VO ACHINYAMATA AFUMBA
Kumbi Ndingasankha Wuli Munthu wa Nkharu Yamampha yo Ndikhumbika Kumuyezga?
“Asani ndakumana ndi masuzgu nganyaki kusukulu, ndayanjanga kuŵanaŵaniya munthu munyaki yo ndakhumbiranga kuja nge iyu yo nayu wangukumana ndi masuzgu ngakuyanana ndi ngangu. Ndayesesanga kuyezga chakuwoniyapu chaki. Kuja ndi munthu munyaki wakuti ndimuyezgengi kungundiwovya ukongwa pa nyengu yo ndakumananga ndi masuzgu.”—Haley.
Kuja ndi munthu wakuti mumuyezgengi kungakuwovyani kuti mukhwechi masuzgu nganyaki kweniso kuti mufiski vilatu vinu. Kweni chisisi chaki chagona pa kusankha munthu wamampha wakuti mumuyezgengi.
Ntchifukwa wuli mutenere kusankha mwazeru?
Munthu yo mungasankha kuti mumuyezgengi wangakuchitiskani kuti muchitengi vinthu vamampha pamwenga viheni.
Bayibolu likambiya Akhristu kuti atoliyengeku vakuchita va ŵanthu a chakuyeruzgiyapu chamampha. Likamba kuti: “Muchilereseska vipasu va jalidu lawu, yezgani chivwanu chawu.”—Aheberi 13:7.
Vo Vingakuwovyani: Chifukwa chakuti ŵanthu wo mungasankha kuti muŵayezgengi angakuchitiskani kuti muchitengi vinthu vamampha pamwenga viheni, muyesesengi kusankha ŵanthu wo ŵe ndi mijalidu yamampha nadi mumalu mwakusankha ŵanthu akutchuka pamwenga wo muyanana nawu msinkhu.
“Ndikusambira vinandi kutuliya kwa Mkhristu munyangu zina laki Adam. Iyu wenga ndi maŵanaŵanu kweniso nkharu yamampha. Ndeche kukumbuka mbwenu vinthu vinyaki vo wayanjanga kukamba kweniso kuchita. Kweni mweneku waziŵa cha mo jalidu laki lamampha likundiwovye.”—Colin.
Vakuchita va munthu yo mwasankha kuti mumuyezgengi vingakwaska mo muŵanaŵaniya kweniso mo muvwiya mumtima.
Bayibolu likamba kuti: “Mungalandizgikanga cha. Kwanjana ndi ŵanthu aheni kunanga nkharu yamampha.”—1 Akorinto 15:33.
Vo Vingakuwovyani: Sankhani munthu yo we ndi mijalidu yamampha nadi, mungakopekanga waka ndi mo wawoneke cha. Kuleka kusankha umampha kungakuchitiskani kuti mukumani ndi masuzgu.
“Wamunthu ungajivwa kuti ndiwi wambula kukhumbika asani utijiyeruzgiya ndi ŵanthu anyaki wo awoneka kuti vinthu vitiŵayende. Kuchita venivi kungachitisa kuti nyengu zosi ujaliyengi waka kuŵanaŵaniya mo uwoneke.”—Tamara.
Fumbu lo mukhumbika kuliŵanaŵaniya: Kumbi mungakumana ndi masuzgu wuli asani mungasankha ŵanthu akutchuka pamwenga akuchita masaza kuti ndiwu muŵayezgengi?
Munthu yo mungasankha kuti mumuyezgengi wangakuchitisani kuti mufiski vilatu vinu pamwenga cha.
Bayibolu likamba kuti: “Munthu yo watenda ndi ŵanthu azeru wajengi wazeru.”—Nthanthi 13:20.
Vo Vingakuwovyani: Musankhengi munthu yo we ndi mijalidu yamampha yo namwi mukhumba kuŵa nayu. Asani muwona mo wachitiya vinthu, mungasambira vo mungachita kuti namwi mufiski kuja ndi mijalidu yamampha.
“Mumalu mwakukamba kuti ‘Ndikhumbisiska kuja wakugomezgeka,’ mungachita umampha kukamba kuti, ‘Ndikhumbisiska kuja wakugomezgeka nge Jane. Nyengu zosi wasunga nyengu ndipu waŵikiyapu mtima pa ntchitu yo wapaskika.’”—Miriam.
Fundu yakukhumbika: Asani mwasankha munthu wamampha wakuti mumuyezgengi, vikuwovyeningi kuti namwi muzije munthu wamampha.
Munthu ungasuzgika cha kufiska vilatu vaku vamampha asani wasankha ŵanthu amampha akuti ungaŵayezga!
Kumbi mungasankha wuli?
Pe nthowa ziŵi zo zingakuwovyani pakusankha munthu wakuti mumuyezgengi.
Mungasankha jalidu linyaki lo mukhumbisiska kuja nalu, pavuli paki saniyani munthu yo mukhumbira kumuyezga chifukwa chakuti we ndi jalidu lenilo.
Mungasankha munthu yo mukhumba kumuyezga, pavuli paki saniyani jalidu linyaki lamampha lo munthu yo wenalu lo mukhumbisiska kuja nalu.
Nkhani yakuti Mmene Mungasankhire Munthu Womutsanzira yo ye pachigaŵa chakuti Zoti Achinyamata Achite yingakuwovyani kuchita venivi.
Ŵanthu wo mungasankha kuti muŵayezgengi angasazgiyapu:
Achinyamata anyinu. “Mubwezi wangu ukongwa ndiyu we ndi mijalidu yo ndikhumba kuja nayu. Iyu wasaniya nyengu yakuwovye ŵanthu anyaki ndipu walongo kuti watiŵaŵanaŵaniya. Iyu ndi munamana kwaku ini, kweni we ndi mijalidu yamampha yo ini ndilivi, venivi vichitiska kuti ndiyesesengi kuyezga chakuwoniyapu chaki.”—Miriam.
Arara. Angaja apapi ŵinu pamwenga Akhristu anyinu. “Kukamba uneneska, apapi ŵangu vakuwoniyapu vamampha ukongwa kwaku ini. Yiwu ŵe ndi mijalidu yamampha ukongwa. Mbuneneska kuti nawu anangisa, kweni yiwu mbakugomezgeka ukongwa. Ndigomezga kuti nani asani ndazija ndi ŵana, nawu azamuwona kuti nde chakuwoniyapu chamampha kwaku yiwu.”—Annette.
Ŵanthu wo azumbulika mu Bayibolu. “Ndikusankha ŵanthu a chakuwoniyapu chamampha wo azumbulika mu Bayibolu kuti ndiŵayezgengi nge Timote, Ruti, Yobu, Peturo kweniso kamsungwana ka Chiyisirayeli. Ndipu ndikusankha ŵanthu ŵenaŵa pa vifukwa vakupambanapambana. Kusambira vinandi vakukwaskana ndi ŵanthu ŵenaŵa, kutindiwovya kuwona kuti ŵenga ŵanthu chayiwu. Kusambira nkhani za mubuku lakuti Yezgani Chivwanu Chawu, kweniso chigaŵa chakuti ‘Zitsanzo Zabwino’ cho chisanirika mumabuku ngosi ngaŵi ngakuti Mayankho a Zimene Achinyamata amafunsa, kwandiwovya ukongwa.”—Melinda.
Vo Vingakuwovyani: Mungajanga waka ndi munthu yumoza cha wakuti mumuyezgengi. Wakutumika Paulo wangukambiya Akhristu anyaki kuti: “Mulereseskengi ŵanthu wo atenda mu nthowa yo yikoliyana ndi chakuwoniyapu cho tikukulekiyani.”—Afilipi 3:17.
Kumbi muziŵa? Namwiso mungaja chakuwoniyapu chamampha ku ŵanthu anyaki! Bayibolu likamba kuti: “Ku ŵanthu akugomezgeka uje chakuwoniyapu mu vakukamba, mu vakuchita, mu chanju, mu chivwanu ndipuso mu nkharu yambula kufipiskika.”—1 Timote 4:12.
“Chinanga kuti namwi mukhumbika kusintha vinthu vinyaki, kweni mungawovya ŵanthu anyaki kutole mijalidu yamampha yo mwenayu. Mungaziŵa cha kuti mbanthu alinga wo awona mijalidu yinu ndipuso kuti vo mulongoro vingawovya ŵanthu anyaki.”—Kiana.