MUTU 6
Wovyani Wampupuka Kuti Waje ndi Jalidu Lamampha
1, 2. Kumbi ndi masuzgu kweniso vinthu vakukondweska nivi vo ampupuka angakumana navu?
KULERA mwana wampupuka kupambana ukongwa ndi kulera mwana wa vyaka 5 mpaka 10. Chinanga kuti pa nyengu ya umpupuka ŵana akumana ndi masuzgu, kweni akumana so ndi vinthu vamampha. Vakuwoniyapu va ŵanthu nge Yosefe, Davidi, Yosiya ndipuso Timote, vilongo kuti ampupuka angachita vinthu mwazeru kweniso angaja pa ubwezi wamampha ndi Yehova. (Chiyambo 37:2-11; 1 Samuele 16:11-13; 2 Ŵakaronga 22:3-7; Machitidu 16:1, 2) Ivi ndivu ampupuka anandi achita mazuŵa nganu. Ndipu anyaki mwaku wo, mutiŵaziŵa.
2 Vyaka venivi vichitiska ampupuka anyaki kusinthasintha vakuchita kweniso kutimbanyizgika maŵanaŵanu. Ndipu ivi vichitiska kuti nyengu zinyaki akondwengi pamwenga kukwiya. Ampupuka anandi angakhumba kuchita vinthu pakuŵija ndipu angakwiya chifukwa chakuti apapi ŵawu atiŵakanizga kuchita vinthu vinyaki. Chinanga kuti ve viyo, yiwu aziŵa vinthu vinandi cha ndipu apapi akhumbika kuŵawovya mwachanju kweniso mwakuzikira. Mwaviyo, vyaka va umpupuka vingaŵa vakukondweska kweniso vakutimbanyizga maŵanaŵanu kwa ampupuka ndi apapi viyo. Kumbi ampupuka angawovyeka wuli pa nyengu yeniyi?
3. Kumbi apapi angawovya wuli ŵana ŵawu ampupuka kuti amalanengi ndi masuzgu?
3 Apapi wo alondo fundu za m’Bayibolo, atovya ŵana ŵawu ampupuka kuti amalanengi ndi masuzgu ngo akumana nangu, ndi kukuwa umampha. Kutuwa kali, pacharu chosi, apapi wo agwiriskiya nchitu fundu za m’Bayibolo pa umoyu wawu ayanduwa ukongwa.—Sumu 119:1.
MUKAMBISKANENGI NAWU MWAKUFWATUKA
Muyesesengi kuvwisiya asani wampupuka wakambiskana namwi
4. Nchifukwa wuli kukambiskana mwakufwatuka ndi ampupuka nkhwakukhumbika ukongwa?
4 Bayibolo likamba kuti: “Kwambura chipangu [“kukambiskana,” NW] vakulongosoleka vinangika.” (Nthanthi 15:22) Asani kukambiskana ndi mwana kwenga kwakukhumbika pa nyengu yo wenga mwanamana, ndikuti nkhwakukhumbika so ukongwa pa nyengu yo wafika pa umpupuka. Ivi ve viyo chifukwa wamaliya nyengu yinandi kusukulu pamwenga ndi anyaki, kuluska nyengu yo wamaliya panyumba. Asani apapi ndi ŵana aleka kukambiskana mwakufwatuka, ampupuka aja nge mbalendu panyumba. Sonu, nchinthu wuli chingawovya kuti ŵanthu akambiskanengi mwakufwatuka m’banja?
5. Kumbi ampupuka achiskika kuti achitengi wuli pa nkhani yakukambiskana ndi apapi ŵawu?
5 Udindu wakukambiskana mwakufwatuka ngwaku weyosi, apapi kweniso ampupuka. Mbuneneska kuti asani ŵana afika vyaka va umpupuka, atondeka kukambiskana mwakufwatuka ndi apapi ŵawu nge po achitiyanga ŵeche anamana. Kweni mutenere kukumbuka kuti “Penipo palivi ulongozgi ŵanthu atuwa; kweni mu unandi wa zinduna mwe chimangu.” (Nthanthi 11:14) Mazu yanga ngagwira nchitu kwa ŵana kweniso ŵara. Ampupuka wo akumbuka fundu iyi, aziŵa so kuti akhumbika ulongozgi chifukwa chakuti akumana ndi nkhani zakusuzga ukongwa kuluska kali. Akhumbika kuziŵa kuti apapi ŵawu wo mbakaboni, mbakwenere kuŵapaska ulongozgi chifukwa akumanapu ndi vinthu vinandi pa umoyu wawu kweniso alongo kuti atiŵayanja kwa vyaka vinandi. Mwaviyo, ampupuka azeru aleka cha kuvwiya ulongozgi wo apapi ŵawu atiŵapaska.
6. Kumbi apapi azeru kweniso achanju atiyiwona wuli nkhani yakukambiskana ndi ŵana ŵawu ampupuka?
6 Apapi wo afwatukirana ndi ŵana ŵawu, atesesa kusaniya nyengu yakuvwisiya asani wampupuka wakhumba kukambiskana nawu. Mwapapi, mutenere kwamba ndimwi kuja akufwatuka. Kweni kuchita ivi nkhupusu cha. Bayibolo likamba kuti pe “nyengu yakuja chisisi, ndi nyengu yakulongoro.” (Wakutawula 3:7) Ivi vilongo kuti nyengu yo mwana winu wakhumba kukambiskana namwi, yingaŵa nyengu yo imwi mukhumba kuja cheti. Akhumba yingaŵa nyengu yo mwapatuwa kuti musambiri Bayibolo pakumwija, mupumuwi, pamwenga mugwiri nchitu za panyumba. Kweni asani mwana winu wakhumba kukambiskana namwi, yesesani kulekezga dankha vo mwakhumbanga kuchita kuti mumuvwisiyi. Asani mungaleka kuchita ivi, walekiyengi limu kukambiskana namwi. Kumbukani vo Yesu wachitanga. Pa nyengu yinyaki wangupatuwa nyengu kuti wapumuwi. Kweni ŵanthu ŵati ŵaza kwaku iyu kuti waŵasambizi, wangwamba nadi kuŵasambiza. (Marko 6:30-34) Ampupuka anandi aziŵa kuti apapi ŵawu atangwamika, kweni akhumba kuti apapi aŵasimikizgiyengi kuti mbakunozgeka kuŵavwisiya. Mwaviyo, musaniyengi nyengu yakukambiskana nawu ndipu muŵavwisisengi.
7. Kumbi ndi vinthu nivi vo apapi atenere cha kuchita?
7 Mukumbukengi mo imwi mwavwiyanga mweche ampupuka ndipu mungafyanga mtima liŵi cha. Apapi akhumbika kuti ayanjengi kucheza ndi ŵana. Kumbi apapi angachita wuli asani asaniya nyengu yakupumuliya? Asani nyengu zosi apapi akhumba kuti pa nyengu yakupumuliya achitengi vinthu vinyaki kwambula ŵana ŵawu, ampupuka aswera cha kuziŵa. Ampupuka angakumana ndi masuzgu nganandi asani awona kuti anyawu akusukulu atiŵaŵanaŵaniya ukongwa kuluska apapi ŵawu.
VO MUNGAKAMBISKANA NAWU
8. Kumbi apapi angasambiza wuli ŵana ŵawu kuti achitengi vinthu mwauneneska, agwirengi nchitu mwaphamphu kweniso kuti ajengi ndi jalidu lamampha?
8 Asani apapi angutondeka kusambiza kwarwana ŵana wawu ŵeche alitema, atenere kwesesa kuŵasambiza pa nyengu ya umpupuka. (1 Ŵatesalonika 4:11; 2 Ŵatesalonika 3:10) Apapi atenere so kuwonesesa kuti ŵana ŵawu agomezga ndi mtima wosi kuti kuja ndi jalidu lamampha, nkhwakukhumbika ukongwa. (Nthanthi 20:11) Asani apapi ŵe ndi jalidu lamampha, ŵana ŵawu asuzgika cha kusambira kwaku yiwu. Nge mo anthurumi ambula chivwanu ayandulikiya kwambula mazu “chifukwa cha kajalidu ka awolu ŵawu,” ampupuka nawu angasambira jalidu lamampha kwa apapi ŵawu. (1 Petro 3:1) Kweni chinanga ve viyo, apapi akhumbika kuchita vinandi, chifukwa ampupuka akumana ndi mijalidu yiheni yinandi asani ŵe ndi anyawu. Mwaviyo, apapi achanju atenere kuziŵa maŵanaŵanu nga ŵana ŵawu pa vinthu vo awona ndi kuvwa. Ndipu ivi vingachitika asani akambiskana nawu mwakufwatuka.—Nthanthi 20:5.
9, 10. Nchifukwa wuli apapi atenere kuwonesesa kuti akambiskana ndi ŵana ŵawu nkhani zakukwaskana ndi kugonana, nanga angachita wuli venivi?
9 Apapi atenere so kukambiskana mwakufwatuka ndi ŵana ŵawu pa nkhani zakugonana. Mwapapi, kumbi muchita soni kukambiskana ndi ŵana ŵinu nkhani zakugonana? Pamwenga muwona kuti ambuyawu ndiwu atenere kuŵakambiya? Chinanga kuti muchita soni, muyesesengi kukambiskana nawu, chifukwa chakuti ŵanthu anyaki aŵakambiyengi mbwenu. Ndipu asani mwaleka kuŵakambiya ndimwi, ŵanthu anyaki aŵakambiyengi vaboza. M’Bayibolo, Yehova wakubisapu cha nkhani zakukwaskana ndi kugonana ndipu apapi nawu angabisanga cha.—Nthanthi 4:1-4; 5:1-21.
10 Te ndi mwaŵi ukulu ukongwa kuti Bayibolo lititipaska ulongozgi wakuvwika umampha pa nkhani zakugonana, ndipu gulu la Watchtower Society, lalemba mabuku nganandi ngakulongo kuti ulongozgi wa m’Bayibolo ngwakovya chinanga ndi mazuŵa nganu. Mungachita umampha ukongwa kugwiriskiya nchitu ulongozgi wenuwu. Mwakuyeruzgiyapu, mungakambiskana ndi mwana winu mitu yo yikonkhoska nkhani izi, kutuliya m’mabuku nga Chichewa nga, Mayankho a Zimene Achinyamata Amafunsa, Buku Loyamba ndi Buku Lachiwiri. Mungazizwa ukongwa kuwona mo nkhani zaki zingawovye ŵana ŵinu.
11. Kumbi nthowa yamampha ukongwa yo apapi angasambiziya ŵana ŵawu kuti ateŵetiyengi Yehova ndi niyi?
11 Kumbi nkhani yakukhumbika ukongwa yo apapi angakambiskana ndi ŵana ŵawu ndi niyi? Wakutumika Paulo wangulemba kuti: “Muŵaleri [ŵana ŵinu] mu kulanga ndi kuchichizga kwa Mbuya.” (Ŵaefesu 6:4) Ŵana akhumbika kulutirizga kusambira vakukwaskana ndi Yehova. Ivi ving’anamuwa kuti akhumbika kusambira kumwanja ndipuso kumuteŵete ndi mtima wosi. Yapa so napu akhumbika kusambira ukongwa pa vo apapi ŵawu achita. Ampupuka asuzgika cha kuja ndi jalidu lamampha asani awona kuti apapi ŵawu atanja Chiuta ndi ‘mtima wawu wosi, ndi umoyu wawu wosi ndipuso ndi maŵanaŵanu ngawu ngosi,’ kweniso asani achita vinthu vamampha pa umoyu wawu. (Mateyu 22:37) Mwakuyana ŵaka, asani ampupuka awona kuti apapi ŵawu mbambula kwanja ndalama kweniso aŵika Ufumu waku Chiuta pakwamba mu umoyu wawu, nawu achita venivo.—Wakutawula 7:12; Mateyu 6:31-33.
Kuchita Kusopa kwa Pabanja nyengu zosi, kutovya ukongwa
12, 13. Kumbi ndi fundu nizi zo zingawovya kuti kusopa kwa pabanja kuje kwakukondweska?
12 Chinthu chinyaki cho chingakuwovyani ukongwa pakusambiza ŵana ŵinu kuti ayanjengi Yehova, nkhuchita Kusopa kwa Pabanja sabata yeyosi. (Sumu 119:33, 34; Nthanthi 4:20-23) Kusambira Bayibolo m’nthowa iyi nkhwakukhumbika ukongwa. (Sumu 1:1-3) Apapi ndi ŵana atenere kukumbuka kuti Kusopa kwa Pabanja kutenere kuja chinthu chakwamba pa vinthu vosi vo angachita. Kweniso weyosi wangayanduwa ndi kusopa, asani kuchitika m’nthowa yakwenere. Mpapi munyaki munthurumi wangukamba kuti: “Chisisi nchakuti yo wachitiska watenere kuwonesesa kuti pa nyengu ya kusopa weyosi wakondwengi, kweni yingajanga nyengu ya mphekuru cha. Kuchita ivi nchinthu chipusu cha ndipu kanandi ampupuka akhumbika kuŵawovya kusintha mo awone vinthu. Kweni asani vinthu vileka kwenda umampha kwa maulendu ngaŵi, kufwa daka cha ndipu muziyesi so ulendu unyaki.” Mpapi uyu, wangukamba so kuti iyu wechendayambi kuchitiska kusopa kwa pabanja waromba dankha kuti Yehova wamuwovyi kuti wawonengi weyosi m’banja laki mwakwenere pa nyengu yakusopa.—Sumu 119:66.
13 Udindu wakuchitiska kusopa kwa pabanja ngwa apapi wosi achikhristu. Mbuneneska kuti apapi anyaki aŵerenga mwakusuzgikiya ndipu angatondeka kusaniya nthowa zo zingawovya kuti Kusopa kwa Pabanja kujengi kwakukondweska. Kweni asani mwapapi mutanja nadi ŵana ŵinu, “mu nchitu ndi mu uneneska,” muyesesengi kuŵawovya mwachanju kuti alutirizgi kwenda mu uneneska. (1 Yohane 3:18) Chinanga kuti nyengu zinyaki angadinginyika, kweni awonengi kuti, mutiŵayanja ndipuso mutiŵakhumbiya vamampha.
14. Kumbi apapi angagwiriskiya wuli nchitu lemba la Marangu 11:18, 19, pakusambiza ŵana ŵawu fundu za m’Bayibolo?
14 Kusazgiyapu pa Kusopa kwa Pabanja, pe so nthowa zinyaki zo zingakuwovyani kusambiza ŵana ŵinu kwanja Yehova. Kumbi mukumbuka vo Yehova wakulanguliya apapi? Iyu wanguti: “Viyo mungasungi mazu ngangu yanga mu maŵanaŵanu nginu ndi mumtima winu, mungamangiriyi pa janja nge nchisimikizgu ndipu ngakaŵanga nge nchifuku cha chilemba pamasu nginu. Muŵasambizi ŵana ŵinu, mu kukamba mazu ngo po mwaja munyumba ndi po mutenda panthowa, po mugona pasi ndi po muyuka.” (Marangu 11:18, 19; wonani so Marangu 6:6, 7.) Ivi ving’anamuwa kuti apapi atenere kukambiskana ndi ŵana ŵawu Mazu Ngaku Chiuta nyengu yeyosi cha. Kweni munthurumi wachanju watenere kwesesa kusaniya nyengu pamwenga mpata wakuwovye banja laki kuti lije pa ubwezi wakukho ndi Chiuta.
KUCHENYA ŴANA NKHWAKUKHUMBIKA
15, 16. (a) Kumbi kuchenya kung’anamuwanji? (b) Kumbi ndi yani yo we ndi udindu wakuchenya ampupuka, nanga ndi yani we ndi udindu wakuvwiya ulongozgi?
15 Kuchenya, kung’anamuwa kusambiza ko kutovya munthu kuti wasinthi ndipu kusazgapu kukambiskana. Chilatu chakuchenye mwana nkhukhumba kumulanga cha, kweni kumuwovya kuti wasinthi, chinanga kuti nyengu zinyaki wangakhumbika kumulanga. Pa nyengu yo ŵana ŵinu ŵenga anamana mwaŵachenyanga, kweni sonu po afika pa umpupuka ndipu akhumbika kuŵachenya ukongwa kuluska kali. Ampupuka azeru aziŵa kuti fundu iyi njauneneska.
16 Bayibolo likamba kuti: “Wakupusa wayuyuwa kwambuzga [kuchenya] kwa awiski, kweni yo waphwere kuchenya ngwazeru.” (Nthanthi 15:5) Tisambira vinandi pa lemba ili. Lilongo kuti apapi akhumbika kuchenya ŵana ŵawu. Wampupuka wangatondeka ‘kuphwere kuchenya’ asani waleka kuchenyeka. Yehova wakupereka udindu wakuchenya ŵana kwa apapi wosi ŵaŵi, kweni anthurumi ndiwu ŵe ndi udindu ukulu. Kweni udindu wakuvwiya ulongozgi wo wapaskika ngwa wampupuka. Iyu wangasambira vinandi kweniso wanganangiska vinthu vimanavi asani wangavwiya ulongozgi wazeru wo anyina ndi awiski atimupaska. (Nthanthi 1:8) Bayibolo likamba kuti: “Ukavu ndi chilengesku vituza kwaku mweniyo wakana kusambizika, kweni mweniyo waphwere kuchenyeka watumbikika.”—Nthanthi 13:18.
17. Kumbi apapi akhumbika kuŵanaŵaniyanji asani achenya ŵana?
17 Apapi akhumbika kuphwere ukongwa asani achenya ampupuka. Yiwu akhumbika cha kujalikiska marangu ngakusuzga ukongwa mpaka kukwiyiska ŵana ŵawu ndi kuŵachitiska kujivwa kuti mbambula kukhumbika. (Ŵaefesu 6:4a) Apapi akhumbika so cha kulekere ŵana ŵawu mpaka kufika pakuŵapuluzga. Kulekere ŵana, nkhwakofya ukongwa. Lemba la Nthanthi 29:17, likamba kuti: “Ulangengi mwana waku ndipu wakakupaskanga chipumulu; wakapaskanga kukondwa ku mtima waku.” Ndipu vesi la 21 likamba kuti: “Mweniyo wahiŵa [“walekere,” NW] mteŵeti waki kwamba ku wana, paumali wawonengi kuti ndiyu muhari.” Chinanga kuti lemba ili likamba va mteŵeti kweni ligwira so nchitu ku ŵana wo aja ndi apapi ŵawu.
18. Kumbi kuchenya mbukaboni wa fundu niyi, nanga apapi atenere kuphwere ndi vinthu nivi asani achenya wampupuka?
18 Kukamba uneneska, kuchenya mbukaboni wakuti apapi atanja mwana wawu. (Ŵahebere 12:6, 11) Asani ndimwi mpapi, muziŵa kuti kuchenya mwana m’nthowa yakwenere ndi kuleka kusintha marangu ngo mukujalikiska, nkhwakusuzga. Nyengu zinyaki mungazomerezga mwana wampupuka wachikalarizga kuchita vo wakhumba ndi chilatu chakuti muleki kupindana nayu. Kweni kunthazi, banja la mpapi yo walekere ŵaka ŵana kuti achitengi vo akhumba, lingazitimbanyizgika.—Nthanthi 29:15; Ŵagalatia 6:9.
NCHITU KWENISO MASAZA
19, 20. Kumbi apapi angawovya wuli mwazeru wampupuka kuti wasankhengi vakukondweska vakwenere?
19 Kali, ŵana awovyanga apapi ŵawu nchitu za panyumba kweniso za kumunda. Mazuŵa nganu, ŵana aja ndi nyengu yinandi yakuchitiya vo akhumba. Kuti ŵana ajengi ndi vakuchita, akuchita malonda apanga vinthu vinandi vo ŵana angachita pa nyengu yeniyi. Kusazgiyapu pa fundu yeniyi, ŵanthu anandi awona kuti fundu za m’Bayibolo za mijalidu yamampha zambula kukhumbika, ndipu ivi vichitiska kuti ŵana akumanengi ndi masuzgu nganandi.
20 Kweni mpapi yo waŵanaŵana umampha, watesesa kovya ŵana kuti asankhengi vakukondweska vamampha. Mutenere kukumbuka kuti mwana winu wampupuka wakuwa. Chaka chechosi, wakhumbengi kuti muchitengi nayu vinthu nge munthu mura. Mwaviyo, nchinthu chazeru kuti apapi apaskengi mwana wanangwa wakusankha yija vakukondweska, ukongwa asani vo wasankha vilongo kuti ndi munthu wakwanja Chiuta. Nyengu zinyaki ampupuka angasankha mwambula kwenere pa nkhani ya sumu, mabwezi kweniso vinthu vinyaki. Asani ve viyo, mutenere kukambiskana ndi mwana winu ndi chilatu chakuti kunthazi wazisankhengi vinthu mwakwenere.
21. Kumbi kugwiriskiya nchitu umampha nyengu yakuchitiya masaza kungavikiliya wuli ampupuka?
21 Kumbi mutenere kuchita masaza kwa nyengu yitali wuli? M’vyaru vinyaki, ampupuka atiŵapaska wanangwa wakuti angachita masaza kwa nyengu yitali nge mo akhumbiya. Ndichu chifukwa chaki wampupuka wangaŵanaŵana kuti wakhumbika kumaliya nyengu yaki yosi pakuchita masaza. Mwaviyo, apapi akhumbika kusambiza ampupuka kuti amaliyengi nyengu yawu yinyaki pa vinthu nge, Kusopa kwa Pabanja, kusambira Bayibolo pakuŵija, kucheza ndi Akhristu akugomezgeka, kusanirika pa mawunganu ndipuso kugwira nchitu za panyumba. Ivi vingaŵawovya kuti vo asambira m’Mazu Ngaku Chiuta, vileki kutimbanyizgika ndi “malikondwa nga umoyu.”—Luka 8:11-15.
22. Kusazgiyapu pa vakukondweska, nchinthu wuli so cho ampupuka akhumbika kuchita?
22 Fumu Solomoni yingukamba kuti: “Ndiziŵa kuti kulivi kamampha kwaku yiwu kwakuruska kukondwa ndi kusekere mwaku yiwu ŵija po ŵeche ndi umoyu; ndipuso nchawezi chaku Chiuta ku munthu kuti yosi waryi ndi kumwa ndi kukondwere mu nchitu zaki zosi.” (Wakutawula 3:12, 13) Mbuneneska nadi kuti kukondwa nkhwakukhumbika pa umoyu. Kugwira nchitu mwaphamphu naku nkhwakukhumbika so. Ampupuka anandi mazuŵa nganu, aziŵa cha kuti munthu wakondwa ukongwa chifukwa chakugwira nchitu mwaphamphu kweniso kuti watumbikika asani watesesa kumalana ndi masuzgu pakuyija. Apapi akhumbika kusambiza ampupuka kuti agwirengi nchitu mwaphamphu, mwakuyeruzgiyapu, angagwira nchitu nge kulima, kuzenga nyumba ndi nchitu zinyaki. Asani apapi aleka kuŵasambiza, ŵana ŵawu angaja alesi ndipu angazitondeka kuzijisaniriya vinthu vakukhumbika pa umoyu. Wampupuka yo wasambizika kuziŵa kuti kugwira nchitu mwaphamphu nkhwakuzirwa kweniso nkhwakukondweska, wangazija ndi umoyu wamampha ukongwa.
VO VICHITIKIYA WAMPUPUKA ASANI WAKUWA
Muyanjengi ndi kulumba ŵana ŵinu
23. Kumbi apapi angachiska wuli ampupuka?
23 Chinanga kuti wampupuka wangaŵa wakusuzga, kweni vo Bayibolo likamba vauneneska, likamba kuti: “Chanju chipereŵe cha.” (1 Ŵakorinte 13:8) Mungalekanga cha kuŵalongo kuti mutiŵayanja. Jifumbeni kuti, ‘Kumbi nditesesa kuwonga mwana weyosi pakuyija chifukwa chakwesesa kumalana ndi masuzgu ngo wakumana nangu? Kumbi ndisaniya nyengu yakulongo chanju ŵana ŵangu ndi kuŵalumba asani achita vamampha?’ Chinanga kuti nyengu zinyaki mungaleka kuvwisisana, kweni asani ŵana mutiŵalongo chanju nawuso akuyanjeningi.
24. Kumbi ndi fundu ya m’Malemba niyi yo yitovya apapi kuti aleri umampha ŵana, nanga apapi atenere kukumbuka fundu niyi?
24 Asani ŵana akuwa, atamba kusankha vakuchita pa nkhani zikuluzikulu pa umoyu wawu. Nyengu zinyaki apapi angakolerana cha ndi vo ŵana ŵawu asankha. Kumbi apapi angachita wuli asani mwana wawu wasankha kuleka kuteŵete Yehova Chiuta? Ŵana anyaki angasankha nadi kuleka kuteŵete Yehova. Chinanga mbangelu anyaki wo ŵenga ŵana aku Yehova, angukana ulongozgi waki ndipu akugaruka. (Chiyambo 6:2; Yuda 6) Ŵana ayanana ndi makina cha, ngo ngagwira ŵaka nchitu yo akungapangiya. Yiwu akulengeka ndi wanangwa wakujisankhiya vakuchita ndipu azamumuka ŵija kwaku Yehova pa vinthu vo asankha. Chinanga kuti ve viyo, lemba la Nthanthi 22:6, lichiska mpapi weyosi kuti: “Sambiza mwana munthowa yeniyo watenere kwendamu, ndipu pa waŵa mura kuti wapatukengemu cha mwaku yo.”
25. Kumbi nthowa yamampha ukongwa yo apapi angalongore kuti atimuwonga ukongwa Yehova pakuŵapaska udindu wakulera ŵana ndi niyi?
25 Mwaviyo, muŵayanjengi ukongwa ŵana ŵinu. Muyesesengi kugwiriskiya nchitu fundu za m’Bayibolo pakuŵalera. Ŵana ŵinu awonengi kuti namwi muchita vo Yehova wakhumba. Ivi vingawovya kuti nawu achitengi vinthu mwazeru kweniso awopengi Chiuta pa umoyu wawu wosi. Iyi ndiyu nthowa yamampha ukongwa yo apapi angalongore kuti atimuwonga ukongwa Yehova pakuŵapaska udindu wakulera ŵana.