Yehova Ndiyu “Chakujamu” Chidu
“Ambuya mwaŵiya ifwi chakujamu mu migonezi ndi migonezi.”—SUMU 90:1.
KUMBI MUNGAMUKA WULI?
Kumbi Yehova wanguja wuli “chakujamu” ku ateŵeti ŵaki akugomezgeka a munyengu yakali?
Kumbi tingasambiranji pa kugomezgeka kwaku Abrahamu?
Kumbi tingalongo wuli kuti Yehova ndiyu nadi “chakujamu” chidu?
1, 2. Kumbi ateŵeti aku Chiuta atijiwona wuli m’charu ichi, ndipu nchifukwa wuli tikamba kuti ŵe ndi malu ngakujamu?
KUMBI mukondwa kuja m’charu ichi? Asani mukondwa cha, ziŵani kuti mwe mwija cha. Kwambiya munyengu yakali, wosi wo ayanjanga nadi Yehova ajivwanga nge alendu ndipuso ambula kujaliska mu mugonezi wunu. Mwakuyeruzgiyapu, panyengu yo ateŵeti aku Chiuta amanganga mahema m’malu ngakupambanapambana m’charu cha Kanani, ‘anguzomera kuti ŵenga alendu ndipuso ayinga m’charu.’—Ŵah. 11:13.
2 Mwakuyanana ŵaka, Akhristu akusankhika, wo ‘msumba wawu ngwa kuchanya,’ atijiwona nge “mbayinga ndi ŵalendu” mu mugonezi wunu. (Ŵaf. 3:20; 1 Pet. 2:11) Gulu la “mbereri zinyaki” laku Khristu, nalu so ‘nda charu cha, wuli ndimo [Yesu wenge] wa charu cha.’ (Yoh. 10:16; 17:16) Chinanga kuti ve viyo, ŵanthu aku Chiuta alivi cha “malu ngakujamu.” Kukamba uneneska, tikondwa chifukwa ndisi akuvikilirika ukongwa mu malu ngidu ngamampha ngo tingangawona cha ndi masu. Mosese wakulemba kuti: ‘Ambuya mwaŵiya ifwi chakujamu mu migonezi ndi migonezi.’ (Sumu 90:1) Kumbi Yehova wenga wuli “chakujamu” ku ateŵeti ŵaki akugomezgeka a munyengu yakali? Kumbi Yehova waja wuli “chakujamu” ku ŵanthu wo aziŵika ndi zina laki mazuŵa nganu? Kumbi wazamuja wuli chakujamu cho chazamuvikiriya ateŵeti ŵaki munthazi?
YEHOVA WENGA “CHAKUJAMU” CHA ATEŴETI ŴAKI A MUNYENGU YAKALI
3. Kumbi lemba la Sumu 90:1, liyeruzgiya Yehova ndi chinthu wuli, nanga nchifukwa wuli?
3 Nyengu zinyaki Bayibolo liyeruzgiya Yehova ndi vinthu vo tingaviwona ndi masu kuti tivwisi umampha za jalidu laki. Mwakuyeruzgiyapu, lemba la Sumu 90:1, liyeruzgiya Yehova ndi “chakujamu” pamwenga kuti malu ngakujamu. Asani tikamba malu ngakujamu, tiŵanaŵaniya za malu ngo ŵanthu atanjana, aja mwachimangu ndipuso mwakuvikilirika. Nchifukwa wuli Yehova wayeruzgikiya ndi malu ngakujamu? Bayibolo likamba kuti Yehova nchanju. (1 Yoh. 4:8) Iyu ndi Chiuta so wachimangu, yo wachitiska ateŵeti akugomezgeka kuja “kwambura kopa.” (Ŵal. 25:18) Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani mo wachitiyanga ndi ateŵeti akugomezgeka a munyengu yakali, kwambiya ndi Abrahamu.
4, 5. Kumbi Chiuta wangulongo wuli kuti wenga “chakujamu” kwaku Abrahamu?
4 Tingawona mo Abrahamu wanguvwiya panyengu yo wadanikanga kuti Abramu, Yehova wati wamukambiya kuti: “Tuwa m’charu chaku ndi ku ŵabali ŵaku, . . . uyi ku charu cho ndikakulongonga.” Asani Abrahamu wenga ndi mantha, kwambula kukayika mantha ngaki ngangumala wati wavwa so Yehova wachimukambiya mazu yanga: “Ine ndikakuchitanga mtundu ukuru, ndipu ndikakutumbikanga, ndipu ndikachitanga zina laku kuŵa likuru, . . . Ndikatumbikanga wo ŵatikutumbika, ndipu yo wakutemba iwi ndikamutembanga.”—Chiy. 12:1-3.
5 Yehova wangulayizga kuti watumbikengi ndi kuvikiriya Abrahamu ndi mphapu yaki yosi. (Chiy. 26:1-6) Yehova wangufiska nadi vo wangulayizga. Mwakuyeruzgiyapu, wangukanizga Farao wa ku Egipiti ndi Fumu Abimeleke ya ku Gerara kuto Sara kweniso kubaya Abrahamu. Yehova wanguvikiriya so Yisaki ndi Rebeka pa nkhani yakuyanana ndi yaku Abrahamu ndi Sara. (Chiy. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) Bayibolo likamba kuti: ‘[Yehova] wanguzomerezga nanga njumoza kuŵakandirizga cha, ndipu wanguchenya akaronga pa chifukwa chawu. Wanguti, “Rekani kukwaska ateŵeti ŵangu akusankhika; a mchimi ŵangu mungaŵachitiyanga uheni cha!”’—Sumu 105:14, 15.
6. Kumbi Yisaki wangumukambiyanji Yakobe, nanga Yakobe watingi wajengi ndi maŵanaŵanu wuli?
6 Achimi wo Yehova wakambanga, asazgapu Yakobe yo wenga mzuku waku Abrahamu. Panyengu yo Yakobe wakhumbanga kuto munthukazi, awiski a Yisaki, angukamba kuti: ‘Ungatonga yumoza wa anthukazi ŵa Akanani cha. Soka, ruta ku Padani-aramu ku nyumba yaku Betuele uskeu wa anyoku; ndipu ukatoku munthukazi kuŵa muwolu waku kwenikuwa yumoza wa ŵana anthukazi aku Labani.’ (Chiy. 28:1, 2) Yakobe wangumuvwiya Yisaki. Iyu wangusiya ŵanthu a m’banja laki wo ajanga ku Kanani, ndipu wangwenda ulendu utali yija kuchifika ku Harani. (Chiy. 28:10) Panyaki wajifumbanga kuti: ‘Kumbi kwenuku ndamujaku nyengu yitali wuli? Kumbi asibweni ŵangu akundilonde umampha, nanga akundipaska nadi munthukazi wakopa Chiuta?’ Asani Yakobe wenga ndi maŵanaŵanu ngenanga, kwambula kukayika ngangumala wati wafika ku Luzu. Malu yanga ngenga pa mtunda wa makilomita 100 kutuliya ku Beresheba. Nanga nchinthu wuli cho chinguchitika pa malu ngenanga?
7. Kumbi Chiuta wangumusimikizgiyanji Yakobe mu malotu?
7 Yehova wanguwoneke kwaku Yakobe mu malotu panyengu yo wenga ku Luzu ndipu wangukamba kuti: ‘Ehe, nde pamoza nawi ndipu ndikakusunganga kweniko kosi ukayanga, ndipu ndikakuwezgiyanga ku charu chenichi; pakuti ndikusiyengi cha mpaka penipo ndachita cho ndakamba nawi.’ (Chiy. 28:15) Mazu ngenanga ngangumuchiska ukongwa Yakobe ndipuso ngangumupembuzga. Ŵanaŵaniyani mo Yakobe wanguchitiya. Iyu watenere kuti wangwenda mwaliŵi kuti wakawoni mo Chiuta watingi wakafiskiyengi vo wangulayizga. Vingachitika kuti mwe kucharu chinyaki, panyaki muteŵete, nyengu zinyaki mungafipa mtima nge mo wanguchitiya Yakobe. Kwambura kukayika, mwawona mo Yehova wakuphweriyani.
8, 9. Kumbi Yehova wangulongo wuli kuti wenga “chakujamu” kwaku Yakobe ndipu tisambiranjipu pa nkhani yeniyi?
8 Yakobe wati wafika ku Harani, asibweni ŵaki a Labani angumulonde umampha ukongwa ndipu pavuli paki angumupaska Leya ndi Rakelo kuti aje awolu ŵaki. Pati pajumpha nyengu, Labani wanguyesesa kuti Yakobe wafwi mphwayi ndipu wangusintha malipiru ngaki maulendu 10. (Chiy. 31:41, 42) Kweni Yakobe wangukunthiyapu vosi ivi, iyu wenga ndi chigomezgu kuti Yehova walutirizgengi kumuphwere, ndipu wangumuphwere nadi! Panyengu yo Chiuta wangukambiya Yakobe kuti wawere ku Kanani, ndipu we ndi “viŵetu vinandi ukongwa, aŵanda anthukazi ndi aŵanda anthurumi ndi agamila, ndi mbunda.” (Chiy. 30:43) Yakobe wanguwonga ndi mtima wosi ndipu wanguromba kuti: “Chitindenere cha chingana nchakumaliya cha vifundu vinu ndi ukongolekwa winu wosi weniwo mwalongo ku muŵanda winu, pakuti ndi nthonga yangu pe ndingwambuka Yordane uyu; kweni sonu ndaŵa maliŵanja ngaŵi.”—Chiy. 32:10.
9 Vo Mosese wanguromba pakuŵanaŵaniya vo Yehova wanguchita venga vauneneska, iyu wanguti: “Ambuya mwaŵiya ifwi chakujamu mu migonezi ndi migonezi.” (Sumu 90:1) Mazu yanga ngauneneska so mazuŵa nganu chifukwa Yehova wasintha cha nge muduzi, iyu walutirizga kuja malu ngamampha ngakujamu ateŵeti ŵaki akugomezgeka. (Yak. 1:17) Tiyeni tikambiskani mo Chiuta wajaliya malu ngakujamu mazuŵa nganu.
YEHOVA NDIYU “CHAKUJAMU” CHIDU MAZUŴA NGANU
10. Nchifukwa wuli tikhumbika kugomezga kuti mpaka sonu Yehova ndi malu ngakujamu ateŵeti ŵaki?
10 Yeruzgiyani kuti, mwe ku khoti muchitiya ukaboni wakususkana ndi munthu munyaki. Munthu yo ngwakuziŵika ukongwa, wabaya ŵanthu ndipuso ngwaboza. Mungavwa wuli asani mutuwa mu khoti? Vakuwoneke limu kuti muchitengi mantha, ndipu pangaja pakuvwika kupempha a khoti kuti akuvikiriyeni. Nkhani iyi, yiyanana ŵaka ndi vo ateŵeti aku Yehova achita. Yiwu achitiya ukaboni Yehova ndipu mwambula mantha asuska Satana yo ndi murwani wawu wakofya. (Ŵerengani Chivumbuzi 12:17.) Kumbi Satana waŵalekeska nadi ateŵeti aku Chiuta? Awa! Ndichu chifukwa chaki tilutirizga mbwenu kupharazga. Ivi vilongo kuti, mpaka sonu Yehova weche kuja malu ngakuthaŵiyaku ndipuso “chakujamu” chidu, ukongwa mazuŵa nganu ngakumaliya. (Ŵerengani Yesaya 54:14, 17.) Kweni Yehova wangativikiriya cha asani tizomerezga Satana kutinyenga kuti tituwi mu malu ngidu ngakujamu.
11. Kumbi tisambiranji kwaku Abrahamu, Yisaki ndi Yakobe?
11 Tiyeni tisambiri so fundu yinyaki kutuliya kwaku Abrahamu, Yisaki ndi Yakobe. Chinanga kuti ajanga m’charu cha Kanani, yiwu achitangaku cha mijalidu yiheni yo ŵanthu a m’charu cho achitanga. (Chiy. 27:46) Yiwu akhumbikanga ndondomeku ya marangu cha kuti aziŵi chamampha pamwenga chiheni. Vo yiwu aziŵanga vakukwaskana ndi Yehova kusazgapu mijalidu yaki, venga vakukwana. Yehova wenga malu ngawu ngakujamu ndichu chifukwa chaki akhumbanga cha kuti achitengeku vinthu va m’charu. Yiwu anguyesesa kuchitaku cha chechosi chakukwaskana ndi charu. Ŵanthu ŵenaŵa, nchakuwoniyapu chamampha ukongwa kwaku isi! Kumbi mutesesa kuchita vo ŵanthu akugomezgeka ŵenaŵa achitanga pa nkhani yakusankha ŵanthu akucheza nawu ndipuso vakusangaluska? Nchinthu chakuvwisa lisungu ukongwa kuti Akhristu anyaki mumpingu, awona kuti palivi suzgu kuchitaku vinthu viheni va m’charu chaku Satana ichi. Asani muwona kuti muchitaku kamanavi, rombani kwaku Chiuta. Kumbukani kuti charu ichi chiwusika ndi Satana ndipu chilivi chanju ndipuso nchambunu.—2 Ŵakor. 4:4; Ŵaef. 2:1, 2.
12. (a) Kumbi Yehova waŵawovya wuli ateŵeti ŵaki? (b) Kumbi imwi mutiviwona wuli vinthu vo Yehova wapereka?
12 Asani tikhumba cha kunyengeka ndi Satana titenere kugwiriskiya nchitu umampha vinthu vo Yehova wanozge ateŵeti ŵaki akugomezgeka, wo atimuwona kuti ndi malu ngawu ngakujamu. Vinthu venivi ndi maunganu ngachikhristu, kusopa kwa pabanja ndipuso “mipasku ku ŵanthu,” aliska wo Chiuta waŵasankha kuti atipembuzgengi ndi kutiwovya po tikumana ndi masuzgu pa umoyu widu. (Ŵaef. 4:8-12) Mubali George Gangas, yo wenga mu Wupu Wakulongozga kwa vyaka vinandi wangukamba kuti: “Asani nde pakati pa [ŵanthu aku Chiuta] ndifwatuka nge kuti nde ndi banja langu chayilu.” Kumbi namwi muwona viyo?
13. Kumbi ndi jalidu wuli lakukhumbika ukongwa lo tisaniya pa Ŵahebere 11:13?
13 Pe jalidu linyaki lakukhumbika ukongwa lo Abrahamu, Yisaki ndi Yakobe ŵenga nalu, lo isi tikhumbika kuja nalu. Yiwu ŵenga akunozgeka kuja akupambana ndi ŵanthu anyaki. Nge mo tawone mu ndimi yakwamba, yiwu ‘anguzomera kuti ŵenga alendu ndipuso ayinga m’charu.’ (Ŵah. 11:13) Kumbi namwi mwasimikizga kuti mujengi akupambana ndi ŵanthu anyaki? Kukamba uneneska, kuchita viyo nyengu zinyaki nkhwakusuzga kweni ndi chovyu chaku Yehova ndipuso cha Akhristu anyidu tikhoza kufiska. Kumbukani kuti mwe mwija cha. Wosi wo akhumba kuteŵete Yehova akhumbika kulimbana ndi charu ichi! (Ŵaef. 6:12) Kweni tingapunda pijapija asani tigomezga Yehova ndipuso tiwona kuti iyu ndi malu ngidu ngakujamu.
14. Kumbi ndi msumba nuwu wo Abrahamu walindizanga?
14 Fundu yinyaki yakukhumbika ndi iyi: Londoni vo wachitanga Abrahamu mwakuŵika masu nginu pa mphotu. (2 Ŵakor. 4:18) Wakutumika Paulo wangukamba kuti, Abrahamu walindizganga msumba wo wenga ndi viŵanja, weniwo wakuzenga waki ndi Chiuta. (Ŵah. 11:10) Msumba weniwo wenga Ufumu waku Mesiya. Mbuneneska kuti Abrahamu wakhumbikanga kuwulindizga msumba wo. Isi tikhumbika cha kuwulindizga chifukwa sonu uwusa kuchanya. Ndipu pe ukaboni unandi wo ulongo kuti pambula kuswera yapa uwusengi charu chosi. Kumbi imwi mutiwugomezga Ufumu wenuwu? Kumbi utikuchitiskani kuti muŵikengi vinthu va Ufumu panthazi ndipuso kuti muleki kuja a charu ichi?—Ŵerengani 2 Petro 3:11, 12.
YEHOVA ‘NCHAKUJAMU’ CHIDU PO UMALIRU WE PAFUPI
15. Nchinthu wuli cho chazakuŵachitikiya ŵanthu wo agomezga charu ichi?
15 Po charu chaku Satana ichi che pafupi kumala, “maurwirwi” nga m’charu ichi ngafikengi paheni. (Mat. 24:7, 8) Mwambula kukayika, vinthu vazamusuzga ukongwa pa nyengu ya chisuzgu chikulu. Vinthu vinandi nge nyumba, misewu ndi vinthu vinyaki vo ve m’charu chosi chapasi, vazamubwanganduka ndipu ŵanthu azamuchita mantha. (Hab. 3:16, 17) Chifukwa chakusoŵa kwakuthaŵiya, tingakamba kuti ŵanthu azamubisama mu “zimphanji ndi mu majarawi nga mapiri.” (Chiv. 6:15-17) Kaya zingaŵa zimphanji chayizu pamwenga magulu nga a ndali ndipuso nga a malonda ngo nge ngati mapiri, vazakuŵavikiriya cha.
16. Kumbi tikhumbika kungawona wuli maunganu nga mpingu, nanga nchifukwa wuli?
16 Ŵanthu aku Yehova azamulutirizga kuvikilirika chifukwa Yehova Chiuta ndiyu “chakujamu” chawu. Nge mchimi Habakuku, yiwu ‘azamukondwa mu Ambuya,’ ndipu ‘azamusekere mwaku Chiuta, mtaski wawu.’ (Hab. 3:18) Kumbi Yehova wazamuja wuli “chakujamu” pa nyengu yakusuzga yeniyi? Tikhumbika kuzilindizga ndi kuziwona vo vazamuchitika. Kweni tikhumbika kugomezga kuti: Nge mo venge ndi Ayisraele pa nyengu yo atuwanga ku Egipiti, a “mzinda ukuru” azamulongozgeka ndipuso azamukhumbika kuja masu ku ulongozgi wo Chiuta wazamupereka. (Chiv. 7:9; ŵerengani Chituwa 13:18.) Panyaki ulongozgi wenuwu wazamuperekeka kuziya mu mipingu. Lemba la Yesaya 26:20, lizumbuwa za ‘vipinda’ vo ŵanthu aku Chiuta azamuvikirikiyamu. Vipinda venivi, vichita nge vimiya mipingu yosi yo ye pacharu chapasi. (Ŵerengani Yesaya 26:20.) Kumbi muwona kuti mawunganu nga mpingu ngakukhumbika? Kumbi muvwiya mwaliŵi asani Yehova wapereka ulongozgi kuziya mumpingu?—Ŵah. 13:17.
17. Kumbi Yehova waja wuli “chakujamu” ku ateŵeti ŵaki wo akufwa ŵeche kugomezgeka?
17 Chinanga ndi wo angafwa ŵeche kugomezgeka chisuzgu chikulu chechendafiki, nawu mbakuvikilirika mbwenu ndi Yehova, yo ‘nchakujamu’ chawu. Nchifukwa wuli tikamba viyo? Pati pajumpha nyengu kutuliya po Abrahamu, Yisaki ndi Yakobe angufwiya, Yehova wangukambiya Mosese kuti: “Ndini Chiuta . . . waku Abrahamu, Chiuta waku Yisaki, ndi Chiuta waku Yakobe.” (Chit. 3:6) Yesu wati wawerezga so kukamba mazu yanga, wangukamba so kuti: “Kuti ndi Chiuta wa ŵakufwa cha, kweni wa ŵamoyu; chifukwa wosi ŵajariya iyu umoyu.” (Luka 20:38) Ŵanthu wo akufwa ŵeche kugomezgeka, kwaku Yehova venge kuti ŵeche amoyu chifukwa mwambula kukayika wazakuŵayuska.—Wak. 7:1.
18. Kumbi Yehova wazamuja so wuli “chakujamu” cha ŵanthu ŵaki m’charu chifya?
18 M’charu chifya cho che pafupi, Yehova wazamuja nadi “chakujamu” ku ŵanthu ŵaki mwapade. Lemba la Chivumbuzi 21:3 likamba kuti: “Awonani, hema lo laku Chiuta le mukati mu ŵanthu, ndipu wagoŵiyengi [wajengi] mukati mwawu.” Pakwamba, Yehova wazamuja ndi ŵanthu ŵaki wo azamulonde charu chapasi kuziya mwaku Khristu Yesu. Asani vazimala vyaka 1,000, Yesu wazamuwezge Ufumu kwa Awiski. Panyengu iyi, Yesu wazamuja kuti wamaliza kuchita vosi vo Chiuta wakhumba kuti vizichitiki pacharu chapasi. (1 Ŵakor. 15:28) Pavuli paki, ŵanthu wosi azamuja akufikapu ndipu Yesu wazamuja so mwendapakati cha, Yehova ndiyu wazamuwusa. Ivi ndi vitumbiku vamampha ukongwa vo tilindizga! Sonu panu, tiyeni tiyesesi kulondo vo ateŵeti akugomezgeka wo ŵengaku kali achitanga, mwakusankha Yehova kuja “chakujamu” chidu.
[Chithuzi papeji 22]
[Chithuzi papeji 23]
“Ndikusiyengi cha”
[Chithuzi papeji 25]
Angelu aku Chiuta atovya ndipuso avikiliya ateŵeti ŵaki