Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Ndipuso Uteŵeti
SEPTEMBER 1-7
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA NTHANTHI 29
Kanani Vigomezgu Kweniso Midawuku yo Yileka Kukondwesa Yehova
wp16.06 6, bokosi
Viwona Vakukwaskana Ndi Wo Ŵe Kuchanya
Ŵanthu anandi aja nge ŵe mujeri chifukwa chakopa viŵanda ndipuso kugomeza masenga. Yiwu apenja nyanga, vithumwa kweniso vinthu vinyaki vamasenga kuti ajivikiriyi. Kweni palivi chifukwa chakuchitiya venivi. Bayibolu lititisimikiziya kuti: “masu ngaku Yehova ngatendatenda pacharu chosi, kuti walongo nthazi zaki pakovya ŵanthu wo mtima wawu ngwamphumphu kwaku iyu.” (2 Mbiri 16:9) Yehova, Chiuta wauneneska ngwanthazi ukongwa kuphara Satana ndipu wangakuvikiriyani asani muthemba Iyu.
Kuti Yehova wakuvikiriyeni, mukhumbika kuziŵa ndi kuchita vo iyu wakhumba. Mwakuyeruzgiyapu, mu nyengu ya akutumika, Akhristu a ku Efeso anguto mabuku ngosi nga vamasenga ndi kungawotcha. (Machitidu 19:19, 20) Kuti namwi Chiuta wakuvikiriyeningi, mukhumbika kutaya nyanga, vithumwa, mikanda, mabuku nga vamasenga, njirizi ndi chinthu chechosi chakukwaskana ndi viŵanda.
Vikiliyani Uneneska Wakukwaskana ndi Nyifwa
13 Asani mudawuku unyaki mutiwukayikiya, mupempherengi kwaku Yehova kuti wakupaskeni zeru. (Ŵerengani Yakobe 1:5.) Pavuli paki, mufufuzengi mu mabuku ngidu. Asani mphakwenere, mungafumba so ŵara mu mpingu winu. Yiwu angakukambiyani vakuchita cha, kweni angakuwovyani kuti musaniyi ulongozgi wa mu Bayibolu nge wo wakonkhoskeka mu nkhani iyi. Asani muchita vinthu venivi, musambiza ‘lusu linu la kuziŵa vinthu’ ndipu lusu lenili likuwovyeningi “kupambanisa pakati pa chamampha ndi chiheni.”—Ahe. 5:14.
“Ndiyendengi mu Uneneska Winu”
12 Midawuku ndi malusu ngo ngaleka kukondwesa Chiuta. Abali ŵidu, wo tigwira nawu ntchitu ndi wo tisambira nawu sukulu, angatipempha kuti tichitengi nawu maphwandu ngo achita. Kumbi tingachita wuli kuti tikani kuchitaku midawuku pamwenga kukondwere maholidi ngo ngaleka kukondwesa Yehova? Titenere kukumbuka chifukwa cho Yehova watitikaniziya maholidi ngenanga. Tifufuzengi mu mabuku ngidu kuti tiziŵi mo maholidi nganyaki ngakwambiya. Asani tiŵanaŵaniya vifukwa va mu Malemba vo tileke kuchitiyaku maholidi yanga, tikayikengi cha kuti titenda mu nthowa ‘yakuzomerezeka kwa Ambuya.’ (Aefe. 5:10) Asani tigomezga Yehova ndi Mazu ngaki “tiwopengi ŵanthu cha.”—Nthanthi 29:25.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
“Tiyanjanengi . . . mu Vakuchita Ndipuso Mwauneneska”
11 Kuwonga abali kutuliya pasi pa mtima. Titenere kusaniya mpata kuti tiwongengi anyidu chifukwa kuwonga ‘nkhwamampha, kuzenga.’ (Aefe. 4:29) Kweni tikhumbika kuwonga ndi mtima wosi. Chifukwa tingayamba kupusika anyidu pamwenga tingaleka kuŵapaska ulongozgi wo akhumbika. (Nthanthi 29:5) Asani tiwonga munthu pavuli paki titamba kumunena asani iyu palivi, ndikuti te ndi chanju chaboza. Wakutumika Paulo wakhumbanga cha kuchita venivi ndipu wangulongo kuti we ndi chanju cheneku pa mo wawongiyanga anyaki. Mwakuyeruzgiyapu, iyu wanguwonga Akhristu a ku Korinte pa vinthu vinyaki vo achitanga umampha. (1 Akori. 11:2) Kweni pa vinthu vo wanguwona kuti wakhumbikanga cha kuŵawonga, wanguŵakonkhoske mwa ulemu ndipuso mwakuvwika umampha chifukwa cho wanguleke.—1 Akori. 11:20-22.
SEPTEMBER 8-14
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA NTHANTHI 30
“Mungandipaskanga Ukavu Cha Pamwenga Chuma Chinandi”
Kumbi Ntchanju Nichi cho Chipaska Likondwa Leneku?
10 Ndalama zakukhumbika kwaku weyosi. Zititiwovya pa vinthu vinyaki. (Waku. 7:12) Kweni kumbi munthu wangaja ndi likondwa asani wangaŵa ndi vinthu vakukhumbika pe pa umoyu? Hinya! (Ŵerengani Wakutawula 5:12.) Aguri mwana waku Jakehu wangulemba kuti: “Mungandipaskanga ukavu pamwenga chuma cha. Ndiryi ŵaka chakurya cho ndapaskika.” Tingavwisa chifukwa cho Aguri wangukambiya kuti wakhumba kuja mukavu cha. Nge mo mweneku wangukambiya, iyu wakhumbanga cha kuba ndi kulengeska Chiuta. Nanga ntchifukwa wuli wanguromba kuti wakhumbanga cha kuja ndi chuma? Iyu wanguti: “Kuti ndileki kukhorwa, vo vingachitiska kuti ndikukaneni ndi kukamba kuti, ‘Yehova ndiyani?’” (Nthanthi 30:8, 9) Panyaki muziŵa ŵanthu anyaki wo athemba chuma chawu mumalu mwakuthemba Chiuta.
11 Wo atanja ndalama angamukondwesa cha Chiuta. Yesu wangukamba kuti: “Palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi, chifukwa watinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki, pamwenga wagomezgekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki. Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa Chuma pa nyengu yimoza.” Wechendakambi mazu yanga wangukamba kuti: “Lekani kujiwunjikiya chuma pacharu chapasi po nyenji ndi ulosu vinanga, kweniso po ankhungu asere ndi kuba. Kweni yimwi jiwunjikiyeni chuma kuchanya, ko nyenji pamwenga ulosu vinanga cha, kweniso ko ankhungu asere cha ndi kuba.”—Mate. 6:19, 20, 24.
12 Ateŵeti anandi aku Yehova aja umoyu wambula kukhumba vinandi. Ivi vitiŵawovya kuti aje ndi nyengu yinandi yakuteŵete Yehova kweniso kuti akondwengi. Jack, yo waja ku United States wangugulisa nyumba ndi bizinesi yaki kuti wachitengi upayiniya ndi muwolu waki. Iyu wangukamba kuti: “Venga vakusuzga kuleka nyumba yidu yakutowa ndi malu ngidu. Kweni kwa vyaka vinandi, ndafikanga panyumba wambula kukondwa chifukwa cha masuzgu ngo ndakumananga nangu ku ntchitu. Muwolu wangu yo wachita upayiniya wanyengu zosi wakondwanga nyengu zosi. Iyu wakambanga kuti, ‘Nde ndi bwana wamampha ukongwa kuluska weyosi!’ Chifukwa chakuti sonu nani ndichita upayiniya, tosi tigwira ntchitu ku Munthu yumoza, Yehova.”
w17 5 26 ¶15-17
“Kumbi Utindiyanja Kuluska Izi?”
15 Ŵanthu anandi mazuŵa nganu, maŵanaŵanu ngawu ngosi ngaja pa kupenja mafashoni ngasonu ngamalaya, mafoni, makompyuta ndi vinthu vinyaki. Mwaviyo, Mkhristu weyosi wakhumbika kuziŵa vo mtima waki ukhumba. Iyu wangajifumba kuti: ‘Kumbi ndiwona kuti vinthu vakuliŵavu vakukhumbika ukongwa mwakuti ndimaliya nyengu yinandi pakufufuza ndi kuŵanaŵaniya za magalimotu ngasonu pamwenga vakuvwala va mafashoni kuluska nyengu yo ndimaliya pakunozgeke maunganu nga mpingu? Kumbi nditangwanika ukongwa pa vinthu vo ndichita zuŵa ndi zuŵa mwakuti ndiŵavi nyengu yakurombe ndi kuŵerenga Bayibolu?’ Asani taziŵa kuti kwanja vinthu vakuliŵavu kuchitisa kuti tileki kumwanja ukongwa Yesu, titenere kuŵanaŵaniya mazu ngo iyu wangukamba ngakuti: “Phweriyani ndi mbunu ya mtundu wewosi.” (Luka 12:15) Ntchifukwa wuli Yesu wangukamba mazu ngakutcheŵeska yanga?
16 Yesu wangukamba kuti “palivi munthu yo wangateŵete mabwana ngaŵi.” Iyu wangulutiriza kuti, “Mungaja cha kapolu waku Chiuta ndipuso kapolu wa chuma.” Yesu wangukamba viyo chifukwa chakuti “mabwana” ngosi ngaŵi ngakhumba kuti munthu wajiperekengi kwaku yingu. Iyu wanguti, ‘titinkhengi yumoza ndi kwanja munyaki’ pamwenga ‘tigomezekengi ku yumoza ndi kunyoza munyaki.’ (Mate. 6:24) Chifukwa chakuti te akubuda, tosi tikhumbika kuyesesa kulimbana ndi ‘makhumbiru ngidu nga liŵavu’ kusazgapu kwanja vinthu vakuliŵavu.—Aefe. 2:3.
17 Ŵanthu wo aŵika maŵanaŵanu ngawu pa vinthu vakuliŵavu asuzgika ukongwa kuti aviwonengi mwakwenere. Chifukwa wuli? Yiwu atiziziŵa cha fundu zaku Chiuta. (Ŵerengani 1 Akorinto 2:14.) Chifukwa chakuti aŵanaŵana umampha cha, kuja kwakusuzga kuti apambanisi chamampha ndi chiheni. (Ahe. 5:11-14) Ivi vichitisa kuti anyaki ayanjengi ukongwa vinthu vakuliŵavu ndi kuleka kugutisika ndi vo ŵenavu. (Waku. 5:10) Tiwonga kuti te ndi munkhwala wo ungatiwovya kuti tileki kwanja ukongwa vinthu vakuliŵavu. Munkhwala uwu ndi Mazu ngaku Chiuta ndipu tikhumbika kungaŵerenga zuŵa lelosi. (1 Petu. 2:2) Yesu walungurukanga pa mazu ngaku Chiuta ndipu ngangumuwovya kuti wakani mayeseru. Asani nasi tingagwirisiya ntchitu fundu za m’Bayibolu, zitiwovyengi kuti tileke kwanja vinthu vakuliŵavu. (Mate. 4:8-10) Asani tichitengi viyo tilongongi kuti titanja Yesu kuluska vinthu vakuliŵavu.
g19 Na. 3 10 ¶4-5
Vo Mungachita Kuti Mulekengi Kunanga Ndalama
Mungajanga ndi ngongoli cha. Asani vingachitika, mungajanga ndi ngongoli cha. Kweni musungengi ndalama zo mungaguliya vinthu vo mukhumba. Asani mugula vinthu pa ngongoli, mbumampha kupereka ndalama zosi pa nyengu yimoza kuti muzileki kupereka zapachanya. Kweni asani mwakongola ndalama zo mungaweza cha mwaliŵi, sankhani zuŵa lo mukhumba kuziweze, ndipu muyesesi kulondo vo mwalemba.
Kafukufuku munyaki walongo kuti asani ŵanthu agula vinthu pa ngongoli ananga ndalama zinandi. Asani ndimu viliri ndi yimwi, mutenere kugwiriskiya ntchitu ndalama mwazeru.
Lutirizgani Kuja Mlendu Waku Yehova Mpaka Muyaya!
18 Tingachita umampha kujifufuza kuti tiziŵi mo isi tiwone ndalama. Jifumbengi kuti: ‘Kumbi ndijaliya ŵaka kuŵanaŵaniya nkhani ya ndalama kweniso vinthu vo ndingagula? Asani ndabwereka ndalama, kumbi ndiswera kuweza ndichiŵanaŵana kuti yo wandibwerekesa ngwandalama kali? Kumbi nditijiwona kuti nde wapachanya kuluska anyangu chifukwa chakuti nde ndi ndalama? Kumbi nde mukaka kupaskaku anyangu ndalama zangu? Kumbi ndiyeruzga abali ndi azichi kuti atanja ukongwa vinthu vakuliŵavu ŵaka pakuti ŵe ndi ndalama? Kumbi nditanja ukongwa abali ndi azichi akukhupuka kuphara akavu?’ Te ndi mwaŵi wapade ukongwa wakuja alendu aku Yehova. Tingavikiliya mwaŵi wenuwu asani tilutirizga kuleka kwanja ndalama. Asani tichitengi viyo Yehova watilekengi cha!—Ŵerengani Aheberi 13:5.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w09 4/15 17 ¶11-13
Vinthu vo Yehova Wakulenga Vilongo Kuti Ngwazeru
11 Tingasambira vinthu vakukhumbika ku Mbira zamumajarawi chinanga kuti nthinyama timanatimana. (Ŵerengani Nthanthi 30:26.) Mbira izi ziwoneka nge kalulu kweni izu ze ndi makutu kweniso malundi ngafupi ndipu zija mumajalawi. Chifukwa chakuti zija mumajalawi mo mwe mazenji ndi mphaku, mwenumu ndimu zibisama asani kutuza chirwani. Masu ngaki ngaleresa patali ndipu ziswera cha kuwona chirwani. Mbira izi zija mu magulu ndipu venivi vitovya kuti zivikilirikengi kweniso munyengu yakuzizira zivwengi kufunda.
12 Kumbi tingasambiranji ku Mbira zamumajarawi? Mbira izi zichita vinthu mwazeru kuti zileki kukoleka ndi chirwani. Zitichiwone chechepatali chirwani chifukwa ze ndi masu ngo ngaleresa patali ndipuso zija patali cha ndi mazenji ndi mphaku kuti asani chirwani chituza ziselengi liŵiliŵi. Nasi tigwiriskiyengi ntchitu vo tisambira kuti tiviwoniyengi patali viŵana vaku Satana vo vakusuzga kuviwona mu charu ichi. Wakutumika Peturo wangukambiya Akhristu kuti: “Lutirizgani kuŵanaŵana umampha, jani masu! Murwani winu Dyaboli wayingayinga nge nkharamu yakukoroma, wapenja kumeza munthu munyaki.” (1 Petu. 5:8) Panyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi wajanga masu ndipu wanguthera cha mayeseru ngaku Satana. (Mate. 4:1-11) Iyu wakutisiliya chakuwoniyapu chamampha ukongwa!
13 Kuchita vinthu vauzimu vo Yehova watitipaska kungatiwovya kuti tije masu. Mwaviyo, tingalekanga cha kusambira Mazu ngaku Chiuta ndipuso kuwungana nyengu zosi. (Luka 4:4; Ahe. 10:24, 25) Kusazgiyapu yapa, nge mbira zamumajalawi zo zikuwa umampha asani ze mu magulu, nasi tikhumbika kuja pa ubwezi ndi Akhristu anyidu ‘kuti tichiskanengi.’ (Aro. 1:12) Asani tigwiriskiya ntchitu vo Yehova watitipaska kuti wativikiliyi, tikoliyana ndi vo Davidi yo wangulembaku buku la Masalimo wangulemba. Iyu wangulemba kuti: “Yehova ndi jalawi langu, malu ngangu ngakuvikilirika kweniso iyu ndiyu watinditaska.Chiuta wangu ndi jalawi langu, ini ndibisama mwaku iyu.”—Salimo 18:2.
SEPTEMBER 15-21
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA NTHANTHI 31
Kumbi Tisambiranji ku Ulongozgi wo Ama Angupaska Mwana Wawu?
w11 2/1 19 ¶7-8
Ŵana Ŵinu Muŵasambizengi Mijalidu Yamampha
Asambizeni Chechosi Chakukwaskana ndi Kugonana. Apapi akhumbika kutcheŵeska ŵana ŵawu nkhani za kugonana. (1 Akorinto 6:18; Yakobe 1:14, 15) Kweni Bayibolu likamba kuti kugonana ndi mphasu yakutuwa kwaku Chiuta, ntchiŵana chaku Satana cha. (Nthanthi 5:18, 19; Sumu Yaku Solomoni 1:2) Mwaviyo, asani mukambiya ŵana ŵinu vinthu viheni pe vakukwaskana ndi kugonana, angaŵa ndi maŵanaŵanu ngambula kwenere, ngambula kukoliyana ndi vo malemba ngakamba. Venivi ndivu vinguchitikiya Corrina wa ku France. Iyu wangukamba kuti: “Apapi ŵangu andikambiyanga vinthu viheni pe vakukwaskana ndi kugonana, venivi vinguchitiska kuti ndiwonengi kuti kugonana nkhuheni.”
Muwonesesengi kuti ŵana ŵinu mwaŵasambiza chechosi chakukwaskana ndi kugonana. Ma munyaki wa ku Mexico zina laki Nadia wangukamba kuti: “Nyengu zosi asani ndikambiskana ndi ŵana ŵangu ndaŵakambiyanga kuti kugonana nkhwamampha ndipu ndimu tikulengeke. Yehova wakulenga ŵanthu ndi khumbu lenili. Kweni ŵanthu wo akutorana pe ndiwu atenere kugonana. Tingakondwa asani talondo ulongozgi wenuwu kweni tingakumana ndi masuzgu asani taleka kuwulondo.”
ijwhf nkhani 4 ¶11-13
Mo Mungakambiskiyana ndi Ŵana Ŵinu Nkhani Yakukwaskana ndi Moŵa
Muyambengi ndimwi kukambiskana ndi mwana winu nkhani yakukwaskana ndi moŵa. Da munyaki wa ku Britain zina laki Mark wangukamba kuti: “Nyengu zinyaki ŵana atimbanyizgika pa nkhani ya moŵa. Zuŵa linyaki ndachezanga ndi mwana wangu munthulumi wa vyaka 8 ndipu ndingumufumba asani kumwa moŵa nkhwamampha pamwenga cha. Takambiskananga waka nge kuti ticheza ndipu venivi vingumuwovya kuti wafwatuki kundikonkhoske maŵanaŵanu ngaki pa nkhani ya moŵa.”
Asani kanandi mukambapu za masuzgu ngo ngaŵapu chifukwa cha kumwa moŵa, vingawovya ŵana ŵinu kuziŵa kofya kwaki. Mwaviyo, mwakukoliyana ndi msinkhu wa mwana winu, pa nyengu yo mukambiskana nkhani yakukwaskana ndi kumwa moŵa, mungachita so umampha kusazgiyapu mo angakhweche ngozi za pa msewu kweniso nkhani zakukwaskana ndi kugonana.
Mujengi chakuwoniyapu chamampha. Ŵana ŵenge siponji. Yiwu aswera cha kutole vo awona ndipu kafukufuku walongo kuti kanandi ŵana atole vo apapi achita. Venivi vilongo kuti asani yimwi mutumwa moŵa kuti muluweku masuzgu pamwenga nge nthowa yimoza yakukondwe, mwana winu nayu watole venivo. Mwaviyo, mujengi chakuwoniyapu chamampha. Ndipu asani mutumwa, muyesesengi kumwa mwakwenere.
Kusambiza Ŵana Kuti Aje Akujiyuyuwa
Awovyeni kuja ndi mtima wakupaska. Longoni mwana winu kuti “kupaska kuchitiska kuti munthu wakondwengi ukongwa kuluska kulonde.” (Machitidu 20:35) Mungachita wuli venivi? Mosi pamoza, mungalemba mazina nga ŵanthu wo akhumbika chovyu. Angaja ŵanthu wo akhumba kuti mukaŵaguliyeku vinthu, wo atondeka kwenda pamwenga wo akhumbika kuŵawovya kunozga vinthu vinyaki vo vikunangika. Mutenere kuluta ndi mwana winu pa nyengu yo mukhumba kuchiwovya ŵanthu ŵenaŵa. Wovyani mwana winu kuwona mo mukondwe chifukwa chakuti mwawovya ŵanthu anyaki. Kuja chakuwoniyapu chamampha pa nkhani yakujiyuyuwa ndi nthowa yamampha ukongwa yakusambiziya mwana winu kuti nayu waje wakujiyuyuwa.—Lemba lakovya: Luka 6:38.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
Azichi Achisungwana Yesesani Kuja Akhristu Akukhwima
12 Sambirani kukambiskana umampha ndi ŵanthu. Kukambiskana umampha ndi ŵanthu nkhwakukhumbika ukongwa ku Mkhristu weyosi. Pa fundu yeniyi, wakutumika Yakobe wapereka ulongozgi wakovya kwaku isi. Iyu watiti: “Munthu weyosi waŵi mpusu kuvwa, wakusweriyapu kulongoro.” (Yako. 1:19) Asani muvwisiya mwakuphwere pa nyengu yo ŵanthu anyaki alongoro mulongo kuti mwe ndi lisungu pamwenga kuti ‘mutiŵaŵanaŵaniya.’ (1 Petu. 3:8) Asani mwavwisa cha vo munthu munyaki wakamba pamwenga mo wavwiya, mufumbengi mafumbu ngakwenere. Pavuli paki, muŵanaŵaniyengepu dankha mwechendalongoro. (Nthanthi 15:28, mazu ngamumphata) Jifumbeni kuti: ‘Kumbi vo ndikhumba kulongoro vauneneska kweniso vakuchiska? Kumbi vilongo ulemu kweniso lisungu?’ Sambirani kwa azichi akukhwima mwauzimu wo avwisiya mwakuphwere kweniso kulongoro mwalisungu. (Ŵerengani Nthanthi 31:26.) Muvwisiyengi mwakuphwere mo alongolore. Asani mwasambira kukambiskana umampha ndi ŵanthu, vingaŵa vambula kusuzga kuti muje pa ubwezi ndi ŵanthu anyaki kweniso kuja nawu mwachimangu.
SEPTEMBER 22-28
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 1-2
Lutirizgani Kusambiza Mugonezi Wapanthazi
“Vinthu Venivi Usambizi Ŵanthu Akugomezeka”
3 Tanandi titanja uteŵeti wo tichita ndipu tikhumbisisa kulutiriza uteŵeti widu mpaka muyaya. Ntchakupasa chitima kuti kwambiya mu nyengu yaku Adamu, anyaki akota ndipu anamana asere m’malu mwawu. (Waku. 1:4) Venivi vachitisa kuti paŵi masuzgu nganyaki pakati pa Akhristu auneneska. Ntchitu ya ŵanthu aku Yehova yakuwa ukongwa ndipu vachitisa kuti vinthu vinandi visinthi. Po tikhumba kugwira ntchitu zinyaki, patuŵa so nthowa zasonu zo tikhumbika kuzigwirisiya ntchitu ndipu kanandi, zisintha mwakukoliyana ndi kusintha kwa vipangizu va mazuŵa nganu. Akhristu anyaki akukota angasuzgika kusambira mo angagwirisiya ntchitu nthowa zenizi. (Luka 5:39) Chinanga kuti anyaki angasuzgika cha kweni achinyamata ŵe ndi nthazi kuluska yiwu. (Nthanthi 20:29) Mwaviyo, asani akukota asambizengi achinyamata kuti kunthazi azije ndi maudindu ngakulungakulu, alongo kuti atiŵayanja kweniso akhumba kuŵawovya.—Ŵerengani Salimo 71:18.
4 Abali anyaki wo ŵe ndi maudindu atondeka kusiliya achinyamata. Anyaki atopa kusiliya anyawu udindu chifukwa chakuti atiwuyanja ukongwa. Anyaki afipa mtima kuti aŵengevi mazaza ndipu aŵanaŵana kuti achinyamata achitengi umampha cha vinthu. Penipo anyaki aŵanaŵana kuti alivi nyengu yakusambiziya munthu munyaki. Chinanga kuti ve viyo, achinyamata akhumbika kuzizipizga asani apasika cha ntchitu zinyaki.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
w18.12 p.22 pp.14
Achinyamata, Mlengi Winu Wakhumba Kuti Mukondwengi
Solomoni wenga wakukhupuka ukongwa kweniso wamazaza. Iyu wangukamba kuti: “Ndiyeseku kukondwa kuti ndiwoni umampha [waki].” (Waku. 2:1-10) Iyu wanguzenga nyumba, kulima minda ndi malu ngakutowa ndi kuchita chechosi cho wakhumbanga. Kumbi iyu wangukondwa pamwenga kukhorwa? Solomoni wangukamba kuti: “Ndati ndaŵanaŵaniya ntchitu zosi zo manja ngangu ngangugwira . . . ndinguwona kuti vinthu vosi vengavi phindu . . . Pengavi chinthu chaphindu.” (Waku. 2:11) Yapa tisambirapu fundu yakukhumbika ukongwa! Kumbi muyigwiriskiyengi ntchitu?
SEPTEMBER 29–OCTOBER 5
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 3-4
Kumbi Mungachita Wuli Kuti Chingwi Chinu cha Mitegha Yitatu Chije Chakukho?
ijwhf nkhani 10 ¶2-8
Kumbi Mungachita Wuli Kuti Muleki Kutimbanyizgika ndi Vipangizu va Mazuŵa Nganu?
● Kugwiriskiya ntchitu mwazeru vipangizu va mazuŵa nganu kungawovya nthengwa yinu. Mwakuyeruzgiyapu, mabanja nganandi ngagwiriskiya vipangizu venivi kuti akambiskanengi pa nyengu yo munyaki we kumalu nganyaki.
“Mazu ngafupi ngakuti ‘nditikuyanja’ pamwenga ‘ndakusoŵa’ ngangakuchitiskani kuti mujivwengi umampha mumtima.”—Jonathan.
● Kugwiriskiya ntchitu vipangizu va mazuŵa nganu mwambula zeru kungatimbanyizga nthengwa yinu. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu anyaki ajaliya ŵaka kucheza pafoni vo vichitiska kuti aŵevi nyengu yakucheza ndi mulumu pamwenga muwolu wawu.
“Ndiwona nge yaŵangapu nyengu yinyaki yo mulumu wangu wakhumbanga kuti ndichezi nayu, kweni watondekanga chifukwa chakuti ini ndajaliyanga waka pafoni.”—Julissa.
● Ŵanthu anyaki awona kuti angafiska kucheza umamphaumampha ndi muwolu pamwenga mulumu wawu uku achita vinthu vinyaki pafoni. Kweni nge mo kaswiri munyaki zina laki Sherry Turkle wangukambiya, ili ndi boza. Iyu wanguti, “vingachitika cha kuchita vinthu viŵi panyengu yimoza. Asani tichita vinthu vinandi pa nyengu yimoza, vinandi vinangika.”
“Ndikondwa ukongwa kucheza ndi mulumu wangu, ukongwa asani palivi chinyaki cho wachita pa nyengu yo. Kweni asani ndicheza nayu uku wachita vinthu vinyaki pafoni, vija nge kuti foni yo ndiyu yakukhumbika ukongwa kwaku iyu kuphara ini.”—Sarah.
Fundu yakukhumbika ukongwa: Ziŵani kuti mo mugwiriskiya ntchitu vipangizu va mazuŵa nganu kungawovya nthengwa yinu pamwenga kungachitiska kuti iyambi kutimbanyizgika.
Mungawuzimwanga cha “Mulipu Waku Ya”
12 Kumbi ŵanthu akutorana angamuyezga wuli Akula ndi Purisila? Ŵanaŵaniyani vinthu vinandi vo yimwi ndi munthu yo mukutorana nayu mungachita. Mungachita umampha kuti vinthu venivi muvichitiyi limoza mumalu mwakuti weyosi wachitiyi pakuyija. Mwakuyeruzgiyapu, Akula ndi Purisila apharazgiyanga limoza. Kumbi yimwi namwi mupharazgiya limoza nge banja? Akula ndi Purisila agwiriyanga so ntchitu limoza. Vingachitika kuti yimwi ndi munthu yo mukutorana nayu mugwira ntchitu yakuyanana cha. Kweni wuli kugwiriya limoza ntchitu zapakhomu? (Waku. 4:9) Asani mutovyana kugwira ntchitu, vitovya kuti mukoliyanengi ukongwa kweniso muja ndi mwaŵi wakukambiskana. Robert ndi Linda aja pa nthengwa kwa vyaka vakujumpha 50. Robert wangukamba kuti: “Kukamba mwambula kubisa, tija ndi nyengu yinandi cha yakuti tichitiyengi limoza vinthu vakusangaluska. Kweni asani ndisuka mbali ndipu muwolu wangu watizipuputa pamwenga nde kumunda wa mphangwi ndipu iyu watuza kuzindiwovya, ndikondwa ukongwa. Kuchitiya vinthu limoza kutovya kuti tikoliyanengi ukongwa ndipu titanjana so ukongwa.”
13 Kweni kumbukani kuti ndi nyengu zosi cha po kuchitiya vinthu limoza kungawovya kuti mukoliyanengi. Mzichi munyaki wa ku Brazil wangukamba kuti: “Mazuŵa nganu pe vinthu vinandi vo vingatitimbanyiza. Titangwanika ukongwa ndi vinthu vinandi ndipu vingaja vambula kusuzga kwamba kuŵanaŵana kuti tichitiya vinthu limoza ŵaka pakuti tosi tija munyumba yimoza. Ndawona kuti weyosi wakhumbika kuchita vinandi kuluska ŵaka kuchitiya vinthu limoza. Munthu ukhumbika so kuŵanaŵaniya munyaku.” Wonani vo mubali Bruno ndi muwolu waki Tays achita kuti alongongi kuti aŵanaŵaniyana. Bruno wangukamba kuti: “Asani ticheza, tileka dankha kugwiriskiya ntchitu mafoni, ndipu tikondwa kucheze limoza.”
14 Kweni wuli asani yimwi ndi munthu yo mukutorana nayu mukondwa cha kuchitiya vinthu limoza? Panyaki mutanja vinthu vakupambana pamwenga so muswera cha kuyambana. Kumbi mungachita wuli? Ŵanaŵaniyani chakuwoniyapu cha motu chiya tachikambapu kali. Motu utamba kamoza ndi kamoza cha kulilima. Mukhumbika kwamba dankha kuŵikangaku swanju pavuli paki vijiku. Mwakuyanana ŵaka, mungayambapu kucheza kwa maminiti ngamanavi ŵaka. Muwonesesengi kuti muchita vinthu vo mosi mukondwa navu mumalu mwakuchita vinthu vo vingachitiska kuti muyambani. (Yako. 3:18) Asani mutamba ndi kuchita tinthu timanatimana, vingawovya kuti muyambi so kwanjana ukongwa.
Mungawuzimwanga cha “Mulipu Waku Ya”‵
3 Kuti “mulipu waku Ya” ulutirizgi kukole, munthulumi ndi munthukazi akhumbika kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Kumbi venivi vingawovya wuli mu nthengwa yawu? Asani ŵanthu akutorana awona kuti ubwezi wawu ndi Awusewu akuchanya ngwakuzirwa, nyengu zosi agwiriskiya ntchitu ulongozgi wawu. Venivi vitovya kuti akhwechi kweniso amalani ndi masuzgu ngo ngangachitiska kuti chanju chawu chiziziri. (Ŵerengani Wakutawula 4:12.) Ŵanthu wo ŵe pa ubwezi wakukho ndi Yehova, achita vosi vo angafiska kuti amuyezgi kweniso kuti aje ndi mijalidu yo iyu walongo nge lisungu, kuzikira kweniso kugowoka. (Aefe. 4:32–5:1) Asani ŵanthu akutorana alongo mijalidu yeniyi, vija vambula kusuzga kuti alutirizgi kwanjana. Mzichi munyaki zina laki Lena yo waja pa nthengwa kwa vyaka vakujumpha 25 wangukamba kuti, “Ntchipusu ukongwa kwanja kweniso kutumbika munthu yo watanja Yehova.”
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it “Chanju” ¶39
Chanju
“Nyengu Yakutinkha.” Tikhumbika cha kulongo chanju ŵanthu wo Chiuta wawona kuti mbakwenere cha kuŵayanja pamwenga wo aleka cha kuchita vinthu viheni. Tilongo chanju ŵanthu wosi kweni tileka kuŵayanja asani ayamba kutinkha Chiuta. Yehova ndi Yesu atanja urunji ndipu atinkha uheni. (Sl 45:7; Ah 1:9) Ŵanthu wo atinkha Chiuta wauneneska tikhumbika cha kuŵayanja. Palivi chinthu chamampha cho chingachitika chinanga tingayesesa wuli kwanja ŵanthu aviyo chifukwa yiwu azakumuyanjapu cha Chiuta. (Sl 139:21, 22; Yes 26:10) Mwaviyo, Chiuta watinkha ŵanthu wosi wo atimutinkha ndipu waŵika nyengu kuti waziŵatuzgepu.—Sl 21:8, 9; Wak 3:1, 8.
OCTOBER 6-12
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 5-6
Kumbi Titimupaska Wuli Ulemu Chiuta?
Ntchifukwa Wuli Tikhumbika Kuŵanaŵaniya mo Tivwaliya Kweniso mo Tiwoneke?
Tikhumbika kusankha “vakuvwala vakwenere, [ndipu tivwalengi] mwaulemu ndipuso mwakuŵanaŵana umampha.” Kweniso nyengu zosi tijengi akutowa kuti ŵanthu awonengi kuti ‘te akujipereka kwaku Chiuta.’ (1 Timote 2:9, 10) Ŵanaŵaniyani fundu zinayi izi: (1) Tikhumbika kuvwala ‘mwakwenere.’ Tikayika cha kuti mukuwona kali pa maunganu nga mpingu kuti ŵanthu aku Yehova atanja masitayelu ngakupambana, kweni wosi avwala, ameta kweniso apesa sisi munthowa yo yilongo kuti atumbika Chiuta yo asopa. (2) Kuvwala “mwaulemu” kung’anamuwa kuti tikhumbika cha kuvwala mwakujiwonesa, pamwenga kuvwala malaya ngo ngangachitiska kuti ŵanthu anyaki ayambi kuŵanaŵana vakugonana. (3) Tingalongo kuti ‘tiŵanaŵana umampha’ asani tileka kugula pamwenga kutore sitayelu ndipuso fashoni yeyosi yo yatchuka. (4) Nyengu zosi kawonekeru kidu kalongongi kuti ‘te akujipereka kwaku Chiuta,’ pamwenga kuti tisopa Chiuta wauneneska.—1 Akorinto 10:31.
Muwonengi Kuti Pempheru Ndakukhumbika Ukongwa
18 Mubali wangapempheka kuti wapereki pempheru pa unganu wakunozgeke uteŵeti pamwenga pa unganu wa mpingu. Abali wo apaskika mwaŵi wenuwu akhumbika kukumbuka chilatu cha unganu. Yiwu akhumbika cha kupereka ulongozgi mupempheru, kusambiza pamwenga kupereka vipharazgu. Pa maunganu nganandi nga mpingu, maminiti 5 ngatuŵa nga sumu kweniso pempheru. Mwaviyo, mubali yo wapemphera wakhumbika cha kukamba “mazu . . . nganandi,” ukongwa asani ndi pempheru lakwamba.—Mate. 6:7.
“Vo Walayizga, Fiska”
12 Ubatizu nkhwamba ŵaka kwa uteŵeti widu kweni tikhumbika kulutiriza kuteŵete Chiuta mwakukoliyana ndi kujipatuliya kwidu. Mwaviyo, titenere kujifumba kuti: ‘Kumbi ubwezi wangu ndi Yehova we wuli kutuliya po ndikubatizikiya? Kumbi ndilutiriza kuteŵete Yehova ndi mtima wosi? (Ako. 3:23) Kumbi nditesesa kupemphera, kuŵerenga Mazu ngaku Chiuta, kuluta ku maunganu ndipuso kupharazga? Pamwenga ndiwona kuti ndawere vuli pa vinthu venivi?’ Wakutumika Petro wangukonkhosa kuti tingalutiriza kuteŵete Chiuta mwaphamphu asani titesesa kusambira pakutija, tija ndi chivwanu chakukho, tikunthiyapu kweniso titijipereka kwaku Chiuta.—Ŵerengani 2 Peturo 1:5-8.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
Vo Akuŵerenga Afumba
Lemba la Wakutawula 5:8, likamba va wakulamuliya yo wakandilizga akavu ndi kuŵachitiya vinthu mwambula urunji. Wakulamuliya mwenuyu watenere kukumbuka kuti pe munthu munyaki wa udindu wapachanya ukongwa mu boma yo wawona vo wachita. Ndipu pangaŵa so ŵanthu anyaki wo ŵe ndi udindu wapachanya kuluska yiwu. Kweni vachitima kuti akulamuliya wosi ŵenaŵa, achita vinthu mwa chinyengu ndipu ŵanthu asuzgika chifukwa cha vinthu vambula urunji vo yiwu achita.
Chinanga kuti vinthu vingafika paheni wuli, kweni tipembuzgika kuziŵa kuti Yehova wawona vinthu vo ŵanthu ‘apachanya ukongwa’ achita. Tingamuponye mphingu zidu Yehova ndi kumupempha kuti watiwovyi. (Salimo 55:22; Afi. 4:6, 7) Tiziŵa kuti “masu ngaku Yehova ngatendatenda pacharu chosi, kuti walongo nthazi zaki pakovya ŵanthu wo mtima wawu ngwamphumphu kwaku iyu.”—2 Mbiri 16:9.
Mwaviyo, lemba la Wakutawula 5:8 likamba chayivu vo vichitika mu boma, kuti nyengu zosi patuŵa munthu munyaki yo watuŵa wapachanya kuluska anyaki. Kweni chakuzirwa ukongwa, lemba ili lititikumbusa kuti Yehova ndiyu wapachanya ukongwa kuluska weyosi ndipu ndiyu we ndi mazaza ngakulu. Yehova ndiyu walamuliya ndipu wagwiriskiya ntchitu Mwana waki Yesu Khristu, yo ndi Fumu ya Ufumu waki. Chiuta Wanthazizosi yo wawona chechosi wachita vinthu mwaurunji. Ndipu mwana waki nayu wachita so viyo.
OCTOBER 13-19
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 7-8
“Mulutengi Kunyumba ya Maliru”
Vo Tingasambira Pakuliya Kwaku Yesu
Mungawovya wo ŵe ndi chitima. Yesu wanguliya ndi Marita kweniso Mariya ndipu wanguŵavwisiya ndi kuŵapembuzga. Nasi tingachita so viyo ndi ŵanthu wo ŵe ndi chitima. Mura munyaki yo waja ku Australia, zina laki Dan wanguti: “Muwolu wangu wati watayika, ndakhumbikanga chovyu. Mabanja ngakupambanapambana, nyengu zosi ngandivwisiyanga. Yiwu andizomerezanga kuti ndiliyi, ndipu achitanga soni cha kuwona kuti ndiliya. Yiwu andiwovyanga so mu nthowa zinyaki, nge kundisukiya galimotu, kuchindiguliya vinthu kweniso kundibikiya chakurya pa nyengu yo ndatondekanga kuchita ndija vinthu venivi. Ndipuso kanandi apempheranga nani. Yiwu angulongo kuti ndi mabwezi chayingu kweniso abali, wo ‘akubalika kuti akuwovyi pa nyengu ya suzgu.’”—Nthanthi 17:17.
Muwovyengi wo Asuzgika Maŵanaŵanu Kuti Akunthiyengepu
15 William yo muwolu waki wakutayika wangukamba kuti: “Ndiwonga ukongwa asani anyangu akamba vinthu vamampha vo muwolu wangu wachitanga. Ivi vitindisimikiziya kuti amuyanjanga kweniso amutumbikanga. Venivi vitindiwovya ukongwa. Vo yiwu akamba vitindipembuzga chifukwa muwolu wangu wenga wakuzirwa kwaku ini ndipu wandiwovyanga ukongwa.” Bianca yo ndi choko wanguti: “Ndipembuzgika ukongwa asani anyangu apemphera nani ndi kundiŵerenge lemba limoza pamwenga ngaŵi. Ndituvwa umampha asani akamba va mulumu wangu kweniso asani avwisiya pa ndikamba vaku iyu.”
“Liyani ndi Wo Aliya”
16 Lekani kuŵanaŵana kuti marombu nginu ngangamuwovya cha Mkhristu munyinu yo mubali waki wakutayika. Chinanga kuti vingaŵa vakusuzga kukamba rombu lakuvwika umampha pa nyengu yachitima nge iyi, kurombe limoza ndi munthu yo mubali waki watayika kungaŵa kwakovya ukongwa. Rombu linu lingaŵa lakupembuzga chinanga kuti mungalikamba muchiliya ndipuso mazu nginu ngangaleka kuvwika umampha. Muzichi Dalene wanguti: “Asani azichi ŵaza kuzindipembuzga nditiŵapempha kuti arombi asani angafiska. Kanandi pakwamba asuzgika kukamba mwakuvwika umampha, kweni pavuli paki mazu ngawu ngatamba kuvwika ndipu akamba rombu lakuchiska. Chifukwa chakuti ŵe ndi chivwanu chakukho, atindiyanja ndipuso atindiŵanaŵaniya, vandiwovya kuti ndije ndi chivwanu chakukho.”
“Liyani ndi Wo Aliya”
17 Anyaki aja ndi chitima kwa nyengu yitali penipo anyaki chito nyengu yitali cha kuti chimali. Mwaviyo, mutenere kuchiska Akhristu anyinu kwambiya pa nyengu yo mubali wawu watayikiya ndipu mungachita so viyo asani pajumpha myezi ŵanthu wosi atuwapu. Bayibolu likamba kuti, “Bwezi chayilu litanja nyengu zosi, ndipu ilu ndi mubali yo wakubalika kuti wakuwovyi pa nyengu ya suzgu” (Nthanthi 17:17) Akhristu anyidu ndiwu angatichiska pa nyengu yo te ndi chitima mpaka kufika pa nyengu yo chamaliya.—Ŵerengani 1 Atesalonika 3:7.
18 Kumbukani kuti asani munthurumi pamwenga munthukazi watayika, yo wajaku wachita chitima asani lafika zuŵa lo angutoliyana, watuvwa sumu zo munyaki wayanjanga, wawona vithuzi ndipuso wakumbuka vo achitiyanga limoza. Vingachitika kuti munthu yo wakutayika wayanjanga fungu la vinthu vinyaki, kuliya kwa tiyuni pamwenga penga vinthu vinyaki vo wachitanga chaka ndi chaka. Ivi vingachitisa kuti yo wangutolana nayu wachitengi chitima. Waja so ndi chitima ukongwa kuluta yija ku unganu ndipuso ku Chikumbusu pa ulendu wakwamba. Mubali munyaki wanguti, “Ndawonanga nge kuti asani lafika zuŵa lo tingukwatisiya nthengwa yidu ndazamukuvwa chitima ukongwa. Ivi vandisuzganga maŵanaŵanu. Kweni abali ndi a zichi anyaki angunozga phwandu ndipu angudana anyangu kuti ndileki kuchita phukwa pa zuŵa ili.”
19 Mutenere kukumbuka kuti ŵanthu wo abali ŵawu atayika akhumbika kuŵachiskanga nyengu zosi. Junia wanguti, “Vituŵa vakuchiska ukongwa asani kanandi anyaku atikuwovya kweniso acheza nawi nyengu zosi m’malu mwakulindiza zuŵa lapade. Kuchita viyo kutuŵa kwakovya ndipuso kwakupembuzga.” Kukamba uneneska tingamalisa cha chitima pamwenga phukwa lo munthu wangaŵa nalu chifukwa cha nyifwa ya munthu yo wamuyanjanga kweni tingamupembuzga ndipuso kumuchiska mwakuchita vinthu vo vingamuwovya. (1 Yoha. 3:18) Gaby wanguti: “Ndiwonga Yehova chifukwa cha ŵara wo angundiwovya pa nyengu yosi ya suzgu langu. Yiwu andiwovya kuti ndiwonengi kuti Yehova watindiyanja.”
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
“Pa Chifukwa Chenichi, Ŵanthu Wosi Azamuziŵa Kuti Ndimwi Akusambira Ŵangu”
18 Nyengu zinyaki tingaŵa ndi mtima wakuti tikambiskani nayu Mkhristu munyidu yo watinangiya. Kweni chakwamba, tingachita umampha kujifumba mafumbu yanga: ‘Kumbi ndiziŵa nkhani yosi?’ (Nthanthi 18:13) ‘Kumbi vingaŵa kuti chenga chilatu chaki cha, kuti wandiguŵisi?’ (Waku. 7:20) ‘Kumbi ini ndikuguŵisapu cha munthu munyaki?’ (Waku. 7:21, 22) ‘Asani ndingakambiskana nayu nkhani yeniyi, vinthu vinangikiyengi limu cha?’ (Ŵerengani Nthanthi 26:20.) Asani tiŵanaŵaniya mafumbu ngenanga, tiziŵengi kuti kwanja abali kweniso azichi ŵidu kungatiwovya kuti tisulengeku ŵaka vo atinangiya.
OCTOBER 20-26
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 9-10
Mujengi ndi Maŵanaŵanu Ngakwenere Asani Muyeseka
13 8/15 14 ¶20-21
‘Mungamukalipiyanga’ Cha Yehova
20 Mukumbukengi chifukwa cho tisuzgikiya. Ntchifukwa wuli tikhumbika kukumbuka chifukwa cho tisuzgikiya? Chifukwa chakuti masuzgu nganyaki titingachitiska taŵeni. Asani ndi viyo, tikhumbika kuzomerezga fundu yeniyi. (Aga. 6:7) Mungayesanga cha kumba mulandu Yehova chifukwa cha masuzgu ngo mwakumana nangu. Ntchifukwa wuli kuchita viyo nkhuŵavi zeru? Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu ichi: Ntchinthu wuli chingachitika asani dilayiva watchimbizga ukongwa galimotu pa gulayi? Iyu wakhoza kuchita ngozi. Kumbi muŵanaŵana kuti dilayiva wangamba mulandu wo akupanga galimotu chifukwa cha ngozi yo yingachitika? Awa. Mwakuyanana ŵaka, Yehova wakutilenga ndi wanangwa wakusankha tija vinthu. Iyu wakutipaska so ulongozgi wa mo tingasankhiya vinthu mwazeru. Mwaviyo, tikhumbika cha kumba mulandu Mulengi widu chifukwa cha vo tanangiska.
21 Mbuneneska kuti ndi masuzgu ngosi cha ngo tikumana nangu chifukwa cha vo tanangiska ndipuso vo tachita. Vinthu vinyaki vichitika chifukwa cha “nyengu ndipuso vinthu vamabuchibuchi.” (Waku. 9:11) Chakukhumbika ukongwa nchakuti, tingaluwanga cha fundu yakuti Satana Diabolo ndiyu wachitiska vinthu viheni. (1 Yoha. 5:19; Chivu. 12:9) Iyu ndiyu murwani, Yehova cha!—1 Petu. 5:8.
Yehova Wawona Kuti Ateŵeti Ŵaki Akujiyuyuwa Mbakuzirwa
10 Kujiyuyuwa kutovya so kuti tikunthiyengepu masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, nyengu zinyaki tingawona vinthu vambula urunji vichichitika. Fumu ya zeru Solomoni yingukamba kuti: “Ndawonapu ateŵeti achiyenda pahachi, kweni alongozgi achiyenda pasi nge ateŵeti.” (Waku. 10:7) Kanandi ŵanthu wo aziŵa ukongwa vinthu ŵanthu atiŵatumbika cha. Kweni wo aleka kuziŵa ukongwa vinthu ndiwu ŵanthu atiŵatumbika. Chinanga kuti ve viyo, Solomoni wangukamba kuti mbumampha kuzomereza ŵaka mo vinthu viliri, mumalu mwakukwiya ndi vo vichitika. (Waku. 6:9) Asani te akujiyuyuwa tizomerezengi mo vinthu viliri mumalu mwakukhumba kuti viyendengi nge mo vitenere kuŵiya.
w11 10/15 8 ¶1-2
Kumbi Musankha Nadi Vakukondwesa Vamampha?
MU BAYIBOLU musanirika nkhani zinandi zo zilongo kuti Yehova wakhumba kuti tikondwengi ndi umoyu. Mwakuyeruzgiyapu, lemba la Salimo 104:14, 15 likamba kuti Yehova wachitiska kuti “chakurya chime mudongu ndipuso vinyu yo wakondwesa mtima wa munthu, mafuta ngo ngachitiska kuti chisku chiŵali, kweniso chakurya cho chipaska nthazi mtima wa munthu.” Hinya, Yehova ndiyu wachitiska kuti mbewu zime zo zititiwovya kusaniya chakurya, mafuta ndipuso vinyu. Chinanga kuti vinyu we mugulu la vakurya vakukhumbika cha, kweni “wakondwesa mtima wa munthu.” (Waku. 9:7; 10:19) Yehova wakhumba kuti tikondwengi pamwenga kuti mitima yidu yizazengi “ndi likondwa.”—Machi. 14:16, 17.
2 Mwaviyo, nkhunanga cha asani nyengu zinyaki tipatuwa nyengu kuti ‘tikawonesesi tiyuni tamude’ ndipuso ‘maluŵa ngamudondu,’ pamwenga asani tipatuwa nyengu yakuchitiya vinthu vinyaki vakukondwesa. (Mate. 6:26, 28; Salimo 8:3, 4) Kukondwa pa umoyu, “ndi mphasu yaku Chiuta.” (Waku. 3:12, 13) Mwaviyo, chifukwa chakuziŵa venivi, tiyeni tichitengi vakukondwesa vo vingakondwesa yo wakutipaska mphasu yeniyi.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
“Kusuza, Boza”
11 Kusuza ndipuso boza. Kusuza nkhukamba nkhani zakukwaskana ndi ŵanthu anyaki. Nyengu zinyaki kukamba nkhani za ŵanthu anyaki nkhunanga cha. Tingakamba va munthu munyaki yo wabatizika pamwenga yo wakhumbika kumuchiska. Mwakuyana ŵaka, Akhristu a m’nyengu ya akutumika ŵenga akukhumbisiska kuziŵa mo vinthu vitende pa umoyu wa Akhristu anyawu, ndipu akambiskananga nkhani zamampha zakukwaskana ndi Akhristu anyawu. (Aefeso 6:21, 22; Akolose 4:8, 9) Kweni kukamba nkhani za ŵanthu anyaki kutuŵa kuheni asani nkhani zo zikambika zaboza pamwenga zachisisi. Kulutirizga kukamba nkhani zaviyo nkhuheni ukongwa chifukwa kungachitiska kuti munthu waviyo wayambi kukamba maboza ngo ngananga mbiri ya anyaki. Mwakuyeruzgiyapu, Afarisi akambanga vinthu viheni vaboza ndi chilatu chakuti ŵanthu aleki kugomezga Yesu. (Mateyu 9:32-34; 12:22-24) Kanandi boza litambiska viwawa.—Nthanthi 26:20.
12 Yehova watinkha ŵanthu wo ananga mbiri ya anyawu pamwenga kuŵagaŵaniska chifukwa cha vakukamba vawu. Iyu watinkha ŵanthu wo ‘akhuŵizga ndewu pakati pa abali.’ (Nthanthi 6:16-19) Mazu nga Chigiriki ngakuti di·aʹbo·los, ngang’anamuwa “waboza” ndipu ngagwiriskikiya so nchitu nge zina laku Satana. Iyu ndi “Diabolo,” yo wapusikiya Chiuta. (Chivumbuzi 12:9, 10) Mwaviyo, titenere kukhwecha kaŵereŵeteru ko kangachitiska kuti tije nge Diabolo. M’mpingu ndi malu ngakukambiyamu vinthu vaboza cha vo vingachitiska “zindewu” ndi kugaŵikana. (Agalatiya 5:19-21) Mwaviyo, mwechendakambi nkhani yo mwavwa yakukwaskana ndi munthu munyaki, mujifumbengi dankha kuti: ‘Kumbi njauneneska? Kumbi ungaŵa ulemu kuyikambanga? Kumbi mphakwenere kuti ndikambiyengi ŵanthu nkhani yeniyi?’—Ŵerengani 1 Peturo 4:15.
OCTOBER 27–NOVEMBER 2
CHUMA CHAKUTULIYA MU MAZU NGAKU CHIUTA WAKUTAWULA 11-12
Kumbi Mungachita Wuli Kuti Muje ndi Liŵavu Lanthazi Kweniso Mukondwengi?
Sambizani Ŵana Ŵinu Vaku Yehova Kuziya mu vo Iyu Wakulenga
16 Asani mabanja ngawona vinthu vo Yehova wakulenga, ngafwatuka kweniso ngacheze limoza ndipu venivi vitovya kuti ayanjanengi ukongwa. Bayibolu likamba kuti pe “nyengu yakuseka” ndipuso “nyengu yakundwikandwika.” (Waku. 3:1, 4, mazu ngamumphata.) Yehova wakutipaska malu ngakutowa ngo tingachitiyaku vinthu vo titanja. Mabanja nganandi ngatanja kuluta kunyanja kuchitembera. Ŵana anyaki atanja kutchimbiya, kuseŵe, kuwona vinyama ndipuso kusambira mumsinji pamwenga munyanja. Yapa tingakamba kuti te ndi mipata yinandi yakukondwe ndi vinthu vo Yehova wakulenga.
Tiwonengi Kuti Mphasu ya Umoyu yo Chiuta Wakutipaska Njakuzirwa
6 Chinanga kuti Bayibolu likonkhoska cha vo tingachita kuti tiphwere liŵavu lidu pamwenga vo tingarya, kweni lititikambiya mo Yehova wawone vinthu venivi. Mwakuyeruzgiyapu, iyu watitikambiya kuti ‘vinthu viheni vo vingananga liŵavu lidu vije kutali.’ (Waku. 11:10) Bayibolu likaniza kurya ukongwa pamwenga kumwa ukongwa moŵa chifukwa vinthu venivi vingaŵika umoyu widu pangozi. (Nthanthi 23:20) Yehova wakhumba kuti tijikongi pa nkhani ya vakurya kweniso vo tingamwa.—1 Akori. 6:12; 9:25.
7 Lusu lidu la kuŵanaŵana lingatiwovya kusankha vinthu vo vilongo kuti tiwonga ukongwa mphasu ya umoyu yo Chiuta wakutipaska. (Salimo 119:99, 100; ŵerengani Nthanthi 2:11.) Mwakuyeruzgiyapu, tingasankha mwazeru vo tikhumba kurya. Asani titanja kurya chakurya chinyaki kweni tiziŵa kuti chingatitamisa, lusu lakuŵanaŵana lititiwovya kuti tileki kuchirya. Tilongo so kuti tichita vinthu mwazeru asani tigona mwakukwana, tichita maekisasayizi kaŵikaŵi, tilutirizga kuja achanda kweniso kuphwere panyumba pidu.
“Muchitengi vo Mazu Ngakamba”
2 Nge ateŵeti aku Yehova te ŵanthu akukondwa. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Pe vifukwa vinandi. Kweni cho chititiwovya ukongwa kuti tikondwengi ntchakuti tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta nyengu zosi kweniso titesesa kugwiriskiya ntchitu vo tisambira.—Ŵerengani Yakobe 1:22-25.
3 ‘Kuchita vo mazu ngakamba’ kutitiwovya mu nthowa zinandi. Yinyaki mwa nthowa zenizi njakuti tikondwesa Yehova. Kuziŵa venivi kutitiwovya kuti tikondwengi. (Waku. 12:13) Asani tigwiriskiya ntchitu vo tiŵerenga mu Mazu ngaku Chiuta, vititiwovya kuti tijengi ndi mabanja nga likondwa kweniso kuti tijengi pa ubwezi wamampha ndi Akhristu anyidu. Tikayika cha kuti venivi ndivu vakuchitikiyani pa umoyu winu. Kusazgapu yapa, tikhwecha masuzgu nganandi ngo ŵanthu akumana nangu chifukwa cha kuleka kuvwiya marangu ngaku Yehova. Venivi ndivu so Fumu Davidi yingukamba. Mu sumu yaki, yati yakamba marangu kweniso vyeruzgu vaku Yehova, yingumaliza ndi mazu ngakuti: “Asani munthu wativisunga, walonde mphotu yikulu.”—Salimo 19:7-11.
Fundu Zakuzirwa za mu Bayibolu
it “Kukambiya” ¶10
Kukambiya
Kafukufuku walongo kuti ŵanthu wo Chiuta wangugwiriskiya ntchitu kuti alembi Bayibolu ŵenga nge maloboti cha ngo ngachita waka vinthu vo akungapangiya pe. Bayibolu likamba vakukwaskana ndi wakutumika Yohane kuti Chivumbuzi chinguperekeka kwaku iyu kuporote mwa mungelu “mwakugwiriskiya ntchitu vinthu vo vimiya vinthu vinyaki.” Pavuli paki Yohane “wanguchitiya ukaboni mazu ngo Chiuta wangupereka kweniso ukaboni wo Yesu Khristu wangupereka. Iyu wanguchitiya ukaboni vinthu vosi vo wanguwona.” (Chv 1:1, 2) Mwa mzimu, Yohane “wangusanirika kuti we mu zuŵa la Ambuya,” ndipu wangukambirika kuti: “Vo uwona, uvilembi mumpukutu.” (Chv 1:10, 11) Mwaviyo, Chiuta wanguzomereza ŵanthu wo alembanga Bayibolu kuti agwiriskiyi ntchitu lusu lawu la kuŵanaŵana pakusankha mazu kuti akonkhoski viwona vo awonanga. (Hab 2:2) Nyengu zosi waŵalekanga ŵija cha kweni waŵalongozganga kuti vo alemba vije vauneneska kweniso vakukoliyana ndi khumbu laku Yehova. (Nth 30:5, 6) Vo wo alembanga Bayibolu achitanga vikonkhoskeka umampha pa lemba la Wakutawula 12:9, 10. Lemba ili lilongo kuti yiwu aŵanaŵaniyangapu ndipuso akufufuzanga kuti alembi ‘mazu ngakukondwesa kweniso mazu ngakunyoloka ngauneneska.’—Yeruzgiyani ndi Lk 1:1-4.