Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti
JANUARY 6-12
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 127-134
Apapi Lutirizgani Kuphwere Chihara Chinu Chakuzirwa
Muwonengi Kuti Mwe Akuzirwa Mubanja Laku Yehova
Yehova wakupaska ŵanthu wanangwa wakuja ndi ŵana kweniso udindu wakuti aŵasambizengi kuti amuyanjengi ndipuso kumuteŵete. Asani ndimwi mpapi, kumbi muwonga mphasu yapade yeniyi? Chinanga kuti Yehova wakuŵatumbika ukongwa angelu, kweni wakuŵapaska cha mwaŵi wenuwu. Mwaviyo, asani ndimwi mpapi, mutenere kuwonga mwaŵi wakulera ŵana wo mwenawu. Apapi akupaskika udindu wakuzirwa wakulera ŵana ŵawu “mwakuŵasambiza ndi kuŵalunguchizga nge mo Yehova wakhumbiya.” (Aefe. 6:4; Doto. 6:5-7; Sali. 127:3) Kuti Yehova wawovyi apapi, gulu laki latipaska vinthu vinandi vakukonkhoska Bayibolu nge mabuku, mavidiyo, sumu kweniso nkhani za pa webusayiti yidu. Venivi vilongo kuti Awusefwi akuchanya kweniso Mwana wawu atiŵayanja ukongwa ŵana. (Luka 18:15-17) Asani apapi athemba Yehova kweniso achita vosi vo angafiska pakuphwere ŵana ŵawu akuzirwa, Yehova wakondwa. Ndipu apapi ŵenaŵa atovya ŵana ŵawu kuti azije mubanja laku Yehova kwamuyaya.
Apapi, Musambizengi Ŵana Ŵinu Kuti Ayanjengi Yehova
Muŵaziŵengi umampha ŵana ŵinu. Salimo 127 yiyeruzgiya ŵana ndi mivi. (Ŵerengani Salimo 127:4.) Mivi yingapangika ndi visulu vakupambanapambana kweniso yingapambana ukulu. Mwakuyanana waka, mwana weyosi wapambana ndi munyaki. Mwaviyo, apapi akhumbika kuziŵa mo angasambiziya mwana weyosi pakuyija. Apapi anyaki wo aja mucharu cha Israel, wo angulera umampha ŵana ŵawu ŵaŵi kuti ateŵetiyengi Yehova, angukamba vo vinguŵawovya. Yiwu anguti: “Tasambiranga Bayibolu ndi mwana weyosi pakuyija.” Kweni mutu wa banja lelosi ukhumbika kusankha asani angafiska kusambira ndi mwana weyosi pakuyija kweniso asani kuchita viyo nkhwakwenere.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 543
Vakume vo Vizumbulika mu Bayibolu
Wakulemba buku la masalimo wanguyeruzgiya vo chimiti cha maolivi chichita pakulayizga ŵanthu wo atopa Yehova kuti: “Ŵana ŵaku ajengi nge mphanda za chimiti cha maolivi kuzunguliya thebulu laku.” (Sl 128:1-3) Kanandi mphanda zo azidumuwa ku chimiti cha maolivi, atizipanda so pamalu nganyaki. Kusazgiyapu yapa, asani chimiti cha maolivi chakota, misisi yaki yibuka, venivi vipangisa kuti chimiti ichi chileki kufwa. Nge mphanda za chimiti cha maolivi, vakuchita va ŵana vingawovya kuti mubanja muje likondwa.
JANUARY 13-19
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 135-137
“Ambuya Mbakulu Kuluska Achiuta Anyaki Wosi”
it-2 661 ¶4-5
Nthazi, Ntchitu Zanthazi
Chiuta we ndi nthazi zapade zakulamuliya chilengedu. Kuti Yehova walongo kuti ndi Chiuta wauneneska, walongo nthazi zaki kuziya mu vinthu vo wakulenga, ndipu wachita venivi mwakukoliyana ndi zina laki. (Sl 135:5, 6) Nyengu zosi lumwi, mwezi, mapulaneti ndi nyenyezi vilondo marangu nga muchilengedu. Ndipu vinthu va mucharu (vo vipanga mphepu, vuwa, ndipuso vinthu vinyaki) vivwiya marangu ngo ngativilongozga. Azombi wo atenda anandi kweniso viyuni vo visamuka malu nganyaki kuluta kunyaki vilondo marangu nga muchilengedu. Vinthu vosi venivi vingafiska cha kutowesa zina laku Chiuta asani vilondo cha marangu nga muchilengedu.
Kweni Yehova Chiuta wangagwiriskiya ntchitu vinthu va muchilengedu kuti vipereki ukaboni wakuti waliku nadi kweniso kuti wafiski vilatu vaki panyengu yaki. Vakuchitika nge chilala ndipuso vuwa yanthazi pakuvija vapade cha kweni vija vapade asani vafiska uchimi waku Yehova. (Yeruzgiyani ndi 1Mf 17:1; 18:1, 2, 41-45.) Kweni kanandi vakuchitika venivi vaŵanga vapade chifukwa chakuti vaza mwanthazi (Ek 9:24) pamwenga chifukwa chakuti vachitikanga pa nyengu yaki cha.—Ek 34:10; 1Sa 12:16-18.
Kumbi Chanju Chambula Kumala Chaku Yehova Chingakuwovyani Wuli?
Asani Yehova ndi malu ngidu Ngakuthaŵiyaku titijivwa kuti te akuvikilirika. Kweni nyengu zinyaki tiguŵa ndipu vititisuzga kwamba so kuvwa umampha. Asani vaŵa viyo, kumbi Yehova wachitengi wuli? (Ŵerengani Salimo 136:23.) Iyu waŵikengi manja ngaki pasi pidu, kutinyamuwa umamphaumampha ndipu watiwovyengi kuti tiyambi so kuvwa umampha. (Salimo 28:9; 94:18) Mo tiyanduliya: Kuziŵa kuti nyengu zosi tingathemba Chiuta kuti watiwovyengi, kutitiwovya kukumbuka kuti titumbikikika mu nthowa ziŵi. Chakwamba, te ndi malu ngakuvikilirika ngakuthaŵiyaku kwekosi ko tingaŵa. Chachiŵi, Awusefwi achanju akuchanya atitiphwere ukongwa.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 1248
Ya
Mazu ngakuti Ya, kanandi ngagwiriskikiya ntchitu pakuthamika, pakumba sumu, pakupemphera ndipuso kuŵeyere. Ndipu ngasanirika ukongwa pa nkhani yo yikonkhoska va likondwa lo liŵapu chifukwa cha kupunda kweniso kutaskika, pamwenga pakukonkhoska va janja la nthazi laku Chiuta. Pe vakuyeruzgiyapu vinandi pankhani yeniyi. Mazu ngakuti, “Thamikani Ya, mwaŵanthu yimwi!” (Haleluya) ndi mazu ngakuthamika Chiuta. Mu buku la masalimo mazu ngenanga ngatamba kusanirika pa Salimo 104:35. Mu Salimo 111 ndi 112 mazu yanga ngasanirika kukwamba pe. Mu Salimo 135 ngasanirika mwa po ndi po. Mu Salimo 104, 105 ndi 115-117 ngasanirika kukumaliya pe, kweni mu Salimo 106, 113, 135 ndi 146-150 ngasanirika kukwamba kweniso kukumaliya. Mu buku la Chivumbuzi vakulengeka vakuchanya vithamika Yehova mwakugwiriskiya ntchitu mazu ngakuti Ya.—Chv 19:1-6.
Mumalu nganyaki ngo musanirika mazu ngakuti “Ya” ngakamba va sumu zo zikamba va kukwezeka kwaku Yehova kweniso kumuŵeyere. Pe sumu yakukwaskana ndi kutaskika kwa Ayisirayeli yo Mozesi wangumba. (Ek 15:2) Pakukhumba kudidimiza, Yesaya wangubanya mazina ngenanga ndipu wangungalemba kuti “Ya Yehova.” (Yes 12:2; 26:4) Hezekiya wati wachizgika mwamunthondwi ku matenda ngo watingi wafwengi nangu, wangukamba ndakatulu yakuthamika Yehova mwakuwereza mazu ngakuti Ya. (Yes 38:9, 11) Lemba la Salimo 115 likonkhosa kuti ŵanthu akufwa angathamika cha Ya ndipu la 118 likonkhoska vakukwaskana ndi ŵanthu wo akhumbisiska kuthamika Ya. (Sl 115:17, 18; 118:17-19) Kweni malemba nganyaki mu buku la masalimo ngakamba ukongwa va mapempheru ngakuwonga chifukwa chakutaskika, kuvikilirika kweniso kuchenyeka.—Sl 94:12; 118:5, 14.
JANUARY 20-26
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 138-139
Mantha Ngangakutondekesaningi cha Kumukapu pa Mawunganu
Muthamikengi Yehova pa Maunganu
Kumbi mtima winu utchimbiya asani mukhumba kusoska janja kuti mumuki? Asani ndi viyo, mwe mwija cha. Tanandi titopa asani tikhumba kumuka. Kuti muleki kuchita mantha, mutenere dankha kuziŵa cho chichitiska kuti muwopengi. Kumbi mutopa kuti muluwengi vo mukhumba kumuka pamwenga mutopa kuti mumukengi vaŵaka? Kumbi mufipa mtima kuti fundu yo mumukengi yiŵengi yamampha cha kuyeruzgiya ndi yo anyinu amukengi? Asani ndi viyo, mbwenu ve umampha chifukwa mulongo kuti mwe akujiyuyuwa ndipu muwona kuti anyinu atikuluskani. Yehova watanja ŵanthu akujiyuyuwa. (Sali. 138:6; Afi. 2:3) Kweni iyu wakhumba so kuti mumuthamikengi ndipuso kuti muchiskengi abali ndi azichi pa maunganu. (1 Ate. 5:11) Iyu watikuyanjani ndipu wakuwovyeningi kuti muleki kuchita mantha kumuka.
Tichiskanengi pa Maunganu nga Mpingu
Mungachita umampha kusaniya masachizgu ngo ngangakuwovyani kuti mumukengepu mu magazini ngakuvuli nga Chigongwi cha Mlinda. Mwakuyeruzgiyapu, munozgekiyengi umampha. (Nthanthi 21:5) Asani mwayiziŵa umampha nkhani yo mwamusambira ku mpingu, vingakusuzgani cha kumukapu. Ndipuso muwonesesengi kuti ndemanga zinu zifupi. (Nthanthi 15:23; 17:27) Ndemanga zifupi zingakuwovyani kuti mulekengi kuchita mantha asani mumukapu. Ndemanga yifupi yo ye ndi chiganizu chimoza pamwenga viŵi, yingaŵa yambula kusuzga kuti abali ndi azichi ayivwisi kuphara chimukwamba cho che ndi fundu zinanandi ŵaka. Mungalongo kuti mungunozgeke mwakukwana kweniso kuti mwayivwisa nkhani yo asani mupereka ndemanga yifupi mu mazu nginu ndi nginu.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 862 ¶4
Kugowoke
Mkhristu wakhumbika kugowoke anyaki wo amunangiya kwambula kutole kuti amunangiya kalinga. (Lk 17:3, 4; Aef 4:32; Akl 3:13) Chiuta wagowoke cha ŵanthu wo akana kugowoke anyawu. (Mt 6:14, 15) Chinanga ndi mu mpingu wachikhristu, munthu yo wachita ubudi ukulu atimusezga kweni mukuluta kwanyengu wangaweriyamu so mumpingu asani walongo kuti walapa nadi. Asani waweriyamu mu mpingu, abali ndi azichi angamusimikiziya kuti atimuyanja ukongwa. (1Ak 5:13; 2Ak 2:6-11) Kweni abali ndi azichi akhumbika cha kugowoke munthu yo wananga mbiri anyaki ndipuso yo wachitiya dala maubudi kwambula kulapa. Ŵanthu aviyo aja arwani aku Chiuta.—Ah 10:26-31; Sl 139:21, 22.
JANUARY 27–FEBRUARY 2
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 140-143
Muchitengi Vinthu Mwakukoliyana ndi Mapempheru Nginu
“Uvwisiyi Mazu nga Ŵanthu Azeru”
Tiwonengi kuti ulongozgi ulongo kuti Chiuta watitiyanja. Yehova watitikhumbiya vamampha. (Nthanthi 4:20-22) Asani watitipaska ulongozgi kuziya mu Mazu ngaki, mabuku ngakukonkhoska Bayibolu pamwenga kuziya mwa Mkhristu wakukhwima mwauzimu, iyu walongo kuti watitiyanja. Lemba la Aheberi 12:9, 10 likamba kuti iyu ‘wachita venivi kuti tiyanduwi.’
Tiŵanaŵaniyengi ulongozgi, mo waperekeke cha. Nyengu zinyaki tingawona kuti ulongozgi wo tapaskika, waperekeka mu nthowa yamampha cha. Mbuneneska kuti weyosi yo wapereka ulongozgi watenere kwesesa kuwupereka mu nthowa yakwenere kuti munthu wawulonde. (Aga. 6:1) Kweni asani isi ndisi tipaskika ulongozgi, tingachita umampha kuŵanaŵaniya ulongozgi wo tapaskika chinanga tingawona kuti wakhumbikanga kuperekeka mu nthowa yakwenere. Tingajifumba kuti: ‘Chinanga kuti ndikoliyana cha ndi mo ulongozgi uwu waperekeke, kweni kumbi pe chinthu chinyaki cho ndingasambirapu? Kumbi ndingasulaku waka vinthu vo munthu yo wandipaska ulongozgi wanangiska ndi kuyanduwa ndi ulongozgi waki?’ Tingachita umampha kusaniya nthowa yo tingayanduliya ndi ulongozgi wo tapaskika.—Nthanthi 15:31.
w10 3/15 32 ¶4
Lutirizgani Kuja ndi “Mtima Wakutowa” mu Nyengu Zakusuzga
Ateŵeti anyaki aku Chiuta akumana ndi masuzgu nge kususkika ndi abali ŵawu, kusoŵa ndalama kweniso kutama matenda ngakulu. Nyengu zinyaki angasuzgika maŵanaŵanu chifukwa cha masuzgu ngenanga. Venivi ndivu Fumu Davidi yingukumana navu. Yingukamba kuti: “Mzimu wangu walopwa; ndipu mtima wangu wafwa zazi mukati mwangu.” (Sali. 143:4) Kumbi ndi vinthu wuli vo vingumuwovya kukunthiyapu? Davidi waŵanaŵaniyanga mo Yehova waphweriyanga ateŵete ŵaki kweniso mo wangumutaskiya. Iyu walungurukanga vo Yehova wanguchita chifukwa cha zina Laki likulu. Davidi walungurukanga ntchitu zaku Chiuta. (Sali. 143:5) Asani nasi tiŵanaŵaniya Mlengi widu, vinthu vosi vo wakutichitiyapu kweniso vo watitichitiya pasonu panu vitiwovyengi kukunthiyapu masuzgu.
w15 3/15 32 ¶2
Kumbi Vingachitika Kuto Pamwenga Kuyirwa Mwa Ambuya Pe?
Nyengu zinyaki mungayamba kufipa mtima nge mo wanguchitiya Davide. Iyu wangupempha Yehova kuti: “Chondi ndimukeni, Ambuya! Chigomezgu chosi ndataya! Mungajibisanga cha kwaku ini.” (Sali. 143:5-7, 10) Asani vinthu vafika yapa, mutenere kulindizga Yehova mpaka po wakuwovyiyeningi. Mungachita ivi mwakuŵerenga Mazu ngaki ndipuso kulunguruka vo muŵerenga. Asani muchitengi viyo, mungaziŵengi umampha marangu ngaki ndipuso muwonengi mo iyu wanguwovye ateŵeti ŵaki a munyengu yakali. Asani mulutirizgengi kumuvwiya, muwonengi kuti kulondo ulongozgi waki nkhwakovya ukongwa.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-2 1151
Poyizoni wa Njoka
Mazu Ngakuyeruzgiya. Bayibolu liyeruzgiya nkhani zaboza zo ŵanthu aheni akamba kuti zinangi mbiri ya munthu ndi poyizoni wa njoka. (Sl 58:3, 4) Likamba kuti ŵanthu wo ananga mbiri ya anyawu, “poyizoni wa vipi we kusi kwa milomu yawu.” (Sl 140:3; Ar 3:13) Lilimi la ŵanthu wo akamba vinthu vaboza vakunanga mbiri ya anyawu, wo akamba vinthu viheni ŵeneku kulivi, wo asambiza vinthu vaboza pamwenga wo akamba mazu ngakupweteka anyawu, “ndakuzaza ndi poyizoni mukali.”—Yak 3:8.
FEBRUARY 3-9
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 144-146
“Mbakukondwa Ŵanthu wo Chiuta Wawu ndi Yehova!”
Vo Akuŵerenga Afumba
1. Kuŵanaŵaniya vo chaputala chosi cha Salimo 144 chikamba. Mazu ngakuti “penipo,” ngo nge kukwamba kwa vesi 12, ngang’anamuwa kuti mavesi 12 mpaka 14 ngakamba za vitumbiku va ŵanthu arunji wo apempha Chiuta kuti ‘waŵataski ndi kuŵawombo’ ku ŵanthu aheni (vesi 11). Fundu yeniyi ndiyu yikambika so mu vesi 15. Mu vesi ili, mazu ngakuti ‘mbakukondwa’ ngasanirika paŵi. Posi paŵi, mazu yanga ngakamba za ŵanthu amoza, “wo Chiuta wawu ndi Yehova.”
2. Ivi vikoliyana ndi vo mavesi nganyaki mu Bayibolu ngakamba, ngo ngalayizga kuti Chiuta wazamutumbika ŵanthu ŵaki akugomezgeka. Salimo 144 yikonkhoska vo Davidi walindizganga. Iyu wagomezganga kuti asani Chiuta wazitaska Ayisirayeli kwa arwani ŵawu, azamukondwa ndipu vinthu vazakuŵayende umampha. (Levi. 26:9, 10; Doto. 7:13; Sali. 128:1-6) Mwakuyeruzgiyapu, pa Dotoronome 28:4 pakamba kuti: “Amutumbikika ŵana ŵinu, vipasu va charu chinu, ŵana a viŵetu vinu, ŵana a ng’ombi ndi mbereri zinu.” Ivi vinguchitika nadi. Pa nyengu yo Solomoni mwana waku Davidi walamuliyanga, mucharu cha Isirayeli mwenga chimangu ndipu vinthu vayendanga umampha. Chakukondwesa ukongwa ntchakuti vo vachitikanga mu ulamuliru waku Solomoni, vilongo ŵaka vo vazamuchitika mu ulamuliru waku Mesiya.—1 Mafu. 4:20, 21; Sali. 72:1-20.
Lutirizgani Kukholesa Chilindizga Chinu
Chilindizga chidu cha umoyu wamuyaya, ndi mphasu yakuzirwa yakutuliya kwaku Chiuta. Tilindizga vinthu vamampha ukongwa kunthazi vo tikayika cha kuti vichitikengi. Chilindizga che nge ndondowa yidu ndipu chititiwovya kuja akukho kuti tikunthiyepu mayeseru, kutombozgeka ndipuso chinanga ndi nyifwa. Chigwira ntchitu nge chisoti chidu ndipu chivikiliya maŵanaŵanu ngidu kuti tikanengi vinthu viheni ndi kuchita cho ntchamampha. Chilindizga chenichi chititiwovya kumuziŵa umampha Chiuta kweniso chilongo mo iyu watitiyanjiya. Tiyanduwa ukongwa asani tilutirizga kukholesa chilindizga chidu.
“Mukalata yo wakutumika Paulo wangulembe Akhristu a ku Roma wanguŵachiska ndi mazu ngakuti: “Kondwani ndi chilindizga.” (Aro. 12:12) Paulo wakondwanga chifukwa wakayikiyanga cha kuti asani wangalutirizga kuja wakugomezgeka, wamulonde umoyu wambula kumala kuchanya. Nasi tingakondwa ndi chilindizga chidu chifukwa tiziŵa kuti Yehova wazamufiska malayizgu ngaki. Nge mo wamasalimo munyaki wangulembe, “ngwakukondwa . . . munthu yo walindizga Yehova Chiuta waki, . . . yo nyengu zosi walutirizga kuja wakugomezgeka.”—Sali. 146:5, 6.
Kumbi Ntchanju Nichi cho Chipaska Likondwa Leneku?
Ŵanthu asuzgika mucharu chaku Satana kwa vyaka vakujumpha 6,000. Sonu, penipo charu ichi che pafupi kumala, ŵanthu anandi atijiyanja, atanja ndalama kweniso masaza. Yiwu aŵanaŵaniya ŵaka vo angasaniya ndipu awona kuti vo akhumba ndivu vakukhumbika ukongwa pa umoyu wawu. Ŵanthu aviyo angaja ndi likondwa lineku cha. Kweni yo wakulembaku buku la Sumu wangukamba kuti: “Ngwakukondwa munthu yo wathemba Chiuta waku Yakobe kuti wamuwovyi, munthu yo walindizga Yehova Chiuta waki.”—Sali. 146:5.
Ateŵeti aku Yehova atimuyanja ukongwa ndipu chiŵerengeru cha ŵanthu wo atuza mu gulu laki chikuliyakuliya chaka chechosi. Uwu mbukaboni wakuti Ufumu waku Chiuta ulamuliya ndipu pambula kuswera uzisengi vitumbiku vambula makambika pacharu chapasi. Tingasaniya likondwa lineku asani tichita vo Chiuta wakhumba chifukwa tiziŵa kuti tikondwesa Munthu Wapachanya ukongwa. Ŵanthu wo atanja Yehova azamukondwa kwamuyaya. Mu nkhani yinyaki tazamusambira mijalidu yiheni yo yichitika chifukwa cha kujiyanja. Pavuli paki, tazamuwona mo mijalidu iyi yipambaniyana ndi mijalidu yamampha ya ateŵeti aku Yehova.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 111 ¶9
Viŵetu
Bayibolu lititisambiza kuti tichitiyengi lisungu viŵetu. Ndipu Yehova watijikamba kuti ndi Chiuta yo waphwere mwachanju vinthu vamoyu kuti vije ndi umoyu wamampha. (Nth 12:10; Sl 145:15, 16) Dangu laku Mozesi lachiskanga ŵanthu kuti aphweriyengi umampha viŵetu. Asani chiŵetu chalanda, yo wachisaniya wachiweziyanga ku mweneku. Ndipu asani chawa pasi katundu we pamsana, katundu yo amutuzgangapu pa msana waki. (Ek 23:4, 5) Asani viŵetu vigwira ntchitu, akhumbikanga kuviphwere umampha. (Dt 22:10; 25:4) Ndipu pa zuŵa la Sabata, viŵetu navu vakhumbikanga kupumuwa nge mo ŵanthu achitiyanga. (Ek 20:10; 23:12; Dt 5:14) Viŵetu vikali akhumbikanga kuviphwere pamwenga kuvibaya asani vaphweteka munthu. (Ge 9:5; Ek 21:28, 29) Kweniso Chiuta wangukaniza kuti chiŵetu cha mtundu unyaki chikweri chiŵetu cha mtundu unyaki kuti vibalani.—Lv 19:19.
FEBRUARY 10-16
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA MASALIMO 147-150
Te ndi Vifukwa Vinandi Vakuthamikiya Ya
Ntchifukwa Wuli Tikhumbika Kuthamika Yehova?
Yehova wapembuzganga Ayisraele nge gulu pe cha kweni wapembuzganga so munthu weyosi pakuyija. Ndimu so viliri mazuŵa nganu. Pakukamba zaku Chiuta, yo wangulemba Sumu 147 wanguti: “Wachizga wo ŵe ndi mtima wakusweka; ndipu wamanga vilonda vawu.” (Sali. 147:3) Yehova watovya ŵanthu wo atama pamwenga wo asuzgika maŵanaŵanu. Mazuŵa nganu, Yehova ngwakukhumbisisa kutipembuzga ndi kutiwovya kuti tileki kusuzgika maŵanaŵanu. (Sali. 34:18; Yesa. 57:15) Iyu watitipasa zeru ndi nthazi kuti timalani ndi masuzgu ngosi ngo tingakumana nangu.—Yako. 1:5.
Pavuli paki, yo wakulemba sumu iyi wangwamba kukamba za vinthu vakuchanya. Iyu wanguti Yehova “waŵerenga nyenyezi” ndipu “zosi watizidana mazina.” (Sali. 147:4) Ntchifukwa wuli yo wakulemba sumu iyi wangusintha nkhani ndi kwamba kukamba za vinthu vakuchanya? Ŵanaŵaniyani ivi: Iyu wawonanga nyenyezi ndi masu ngaki kweni waziŵanga cha kuti ziliku zilinga. Mazuŵa nganu asayansi akamba kuti kuchanya kwe mabiliyoni nganandi nga nyenyezi. Viwoneka kuti kuchanya kwe milalagomba matililiyoni ndipu anyaki aŵanaŵana kuti mulalagomba umoza pe, we ndi nyenyezi mabiliyoni! Kukamba uneneska, taŵanthu tingaziŵa cha unandi wa nyenyezi. Kweni Mulengi waziŵa nyenyezi yeyosi ndipu watiyidana zina. Ivi ving’anamuwa kuti nyenyezi yeyosi njapade kwaku Yehova. (1 Akori. 15:41) Nanga ŵanthu wo ŵe pacharu chapasi? Chifukwa chakuti Chiuta waziŵa nyenyezi yeyosi ndipuso po yili, iyu watikuziŵani so imwi pakumwija. Yehova waziŵa po muli, mo muvwiya mumtima mwinu ndipuso vo mukhumba pa nyengu yo!
Ntchifukwa Wuli Tikhumbika Kuthamika Yehova?
Yehova waziŵa vo mukumana navu ndipu watikuchitiyani lisungu. Iyu we ndi nthazi ndipu wangakuwovyani pa masuzgu nginu. (Ŵerengani Salimo 147:5.) Nyengu zinyaki mungaŵanaŵana kuti masuzgu nginu ngakulu ukongwa ndipu mungafiska cha kukunthiyapu. Chiuta waziŵa kuti pe vinthu vinyaki vo mungafiska cha kuvichita. Iyu ‘wakumbuka kuti te fuvu.’ (Sali. 103:14) Chifukwa chakuti ndisi akubuda, tinangisa mwakuwerezawereza chinthu chimoza. Tidandawula chifukwa cha makhumbiru ngaheni, asani tanangisa kakambiru pamwenga tichitiya sanji anyidu chifukwa cha vinthu vo ŵe navu. Yehova wanangisa cha kweni watitivwisa ndipu watitiziŵa umampha kuluska weyosi.—Yesa. 40:28.
Ntchifukwa Wuli Tikhumbika Kuthamika Yehova?
Yo wakulemba Salimo 147, wanguziŵa kuti Chiuta waŵayanjanga ukongwa Ayisirayeli. Chiuta wangupereka “mazu” ngaki, “marangu kweniso vyeruzgu” ku mtundu wenuwu pe. (Ŵerengani Salimo 147:19, 20.) Nasi ndisi akutumbikika mazuŵa nganu chifukwa ndisi pe tiziŵika ndi zina laku Chiuta. Kuziŵa Yehova kweniso kugwirisiya ntchitu Mazu ngaki pa umoyu widu, kwatiwovya kuti tije pa ubwezi ndi iyu. Nge mo wanguchitiya yo wangulemba Salimo 147, kumbi namwi mwe ndi vifukwa vamampha vakukambiya kuti “Thamikani Ya!” ndi kuchiska anyinu kuti nawu achitengi viyo?
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 316
Viyuni
Yo wangulemba salimo wangukambiya “viyuni” kuti vithamiki Yehova. (Sl 148:1, 10) Ndipu viyuni vithamika Yehova chifukwa vikupangika mwapade. Chiyuni chimoza che ndi mavungwa pafufupi 1,000 pamwenga kujumpha 20,000. Ndipu vungwa limoza le ndi kanthu pakati ko mumphepeti mwaki mwe tinthu mahandiredi nganandi to tilumikizana pamoza nge mtatavu wa duŵiyuŵi. Tinthu teniti natu te ndi tinthu tinyaki timanatimana ukongwa mahandiredi nganandi ndipu natu tigaŵikana mpaka kuja kanthu kamana ukongwa. Mwaviyo, vungwa limoza lo lisanilika ku phaphiku la nkhunda lo nditali masentimita pafufupi 15, litenere kuti le ndi tinthu mumphepeti takukwana masawuzandi nganandi kweniso tinthu tinyaki timanatimana ukongwa takukwana mamiliyoni nganandi. Phaphiku la kayuni kweniso liŵavu laki, vikupangika mwapade ndipuso mwalusu ukongwa. Ndipu ndegi za mazuŵa nganu, zipereŵere kutali ndi mo viyuni viphululukiya. Zenji lo lisanirika mkati mwa viwanga va viyuni, litovya kuti viyuni viŵengi vipepu. Mwakuyeruzgiyapu, phaphiku limoza la chiyuni cha frigate nditali mamita pafufupi ngaŵi. Kweni viwanga vosi va chiyuni ichi vizitu pafufupi magilamu 110. Mkati mwa tinthu tinyaki ta mu phaphiku la viyuni vikuluvikulu vo viphululuka, mwe tinthu to titovya chiwanga kuja chakukho ndipu tiyanana ndi mathilasi pamwenga tivisulu tamasipuling’i to tisanirika mu phapha la ndegi.
FEBRUARY 17-23
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA NTHANTHI 1
Achinyamata, Kumbi Muvwiyengi Yani?
Mungazomerezanga Chechosi Cha Kuti Chikutondekeseni Kuzilonde Mphotu
Wuli asani ndimwi wachinyamata ndipu muwona kuti apapi ŵinu achikhristu atikuvwisisani cha ndipuso atikuŵikiyani marangu ngakusuzga? Chifukwa chakuguŵa, mungayamba kukayikiya asani kuteŵete Yehova kungawovya munthu kuja ndi umoyu wamampha. Kweni asani mulekengi kuteŵete Yehova chifukwa chakuguŵa, muwonengi kuti palivi yo watikuyanjani ukongwa kuluska apapi ŵinu wo atopa Chiuta kweniso abali ndi azichi mumpingu winu.
Asani apapi ŵinu ŵechendakuchenyenipu, kumbi mungakamba kuti atikuyanjani nadi? (Ahe. 12:8) Vingachitika kuti panyaki muguŵa chifukwa cha mo apapi ŵinu atikupaskiyani ulongozgi. M’malu mwakuguŵa chifukwa cha mo atikupaskiyani ulongozgi, mukhumbika kuziŵa kuti pe chifukwa cho achitiya viyo. Mwaviyo, muzikirengi kweniso muyesesengi kuti muleki kukwiya. Bayibolu likamba kuti: “Munthu yo waziŵa vinthu, watijiweza pakulongoro, ndipu munthu wakuwamu watiwuko mtima.” (Nthanthi 17:27) Yesesani kuti muje munthu wazeru yo wangakondwa kulonde ulongozgi, wangayanduwa nawu kwambula kudandawula chifukwa cha mo wapaskikiya ulongozgi wo. (Nthanthi 1:8) Ntchakukondwesa ukongwa kuja ndi apapi wo mbakaboni kweniso wo atanja ukongwa Yehova. Yiwu akuwovyeningi kuti muzilonde mphotu ya umoyu.
w05 2/15 19-20 ¶11-12
Tivikiliyengi Ubwezi Widu ndi Yehova
Tikondwesengi Chiuta, ŵanthu cha. Mwakawi tikhumba kuja pagulu la anyidu. Munthu weyosi wakhumba kuja ndi mabwezi ndipu watuvwa umampha asani anyaki atimuwona kuti ngwakukhumbika. Asani ŵana afika vyaka vya ma 13 kweniso asani akuwa akhumbira vo anyawu achita. Venivi vingachitiska kuti atole vakuchita vawu kuti aŵakondwesengi. Kweni ndi nyengu zosi cha po anyawu ŵenaŵa atiŵakhumbiya vamampha. Nyengu zinyaki yiwu akhumba ŵaka ŵanthu wo angachitiya nawu limoza vinthu viheni. (Nthanthi 1:11-19) Asani Mkhristu wathera ndipu wachita vo anyaki akhumba watijibisa kuti ŵanthu aleki kumuziŵa kuti ndi Mkhristu. (Salimo 26:4) Wakutumika Paulo wangutcheŵeska kuti, “Lekani kuwumbika ndi vakuchitika va mu nyengu yinu.” (Aroma 12:2) Yehova watitipaska nthazi zo zititiwovya kuti tileki kutole vakuchita va anyidu.—Aheberi 13:6.
Asani tiwona kuti tayamba kunyengeka kuti titole vakuchita va anyidu vo vingananga mbiri yidu, tikumbukengi kuti kuja wakugomezgeka kwaku Chiuta ndichu chinthu chakukhumbika ukongwa kuphara kulondo chigulu cha ŵanthu. Fundu yo ye pa Ekisodo 23:2 njakovya ukongwa, yo yikamba kuti: “Ungalondonga gulu la ŵanthu cha kuti uchiti vinthu viheni.” Ayisirayeli anandi angukayikiya kuti Yehova wafiskengi cha malayizgu ngaki, kweni Kalebi wangukana kulondo chigulu cha ŵanthu. Iyu wasimikizanga kuti malayizgu ngaku Chiuta ngakugomezgeka, ndipu wangutumbikika chifukwa chakuti wanguthera cha. (Numeri 13:30; Yoswa 14:6-11) Kumbi namwi mwasimikiza mtima kuti mulondongi chigulu cha ŵanthu cha kuti muvikiliyi ubwezi winu ndi Chiuta?
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 846
Muzereza
Asani Bayibolu likamba munthu muzereza likamba va munthu wambula zeru cha kweni likamba va munthu yo wakana fundu zaku Chiuta ndipu walondo nthowa za ŵanthu aheni. Mazu ngachiheberi ngakuti kesilʹ (‘muzereza’; Nth 1:22), ʼewilʹ (“muzereza”; Nth 12:15), na·valʹ (‘muzereza’; Nth 17:7), ndipuso ngakuti lets (“wakunyoza”; Nth 13:1) ngosi ngang’anamuwa munthu muzereza. Mazu ngachigiriki ngakuti aʹphron ngang’anamuwa “wakupusa” (Lk 12:20), a·noʹe·tos ngang’anamuwa “kupusa” (Ag 3:1), ndipuso mo·rosʹ ngang’anamuwa “akupusa” (Mt 23:17; 25:2).
FEBRUARY 24–MARCH 2
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA NTHANTHI 2
Ntchifukwa Wuli Mukhumbika Kuŵikiyapu Mtima Pakusambira Bayibolu Pakumwija?
‘Lutirizgani Kwenda mu Uneneska’
Tanyaki titanja cha kuŵerenga ndipuso kusambira. Kweni Yehova watitipempha kuti ‘tilutirizgengi kupenja’ ndipuso ‘tilutirizgengi kufufuza’ kuti tiwuvwisi umampha uneneska. (Ŵerengani Nthanthi 2:4-6.) Asani tichita venivi nyengu zosi tiyanduwa. Corey wangukamba kuti asani waŵerenga Bayibolu pakuyija, waŵanaŵaniya vesi limoza pa nyengu yimoza. Iyu wanguti: “Ndiŵerenga mazu ngengosi ngamumphata, ndiwona Malemba ngo ngakoliyana ndi lemba lo ndiŵerenga kweniso ndifufuza vinthu vinyaki. . . . Nthowa yeniyi yitindiwovya kusambira vinthu vinandi!” Kwali tigwiriskiya ntchitu nthowa yeniyi pamwenga yinyaki, tilongo kuti titanja uneneska asani tichita phamphu kweniso tisaniya nyengu yakukwana yakusambiriya uneneska wenuwu.—Sali. 1:1-3.
Zeru Chayizu Zidaniriza
Zeru zingang’anamuwa lusu lakugwiriskiya ntchitu vo tiziŵa kuti tisankhi umampha vinthu. Kweni zeru chayizu zing’anamuwa vinandi. Bayibolu likamba kuti: “Kopa Yehova ndichu chiyambi cha zeru, ndipu kuziŵa Mtuŵa Ukongwa ndiku kuvwisa vinthu.” (Nthanthi 9:10) Mwaviyo, asani tikhumba kusankha chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa, titenere kufufuza mo Yehova wawone vo tikhumba kusankha. Tingachita venivi mwa kusambira Bayibolu kweniso mabuku ngidu. Asani tachita viyo, tilongo kuti te ndi zeru chayizu.—Nthanthi 2:5-7.
Yehova pe ndiyu wangatipaska zeru chayizu. (Aro. 16:27) Ntchifukwa wuli tingakamba kuti iyu ndiyu Mweneku wazeru? Chakwamba, iyu ndi Mlengi ndipu waziŵa chechosi chakukwaskana ndi vo wakulenga. (Sali. 104:24) Chachiŵi, chechosi cho Yehova wachita chilongo kuti iyu ngwazeru. (Aro. 11:33) Ndipu chachitatu, ulongozgi wazeru wo Yehova wapereka, nyengu zosi utovya ŵanthu wo atiwugwiriskiya ntchitu. (Nthanthi 2:10-12) Mwaviyo, asani tikhumba kuja ndi zeru chayizu, titenere kuzomereza fundu zitatu zauneneska zenizi kuti zitilongozgengi pakusankha vinthu kweniso pa vo tichita.
Achinyamata, Jani Ndi Chivwanu Chakukho
Asani ndimwi wachinyamata ndipu muteŵete Yehova pamwenga musambira zaku iyu, kumbi mukayika kuti Chiuta ndiyu wakulenga vinthu chifukwa chakuti anyinu anandi agomeza kuti vikuchita kusambuka? Asani ndi viyo, pe vinthu vinyaki vo mungachita kuti muje ndi chivwanu chakukho kweniso kuti chilutiriyi kuja chakukho. Nthowa yimoza nkhugwirisiya ntchitu zeru zo Chiuta wakukupasani zo ‘zikuvikiliyeningi.’ Zeru zenizi zikuwovyeningi kuti muleki kutimbanyizika ndi fundu za ŵanthu zo zingananga chivwanu chinu.—Ŵerengani Nthanthi 2:10-12.
Kuti munthu waje ndi chivwanu chakukho wakhumbika kuziŵa uneneska waku Chiuta. (1 Timo. 2:4) Mwaviyo, asani muŵerenga Mazu ngaku Chiuta pamwenga mabuku ngidu, mutenere cha kuŵerenga mwakuthaŵiriya. Gwirisiyani ntchitu zeru zinu kuti ‘muziŵi’ vo muŵerenga. (Mate. 13:23) Tiyeni tikambisani mo kuchita venivi kungakuwovyiyani kuti mugomezengi kuti Chiuta ndi Mulengi kweniso kuti Bayibolu likutuliya kwaku iyu ndipu le ndi “ukaboni wakuwoneke limu.”—Ahe. 11:1.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it-1 1211 ¶4
Kugomezgeka
Munthu waja wakugomezgeka chifukwa cha chiganga chaki cha kweni asani we ndi chivwanu ndipuso wathemba Yehova. (Sl 25:21) Chiuta walayizga kuti wajengi ‘chishangu’ ndipuso “malu ngakuvikilirika” kwaku wo atenda mwakugomezgeka. (Nth 2:6-8; 10:29; Sl 41:12) Chifukwa chakuti ayesesa kukondwesa Yehova vitiŵawovya kuti aje akukho kweniso alutirizgi kuja akugomezgeka. (Sl 26:1-3; Nth 11:5; 28:18) Yobu wangutimbanyizgika ndi masuzgu ngo wangukumana nangu. Munthu wambula kafukwa wangakumana ndi masuzgu chifukwa chakuti munthu muheni ndiyu walamuliya ndipuso wangafwa limoza ndi ŵanthu aheni. Yehova waziŵa vinthu vo munthu wambula kafukwa wakumana navu ndipu wakamba mwakusimikiza kuti chihara chaki chazamuŵaku mpaka muyaya, wazamusaniya chimangu munthazi ndipuso wazamuhara cho ntchamampha. (Yb 9:20-22; Sl 37:18, 19, 37; 84:11; Nth 28:10) Yobu wawonanga kuti kugomezgeka nkhwamampha kuluska kuja wakukhupuka chifukwa munthu waviyo ŵanthu atimupaska ulemu. (Nth 19:1; 28:6) Asani apapi mbakugomezgeka ŵana akondwa (Nth 20:7), ayezga chakuwoniyapu chawu, aja ndi mbiri yamampha ndipuso ŵanthu atiŵatumbika.