pa zuŵa la Sabata, Yesu wanguluta kuchirya chakurya kunyumba ya yumoza wa alongozgi ŵa Afarisi, ndipu yiwu amulereseskanga ukongwa. 2 Awonani! panthazi paki penga munthu munyaki yo watamanga nthenda yakutupama. 3 Sonu Yesu wangufumba ŵanthu wo aliziŵanga umampha Dangu* kweniso Afarisi kuti: “Kumbi ntchakwenere kuchizga pa zuŵa la Sabata pamwenga cha?”+ 4 Kweni yiwu anguja ŵaka cheti. Sonu Yesu wanguto munthu yo, wangumuchizga ndipu wangumukambiya kuti wakengi. 5 Pavuli paki wanguŵafumba kuti: “Ndiyani waku yimwi yo asani ng’ombi yaki pamwenga mwana waki wangawa muchisimi+ pa zuŵa la Sabata wangaleka kumutuzgamu mwaliŵi?”+ 6 Yiwu angutondeka kumumuka.

7 Sonu wati wawona kuti ŵanthu wo angudanika ajisankhiyanga malu ngakuzirwa ukongwa, wanguŵakambiya ntharika.+ Iyu wanguŵakambiya kuti: 8 “Asani munthu wakudana ku phwandu la nthengwa, ungajanga pamalu ngakuzirwa ukongwa cha.+ Chifukwa panyaki munthu munyaki wakutumbikika kuluska yiwi nayu so wadanika. 9 Pavuli paki, yo wakudanani mosi wangaza ndi kukamba kuti, ‘Yaŵa ndiwu aje po yiwi waja.’ Asani vaŵa viyo uchitengi soni kuchija pamalu ngambula kuzirwa. 10 Kweni asani wadanika, luta ndipu ukaje pamalu ngambula kuzirwa, kuti asani munthu yo wakudanani waza, wazikukambiyi kuti, ‘Ayimwi, kajeni pamalu ngakuzirwa pa.’ Asani vaŵa viyo utumbikikengi pa masu pa ŵanthu wo wadanikiya nawu limoza.+ 11 Chifukwa weyosi yo watijikuzga, wayuyulikengi ndipu weyosi yo watijiyuyuwa, wakwezekengi.”+

12 Yesu wangukambiya so munthu yo wangumudana kuti: “Asani wanozga chakurya chamsana pamwenga chamazulu, ungadananga abwezi ŵaku cha, pamwenga aku ŵaku ndi avurwa ŵaku, pamwenga abali ŵaku kweniso anyaku akukhupuka. Chifukwa asani wachita viyo, nawu so angazikudana, ndipu vazamuja nge kuti atikuweze. 13 Kweni asani unozga phwandu, dana akavu, akupunduka, vilima kweniso achibulumutiya.+ 14 Ndipu wazamukondwa chifukwa chakuti alivi chakuti akuweze. Pakuti wazamulonde mphotu mu nyengu ya chiyuka+ cha ŵanthu arunji.”

15 Yumoza wa ŵanthu wo angudanika wati wavwa venivi wangukamba kuti: “Ngwakukondwa munthu yo waturya* mu Ufumu waku Chiuta.”

16 Yesu wangukambiya munthu yo kuti: “Munthu munyaki wangunozga phwandu likulu ndi mazulu+ ndipu wangudana ŵanthu anandi. 17 Nyengu ya chakurya chamazulu yati yakwana, wangutuma kapolu waki kuti wakakambiyi ŵanthu akudanika kuti, ‘Zaningi, chifukwa vosi vanozgeka kali.’ 18 Kweni wosi angwamba kupereka vifukwa vakukaniya.+ Wakwamba wangumukambiya kuti, ‘Ndikugula munda, sonu ndikhumba kuti ndiluti kuchiwuwona. Pepani ukongwa, ndifikengi cha.’ 19 Munyaki wangukamba kuti, ‘Ndagula ng’ombi 10 zapagoli, sonu ndikhumba kuti ndiluti kuchiziyesa. Pepani ukongwa, ndifikengi cha.’+ 20 Ndipu munyaki wangukamba kuti, ‘Ndato ŵaka sonu munthukazi, mwaviyo ndizengi cha.’ 21 Sonu kapolu yo wanguza ndi kukambiya mbuyaki. Ndipu mbuyaki wangukwiya ndi kukambiya kapolu yo kuti, ‘Luta liŵi mumisewu yikuluyikulu ndi mutinthowa ta mutawuni, ukato akavu, akupunduka, achibulumutiya ndi vilima, ndipu ukazi nawu kunu.’ 22 Kapolu yo wati waweku, wangukambiya mbuyaki kuti, ‘Ambuya vo mungukamba vachitika kweni munyumba mweche malu.’ 23 Sonu mbuyaki wangumukambiya kuti, ‘Luta mumisewu ndi mutinthowa, kaŵachiski kuti ŵazi ndi chilatu chakuti nyumba yangu yizazi.+ 24 Chifukwa nditikukambiyani kuti palivi yumoza wa ŵanthu wo angudanika yo wazamulaŵa chakurya changu chamazulu.’”+

25 Sonu chigulu cha ŵanthu chayendanga ndi Yesu ndipu wangung’anamuka ndi kuŵakambiya kuti: 26 “Asani munthu watuza kwaku ini ndipu waleka kutinkha* awisi, anyina, muwolu waki, ŵana ŵaki, aku ŵaki ndi avurwa ŵaki, azichi ŵaki kweniso waleka kutinkha chinanga mbumoyu waki,+ wangaja cha wakusambira wangu.+ 27 Weyosi yo waleka kupinga chimiti chaki chakutombozgekiyapu* ndi kundilondo, wangaja cha wakusambira wangu.+ 28 Mwakuyeruzgiyapu, ndiyani waku yimwi yo asani wakhumba kuzenga nyumba yakuthopoka waleka kuja dankha pasi ndi kuŵerengese kuti wawoni asani we ndi ndalama zakukwana kuti wayimalizi? 29 Asani wangaleka kuchita viyo, mbwenu wazengengi ŵaka fawundeshoni pe kwambula kuyimaliza ndipu ŵanthu wosi akuwona ayambengi kumunena. 30 Yiwu akambengi kuti: ‘Munthu uyu wangwamba ŵaka kuzenga kweni watondeka kumaliza.’ 31 Pamwenga ndi fumu niyi yo yingaluta kuchichita nkhondu ndi fumu yinyaki kwambula kuja dankha pasi ndi kufumbiya zeru kuti yiwoni asani asilikali ŵaki 10,000, angafiska kulimbana ndi fumu yinyaki yo ye ndi asilikali 20,000? 32 Kukamba uneneska, asani yawona kuti yingafiska cha, fumu yo yingakhumbika kutuma nthumi kuti zikakumani ndi fumu yinyaki yo yeche kutali kuchipempha kuti aje pachimangu. 33 Mwakuyanana ŵaka, ziŵani kuti weyosi waku yimwi yo watondeka kusiya katundu waki yosi, wangaja cha wakusambira wangu.+

34 “Kukamba uneneska, mche ngwamampha. Kweni asani wasukuluka, ntchinthu wuli cho chiwunowesengi?+ 35 Ungagwira ntchitu cha mudongu ndipuso ungaja cha manyowa. Ŵanthu atiwutaya. Yo we ndi makutu kuti wavwi, wavwi.”+

15 Sonu akusonkhesa msonkhu wosi ndipuso ŵanthu akubuda awungananga kwaku Yesu kuti amuvwisiyi.+ 2 Ndipu Afarisi ndi alembi ang’ung’utanga kuti: “Munthu uyu walonde ŵanthu akubuda kweniso waturya nawu.” 3 Pavuli paki wanguŵakambiya ntharika yakuti: 4 “Kumbi ndiyani waku yimwi yo asani wangaŵa ndi mbereri 100 ndipu yimoza yingasoŵa, wangatondeka kusiya zinyaki 99 muchipululu ndi kuchipenja yo yasoŵa mpaka po wayisaniriya?+ 5 Asani wayisaniya, watiyinyamuwa pamapewa ngaki ndipu wakondwa. 6 Ndipu asani wafika kunyumba, wadana abwezi ŵaki ndi anyaki ndipu watiŵakambiya kuti, ‘Tiyeni tikondwe limoza, chifukwa mbereri yangu yo yingusoŵa ndayisaniya.’+ 7 Mwakuyanana ŵaka, nditikukambiyani kuti kuchanya kwazamukuŵa likondwa likulu chifukwa cha munthu yumoza wakubuda yo walapa,+ kuluska ŵanthu arunji akujumpha 99 wo akhumbika kulapa cha.

8 “Pamwenga ndi munthukazi nuyu yo asani wangaŵa ndi madirakima* 10, ndipu dirakima* yimoza yingasoŵa, wangaleka kumbulika nyali, kupeyapeya munyumba mosi ndi kupenjesesa mpaka po wayisaniriya? 9 Asani wayisaniya, wadana abwezi ŵaki* ndi anyaki ndipu watiŵakambiya kuti, ‘Tiyeni tikondwe limoza, chifukwa dirakima* yangu yo yingusoŵa ndayisaniya.’ 10 Mwakuyanana ŵaka, nditikukambiyani kuti angelu aku Chiuta akondwa ukongwa asani munthu yumoza wakubuda walapa.”+

11 Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Munthu munyaki wenga ndi ŵana anthulumi ŵaŵi. 12 Ndipu mumana wangukambiya awisi kuti, ‘Ada, mundigaŵiyeku chigaŵa changu pa chuma chinu.’ Sonu awusewu anguŵagaŵiya chuma cho. 13 Pati pajumpha mazuŵa ngamanavi, mwana mumana wangupanganya katundu waki yosi ndipu wanguluta kucharu chakutali. Ndipu we kweniko, wangusakaza chuma chaki chosi mwakuchita vinthu viheni. 14 Wati wasakaza chuma chaki chosi, mucharu cho munguwa nja ndipu wangwamba kusuzgika ukongwa. 15 Ndipu wanguluta ndi kuchijipereka ku munthu munyaki yo wenga zika ya charu cho, ndipu munthu yo wangumutuma kumasala ngaki kuti wakamuryisiyengi nkhumba.+ 16 Iyu wakhumbiranga vakurya vo nkhumba zaryanga, kweni pengavi munthu yo wangumupaskaku kanthu.

17 “Sonu wati wayamba so kuŵanaŵana umampha, wangukamba kuti, ‘Ada ŵe ndi aganyu anandi wo apaskika chakurya chinandi, kweni ini nditufwa ŵaka ndi nja kunu! 18 Ndisokengi ndi kuluta kwa ada, ndipu ndakuŵakambiya kuti: “Ada, ndanangiya kuchanya kweniso yimwi. 19 Nditenere kudanika mwana winu so cha. Ndije waganyu winu.”’ 20 Sonu wangusoka ndi kuluta kwa awisi. We chapataliku, awisi angumuwona ndipu anguchita chitima, angumutchimbiriya, angumuvumbatiya* ndi kumufyofyontha. 21 Pavuli paki, mwana yo wanguŵakambiya kuti, ‘Ada, ndanangiya kuchanya ndipuso yimwi.+ Nditenere kudanika mwana winu so cha.’ 22 Kweni awisi angukambiya akapolu ŵawu kuti, ‘Zani liŵi ndi mkhanju wamampha ukongwa, mumuvwaliki, mumuvwaliki so mpheti ndi sapatu. 23 Katoni so tholi lakututuŵa* ndi kubaya kuti tosi tiryi ndi kusekere. 24 Chifukwa mwana wangu uyu wenga wakufwa, kweni sonu ngwamoyu;+ wangusoŵa kweni sonu wasanirika.’ Ndipu angwamba kukondwa.

25 “Sonu mwana wawu mura wenga kumunda, wachiweku wangufika pafupi ndi nyumba ndipu wanguvwa ŵanthu achimba sumu ndi kuvina. 26 Iyu wangudana yumoza wa ateŵeti ndi kumufumba vo vachitikanga. 27 Mteŵeti yo wangumukambiya kuti, ‘Mvurwa winu waza, ndipu awusemwi abaya tholi lakututuŵa chifukwa waweku we umampha.’ 28 Kweni iyu wangukwiya ndipu wangukana kusere munyumba. Pavuli paki awisi anguza ndi kwamba kumuŵeyere. 29 Iyu wangumuka awisi kuti, ‘Awonani! Vyaka vosi ivi ndaja ndichikugwiriyani ntchitu nge kapolu, ndipu ndikulekapu cha kuvwiya marangu nginu chinanga nkhamoza, kweni mukundipaskapu cha chinanga nkhamwana ka mbuzi kuti ndikondwi ndi abwezi ŵangu. 30 Kweni po waziya ŵaka mwana winu yo wakusakaza chuma chinu ndi mahuli, mwamubayiya tholi lakututuŵa.’ 31 Sonu yiwu angukambiya mwana wawu kuti, ‘Wamwana wangu, waja nani kwa nyengu yosi iyi, ndipu vinthu vangu vosi, vaku. 32 Kweni titenere kukondwa ndi kusekere, chifukwa mvurwa waku uyu wenga wakufwa, kweni sonu ngwamoyu; wangusoŵa kweni sonu wasanirika.’”

16 Pavuli paki, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Munthu munyaki wakukhupuka wanguvwa kuti mteŵeti waki wakuwonere nyumba watimusakaziya katundu. 2 Sonu wangumudana ndi kumukambiya kuti, ‘Ndituvwa vamampha cha vaku yiwi. Kalembi lipoti lakulongo mo wagwiriya ntchitu, chifukwa ulutirizgengi cha kuja mteŵeti wakuwonere nyumba.’ 3 Sonu mteŵeti wakuwonere nyumba wanguti mumtima mwaki, ‘Ndichitengi wuli pakuti abwana akhumba kundilonda udindu wakuwonere nyumba? Ndilivi nthazi zakukumbiya, ndipu kupempha naku ndichita soni. 4 Oho! Ndaziŵa cho ndichitengi kuti ŵanthu akandilonde munyumba zawu asani ndatuzgikapu pa udindu wakuwonere nyumba.’ 5 Sonu wangudana ŵanthu wo ŵenga ndi ngongoli kwa abwana ŵaki, ndipu wakwamba wangumufumba kuti, ‘Kumbi we ndi ngongoli zilinga kwa abwana ŵangu?’ 6 Iyu wangumuka kuti, ‘Miyesu* 100 ya mafuta nga maolivi.’ Iyu wangumukambiya kuti, ‘Eni chikalata cho tingulemberana, uje pasi ndi kulemba miyesu 50 mwaliŵi.’ 7 Pavuli paki wangukambiya munthu munyaki kuti, ‘Nanga yiwi we nawu ndi ngongoli zilinga?’ Iyu wangumuka kuti, ‘Miyesu yikuluyikulu* 100 ya tirigu.’ Iyu wangukamba kuti, ‘Eni chikalata cho tingulemberana ndipu ulembi miyesu 80.’ 8 Chinanga kuti mteŵeti yo wenga muheni, kweni bwana waki wangumulumba chifukwa wanguchita vinthu mwazeru.* Pakuti ŵana a mu nyengu yinu* achita vinthu mwazeru ndi anyawu a mu mugonezi wawu kuluska ŵana a ukweru.+

9 “Nditikukambiyani so kuti: Jisaniriyeni abwezi mwakugwiriskiya ntchitu chuma chambula urunji,+ kuti asani chamala, akakulondiyeni mumalu ngakujamu kwamuyaya.+ 10 Munthu wakugomezgeka pa chinthu chimana, ngwakugomezgeka so pa chinthu chikulu, ndipu munthu yo ngwambula urunji pa chinthu chimana, ngwambula so urunji pa chinthu chikulu. 11 Mwaviyo asani mutondeka kugomezgeka pa chuma chambula urunji, ndiyani wangakusungisani chuma chauneneska? 12 Ndipu asani mwatondeka kulongo kuti mwe akugomezgeka pa vinthu va ŵanthu anyaki, ndiyani wazakukupaskani chinthu kuti chije chinu?+ 13 Palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi, chifukwa watinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki, pamwenga wagomezgekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki. Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa Chuma pa nyengu yimoza.”+

14 Sonu Afarisi wo ayanjanga ndalama avwanga vosi venivi ndipu angwamba kumung’ola.+ 15 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Yimwi mutijikamba kuti mwe arunji pa masu pa ŵanthu,+ kweni Chiuta waziŵa mitima yinu.+ Chifukwa chinthu cho ŵanthu awona kuti ntchapachanya, Chiuta watichiwona kuti ntchakuseruska.+

16 “Dangu* ndipuso vo achimi akulemba vingupharazgika mpaka mu nyengu yaku Yohane. Kweni kutuliya pa nyengu yeniyi, Ufumu waku Chiuta ndiwu upharazgika nge uthenga wamampha, ndipu ŵanthu amitundu yosi atesesa kuwupenja.+ 17 Nditikuneneskiyani, ntchipusu kuti kuchanya ndi charu chapasi vituwepu, kuluska kuti kachigaŵa kamoza ka chilembu cha mu Dangu* katondeki kufiskika.+

18 “Weyosi yo wapata muwolu waki ndi kuto munthukazi munyaki, wachita chigololu, ndipu weyosi yo wato munthukazi wakupatika yo, nayu wachita chigololu.+

19 “Kwenga munthu wakukhupuka yo wavwalanga malaya ngamtundu wapepo ndipuso salu zamampha ukongwa, ndipu wazayanga ndi vinthu vaki vakudula zuŵa ndi zuŵa. 20 Kweni munthu munyaki wakupemphesa yo wadanikanga kuti Lazaro yo wenga ndi vilonda liŵavu losi, ayanjanga kumuŵika pa geti la munthu wakukhupuka. 21 Lazaro wakhumbiranga kurya vinthu vo vambotokanga kutuliya pathebulu la munthu wakukhupuka. Ndipu chinanga mbagalu nawu azanga ndi kunyanga vilonda vaki. 22 Pati pajumpha nyengu, munthu wakupemphesa yo wangufwa ndipu angelu angumutole pafupi ndi* Abrahamu.

“Munthu wakukhupuka nayu wangufwa ndipu wanguŵikika mumuwunda. 23 We mu Dindi,* wangulereska kuchanya wachitombozgeka, ndipu wanguwona Abrahamu kutali ndipuso Lazaro yo wenga nayu pafupi.* 24 Sonu iyu wangudaniriza kuti, ‘Ada Abrahamu, ndichitiyeni lisungu. Tumani Lazaro kuti wabizgi kasongu ka chikumbu chaki mumaji kuti wazizirisi lilimi langu, chifukwa ndakomwa ndi kulilima kwa motu.’ 25 Kweni Abrahamu wangumukambiya kuti, ‘Wamwana, kumbuka kuti yiwi wazayanga ndi vinthu vinandi vamampha weche wamoyu, kweni Lazaro wasuzgikanga ukongwa. Lazaro wakondwa sonu kweni yiwi usuzgika. 26 Kweniso pakati paku isi ndi yimwi, pe chinkhwawu chikulu, mwakuti palivi munthu yo wangatuwa kunu kuza kwaku yimwi, pamwenga yo wangatuwa ko kuza kwaku isi.’ 27 Pavuli paki munthu wakukhupuka yo wangukamba kuti, ‘Pakuti ve viyo, nditikupemphani ada kuti mutumeni waluti kunyumba ya ada, 28 chifukwa nde ndi abali ŵangu ankhondi. Iyu wakaŵapaski ukaboni wakukwana ndi chilatu chakuti nawu aleki kuza kumalu ngakutombozgekiyaku.’ 29 Kweni Abrahamu wangumukambiya kuti, ‘Yiwu ŵe ndi vo Mozesi wakulemba ndipuso vo achimi akulemba, avwiyi venivo.’+ 30 Sonu munthu yo wangukamba kuti, ‘Awa ada Abrahamu, kweni asani kungaluta munthu munyaki yo watuwa kwa akufwa, amulapa.’ 31 Iyu wangumukambiya kuti, ‘Asani atondeka kuvwiya vo Mozesi+ ndipuso achimi akulemba, ndikuti munthu yo wayuskika ku nyifwa nayu angamuvwiya cha.’”

17 Pavuli paki, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Vakuguŵiska vitondekengi cha kuŵapu. Kweni soka munthu yo wachitiska vakuguŵiska! 2 Vatingi vimuŵiyengi umampha ukongwa asani chimwa chakupere chingumangika mukhosi mwaki ndi kumuponya munyanja, kuluska kuti waguŵiski kamoza mwa tiŵana iti.+ 3 Phweriyani! Asani mubali waku wachita ubudi, umuchenyi+ ndipu asani walapa, umugowoke.+ 4 Chinanga wangakunangiya maulendu 7 pa zuŵa, ndipu waza so maulendu 7 kwaku yiwi kuzikukambiya kuti, ‘Ndalapa,’ utenere kumugowoke.”+

5 Sonu akutumika angukambiya Ambuya kuti: “Tisazgiyeniku chivwanu.”+ 6 Ambuya angukamba kuti: “Asani mungaŵa ndi chivwanu, chinanga chingaŵa nge kanje ka kamganji, mwazamukambiya chimiti cha malubeni* ichi kuti, ‘Chesuka panu, ukajipandi munyanja!’ ndipu chazakukuvwiyani.+

7 “Ndiyani waku yimwi yo wangakambiya kapolu waki yo watuwa ŵaka kumunda pamwenga kukuliska viŵetu kuti, ‘Iza panu pathebulu liŵi, uziryi’? 8 Asi mumalu mwaki wangamukambiya kuti, ‘Ndinozge chakurya chamazulu, vwala epuloni ndipu unditeŵete mpaka po ndamaliya kurya ndi kumwa, ndipu pavuli paki nawi ungarya ndi kumwa’? 9 Ndipuso iyu wamuwongengi cha kapolu yo, chifukwa wagwira ntchitu yo wakupaskika. 10 Mwakuyanana ŵaka, asani mwagwira ntchitu yosi yo mukupaskika, mukambengi kuti: ‘Te akapolu ŵaka. Tachita vo takhumbikanga kuchita.’”+

11 Yesu wachiluta ku Yerusalemu, wangujumpha pakati pa Samariya ndi Galileya. 12 Ndipu wachisere mumuzi unyaki, ŵanthu 10 wo ŵenga ndi makhati angukumana nayu, kweni anguma pataliku.+ 13 Yiwu angudaniriza kuti: “Yesu, Msambizi, tichitiyeni lisungu!” 14 Wati waŵawona wanguŵakambiya kuti: “Lutani mukajilongo kwa asembi.”+ Sonu achiluta, angutoweseka.+ 15 Yumoza waku yiwu wati wawona kuti wachizgika, wanguwelere ndipu wakankhuskanga Chiuta mwakudaniriza. 16 Iyu wangujikama pamaphazi ngaku Yesu mpaka chisku chaki pasi ndipu wamuwonganga. Kweniso munthu mwenuyu wenga Msamariya.+ 17 Yesu wangukamba kuti: “Asi ŵanthu wosi 10 atoweseka? Nanga anyaki 9 ŵe pani? 18 Kumbi walipu munyaki yo wawelere kuti wakankhuski Chiuta, kupatuwaku munthu uyu wamtundu unyaki?” 19 Pavuli paki, Yesu wangukambiya munthu yo kuti: “Soka, lutanga; chivwanu chaku chakuchizga.”+

20 Afarisi ŵati amufumba nyengu yo Ufumu waku Chiuta uziyengi,+ Yesu wanguŵamuka kuti: “Ufumu waku Chiuta uzengi mu nthowa yakuti ŵanthu wosi azichiti kuwuwona cha; 21 pamwenga kuti ŵanthu azichiti kukamba kuti, ‘Wonani kunu!’ pamwenga, ‘Kuwa!’ Chifukwa awonani! Ufumu waku Chiuta we pakati pinu.”+

22 Pavuli paki Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Mazuŵa ngatuza penipo mwazamukhumbira kuwona limoza la mazuŵa nga Mwana wa munthu, kweni mwazakuliwona cha. 23 Ndipu ŵanthu azakukukambiyani kuti, ‘Wonani kuwa!’ pamwenga, ‘Wonani kunu!’ Mungazilutangaku cha pamwenga kuŵalondo.+ 24 Chifukwa nge mo limphezi ling’animiya kutuwa kuchigaŵa chinyaki cha kuchanya kufika kuchigaŵa chinyaki cha kuchanya, ndimu so vazamuŵiya mu zuŵa+ la Mwana wa munthu.+ 25 Kweni chakwamba, watenere kukumana ndi masuzgu nganandi ndipuso mugonezi uwu umukanengi.+ 26 Kweniso, nge mo venge mu mazuŵa ngaku Nowa,+ ndimu so vazamuŵiya mu mazuŵa nga Mwana wa munthu.+ 27 Pakuti mu mazuŵa ngo, ŵanthu aryanga, amwanga, anthulumi atonga ndipu anthukazi ayirwanga mpaka pa zuŵa lo Nowa wanguselere muchombu*+ ndipu Chigumula chinguza ndi kuŵananga wosi.+ 28 Vazamuja so nge mo venge mu mazuŵa ngaku Loti,+ pakuti ŵanthu aryanga, amwanga, agulanga, agulisanga, apandanga ndipuso azenganga. 29 Kweni pa zuŵa lo Loti wangutuliyamu mu Sodomu, motu ndi sulufule vinguwa nge vuwa kutuwa kuchanya ndipu vinguŵananga wosi.+ 30 Ndimu so vazamuŵiya pa zuŵa lo Mwana wa munthu wazamuvumbulikiya.+

31 “Pa zuŵa lo, munthu yo we pachanya pa nyumba ndipu katundu waki we munyumba, wangazisikanga cha kuti wakato katundu waki, kweniso munthu yo we kumunda wangaziweriyanga ku vinthu vo wasiya kuvuli cha. 32 Kumbukani muwolu waku Loti.+ 33 Weyosi yo wapenja kutaska umoyu waki wazakuwutaya, kweni weyosi yo wataya umoyu waki, wazakuwutaska.+ 34 Nditikukambiyani, mu usiku weniwo, ŵanthu ŵaŵi azamugona pabedi limoza, yumoza wazamutoleka, kweni munyaki wazamujowoleka.+ 35 Anthukazi ŵaŵi azamuja kuti apera pachakuperiyapu chimoza, yumoza wazamutoleka, kweni munyaki wazamujowoleka.” 36* —— 37 Sonu angumufumba kuti: “Nunkhu Ambuya?” Yesu wangumuka kuti: “Ko kwe thupi, nombu ziwunganengi kweniko.”+

18 Sonu Yesu wangulutirizga kuŵakambiya ntharika yakulongo kukhumbika kwa kupemphera nyengu zosi kweniso kwambula kuleka.+ 2 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mutawuni yinyaki mwenga wakweruzga yo walekanga kopa Chiuta ndipuso watumbikanga munthu weyosi cha. 3 Mutawuni yeniyi mwenga so munthukazi yo wenga choko ndipu walutanga kaŵikaŵi kwa wakweruzga yo ndi kukamba kuti, ‘Muwonesesi kuti mwayeruzga mwaurunji pakati paku ini ndi munthu yo nde nayu ndi mulandu.’ 4 Pakwamba wakweruzga yo wakhumbanga cha, kweni pavuli paki, mumtima mwaki wangukamba kuti, ‘Chinanga kuti nditopa Chiuta cha ndipuso nditumbika munthu weyosi cha, 5 kweni pakuti munthukazi uyu walutirizga kundisuzga, ndiwonesesengi kuti ndayeruzga mulandu waki mwaurunji kuti waleki kulutirizga kuza kwaku ini kuzindisuzga* ndi vo wakhumba.’”+ 6 Sonu Ambuya angukamba kuti: “Wonani vo wakweruzga uyu wangukamba chinanga kuti wenga wambula urunji! 7 Sonu kumbi Chiuta wangatondeka kuwonesesa kuti urunji wachitikiya akusankhika ŵaki wo atimuliriya msana ndi usiku,+ chinanga kuti wachita nawu vinthu mwakuzikira?+ 8 Nditikuneneskiyani kuti wawonesesengi kuti urunji waŵachitikiya mwaliŵi. Kweni asani Mwana wa munthu waziza, kumbi wazamusaniya chivwanu chenichi* pacharu chapasi?”

9 Ŵanthu wo agomezganga kuti mbarunji kweniso wo awonanga anyawu nge kuti mbanthu cha, wanguŵakambiya ntharika iyi yakuti: 10 “Ŵanthu ŵaŵi angukwere kunyumba yakusopiyamu kuchipemphera. Munyaki wenga Mfarisi ndipu munyaki wenga wakusonkhesa msonkhu. 11 Mfarisi wangusoka ndi kwamba kupemphera mumtima mwaki kuti, ‘Yimwi Chiuta, nditikuwongani kuti ini ndiyanana cha ndi ŵanthu anyaki wosi wo mbakuphanga, ambula urunji, achigololu pamwenga nge wakusonkhesa msonkhu uyu. 12 Ini ndifunga kaŵi sabata yeyosi ndipuso ndipereka chatchumi pa vinthu vosi vo ndisaniya.’+ 13 Kweni wakusonkhesa msonkhu wanguma chapataliku ndipu wakhumbanga cha chinanga nkhulereska kuchanya kweni wajipumanga pa chifuŵa ndi kukamba kuti, ‘Yimwi Chiuta, ndichitiyeni lisungu, nde munthu wakubuda.’+ 14 Nditikukambiyani kuti munthu uyu wachisikiya kunyumba kwaki wenga murunji kuluska Mfarisi.+ Chifukwa weyosi yo watijikuzga wayuyulikengi, ndipu weyosi yo watijiyuyuwa, wakwezekengi.”+

15 Sonu ŵanthu azanga so ndi ŵana ŵawu anamana kuti waŵakwaski, kweni akusambira ŵaki ŵati awona venivi, anguŵakalipiya.+ 16 Kweni Yesu wangudana ŵana wo, ndipu wanguti: “Alekeni ŵana azi kwaku ini, mungaŵakanizanga cha, chifukwa Ufumu waku Chiuta ngwa ŵanthu a nge ŵana ŵenaŵa.+ 17 Nditikuneneskiyani kuti weyosi yo watondeka kulonde Ufumu waku Chiuta nge mwanamana, wazamuserepu cha mu Ufumu wo.”+

18 Ndipu yumoza wa alongozgi wangufumba Yesu kuti: “Msambizi wamampha, kumbi ndikhumbika kuchitanji kuti ndizilonde umoyu wamuyaya?”+ 19 Yesu wangumumuka kuti: “Ntchifukwa wuli utindidana kuti wamampha? Wamampha walipu yumoza pe, yo ndi Chiuta.+ 20 Asi utingaziŵa marangu ngakuti: ‘Ungachitanga chigololu cha,+ ungabayanga munthu cha,+ ungabanga cha,+ ungaperekanga ukaboni waboza cha+ ndipuso utumbikengi awusu ndi anyoku?’”+ 21 Sonu iyu wangumukambiya kuti: “Ndaja ndichisunga marangu ngosi ngenanga kwamba pa unamana wangu.” 22 Wati wavwa venivi, Yesu wangumukambiya kuti, “Pe chinthu chinyaki so chimoza cho ukhumbika kuchita. Ukagulisi vinthu vosi vo we navu ndipu ndalama zaki ukapaski akavu. Asani wachita viyo, uŵengi ndi chuma kuchanya ndipu uzi kuti uzije wakusambira wangu.”+ 23 Wati wavwa venivi, wanguchita chitima ukongwa chifukwa wenga wakukhupuka ukongwa.+

24 Yesu wangumulereska ndi kumukambiya kuti: “Vazamukuŵa vakusuzga ukongwa kuti ŵanthu wo ŵe ndi ndalama azisere mu Ufumu waku Chiuta!+ 25 Kukamba uneneska, ntchipusu kuti ngamila yisere pajisu la zingani, kuluska kuti munthu wachuma wasere mu Ufumu waku Chiuta.”+ 26 Ŵanthu wo anguvwa venivi angufumba kuti: “Sonu ndiyani yo wangataskika?”+ 27 Yesu wanguŵamuka kuti: “Vinthu vo ŵanthu angatondeka kuchita, Chiuta wangatondeka cha.”+ 28 Sonu Peturo wangumuka kuti: “Awonani! Taleka vinthu vidu vosi ndi kulondo yimwi.”+ 29 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani kuti palivi munthu yo waleka nyumba, muwolu waki, avurwa ŵaki, aku ŵaki, apapi ŵaki kweniso ŵana chifukwa cha Ufumu waku Chiuta,+ 30 yo wangatondeka kulonde vinthu vinandi mu nyengu yinu kweniso umoyu wamuyaya mu nyengu yo yituza.”*+

31 Pavuli paki Yesu wangutole akusambira ŵaki 12 pamphepeti ndi kwamba kuŵakambiya kuti: “Awonani! Tiluta ku Yerusalemu ndipu vinthu vosi vo vikulembeka ndi achimi vakukwaskana ndi Mwana wa munthu, vamufiskika.+ 32 Mwakuyeruzgiyapu, iyu wamuperekeka ku ŵanthu amitundu yinyaki,+ ndipu akumunyoza,+ akumuwayusa ndipuso akumufunyiya mata.+ 33 Ndipu pavuli pakuti amukhwechuwa, akumubaya,+ kweni pa zuŵa lachitatu wazamuyuka.”+ 34 Kweni yiwu anguziŵa cha kuti vinthu venivi ving’anamuwanji, chifukwa mazu ngenanga ngangubisika kwaku yiwu ndipu anguvwisa cha vo Yesu wakambanga.

35 Sonu Yesu we pafupi kufika ku Yeriko, munthu wachibulumutiya wanguja mumphepeti mwa msewu ndipu wapemphesanga.+ 36 Wati wavwa chigulu cha ŵanthu chichijumpha, wangwamba kufumba vo vachitikanga. 37 Ŵanthu wo, angamukambiya kuti: “Kujumpha Yesu wa ku Nazareti!” 38 Wati wavwa venivi, wangwamba kudaniriza kuti: “Yesu Mwana waku Davidi, ndichitiyeni lisungu!” 39 Ndipu ŵanthu wo ŵenga nayu pafupi angwamba kumukalipiya ndi kumukambiya kuti waje cheti, kweni ndipu wadanirizanga so ukongwa kuti: “Mwana waku Davidi, ndichitiyeni lisungu!” 40 Pavuli paki, Yesu wanguma ndipu wangulamula kuti azi nayu kwaku iyu. Wati waza pafupi, Yesu wangumufumba kuti: 41 “Ukhumba kuti ndikuchitiyenji?” Munthu yo wangumuka kuti: “Ambuya, ndikhumba kuti ndiyambi so kulereska.” 42 Sonu Yesu wangumukambiya kuti: “Yamba kulereska; chivwanu chaku chakuchizga.”+ 43 Nyengu yeniyo, wangwamba so kulereska ndipu wangwamba kulondo Yesu+ ndi kukankhuska Chiuta. Sonu ŵanthu wosi ŵati awona venivi anguthamika Chiuta.+

19 Pavuli paki, Yesu wangusere mu Yeriko ndipu wajumphangamu ŵaka nthowa. 2 Sonu kweniko kwenga munthu munyaki zina laki Zakeyu, yo wenga mura wa akusonkhesa msonkhu kweniso wenga wakukhupuka. 3 Iyu wakhumbisiskanga kuwona Yesu, kweni watondekanga chifukwa cha chigulu cha ŵanthu pakuti wenga mufupi. 4 Sonu wangutchimbiriya panthazi ndi kukwera muchimiti cha mkuyu kuti wamuwoni, pakuti wenga pafupi kujumpha nthowa yeniyo. 5 Yesu wati wafika penipo, wangulereska muchanya ndipu wangumukambiya kuti: “Zakeyu, sika liŵi chifukwa msanawale nditenere kuja munyumba yaku.” 6 Wati wavwa venivi, wangusika mwaliŵi ndipu wangumulonde mwalikondwa nge mulendu. 7 Ŵanthu wosi ŵati awona ivi angwamba kung’ung’uta kuti: “Waluta kunyumba ya munthu wakubuda.”+ 8 Kweni Zakeyu wangusoka ndi kukambiya Ambuya kuti: “Awonani! Hafu ya vinthu vangu ndiperekengi ku ŵanthu akavu, ndipu chechosi cho ndikuphanga munthu weyosi,* ndimuweziyengi maulendu nganayi.”+ 9 Yesu wati wavwa venivi, wangumukambiya kuti: “Msanawale utaski waza munyumba iyi chifukwa nayu ndi mwana waku Abrahamu. 10 Chifukwa Mwana wa munthu wanguza kuzipenja ndi kutaska ŵanthu akulanda.”+

11 Ŵanthu achivwisiya vinthu venivi, Yesu wangukamba ntharika yinyaki chifukwa wenga kufupi ndi Yerusalemu ndipu aŵanaŵananga kuti ayambengi kuwona Ufumu waku Chiuta nyengu yeniyo.+ 12 Sonu wangukamba kuti: “Mwana wa fumu yinyaki walutanga kucharu chakutali+ kuti wakalonde ufumu ndi kuweku. 13 Iyu wangudanapu akapolu ŵaki 10, wanguŵapaska mamina* 10 ndipu wanguŵakambiya kuti, ‘Kachitiyeni malonda mpaka po ndawere.’+ 14 Kweni ŵanthu a mucharu chaki angumutinkha ndipu angutuma gulu la nthumi kuti limulondo ndi kuchikamba kuti, ‘Tikhumba cha kuti munthu uyu wazije fumu yidu.’

15 “Munthu yo wati walonde ufumu wanguweku ndipu wangudana akapolu wo wanguŵapaska ndalama* kuti wawoni phindu lo asaniya pa malonda ngo achitanga.+ 16 Sonu kapolu wakwamba wanguza ndi kukamba kuti, ‘Ambuya, pa mina yinu yimoza ndasaniriyapu so mamina 10.’+ 17 Mbuyaki wangumukambiya kuti, ‘Wachita umampha ukongwa, ndiwi kapolu wamampha! Pakuti walongo kuti we wakugomezgeka pa chinthu chimana ukongwa, uwoneriyengi matawuni 10.’+ 18 Kapolu wachiŵi nayu wanguza ndipu wangukamba kuti, ‘Ambuya, pa mina yinu yimoza ndasaniriyapu so mamina ngankhondi.’+ 19 Wangukambiya so kapolu mwenuyu kuti, ‘Yiwi nawi uwoneriyengi matawuni ngankhondi.’ 20 Kweni kapolu wachitatu wanguza ndi kukamba kuti, ‘Ambuya, mina yinu iyi, ndinguyibisa musalu. 21 Kukamba uneneska, ndakuwopaningi chifukwa chakuti ndimwi munthu mukali; muto vo mukuleka kusunga, ndipuso muvuna vo mukuleka kumija.’+ 22 Mbuyaki wangumukambiya kuti, ‘Kapolu muheni yiwi, ndikuyeruzgengi mwakugwiriskiya ntchitu mazu nga pamulomu paku. Utiti unguziŵa kuti nde mukali, ndito vo ndikuleka kusunga kweniso ndivuna vo ndikuleka kumija?+ 23 Sonu ungulekiyanji kusunga ndalama yangu kubanki? Ndamweni ndichiweku ndatingi ndilondengi ndalama* yangu pamoza ndi zapachanya.’

24 “Vati vaŵa viyo, mbuya yo wangukambiya ŵanthu wo anguma pafupi kuti, ‘Mulondeni mina ndipu muyipereki kwaku yo we ndi mamina 10.’+ 25 Kweni angumukambiya kuti, ‘Ambuya, we ndi mamina 10 na!’ . . . 26 ‘Nditikukambiyani kuti weyosi yo we navu, wapaskikengi vinandi kweni yo walivi, chinanga ndi vo we navu walondekengi.+ 27 Kweniso zani ndi arwani ŵangu wo alekanga kukhumba kuti ndije fumu yawu ndipu muŵabayi ini ndichiwona.’”

28 Yesu wati wakamba vinthu venivi, wangudanjiyapu kukwere ku Yerusalemu. 29 Ndipu wati wafika pafupi ndi Betifage kweniso Betaniya, mizi yo ye paphiri lo lidanika kuti Phiri la Maolivi,+ wangutuma akusambira ŵaŵi.+ 30 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Lutani mumuzi wo uwoneka po, ndipu asani mwachisere mwamusaniya mwana wa bulu yo amumangiriya, mweniyo chijaliyi munthu wechendakwerepu. Mukamufwatuwi ndi kuza nayu kunu. 31 Ndipu asani munthu munyaki wachikufumbani kuti: ‘Mutimufwatuliyanji?’ mukakambi kuti: ‘Ambuya atimukhumba.’” 32 Mwaviyo, ŵanthu wo anguluta ndipu anguchimusaniya nge mo wanguŵakambiya.+ 33 Kweni achifwatuwa mwana wa bulu, mweneku wanguŵafumba kuti: “Mutimufwatuliyanji?” 34 Yiwu angumuka kuti: “Ambuya atimukhumba.” 35 Sonu anguza nayu kwaku Yesu ndipu anguŵika malaya ngawu ngakubwalu pamwana wa bulu yo ndi kukwezapu Yesu.+

36 Wachiluta, ŵanthu atandikanga malaya ngawu ngakubwalu mumsewu.+ 37 Wati wafika ŵaka pafupi ndi msewu wakuluta ku Phiri la Maolivi, chigulu chosi cha akusambira ŵaki chingwamba kukondwa ndi kuthamika Chiuta mwakudaniriza, chifukwa cha ntchitu zosi zakuziziswa zo anguwona. 38 Yiwu akambanga kuti: “Ngwakutumbikika yo watuza nge Fumu mu zina laku Yehova!* Chimangu kuchanya ndipuso unkhankhu kwaku Chiuta kuchanya ukongwa!”+ 39 Kweni Afarisi anyaki wo ŵenga mu chigulu cho angukamba kuti: “Msambizi, akanizeni akusambira ŵinu.”+ 40 Kweni iyu wangumuka kuti: “Nditikukambiyani kuti, asani yaŵa angaja cheti, mya yidanirizengi.”

41 Sonu wati wafika pafupi ndi Yerusalemu, wanguwona tawuni yo ndipu wanguyiliriya.+ 42 Iyu wanguti: “Yiwi ukaziŵengi msanawale vinthu vakukwaskana ndi chimangu . . . kweni vabisika kwaku yiwi kuti uleki kuviwona.+ 43 Chifukwa mazuŵa ngakuziyengi ngo arwani ŵaku azakukuzingiliza ndi mpanda wakukho wa vinthu vakusongoka ndipu azakukuzunguliya kweniso azakukuyukiya* kutuliya kuvigaŵa vosi.+ 44 Yiwu azakukuwisiya pasi pamoza ndi ŵana ŵaku wo ŵe mwaku yiwi,+ ndipu azamulekamu cha mwaku yiwi mwa pachanya pa mwa unyaki,+ chifukwa unguziŵa cha nyengu yakukuyendere.”

45 Pavuli paki, Yesu wangusere munyumba yakusopiyamu ndipu wangwamba kudikisa ŵanthu wo agulisanga vinthu.+ 46 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Malemba ngatiti, ‘Nyumba yangu yazamuja nyumba yakupempheriyamu,’+ kweni yimwi mwayisambusa mphanji ya ankhungu.”+

47 Yesu walutirizganga kusambiza munyumba yakusopiyamu zuŵa ndi zuŵa. Kweni ŵara ŵa asembi, alembi ndipuso alongozgi a ŵanthu apenjanga nthowa yakuti amubayiyi.+ 48 Kweni angutondeka kusaniya nthowa yo angachitiya venivi, chifukwa ŵanthu anandi azanga kwaku iyu kuzivwisiya.+

20 Zuŵa linyaki wachisambiza ŵanthu munyumba yakusopiyamu ndi kupharazga uthenga wamampha, kunguza ŵara ŵa asembi, alembi ndi ŵara. 2 Yiwu angumufumba kuti: “Tikambiyi, kumbi mazaza ngakuchitiya ivi utuwa nangu pani? Pamwenga ndiyani yo wakukupaska mazaza ngenanga?”+ 3 Iyu wanguŵamuka kuti: “Nani so ndikufumbeningi fumbu ndipu mundimuki: 4 Kumbi ubatizu waku Yohane ukutuliya kuchanya pamwenga ku ŵanthu?” 5 Yiwu angwamba kukambiskana kuti: “Asani tikambengi kuti, ‘Ukutuliya kuchanya,’ wakambengi kuti, ‘Ntchifukwa wuli munguleka kumugomezga?’ 6 Kweni asani tikambengi kuti, ‘Ukutuliya ku ŵanthu,’ ŵanthu wosi atiponyengi mya chifukwa asimikiza kuti Yohane wenga mchimi.”+ 7 Sonu angumuka kuti aziŵa cha ko ukutuliya. 8 Yesu nayu wanguŵamuka kuti: “Nani ndikukambiyeningi cha ko kutuwa mazaza ngo ndichitiya venivi.”

9 Sonu Yesu wangwamba kukambiya ŵanthu ntharika yakuti: “Munthu munyaki wangupanda mphereska mumunda waki+ ndipu wanguwupereka kwa alimi. Sonu iyu wanguluta ku ulendu ndi kuchijaku nyengu yitali.+ 10 Nyengu ya vipasu yati yakwana, wangutuma kapolu waki kuti akamupaskeku vipasu va mphereska. Kweni alimi wo angumupuma ndi kumuweza kwambula kanthu.+ 11 Wangutuma so kapolu munyaki ndipu nayu angumupuma, angumuchitiska soni* kweniso angumuweza kwambula kanthu. 12 Wangutuma so kapolu wachitatu kweni nayu angumupuma ndi kumudikisa. 13 Sonu mweneku wa munda wa mphereska wati wawona venivi wangukamba kuti, ‘Sonu ndichiti wuli? Nditumengi mwana wangu wakwanjiwa.+ Mwenuyu atenere kuti akumutumbika.’ 14 Kweni alimi wo ŵati amuwona angwamba kukambiskana kuti, ‘Mwenuyu ndiyu waharengi. Tiyeni timubayi kuti chihara chije chidu.’ 15 Mwaviyo, angumuponya kubwalu kwa munda wa mphereska ndipu angumubaya.+ Sonu kumbi mweneku wa munda wa mphereska wazamuchitanji nawu alimi ŵenaŵa? 16 Iyu wazengi, wazakuŵabaya ndipu wazamupereka munda wa mphereska wo ku ŵanthu anyaki.”

Ŵati avwa venivi, ŵanthu wo angukamba kuti: “Vingaŵanga viyo cha!” 17 Kweni wanguŵalereseska ndi kukamba kuti: “Sonu lemba ili ling’anamuwanji lo likamba kuti: ‘Mwa wo akuzenga anguwukana, ndiwu waja mwa wakukhumbika ukongwa wapakona’?*+ 18 Munthu weyosi yo wawengi pa mwa wenuwu watimbinyukengi.+ Ndipu weyosi yo umuwiyengi, umusilengi.”

19 Alembi ndi ŵara ŵa asembi akhumbanga kumuko mu ora lenilo, chifukwa anguziŵa kuti wachikamba ntharika iyi wakambanga yiwu, kweni awopanga ŵanthu.+ 20 Ŵati apenjapenja mpata wakuti amukole, angutuma ŵanthu wo anguŵalemba ganyu mwachisisi kuti akajilongo nge arunji ndi chilatu chakuti akamusaniyi vifukwa pa vo wakambengi,+ kuti pavuli paki akamupereki ku boma ndipuso ku mura wa boma. 21 Yiwu angumufumba kuti: “Msambizi, tiziŵa kuti mukamba ndi kusambiza umampha ndipu mutanjiya cha, kweni musambiza nthowa yaku Chiuta mwakukoliyana ndi uneneska: 22 Kumbi dangu lizomereza* kupereka msonkhu kwaku Kayisara pamwenga cha?” 23 Kweni wanguziŵa uryarya wawu ndipu wanguŵakambiya kuti: 24 “Ndilongoni dinari.* Kumbi chithuzi ndi mazu vo vilipu vaku yani?” Yiwu anguti: “Vaku Kayisara.” 25 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mbwenu iku perekani vinthu vaku Kayisara kwaku Kayisara,+ ndipu vaku Chiuta kwaku Chiuta.”+ 26 Yiwu angutondeka kumusaniriya vifukwa pa vo wangukamba pa masu pa ŵanthu, kweni chifukwa chakuzizwa ndi mo wamukiyanga, anguja ŵaka cheti.

27 Kweni Asaduki anyaki wo akambanga kuti kulivi chiyuka+ anguza ndi kumufumba kuti:+ 28 “Msambizi, Mozesi wakutilembe kuti, ‘Asani munthulumi wakuto wafwa ndipu wasiya munthukazi kwambula kubaliyapu mwana, mubali waki waharengi choko kuti wamuyuskiyi mbewu mubali waki yo.’+ 29 Sonu penga anthulumi 7 a nyumba yimoza. Wakwamba wanguto munthukazi kweni wangufwa kwambula mwana. 30 Sonu wachiŵi, 31 kweniso wachitatu nawu anguto munthukazi yo. Venivi vinguchitikiya wosi 7; kweni wosi angufwa kwambula kubaliyapu mwana. 32 Pakumaliya, munthukazi yo nayu wangufwa. 33 Sonu pa chiyuka, kumbi munthukazi yo wazamuja muwolu waku yani? Chifukwa wosi 7 angutoranapu nayu.”

34 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ŵana a mu nyengu yinu* ato ndi kuyirwa, 35 kweni wo mbakwenere kuja mu nyengu yo yituza kweniso kuyuskika, ato cha pamwenga kuyirwa.+ 36 Ndipu azamukufwa so cha chifukwa ŵe nge angelu ndipuso azamuja ŵana aku Chiuta pakuti azamuyuskika ku nyifwa. 37 Kweni vakuti akufwa ayuka, chinanga ndi Mozesi wangukambapu mu nkhani yakukwaskana ndi chivwati cha minga. Iyu wangukamba kuti Yehova* ndi ‘Chiuta waku Abrahamu, Chiuta waku Isaki ndipuso Chiuta waku Yakobe.’+ 38 Iyu ndi Chiuta wa ŵanthu akufwa cha, kweni wa ŵanthu amoyu chifukwa kwaku iyu wosi mbamoyu.”*+ 39 Alembi anyaki angumuka kuti: “Msambizi, mwakamba umampha.” 40 Pakuti yiwu ŵengavi so chiganga kuti amufumbi mafumbu.

41 Nayu wanguŵafumba kuti: “Ntchifukwa wuli ŵanthu akamba kuti Khristu ndi mwana waku Davidi?+ 42 Chifukwa iyu mweneku Davidi mubuku la Masalimo wangukamba kuti, ‘Yehova* wangukambiya Ambuya kuti: “Ja kujanja langu lamaryi 43 mpaka po ndaŵikiya arwani ŵaku kuja chakukandapu maphazi ngaku”’+ 44 Asani Davidi watimudana kuti Ambuya, nanga waŵa wuli mwana waki?”

45 Sonu ŵanthu wosi achivwisiya, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: 46 “Tcheŵani ndi alembi wo atanja kwendakwenda avwala mikhanju kweniso atanja kuti ŵanthu aŵatawuzgengi mwaulemu mumisika. Atanja so mipandu yakunthazi* mumasinagogi kweniso malu ngakuzirwa pa maphwandu.+ 47 Yiwu aryiya vyoko ndipuso apemphera nyengu yitali kuti ŵanthu aŵawoni. Yiwu azamulangika ukongwa.”

21 Sonu Yesu wachilereska, wanguwona ŵanthu akukhupuka achiponya ndalama muvakuponyamu* ndalama.+ 2 Pavuli paki, wanguwona choko chikavu chichiponyamu tindalama tiŵi takumaliyapu.*+ 3 Yesu wangukamba kuti: “Nditikuneneskiyani, choko ichi chaponyamu zinandi ukongwa kuluska wosi.+ 4 Chifukwa wosi aponyamu zo atapapu ŵaka pa ndalama zo ŵe nazu, kweni choko ichi chinanga kuti ntchikavu, chaponyamu zosi zo chathembanga pa umoyu waki.”+

5 Pavuli paki, ŵanthu anyaki achikamba vakukwaskana ndi nyumba yakusopiyamu, mo anguyitowese ndi mya yamampha kweniso vinthu vakuperekeka kwaku Chiuta,+ 6 iyu wangukamba kuti: “Vinthu ivi vo muwona, mazuŵa ngatuza penipo pazamuŵavi mwa wo wazamulekeka pachanya pa unyaki kwambula kuwisikiya pasi.”+ 7 Sonu ŵanthu angumufumba kuti: “Msambizi, kumbi vinthu venivi vazamuchitika zuŵanji, nanga chisimikizu chakuti vinthu venivi ve pafupi kuchitika chazamukuŵa chinthu wuli?”+ 8 Yesu wangumuka kuti: “Tcheŵani kuti muleki kulandizgika,+ chifukwa ŵanthu anandi azengi mu zina langu ndi kukamba kuti, ‘Ndini Khristu,’ ndipuso, ‘Nyengu yiya ye pafupi.’ Mungaziŵalondonga cha.+ 9 Kweniso asani mutuvwa viwawa vankhondu ndi vivulupi, mungachitanga mantha cha. Chifukwa vinthu ivi vitenere kuchitika dankha kweni umaliru wazamufika nyengu yeniyo cha.”+

10 Pavuli paki, wanguŵakambiya kuti: “Pakuti mtundu wazamuyukiyana ndi mtundu unyaki,+ kweniso ufumu ndi ufumu unyaki.+ 11 Kwazamuchitika vidilirisi vikuluvikulu ndipu mumalu ngakupambanapambana mwazamuja nja ndi milili.+ Kwazamuwoneka vinthu vakofya ndipu kuchanya kwazamukuŵa visimikizu vikulu.

12 “Kweni vinthu vosi venivi vechendachitiki, ŵanthu azakukukoni kweniso azakukutombozgani,+ azakukuperekani kumasinagogi ndipuso kujeri. Azamuluta namwi kwa mafumu ndi kwa ŵaraŵara a boma chifukwa cha zina langu.+ 13 Venivi vazakukupaskani mpata wakuti muchitiyi ukaboni. 14 Mwaviyo, simikizani mumtima mwinu kuti mungayeseriyanga limu cha vo mwazamukamba pakujivikiliya,+ 15 chifukwa ndazakukupaskani mazu ndipuso zeru, mwakuti arwani ŵinu wosi azamutondeka kukana pamwenga kususka.+ 16 Kweniso chinanga mbapapi ŵinu, aku ŵinu, avurwa ŵinu, abali ŵinu ndipuso abwezi ŵinu azakukuperekani ndipu mwanyaki mwazamubayika.+ 17 Ndipu ŵanthu wosi azakukutinkhani chifukwa cha zina langu.+ 18 Kweni chinanga ndi sisi limoza la kumutu kwinu lazamunangika cha.+ 19 Asani mwazamukunthiyapu, mwazamutaska umoyu winu.+

20 “Kweni asani mwaziwona kuti Yerusalemu wazingilizika ndi asilikali,+ ndikuti muziziŵi kuti we pafupi kubwangandulika.+ 21 Wo ŵe mu Yudeya aziyambi kuthaŵiya kumapiri,+ wo ŵe mukati mwa tawuni yo azituwemu, ndipu wo ŵe kumizi yakubwalu kwa Yerusalemu angaziserengamu cha, 22 chifukwa yanga ndi mazuŵa ngakuti Chiuta wazilangiyi ŵanthu,* kuti vinthu vosi vo vikulembeka vifiskiki. 23 Soka kwa anthukazi anthumbu kweniso wo azamuja kuti atonkhesa ŵana mu mazuŵa ngo!+ Pakuti pazamuja chisuzgu chikulu pacharu ndipuso Chiuta wazamulongo ukali waki pa ŵanthu a mucharu ichi, 24 chifukwa yiwu azamubayika ndi lipanga ndipu azamutoleke ku ukapolu ku mitundu yosi.+ Ndipuso Yerusalemu wazamukandirizgika ndi ŵanthu amitundu yinyaki mpaka po nyengu yakuŵikika ya ŵanthu amitundu yinyaki yazifiskikiya.+

25 “Kweniso kwazamukuŵa visimikizu ku lumwi, mwezi ndi nyenyezi,+ ndipu mitundu ya ŵanthu pacharu chapasi yazamusuzgika mwakuti ŵanthu azamusoŵa chakuchita chifukwa cha kuŵinduka kweniso kuwuluma kwa nyanja. 26 Ŵanthu azamukufwa chipoyu chifukwa cha mantha kweniso chifukwa chakulindizga vo vichitikengi pacharu chosi chapasi, pakuti nthazi zakuchanya zazamusukunyika. 27 Pavuli paki, azamuwona Mwana wa munthu+ wachiza mumtambu ndi nthazi kweniso unkhankhu ukulu.+ 28 Kweni asani vinthu ivi vayamba kuchitika, muzimi ndi kuyunuska mitu yinu chifukwa utaski winu we pafupi.”

29 Yesu wati wakamba venivi, wanguŵakambiya ntharika yakuti: “Wonesesani chimiti cha mkuyu kweniso vimiti vinyaki vosi.+ 30 Asani vachita liwondwi, namwi muwona ndipu muziŵa kuti chifuku che pafupi. 31 Mwakuyanana ŵaka, asani mwaziwona vinthu venivi vichichitika, muziziŵi kuti Ufumu waku Chiuta we pafupi. 32 Nditikuneneskiyani kuti mugonezi uwu umalengepu cha mpaka po vinthu vosi vachitikiya.+ 33 Kuchanya ndi charu chapasi vimalengi, kweni mazu ngangu ngamalengepu cha.+

34 “Kweni phweriyani kuti mitima yinu yileki kuzitiskika ndi kurya ukongwa, kumwa ukongwa+ kweniso vinthu vakufipiska mtima pa umoyu,+ kuchitiya kuti zuŵa lo lingazikuziyani mwakubuchizga 35 nge chiŵana.+ Chifukwa zuŵa lo liziyengi ŵanthu wosi wo aja pachisku cha charu chosi chapasi. 36 Mwaviyo, jani masu+ ndipu nyengu zosi mupempherengi mwakuŵeyere+ kuti muzifiski kuthaŵa vinthu vosi vo vitenere kuchitika, kweniso kuti muzimi pa masu pa Mwana wa munthu.”+

37 Sonu ndi msana, Yesu wasambizanga munyumba yakusopiyamu, kweni ndi usiku watuwangamu ndi kuluta kuchigona ku Phiri la Maolivi. 38 Ndipu ŵanthu wosi azanga kwaku iyu ndi mlenjilenji kuzimuvwisiya munyumba yakusopiyamu.

22 Sonu Phwandu la Viŵandi Vambula Chakutupisa, lo lidanika kuti Pasika,+ lenga pafupi.+ 2 Ŵara ŵa asembi ndi alembi apenjanga nthowa yamampha yakuti abayiyi Yesu,+ chifukwa awopanga ŵanthu.+ 3 Sonu Satana wangusere mwaku Yudasi yo waziŵikanga kuti Isikariyoti, yo wenga yumoza wa akusambira 12.+ 4 Ndipu Yudasi wanguluta kwa ŵara ŵa asembi kweniso akapitawu a panyumba yakusopiyamu kuti wakakambiskani nawu mo wangamupereke kwaku yiwu.+ 5 Yiwu angukondwa ukongwa ndipu angupangana nayu kuti amupaskengi ndalama zasiliva.+ 6 Iyu wanguzomera ndipu wangwamba kupenja mpata wamampha wakuti wamupereke kwaku yiwu kwambula chigulu cha ŵanthu.

7 Sonu zuŵa la Viŵandi Vambula Chakutupisa lingufika, lenilo sembi ya Pasika yakhumbikanga kuperekeke.+ 8 Mwaviyo, Yesu wangutuma Peturo ndi Yohane kuti: “Lutani mukatinozge Pasika kuti tiryi.”+ 9 Yiwu angumufumba kuti: “Mukhumba kuti tikakunozgiyeni nunkhu?” 10 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Awonani! Asani mwasere mutawuni, munthu yo wapinga msuku wa maji wamukumana namwi. Mukamulondo mpaka munyumba yo wamusere.+ 11 Ndipu mukakambiyi mweneku wa nyumba kuti, ‘Msambizi wakamba kuti: “Kumbi chipinda cha alendu che pani kuti ndiryiyemu Pasika limoza ndi akusambira ŵangu?”’ 12 Iyu wakukulongoni chipinda chikulu chamuchanya cho che ndi vosi vakukhumbika. Mwenimo ndimu mukatinozge Pasika.” 13 Sonu yiwu anguluta ndipu chipinda cho anguchichisaniya nadi nge mo wanguŵakambiya ndipu angunozgeke Pasika.

14 Ora lati lafika, wanguja pathebulu limoza ndi akutumika.+ 15 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndaja ndichikhumbisiska kurya Pasika uyu limoza ndi yimwi ndechendayambi kusuzgika. 16 Chifukwa nditikukambiyani kuti ndazamuryapu so cha Pasika mpaka po wazifiskikiya mu Ufumu waku Chiuta.” 17 Wati walonde kapu, wanguwonga kwaku Chiuta ndipu wangukamba kuti: “Toni kapu iyi, weyosi wapaskiyi munyaki, 18 chifukwa nditikukambiyani kuti kwamba sonu mpaka po Ufumu waku Chiuta waziya, ndazamumwapu so cha chakumwa chakutuliya ku mphereska.”

19 Wanguto so chiŵandi,+ wanguwonga, wangumenya ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu wangukamba kuti: “Chiŵandi ichi chimiya liŵavu langu+ lo liperekekengi chifukwa chaku yimwi.+ Lutirizgani kuchita venivi pakundikumbuka.”+ 20 Wanguchita so venivi ndi kapu ŵati arya chakurya chamazulu ndipu wangukamba kuti: “Kapu iyi yimiya phanganu lifya+ lo lifiskikengi chifukwa cha ndopa zangu,+ zo zidirikengi chifukwa chaku yimwi.+

21 “Kweni awonani! janja la munthu yo wandiperekengi le nani penipanu pathebulu.+ 22 Mbuneneska kuti Mwana wa munthu walutengi nge mo vikukambikiya limu.+ Kweni soka munthu yo Mwana wa munthu waperekeka kuporote mwaku iyu!”+ 23 Sonu angwamba kukambiskana ŵijaŵija kuti ndiyani yo wakhumba kuchita venivi.+

24 Kweni yiwu angwamba so kususkana ukongwa kuti mura ukongwa ndiyani pakati pawu.+ 25 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mafumu nga mitundu ya ŵanthu ngachita ufumu pa ŵanthu ŵawu, ndipu wo ŵe ndi mazaza paku yiwu, aziŵika kuti mbanthu wo atovya anyawu.+ 26 Kweni yimwi mungachitanga viyo cha.+ Yo ndi mura ukongwa pakati pinu, waje nge ndi mumana ukongwa,+ ndipu yo watikulongozgani waje nge ndi mteŵeti. 27 Kumbi mura ndiyani, yo waturya* pamwenga yo wapereke chakurya?* Asi ndi mweniyo waturya?* Kweni ini nde nge yo wapereke chakurya* pakati pinu.+

28 “Kweni yimwi ndimwi mwajaliya nani limoza+ mu mayeseru ngangu.+ 29 Sonu ndichita namwi phanganu la ufumu,+ nge mo Ada achitiya nani phanganu, 30 kuti mukamwi ndi kurya pathebulu langu mu Ufumu wangu+ ndi kuja pamipandu yaufumu,+ kuyeruzga mafuku 12 ngaku Isirayeli.+

31 “Simoni, Simoni, awona! Satana wakhumba kuti wakupeteni nge tirigu.+ 32 Kweni ndakupemphere mwakuŵeyere kuti chivwanu chaku chileki kumala+ ndipu asani yiwi waziwelere, uzichiski abali ŵaku.”+ 33 Iyu wangumumuka kuti: “Ambuya, nde wakunozgeka kulutiya namwi limoza kujeri ndipuso kufwiya namwi limoza.”+ 34 Kweni wangumukambiya kuti: “Peturo, nditikukambiya kuti msanawale tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.”+

35 Yesu wanguŵakambiya so kuti: “Pa nyengu yo ndakutumaningi kwambula chikwama cha ndalama, thumba la chakurya ndipuso sapatu,+ kumbi chilipu cho chakusoŵaningi?” Yiwu angumuka kuti: “Awa!” 36 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Kweni sonu weyosi yo we ndi chikwama chandalama wapingi, yo we ndi thumba lachakurya nayu so viyo, ndipu yo walivi lipanga wagulisi laya laki lakubwalu kuti wakaguli. 37 Chifukwa nditikukambiyani kuti vo vikulembeka vitenere kufiskika mwaku ini vakuti, ‘Angumuwona nge yumoza wa ŵanthu ambula kuvwiya marangu.’+ Chifukwa mazu ngenanga ngakukwaskana ndi ini ngafiskika.”+ 38 Pavuli paki yiwu angukamba kuti: “Ambuya, awonani! te ndi malipanga ngaŵi.” Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mbwenu ngakukwana.”

39 Yesu wangutuwaku kwenuku ndipu nge mo wachitiyanga nyengu zosi, wanguluta ku Phiri la Maolivi ndipu akusambira ŵaki nawu angumulondo.+ 40 Wati wafika paphiri lo, wanguŵakambiya kuti: “Lutirizgani kupemphera kuti muleki kuyeseka.”+ 41 Ndipu iyu wanguŵaleka ndi kuluta pamtunda wakuti pangafika mwa asani munthu wawuponya, wangujikama ndi kwamba kupemphera. 42 Iyu wanguti: “Ada, asani mukhumba, mundituzgiyepu kapu iyi. Mwakukhumba kwangu cha, kweni khumbu linu lichitiki.”+ 43 Pavuli paki, mungelu wanguza kwaku iyu kutuliya kuchanya kuti wazimuchiski.+ 44 Kweni wangusuzgika maŵanaŵanu ukongwa mwakuti wangulutirizga kupemphera kutuliya pasi pa mtima+ ndipu vuchi laki lawonekanga nge ndopa zo zinthonye pasi. 45 Wati wasoka po wapempheriyanga ndi kuluta po penga akusambira ŵaki, wangusaniya kuti ŵe mu tulu pakuti ŵenga ndi chitima ukongwa.+ 46 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli mugona? Yukani, ndipu lutirizgani kupemphera kuti muleki kuyeseka.”+

47 Weche kulongoro, kunguza chigulu cha ŵanthu limoza ndi Yudasi yo wenga yumoza wa akutumika 12. Iyu ndiyu waŵalongozganga ndipu wanguza po penga Yesu kuzimufyofyontha.+ 48 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Yudasi, upereka Mwana wa munthu mwakuchita kumufyofyontha?” 49 Wo ŵenga ndi Yesu ŵati awona vo vachitikanga, angukamba kuti: “Ambuya, kumbi tiŵakhati ndi lipanga?” 50 Yumoza wa akusambira aku Yesu, wangukhata kapolu wa wasembi mura ndipu wangudumuliya limu gutu laki lakumaryi.+ 51 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Mbwenu lekani.” Ndipu wangukwaska gutu lo ndi kumuchizga. 52 Sonu Yesu wangukambiya ŵara ŵa asembi, akapitawu a nyumba yakusopiyamu kweniso ŵara wo anguza kwaku iyu kuti: “Kumbi mwachita kupinga malipanga ndi nduku nge kuti mwazamuko munkhungu?+ 53 Zuŵa ndi zuŵa pa nyengu yo ndaŵanga namwi munyumba yakusopiyamu,+ mwandikonga cha.+ Kweni ili ndi ora linu kweniso la mazaza nga mdima.”+

54 Pavuli paki angumumanga ndi kuluta nayu,+ angufika nayu kunyumba ya wasembi mura, kweni Peturo walondonga chapataliku.+ 55 Ŵati apemba motu pakati pa balaza la nyumba ya wasembi mura, anguja pasi ndipu Peturo wanguja nawu penipo.+ 56 Kweni mteŵeti munthukazi wati wamuwona wachiwotha motu, wangumulereseska ndipu wangukamba kuti: “Munthu uyu nayu wenga ndi Yesu.” 57 Kweni wangukana ndipu wanguti: “Wamunthukazi yiwi, nditimuziŵa cha ini.” 58 Pati pajumpha so nyengu yimanavi, munthulumi munyaki wangumuwona ndipu wangukamba kuti: “Yiwi nawi ndiwi yumoza waku yiwu.” Kweni Peturo wangukamba kuti: “Ndini cha.”+ 59 Pati pajumpha pafufupi ora limoza munthulumi munyaki so wangwamba kumusimikiza kuti: “Nadi panu, munthu uyu nayu wenga limoza ndi Yesu, chifukwa ndi Mgalileya!” 60 Kweni Peturo wangukamba kuti: “Wamunthu yiwi, nditiviziŵa cha vo ukamba.” Ndipu nyengu yeniyo, weche kulongoro, tambala wangukokolika. 61 Pavuli paki, Ambuya angung’anamuka ndi kulereska Peturo ndipu iyu wangukumbuka mazu ngo Ambuya angumukambiya ngakuti: “Msanawale, tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.”+ 62 Ndipu wangutuliya kubwalu ndi kuliya mwakupwetekeka mtima.

63 Sonu ŵanthu wo anguko Yesu angwamba kumuchitiya chipongu+ ndipuso kumupuma.+ 64 Yiwu amujalanga kumasu ndipu amufumbanga kuti: “Loska, ndiyani yo wakupuma?” 65 Ndipu angukamba vinthu vinyaki vinandi vakumunyoza.

66 Kwati kwacha, ŵara, alembi ndipuso ŵara ŵa asembi, anguwungana pamoza+ ndipu anguluta nayu kuholu ko Mphara Yikulu ya Milandu* yakumananga. Yiwu angumukambiya kuti: 67 “Utikambiyi asani ndiwi Khristu.”+ Kweni iyu wanguŵakambiya kuti: “Chinanga ndingakukambiyani, mungagomezga cha. 68 Ndipuso asani ndingakufumbani, mungandimuka cha. 69 Kweni kwamba sonu, Mwana wa munthu+ wajengi kujanja lamaryi lanthazi laku Chiuta.”+ 70 Ŵati avwa venivi, wosi angufumba kuti: “Kweni kumbi ndiwi Mwana waku Chiuta?” Iyu wanguŵamuka kuti: “Mwakamba mwija kuti ndini Mwana waku Chiuta.” 71 Yiwu angukamba kuti: “Tikhumbiyenji so ukaboni unyaki? Tajivwiya tija kutuliya pamulomu paki.”+

23 Sonu chigulu chosi cha ŵanthu chingusoka ndi kuluta nayu kwaku Pilato.+ 2 Pavuli paki, angwamba kumumba mulandu+ kuti: “Munthu uyu, tamusaniya kuti watimbanyizga charu chidu, wakaniza ŵanthu kupereka msonkhu kwaku Kayisara+ ndipuso wakamba kuti iyu ndi Khristu fumu.”+ 3 Sonu Pilato wangumufumba kuti: “Kumbi ndiwi Fumu ya Ayuda?” Yesu wangumuka kuti: “Mwakamba mwija.”+ 4 Pavuli paki Pilato wangukambiya ŵara ŵa asembi kweniso chigulu cha ŵanthu kuti: “Munthu uyu ndamusaniya ndi mulandu cha.”+ 5 Kweni yiwu angulutirizga kukamba kuti: “Watimbanyizga ŵanthu mwakusambiza ku Yudeya kosi, kwambiya ku Galileya mpaka kunu.” 6 Pilato wati wavwa venivi, wangufumba kuti waziŵi asani munthu yo ndi Mgalileya. 7 Wati waziŵa kuti wenga wa muchigaŵa cho chalamulikanga ndi Herodi,+ wangumutumiza kwaku Herodi, mweniyo so wenga ku Yerusalemu mu mazuŵa ngo.

8 Herodi wati wawona Yesu wangukondwa ukongwa, chifukwa kwa nyengu yitali wapenjanga kuwona Yesu, pakuti wanguvwa vinandi vakukwaskana ndi iyu,+ ndipu wakhazanga kuwona chisimikizu cho wangachita. 9 Sonu wangumufumba kwa nyengu yitali, kweni wangumumuka kanthu cha.+ 10 Kweni ŵara ŵa asembi ndi alembi anguma ndi kungangamiya kuti amumbi mbwenu mulandu. 11 Pavuli paki Herodi pamoza ndi asilikali, angumuyuyuwa+ kweniso angumuchitiya chipongu+ mwakumuvwalika malaya ngakudula ndipu angumuweze kwaku Pilato. 12 Sonu kwamba pa zuŵa lenilo, Herodi ndi Pilato anguja pa ubwezi, chinanga kuti kuvuli kosi atinkhananga.

13 Sonu Pilato wanguwunganisa ŵara ŵa asembi, alongozgi kweniso ŵanthu. 14 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Munguza ndi munthu uyu kwaku ini chifukwa mukamba kuti wachitiska kuti ŵanthu agaruki. Awonani! ndamufumba pa masu pinu, kweni ndasaniya ukaboni wewosi cha pa milandu yo mutimumba.+ 15 Ndipu Herodi nayu wamusaniya ndi mulandu cha, ndichu chifukwa chaki wamuweze so kwaku isi. Ndipu awonani! munthu uyu wachita chechosi cha chakuti wabayiki. 16 Mwaviyo, ndimulangengi ŵaka,+ pavuli paki ndimufwatuwengi.” 17* —— 18 Kweni chigulu chosi cha ŵanthu chingudaniriza kuti: “Mumalani nayu mweniyo,* ndipu mutifwatuliyi Baraba!”+ 19 (Munthu uyu wanguponyeka mujeri pa mulandu wakuyukiya boma ko kunguchitika mutawuni yo ndipuso mulandu wakubaya munthu.) 20 Pilato wangulongoro so nawu mwakukweza mazu, chifukwa wakhumbanga kufwatuwa Yesu.+ 21 Yiwu angwamba kudaniriza kuti: “Wapayikiki pachimiti! Wapayikiki pachimiti!”*+ 22 Wanguŵafumba kachitatu kuti: “Chifukwa wuli? Wananganji? Ndachisaniya cha chifukwa chakuti wabayikiyi. Mwaviyo ndimulangengi ŵaka, pavuli paki ndimufwatuwengi.” 23 Ŵati avwa venivi, angwamba kumuchichizga mwakudaniriza ukongwa kuti Yesu wabayiki,* ndipu mazu ngawu nganguŵa nganthazi ukongwa.+ 24 Sonu Pilato wanguyeruzga mwakukoliyana ndi vo akhumbanga. 25 Wanguŵafwatuliya munthu yo akhumbanga, yo wanguponyeka mujeri chifukwa cha mulandu wakuyukiya boma kweniso kubaya munthu, kweni wangupereka Yesu kuti vo akhumbanga vifiskiki.

26 Sonu achiluta nayu, anguko Simoni wa ku Kureni yo watuwanga mumuzi, ndipu angumupingiza chimiti chakutombozgekiyapu* kuti wayendengi nachu muvuli mwaku Yesu.+ 27 Chigulu chikulu cha ŵanthu chamulondonga, kusazgapu anthukazi wo ajipumanga pachifuŵa chifukwa cha chitima ndi kumuliriya. 28 Yesu wangung’anamukiya ko kwenga anthukazi wo ndi kukamba kuti: “Mwaŵana anthukazi a ku Yerusalemu, lekani kuliriya ini, kweni mujiliriyi mwaŵeni ndi ŵana ŵinu.+ 29 Pakuti awonani! mazuŵa ngatuza ngo ŵanthu azamukamba kuti, ‘Mbakukondwa anthukazi achumba kweniso wo ŵechendabalepu ndi wo maŵe ngawu ngechendawonkhesepu!’+ 30 Pavuli paki azamukwamba kukambiya mapiri kuti, ‘Tiwiyeni!’ kweniso mitunthu kuti, ‘Tibenekeriyeni!’+ 31 Asani achita venivi chimiti cheche chiŵisi, kwe wuli asani chazimira?”

32 Ŵanthu anyaki ŵaŵi wo achitanga vinthu viheni, nawu so akanga nawu kuchibayika limoza ndi Yesu.+ 33 Ŵati afika pamalu ngo ngadanika kuti Bwaza,+ angumukhoma pachimiti limoza ndi ŵanthu wo achitanga viheni, munyaki kujanja laki lamaryi ndipu munyaki kujanja laki lamazge.+ 34 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Ada, agowokiyeni chifukwa aziŵa cha vo achita.” Ndipuso yiwu anguchita mayeri kuti agaŵani malaya ngaki.+ 35 Ŵanthu amanga ndi kumulereska. Kweni alongozgi amung’olanga ndipu akambanga kuti: “Ŵanthu anyaki waŵataskanga, wajitaski yija asani nadi ndi Khristu waku Chiuta, Wakusankhika.”+ 36 Asilikali nawu angumunyoza, anguza ndi kumupaska vinyu wakunthyanthyama+ 37 ndipu angukamba kuti: “Asani ndiwi Fumu ya Ayuda, jitaski.” 38 Pachanya paki angulembapu chikwangwani chakuti: “Uyu ndi Fumu ya Ayuda.”+

39 Pavuli paki, yumoza wa ŵanthu wo achitanga vinthu viheni yo wangupayikika penipo wangukamba mwakunyoza kuti:+ “Asi ndiwi Khristu? Jitaski ndipu nasi so utitaski!” 40 Kweni munyaki wangumuchenya, ndipu wanguti: “Utimuwopa cha Chiuta chifukwa chakuti walonde cheruzgu chakuyanana ndi munthu uyu? 41 Ndipu isi mphakwenere kuti venivi vitichitikiyi, chifukwa tilangika mwakukoliyana ndi vo tikuchita, kweni munthu uyu wakunangapu chechosi cha.” 42 Pavuli paki wangukamba kuti: “Yesu, uzindikumbuki asani wazisere mu Ufumu waku.”+ 43 Ndipu iyu wangumukambiya kuti: “Nditikukambiya msanawale, wazamuja ndi ini mu Paradayisu.”+

44 Sonu chenga cha mu ora la 6,* ndipu mucharu chosi munguchita mdima mpaka kufika mu ora la 9,*+ 45 chifukwa lumwi linguchita mdima. Pavuli paki ketani ya munyumba yakusopiyamu+ yinguperuka pakati.+ 46 Ndipu Yesu wangudaniriza ukongwa kuti: “Ada, mzimu* wangu nditiwuŵika mu manja mwinu.”+ Wati wakamba venivi, wangumalizika.*+ 47 Mura wa gulu la asilikali wati wawona vo vinguchitika, wanguthamika Chiuta ndipu wangukamba kuti: “Munthu uyu wenga murunji nadi.”+ 48 Sonu chigulu chosi cha ŵanthu cho chinguza kuziwona vo vachitikanga, chinguwere kunyumba chichijipuma pachifuŵa chati chawona vo vinguchitika. 49 Ndipu ŵanthu wosi wo amuziŵanga anguma chapataliku. Anthukazi wo angumulondo kutuwa ku Galileya, nawu so ŵenga penipo ndipu anguwona vinthu venivi.+

50 Sonu penga munthu yo wadanikanga kuti Yosefi, mweniyo wenga wa mu Mphara Yikulu,* yo wenga munthu wamampha kweniso murunji.+ 51 (Munthu uyu wanguzomerezaku cha chiŵembu chawu ndi vakuchita vawu.) Iyu wenga wa ku Arimatiya, tawuni ya ku Yudeya, ndipu walindizganga Ufumu waku Chiuta. 52 Yosefi wanguluta kwaku Pilato kuchipempha thupi laku Yesu. 53 Ndipu wangumusisa pachimiti,+ wangumukulunga musalu yamampha ukongwa ndi kumuŵika mumuwunda* wo ungujobeka mujalawi,+ wo munthu weyosi wenga wechendaŵikikemu. 54 Sonu lenga zuŵa Lakunozgeke+ ndipu zuŵa la Sabata+ lenga pafupi kwamba. 55 Kweni anthukazi wo amulondonga kutuliya ku Galileya, nawu anguluta kumuwunda* kuchiwuwona ndipuso kuchiwona mo amuŵikiya.+ 56 Pavuli paki anguweku ndipu anguluta kuchinozga vakununkhirisiya ndipuso mafuta ngakununkhira. Kweni pa zuŵa la Sabata+ angupumuwa mwakukoliyana ndi dangu.

24 Kweni pa zuŵa lakwamba mu sabata, anguchelera mlenjilenji kuluta kumuwunda* ndipu angupinga vakununkhirisiya vo angunozga.+ 2 Kweni angusaniya kuti chimwa achituzgapu pamuwunda.*+ 3 Ndipu ŵati asere, angusaniya kuti thupi la Ambuya Yesu mulivi.+ 4 Ŵeche kuzizwa ndi venivi, awonani! ŵanthu ŵaŵi wo anguvwala malaya ngakugabuka anguma pafupi ndi yiwu. 5 Anthukazi wo anguchita mantha ukongwa kweniso angukotamiya pasi, ndipu ŵanthu wo anguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli mupenja munthu wamoyu pakati pa ŵanthu akufwa?+ 6 Iyu we munu cha, kweni wayuskika. Kumbukani vo wangukukambiyani pa nyengu yo wenga ku Galileya. 7 Iyu wangukamba kuti Mwana wa munthu watenere kuperekeka ku ŵanthu akubuda ndi kubayikiya pachimiti, ndipu pa zuŵa lachitatu wazamuyuskika.”+ 8 Sonu angukumbuka mazu ngaki,+ 9 ndipu angutuwaku kumuwunda* ndi kuluta kuchikamba vinthu vosi venivi kwa akutumika 11 ndi anyaki wosi.+ 10 Anthukazi yaŵa ŵenga Mariya wa ku Magadala, Jowana ndi Mariya nyina waku Yakobe. Ndipu anthukazi anyaki wosi wo ŵenga nawu, nawu so akambiyanga akutumika vinthu venivi. 11 Kweni vo anthukazi wo anguŵakambiya anguviwona nge venga vambula fundu ndipu anguŵagomezga cha.

12 Kweni Peturo wangusoka ndi kutchimbiriya kumuwunda,* ndipu wati wakotama ndi kulingizamu wanguwona salu pe. Sonu wanguweku ndipu wanguzizwa ukongwa ndi vo vinguchitika.

13 Kweni awonani! pa zuŵa lenili, akusambira ŵaŵi alutanga ku muzi wa Emawusi, wo we pa mtunda wa makilomita ngakujumpha 11* kutuwa ku Yerusalemu. 14 Ndipu yiwu akambiskananga vinthu vosi vo vinguchitika.

15 Sonu achikambiskana vinthu venivi, Yesu wanguza kwaku yiwu ndipu wangwamba kulongozgana nawu. 16 Kweni masu ngawu ngangutondeka kumuŵanika.+ 17 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndi nkhani wuli yo mususkana munthowa muchiyenda?” Yiwu anguma jo, ndipu ŵenga ndi chitima. 18 Yumoza mwa akusambira wo, zina laki Kileopa, wangumumuka kuti: “Kumbi we mulendu ndipu uja wija mu Yerusalemu kuti uleki kuziŵa* vo vachitika mwenimo mu mazuŵa yanga?” 19 Iyu wanguŵafumba kuti: “Vinthu nivi?” Yiwu angukamba kuti: “Vinthu vakukwaskana ndi Yesu wa ku Nazareti,+ yo vakuchita vaki ndi mazu ngaki vingulongo kuti ndi mchimi wanthazi pa masu paku Chiuta ndi ŵanthu wosi;+ 20 ndipuso kuti ŵara ŵa asembi ŵidu ndi alongozgi ŵidu angumupereke kuti wabayiki+ kweniso kuti wakhomeki pachimiti. 21 Kweni takhazanga kuti munthu mwenuyu ndiyu wazamutaska Isirayeli.+ Kusazgapu pa vinthu vosi venivi, pajumpha mazuŵa ngatatu sonu kutuliya po vinthu venivi vikuchitikiya. 22 Kweniso anthukazi anyaki pakati pidu atiziziswa ukongwa, chifukwa anguluta kumuwunda* ndi mlenjilenji+ 23 ndipu ŵati asaniya kuti mulivi thupi laki, anguza kuzitikambiya kuti awona so chiwona cha angelu wo aŵakambiya kuti ngwamoyu. 24 Ndipu anyaki mwa ŵanthu wo ŵenga ndi isi anguluta kumuwunda,*+ ndipu asaniya kuti vinthu ve nge mo anthukazi wo angukambiya, kweni iyu amuwona cha.”

25 Sonu wanguŵakambiya kuti: “Ŵanthu ambula zeru yimwi kweniso a mitima yambula kuvwana liŵi vinthu vo achimi akukamba! 26 Kumbi penga pakwenere cha kuti Khristu wakumani ndi masuzgu ngenanga+ ndi kulonde unkhankhu waki?”+ 27 Sonu wangwamba kuŵakonkhoske vinthu vakukwaskana ndi iyu kutuliya mu Malemba ngosi, kwambiya vo Mozesi wakulemba mpaka vosi vo achimi akulemba.+

28 Pavuli paki angufika pafupi ndi muzi wo alutangaku, ndipu Yesu wanguchita nge kuti walutiriya. 29 Kweni angumupempha kuti wangalutanga cha ndipu angukamba kuti: “Jani ndi isi chifukwa chakuti sonu ndi mazulu ndipu lumwi le pafupi kusere.” Mwaviyo, wangusere munyumba ndipu wanguja nawu. 30 Wachirya nawu,* wanguto chiŵandi, wanguchitumbika, wanguchimenya ndipu wanguŵapaska.+ 31 Ŵati awona venivi, masu ngawu ngangujulika ndipu angumuŵanika kweni wangusoŵa ŵaka warawara.*+ 32 Ndipu angwamba kukambiskana kuti: “Asi mitima yidu yakoliyanga nge motu wachikambiskana nasi ndipuso wachitijuliya Malemba* munthowa?” 33 Mu ora lenilo, angusoka ndi kuwere ku Yerusalemu. Yiwu angusaniya akutumika 11 ndi ŵanthu wo anguwungana nawu, 34 wo akambanga kuti: “Ambuya ayuskika nadi, ndipu awoneke kwaku Simoni!”+ 35 Pavuli paki, nawu angukonkhoska vinthu vo vinguŵachitikiya munthowa kweniso mo angumuziŵiya wati wamenya chiŵandi.+

36 Ŵeche kulongoro vinthu venivi, Yesu wanguma pakati pawu ndi kuŵakambiya kuti: “Chimangu chiŵi namwi.”+ 37 Kweni chifukwa chakuti anguchuluka ndi kuchita mantha, aŵanaŵananga kuti awona mzimu. 38 Sonu wanguŵafumba kuti: “Ntchifukwa wuli musuzgika maŵanaŵanu, ndipu ntchifukwa wuli mukayika mumitima yinu? 39 Wonani manja ndi maphazi ngangu kuti musimikizi kuti ndini. Ndikoni ndipu wonani, chifukwa mzimu ulivi mnofu ndi viwanga nge mo mutindiwone ini.” 40 Wati waŵakambiya venivi, wanguŵalongo manja ndi maphazi ngaki. 41 Kweni pakuti agomezganga mbwenu cha chifukwa cha likondwa likulu ndipuso kuzizwa, wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwe ndi chakurya chechosi?” 42 Yiwu angumupaska chipindi cha somba yakotcha, 43 ndipu wanguto ndi kurya yiwu achilereska.

44 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Pa nyengu yo ndenga namwi, ndingukukambiyani+ kuti vinthu vosi vakukwaskana ndi ini vo vikulembeka mu Dangu* laku Mozesi, vo achimi akulemba, ndipuso vo ve mubuku la Masalimo, vitenere kufiskika.”+ 45 Sonu wanguŵajula maŵanaŵanu kuti avwisi vo Malemba ngang’anamuwa.+ 46 Ndipu wanguŵakambiya kuti, “Ivi ndivu vikulembeka: kuti Khristu wazamukumana ndi masuzgu, ndipuso wazamuyuskika ku nyifwa pa zuŵa lachitatu.+ 47 Ndipuso kuti chifukwa cha zina laki, uthenga wakuti ŵanthu alapi kuti maubudi ngawu ngagowokereki,+ wazamupharazgika ku mitundu yosi+ kwambiya ku Yerusalemu.+ 48 Yimwi mwazamuja akaboni a vinthu venivi.+ 49 Ndipu awonani ndikutumiziyeningi cho Ada akulayizga. Kweni yimwi muje mwenimo mutawuni mpaka po mwazilonde* nthazi kutuliya kuchanya.”+

50 Pavuli paki wangutuwa nawu kwenuku mpaka kuchifika ku Betaniya ndipu wangusoska manja ngaki ndi kuŵatumbika. 51 Wachiŵatumbika wanguŵaleka ndipu wangutoleke kuchanya.+ 52 Ŵati amujikamiya, anguwere ku Yerusalemu ŵe ndi likondwa likulu.+ 53 Ndipu angulutirizga kuja munyumba yakusopiyamu, kuthamika Chiuta.+