Kumbi Mzimu wa Munthu Utufwa Cha?

KUMBI asani munthu wafwa watuŵaso ndi umoyu ku malu nganyaki? Fumbu ili lasuzgapu ŵanthu anandi kwa vyaka vinandi. Kwa nyengu yitali, ŵanthu pa charu chosi chapasi aŵanaŵaniyapu fumbu ili, ndipu ŵendi vigomezgu vyakupambanapambana.

Kuzunguliya charu chosi chapasi, ŵanthu anandi agomezga kuti asani munthu wafwa mzimu utufwa cha. Kumbi mbuneneska kuti pe chinthu chinyaki cho chituwamu muliŵavu ndi kulutiliya kuŵa chamoyu asani munthu wafwa? Kumbi mzimu wo wemu liŵavu la munthu nchinthu wuli? Nanga nchinthu wuli cho chitiwuchitikiya asani munthu wafwa? Bayibolo limuka mwakukhorweska mafumbu yanga.

Kumbi Mzimu Nchinthu Wuli?

Mu Bayibolo, mazu ngo ngang’anamulika kuti “mzimu” ngang’anamuwa “mvuchi.” Kweni mazu yanga ngang’anamuwa vinandi pade pa kututa. Mwakuyeruzgiyapu, Yakobe wanguti: ‘Liŵavu pade pa mzimu ndakufwa.’ (Yakobe 2:26) Mwaviyo, mzimu ndiwu upangiska kuti liŵavu liŵi lamoyu.

Nthazi yakupaska umoyu iyi yingaŵa mvuchi pamwenga mphepu yo yipita mu mapapu pe cha. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti kuyana ndi buku la The World Book Encyclopedia, asani munthu waleka kututa, walutiliya kuŵa ndi umoyu kwa kanyengu kamanavi. Lekani vichitika kusisipuwa munthu yo waleka kututa. Kweni asani mzimu pamwenga nthazi yaumoyu yamaliya limu mu liŵavu, tingamusisipuwaso cha munthu chinanga tingayesa wuli. Mvuchi wosi wo wemu charu ungawezgiyapu cha umoyu. Pa chifukwa ichi, mzimu ndi nthazi yaumoyu yambula kuwoneka yo yipangiska kuti liŵavu liŵi lamoyu. Kututa ndiku kutovya kuti nthazi yaumoyu iyi yileki kumala.​—⁠Jobu 34:​14, 15.

Kumbi mzimu uwu wendi ŵanthu pe? Bayibolo limuka mwakuvwika umampha fumbu ili. Fumu yazeru Solomoni yingulemba kuti: “Ndiyani waziŵa kuti mzimu wa munthu ukwere kuchanya ndi mzimu wa nyama usikiya kusi ku charu?” (Wakutaula 3:21) Lemba ili likamba kuti nyama nazu zendi mzimu mwakuyana waka ndi ŵanthu. Kumbi vingachitika wuli kuti mzimu wo wendi ŵanthu ujeso ndi nyama?

Mzimu, pamwenga nthazi yaumoyu tingayiyeruzgiya ndi nthazi ya magesi yo yemu chinthu chechosi cho chitende magesi. Mungagwiriskiya nchitu nthazi yambula kuwoneka ya magesi munthowa zakupambanapambana kuyana ndi chinthu cho mwenachu. Mwakuyeruzgiyapu, magesi ngangapeleka motu ku chitofu, ngangapangiska wayilesi kumba, ndi TV kulongo vithuthuzi ndi kutuzga mazu. Kweni nthazi ya magesi yitole kawonekelu ka chinthu cho chigwiriskiya nchitu magesi cha. Yingu ndi nthazi waka. Mwakuyana waka, mzimu utole kawonekelu ka chakulengeka cha. Ulivi wunthu ndipu uŵanaŵana cha. Ŵanthu ndi nyama wosi ŵendi mzimu pamwenga “mvuchi umoza.” (Wakutaula 3:19) Pachifukwa ichi, pa munthu wafwa mzimu waki ulutiliya kuŵa ndi umoyu ku malu nganyaki cha.

Asani ndi viyo, akufwa ŵe mumujalidu wuli? Nanga nchinthu wuli cho chichitikiya mzimu pa munthu wafwa?

“Ukaweriyanga ku Fuvu”

Munthu wakwamba Adamu wati watondeka kuvwiya malangu ngaku Chiuta, Yehova wangumukambiya kuti: ‘Ukaryanga chiŵandi mu dukutira la chisku chaku mpaka penipo uweriyengi ku nyata. Pakuti ungutoleka mwenimo; ndiwi fuvu, ndipu ukaweriyanga ku fuvu.’ (Chiyambo 3:19) Kumbi Adamu wenga pani Yehova wechendamulengi kutuwa ku dongu? Wenga ku malu nganyaki ngengosi cha! Kwengavi. Mwaviyo, po Yehova Chiuta wangukamba kuti Adamu ‘waweriyengi ku nyata,’ wang’anamuwanga kuti wafwengi. Adamu wanguluta ku malu nga mizimu cha. Wati wafwa umoyu waki ungumaliya penipo. Chilangu chaki chenga kusamiya ku malu nganyaki cha, kweni chenga nyifwa. Nyifwa nkhumala kwa umoyu.​—⁠Ŵaroma 6:⁠23.

Kumbi ŵanthu anyaki wo akufwa, ŵe mumujalidu wuli? Lemba la Wakutaula 9:​5, 10, likonkhoska umampha mujalidu wo akufwa alimu. Ilu lititi: ‘Ŵakufwa kuti ŵaziŵa kanthu cha . . . Pakuti kulivi nchitu pamwenga maŵanaŵanu pamwenga kuziŵa pamwenga vinjeru mu muunda mwenimo ukarutanga.’ Mwaviyo, asani munthu wafwa kutuŵavi. Yo wangulemba buku la Sumu wanguti asani munthu wafwa, ‘mvuchi waki utuwa wawere ku dongu; pazuŵa leniliya maŵanaŵanu ngaki ngosi ngagota.’​—⁠Sumu 146:⁠4.

Fundu zosi izi zilongo kuti akufwa aziŵa kanthu cha, ndipuso palivi cho achita. Angamuwonani cha, angamuvwani cha, ndipuso angalongolo namwi cha. Yiwu angamuwovyani pamwenga kumupwetekani cha. Palivi nadi chifukwa chakuwope akufwa. Kumbi mazu ngakuti mzimu ‘utuwa’ asani munthu wafwa ngang’anamuwanji?

“Mzimu Uwere kwaku Chiuta”

Bayibolo lititi asani munthu wafwa ‘mzimu uwere kwaku Chiuta yo wanguwupaska.’ (Wakutaula 12:⁠7) Kumbi mazu yanga ngang’anamuwa kuti mzimu utenda nadi mude ndi kuluta kwaku Chiuta? Awa! Mu Bayibolo, mazu ngakuti ‘kuwere’ ngang’anamuwa kwenda chayiku cha. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangukambiya Ayisirayeli ŵambula kugomezgeka kuti: ‘Weriyani kwaku ine, ndipu ndiweriyengi kwaku imwe, atiti Ambuya ŵa maŵanja.’ (Malaki 3:⁠7) Po Yehova wakambiyanga Ayisirayeli kuti ‘awere’ kwaku iyu, wang’anamuwanga kuti aleki nthowa zawu ziheni ndi kwambaso kulondo malangu ngaki. Ndipu Yehova wanguti nayu ‘waweriyengi’ kwa Ayisirayeli, kung’anamuwa kuti wayambengiso kuŵayanja ŵanthu ŵaki. Posi paŵi, mazu ngakuti ‘kuwere’ ngang’anamuwa kwenda chayiku kutuwa pamalu nganyaki kuluta panyaki cha. Kweni ngang’anamuwa kusintha maŵanaŵanu.

Mwakuyana waka, asani munthu wafwa, mzimu waki kuti utenda kutuwa pa charu chapasi ‘kuwere’ kuchanya kwaku Chiuta cha. Kumbukani kuti mzimu ndi nthazi waka yaumoyu. Asani nthazi iyi yatuwamu mu munthu, Chiuta pe ndiyu wangayiwezgiyamu. Mwaviyo, mzimu “uwere kwaku Chiuta” munthowa yakuti, Chiuta pe ndiyu wangawezgiyapu umoyu wa munthu.

Awonani vyo Malemba ngakamba kukwaskana ndi nyifwa yaku Yesu. Luka wangulemba kuti: ‘Yesu, wangubongo ndi mazu ngakuru, wanguti, “Ada, mu manja nginu ndiŵika mzimu wangu!” Ndipu wati wanena chenichi wangumara mtima.’ (Luka 23:46) Mzimu wati watuwamu mwaku Yesu, kuti wanguluta kuchanya cha. Yesu wanguyuka pati pajumpha mazuŵa ngatatu. Ndipu wanguruta kuchanya pati pajumpha mazuŵa nganyakiso 40. (Machitidu 1:​3, 9) Kweni pakufwa, Yesu wangupeleka mzimu waki mu manja mwa Awiski, ndi chigomezgu chosi kuti Yehova wendi nthazi za kuwezgiyapuso umoyu waki.

Chiuta pe ndiyu wangawezgiyapu umoyu wa munthu. (Sumu 104:30) Hati vinthu umampha vyo tilindizga!

Chilindizga Chambula Kutondeka

Bayibolo lititi: ‘Lituza ora lenilo wose ŵamu miunda [“yachikumbusu,” NW ] ŵakavwanga liu [laku Yesu] ndipu ŵakatuwangamu.’ (Yohane 5:​28, 29) Yesu Kristu wanguti ŵanthu wosi wo Yehova watiŵakumbuka ŵazamuyuka. M’malu mwa mauthenga nganyifwa, tazamuvwanga mauthenga ngakukondweska nga ŵanthu wo ŵazamuyuka. Chazamukuŵa chakukondweska nadi kulonde abali ŵidu kutuwa ku masanu!

Kumbi mungayanja kusambira vinandi vya mwenimo mungapinduliya ndi phanganu laku Chiuta ili? Titikupemphani kuti mulembe kalata ku Adiresi yo ye pasi yapa, kuti amutumiyeni kabuku ka Chichewa ka Mizimu ya Akufa​—⁠Kodi Ingakuthandizeni Kapena Kukuvulazani? Kodi Iyo Ilikodi?

Malemba nga mu kapepala yaka ngatuwa mu Bayibolo la Mazu Ghaku Chiuta, kupatuwaku asani talongo linyaki. Po talemba kuti NW, ndikuti lemba lo latuwa mu Bayibolo la New World Translation of the Holy Scriptures.