VO ACHINYAMATA AFUMBA
Kumbi Kugonana kwa Anthulumi Pamwenga Anthukazi pe Nkhuheni?
David yo we ndi vyaka 23 wangukamba kuti: “Ndichikuwa, suzgu likulu lo ndalimbananga nalu lenga kukopana ndi anthulumi anyangu. Ndawonanga kuti panyaki suzgu lenili lazamumala asani ndakuwa kweni ndeche kulimbana nalu mpaka sonu.”
David ndi Mkhristu ndipu wakhumbisiska kuchita vinthu vakukondwesa Chiuta. Kweni, kumbi vingachitika kuti wakondwesi Chiuta penipo we ndi khumbiru lakugonana ndi anthulumi anyaki? Kumbi Chiuta watuvwa wuli asani wawona ŵanthu wo agonana ndi anthulumi pamwenga anthukazi anyawu?
Kumbi Bayibolu likambanji?
Ŵanthu ŵe ndi maŵanaŵanu ngakupambanapambana pa nkhani yakugonana kwa anthulumi pamwenga anthukazi pe mwakukoliyana ndi mudawuku pamwenga nyengu yo ŵanthu wo aŵiyaku. Kweni Akhristu alondo vo ŵanthu anandi aŵanaŵana cha pamwenga “kupingikiya uku ndi uku ndi mphepu yeyosi ya chisambizu.” (Aefeso 4:14) Mumalu mwaki, yiwu awona nkhani yakugonana kwa anthulumi pamwenga anthukazi pe (ndipuso mtundu wewosi wakugonana) mwakukoliyana ndi fundu zo zikonkhoskeka mu Bayibolu.
Bayibolu likonkhoska mwakuvwika umampha za jalidu lenili. Likamba kuti:
“Ungagonananga ndi munthulumi cha, nge mo ugone ndi munthukazi.”—Levitiko 18:22.
“Mwakukoliyana ndi makhumbiru ngaheni nga mitima yawu, . . . Chiuta wakuŵaleka kuti aje ndi khumbiru lakuchitiska soni lakugonana, pakuti anthukazi pakati pawu asintha mo atenere kugwiriskiya ntchitu maliŵavu ngawu ndipu atingagwiriskiya ntchitu mu nthowa yachilendu.”—Aroma 1:24, 26.
“Mungalandizgikanga cha. Ŵanthu wosi wo achita ureŵi, wo asopa angoza, achigololu, anthulumi wo atijipereka kuti anthulumi anyawu agonanengi nawu, anthulumi wo agonana ndi anthulumi anyawu, ankhungu, ambunu, aloŵevu, akutuka ndipuso akuphanga azamuhara cha Ufumu waku Chiuta.”—1 Akorinto 6:9, 10.
Kukamba uneneska, fundu zaku Chiuta zakukhumbika ukongwa kwaku weyosi, kwali munthu yo wagonana ndi munthulumi pamwenga munthukazi munyaki pamwenga wagonana ndi munthu yo ndi mulumu waki pamwenga muwolu waki cha. Yapa fundu njakuti, weyosi wakhumbika kujiko kuti waleki kuja ndi khumbu lakuchita vo Chiuta watinkhana navu.—Akolose 3:5.
Kumbi venivi ving’anamuwa kuti . . . ?
Kumbi venivi ving’anamuwa kuti Bayibolu lichiska ŵanthu kuti atinkhengi ŵanthu wo agonana ndi anthulumi pamwenga anthukazi anyawu?
Awa. Bayibolu lichiska ŵanthu kuti atinkhanengi cha, kwali munthu yo wagonana ndi munthulumi pamwenga munthukazi munyaki. Mumalu mwaki, lititichiska “kuja mwachimangu ndi ŵanthu wosi,” kwambula kutoliyaku kanthu kuti ŵanthu wo ŵe ndi jalidu wuli. (Aheberi 12:14) Mwaviyo, mbumampha cha kupuma, kutinkha pamwenga kuchitiya nkhaza ŵanthu wo agonana ndi anthulumi pamwenga anthukazi anyawu.
Kumbi venivi ving’anamuwa kuti Akhristu asuskengi marangu ngo ngazomereza nthengwa za anthulumi pamwenga anthukazi pe?
Bayibolu lilongo kuti Chiuta wakunozga ndondomeku yakuti nthengwa yijengi pakati pa munthulumi yumoza ndi munthukazi yumoza. (Mateyu 19:4-6) Kweni, kukambiskana va marangu ngo ŵanthu akhumbika kwende pa nkhani ya nthengwa za anthulumi pamwenga anthukazi pe, kuchitika chifukwa chakukhumba kuchiska ŵanthu kuja ndi mijalidu yamampha cha, kweni kuchitika chifukwa cha nkhani za ndali. Bayibolu lichiska Akhristu kuti akhumbika cha kuseleriyamu mu nkhani za ndali. (Yohane 18:36) Mwaviyo, Akhristu ŵenaŵa achiska cha pamwenga kususka marangu nga boma pa nkhani za nthengwa pamwenga kugonana kwa anthulumi pamwenga anthukazi pe.
Kweni wuli asani . . . ?
Kweni wuli asani munthu wagonana ndi munthulumi pamwenga munthukazi munyaki, kumbi munthu waviyo wangasintha?
Hinya. Mu nyengu ya akutumika, penga so ŵanthu anyaki wo nawu achitanga jalidu lenili. Bayibolu lati lakamba kuti wosi wo agonana ndi anthulumi [pamwenga anthukazi] anyawu azamuhara cha Ufumu waku Chiuta, lingukambaso kuti: “mwanyaki aku yimwi mwenga aviyo.”—1 Akorinto 6:11.
Kumbi venivi ving’anamuwa kuti ŵanthu wo akuleka jalidu la kugonana ndi anthulumi pamwenga anthukazi anyawu angasuzgika so cha ndi khumbiru lakuchita vo achitanga kali? Awa. Bayibolu likamba kuti: “Vwalani umunthu wufya, wo uja wufya chifukwa cha kuziŵa vinthu mwauneneska.” (Akolose 3:10) Vito nyengu kuti munthu wasinthi.
Wuli asani munthu yo wakhumba kulondo fundu zaku Chiuta, wasuzgika mbwenu ndi jalidu lakukhumba kugonana ndi munthulumi pamwenga munthukazi munyaki?
Nge mo viŵiya ndi khumbiru lelosi, munthu wangasankha kuchita vo wakhumba kuti wafiski khumbiru laki pamwenga kuziŵanizga waka. Wangachita wuli venivi? Bayibolu likamba kuti: “Lutirizgani kwenda mwa mzimu, ndipu asani mwachita viyo muchitengeku cha makhumbiru nga liŵavu.”—Agalatiya 5:16.
Vesi ili lakambapu cha kuti munthu waŵengi so cha ndi makhumbiru ngaliŵavu. Mumalu mwaki, lilongo kuti wangafiska kumalana nangu asani nyengu zosi waŵengi ndi ndondomeku yakusambiriya Bayibolu kweniso kupemphera.
David yo tamuzumbuwa kukwamba kwa nkhani iyi wanguzomereza kuti fundu yeniyi njauneneska. Iyu wangukonkhoska kuti wangufiska kumalana ndi suzgu lenili wati wapempha apapi ŵaki wo Mbakhristu kuti amuwovyi. Iyu wangukamba kuti: “Nditijivwa nge kuti ndathula katundu muzitu ukongwa pa phewa langu ndipu ndiwona kuti vinthu vatingi vindiyendiyengi umampha ukongwa nkhaŵakambiyengi mwaliŵi apapi ŵangu.”
Tikondwa ndi umoyu asani titesesa kulondo marangu ngaku Yehova. Tigomezga kuti marangu ngaki “ngarunji, ngakondwesa mtima,” ndipu ‘asani munthu watingasunga, walonde mphotu yikulu.’—Salimo 19:8, 11.