LAYIBULARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitonga (Malawi)
  • BAYIBOLU
  • MABUKU
  • MAUNGANU
  • nwt Yohane 1:1-21:25
  • Yohane

Vidiyo yo mwasankha palivi.

Pepani, vidiyo iyi yikana kujula.

  • Yohane
  • Bayibolu la Charu Chifya la Malemba Ngakupaturika
Bayibolu la Charu Chifya la Malemba Ngakupaturika
Yohane

UTHENGA WAMAMPHA WO UKULEMBEKA NDI YOHANE

1 Pakwamba kwenga Mazu,+ ndipu Mazu yo wenga ndi Chiuta,+ kweniso Mazu wenga chiuta.*+ 2 Mwenuyu wenga ndi Chiuta pakwamba. 3 Vinthu vosi vikuŵaku kuporote mwaku iyu,+ ndipu palivi chinanga nkhanthu kamoza ko kakuŵaku kwambula iyu.

Cho chikuŵaku 4 kuporote mwaku iyu mbumoyu ndipu umoyu wenuwu wenga ukweru wa ŵanthu.+ 5 Ndipu ukweru uŵala mu mdima,+ kweni mdima watondeka kubisa ukweru wo.

6 Sonu kunguza munthu munyaki yo wangutumika nge wakumiya Chiuta. Munthu yo wenga Yohane.+ 7 Iyu wanguza nge kaboni kuti wazipereki ukaboni wakukwaskana ndi ukweru,+ kuti ŵanthu amitundu yakupambanapambana aje ndi chivwanu kuporote mwaku iyu. 8 Yohane wenga ukweru wo cha,+ kweni wanguza kuti wapereki ukaboni wakukwaskana ndi ukweru wo.

9 Ukweru chayiwu wo uŵaliya munthu weyosi wenga pafupi kuza mucharu.+ 10 Iyu wenga mucharu,+ ndipu charu chikuŵaku kuporote mwaku iyu,+ kweni charu chingumuziŵa cha. 11 Iyu wanguza kumuzi kwaki, kweni ŵanthu akwaki angumulonde cha. 12 Kweni ŵanthu wosi wo angumulonde, wakuŵapaska wanangwa wakuja ŵana aku Chiuta,+ chifukwa ŵenga ndi chivwanu mu zina laki.+ 13 Ndipu yiwu anguwaku mwa ndopa cha pamwenga mwakukhumba kwa liŵavu cha pamwenga mwakukhumba kwa munthu cha, kweni mwa khumbu laku Chiuta.+

14 Sonu Mazu wanguja munthu*+ ndipu wenga pakati pidu kweniso tinguwona unkhankhu waki, unkhankhu wa nge wa mwana wapade+ kwa awisi. Chiuta wangumuyanja ukongwa* ndipu wenga muneneska. 15 (Yohane wangupereka ukaboni wakukwaskana ndi iyu wachidaniriza kuti: “Mwenuyu ndiyu ndingukamba kuti, ‘Yo watuza pavuli pangu wandidanjiriya, chifukwa iyu wakuŵaku ini ndechendaŵeku.’”)+ 16 Pakuti we ndi vinandi ukongwa, tosi talonde wezi ukulu mwakuwerezawereza. 17 Chifukwa chakuti Dangu* linguperekeka kuporote mwaku Mozesi,+ wezi ukulu+ ndi uneneska vikuza kuporote mwaku Yesu Khristu.+ 18 Palivi munthu yo wakuwonapu Chiuta chijaliyi,+ kweni chiuta wapade+ yo waja pafupi ndi Awisi*+ ndiyu wakukonkhoska vakukwaskana ndi Iyu.+

19 Uwu mbukaboni wo Yohane wangupereka, po Ayuda angutuma asembi ndi Alevi kutuwa ku Yerusalemu kuchimufumba kuti: “Ndiwi yani?”+ 20 Ndipu iyu wanguzomereza, wangukana cha. Wangukamba kuti: “Ini ndini Khristu cha.” 21 Yiwu angumufumba kuti: “Sonu ndiwi yani? Ndiwi Eliya?”+ Iyu wangumuka kuti: “Ndini cha.” “Ndiwi Mchimi?”+ Ndipu iyu wangumuka kuti: “Awa!” 22 Sonu yiwu angukamba kuti: “Nanga ndiwi yani? Tikambiyi kuti tikaŵakambiyi wo atituma. Wamweneku utiti ndiwi yani?” 23 Iyu wangukamba kuti: “Ndini mazu nga munthu yo wadaniriza muchipululu kuti, ‘Nyoloskani nthowa yaku Yehova’*+ nge mo mchimi Yesaya wangukambiya.”+ 24 Ŵanthu wo anguza kuzimufumba, angutumika ndi Afarisi. 25 Yiwu angumufumba kuti: “Nanga ntchifukwa wuli ubatiza asani ndiwi Khristu cha pamwenga Eliya kweniso Mchimi?” 26 Yohane wanguŵamuka kuti: “Ini ndibatiza mumaji. Kweni pakati pinu pama munthu munyaki mweniyo mutimuziŵa cha, 27 yo watuza pavuli pangu, ndipu ini nde wakwenere cha kufwatuwa nthambu za sapatu zaki.”+ 28 Vinthu venivi vinguchitikiya ku Betaniya, kusirya kwa Yorodani, ko Yohane wabatiziyanga.+

29 Mawa laki, Yohane wanguwona Yesu wachiza kwaku iyu ndipu wangukamba kuti: “Awonani Mwanawambereri+ waku Chiuta yo watuzgapu ubudi+ wa charu!+ 30 Mwenuyu ndiyu ndakambanga kuti: ‘Yo watuza pavuli pangu wandidanjiriya, chifukwa iyu wakuŵaku ini ndechendaŵeku.’+ 31 Ini nani ndamuziŵanga cha, kweni chifukwa cho ndikuziya kuzibatiza mumaji ntchakuti iyu waziŵiki kwa Ayisirayeli.”+ 32 Yohane wangupereka so ukaboni kuti: “Ndinguwona mzimu uchisika nge nkhunda kutuliya kuchanya, ndipu unguja paku iyu.+ 33 Chinanga ndini ndamuziŵanga cha. Kweni Yo wakundituma kuti ndibatizengi mumaji ndiyu wangundikambiya kuti: ‘Munthu yo wazamuwona kuti mzimu utimusikiya ndi kuja paku iyu,+ mweniyo ndiyu wabatiza ndi mzimu wakupaturika.’+ 34 Ini ndawona, ndipu ndapereka ukaboni wakuti mwenuyu ndiyu Mwana waku Chiuta.”+

35 Mawa laki so, Yohane wanguma ndi akusambira ŵaki ŵaŵi, 36 ndipu wangulereska Yesu wachiyenda. Sonu iyu wangukamba kuti: “Wonani Mwanawambereri+ waku Chiuta!” 37 Akusambira ŵaŵi ŵenaŵa ŵati avwa wachikamba venivi, angulondo Yesu. 38 Sonu Yesu wati wang’anamuka wanguŵawona achimulondo ndipu wanguŵafumba kuti: “Mupenjanji?” Yiwu angumumuka kuti: “Rabi (zina lo ling’anamuwa kuti, “Msambizi”), muja pani?” 39 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Tiyeni mukawoneku.” Sonu yiwu anguluta ndi kuchiwona ko wajanga, ndipu anguja nayu kweniko pa zuŵa lenili. Ndipu mwenga cha mu ora la 10.* 40 Andireya+ mvurwa waku Simoni Peturo, wenga yumoza mwa ŵanthu ŵaŵi wo anguvwa vo Yohane wangukamba ndipu angulondo Yesu. 41 Iyu wangudankha kusaniya mku waki Simoni, ndipu wangumukambiya kuti: “Tamusaniya Mesiya”+ (zina lo ling’anamuwa kuti, “Khristu”), 42 ndipu wanguluta nayu kwaku Yesu. Yesu wati wamuwona, wangukamba kuti: “Yiwi ndiwi Simoni,+ mwana waku Yohane; udanikengi kuti Kefa” (zina lo ling’anamuwa kuti, “Peturo”).+

43 Mawa laki, Yesu wakhumbanga kuluta ku Galileya. Pavuli paki, Yesu wangusaniya Filipu+ ndipu wangumukambiya kuti: “Ja wakusambira wangu.” 44 Filipu wenga wa kutawuni ya Betisayida ko kwenga kwawu kwaku Andireya ndi Peturo. 45 Filipu wangusaniya Nataniyeli+ ndipu wangumukambiya kuti: “Tasaniya munthu yo Mozesi wangumulemba mu Dangu* kweniso yo wakulembeka mu vo achimi akulemba. Iyu ndi Yesu mwana waku Yosefi+ wa ku Nazareti.” 46 Sonu Nataniyeli wangukamba kuti: “Ku Nazareti kungatuwa kanthu kamampha?” Filipu wangumukambiya kuti: “Iza uziwoni.” 47 Yesu wanguwona Nataniyeli wachiza kwaku iyu ndipu wangukamba vakukwaskana ndi iyu kuti: “Wonani Myisirayeli chayiyu yo mwaku iyu mulivi chinyengu.”+ 48 Nataniyeli wangufumba kuti: “Mwandiziŵa wuli?” Yesu wangumuka kuti: “Filipu wechendakudani, ndingukuwona pa nyengu yo unguja pasi pa chimiti cha mkuyu.” 49 Nataniyeli wangukamba kuti: “Rabi, ndimwi Mwana waku Chiuta, ndimwi Fumu ya Ayisirayeli.”+ 50 Yesu wangumuka kuti: “Wagomezga chifukwa ndakamba kuti ndingukuwona po unguja pasi pa chimiti cha mkuyu? Wazamuwona vinthu vikulu kuluska ivi.” 51 Pavuli paki wangumukambiya kuti: “Nadi nditikuneneskiyani mwaŵanthu yimwi, mwazamuwona kuchanya kuchijulika, ndipuso angelu achikwere ndi kusikiya ku Mwana wa munthu.”+

2 Sonu pa zuŵa lachitatu, ku Kana wa ku Galileya kwenga zowala, ndipu anyina aku Yesu ŵenga kweniko. 2 Yesu ndi akusambira ŵaki nawu angudanika ku zowala zo.

3 Vinyu wati wamala, anyina aku Yesu angukambiya Yesu kuti: “Vinyu waŵamaliya.” 4 Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ama, ini ndi yimwi vititikwaska wuli?* Ora langu lechendafiki.” 5 Anyina angukambiya ŵanthu wo ateŵetiyanga kuti: “Muchiti chechosi cho wakukambiyeningi.” 6 Mwakukoliyana ndi dangu la Ayuda lakujitowesa,+ pamalu ngo anguŵikapu misuku 6 yamya. Msuku wewosi wakwananga miyesu* yiŵi pamwenga yitatu. 7 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Danimu maji mumisuku.” Sonu yiwu angudamu ndipu nganguzaza mpaka pamulomu. 8 Pavuli paki wanguŵakambiya kuti: “Tonimu, mukapaski wakuwonere phwandu.” Sonu yiwu angutomu. 9 Wakuwonere phwandu wati wayesa maji ngo ngangusambuka vinyu, wangudana munthulumi mweneku wa nthengwa, chifukwa wanguziŵa cha ko kungutuliya vinyu yo (chinanga kuti ateŵeti wo anguneŵa maji, anguziŵa). 10 Ndipu wangumukambiya kuti: “Munthu weyosi watuzga dankha vinyu wamampha, ndipu asani ŵanthu aloŵe, watuzga vinyu wawuliwuli. Kweni yiwi wasunga vinyu wamampha mpaka sonu.” 11 Yesu wanguchita venivi ku Kana wa ku Galileya nge chisimikizu chakwamba, ndipu unkhankhu waki unguwoneke+ ndipuso akusambira ŵaki anguja ndi chivwanu mwaku iyu.

12 Pavuli paki, iyu ndi anyina kweniso avurwa ŵaki+ limoza ndi akusambira ŵaki anguluta ku Kaperenao,+ kweni angujaku mazuŵa nganandi cha.

13 Sonu Pasika+ wa Ayuda wenga pafupi, ndipu Yesu wangukwere ku Yerusalemu. 14 Iyu wangusaniya kuti ŵanthu wo agulisanga ng’ombi, mbereri, nkhunda+ kweniso akusintha ndalama aja mumipandu yawu munyumba yakusopiyamu. 15 Sonu wangupanga likhwechu la vingwi, pavuli paki wangudikisa ŵanthu wosi wo ŵenga ndi mbereri kweniso ng’ombi munyumba yakusopiyamu. Ndipu wangudira so ndalama za ŵanthu akusintha ndalama ndi kugudubuwa mathebulu ngawu.+ 16 Ndipu wangukambiya ŵanthu wo agulisanga nkhunda kuti: “Tuzganimu ivi munu! Nyumba ya Ada lekani kuyisambusa nyumba yakuchitiyamu malonda!”*+ 17 Akusambira ŵaki angukumbuka kuti Malemba ngakamba kuti: “Phamphu la panyumba yinu lazakundirya.”+

18 Ayuda ŵati awona venivi angumukambiya kuti: “Pakuti uchita vinthu ivi, kumbi ungatilongo chisimikizu?”+ 19 Yesu wanguŵamuka kuti: “Wisiyani pasi nyumba yakusopiyamu iyi, ndipu ndiyizengengi so mu mazuŵa ngatatu.”+ 20 Ayuda angukamba kuti: “Nyumba yakusopiyamu iyi yinguzengeka kwa vyaka 46, sonu yiwi ungayizenga mu mazuŵa ngatatu?” 21 Kweni wachikamba nyumba yakusopiyamu wang’anamuwanga liŵavu laki.+ 22 Sonu iyu wati wayuskika, akusambira ŵaki angukumbuka kuti wayanjanga kukamba mazu ngenanga,+ ndipu angugomezga lemba kweniso vo Yesu wangukamba.

23 Kweni po wenga ku Yerusalemu pa phwandu la Pasika, ŵanthu anandi anguja ndi chivwanu mu zina laki ŵati awona visimikizu vo wachitanga. 24 Kweni Yesu waŵagomezganga viŵi cha chifukwa waŵaziŵanga wosi 25 kweniso chifukwa wakhumbikanga munthu cha kuti wamukambiyi vakukwaskana ndi munthu, pakuti waziŵanga vo ve mumtima wa munthu.+

3 Penga Mfarisi munyaki yo wadanikanga kuti Nikodimu+ ndipu wenga mulongozgi wa Ayuda. 2 Iyu wanguza kwaku Yesu ndi usiku,+ ndipu wangumukambiya kuti: “Rabi,+ tiziŵa kuti ndimwi msambizi wakutuliya kwaku Chiuta, chifukwa palivi munthu yo wangachita visimikizu+ vo muchita kwambula kuti Chiuta we nayu.”+ 3 Yesu wangumuka kuti: “Nadi nditikuneneske, palivi munthu yo wangawona Ufumu waku Chiuta+ kwambula kuti wabalika so.”*+ 4 Nikodimu wangumufumba kuti: “Kumbi munthu mura kali wangabalika so wuli? Kumbi wangasere mumoyu mwa anyina kachiŵi ndi kubalika so?” 5 Yesu wangumumuka kuti: “Nadi nditikuneneske, munthu wangasere cha mu Ufumu waku Chiuta kwambula kuti wabalika ndi maji+ kweniso mzimu.+ 6 Cho chabalika ndi liŵavu, chija liŵavu, ndipu cho chabalika ndi mzimu, chija mzimu. 7 Ungazizwanga cha chifukwa ndakukambiya kuti: Mwaŵanthu yimwi, mutenere kubalika so. 8 Mphepu yiputiya ko yakhumba ndipu mutuvwa chiwawa chaki, kweni muziŵaku cha ko yituliya ndi ko yiluta, ndimu so viliri ndi weyosi yo wabalika ndi mzimu.”+

9 Ndipu Nikodimu wangukamba kuti: “Kumbi vinthu venivi vingachitika wuli?” 10 Yesu wangumuka kuti: “Asi yiwi we msambizi wa Ayisirayeli, sonu utondeka wuli kuziŵa vinthu venivi? 11 Nadi nditikuneneske kuti tikamba vo tiziŵa, ndipu tipereka ukaboni pa vinthu vo tawona, kweni mulonde cha ukaboni wo tipereka. 12 Asani muleka kugomezga vinthu va pacharu chapasi vo ndakukambiyani, mungagomezga wuli asani ndingakukambiyani vinthu vakuchanya? 13 Ndipuso palivi munthu yo wakukwerapu kuchanya,+ kweni Mwana wa munthu pe, mweniyo wakusika kutuwa kuchanya.+ 14 Ndipu nge mo Mozesi wangusoske njoka muchipululu,+ ndimu so Mwana wa munthu wasoskekiyengi,+ 15 kuti weyosi yo wavwana mwaku iyu waje ndi umoyu wamuyaya.+

16 “Pakuti Chiuta wakuchiyanja ukongwa charu, mwakuti wakupereka Mwana waki wapade,+ kuti weyosi yo wavwana mwaku iyu waleki kunangika, kweni waje ndi umoyu wamuyaya.+ 17 Chifukwa Chiuta wangutuma Mwana waki mucharu kuti waziyeruzgi charu cha, kweni kuti charu chitaskiki kuporote mwaku iyu.+ 18 Weyosi yo wavwana mwaku iyu, watenere cha kuyeruzgika.+ Weyosi yo waleka kuvwana mwaku iyu, wayeruzgika kali, chifukwa wavwana cha mu zina la Mwana wapade waku Chiuta.+ 19 Sonu chifukwa chakupereke cheruzgu ndi ichi: ukweru waza mucharu,+ kweni ŵanthu ayanja mdima mumalu mwa ukweru, chifukwa ntchitu zawu ziheni. 20 Pakuti munthu weyosi yo wachita vinthu viheni, watinkha ukweru ndipu watuza cha ku ukweru, kuti ntchitu zaki zileki kuchenyeka.* 21 Kweni weyosi yo wachita cho ntchauneneska, watuza ku ukweru,+ kuti ntchitu zaki ziwoneke kuti zichitika mwakukoliyana ndi Chiuta.”

22 Pavuli paki, Yesu ndi akusambira ŵaki anguluta kumizi ya ku Yudeya. Yiwu angujaku kwa kanyengu ndipu wabatizanga ŵanthu.+ 23 Kweni Yohane nayu wabatizanga ŵanthu ku Ayinoni pafupi ndi Salimu, chifukwa kweniko kwenga maji nganandi+ ndipu ŵanthu azanga kuzibatizika.+ 24 Pa nyengu iyi ndipu Yohane wechendaponyeki mujeri.+

25 Sonu akusambira aku Yohane angususkana ndi Myuda munyaki pa nkhani ya kutoweseka. 26 Yiwu anguza kwaku Yohane ndi kumukambiya kuti: “Rabi, munthu yuwa mwenga nayu kusirya kwa Yorodani, yo mungupereka ukaboni wakukwaskana ndi iyu,+ awonani, wabatiza ndipu ŵanthu wosi aluta kwaku iyu.” 27 Yohane wangumuka kuti: “Munthu wangalonde kanthu kekosi cha kwambula kuti wapaskika kutuliya kuchanya. 28 Yimwi mwija mutindijaliya ukaboni kuti ndingukamba kuti, ‘Ini ndini Khristu cha,+ kweni ndikutumika panthazi paku iyu.’+ 29 Weyosi yo we ndi mwali, ndikuti ndi munthulumi mweneku wa nthengwa.+ Kweni asani mubwezi wa munthulumi mweneku wa nthengwa wasoka ndi kuvwa vo munthulumi mweneku wa nthengwa wakamba, watuŵa ndi likondwa likulu ukongwa chifukwa cha kuvwa mazu ngaki. Mwaviyo likondwa langu lafiskika. 30 Iyu watenere kulutirizga kukuwa kweni ini nditenere kulutirizga kuja mumana.”

31 Munthu yo watuliya kuchanya,+ waluska wosi. Munthu yo watuliya pacharu chapasi, ngwakutuliya pacharu chapasi, ndipu walongoro vinthu vakutuliya pacharu chapasi. Yo watuliya kuchanya waluska wosi.+ 32 Iyu wapereka ukaboni pa vinthu vo wawona ndi kuvwa,+ kweni palivi munthu yo wazomera ukaboni waki.+ 33 Munthu weyosi yo wazomera ukaboni waki, waŵikapu chidindu chaki* kuti Chiuta ndi muneneska.+ 34 Chifukwa munthu yo Chiuta wakumutuma, walongoro mazu ngaku Chiuta,+ pakuti asani Chiuta wapereka mzimu, wathena cha.* 35 Ada atanja Mwana+ ndipu vinthu vosi avipereka mu manja mwaki.+ 36 Munthu yo wavwana mu Mwana, we ndi umoyu wamuyaya,+ ndipu munthu yo waleka kuvwiya Mwana, wazakuwuwona cha umoyu,+ kweni ukali waku Chiuta ujaliriya paku iyu.+

4 Ambuya ŵati aziŵa kuti Afarisi avwa kuti Yesu wasambiza ndi kubatiza+ ŵanthu anandi kuluska Yohane, 2 chinanga kuti Yesu wabatizanga cha kweni akusambira ŵaki ndiwu abatizanga, 3 angutuwaku ku Yudeya ndipu anguluta so ku Galileya. 4 Kweni Yesu wakhumbikanga kujumpha ku Samariya. 5 Ndipu wangufika mutawuni ya ku Samariya yo yadanikanga kuti Sukari, pafupi ndi munda wo Yakobe wangupaska mwana waki Yosefi.+ 6 Ndipuso penapa penga chisimi chaku Yakobe.+ Sonu Yesu wati wavuka ndi ulendu, wanguja pafupi ndi chisimi cho.* Ndipu mwenga cha mu ora la 6.*

7 Munthukazi wa ku Samariya wanguza kuzineŵa maji. Ndipu Yesu wangumukambiya kuti: “Ndipaskeku maji ngakumwa.” 8 (Pakuti akusambira ŵaki anguluta mutawuni kuchigula chakurya.) 9 Sonu munthukazi wa ku Samariya wangumukambiya kuti: “Ntchifukwa wuli mutindipempha maji ngakumwa po yimwi ndimwi Myuda ndipu ini nde munthukazi wa ku Samariya?” (Pakuti Ayuda ndi Asamariya, achitiya limoza cha vinthu.)+ 10 Yesu wangumumuka kuti: “Asani unguziŵa mphasu yawezi yaku Chiuta+ kweniso munthu yo wakukambiya kuti, ‘Ndipaskeku maji ngakumwa,’ mphanyi ungumupempha, ndipu watingi wakupaskengi maji nga umoyu.”+ 11 Iyu wangumukambiya kuti: “Ada, mulivi chinanga ntchakuneŵe maji ndipuso chisimi ichi ntchitali ukongwa. Sonu mungatongi pani maji nga umoyu? 12 Kumbi muluska awusefwi a Yakobe, wo akutipaska chisimi ichi, cho amwangamu limoza ndi ŵana ŵawu kweniso viŵetu vawu?” 13 Yesu wangumumuka kuti: “Weyosi yo watumwa maji yanga, wavwengi so nyota. 14 Kweni weyosi yo wamwengi maji ngo ndimupaskengi wazamukuvwa so nyota cha,+ ndipu maji ngo ndimupaskengi, ngazamuja kasupi wa maji ngakubwibwituka mwaku iyu, wakupaska umoyu wamuyaya.”+ 15 Munthukazi yo wangumukambiya kuti: “Ada, ndipaskeni maji ngeningo kuti ndileki kuvwa so nyota kweniso kuti ndileki kulutirizga kuza kunu kuzineŵa maji.”

16 Sonu Yesu wangukambiya munthukazi yo kuti: “Luta, ukadani mulumu waku ndipu ukazi nayu kunu.” 17 Munthukazi yo wangumuka kuti: “Ndilivi munthulumi.” Yesu wangumukambiya kuti: “Uneneska kukamba kuti, ‘Ndilivi munthulumi.’ 18 Chifukwa wajapu ndi anthulumi ankhondi, ndipu yo we nayu sonu ndi mulumu waku cha. Yapa wakamba uneneska.” 19 Munthukazi yo wangumukambiya kuti: “Ada, ndaziŵa kuti ndimwi mchimi.+ 20 Apapi ŵidu akali asopiyanga paphiri ili, kweni mwaŵanthu yimwi mukamba kuti ku Yerusalemu ndiku ŵanthu atenere kuchisope.”+ 21 Yesu wangumukambiya kuti: “Nditikuneneske wamunthukazi yiwi, ora lituza lenilo Ada mwazakuŵasope paphiri ili cha pamwenga ku Yerusalemu. 22 Pakuti musopa chinthu cho muleka kuchiziŵa.+ Isi tisopa cho titichiziŵa, chifukwa utaski utambiya kwa Ayuda.+ 23 Kweni ora lituza ndipu ndenili, lo ŵanthu wo asopa mwauneneska azamusopa Ada mu mzimu ndi mu uneneska. Nadi panu, Ada akhumba ŵanthu aviyo kuti aŵasopengi.+ 24 Chiuta ndi Mzimu+ ndipu wo atimusopa atenere kumusopa mu mzimu ndi mu uneneska.”+ 25 Munthukazi yo wangumukambiya kuti: “Ndiziŵa kuti Mesiya watuza, yo wadanika kuti Khristu. Ndipu asani waza, wazamupharazga vinthu vosi pakweru.” 26 Yesu wangumukambiya kuti: “Munthu yo ndini, mweniyo walongoro nawi.”+

27 Nyengu yeniyo, akusambira ŵaki anguza ndipu anguzizwa ukongwa chifukwa wakambiskananga ndi munthukazi. Kweni palivi yo wangufumbapu kuti: “Mupenjanji?” pamwenga “Ntchifukwa wuli mulongoro ndi munthukazi?” 28 Sonu munthukazi yo wangusiya msuku waki ndi kuluta mutawuni kuchikambiya ŵanthu kuti: 29 “Tiyeni mukawoni munthu yo wandikambiya chechosi cho ndikuchita. Kumbi wangaŵa Khristu cha mwenuyu?” 30 Ŵanthu wo angutuwa mutawuni ndipu angwamba kuza kwaku Yesu.

31 Pa nyengu iyi, akusambira ŵaki amupemphanga kuti: “Rabi,+ ryani.” 32 Kweni iyu wanguŵakambiya kuti: “Nde nachu chakurya cho yimwi mutichiziŵa cha.” 33 Sonu akusambira ŵaki akambiskananga kuti: “Kumbi pe yo wamupaska chakurya?” 34 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Chakurya changu nkhuchita khumbu laku yo wakundituma+ ndi kumaliza ntchitu yaki.+ 35 Asi mukamba kuti kwaja myezi yinayi kuti nyengu yakuvuna yikwani? Awonani! nditikukambiyani kuti: Yunukani ndipu wonani minda, pakuti yacha* kali kuti yivuniki.+ Sonu 36 wakuvuna walonde malipiru ngaki ndipuso wawunganisa vipasu ku umoyu wamuyaya, kuti wakumija ndi wakuvuna akondwe limoza.+ 37 Chifukwa pa nkhani iyi, mazu yanga ngauneneska: Munyaki ngwakumija ndipu munyaki ngwakuvuna. 38 Ndingukutumani kuti mukavuni vo munguleka kugwiriyapu ntchitu. Anyinu angugwira ntchitu, kweni yimwi mwayanduwa ndi ntchitu yawu.”

39 Asamariya anandi a mutawuni yo, anguvwana mwaku Yesu chifukwa cha mazu nga munthukazi yo wangupereka ukaboni wakuti: “Wandikambiya vinthu vosi vo ndikuchita.”+ 40 Sonu Asamariya ŵati aza kwaku Yesu, angumupempha kuti waje nawu, ndipu wangujaku mazuŵa ngaŵi. 41 Mwaviyo, ŵanthu anandi angugomezga chifukwa cha vo Yesu wangukamba 42 ndipu angukambiya munthukazi yo kuti: “Tagomezga chifukwa cha mazu ngo wakamba yiwi pe cha, kweni chifukwa tajivwiya tija ndipu taziŵa kuti munthu uyu ndi mtaski wa charu nadi.”+

43 Mazuŵa ngaŵi ngo ngati ngajumphapu, wangutuwaku kwenuku ndipu wanguluta ku Galileya. 44 Kweni Yesu wangupereka ukaboni wakuti mchimi watumbikika cha kwawu.+ 45 Sonu wati wafika ku Galileya, ŵanthu a kweniko angumulonde chifukwa anguwona vinthu vo wanguchita ku Yerusalemu pa nyengu ya phwandu+ pakuti ŵanthu a ku Galileya nawu anguluta ku phwandu lo.+

46 Pavuli paki wanguwere so ku Kana wa ku Galileya, ko wangusambusa maji kuja vinyu.+ Kwenuku kwenga mteŵeti wa pa nyumba ya fumu, yo mwana waki munthulumi wangutama ukongwa ku Kaperenao. 47 Munthu uyu wati wavwa kuti Yesu waweku ku Yudeya ndipu waluta ku Galileya, wanguluta kuchimupempha kuti wakamuchizgiyi mwana waki yo wenga pafupi kufwa. 48 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Mwaŵanthu yimwi, mwazamugomezgapu cha kwambula kuti mwawona visimikizu ndi vakuziziswa.”+ 49 Mteŵeti wa panyumba ya fumu wangukamba kuti: “Ambuya, tiyeni mwana wangu wechendafwi.” 50 Yesu wangumukambiya kuti: “Lutanga, mwana waku ngwamoyu.”+ Munthu yo wangugomezga vo Yesu wangumukambiya, ndipu wanguluta. 51 Wachiluta, wangukumana ndi akapolu ŵaki wo anguza kuzimukambiya kuti mwana waki ngwamoyu.* 52 Sonu wanguŵafumba nyengu yo wanguchiriya. Yiwu angumumuka kuti: “Zana, mu ora la 7* ndipu wanguleke kufunda liŵavu.” 53 Sonu awisi a mwanayo anguziŵa kuti mu ora lenilo ndimu Yesu wangukambiya kuti: “Mwana waku ngwamoyu.”+ Mwaviyo, iyu ndi a munyumba yaki anguvwana. 54 Ichi chenga chisimikizu chachiŵi+ cho Yesu wanguchita po wangutuliya ku Yudeya kuluta ku Galileya.

5 Pavuli paki, kwenga phwandu+ la Ayuda ndipu Yesu wangukwere ku Yerusalemu. 2 Sonu mu Yerusalemu pa Geti la Mbereri,+ pe thaŵali lo mu Chiheberi lidanika kuti Betizata, ndipu le ndi makhondi ngankhondi ngavipilala. 3 Mumakhondi ngenanga mwagonanga chigulu cha ŵanthu wo atamanga, ambula kuwona, vilima, kweniso wo ŵenga akuphapha* manja ndi malundi. 4* —— 5 Kweni penga munthu munyaki yo wangutama kwa vyaka 38. 6 Yesu wati wawona kuti pagona munthu yo, kweniso chifukwa chakuti wanguziŵa kuti waja wachitama kwa nyengu yitali, wangumufumba kuti: “Kumbi ukhumba kuchira?”+ 7 Sonu munthu yo watamanga wangumuka kuti: “Ada, ndilivi munthu wakuti wandibizgi muthaŵali umu asani maji ngavunduka. Kweni asani ndiluta kuti nkhabiremu, mbwenu munyaki wadanjiyapu.” 8 Yesu wangumukambiya kuti: “Soka, nyamuwa mphasa zaku,* lutanga.”+ 9 Mwaviyo, munthu yo wanguchira nyengu yeniyo ndipu wangunyamuwa mphasa zaki* ndi kwamba kwenda.

Zuŵa lenili lenga la Sabata. 10 Sonu Ayuda angwamba kukambiya munthu yo wanguchizgika kuti: “Msanawale ndi Sabata ndipu ntchakwenere cha kuti unyamuwi mphasa.”*+ 11 Kweni iyu wanguŵamuka kuti: “Munthu yo wandichizga ndiyu wandikambiya kuti, ‘Nyamuwa mphasa zaku,* lutanga.’” 12 Yiwu angumufumba kuti: “Ndiyani mweniyo wakukambiya kuti, ‘Zinyamuwi, lutanga’?” 13 Kweni munthu yo wanguziŵa cha kuti ndiyani wamuchizga, pakuti Yesu wangunyeremukapu ndi kusere mu chigulu cha ŵanthu cho chenga penipo.

14 Venivi vati vachitika, Yesu wangusaniya munthu yo munyumba yakusopiyamu ndipu wangumukambiya kuti: “Awona, wachira. Ungachitanga so ubudi cha, kuti chinthu chinyaki chiheni ukongwa kuluska nthenda yaku chileki kukuchitikiya.” 15 Munthu yo wangutuwamu ndi kuluta kuchikambiya Ayuda kuti ndi Yesu yo wamuchizga. 16 Ivi vinguchitiska kuti Ayuda asuzgi Yesu, chifukwa wanguchita vinthu venivi pa zuŵa la Sabata. 17 Kweni iyu wanguŵamuka kuti: “Ada ŵeche kugwira ntchitu mpaka sonu, ndipu ini nani ndilutirizga kugwira ntchitu.”+ 18 Mwaviyo, Ayuda akhumbisiskanga kumubaya, pakuti wagwiranga ntchitu pa zuŵa la Sabata kweniso wakambanga kuti Chiuta Mbawisi,+ kung’anamuwa kuti watijiwona kuti wayanana ndi Chiuta.+

19 Sonu Yesu wanguŵamuka kuti: “Nditikuneneskiyani kuti Mwana wangachita cha kanthu kekosi pakuyija, kweni wachita vo wawona Awisi achichita.+ Chifukwa vinthu vo Yiwu achita, Mwana nayu wachita so venivo. 20 Chifukwa Ada atanja Mwana,+ ndipu atimulongo vinthu vosi vo yiwu achita, kweniso azakumulongo ntchitu zikulu ukongwa kuluska izi, kuti yimwi muzizizwi.+ 21 Chifukwa nge mo Ada ayuskiya akufwa ndi kuŵapaska umoyu,+ Mwana nayu wapereka umoyu ku munthu weyosi yo iyu wakhumba.+ 22 Pakuti Ada ayeruzga munthu weyosi cha, kweni udindu wa kuyeruzga apaska Mwana,+ 23 kuti ŵanthu wosi atumbiki Mwana nge mo atumbikiya Ada. Weyosi yo waleka kutumbika Mwana, ndikuti watiŵatumbika cha Ada wo akumutuma.+ 24 Nadi nditikuneneskiyani kuti weyosi yo watuvwa mazu ngangu ndi kugomezga Yo wakundituma, we ndi umoyu wamuyaya,+ ndipu wayeruzgika cha, kweni wajumpha nyifwa ndi kuyambukiya ku umoyu.+

25 “Nadi nditikuneneskiyani kuti ora lituza ndipu ndenilinu, penipo akufwa azamukuvwa mazu nga Mwana waku Chiuta, ndipu wo avwisiya azamuja ndi umoyu. 26 Nge mo Ada aliri ndi nthazi zakupereke* umoyu,+ Mwana nayu amupaska nthazi zakuti waperekengi umoyu.+ 27 Ndipu amupaska mazaza kuti wayeruzgi,+ chifukwa ndi Mwana wa munthu.+ 28 Mungazizwanga cha ndi venivi, chifukwa ora lituza lenilo ŵanthu wosi wo ŵe mumiwunda yachikumbusu, azamukuvwa mazu ngaki+ 29 ndipu azamutuwamu. Wo anguchita vinthu vamampha azamuyuka kuti alonde umoyu, kweni wo anguchita vinthu viheni azamuyuka kuti ayeruzgiki.+ 30 Ndingachita cha kanthu kekosi pakundija. Ndiyeruzga nge mo ndavwiya ndipu cheruzgu changu ntchaurunji,+ chifukwa ndichita khumbu langu cha, kweni laku yo wakundituma.+

31 “Asani nditijipereke ukaboni wakukwaskana ndi ndamweni, mbwenu ukaboni wangu ngwauneneska cha.+ 32 Walipu munyaki yo wapereka ukaboni wakukwaskana ndi ini, ndipu ndiziŵa kuti ukaboni wakukwaskana ndi ini wo iyu wapereka, ngwauneneska.+ 33 Yimwi mungutuma ŵanthu kwaku Yohane ndipu iyu wangupereka ukaboni wauneneska wakukwaskana ndi ini.+ 34 Kweni ndithemba munthu cha kuti ndiyu wandipereke ukaboni, kweni ndikamba vinthu venivi kuti yimwi mutaskiki. 35 Yohane wenga nyali yakukole ndipuso yakuŵala ndipu kwa nyengu yimanavi, mwakhumbisiskanga kukondwa ukongwa ndi ukweru waki.+ 36 Kweni nde ndi ukaboni ukulu ukongwa kuluska waku Yohane, pakuti ntchitu zo Ada akundipaska kuti ndifiski, ntchitu zenizi zo ndichita, ndizu zipereka ukaboni wakuti Ada ndiwu akundituma.+ 37 Ndipu Ada wo akundituma, akupereka ukaboni wakukwaskana ndi ini.+ Yimwi mwechendavwepu mazu ngawu chijaliyi, ndipuso mwechendaŵawonepu mo awoneke.+ 38 Ndipu mwaku yimwi mulivi mazu ngawu, chifukwa mutimugomezga cha yo akumutuma.

39 “Mufufuza Malemba+ pakuti muŵanaŵana kuti mwazamulonde umoyu wamuyaya chifukwa cha Malemba ngo, ndipu yingu* ngapereka ukaboni wakukwaskana ndi ini.+ 40 Kweni mukhumba cha kuza kwaku ini+ kuti mulonde umoyu. 41 Ndizomera cha unkhankhu wakutuliya ku ŵanthu, 42 kweni ndiziŵa umampha kuti mutimuyanja cha Chiuta. 43 Ini ndaza mu zina la Ada kweni yimwi mutindilonde cha. Kweni asani munthu munyaki wanguza mu zina laki, mwatingi mumulondiyengi. 44 Kumbi mungagomezga wuli pakuti mupaskana unkhankhu mwijamwija, kweni unkhankhu wakutuliya kwaku Chiuta yija, mutiwupenja cha?+ 45 Mungaŵanaŵananga cha kuti ndakukukambani kwa Ada, kweni walipu munthu yo watikukambani. Munthu mwenuyu ndi Mozesi+ yo mutimuthemba. 46 Ndipu asani Mozesi mungumugomezga, nani mwatingi mundigomezgengi, chifukwa iyu wakulemba vakukwaskana ndi ini.+ 47 Kweni asani muleka kugomezga vo wakulemba, mungagomezga wuli vo ini ndikamba?”

6 Pavuli paki, Yesu wanguluta kusirya linyaki la Nyanja ya Galileya pamwenga kuti Nyanja ya Tiberiya.+ 2 Ndipu chigulu cha ŵanthu chamulondonga+ chifukwa chawonanga visimikizu vakuziziswa vo wachitanga pakuchizga ŵanthu.+ 3 Yesu wanguluta paphiri ndipu wanguja pasi penipo ndi akusambira ŵaki. 4 Sonu phwandu la Ayuda la Pasika+ lenga pafupi kuchitika. 5 Yesu wati wayunuka ndi kuwona chigulu cha ŵanthu cho chazanga kwaku iyu, wangufumba Filipu kuti: “Tamugula nunkhu viŵandi vakuryisa ŵanthu yaŵa?”+ 6 Kweni wakambanga venivi kuti wamuyesi chifukwa waziŵanga vo wakhumbanga kuchita. 7 Filipu wangumuka kuti: “Chinanga ndi viŵandi va madinari* 200, vingaŵakwanapu cha ŵanthu wosi yaŵa chinanga nkhamanavi.” 8 Yumoza wa akusambira ŵaki, Andireya mvurwa waku Simoni Peturo, wangukambiya Yesu kuti: 9 “Panu pe kamnyamata ko ke ndi viŵandi vinkhondi vabalire ndi tisomba tiŵi. Kweni ndivu vingachitanji pa chigulu chosi ichi?”+

10 Yesu wangukamba kuti: “Akambiyeni ŵanthu kuti aje pasi.” Pakuti penga uteka unandi pamalu ngeningo, anguja nadi pasi ndipu ŵengapu anthulumi pafufupi 5000.+ 11 Yesu wanguto viŵandi ndipu wati wawonga Chiuta, wangugaŵiya ŵanthu wo anguja penipo. Wanguchita so viyo ndi tisomba ndipu wosi angulonde vakuti viŵakwani. 12 Kweni ŵanthu wosi ŵati aguta, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Wunjikani vibanthu vakujaku kuti kanthu kekosi kaleki kutayika.” 13 Sonu anguviwunjika pamoza ndipu vinguzaza masokola 12. Vibanthu ivi venga vo angusiya ŵanthu wo anguryaku viŵandi vinkhondi vabalire.

14 Ŵanthu ŵati awona chisimikizu cho wanguchita angukamba kuti: “Uyu ndi Mchimi nadi yo wangukambikiya limu kuti wazengi pacharu chapasi.”+ 15 Sonu Yesu wati waziŵa kuti akhumba kuzimuko ndi kumuvwalika ufumu, wanguthaŵiya+ so kuphiri kwakuyija.+

16 Kuchifipa, akusambira ŵaki angusikiya kunyanja.+ 17 Ndipu ŵati akwera boti angwamba kulowoke kusirya linyaki la nyanja kuti akafiki ku Kaperenao. Pa nyengu iyi ndipu kwafipa ukongwa, kweni Yesu wenga wechendafiki kwaku yiwu.+ 18 Ndipuso nyanja yingwamba kuyuka chifukwa kwaputanga chimphepu.+ 19 Kweni ŵati avuŵa kwa makilomita pafufupi ngankhondi pamwenga 6,* anguwona Yesu wachiyenda panyanja ndipu wazanga kufupi ndi boti. Yiwu anguchita mantha ukongwa. 20 Kweni iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndini, mungawopanga cha!”+ 21 Angumulonde ndi mtima wosi muboti ndipu panguto nyengu yitali cha mbwenu boti lafika kumtunda ko alutanga.+

22 Mawa laki, chigulu cha ŵanthu wo angujaliya kusirya linyaki la nyanja, chinguwona kuti kwengavi boti linyaki lelosi kupatuwaku kaboti kamana pe. Ndipuso yiwu anguziŵa kuti akusambira ŵaki aluta ŵija, Yesu wakwera nawu cha muboti. 23 Kweni maboti ngakutuliya ku Tiberiya, nganguza pafupi ndi po ŵanthu anguryiya viŵandi Ambuya ŵati awonga kwaku Chiuta. 24 Sonu chigulu cha ŵanthu chati chawona kuti Yesu ndi akusambira ŵaki palivi pamalu ngo, angukwera maboti ngawu ndi kuluta ku Kaperenao kuchipenja Yesu.

25 Ŵati amusaniya kusirya linyaki la nyanja angumufumba kuti: “Rabi,+ mwaza zuŵanji kunu?” 26 Yesu wanguŵamuka kuti: “Nadi nditikuneneskiyani kuti mutindipenja chifukwa cha visimikizu vo munguwona cha, kweni chifukwa cha viŵandi vo mungurya ndi kuguta.+ 27 Lekani kugwira ntchitu kuti musaniyi chakurya cho chinangika, kweni gwiriyani ntchitu chakurya chambula kumala cho chipaska umoyu wamuyaya.+ Chakurya chenichi ndichu Mwana wa munthu wakupaskeningi, pakuti Ada, Chiuta mweneku wakumuzomereza mwakuŵikapu chidindu paku iyu.”+

28 Yiwu angumufumba kuti: “Sonu titenere kuchitanji kuti tigwiri ntchitu zaku Chiuta?” 29 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ntchitu yaku Chiuta ndi iyi, muje ndi chivwanu mwaku yo wakumutuma.”+ 30 Pavuli paki angumufumba kuti: “Kumbi muchitengi chisimikizu+ wuli kuti tichiwoni ndi kukugomezgani? Ndi ntchitu niyi yo muchitengi? 31 Apapi ŵidu akali angurya mana muchipululu+ nge mo vikulembeke kuti: ‘Wanguŵapaska viŵandi vakutuliya kuchanya kuti ŵaryi.’”+ 32 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, Mozesi wangukupaskani viŵandi vakutuliya kuchanya cha, kweni Ada atikupaskani chiŵandi chayichu chakutuliya kuchanya. 33 Chifukwa mweniyo wasika kutuliya kuchanya ndi kupereka umoyu pacharu chapasi, ndiyu chiŵandi chaku Chiuta.” 34 Sonu angumukambiya kuti: “Ambuya, mutipaskengi chiŵandi chenichi nyengu zosi.”

35 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ini ndini chiŵandi chakupaska umoyu. Weyosi yo watuza kwaku ini wazamuvwapu nja cha, ndipu weyosi yo we ndi chivwanu mwaku ini, wazamuvwapu nyota cha.+ 36 Kweni nge mo ndakukambiyani kali, ini mwaja muchindiwona kweni mugomezga cha.+ 37 Ŵanthu wosi wo Ada andipaska, azengi kwaku ini, ndipu weyosi yo watuza kwaku ini ndazakumukanapu cha.+ 38 Chifukwa ndikusika kutuliya kuchanya+ kuzichita khumbu langu cha, kweni kuzichita khumbu laku yo wakundituma.+ 39 Khumbu laku yo wakundituma ndakuti ndileki kutayapu weyosi wa ŵanthu wo wandipaska, kweni kuti ndiziŵayuski+ pa zuŵa lakumaliya. 40 Chifukwa khumbu la Ada ndakuti weyosi yo waziŵa Mwana ndipuso waja ndi chivwanu mwaku iyu, walonde umoyu wamuyaya,+ ndipu ndazakumuyuska+ pa zuŵa lakumaliya.”

41 Pavuli paki, Ayuda angwamba kudinginyika chifukwa chaku Yesu pakuti wangukamba kuti: “Ini ndini chiŵandi chakutuliya kuchanya.”+ 42 Ndipu angwamba kukamba kuti: “Asi uyu ndi Yesu mwana waku Yosefi yo awisi ndi anyina titiŵaziŵa?+ Sonu ntchifukwa wuli wakamba kuti, ‘Ndasika kutuliya kuchanya’?” 43 Yesu wanguŵamuka kuti: “Lekani kudinginyika. 44 Palivi munthu yo wangaza kwaku ini kwambula kuti Ada wo akundituma amuguza,+ ndipu ndazakumuyuska pa zuŵa lakumaliya.+ 45 Mu vo achimi akulemba, mukulembeka kuti: ‘Wosi azamusambizika ndi Yehova.’*+ Weyosi yo wavwisiya kwa Ada ndi kusambira, watuza kwaku ini. 46 Palivi munthu yo wakuwonapu Ada,+ kupatuwaku yumoza pe yo wakutuliya kwaku Chiuta, mwenuyu ndiyu wakuwona Ada.+ 47 Nadi nditikuneneskiyani kuti weyosi yo wagomezga wazamulonde umoyu wamuyaya.+

48 “Ini ndini chiŵandi chakupaska umoyu.+ 49 Apapi ŵinu akali angurya mana muchipululu kweni akufwa.+ 50 Ichi ntchiŵandi chakutuliya kuchanya, kuti weyosi yo wangaryaku waleki kufwa. 51 Ini ndini chiŵandi chakupaska umoyu chakutuliya kuchanya. Weyosi yo waturya chiŵandi ichi wazamuja ndi umoyu wamuyaya. Liŵavu langu ndilu chakurya cho ndipereka kuti charu chosi chisaniyi umoyu.”+

52 Sonu Ayuda angwamba kususkana ŵijaŵija kuti: “Munthu uyu wangatipaska wuli liŵavu laki kuti tiryi?” 53 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, kwambula kuti mwarya liŵavu la Mwana wa munthu ndi kumwa ndopa zaki mwazakuwusaniyapu cha umoyu.+ 54 Weyosi yo waturya liŵavu langu ndi kumwa ndopa zangu wazamulonde umoyu wamuyaya ndipu ndazakumuyuska+ pa zuŵa lakumaliya. 55 Pakuti liŵavu langu ntchakurya chayichu ndipu ndopa zangu ntchakumwa chayichu. 56 Weyosi yo waturya liŵavu langu ndi kumwa ndopa zangu, wakoliyana nani ndipu nani ndikoliyana nayu.+ 57 Nge mo Ada amoyu akunditumiya, ndija ndi umoyu chifukwa cha Ada ndipu weyosi yo waturya ini, wajengi ndi umoyu chifukwa chaku ini.+ 58 Ichi ntchiŵandi chakutuliya kuchanya. Chiyanana cha ndi cho apapi ŵinu akali angurya ndipu akufwa. Kweni weyosi yo waryaku chiŵandi ichi wazamuja ndi umoyu wamuyaya.”+ 59 Iyu wangukamba venivi wachisambiza musinagogi* ku Kaperenao.

60 Anandi mwa akusambira ŵaki ŵati avwa venivi angukamba kuti: “Vo wakamba munthu uyu vakuguŵiska. Ndiyani wangavwa?” 61 Kweni Yesu wati waziŵa kuti akusambira ŵaki adinginyika chifukwa cha venivi, wanguŵafumba kuti: “Kumbi venivi vakuguŵiskani? 62 Sonu kwe wuli asani mungawona Mwana wa munthu wachikwere ko wenga kali?+ 63 Mzimu ndiwu upereka umoyu;+ liŵavu lilivi ntchitu. Vinthu vo ndakukambiyani, ndivu mzimu kweniso umoyu.+ 64 Kweni anyaki mwaku yimwi muvwana cha.” Pakuti Yesu wanguŵaziŵa kutuliya pakwamba wo alekanga kuvwana ndipuso yo wazakumupereka.+ 65 Iyu wangulutirizga kukamba kuti: “Ndichu chifukwa chaki ndakukambiyani kuti palivi munthu yo wangaza kwaku ini kwambula kuti Ada amuzomereza.”+

66 Chifukwa cha venivi, anandi mwa akusambira ŵaki anguwere ku vinthu vo achitanga kali+ ndipu anguleka kwenda ndi iyu. 67 Sonu Yesu wangukambiya akutumika 12 kuti: “Kumbi namwi mukhumba kuluta?” 68 Simoni Peturo wangumuka kuti: “Ambuya, tilutengi kwaku yani?+ Yimwi mwe ndi mazu ngakupaska umoyu wamuyaya.+ 69 Isi tagomezga kweniso taziŵa kuti yimwi ndimwi Mtuŵa waku Chiuta.”+ 70 Yesu wanguŵamuka kuti: “Asi ndikusankha yimwi 12?+ Kweni yumoza waku yimwi ngwakukamba vinthu viheni vakukwaskana ndi anyaki.”*+ 71 Iyu wakambanga Yudasi mwana waku Simoni Isikariyoti, chifukwa mwenuyu ndiyu watingi wamuperekengi chinanga kuti wenga yumoza wa akutumika 12.+

7 Pavuli paki, Yesu wangulutirizga kwenda mu Galileya pakuti wakhumbanga cha kwenda mu Yudeya, chifukwa Ayuda apenjanga kuti amubayi.+ 2 Kweni Phwandu la Mahema* la Ayuda+ lenga pafupi kuchitika. 3 Sonu avurwa ŵaki+ angumukambiya kuti: “Tuwaku kunu uluti ku Yudeya, kuti akusambira ŵaku nawu akawoni ntchitu zo uchita. 4 Chifukwa palivi yo wangachitiya kuseri chinthu chechosi asani wakhumba kuti ŵanthu amuziŵi. Asani uchita vinthu venivi, kajilongo kucharu.” 5 Kweni avurwa ŵaki ŵengavi chivwanu mwaku iyu.+ 6 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nyengu yangu yechendafiki,+ kweni kwaku yimwi nyengu yeyosi njakwenere. 7 Palivi chifukwa chakuti charu chikutinkhiyeni, kweni ini chitinditinkha pakuti nditichipereke ukaboni wakuti ntchitu zaki ziheni.+ 8 Yimwi lutani ku phwandu ko, ini ndilutengeku sonu cha, chifukwa nyengu yangu yechendafiki.”+ 9 Sonu wati waŵakambiya vinthu venivi, iyu wangujaliya ku Galileya.

10 Kweni avurwa ŵaki ŵati aluta ku phwandu, nayu wanguluta. Iyu wanguluta mwakuwoneke cha, kweni mwachisisi. 11 Sonu Ayuda angwamba kumupenjapenja pa phwandu po, ndipu akambanga kuti: “Munthu yuwa we pani?” 12 Mu chigulu cho mwenga mtokutoku wakukwaskana ndi iyu. Ndipu anyaki akambanga kuti: “Ndi munthu wamampha.” Kweni anyaki akambanga kuti: “Ndi munthu wamampha cha. Walandizga ŵanthu anandi.”+ 13 Kweni pengavi yo wakambanga vakukwaskana ndi iyu pakweru, chifukwa cha kopa Ayuda.+

14 Phwandu le pakatikati, Yesu wangusere munyumba yakusopiyamu ndi kwamba kusambiza. 15 Ayuda anguzizwa ukongwa ndipu angukamba kuti: “Munthu uyu watingaziŵa wuli Malemba*+ penipo kusukulu wakulutaku cha?”*+ 16 Kweni Yesu wanguŵamuka kuti: “Vo ndisambiza vangu cha kweni vaku mweniyo wakundituma.+ 17 Weyosi yo wakhumba kuchita khumbu Laki, waziŵengi asani vo ndisambiza vakutuliya kwaku Chiuta+ pamwenga ndilongoro va mumaŵanaŵanu mwangu. 18 Weyosi yo walongoro va mumaŵanaŵanu mwaki wapenja unkhankhu waku iyu yija, kweni mweniyo wapenja unkhankhu waku yo wakumutuma,+ ndi muneneska ndipu mwaku iyu mulivi kanthu kambula urunji. 19 Asi Mozesi wangukupaskani Dangu?*+ Kweni palivi chinanga njumoza waku yimwi yo wavwiya Dangu.* Ntchifukwa wuli mukhumba kundibaya?”+ 20 Chigulu cha ŵanthu chingumuka kuti: “We ndi chiŵanda yiwi! Ndiyani yo wakhumba kukubaya?” 21 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ndikuchita ŵaka chinthu chimoza, kweni yimwi mosi muzizwa. 22 Ndichu chifukwa chaki Mozesi wakukupaskani dangu lakukwaskana ndi kudumulika+ ndipu yimwi mudumuwa munthu pa zuŵa la sabata. Venivi vingutuliya kwaku Mozesi cha, kweni kwa apapi akali.+ 23 Asani munthu wadumulika pa zuŵa la sabata kuti Dangu* laku Mozesi lileki kusweka, sonu kumbi mwandikwiyiya chifukwa chakuti ndikuchizga munthu pa zuŵa la sabata?+ 24 Lekani kuyeruzga chifukwa cha kawonekeru kakubwalu, kweni muyeruzgengi ndi cheruzgu chaurunji.”+

25 Pavuli paki ŵanthu wo ajanga ku Yerusalemu angwamba kukamba kuti: “Asi munthu uyu ndiyu apenja kumubaya?+ 26 Kweni wonani! walongoro pakweru ndipu palivi yo watimukambiyapu chechosi. Kumbi alongozgi asimikiza kuti ndi Khristu nadi? 27 Ndipuso isi tiziŵa ko munthu uyu watuliya,+ kweni asani Khristu waza palivi yo wazamuziŵa ko watuliya.” 28 Pavuli paki, Yesu wachisambiza munyumba yakusopiyamu wangudaniriza kuti: “Mutindiziŵa ndipu ko ndituliya muziŵaku. Ndikuza mwakukhumba kwangu cha,+ kweni Mweniyo wakundituma waliku nadi, ndipu yimwi mutimuziŵa cha.+ 29 Ini nditimuziŵa,+ chifukwa ndikuza kuzimiya iyu, ndipu Iyu ndiyu wakundituma.” 30 Sonu angwamba kupenja nthowa yakumukore,+ kweni palivi yo wangwesa kumuko, chifukwa nyengu yaki yenga yechendakwani.+ 31 Kweni ŵanthu anandi mu gulu lo, ŵenga ndi chivwanu mwaku iyu+ ndipu akambanga kuti: “Asani Khristu waza, kumbi wazamuchita visimikizu vakujumpha vo munthu uyu wachita?”

32 Afarisi anguvwa vo ŵanthu ang’ung’utanga vakukwaskana ndi Yesu, ndipu ŵara ŵa asembi ndi Afarisi angutuma asilikali kuti akamuko.* 33 Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Ndijengepu namwi dankha kwa kanyengu ndechendaluti kwaku Yo wakundituma.+ 34 Mundipenjengi kweni mundisaniyengi cha, ndipu kweniko ndiluta mungazaku cha.”+ 35 Mwaviyo Ayuda akambiskananga kuti: “Munthu uyu wakhumba kuluta pani kuti isi titondeki kuchimusaniya? Kumbi wakhumba kuluta kwa Ayuda wo akumbininikiya kwa Agiriki ndi kuchisambiza Agiriki? 36 Kumbi wang’anamuwanji pakukamba kuti, ‘Mundipenjengi kweni mundisaniyengi cha, ndipu kweniko ndiluta mungazaku cha’?”

37 Pa zuŵa lakumaliya, lo laŵanga zuŵa likulu la phwandu,+ Yesu wanguma ndi kudaniriza kuti: “Weyosi yo we ndi nyota wazi kwaku ini kuti wazimwi.+ 38 Weyosi yo we ndi chivwanu mwaku ini, lemba likamba kuti: ‘Mukati mwaki chayimu mwazamutuwa misinji ya maji nga umoyu.’”+ 39 Kweni wachikamba venivi wakambanga mzimu wo ŵanthu wosi wo ŵenga ndi chivwanu mwaku iyu ŵenga pafupi kulonde, pakuti kufika pa nyengu iyi pengavi mzimu+ chifukwa ndipu Yesu wechendakankhuskiki.+ 40 Ŵanthu anyaki wo ŵenga mu chigulu cho ŵati avwa mazu ngo, angukamba kuti: “Munthu uyu ndi Mchimi nadi.”+ 41 Anyaki akambanga kuti: “Munthu uyu ndi Khristu.”+ Kweni anyaki akambanga kuti: “Kumbi Khristu wangatuliya ku Galileya?+ 42 Asi lemba likamba kuti Khristu wazamutuliya mu banja laku Davidi+ kweniso ku Betelehemu,+ kumuzi ko Davidi wajanga?”+ 43 Sonu gulu lo lingugaŵikana pa nkhani yakukwaskana ndi iyu. 44 Chinanga kuti anyaki apenjanga kumuko,* kweni pengavi yo wangumukwaska.

45 Sonu asilikali anguwere ku ŵara ŵa asembi ndi Afarisi, ndipu yiwu anguŵafumba kuti: “Mwalekiyanji kuza nayu kunu?” 46 Asilikali angumuka kuti: “Palivi munthu yo wakuŵereŵetapu nge munthu uyu.”+ 47 Afarisi angumuka kuti: “Kwali namwi mwalandizgika kwali? 48 Kumbi walipu mulongozgi pamwenga Mfarisi yo we ndi chivwanu mwaku iyu?+ 49 Kweni chigulu cha ŵanthu ichi cho chileka kuziŵa Dangu* ntchakutembeka.” 50 Nikodimu, yo nyengu yinyaki wangulutapu kwaku Yesu, mweniyo wenga so yumoza wa Afarisi wanguŵakambiya kuti: 51 “Asi Dangu* lidu liyeruzga cha munthu kwambula kuvwa dankha kwaku iyu kweniso kuziŵa vo wachita?”+ 52 Yiwu angumumuka kuti: “Kumbi nawi ndiwi wa ku Galileya? Fufuza ndipu uwonengi kuti ku Galileya kungatuwa mchimi cha.”*

8 12 Pavuli paki Yesu wanguŵakambiya so kuti: “Ini ndini ukweru wa charu.+ Ndipu weyosi yo watindilondo wazamukwenda mu mdima cha, kweni wazamukuŵa ndi ukweru+ wa umoyu.” 13 Sonu Afarisi angumukambiya kuti: “Utijipereke wija ukaboni, ndipu ukaboni waku ngwauneneska cha.” 14 Yesu wanguŵamuka kuti: “Chinanga kuti nditijipereke ndija ukaboni, ukaboni wangu ngwauneneska, chifukwa ko ndikutuliya ndipuso ko ndiluta ndiziŵaku.+ Kweni yimwi muziŵaku cha ko ndikutuliya ndipuso ko ndiluta. 15 Muyeruzga mwakwende fundu za ŵanthu,+ kweni ini ndiyeruzga munthu weyosi cha. 16 Ndipu chinanga kuti ndingayeruzga, cheruzgu changu ntchauneneska, chifukwa nde ndija cha, kweni Ada wo akundituma, ŵe nani.+ 17 Kweniso mu Dangu* linu mukulembeka kuti: ‘Ukaboni wa ŵanthu ŵaŵi, ngwauneneska.’+ 18 Ini nditijipereke ukaboni wakukwaskana ndi ndamweni, ndipu Ada wo akundituma, nawu apereka ukaboni wakukwaskana ndi ini.”+ 19 Pavuli paki, yiwu angumukambiya kuti: “Kumbi Awusu ŵe pani?” Yesu wangumuka kuti: “Ini mutindiziŵa cha, Ada nawu mutiŵaziŵa cha.+ Mukaziŵengi ini, mwatingi muziŵengi so Ada.”+ 20 Mazu yanga wangungakamba wachisambiza munyumba yakusopiyamu, po wenga mo mwajanga vakuponyamu ndalama.+ Kweni pengavi yo wangumuko chifukwa nyengu yaki yenga yechendakwani.+

21 Sonu iyu wanguŵakambiya so kuti: “Ini ndiluta, ndipu mwazakundipenja, kweni yimwi mufwiyengi mu ubudi winu.+ Ko ndiluta mungazaku cha.”+ 22 Ayuda angwamba kukamba kuti: “Kumbi wajibayengi cha mwenuyu? Chifukwa wakamba kuti, ‘Ko ndiluta mungazaku cha.’” 23 Iyu wangulutirizga kuŵakambiya kuti: “Yimwi mutuliya panu pasi, kweni ini ndituliya kuchanya.+ Yimwi mutuliya mucharu ichi, kweni ini ndituliya mucharu ichi cha. 24 Ndichu chifukwa chaki ndakukambiyani kuti: Mufwiyengi mu maubudi nginu. Chifukwa asani mugomezga cha kuti ini ndiyu, mufwiyengi mu maubudi nginu.” 25 Sonu angumufumba so kuti: “Kumbi ndiwi yani?” Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi ndisuzgikiyanji kulongoro namwi? 26 Nde ndi vinthu vinandi vakuti ndikambi vakukwaskana ndi yimwi, kweniso vakuti ndiyeruzgi. Kweni Yo wakundituma ndimuneneska ndipu vinthu vo ndikuvwa kwaku iyu ndivu ndilongoro mucharu.”+ 27 Yiwu anguziŵa cha kuti wakambanga vakukwaskana ndi Ada. 28 Pavuli paki, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Asani mwazisoska Mwana wa munthu,+ mwazamuziŵa kuti ini ndiyu,+ ndipuso kuti ndichita cha chechosi cha mumaŵanaŵanu mwangu,+ kweni ndilongoro vinthu ivi nge mo Ada akundisambiziya. 29 Ndipu Yo wakundituma we nani. Iyu wakundilekapu cha ndija, chifukwa nyengu zosi ndichita vinthu vakumukondwesa.”+ 30 Wachikamba vinthu venivi, ŵanthu anandi anguja ndi chivwanu mwaku iyu.

31 Sonu Yesu wangulutirizga kukambiya Ayuda wo anguvwana mwaku iyu kuti: “Asani mulutirizga kusunga mazu ngangu, ndikuti ndimwi akusambira ŵangu nadi. 32 Muziŵengi uneneska+ ndipu uneneska wo ukufwatuweningi.”+ 33 Yiwu angumumuka kuti: “Isi te mphapu yaku Abrahamu ndipu techendajepu kapolu wa munthu weyosi. Sonu ukamba wuli kuti, ‘Mufwatulikengi’?” 34 Yesu wanguŵamuka kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, munthu weyosi yo wachita ubudi, ndi kapolu wa ubudi.+ 35 Kweniso kapolu walutirizga cha kuja munyumba ya mbuyaki, mwana ndiyu walutirizga kujamu kwamuyaya. 36 Mwaviyo, asani Mwana watikufwatuwani, mufwatulikengi nadi. 37 Ndiziŵa kuti ndimwi mphapu yaku Abrahamu, kweni mupenja kundibaya, chifukwa mazu ngangu ngajalikiskika cha mwaku yimwi. 38 Ndilongoro vinthu vo ndinguwona pa nyengu yo ndenga ndi Ada,+ kweni yimwi muchita vinthu vo mukuvwa kutuliya kwa awusemwi.” 39 Yiwu angumumuka kuti: “Abrahamu ndiyu wusefwi.” Yesu wanguŵakambiya kuti: “Asani mwenga ŵana aku Abrahamu,+ mwatingi muchitengi ntchitu zaku Abrahamu. 40 Kweni sonu mupenja kundibaya, ndamunthu wakuti nditikukambiyani uneneska wo ndikuvwa kwaku Chiuta.+ Abrahamu wakuchitapu cha ivi. 41 Muchita ntchitu za awusemwi.” Yiwu angumumuka kuti: “Tikubalika mu chigololu* cha isi. Wusefwi njumoza pe, Chiuta.”

42 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Asani Chiuta wenga Wusemwi, mwatingi mundiyanjengi.+ Chifukwa ndikutuliya kwaku Chiuta ndipu nde panu. Ndikuza mwakukhumba kwangu cha, kweni Iyu ndiyu wakundituma.+ 43 Ntchifukwa wuli muleka kuvwisa vo ndikamba? Chifukwa mungavwa cha mazu ngangu. 44 Yimwi mukutuliya kwa wusemwi Dyaboli, ndipu mukhumba kuchita khumbu la wusemwi.+ Iyu wenga wakubaya ŵanthu kwamba pakwamba,+ ndipu wakumapu cha mu uneneska, chifukwa mwaku iyu mulivi uneneska. Asani wakamba boza, wakamba vakukwaskana ndi mo iyu waliri, chifukwa iyu ngwaboza ndipuso ndi wisi wa boza.+ 45 Kweni chifukwa chakuti ini nditikukambiyani uneneska, mutindigomezga cha. 46 Ndiyani waku yimwi yo wangandisaniya ndi mulandu wakuti ndachita ubudi? Asani ndikamba uneneska, ntchifukwa wuli muleka kundigomezga? 47 Munthu yo watuliya kwaku Chiuta, watuvwa mazu ngaku Chiuta.+ Yimwi mutuvwa cha chifukwa chakuti mukutuliya kwaku Chiuta cha.”+

48 Ayuda angumumuka kuti: “Kumbi tinganangisa kukamba kuti, ‘Ndiwi Msamariya,+ ndipuso we ndi chiŵanda’?”+ 49 Yesu wangumuka kuti: “Ini ndilivi chiŵanda, kweni nditumbika Ada ndipu yimwi mutinditumbika cha. 50 Kweni ini nditijipenje unkhankhu waku ndamweni cha,+ walipu Yo wapenja kundipaska unkhankhu ndipuso Yo wayeruzga. 51 Nadi nditikuneneskiyani, weyosi yo wasunga mazu ngangu wazamuwona nyifwa cha.”+ 52 Ayuda angumukambiya kuti: “Sonu taziŵa kuti we ndi chiŵanda nadi. Abrahamu wakufwa, achimi nawu so viyo, kweni yiwi ukamba kuti, ‘Weyosi yo wasunga mazu ngangu wazamuyesapu nyifwa cha.’ 53 Kumbi yiwi we mura kuluska wusefwi Abrahamu yo wakufwa? Achimi nawu akufwa. Sonu yiwi utijiwona kuti ndiwi yani?” 54 Yesu wangumuka kuti: “Asani nditijikankhuska ndija, ndikuti unkhankhu wangu ngwaŵaka. Ada wo mukamba kuti ndi Chiuta winu, ndiwu atindikankhuska.+ 55 Chinanga kuti yimwi mutiŵaziŵa cha,+ kweni ini nditiŵaziŵa.+ Ndipu asani ndingakamba kuti nditiŵaziŵa cha, ndiŵengi waboza nge yimwi. Kweni nditiŵaziŵa ndipu ndisunga mazu ngawu. 56 Awusemwi a Abrahamu angukondwa ukongwa achilindizga kuwona zuŵa langu. Yiwu anguliwona ndipuso angukondwa.”+ 57 Sonu Ayuda angumukambiya kuti: “Wechendafiki ndi vyaka 50, mbwenu ukamba kuti ukuwona Abrahamu?” 58 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, Abrahamu wechendaŵeku, ini ndipu ndiliku kali.”+ 59 Sonu anguto mya kuti amuponyi nayu, kweni Yesu wangubisama ndipu wangutuwamu munyumba yakusopiyamu.

9 Wachiyenda munthowa wanguwona munthu yo chiwiyi wenga wachibulumutiya. 2 Ndipu akusambira ŵaki angumufumba kuti: “Rabi,+ kumbi ndiyani yo wakubuda kuti munthu uyu wawi wachibulumutiya, ndiyu pamwenga apapi ŵaki?” 3 Yesu wangumuka kuti: “Ndi munthu uyu cha pamwenga apapi ŵaki, kweni ivi vikuchitika kuti ntchitu zaku Chiuta ziwoneke mwaku iyu.+ 4 Titenere kugwira ntchitu zaku Yo wakundituma kweche msana,+ pakuti usiku utuza po kwazamuŵavi munthu wakugwira ntchitu. 5 Penipo ini ndeche mucharu, ndini ukweru wa charu.”+ 6 Wati wakamba venivi, wangufunya mata pasi, wangukasa dongu ndi mata ngo ndipu wangulinyeteka mumasu mwa munthu yo.+ 7 Iyu wangumukambiya kuti: “Luta ukasambi muthaŵali la Silowamu” (zina lo ling’anamuwa kuti “Kutumika”). Iyu wanguluta kuchisamba ndipu wanguweku wachilereska.+

8 Pavuli paki, ŵanthu wo wajanga nawu kufupi kweniso wo kali amuwonanga wachipemphesa, angwamba kukamba kuti: “Asi munthu uyu ndiyu wayanjanga kuja pasi ndi kupemphesa?” 9 Anyaki akambanga kuti: “Ndiyu.” Ndipu anyaki akambanga kuti: “Awa, wakozgana ŵaka nayu.” Kweni mweneku wakambanga kuti: “Ndini.” 10 Sonu angumufumba kuti: “Vayenda wuli kuti masu ngaku ngabanuki?” 11 Iyu wangumuka kuti: “Munthu munyaki yo wadanika kuti Yesu, wakasa dongu ndi kulinyeteka mumasu ngangu ndipu wandikambiya kuti, ‘Luta kuthaŵali la Silowamu ukasambi.’+ Mwaviyo ndinguluta kuchisamba ndipu ndayamba kuwona.” 12 Wati wakamba venivi, angumukambiya kuti: “We pani munthu mweniyo?” Iyu wangukamba kuti: “Ndiziŵa cha.”

13 Sonu munthu yo kali wenga wachibulumutiya, anguluta nayu kwa Afarisi. 14 Vinguchitika kuti zuŵa lo Yesu wangukasiya dongu ndi kubanuwa masu nga munthu yo,+ lenga la Sabata.+ 15 Sonu pa nyengu iyi, Afarisi nawu angwamba kumufumba vo vinguchitika kuti wayambi kuwona. Iyu wanguŵamuka kuti: “Wandinyeteka dongu lakukasa mumasu, ndasamba ndipu ndayamba kuwona.” 16 Anyaki mwa Afarisi angwamba kukamba kuti: “Munthu uyu ngwakutuliya kwaku Chiuta cha, chifukwa wasunga cha Sabata.”+ Anyaki akambanga kuti: “Kumbi munthu wakubuda, wangachita visimikizu nge ivi?”+ Mwaviyo angugaŵikana ŵijaŵija.+ 17 Ndipu angufumba so munthu wachibulumutiya kuti: “Sonu yiwi utiti wuli vakukwaskana ndi munthu uyu, pakuti wabanuwa masu ngaku?” Munthu yo wangukamba kuti: “Ndi mchimi.”

18 Kweni Ayuda angugomezga mbwenu cha kuti munthu yo, wenga wachibulumutiya kweniso kuti sonu wayamba kuwona, mpaka po angudaniya apapi a munthu yo sonu wawonanga. 19 Ndipu anguŵafumba kuti: “Kumbi uyu ndi mwana winu yo mukamba kuti wanguwa wachibulumutiya? Sonu vaŵa wuli kuti wayambi kuwona?” 20 Apapi ŵaki angumuka kuti: “Tiziŵa kuti iyu ndi mwana widu kweniso kuti wanguwa wachibulumutiya. 21 Kweni tiziŵa cha vo vachitika kuti wayambi kuwona. Yo wabanuwa masu ngaki nayu titimuziŵa cha. Mufumbeni, ndi mura. Wakambengi yija.” 22 Apapi ŵaki angukamba venivi chifukwa awopanga Ayuda.+ Pakuti Ayuda angukoliyana kuti munthu weyosi yo wazomereza kuti Yesu ndi Khristu, munthu mweniyo watenere kusezgeka musinagogi.+ 23 Ndichu chifukwa chaki apapi ŵaki angukamba kuti: “Ndi mura, mufumbeni.”

24 Munthu yo wenga wachibulumutiya, angumudana so kachiŵi ndipu angumukambiya kuti: “Kankhuska Chiuta. Isi tiziŵa kuti munthu uyu ngwakubuda.” 25 Iyu wangumuka kuti: “Kwali ngwakubuda, ini ndiziŵa cha. Cho ini ndiziŵa ntchakuti ndawonanga cha, kweni sonu ndiwona.” 26 Pavuli paki angumukambiya kuti: “Wachitanji nawi? Wabanuwa wuli masu ngaku?” 27 Iyu wanguŵamuka kuti: “Ndakukambiyani kali kweni mutuvwa cha. Mukhumba kuvwanji so? Kumbi namwi mukhumba kuja akusambira ŵaki?” 28 Wati wakamba venivi, angumunyoza kuti: “Yiwi ndiwi wakusambira wa munthu mweniyo, kweni isi te akusambira aku Mozesi. 29 Tiziŵa kuti Chiuta wangulongoro ndi Mozesi, kweni munthu uyu tiziŵaku cha ko wakutuliya.” 30 Munthu yo wanguŵamuka kuti: “Vakuziziswa limu kuti muziŵaku cha ko wakutuliya, kweni iyu wabanuwa masu ngangu. 31 Tiziŵa kuti Chiuta watiŵavwisiya cha ŵanthu akubuda,+ kweni asani munthu watopa Chiuta ndi kuchita khumbu laki, mweniyo ndiyu watimuvwisiya.+ 32 Chijaliyi techendavwepu kuti munthu munyaki wabanuwa masu nga munthu yo wanguwa wachibulumutiya. 33 Asani munthu uyu wangutuliya kwaku Chiuta cha, watingi wachitengi kanthu cha.”+ 34 Yiwu angumumuka kuti: “Wamunthu wakuti ukuwiya mu ubudi pe, mbwenu utitisambiza?” Pavuli paki, angumutuzgiya kubwalu.+

35 Yesu wanguvwa kuti amutuzgiya kubwalu, ndipu wati wamusaniya wangumukambiya kuti: “Kumbi we ndi chivwanu mu Mwana wa munthu?” 36 Munthu yo wangumuka kuti: “Iyu ndiyani ada, kuti nani ndije ndi chivwanu mwaku iyu?” 37 Yesu wangumukambiya kuti: “Wamuwona, ndipu ndi mweniyo walongoro nawi.” 38 Iyu wangukamba kuti: “Ambuya, ndavwana mwaku iyu.” Ndipu munthu yo wangujikamiya Yesu. 39 Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Chifukwa ndikuza mucharu kuzipereka cheruzgu, kuti ŵanthu wo aleka kuwona awoni,+ ndipuso kuti wo awona aje achibulumutiya.”+ 40 Anyaki mwa Afarisi wo ŵenga pafupi, anguvwa venivi ndipu angukamba kuti: “Kumbi isi nasi te achibulumutiya?” 41 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Asani mwenga achibulumutiya, mwatingi muŵengevi ubudi. Kweni sonu mukamba kuti, ‘Tiwona.’ Ubudi winu umalengi cha.”+

10 “Nadi nditikuneneskiyani, munthu yo wasere mukhola la mbereri kwambula kuziya pakhomu, kweni wasere mwakuchita kukwera pamalu panyaki, ndi munkhungu ndipuso ngwakuphanga.+ 2 Kweni yo waselere pakhomu, ndiyu mliska wa mbereri zo.+ 3 Mulonda wapakhomu la khola, watimujuliya+ ndipu mbereri zituvwa mazu ngaki.+ Wadana mbereri zaki mwakuzizumbuwa mazina ndipu watizituzgiya kubwalu. 4 Asani mbereri zaki wazituzgiya kubwalu, waluta panthazi pa mbereri ndipu zitimulondo chifukwa ziziŵa mazu ngaki. 5 Mulendu zimulondongepu cha, kweni zimuthaŵengi chifukwa zitingaziŵa cha mazu nga alendu.” 6 Yesu wanguŵakambiya ntharika yeniyi, kweni anguvwisa cha vo waŵakambiyanga.

7 Sonu Yesu wanguŵakambiya so kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, ini ndini khomu la mbereri.+ 8 Wosi wo aza ndi kupusika kuti ndini, mbankhungu ndipuso mbakuphanga, kweni mbereri zaŵavwiya cha. 9 Ini nde khomu. Weyosi yo wasere mukhola kuziya mwaku ini, wazamutaskika. Iyu waserengi ndi kutuwa, ndipu wasaniya uteka wakubiriŵira.+ 10 Munkhungu watuza ŵaka cha, kweni watuza kuziba, kuzibaya ndipuso kuzinanga.+ Ndikuza kuti yiwu aje ndi umoyu ndipu aje nawu unandi. 11 Ini ndini mliska wamampha,+ mliska wamampha wapereka umoyu waki chifukwa cha mbereri.+ 12 Munthu yo ndi mliska cha, kweni walembeka ŵaka ganyu ndipuso mbereri zaki cha, asani wawona kuti kutuza mphumphi wajowo mbereri zo ndi kuthaŵa. Mphumphi yo yiko mbereri zo ndipuso yitizimbininiska. 13 Wachita viyo chifukwa chakuti walembeka ŵaka ganyu ndipu mbereri zo watizitoliyaku kanthu cha. 14 Ini ndini mliska wamampha. Mbereri zangu nditiziziŵa ndipu nazu zitindiziŵa.+ 15 Ve nge mo Ada atindiziŵiya, ndipuso mo ini ndiziŵiya Ada,+ ndipu ndipereka umoyu wangu chifukwa cha mbereri zo.+

16 “Nde ndi mbereri zinyaki, kweni zakhola ili cha.+ Zenizo nazu ndizengi nazu, zivwengi mazu ngangu, ndipu zijengi mskambu umoza kweniso zijengi ndi mliska yumoza.+ 17 Ada atindiyanja+ chifukwa chakuti ndipereka umoyu wangu+ kuti ndiziwulonde so. 18 Palivi munthu yo wangandilonda kweni nditiwupereka mwakukhumba ndija. Nde ndi wanangwa wakuwupereka kweniso wanangwa wakuwulonde so.+ Ada ndiwu akundilamula kuti ndichiti venivi.”

19 Mazu yanga nganguchitiska kuti Ayuda+ agaŵikani so. 20 Anandi akambanga kuti: “We ndi chiŵanda ndipuso wazunguliya mutu. Musuzgikiyanji kuvwisiya vo wakamba?” 21 Anyaki akambanga kuti: “Munthu yo we ndi chiŵanda wangakamba cha mazu yanga. Kumbi chiŵanda chingajula masu nga ŵanthu achibulumutiya?”

22 Pa nyengu iyi, ku Yerusalemu kwenga Phwandu Lakupatuliya nyumba yakusopiyamu. Mwenga mu chipwepwi, 23 ndipu Yesu wayendanga munyumba yakusopiyamu mukhondi lavipilala laku Solomoni.+ 24 Sonu Ayuda angumuzunguliya ndipu angwamba kumukambiya kuti: “Kumbi utisuzgengi maŵanaŵanu mpaka zuŵanji? Asani ndiwi Khristu, tikambiyi ŵaka kwambula kubisa.” 25 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ndakukambiyani kali kweni mugomezga cha. Ntchitu zo ndichita mu zina la Ada ndizu zipereka ukaboni wakukwaskana ndi ini.+ 26 Kweni mugomezga cha, chifukwa ndimwi mbereri zangu cha.+ 27 Mbereri zangu zituvwa mazu ngangu, ini nditiziziŵa ndipu zitindilondo.+ 28 Nditizipaska umoyu wamuyaya+ ndipu zazamunangikapu cha, kweniso palivi weyosi yo wazakuzikwatapuwa kujanja langu.+ 29 Cho Ada andipaska, ntchakuzirwa kuluska vinthu vinyaki vosi, ndipu palivi munthu yo wangazikwatapuwa kujanja la Ada.+ 30 Ini ndi Ada te amoza.”*+

31 Ayuda anguto so mya kuti amuponyi nayu. 32 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndakulongoni ntchitu zinandi zamampha zakutuliya kwa Ada. Pa ntchitu zenizi, ndi nizi zo zakuchitiskani kuti mundiponyi mya?” 33 Ayuda wo angumumuka kuti: “Titikuponya mya chifukwa cha ntchitu yamampha cha, kweni chifukwa chakuti unyoza Chiuta.+ Pakuti yiwi chinanga kuti we munthu, utijiwona kuti ndiwi chiuta.” 34 Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi mu Dangu* linu mukulembeka cha kuti, ‘Ndingukamba kuti: “Ndimwi achiuta”’?*+ 35 Asani ŵanthu wo mazu ngaku Chiuta ngatiŵasuska wanguŵadana kuti ‘achiuta,’+ ndipu lemba limala nthazi cha, 36 mbwenu yimwi mukamba ini ndamunthu wakuti Ada akunditowesa ndi kunditumiza pacharu chapasi kuti, ‘Unyoza Chiuta,’ chifukwa ndingukamba kuti, ‘Ndini Mwana waku Chiuta’?+ 37 Asani ntchitu zo ndichita za Ada cha, mbwenu lekani kundigomezga. 38 Kweni asani ndizu ndichita, chinanga kuti mutindigomezga cha, gomezgani ntchitu zo,+ kuti muziŵi kweniso kuti mulutirizgi kuziŵa kuti Ada akoliyana nani, ndipu ini ndikoliyana ndi Ada.”+ 39 Mwaviyo, akhumbanga kumuko, kweni wanguŵathaŵa.

40 Sonu wanguluta so kusirya linyaki la msinji wa Yorodani, ko Yohane wabatiziyanga pakwamba+ ndipu wanguja kweniko. 41 Ŵanthu anandi anguza kwaku iyu ndipu akambanga kuti: “Yohane wanguchita chisimikizu chechosi cha, kweni vosi vo Yohane wangukamba vakukwaskana ndi munthu uyu, venga vauneneska.”+ 42 Ndipu ŵanthu anandi kweniko, anguvwana mwaku iyu.

11 Sonu penga munthu munyaki yo wangutama. Iyu wenga Lazaro, ndipu wajanga ku Betaniya, kumuzi waku Mariya ndi mku waki Marita.+ 2 Mariya uyu, ndiyu wangupunguliya Ambuya mafuta ngakununkhira ndi kupuputa maphazi ngawu ndi sisi laki.+ Ndipu yo watamanga wenga mzichi waki. 3 Sonu azichi aku Lazaro angutuma uthenga kwaku Yesu wakuti: “Ambuya, awonani! munthu yo mutimuyanja ukongwa watama.” 4 Kweni Yesu wati wavwa ivi wangukamba kuti: “Nthenda iyi yichitiskengi kuti Lazaro wafwi pe cha, kweni yichitiskengi so kuti Chiuta wakankhuskiki.+ Ndipu Mwana waku Chiuta nayu wakankhuskikengi chifukwa cha kutama kwenuku.”

5 Sonu Yesu wayanjanga Marita ndi mvurwa waki kweniso Lazaro. 6 Kweni wati wavwa kuti Lazaro watama, wanguja dankha ko wenga kwa mazuŵa nganyaki so ngaŵi. 7 Pavuli paki, wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Tiyeni tiluti so ku Yudeya.” 8 Akusambira ŵaki angumukambiya kuti: “Rabi,+ pambula kuswera yapa ŵanthu a ku Yudeya akhumbanga kukuponyani mya,+ mbwenu mukhumba kuluta so kweniko?” 9 Yesu wangumuka kuti: “Asi msana utuŵa ndi maora 12?+ Asani munthu watenda ndi msana waguŵa cha mu chinthu chechosi, chifukwa wawona ukweru wa charu ichi. 10 Kweni asani munthu watenda ndi usiku, waguŵa chifukwa mwaku iyu mulivi ukweru.”

11 Wati wakamba venivi, wangukamba so kuti: “Lazaro, mubwezi widu wagona,+ kweni ndiluta kweniko kuti nkhamuyuski.” 12 Sonu akusambira ŵaki angumukambiya kuti: “Ambuya, asani wagona ndikuti waŵengi umampha.” 13 Yesu wakambanga vakukwaskana ndi nyifwa yaku Lazaro. Kweni yiwu aŵanaŵananga kuti wakamba tulu chayitu. 14 Pavuli paki Yesu wanguŵakambiya mwakuvwika umampha kuti: “Lazaro wafwa.+ 15 Ndakondwa chifukwa chaku yimwi kuti ndengaku cha kweniko, ndipu ndachita ivi kuti yimwi mugomezgi. Kweni tiyeni tiluti kwaku iyu.” 16 Tomasi yo wadanikanga kuti Didimu* wangukambiya akusambira anyaki kuti: “Nasi tiyeni tiluti kuti tikafwiyi nayu limoza.”+

17 Yesu wati wafika, wangusaniya kuti Lazaro waja mumuwunda* kwa mazuŵa nganayi. 18 Betaniya wenga pafupi ndi Yerusalemu, mtunda wa makilomita pafufupi ngatatu.* 19 Ndipu Ayuda anandi anguza kwaku Marita ndi Mariya kuziŵapembuzga chifukwa cha nyifwa ya mzichi wawu. 20 Marita wati wavwa kuti Yesu watuza, wanguluta kuchikumana nayu kweni Mariya+ wanguja kunyumba. 21 Pavuli paki Marita wangukambiya Yesu kuti: “Ambuya, mukaŵengi kunu, mzichi wangu watingi wafwengi cha. 22 Kweni chinanga ndi sonu, ndiziŵa kuti chechosi cho mungapempha Chiuta, Chiuta wakupaskeningi.” 23 Yesu wangumukambiya kuti: “Mzichi waku wayukengi.” 24 Marita wangumukambiya kuti: “Ndiziŵa kuti wazamuyuka+ pa chiyuka, pa zuŵa lakumaliya.” 25 Yesu wangumukambiya kuti: “Ini ndini chiyuka ndi umoyu.+ Yo wavwana mwaku ini chinanga wangafwa wazamuja so ndi umoyu. 26 Ndipu weyosi yo we ndi umoyu kweniso wavwana mwaku ini, wazamukufwa cha.+ Kumbi utivigomezga venivi?” 27 Marita wangumuka kuti: “Hinya Ambuya, ndigomezga kuti ndimwi Khristu, Mwana waku Chiuta, yo taja tichilindizga kuti watuza mucharu.” 28 Wati wakamba venivi, wanguluta kuchidana Mariya, mvurwa waki. Wangumukambiya pakuyija kuti: “Msambizi+ waza ndipu watikudana.” 29 Mariya wati wavwa venivi, wangusoka mwaliŵi ndi kuluta ko kwenga Yesu.

30 Pa nyengu iyi, Yesu ndipu wechendafiki mumuzi wo, kweni wenga weche pamalu po Marita wangukumana nayu. 31 Ayuda wo apembuzganga Mariya munyumba, ŵati awona kuti wasoka mwaliŵiliŵi kuluta kubwalu, angumulondo. Yiwu aŵanaŵananga kuti waluta kumuwunda*+ kuchiliriya kweniko. 32 Sonu Mariya wati wafika ko kwenga Yesu ndipuso wati wamuwona, wanguwa pamaphazi ngaki ndi kumukambiya kuti: “Ambuya, mukaŵengi kunu, mzichi wangu watingi wafwengi cha.” 33 Yesu wati wawona kuti Mariya waliya ndipuso Ayuda wo wanguza nawu aliya, wangutamantha* ndipu wangusuzgika maŵanaŵanu. 34 Iyu wangufumba kuti: “Mwamuŵika nunkhu?” Yiwu angumukambiya kuti: “Ambuya, tiyeni mukawoni.” 35 Yesu wanguliya.+ 36 Ayuda ŵati awona venivi, angwamba kukamba kuti: “Awonani, wamuyanjanga ukongwa!” 37 Kweni Ayuda anyaki akambanga kuti: “Kumbi munthu uyu, yo wangubanuwa masu nga munthu wachibulumutiya,+ wangulekiyanji kovya Lazaro kuti waleki kufwa?”

38 Pavuli paki, Yesu wati watamantha so, wanguluta kumuwunda.* Muwunda wo, wenga mphanji ndipu angujalapu chimwa. 39 Yesu wangukamba kuti: “Tuzganipu chimwa.” Marita, mzichi wa chipondi, wangumukambiya kuti: “Ambuya, sonu watenere kuti wanunkha, chifukwa pajumpha mazuŵa nganayi kutuliya po wakufwiya.” 40 Yesu wangumukambiya kuti: “Asi ndakukambiya kuti asani ujengi ndi chivwanu uwonengi unkhankhu waku Chiuta?”+ 41 Sonu yiwu angutuzgapu chimwa cho. Pavuli paki, Yesu wangulereska kuchanya+ ndi kukamba kuti: “Ada, nditikuwongani kuti mwandivwa. 42 Ndiziŵa nadi kuti mutindivwa nyengu zosi, kweni ndakamba ivi chifukwa cha chigulu cha ŵanthu cho chama panu, kuti avwani kuti yimwi mukundituma.”+ 43 Wati wakamba venivi, wangudaniriza ndi mazu nganthazi kuti: “Lazaro, tuliya kunu kubwalu!”+ 44 Munthu yo wenga wakufwa wangutuliya kubwalu, maphazi kweniso manja ngaki ngangukulungika ndi sanda. Chisku chaki nachu chingukulungika ndi sanda. Ndipu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mufwatuweni, ndipu mulekeni kuti wakengi.”

45 Mwaviyo, Ayuda anandi wo anguza kwaku Mariya ndipuso wo anguwona vo Yesu wanguchita, anguvwana mwaku iyu.+ 46 Kweni anyaki anguluta kwa Afarisi ndipu anguŵakambiya vo Yesu wanguchita. 47 Sonu ŵara ŵa asembi ndipuso Afarisi anguwunganisa Mphara Yikulu ya Milandu* ndipu angukamba kuti: “Kumbi tichiti wuli penapa, pakuti munthu uyu wachita visimikizu vinandi?+ 48 Asani timulekengi ŵaka kuti wachitengi vinthu venivi, ndikuti ŵanthu wosi avwanengi mwaku iyu, ndipuso Aroma azengi kuzito malu ngidu* ndi mtundu widu.” 49 Kweni yumoza mwaku yiwu, Kayafa,+ yo wenga wasembi mura chaka chenicho, wanguŵakambiya kuti: “Palivi cho muziŵapu, 50 ndipu mwaŵanaŵanapu cha kuti mbumampha kwaku yimwi kuti munthu yumoza wafwiyi ŵanthu kuluska kuti mtundu wosi unangiki.” 51 Iyu wangukamba venivi pakuyija cha, kweni pakuti wenga wasembi mura chaka cho, wangukambiya limu kuti Yesu wafwiyengi mtundu waki, 52 ndipuso kuti wafwiyengi ŵaka mtundu waki pe cha, kweni wafwengi kuti wawunganisi pamoza ŵana aku Chiuta wo akumbininika. 53 Mwaviyo, kutuliya pa zuŵa lenili, angwamba kupangana kuti amubayi.

54 Mwaviyo, Yesu wanguleka kwenda pakweru pakati pa Ayuda, kweni wanguluta kuchigaŵa chapafupi ndi chipululu, kutawuni yo yadanikanga kuti Efurayemu.+ Iyu wanguja kweniko ndi akusambira ŵaki. 55 Sonu Pasika+ wa Ayuda wenga pafupi kuchitika, ndipu ŵanthu anandi akutuliya mumizi yapafupi, anguza ku Yerusalemu Pasika wechendayambi, kuti azijitowesi mwakukoliyana ndi mwambu. 56 Yiwu apenjanga Yesu ndipu akambiskananga ŵe wima munyumba yakusopiyamu kuti: “Kumbi muwona wuli? Wazengi cha mwenuyu ku phwandu?” 57 Kweni ŵara ŵa asembi ndi Afarisi angulamula ŵanthu kuti weyosi yo waziŵa ko kwe Yesu, wakambi, kuti akamuko.*

12 Kwati kwaja mazuŵa 6 kuti phwandu la Pasika lichitiki, Yesu wanguza ku Betaniya ko kwenga Lazaro+ yo wangumuyuska. 2 Kwenuku angumunozge chakurya chamazulu ndipu Marita waŵateŵetiyanga,+ kweni Lazaro wenga yumoza wa ŵanthu wo aryanga* ndi Yesu. 3 Sonu Mariya wanguto mafuta ngakununkhira ukongwa kweniso ngakudula nga nado chayiyu, ngakukwana magilamu pafufupi 327* ndipu wangungapunguliya pamaphazi ngaku Yesu ndi kupuputa maphazi ngo ndi sisi laki. Nyumba yo yinguzaza ndi fungu lamampha la mafuta ngakununkhira.+ 4 Kweni Yudasi Isikariyoti,+ yumoza wa akusambira ŵaki yo wenga pafupi kumupereka, wangukamba kuti: 5 “Asi mafuta ngakununkhira yanga ngatingi ngagulisikengi madinari* 300, ndipu ndalama zenizi zatingi ziperekekengi kwa akavu?” 6 Wangukamba venivi chifukwa chakuti wafipiyanga mtima akavu cha, kweni chifukwa chakuti wenga munkhungu ndipuso wenga ndi bokosi lakusungamu ndalama, ndipu wayanjanga kuba ndalama zo zaŵikikanga mwenimo. 7 Pavuli paki Yesu wangukamba kuti: “Mulekeni kuti wachiti mwambu wenuwu chifukwa cha kunozgeke zuŵa la kuŵikika kwangu.+ 8 Pakuti akavu mujengi nawu nyengu zosi,+ kweni ini mulutirizgengi cha kuja nani.”+

9 Sonu chigulu cha Ayuda chinguziŵa kuti we kweniko ndipu anguza kwenuku chifukwa chaku Yesu kweniso kuti aziwoni Lazaro yo wangumuyuska.+ 10 Ŵara ŵa asembi angupangana kuti abayi so Lazaro, 11 pakuti Ayuda anandi alutanga kweniko kweniso avwananga mwaku Yesu chifukwa chaku Lazaro.+

12 Mawa laki, gulu la ŵanthu lo linguza ku phwandu la Pasika linguvwa kuti Yesu watuza ku Yerusalemu. 13 Mwaviyo, anguto mani nga vimiti va kantchindi ndi kuluta kuchikumana nayu ndipu angwamba kudaniriza kuti: “Mutaskeni chondi! Ngwakutumbikika yo watuza mu zina laku Yehova,*+ Fumu ya Ayisirayeli!”+ 14 Yesu wati wasaniya mwana wa bulu, wangukwerapu+ nge mo vikulembeke limu kuti: 15 “Kopa cha mwana munthukazi wa ku Ziyoni. Awona! Fumu yaku yituza, yakwera pa mwana wa bulu.”+ 16 Pakwamba akusambira ŵaki anguvwisa cha vinthu venivi, kweni Yesu wati wakankhuskika,+ yiwu angukumbuka kuti vo ŵanthu wo anguchita, venga chayivu vo vingulembeke limu vakukwaskana ndi Yesu.+

17 Sonu ŵanthu wo ŵenga nayu wachidana Lazaro kutuwa mumuwunda*+ ndipuso kumuyuska, alutirizganga kupereka ukaboni.+ 18 Chigulu cha ŵanthu chinguluta kuchikumana nayu chifukwa chinguvwa kuti wanguchita chisimikizu chenichi. 19 Mwaviyo Afarisi angwamba kukambiskana kuti: “Namwi mutijiwone mwija kuti palivi cho tichitengepu. Awonani! Charu chosi chilondo iyu.”+

20 Anyaki mwa ŵanthu wo anguza kuzisopa pa nyengu ya phwandu, ŵenga Agiriki. 21 Sonu yiwu anguza kwaku Filipu+ yo watuliyanga ku Betisayida wa ku Galileya ndipu angwamba kumupempha kuti: “Ada, tikhumba kuwona Yesu.” 22 Filipu wanguza ndi kukambiya Andireya. Ndipu Andireya ndi Filipu anguluta kwaku Yesu kuchimukambiya.

23 Kweni Yesu wanguŵamuka kuti: “Ora lakuti Mwana wa munthu wakankhuskiki lafika.+ 24 Nadi nditikuneneskiyani, kwambula kuti nje ya tirigu yawa pasi ndi kufwa, yilutirizga kuja yimoza pe kweni asani yafwa+ ndipu yibala vipasu vinandi. 25 Weyosi yo watanja ukongwa umoyu waki watiwunanga, kweni weyosi yo watinkha umoyu waki+ mucharu ichi, wazakuwuvikiliya kuti wakasaniyi umoyu wamuyaya.+ 26 Asani munthu weyosi wakhumba kunditeŵete, wandilondo ndipu ko kwe ini wanditeŵetiyengi kweniko.+ Asani munthu weyosi wakhumba kunditeŵete, Ada azakumutumbika. 27 Sonu ndasuzgika maŵanaŵanu* ukongwa,+ kumbi ndikambenji? Ada, nditaskeni mu ora ili.+ Chinanga kuti ve viyo, ndikuza chifukwa cha ora lenili. 28 Ada, kankhuskani zina linu.” Pavuli paki, kuchanya kungutuwa mazu+ ngakuti: “Ndalikankhuska ndipu ndilikankhuskengi so.”+

29 Sonu chigulu cha ŵanthu cho chinguma penipo, chinguvwa venivi ndipu angwamba kukamba kuti kwavwika limphezi. Anyaki akambanga kuti: “Mungelu walongoro nayu.” 30 Yesu wanguŵamuka kuti: “Mazu yanga ngavwika chifukwa chaku ini cha, kweni chifukwa chaku yimwi. 31 Sonu charu ichi chiyeruzgika, ndipu yo walamuliya charu ichi+ waponyekengi kubwalu.+ 32 Kweni asani ini ndakwezeke muchanya pacharu chapasi,+ ndazamuguziya ŵanthu amitundu yosi kwaku ini.” 33 Wachikamba ivi, wakambanga vakukwaskana ndi mtundu wa nyifwa yo wenga pafupi kufwa.+ 34 Pavuli paki, ŵanthu wo angumumuka kuti: “Tikuvwa kutuliya mu Dangu* kuti Khristu wajengi kwamuyaya.+ Sonu yiwi ukamba wuli kuti Mwana wa munthu watenere kukwezeke muchanya?+ Mwana wa munthu yo ukamba ndiyani?” 35 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ukweru ujengi pakati pinu kwa kanyengu kamanavi. Yendani kweche ukweru kuti mdima uleki kukusaniyani, chifukwa weyosi yo watenda mu mdima waziŵa cha ko waluta.+ 36 Pa nyengu yo mweche ndi ukweru, jani ndi chivwanu mu ukweru wo, kuti muje ŵana a ukweru.”+

Yesu wati waŵakambiya venivi, wangutuwaku ndipu wanguchibisama. 37 Chinanga kuti wanguchita visimikizu vinandi pa masu pawu, anguvwana cha mwaku iyu, 38 kuti mazu nga mchimi Yesaya ngafiskiki, ngo ngatiti: “Yehova,* ndiyani yo wavwana mu vinthu vo wakuvwa kwaku isi?*+ Ndipu janja laku Yehova* lavumbulika kwaku yani?”+ 39 Chifukwa cho alekiyanga kugomezga ntchenicho Yesaya wangukamba so kuti: 40 “Iyu wabulumutizga masu ngawu kweniso wanonopesa mitima yawu, kuti aleki kuwona ndi masu ngawu ndipuso aleki kuvwisa ndi mitima yawu ndi kung’anamuka kuti ndiŵachizgi.”+ 41 Yesaya wangukamba venivi chifukwa wanguwona unkhankhu waku Khristu ndipu wangukamba vakukwaskana ndi iyu.+ 42 Chinanga kuti venga viyo, ŵanthu anandi kusazgapu wo alamuliyanga anguvwana mwaku iyu+ kweni angumuzomereza cha chifukwa cha Afarisi, kuti aleki kusezgeka musinagogi,+ 43 pakuti ayanjanga ukongwa unkhankhu wakutuliya ku ŵanthu kuluska unkhankhu waku Chiuta.+

44 Kweni Yesu wangudaniriza kuti: “Weyosi yo wavwana mwaku ini, wavwana mwaku ini pe cha, kweni wavwana so mwaku yo wakundituma.+ 45 Ndipuso yo wawona ini, wawona so Yo wakundituma.+ 46 Ndaza nge ukweru mucharu+ kuti weyosi yo wavwana mwaku ini, waleki kujaliriya mu mdima.+ 47 Kweni asani munthu watuvwa mazu ngangu ndipu watingasunga cha, nditimuyeruzga cha chifukwa ndikuza kuziyeruzga charu cha, kweni kuzitaska charu.+ 48 Munthu weyosi yo watindiyuyuwa ndipu walonde cha mazu ngangu, walipu yo wamuyeruzgengi. Mazu ngo ndalongoro ndingu ngazakumuyeruzga pa zuŵa lakumaliya. 49 Chifukwa ndilongoro pakundija cha, kweni Ada wo akundituma ndiwu akundipaska dangu la vo nditenere kukamba kweniso kulongoro.+ 50 Ndipu ndiziŵa kuti dangu lawu mbumoyu wamuyaya.+ Mwaviyo vosi vo ndilongoro, ndilongoro nge mo Ada akundikambiya.”+

13 Sonu phwandu la Pasika lechendachitiki, Yesu wanguziŵiya limu kuti ora laki lakuti watuliyepu pacharu ichi ndi kuluta kwa Awisi+ lafika.+ Ndipuso chifukwa chakuti wayanjanga akusambira ŵaki wo ŵenga mucharu, wanguŵayanja mpaka pakumaliya pa umoyu waki.+ 2 Chakurya chamazulu che mukati, Dyaboli ndipu wasere kali mumtima waku Yudasi Isikariyoti,+ mwana waku Simoni, kuti wamupereki.+ 3 Sonu chifukwa chakuti Yesu waziŵanga kuti Awisi apereka vinthu vosi mu manja mwaki ndipuso kuti wakuza kutuliya kwaku Chiuta kweniso kuti walutengi kwaku Chiuta,+ 4 wangusoka pa nyengu ya chakurya chamazulu ndi kuzuwa malaya ngaki ngakubwalu. Ndipu wanguto thawulu ndi kulimanga muchiwunu chaki.+ 5 Pavuli paki wangupunguliya maji mubeseni ndipu wangwamba kusambisa maphazi nga akusambira ŵaki ndi kungapuputa ndi thawulu lo wangumanga muchiwunu. 6 Ndipu wanguza kwaku Simoni Peturo. Peturo wangumufumba kuti: “Ambuya, kumbi mukhumba kusambisa maphazi ngangu?” 7 Yesu wangumumuka kuti: “Vo ndichita, ungavivwisa cha sonu, kweni uvivwisengi pavuli paki.” 8 Peturo wangukamba kuti: “Ini pe mundisambisengepu cha maphazi ngangu.” Yesu wangumumuka kuti: “Asani ndileka kusambisa maphazi ngaku,+ mbwenu te amoza cha.” 9 Simoni Peturo wangumukambiya kuti: “Ambuya, mungandisambisanga maphazi pe cha, kweni mundisambisi so manja ndi mutu.” 10 Yesu wangukamba kuti: “Munthu weyosi yo wasamba kali, wakhumbika ŵaka kusamba maphazi ngaki pe, pakuti liŵavu losi ndakutowa kali. Ndipu yimwi mwe akutowa, kweni ndi mosi cha.” 11 Iyu wangumuziŵa yo wamuperekengi.+ Ndichu chifukwa chaki wangukamba kuti: “Ndi mosi cha mwe akutowa.”

12 Wati wamaliza kuŵasambisa maphazi, wanguvwala malaya ngaki ngakubwalu, wanguchija so pathebulu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi muvwisa vo ndakuchitiyani? 13 Muneneska kundidana kuti ‘Msambizi’ kweniso ‘Ambuya,’ chifukwa ndini nadi.+ 14 Mwaviyo, asani ini Ambuya kweniso Msambizi ndasambisa maphazi nginu,+ yimwi namwi mutenere kusambisana* maphazi.+ 15 Chifukwa ndakupaskani chakuwoniyapu kuti nge mo ini ndakuchitiyani, namwi so muchitengi venivi.+ 16 Nadi nditikuneneskiyani, kapolu ndi mura cha kuluska mbuyaki, pamwenga munthu yo watumika ndi mura cha kuluska yo wamutuma. 17 Asani muziŵa vinthu venivi ndi kuvichita, mujengi akukondwa.+ 18 Ndikamba vakukwaskana ndi mosi cha. Ndiziŵa wo ndasankha. Kweni ve viyo kuti lemba lifiskiki lo likamba kuti:+ ‘Munthu yo waryanga chiŵandi changu, wandisoske chiphundulu chaki.’*+ 19 Kwamba sonu, nditikukambiyani limu vechendachitiki, kuti asani vazichitika muzigomezgi kuti ndini.+ 20 Nadi nditikuneneskiyani, weyosi yo walonde munthu yo ndamutuma, walonde so ini.+ Ndipu weyosi yo walonde ini, walonde so Yo wakundituma.”+

21 Yesu wati wakamba venivi, wangusuzgika mu mzimu ndipu wangupereka ukaboni kuti: “Nadi nditikuneneskiyani, yumoza waku yimwi wandiperekengi.”+ 22 Akusambira wo, angwamba kulereskanalereskana, pakuti anguziŵa cha kuti wakamba yani.+ 23 Wakusambira yo Yesu wamuyanjanga ukongwa,+ wanguja pafupi ndi* Yesu. 24 Mwaviyo, Simoni Peturo wangumukonozga ndi mutu ndipu wangumukambiya kuti: “Tikambiyi kuti wakamba yani.” 25 Sonu wakusambira mwenuyu, wangunyekeza pachifuŵa chaku Yesu ndipu wangumufumba kuti: “Ambuya, kumbi ndiyani?”+ 26 Yesu wangumuka kuti: “Ndi mweniyo ndimupaskengi chibanthu cha chiŵandi cho ndibwitengi.”+ Wati wachibwita, wanguchito ndi kuchipereka kwaku Yudasi, mwana waku Simoni Isikariyoti. 27 Yudasi wati walonde chibanthu cha chiŵandi, Satana wangusere mwaku iyu.+ Sonu Yesu wangumukambiya kuti: “Cho uchita, chita mwaliŵiliŵi.” 28 Kweni pa ŵanthu wosi wo anguja pathebulu, pengavi yo wanguziŵa chifukwa cho wangukambiya venivi kwaku Yudasi. 29 Anyaki aŵanaŵananga kuti pakuti Yudasi wenga ndi bokosi lakusungamu ndalama,+ Yesu wamukambiyanga kuti, “Kaguli vinthu vo vikhumbika pa phwandu,” pamwenga wamukambiyanga kuti wakapereki kanthu kanyaki kwa akavu. 30 Sonu wati walonde ŵaka chibanthu cha chiŵandi, wangutuliya kubwalu nyengu yeniyo. Ndipu wenga usiku.+

31 Mwaviyo, Yudasi wati watuwa kubwalu, Yesu wangukamba kuti: “Sonu Mwana wa munthu wakankhuskika,+ ndipu Chiuta wakankhuskika kuporote mwa Mwana. 32 Mweneku Chiuta wamukankhuskengi,+ ndipu wamukankhuskengi nyengu yeniyo. 33 Mwaŵana yimwi, ndijengi namwi kwa kanyengu kamanavi. Mwazakundipenjapenja, ndipu nge mo ndingukambiya Ayuda kuti, ‘Ko ini ndiluta, mungazaku cha,’+ ndikambiya so yimwi sonu. 34 Nditikupaskani dangu lasonu, kuti muyanjanengi. Nge mo ini ndakuyanjiyani,+ yimwi namwi muyanjanengi.+ 35 Pa chifukwa chenichi, ŵanthu wosi azamuziŵa kuti ndimwi akusambira ŵangu, asani mwaŵeni mutanjana.”+

36 Simoni Peturo wangumufumba kuti: “Ambuya, muluta pani?” Yesu wangumuka kuti: “Ko ndiluta ungandilondo cha pasonu panu, kweni undilondongi pavuli paki.”+ 37 Peturo wangumukambiya kuti: “Ambuya, ntchifukwa wuli mukamba kuti ndingakulondoni cha sonu? Ndiperekengi umoyu wangu chifukwa chaku yimwi.”+ 38 Yesu wangumuka kuti: “Kumbi ukamba kuti uperekengi umoyu waku chifukwa chaku ini? Nadi nditikuneneske, tambala wechendakokoliki, undikanengi katatu.”+

14 “Mitima yinu yingasuzgikanga cha.+ Gomezgani Chiuta+ ndipuso gomezgani ini. 2 Munyumba ya Ada mwe malu nganandi ngakujamu. Asani mwengavi, mphanyi ndakukambiyani, chifukwa ndiluta kuchikunozgiyani malu.+ 3 Ndipuso asani ndaluta kuchikunozgiyani malu, ndizengi so kuzikutoliyani kwidu, kuti ko kwe ini, namwi mukaje kweniko.+ 4 Ndipu ko ndiluta, nthowa yaki mutiyiziŵa.”

5 Tomasi+ wangumukambiya kuti: “Ambuya, ko muluta tiziŵaku cha, sonu tingayiziŵa wuli nthowa?”

6 Yesu wangumukambiya kuti: “Ini ndini nthowa,+ uneneska+ ndi umoyu.+ Palivi munthu yo watuza kwa Ada kwambula kuziya mwaku ini.+ 7 Mwaŵanthu yimwi, mukandiziŵengi, mphanyi mwaziŵa so Ada. Kwambiya sonu, mwaŵaziŵa ndipuso mwaŵawona.”+

8 Filipu wangukambiya Yesu kuti: “Ambuya, tilongoni Ada, ndipu tikhorwengi.”

9 Yesu wangumukambiya kuti: “Chinanga kuti ndaja namwi nyengu yosi iyi mwaŵanthu yimwi, Filipu, kumbi wechendandiziŵi mbwenu? Munthu weyosi yo wawona ini, wawona so Ada.+ Nanga ntchifukwa wuli ukamba kuti, ‘Tilongoni Ada’? 10 Kumbi ugomezga cha kuti ini ndikoliyana ndi Ada, ndipu Ada akoliyana nani?+ Vinthu vo nditikukambiyani, nditivikamba pakundija cha,+ kweni Ada wo alutirizga kukoliyana nani, ndiwu agwira ntchitu zawu. 11 Ndigomezgeni kuti ndikoliyana ndi Ada ndipu Ada akoliyana nani, asani po cha, gomezgani chifukwa cha ntchitu zo.+ 12 Nadi nditikuneneskiyani, munthu weyosi yo wagomezga ini, wazamuchita so ntchitu zo ini ndichita ndipu wazamuchita ntchitu zikulu kuluska zenizi,+ chifukwa ndiluta kwa Ada.+ 13 Kweniso chechosi cho mungapempha mu zina langu, ndazamuchita, kuti Ada akankhuskiki kuporote mu Mwana.+ 14 Chechosi cho mungapempha mu zina langu, ndazamuchita.

15 “Asani mutindiyanja, musungengi marangu ngangu.+ 16 Ndazamupempha Ada, ndipu azakukupaskani wakukuwovyani* munyaki, kuti waje namwi mpaka muyaya.+ 17 Wakukuwovyani mwenuyu, ndi mzimu wa uneneska+ wo charu chingawulonde cha, chifukwa chitiwuwona cha pamwenga kuwuziŵa.+ Yimwi mutiwuziŵa chifukwa chakuti ulutirizga kuja namwi ndipu we mwinu. 18 Ndikusiyeningi mwija* cha. Ndizengi kwaku yimwi.+ 19 Kwaja kanyengu kamanavi, charu chindiwonengi so cha, kweni yimwi mundiwonengi,+ chifukwa chakuti nde ndi umoyu, namwi mujengi ndi umoyu. 20 Pa zuŵa lenilo, mwazamuziŵa kuti ini ndikoliyana ndi Ada, ndipu yimwi mukoliyana ndi ini, ndipuso ini ndikoliyana ndi yimwi.+ 21 Munthu weyosi yo we ndi marangu ngangu ndipu watingasunga, watindiyanja. Kweniso weyosi yo watindiyanja, Ada azakumuyanja, ndipu nani ndazakumuyanja ndipuso ndazakujilongo pakweru kwaku iyu.”

22 Yudasi,+ kweni Isikariyoti cha, wangumukambiya kuti: “Ambuya ntchinthu wuli cho chachitika po mukhumba kujilongo pakweru kwaku isi kweni kucharu cha?”

23 Yesu wangumumuka kuti: “Munthu weyosi yo watindiyanja wasungengi mazu ngangu,+ ndipu Ada nawu amuyanjengi. Isi tizengi kwaku iyu ndi kuzija nayu.+ 24 Munthu weyosi yo waleka kundiyanja, wasunga cha mazu ngangu. Mazu ngo mutuvwa, ngangu cha, kweni nga Ada wo akundituma.+

25 “Ndakukambiyani vinthu venivi ndeche namwi. 26 Kweni wakukuwovyani mweniyo ndi mzimu wakupaturika, wo Ada azamutumiza mu zina langu, mweniyo ndiyu wazakukusambizani vinthu vosi ndi kukukumbusani vinthu vosi vo ndakukambiyani.+ 27 Nditikusiliyani chimangu ndipuso nditikupaskani chimangu changu.+ Nditichipereka kwaku yimwi nge mo charu chipereke cha. Mitima yinu yingasuzgikanga cha ndipuso yingakhwinyatanga cha chifukwa cha mantha. 28 Munguvwa ndichikukambiyani kuti, ‘Ndiluta ndipu ndizengi so kwaku yimwi.’ Mukandiyanjengi mwatingi mukondwengi kuti ndiluta kwa Ada, pakuti Ada mbara kuluska ini.+ 29 Ndakukambiyani limu vechendachitiki, kuti asani vazichitika muzigomezgi.+ 30 Ndikambengi namwi vinandi cha, chifukwa yo walamuliya charu+ watuza, kweni walivi mazaza* paku ini.+ 31 Kweni kuti charu chiziŵi kuti nditanja Ada, ndichitengi nge mo Ada akundilamuliya.+ Sokani, tiyeni tituweku kunu.

15 “Ini ndini mphereska chayiyu ndipu Ada ndiwu alimi. 2 Yiwu atuzgamu mphanda yeyosi mwaku ini yo yileka kupasa vipasu ndipu atowesa yeyosi yo yipasa vipasu, kuti yipasi vipasu vinandi.+ 3 Yimwi mwe akutowa kali chifukwa cha mazu ngo ndakukambiyani.+ 4 Lutirizgani kukoliyana ndi ini ndipu nani ndilutirizgengi kukoliyana ndi yimwi. Mphanda yingapasa cha vipasu pakuyija kwambula kulutirizga kuja muchimiti cha mphereska. Mwakuyanana ŵaka, yimwi namwi mungapasa cha vipasu kwambula kulutirizga kukoliyana ndi ini.+ 5 Ini ndini chimiti cha mphereska ndipu yimwi ndimwi mphanda. Weyosi yo walutirizga kukoliyana ndi ini ndipu ini ndikoliyana nayu, wapasengi vipasu vinandi,+ chifukwa kwambula ini palivi cho mungachita. 6 Asani munthu waleka kukoliyana ndi ini, watayika kubwalu nge mphanda ndipu wamila. Ŵanthu awunjika mphanda zo ndi kuziponya pamotu ndipu zitufya. 7 Asani mulutirizga kukoliyana ndi ini ndipu mazu ngangu ngalutirizga kuja mwaku yimwi, mungapempha chechosi cho mukhumba ndipu chazakukuchitikiyani.+ 8 Ada akankhuskika asani mulutirizga kupasa vipasu vinandi ndipuso mutijilongo kuti mwe akusambira ŵangu.+ 9 Nge mo Ada andiyanjiya,+ nani so ndakuyanjani. Mwaviyo, lutirizgani kuchita vinthu vo vingachitiska kuti ndikuyanjeningi. 10 Asani musunga marangu ngangu, mulutirizgengi kuchita vinthu vo vingachitiska kuti ndikuyanjeningi, nge mo ini nani ndasungiya marangu nga Ada ndi kulutirizga kuchita vinthu vo vichitiska kuti andiyanjengi.

11 “Ndakukambiyani vinthu venivi kuti likondwa langu lije namwi ndipuso kuti likondwa linu lije likulu ukongwa.+ 12 Dangu langu ndi ili, muyanjanengi nge mo ini ndakuyanjiyani.+ 13 Palivi munthu yo we ndi chanju chikulu kuluska ichi, kuti munthu wapereki umoyu waki mumalu mwa abwezi ŵaki.+ 14 Yimwi mwe abwezi ŵangu asani muchita vo ndakulamulani.+ 15 Nditikudanani kuti akapolu so cha chifukwa kapolu waziŵa cha vo mbuyaki wachita. Kweni ndakudanani kuti abwezi ŵangu, chifukwa ndakukambiyani vinthu vosi vo ndikuvwa kwa Ada. 16 Yimwi mukundisankha cha, kweni ini ndini ndikukusankhani ndipuso ndikukuŵikani kuti muluti ndi kulutirizga kupasa vipasu, kweniso kuti vipasu vinu vilutirizgi kuŵapu, kuti chechosi cho mungapempha kwa Ada mu zina langu, yiwu akupaskeni.+

17 “Nditikulamulani vinthu venivi kuti muyanjanengi.+ 18 Asani charu chitikutinkhani, ziŵani kuti chingwamba kutinkha ini chechendatinkhi yimwi.+ 19 Asani mwenga a charu, charu chatingi chikuyanjeningi chifukwa mwatingi muŵengi ŵaki. Sonu pakuti mwe a charu cha+ kweni ndakusankhani kutuliya mucharu, pa chifukwa chenichi, charu chitikutinkhani.+ 20 Kumbukani mazu ngo ndikukukambiyani ngakuti: Kapolu ndi mura cha kuluska mbuyaki. Asani atombozga ini, namwi azakukutombozgani.+ Kweniso asani asunga mazu ngangu, azamusunga so mazu nginu. 21 Kweni azakukuchitiyani vosi venivi chifukwa cha zina langu, pakuti atimuziŵa cha Yo wakundituma.+ 22 Asani ndinguleka kuza ndi kulongoro nawu, atingi aŵengevi ubudi.+ Kweni sonu alivi chifukwa chakukaniya ubudi wawu.+ 23 Munthu weyosi yo watinkha ini, watinkha so Ada.+ 24 Asani ndinguleka kuchita ntchitu pakati pawu zo palivi munthu munyaki yo wakuchitapu, atingi aŵengevi ubudi.+ Kweni andiwona, anditinkha ndipuso atinkha Ada. 25 Kweni venivi vikuchitika kuti afiski mazu ngo ngakulembeka mu Dangu* lawu ngakuti: ‘Yiwu akunditinkha kwambula chifukwa.’+ 26 Asani wakukuwovyani waza, yo ndikutumiziyeningi kutuliya kwa Ada, yo ndi mzimu wa uneneska+ wakutuliya kwa Ada, mweniyo ndiyu wazamupereka ukaboni wakukwaskana ndi ini.+ 27 Ndipu yimwi namwi mundiperekiyengi ukaboni+ chifukwa mwaja nani kutuliya pakwamba.

16 “Ndakukambiyani vinthu venivi kuti mungaziguŵanga cha. 2 Ŵanthu azakukusezgani musinagogi.+ Kukamba uneneska, ora lituza lenilo weyosi yo wazakukubayani+ wazamuŵanaŵana kuti wachitiya Chiuta uteŵeti wakupaturika. 3 Kweni azamuchita vinthu venivi chifukwa chakuti atiŵaziŵa cha Ada, ini nani atindiziŵa cha.+ 4 Kweni ndakukambiyani vinthu venivi kuti asani ora lakuti vichitiki lafika, muzikumbuki kuti ndingukukambiyani vinthu venivi.+

“Pakwamba ndingukukambiyani cha vinthu venivi, chifukwa chakuti ndenga namwi. 5 Kweni sonu ndiluta kwaku Yo wakundituma,+ ndipu palivi yumoza waku yimwi yo watindifumba kuti, ‘Muluta pani?’ 6 Kweni pakuti ndakukambiyani vinthu venivi, mitima yinu yazaza ndi chitima.+ 7 Chinanga kuti ve viyo, nditikukambiyani uneneska. Ini ndiluta ndipu yimwi ndimwi muyanduwengi. Chifukwa asani ndaleka kuluta, wakukuwovyani+ wazengi cha. Kweni asani ndaluta, ndakumutumiza kwaku yimwi. 8 Ndipu asani mweniyo waza, wazamupereka kucharu ukaboni wakuvwika umampha wakukwaskana ndi ubudi, urunji ndipuso cheruzgu: 9 wakwamba, wakukwaskana ndi ubudi,+ chifukwa chakuti alivi chivwanu mwaku ini.+ 10 Pavuli paki, wakukwaskana ndi urunji, chifukwa chakuti ndiluta kwa Ada ndipu mundiwonengi so cha. 11 Pakumaliya, wakukwaskana ndi cheruzgu, chifukwa yo walamuliya charu ichi wayeruzgika.+

12 “Ndeche ndi vinthu vinandi vakuti ndikukambiyeni, kweni mungavivwisa cha pasonu panu. 13 Kweni asani mweniyo* waza, yo ndi mzimu wa uneneska,+ wazakukulongozgani mu uneneska wosi, chifukwa iyu wazamulongoro va mumaŵanaŵanu ngaki cha, kweni wazamulongoro vo wavwa ndipu wazakukupharazgiyani vinthu vo vituza.+ 14 Mweniyo ndiyu wazakundikankhuska,+ chifukwa wazamulonde vinthu vangu ndipu iyu wazakuvipharazga kwaku yimwi.+ 15 Vinthu vosi vo Ada ŵe navu vangu,+ ndichu chifukwa chaki ndakamba kuti iyu walonde vinthu vangu ndi kuvipharazga kwaku yimwi. 16 Mu kanyengu kamanavi mundiwonengi so cha,+ ndipuso mu kanyengu kamanavi mundiwonengi.”

17 Yesu wati wakamba venivi, akusambira ŵaki anyaki angwamba kukambiskana kuti: “Kumbi wang’anamuwanji pakutikambiya kuti, ‘Mu kanyengu kamanavi mundiwonengi so cha, ndipuso mu kanyengu kamanavi mundiwonengi,’ kweniso pakutikambiya kuti, ‘chifukwa chakuti ndiluta kwa Ada’?” 18 Sonu akambanga kuti: “Kumbi wang’anamuwanji pakukamba kuti, ‘kanyengu kamanavi’? Titiviziŵa cha vo wakamba.” 19 Yesu wanguziŵa kuti akhumba kumufumba. Sonu iyu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi mufumbana mwijamwija nkhani iyi, chifukwa ndakamba kuti: ‘Mu kanyengu kamanavi mundiwonengi cha, ndipuso mu kanyengu kamanavi mundiwonengi’? 20 Nadi nditikuneneskiyani, mwazamuliya ndi kutenje, kweni charu chazamukondwa. Yimwi mwazamuchita chitima, kweni chitima chinu chazamusambuka likondwa.+ 21 Munthukazi wachibala watuvwa urwirwi chifukwa chakuti ora laki lafika, kweni asani wabala mwana, watingakumbuka so cha masuzgu ngo wenga nangu chifukwa cha likondwa kuti mwana wawaku kucharu. 22 Namwi sonu mwe ndi chitima, kweni ndazakukuwonani so, mitima yinu yazamuja ndi likondwa+ ndipu palivi yo wazakukulondani likondwa linu. 23 Pa zuŵa lo, mwazakundifumba fumbu lelosi cha. Nadi nditikuneneskiyani, asani mupempha chinthu chechosi kwa Ada+ azakukupaskani mu zina langu.+ 24 Mpaka sonu panu mwechendapemphepu kanthu chinanga nkhamoza mu zina langu. Pemphani ndipu mulondiyengi, kuti likondwa linu liŵi likulu ukongwa.

25 “Ndakukambiyani vinthu venivi mwakugwiriskiya ntchitu ntharika. Ora lituza penipo ndazakukukambiyani mwakugwiriskiya ntchitu ntharika so cha, kweni ndazakukukambiyani vinthu vosi vakukwaskana ndi Ada kwambula kubisa. 26 Mu zuŵa lenilo, mwazamupempha Ada mu zina langu. Po ndikamba ivi, nding’anamuwa kuti ndakukupemphiyani ndini cha. 27 Pakuti Ada atikuyanjani ukongwa chifukwa chakuti mutindiyanja ukongwa+ ndipuso mwagomezga kuti ndikuza nge wakumiya Chiuta.+ 28 Ndikuza nge wakumiya Chiuta ndipu ndikuza mucharu. Sonu ndituwamu mucharu ndipu ndiluta kwa Ada.”+

29 Akusambira ŵaki angukamba kuti: “Mwawona! Sonu mukamba kwambula kubisa ndipu mugwiriskiya ntchitu ntharika so cha. 30 Sonu taziŵa kuti muziŵa vinthu vosi ndipu mukhaza kuti munthu wachiti kukufumbani cha. Pa chifukwa chenichi, tagomezga kuti mukutuliya kwaku Chiuta.” 31 Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi sonu mugomezga? 32 Awonani! Ora lituza, ndipu lafika kali, lo mosi mumbininikengi ndipu weyosi walutengi kunyumba kwaki ndipu mundilekengi ndija.+ Kweni nde ndija cha, chifukwa Ada ŵe nani.+ 33 Ndakukambiyani venivi kuti kuporote mwaku ini muŵi ndi chimangu.+ Mukumanengi ndi masuzgu mucharu, kweni khwimani mtima! Ini ndachithereska charu.”+

17 Yesu wati wamaliza kulongoro vinthu venivi, wangulereska kuchanya ndipu wangukamba kuti: “Ada, ora lafika. Kankhuskani mwana winu, kuti mwana winu wakukankhuskeni,+ 2 nge mo mwamupaskiya mazaza pa ŵanthu wosi,+ kuti wapereki umoyu wamuyaya+ ku ŵanthu wosi wo yimwi mwamupaska.+ 3 Azamusaniya umoyu wamuyaya+ asani aziŵa yimwi* Chiuta yija wauneneska,+ ndi Yesu Khristu yo mungumutuma.+ 4 Ndakukankhuskani pacharu chapasi,+ pakuti ndamaliza ntchitu yo mukundipaska kuti ndigwiri.+ 5 Sonu Ada, ndikankhuskeni pamphepeti pinu, mwakundipaska unkhankhu wo ndenga nawu charu chechendaŵeku.+

6 “Ŵanthu wo mwandipaska kutuliya pacharu, ndaŵaziŵisa zina linu.+ Ŵenga ŵinu kweni mukundipaska ndipu mazu nginu angasunga.* 7 Ndipu sonu aziŵa kuti vinthu vosi vo mukundipaska, vikutuliya kwaku yimwi. 8 Chifukwa ndaŵapaska mazu ngo mukundipaska+ ndipu angazomera ndipuso aziŵa kuti ndikuza nge wakukumiyani,+ kweniso agomezga kuti mukundituma.+ 9 Nditiŵapemphe, ndipemphe charu cha, kweni ndipemphe wo mwandipaska chifukwa mbinu. 10 Vinthu vangu vosi vinu kweniso vinthu vinu vosi vangu,+ ndipu ndakankhuskika pakati pawu.

11 “Ini nde mucharu so cha, kweni yiwu ŵe mucharu,+ ndipu ini ndituza kwaku yimwi. Ada Atuŵa, avikiliyeni+ chifukwa cha zina linu lo mukundipaska, kuti aŵi amoza* nge mo isi tiliri amoza.*+ 12 Pa nyengu yo ndenga nawu ndaŵavikiliyanga+ chifukwa cha zina linu lo mukundipaska, ndipu ndaŵavikiliya. Palivi yumoza yo watayika+ kweni mwana wa pharanyiku pe,+ kuti lemba lifiskiki.+ 13 Kweni sonu ndituza kwaku yimwi, ndipu ndikamba vinthu venivi mucharu kuti yiwu aje ndi likondwa likulu ukongwa nge lo ini nde nalu.+ 14 Ndaŵapaska mazu nginu, kweni charu chaŵatinkha, chifukwa yiwu mbacharu cha,+ nge mo ini ndiliri wacharu cha.

15 “Ndipempha kuti muŵatuzgemu cha mucharu, kweni kuti muŵavikiliyi chifukwa cha muheni yo.+ 16 Yiwu mbacharu cha,+ nge mo ini ndiliri wacharu cha.+ 17 Atoweseni* ndi uneneska;+ mazu nginu mbuneneska.+ 18 Nge mo mukunditumiya mucharu, ini nani nditiŵatuma mucharu.+ 19 Ndipu nditijitowesa chifukwa chaku yiwu, kuti nawu so atoweseki ndi uneneska.

20 “Ndipemphe yaŵa pe cha, kweni ndipemphe so wo mazu ngawu ngalongo kuti ŵe ndi chivwanu mwaku ini, 21 kuti wosi aje amoza,+ nge mo yimwi Ada muliri akukoliyana ndi ini ndipuso mo ini ndiliri wakukoliyana ndi yimwi,+ kuti nawu so aje akukoliyana ndi isi ndipuso kuti charu chigomezgi kuti mukundituma. 22 Ndaŵapaska unkhankhu wo mungundipaska, kuti aje amoza nge mo isi tiliri amoza.+ 23 Ini ndikoliyana ndi yiwu ndipu yimwi mukoliyana ndi ini, kuti aje akukoliyana mwakufikapu ndipuso kuti charu chiziŵi kuti mukundituma, kweniso kuti mutiŵayanja nge mo mutanjiya ini. 24 Ada, ndikhumba kuti ŵanthu wo mwandipaska, azije ko ini ndazamuja,+ kuti aziwoni unkhankhu wangu wo mukundipaska, chifukwa mukundiyanja charu chechendajalikiskiki.+ 25 Ada arunji, kukamba uneneska, charu chakuziŵani cha,+ kweni ini ndakuziŵani+ ndipu yaŵa aziŵa kuti mukundituma. 26 Ndaŵaziŵisa zina linu, ndipu ndazakuliziŵisa so,+ kuti chanju cho mwandiyanja nachu chije nawu ndipuso kuti ini ndije wakukoliyana nawu.”+

18 Wati wakamba venivi, Yesu limoza ndi akusambira ŵaki anguluta kusirya linyaki la Dambu la Kidironi*+ ko kwenga munda, ndipu iyu ndi akusambira ŵaki anguluta mumunda weniwo.+ 2 Sonu Yudasi yo wangumupereka, wangaziŵanga malu yanga chifukwa chakuti Yesu wayanjanga kukumana ndi akusambira ŵaki kwenuku. 3 Mwaviyo Yudasi wanguza kwenuku ndi gulu la asilikali kweniso alonda a ŵara ŵa asembi ndi ŵa Afarisi. Yiwu anguza ndi vyenji,* nyali kweniso vidya.+ 4 Pakuti Yesu waziŵanga vinthu vosi vo venga pafupi kumuchitikiya, wanguluta po yiwu ŵenga ndipu wanguŵafumba kuti: “Mupenja yani?” 5 Yiwu angumumuka kuti: “Tipenja Yesu wa ku Nazareti.”+ Ndipu wanguŵakambiya kuti: “Ndini.” Ndipu Yudasi yo wangumupereka nayu wanguma ndi ŵanthu wo.+

6 Kweni Yesu wati waŵakambiya kuti: “Ndini,” angundere kuvuli ndipu anguwa pasi.+ 7 Sonu Yesu wanguŵafumba so kuti: “Mupenja yani?” Yiwu angumuka kuti: “Yesu wa ku Nazareti.” 8 Yesu wanguŵamuka kuti: “Ndakukambiyani kali kuti ndini. Sonu asani mupenja ini, alekeni yaŵa alutengi.” 9 Ivi vingufiska vo wangukamba kuti: “Pa ŵanthu wo mukundipaska, palivi yumoza yo ndataya.”+

10 Sonu Simoni Peturo yo wenga ndi lipanga, wangulisolo ndi kukhata gutu lakumaryi la kapolu wa wasembi mura mpaka kulidumuliya limu.+ Kapolu yo wadanikanga kuti Makasi. 11 Kweni Yesu wangukambiya Peturo kuti: “Weze lipanga laku muchakuŵikamu chaki.+ Asi ndikhumbika kumwa kapu yo Ada andipaska?”+

12 Pavuli paki, asilikali, mura wa asilikali kweniso alonda ŵa Ayuda anguko Yesu ndipu angumumanga. 13 Yiwu anguluta nayu dankha kwaku Anasi, pakuti wenga wisi wa muwolu waku Kayafa.+ Kayafa wenga wasembi mura chaka chenicho.+ 14 Kayafa mwenuyu ndiyu wangukambiya Ayuda kuti mbumampha kuti munthu yumoza wafwi mumalu mwa ŵanthu wosi.+

15 Sonu Simoni Peturo kweniso wakusambira munyaki, alondonga Yesu.+ Wakusambira mwenuyu waziŵikanga ndi wasembi mura ndipu wangusere mubalaza la nyumba ya wasembi mura limoza ndi Yesu. 16 Kweni Peturo wanguma kubwalu pakhomu.* Sonu wakusambira waku Yesu yo waziŵikanga ndi wasembi mura, wangutuwa kubwalu kuchikambiskana ndi mulonda wapakhomu ndipu wangusereza Peturo mukati. 17 Msungwana yo wenga mulonda wapakhomu wangukambiya Peturo kuti: “Asi yiwi nawi ndiwi wakusambira wa munthu uyu?” Iyu wangumuka kuti: “Ndini cha.”+ 18 Sonu akapolu ndi asilikali anguma mwakuzunguliya motu wa maka wo angupemba. Yiwu awothanga motu chifukwa kwaziziranga. Peturo nayu wanguma penipo ndipu wawothanga motu.

19 Sonu mura wa asembi wangufumba Yesu vakukwaskana ndi akusambira ŵaki kweniso vo wasambizanga. 20 Yesu wangumumuka kuti: “Ndalongoro pakweru kucharu. Nyengu zosi ndasambizanga musinagogi ndi munyumba yakusopiyamu,+ mo Ayuda wosi awungana ndipu palivi cho ndikukambiyapu kumphepeti. 21 Ntchifukwa wuli mufumba ini? Fumbani ŵanthu wo avwanga vo ndaŵakambiyanga. Yiwu aziŵa vo ndakambanga.” 22 Wati wakamba venivi, yumoza mwa asilikali yo wanguma pafupi ndi Yesu wangumuwomba khofi kumasu+ ndipu wangukamba kuti: “Ndimu amukiya mura wa asembi viyo?” 23 Yesu wangumumuka kuti: “Asani ndingukamba chinthu chiheni chechosi, pereka ukaboni wa chinthu chiheni cho, kweni asani vo ndingukamba venga vakwenere, ntchifukwa wuli utindipuma?” 24 Pavuli paki Anasi wangumutumiza kwaku Kayafa, wasembi mura, ndipu pa nyengu iyi wenga wakumangika.+

25 Simoni Peturo wanguma penipo ndipu wawothanga motu. Sonu angumufumba kuti: “Asi nawi ndiwi yumoza wa akusambira ŵaki?” Iyu wangukana ndipu wanguti: “Ndini cha.”+ 26 Yumoza mwa akapolu a wasembi mura, yo wenga mubali wa munthu yo Peturo wangumudumuwa gutu,+ wangukamba kuti: “Asi ndingukuwona yiwi mumunda limoza ndi iyu?” 27 Kweni Peturo wangukana so ndipu nyengu yeniyo tambala wangukokolika.+

28 Pavuli paki, yiwu angutuwaku nayu Yesu kwaku Kayafa, ndipu anguluta nayu kunyumba ya nduna.+ Sonu wenga mlenjilenji. Kweni Ayuda angusere cha munyumba ya nduna kuti aleki kufipiskika,+ chifukwa awopanga kuti angatondeka kurya Pasika. 29 Sonu Pilato wanguluta kubwalu ko kwenga Ayuda ndipu wanguŵafumba kuti: “Kumbi mutimumba mulandu wuli munthu uyu?” 30 Yiwu angumumuka kuti: “Asani munthu uyu wangunanga cha, mphanyi tamupereka cha kwaku yimwi.” 31 Sonu Pilato wanguŵakambiya kuti: “Mutoni mwaŵeni ndipu mukamuyeruzgi mwakukoliyana ndi dangu linu.”+ Ayuda angumukambiya kuti: “Nkhwakwenere cha kwaku isi kubaya munthu weyosi.”+ 32 Venivi vingufiska mazu ngo Yesu wangukamba ngakulongo mtundu wa nyifwa yo wenga pafupi kufwa.+

33 Sonu Pilato wangusere so munyumba ya nduna ndipu wangudana Yesu ndi kumufumba kuti: “Kumbi ndiwi Fumu ya Ayuda?”+ 34 Yesu wangumuka kuti: “Kumbi vo mutindifumba mwaviŵanaŵana mwija pamwenga ŵanthu anyaki ndiwu akukambiyani vakukwaskana ndi ini?” 35 Pilato wangumuka kuti: “Ini nde Myuda ngeti? Ŵanthu amtundu waku ndipuso ŵara ŵa asembi ndiwu akupereka kwaku ini. Kumbi yiwi wananganji?” 36 Yesu wangumuka kuti:+ “Ufumu wangu ngwacharu ichi cha.+ Asani Ufumu wangu wenga wa charu ichi, mphanyi ateŵeti ŵangu achita nkhondu kuti ndileki kuperekeka kwa Ayuda.+ Kweni Ufumu wangu ngwakutuliya kucharu ichi cha.” 37 Sonu Pilato wangumufumba kuti: “Chamampha, kweni kumbi ndiwi fumu?” Yesu wangumuka kuti: “Mwakamba mwija kuti ndini fumu.+ Chifukwa cho ndikubalikiya ndipuso cho ndikuziya mucharu ntchakuti ndizipereki ukaboni wakukwaskana ndi uneneska.+ Weyosi yo we kuchigaŵa cha uneneska, wavwisiya mazu ngangu.” 38 Pilato wangumufumba kuti: “Uneneska ntchinthu wuli?”

Wati wakamba venivi, wanguluta so kubwalu ko kwenga Ayuda ndipu wanguŵakambiya kuti: “Munthu uyu nditimusaniya ndi mulandu cha.+ 39 Kweni mutanja kuti ndikufwatuliyeningi munthu pa Pasika.+ Sonu kumbi mukhumba kuti ndikufwatuliyeni Fumu ya Ayuda?” 40 Angudaniriza so kuti: “Munthu uyu cha, kweni Baraba!” Baraba mwenuyu, wenga munkhungu.+

19 Pavuli paki, Pilato wanguto Yesu ndipu wangumukhwechuwa.+ 2 Sonu asilikali anguluka chisoti chaufumu cha minga ndi kumuvwalika kumutu kweniso angumuvwalika mkhanju wamtundu wapepo.+ 3 Ndipu azanga kwaku iyu ndi kumukambiya kuti: “Timoneni,* Fumu ya Ayuda!” Ndipuso amupumanga makofi kumasu.+ 4 Pilato wangutuliya so kubwalu ndi kuŵakambiya kuti: “Awonani! Ndaza nayu kunu kubwalu kwaku yimwi, kuti muziŵi kuti ndamusaniya ndi mulandu cha.”+ 5 Sonu Yesu wangutuliya kubwalu wavwala chisoti chaufumu cha minga kweniso mkhanju wapepo. Ndipu Pilato wanguŵakambiya kuti: “Awonani! Munthu yuwa ndi uyu!” 6 Kweni ŵara ŵa asembi ndi asilikali ŵati amuwona angudaniriza kuti: “Wapayikiki pachimiti! Wapayikiki pachimiti!”*+ Pilato wanguŵakambiya kuti: “Mutoni mwija ndipu mukamubayi,* chifukwa ndamusaniya ndi mulandu cha ini.”+ 7 Ayuda angumumuka kuti: “Te ndi dangu ndipu mwakukoliyana ndi dangu lo, watenere kufwa+ chifukwa wakamba kuti ndi mwana waku Chiuta.”+

8 Pilato wati wavwa vo akambanga, wangwamba kuchita mantha ukongwa. 9 Iyu wangusere so munyumba ya nduna ndipu wangukambiya Yesu kuti: “Kumbi ukutuliya nunkhu?” Kweni Yesu wangumumuka cha.+ 10 Sonu Pilato wangumukambiya kuti: “Kumbi ukana kulongoro nani? Uziŵa cha kuti nde ndi mazaza ngakukufwatuwa kweniso ngakukubaya?”* 11 Yesu wangumumuka kuti: “Kwambula kuti mwapaskika mazaza kutuliya kuchanya, mulivi mazaza paku ini. Ndichu chifukwa chaki munthu yo wandipereka kwaku yimwi we ndi ubudi ukulu ukongwa.”

12 Pa chifukwa chenichi, Pilato wanguyesesa kusaniya nthowa yakumufwatuliya kweni Ayuda angulutirizga kudaniriza kuti: “Asani mufwatuwa munthu uyu, mbwenu ndimwi mubwezi waku Kayisara cha. Weyosi yo watijiwona kuti ndi fumu, wasuskana ndi Kayisara.”+ 13 Sonu Pilato wati wavwa mazu ngenanga, wangutuzgiya Yesu kubwalu, wanguja pampandu waki wakuyeruzgiyapu milandu pamalu ngo ngadanika kuti Balaza Lamya ndipu mu Chiheberi ngadanika kuti Gabata. 14 Lenili lenga zuŵa Lakunozgeke+ Pasika. Ndipu mwenga mu ora la 6.* Pilato wangukambiya Ayuda kuti: “Awonani! Fumu yinu!” 15 Kweni yiwu angudaniriza kuti: “Mumalani nayu! Mumalani nayu! Mupayikeni* pachimiti!” Pilato wanguŵafumba kuti: “Kumbi ndibayi fumu yinu?” Ŵara ŵa asembi angumuka kuti: “Tilivi fumu yinyaki kweni Kayisara.” 16 Pavuli paki wangumupereka kwaku yiwu kuti akamubayiyi pachimiti.+

Sonu Yesu wenga mu manja mwawu. 17 Iyu wangupinga yija chimiti chakutombozgekiyapu* ndipu wanguluta kumalu ngo ngadanika kuti Malu nga Bwaza,+ penipo mu Chiheberi ngadanika kuti Gologota.+ 18 Kwenuku ndiku yiwu angumukhoma pachimiti+ limoza ndi ŵanthu anyaki ŵaŵi, munyaki kujanja lamaryi kweniso munyaki kujanja lamazge, ndipu Yesu wenga pakati.+ 19 Pilato wangulemba so zina la udindu ndipu wanguliŵika pachimiti chakutombozgekiyapu.* Lenga lakuti: “Yesu wa ku Nazareti Fumu ya Ayuda.”+ 20 Ayuda anandi anguŵerenga zina la udindu lenili chifukwa pamalu po Yesu wangukhomeka pachimiti, penga pafupi ndi tawuni ndipuso angulilemba mu Chiheberi, Chilatini ndi Chigiriki. 21 Kweni ŵara ŵa asembi ŵa Ayuda angukambiya Pilato kuti: “Mungalembanga kuti, ‘Fumu ya Ayuda’ cha kweni mulembi kuti wajikambanga kuti, ‘Ndini Fumu ya Ayuda.’” 22 Pilato wangumuka kuti: “Vo ndalemba, ndalemba!”

23 Sonu asilikali ŵati akhoma Yesu pachimiti, anguto malaya ngaki ngakubwalu ndipu angungagaŵa panayi. Msilikali weyosi wanguto chigaŵa chimoza, ndipu anguto so laya laki lamukati. Kweni laya laki lamukati lengavi musonu chifukwa lingulukika kutuwa pachanya mpaka pasi. 24 Sonu angukambiskana kuti: “Tingalipaluwanga cha, kweni tiyeni tichiti mayeri kuti tisaniyi yo liŵengi laki.”+ Venivi vingufiska lemba lo likamba kuti: “Yiwu angugaŵana malaya ngangu ndipu chakuvwala changu anguchichitiya mayeri.”+ Venivi ndivu asilikali anguchita nadi.

25 Pafupi ndi chimiti chakutombozgekiyapu* chaku Yesu, panguma anyina+ ndi mvurwa wa anyina kweniso Mariya muwolu waku Kulopa ndi Mariya wa ku Magadala.+ 26 Sonu Yesu wati wawona anyina ndi wakusambira waki yo wamuyanjanga ukongwa+ ŵama pafupi, wangukambiya anyina kuti: “Ama, wonani! Mwana winu ndi uyu!” 27 Pavuli paki wangukambiya wakusambira yo kuti: “Awona! Anyoku ndi yaŵa!” Ndipu kwamba nyengu yeniyo wakusambira yo wanguŵatole kunyumba kwaki.

28 Pavuli paki Yesu wati waziŵa kuti sonu vinthu vosi vafiskika, wangukamba kuti: “Nde ndi nyota.” Iyu wangukamba venivi kuti lemba lifiskiki.+ 29 Pamalu ngenanga penga msuku wakuzaza vinyu wakunthyanthyama. Sonu anguto buwula ndi kumubizga muvinyu wakunthyanthyama ndipu buwula yo angumuŵika kuphesi la hisopi,* ndipu angulisoske kumulomu waku Yesu.+ 30 Yesu wati walonde vinyu wakunthyanthyama, wangukamba kuti: “Vafiskika!”+ ndipu wangusindama ndi kupereka mzimu waki.*+

31 Chifukwa chakuti lenga zuŵa Lakunozgeke,+ Ayuda angupempha Pilato kuti malundi ngafyoleki ndipuso kuti mathupi ngawu ngatuzgikepu, kuti ngaleki kulutirizga kuja pavimiti vakutombozgekiyapu+ pa zuŵa la Sabata (pakuti lenili lenga Sabata likulu).+ 32 Sonu asilikali anguza ndipu angufyo malundi nga munthu wakwamba kweniso nga munthu munyaki yo nayu wangukhomeka pachimiti limoza ndi Yesu. 33 Kweni ŵati aza kwaku Yesu angusaniya kuti wafwa kali ndipu angufyo cha malundi ngaki. 34 Kweni yumoza mwa asilikali, wangumugwaza ndi mkondu mumbaŵala+ ndipu nyengu yeniyo mungutuwa ndopa ndi maji. 35 Ndipu yo wanguwona venivi wapereka ukaboni wenuwu, ukaboni waki ngwauneneska ndipu iyu waziŵa kuti vo wakamba vauneneska, kuti yimwi namwi mugomezgi.+ 36 Kweni vinthu venivi vinguchitika kuti lemba lifiskiki lo likamba kuti: “Palivi chiwanga chaki cho chazamufyoleka.”*+ 37 Ndipuso lemba linyaki likamba kuti: “Yiwu azamulereska kwaku yo angumugwaza.”+

38 Sonu pavuli pa vinthu venivi, Yosefi wa ku Arimatiya yo wenga wakusambira waku Yesu kweni wambula kuziŵika ku ŵanthu chifukwa cha kopa Ayuda,+ wangupempha Pilato kuti wakato thupi laku Yesu ndipu Pilato wangumuzomereza. Sonu wanguza ndipu wanguto thupi lo.+ 39 Nikodimu+ yo wanguza kwaku Yesu ndi usiku pakwamba, nayu wanguza ndipu wangupinga mure wakusazgana ndi aloyi* makilogiramu pafufupi 33.*+ 40 Sonu anguto thupi laku Yesu ndipu angulikulunga musalu zo zenga ndi vakununkhira,+ mwakukoliyana ndi mudawuku wo Ayuda achitanga pakuŵika maliru. 41 Vinguchitika kuti pamalu ngo angumubayiya* penga munda, ndipu mumunda wo mwenga muwunda* wufya,+ wo munthu weyosi wenga wechendaŵikikemu. 42 Chifukwa chakuti lenga zuŵa Lakunozgeke+ la Ayuda ndipuso muwunda wenga pafupi, Yesu angumuŵika mwenimo.

20 Pa zuŵa lakwamba mu sabata, Mariya wa ku Magadala wanguza kumuwunda* ndi mlenjilenji+ kweche mdima ndipu wangusaniya kuti mwa watuzgikapu kali pamuwunda.*+ 2 Mwaviyo wangutchimbiriya kwaku Simoni Peturo ndipuso kwa wakusambira munyaki yo Yesu wamuyanjanga ukongwa,+ ndipu wanguŵakambiya kuti: “Aŵatuzgamu Ambuya mumuwunda,+ ndipu tiziŵa cha kuti aŵaŵika pani.”

3 Sonu Peturo ndi wakusambira munyaki yo, angusoka ndi kuluta kumuwunda. 4 Wosi ŵaŵi angwamba kutchimbiriya limoza, kweni wakusambira munyaki yo, wangutchimbiya ukongwa kuluska Peturo ndipu iyu ndiyu wangudankha kufika kumuwunda. 5 Wati wakotama ndi kulingizamu, wanguwona kuti mwe salu+ kweni wanguseremu cha. 6 Pavuli paki, Simoni Peturo nayu wanguza muvuli mwaki. Iyu wangusere mumuwunda ndipu wangusaniyamu salu. 7 Salu yo yingukulungika kumutu kwaki yenga limoza ndi salu zinyaki cha, kweni yinguzingika ndipu yenga pakuyija. 8 Pavuli paki, wakusambira munyaki yo wangudankha kufika kumuwunda nayu wanguseremu ndipu wanguwona ndi kugomezga. 9 Chifukwa pa nyengu iyi ndipu ŵechendavwisi mbwenu lemba lo likamba kuti watenere kuyuskika.+ 10 Mwaviyo yiwu anguwere kwawu.

11 Kweni Mariya wangulutirizga kuma pabwalu pa muwunda ndipu waliyanga. Wachiliya, wangukotama ndi kulingiza mumuwunda, 12 ndipu wanguwona angelu ŵaŵi+ avwala malaya ngatuŵa ndipu anguja pasi po panguŵikika thupi laku Yesu, munyaki kumutu, munyaki kumalundi. 13 Angelu wo angumukambiya kuti: “Wamunthukazi yiwi, uliyanji?” Iyu wanguŵakambiya kuti: “Aŵatuzgamu Ambuya ndipu ndiziŵa cha kuti aŵaŵika pani.” 14 Wati wakamba venivi, wangung’anamukiya kuvuli ndipu wanguwona Yesu wama penipo, kweni wanguziŵa cha kuti wenga Yesu.+ 15 Yesu wangumufumba kuti: “Wamunthukazi yiwi, uliyanji? Upenja yani?” Iyu wanguŵanaŵana kuti ndi mlimi yo waphweriyanga munda wo ndipu wangumukambiya kuti: “Ada, asani ndimwi mwaŵato, ndikambiyeni ko mwaŵaŵika ndipu ndakuŵato.” 16 Yesu wangumukambiya kuti: “Mariya!” Mariya wati wang’anamuka wangumukambiya mu Chiheberi kuti: “Raboni!” (kung’anamuwa kuti “Msambizi!”) 17 Yesu wangumukambiya kuti: “Leka kundikaniriya chifukwa ndechendakwere kwa Ada. Kweni luta kwa abali ŵangu+ ndipu ukaŵakambiyi kuti, ‘Ndikwere kwa Ada+ wo Mbawusemwi, ndipuso kwaku Chiuta wangu+ yo ndi Chiuta winu.’” 18 Mariya wa ku Magadala wanguluta kuchikambiya akusambira kuti: “Ndawona Ambuya!” Ndipu wanguŵakambiya vo Yesu wangumukambiya.+

19 Lenili lenga zuŵa lakwamba mu sabata, sonu kwati kwafipa, visasa va nyumba yo mwenga akusambira vingujalika chifukwa awopanga Ayuda. Yesu wanguza ndi kuma pakati pawu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Chimangu chiŵi namwi.”+ 20 Wati wakamba venivi, wanguŵalongo manja ngaki ndipuso mumbaŵala.+ Ndipu akusambira ŵaki angukondwa ukongwa ŵati awona Ambuya.+ 21 Yesu wanguwereza so kuŵakambiya kuti: “Chimangu chiŵi namwi.+ Nge mo Ada akunditumiya,+ nani so nditikutumani.”+ 22 Wati wakamba venivi, wanguŵaphutiya mvuchi ndipu wanguŵakambiya kuti: “Londiyani mzimu wakupaturika.+ 23 Asani mugowoke munthu maubudi ngaki, ngagowokereka, ndipu asani muleka kugowoka, ngagowokereka cha.”

24 Kweni Tomasi+ yumoza wa akutumika 12, yo wadanikanga kuti Didimu,* wengapu cha pa nyengu yo Yesu wanguziya. 25 Sonu akusambira anyaki angumukambiya kuti: “Tawona Ambuya!” Kweni iyu wanguŵakambiya kuti: “Ndingagomezga cha kwambula kuti ndawona mabamba nga mumanja mwawu mo angukhomeka ndi mizumali ndipuso kuserezamu chikumbu changu mumabamba ngo, kweniso kuserezamu manja ngangu mumbaŵala mwawu.”+

26 Sonu pati pajumpha mazuŵa 8, akusambira ŵaki ŵenga so munyumba ndipu Tomasi nayu wenga nawu limoza. Yesu wangusere mwenimo ndi kuma pakati pawu chinanga kuti visasa venga vakujala, ndipu wangukamba kuti: “Chimangu chiŵi namwi.”+ 27 Pavuli paki wangukambiya Tomasi kuti: “Ŵika chikumbu chaku yapa ndipu wona manja ngangu, ndipuso sereza janja laku mumbaŵala mwangu. Leka kukayika,* kweni gomezga.” 28 Tomasi wangumukambiya kuti: “Ambuya kweniso Chiuta wangu!” 29 Yesu wangumukambiya kuti: “Kumbi wagomezga chifukwa chakuti wandiwona? Mbakukondwa wo agomezga ŵechendawoni.”

30 Kukamba uneneska, Yesu wanguchita so visimikizu vinyaki vinandi pa masu pa akusambira ŵaki, vo valembeka cha mumpukutu uwu.+ 31 Kweni ivi valembeka kuti mugomezgi kuti Yesu ndi Khristu, Mwana waku Chiuta ndipuso kuti chifukwa cha kugomezga, muŵi ndi umoyu mu zina laki.+

21 Pavuli paki, Yesu wangujilongo* so kwa akusambira ŵaki ku Nyanja ya Tiberiya. Iyu wangujilongo mu nthowa iyi: 2 Simoni Peturo, Tomasi (yo wadanikanga kuti Didimu),*+ Nataniyeli+ wakutuliya ku Kana wa ku Galileya, ŵana aku Zebediya,+ ndi akusambira ŵaki anyaki ŵaŵi, ŵenga pamoza. 3 Simoni Peturo wanguŵakambiya kuti: “Ndiluta kuchibaya somba.” Yiwu angukamba kuti: “Nasi tilutengi nawi.” Yiwu anguluta ndipu angukwera boti, kweni usiku weniwo anguwe ŵaka.+

4 Kweni kuchicha, Yesu wanguma mulikumba, kweni akusambira ŵaki anguziŵa cha kuti ndi Yesu.+ 5 Pavuli paki, Yesu wanguŵafumba kuti: “Mwaŵana, kumbi mwe ndi chakurya chechosi* kuti tiryi?” Yiwu angumuka kuti: “Awa!” 6 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ponyani mukwawu winu kumaryi kwa boti ndipu mubayengi somba.” Mwaviyo, anguponya mukwawu wo, kweni angutondeka kuwuguza chifukwa wenga ndi somba zinandi.+ 7 Ndipu wakusambira yo Yesu wamuyanjanga ukongwa+ wangukambiya Peturo kuti: “Mbambuya!” Sonu Simoni Peturo, wati wavwa kuti Mbambuya wanguvwala laya laki lakubwalu pakuti wenga nkhuli* ndipu wangundwikiya munyanja. 8 Kweni akusambira anyaki, anguza paboti limana achiguza mukwawu wo unguzaza somba, pakuti ŵenga patali viŵi cha ndi mtunda. Penga mtunda wa mamita pafufupi 90* pe.

9 Ŵati afika kumtunda, angusaniya chiŵandi kweniso motu wa maka ndipu pamotu wo pangulalikika somba. 10 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Zani ndi zinyaki mwa somba zo mwabaya sonu.” 11 Sonu Simoni Peturo wangukwera boti ndi kuchiguziya kumtunda mukwawu wo unguzaza somba zikuluzikulu zakukwana 153. Kweni chinanga kuti somba zo zenga zinandi ukongwa, mukwawu wo unguphumuka cha. 12 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Zani muziryi chakurya chamlenji.” Palivi wakusambira yo wanguchita chiganga kumufumba kuti: “Ndimwi ayani?” chifukwa anguziŵa kuti Mbambuya. 13 Yesu wanguza, wanguto chiŵandi ndi kuŵapaska, wanguŵapaska so somba. 14 Yaka kenga kachitatu+ kuti Yesu wawoneke kwa akusambira ŵaki kutuliya po wanguyuskikiya.

15 Ŵati amaliza kurya chakurya chamlenji, Yesu wangukambiya Simoni Peturo kuti: “Simoni mwana waku Yohane, kumbi utindiyanja kuluska ivi?” Iyu wangumumuka kuti: “Hinya Ambuya, namwi muziŵa kuti nditikuyanjani ukongwa.” Yesu wangumukambiya kuti: “Liska ŵana ambereri ŵangu.”+ 16 Wangumufumba so kachiŵi kuti: “Simoni mwana waku Yohane, kumbi utindiyanja?” Iyu wangumuka kuti: “Hinya Ambuya, namwi muziŵa kuti nditikuyanjani ukongwa.” Iyu wangumukambiya kuti: “Ŵeta ŵana ambereri ŵangu.”+ 17 Yesu wangumufumba so kachitatu kuti: “Simoni mwana waku Yohane, kumbi utindiyanja ukongwa?” Peturo wanguchita chitima ukongwa pakuti wangumufumba kachitatu kuti: “Kumbi utindiyanja ukongwa?” Mwaviyo wangumukambiya kuti: “Ambuya, muziŵa vinthu vosi ndipu muziŵa kuti nditikuyanjani ukongwa.” Yesu wangumukambiya kuti: “Liska ŵana ambereri ŵangu.+ 18 Nadi nditikuneneske, po wenga mnyamata, wavwalanga wija ndipu walutanga ko wakhumbanga. Kweni asani wakota, wazamutambasuwa manja ngaku ndipu munthu munyaki wazakukuvwalika kweniso wazamuluta nawi ko uleka kukhumba.” 19 Iyu wangukamba venivi kuti walongo mtundu wa nyifwa yo wazamukankhuska nayu Chiuta. Wati wakamba venivi wangumukambiya kuti: “Lutirizga kundilondo.”+

20 Peturo wangung’anamuka ndipu wanguwona kuti muvuli mutuza wakusambira yo Yesu wamuyanjanga ukongwa,+ yo pa chakurya chamazulu wanguyegeme pachifuŵa chaku Yesu, kweniso yo wangufumba Yesu kuti: “Ambuya, ndiyani yo wakhumba kukuperekani?” 21 Sonu Peturo wati wamuwona wangufumba Yesu kuti: “Ambuya, nanga munthu uyu?” 22 Yesu wangumukambiya kuti: “Asani ndingakhumba kuti waje ndi umoyu mpaka po ndiziyengi, yiwi vitikukwaska wuli? Lutirizga ŵaka kundilondo.” 23 Mwaviyo, nkhani yakuti wakusambira mwenuyu wafwengi cha yinguwanda ukongwa pakati pa abali. Kweni Yesu wangukambapu cha kuti walekengi kufwa, mumalu mwaki wangumukambiya kuti: “Asani ndingakhumba kuti waje ndi umoyu mpaka po ndiziyengi, yiwi vitikukwaska wuli?”

24 Wakusambira yo ndi mwenuyu+ wapereka ukaboni wakukwaskana ndi vinthu venivi, kweniso yo wakulemba vinthu venivi, ndipu tiziŵa kuti ukaboni waki ngwauneneska.

25 Kukamba uneneska, pe so vinthu vinandi vo Yesu wanguchita vo asani vingulembeka vosi, ndiwona kuti charu chatingi chiŵengevi malu ngakukwana kusungamu mipukutu yaki.+

Pamwenga kuti, “wenga wa nge chiuta.”

Mazu ngaki chayingu, “mnofu.”

Pamwenga kuti, “wangumulongo wezi ukulu.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Pamwenga kuti, “pachipakatu cha Awisi.” Kung’anamuwa kuyanjika mwapade.

Wonani Fundu Zakukumaliya A5.

Cha mu ma 4 koloku mazulu.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Mazu ngaki chayingu, “Wamunthukazi, tiyanananji yiwi ndi ini?” Yanga ndi mazu nga ntharika ngakulongo kukana. Mazu ngakuti “wamunthukazi” ngalongo kudelera cha.

Mwesu uwu utenere kuti wenga mwesu wa bati wo wayanananga ndi malita 22. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Pamwenga kuti, “msika.”

Yapa pangafwatulikiya so kuti, “wabalika kutuliya kuchanya.”

Pamwenga kuti, “kuvumbulika.”

Pamwenga kuti, “wasimikiza.”

Pamwenga kuti, “wachita kupima pamwesu cha.”

Pamwenga kuti, “kasupi yo.”

Cha mu ma 12 koloku msana.

Mazu ngaki chayingu, “yatuŵa.”

Pamwenga kuti, “wachira.”

Cha mu ma 1 koloku msana.

Pamwenga kuti, “akupunduka.”

Wonani Fundu Zakukumaliya A3.

Pamwenga kuti, “bedi laku.”

Pamwenga kuti, “bedi laki.”

Pamwenga kuti, “bedi.”

Pamwenga kuti, “bedi laku.”

Pamwenga kuti, “ndi mphasu ya.”

Kung’anamuwa Malemba.

Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Mazu ngaki chayingu, “kwa masitadiya pafufupi 25 pamwenga 30.” Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Wonani Fundu Zakukumaliya A5.

Pamwenga kuti, “pamalu po pawungana ŵanthu.”

Pamwenga kuti, “yumoza waku yimwi ndi dyaboli.”

Pamwenga kuti, “Misasa.”

Mazu ngaki chayingu, “wativiziŵa wuli vo vikulembeka.”

Kung’anamuwa, sukulu za arabi.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Pamwenga kuti, “akamumangi.”

Pamwenga kuti, “kumumanga.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Mumipukutu yinandi yakali yo yiziŵika umampha, mulivi vesi 53 mpaka chaputala 8, vesi 11.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Mazu ngaki chayingu, “ureŵi.” Mu Chigiriki, por·nei′a. Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Pamwenga kuti, “te akukoliyana.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Pamwenga kuti, “a nge Chiuta.”

Mazu ngaki chayingu, “Mwana wa Muwoli.”

Pamwenga kuti, “mumuwunda wachikumbusu.”

Mazu ngaki chayingu, “masitadiya pafufupi 15.” Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Pamwenga kuti, “kumuwunda wachikumbusu.”

Mazu ngaki chayingu, “wangusuzgika mu mzimu.”

Pamwenga kuti, “kumuwunda wachikumbusu.”

Mazu ngaki chayingu, “Sanihedirini.”

Kung’anamuwa nyumba yakusopiyamu.

Pamwenga kuti, “akamumangi.”

Pamwenga kuti, “ayegemiyanga pathebulu.”

Mazu ngaki chayingu, “pawundi yimoza.” Kung’anamuwa pawundi ya Aroma. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Wonani Fundu Zakukumaliya A5.

Pamwenga kuti, “mumuwunda wachikumbusu.”

Pamwenga kuti, “umoyu wangu wasuzgika.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Fundu Zakukumaliya A5.

Pamwenga kuti, “vo isi takamba?”

Wonani Fundu Zakukumaliya A5.

Pamwenga kuti, “mwe ndi udindu wakusambisana.”

Pamwenga kuti, “wandiyukiya.”

Mazu ngaki chayingu, “pachifuŵa chaku.”

Pamwenga kuti, “wakukupembuzgani.”

Pamwenga kuti, “pa ulanda.”

Pamwenga kuti, “nthazi.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Mazu ngakuti “mweniyo” ndipuso “iyu” ngo nge muvesi 13 ndi 14, ngamiya “wakukuwovyani” yo wazumbulika muvesi 7. Yesu wangugwiriskiya ntchitu mazu ngakuti “wakukuwovyani” (ngo mu Chigiriki ngamiya chinthu chinthulumi) pakukonkhoska mzimu wakupaturika nge munthu. Mzimu wakupaturika wenuwu ndi munthu cha kweni ndi nthazi ŵaka, ndipu mazu nga Chigiriki ngalongo cha kuti nthazi iyi njinthulumi pamwenga njinthukazi.

Pamwenga kuti, “asani asambira vaku yimwi.”

Pamwenga kuti, “angaziŵa.”

Pamwenga kuti, “akukoliyana.”

Pamwenga kuti, “akukoliyana.”

Pamwenga kuti, “apatuweni.”

Pamwenga kuti, “Msinji wa Kidironi wo waŵanga ndi maji mu chipwepwi pe.”

Pamwenga kuti, “vakumbulikiya.”

Pamwenga kuti, “pakuselere.”

Pamwenga kuti, “Ulemu winu.”

Pamwenga kuti, “Wabayikiyi pachimiti! Wabayikiyi pachimiti!”

Pamwenga kuti, “Mukamubayiyi pachimiti.”

Pamwenga kuti, “ngakukubayiya pachimiti?”

Cha mu ma 12 koloku msana.

Pamwenga kuti, “Mubayiyeni.”

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.

Pamwenga kuti, “kumalizika.”

Pamwenga kuti, “chazamuphwanyika.”

Yapa pangafwatulikiya so kuti, “wangupinga bulunga la mure ndi aloyi.”

Mazu ngaki chayingu, “pafufupi mapawundi 100.” Kung’anamuwa mapawundi nga Aroma. Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

Pamwenga kuti, “angumubayiya pachimiti.”

Pamwenga kuti, “muwunda wachikumbusu.”

Pamwenga kuti, “kumuwunda wachikumbusu.”

Pamwenga kuti, “pamuwunda wachikumbusu.”

Mazu ngaki chayingu, “Mwana wa Muwoli.”

Mazu ngaki chayingu, “kuja wambula kugomezga.”

Pamwenga kuti, “wanguwoneke.”

Mazu ngaki chayingu, “Mwana wa Muwoli.”

Pamwenga kuti, “mwe ndi somba yeyosi.”

Pamwenga kuti, “pakuti wanguvwala vakuvwala vamukati pe.”

Mazu ngaki chayingu, “manja pafufupi 200.” Wonani Fundu Zakukumaliya B14.

    Mabuku nga Chitonga (1996-2026)
    Tuwanipu
    Sereni
    • Chitonga (Malawi)
    • Tumizani
    • Vo Mukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Fundu zo Mutenere Kulondo
    • Nkhani Yakusunga Chisisi
    • Kusintha Vinthu Vachisisi
    • JW.ORG
    • Sereni
    Tumizani