Mo Vinthu Vitende mu Mpingu

MUKALATA yaki yakwamba yakuluta kwa Akorinto, wakutumika Paulo wangukamba fundu yinyaki yauneneska yakukwaskana ndi Chiuta. Iyu wangulemba kuti: “Chiuta, ndi Chiuta wachimtimbaheka cha, kweni wachimangu.” Pa nkhani ya maunganu nga mpingu, wangukamba kuti: “Vinthu vosi vichitikengi mwakwenere kweniso mwandondomeku.”—1 Akori. 14:33, 40.

² Kukwamba kwa kalata yeniyi, wakutumika Paulo wangupereka ulongozgi pa mphindanu zo zachitikanga mu mpingu wa ku Korinto. Iyu wanguchiska abali kuti ‘alongorongi mwakukoliyana’ ndipuso ‘akoliyanengi ukongwa mwakuja ndi mtima umoza ndipuso maŵanaŵanu ngamoza.’ (1 Akori. 1:10, 11) Pavuli paki, wanguŵapaska ulongozgi pa nkhani zakupambanapambana zo zachitiskanga kuti alekengi kukoliyana mu mpingu. Paulo wanguyeruzgiya mo viŵalu va liŵavu la munthu vigwiriya ntchitu kuti waŵalongo kukhumbika kwa kuchitiya vinthu limoza kweniso kukoliyana. Iyu wanguchiska ŵanthu wosi mu mpingu wachikhristu, wo ŵenga ndi udindu kweniso wo ŵengavi kuti awovyanengi. (1 Akori. 12:12-26) Kuti ŵanthu mu mpingu achitengi vinthu mwakukoliyana, pakhumbikanga wakulongozga.

³ Kumbi mpingu wachikhristu watingi ulongozgekengi wuli? Ndiyani yo watingi wawulongozgengi? Nanga watingi uyendeskekengi wuli? Mbayani wo atingi apaskikengi maudindu? Bayibolu limuka umampha mafumbu ngenanga.—1 Akori. 4:6.

WALONGOZGEKANGA NDI CHIUTA

⁴ Mpingu wachikhristu ungujalikiskika pa Pentekositi mu 33 C.E. Kumbi tisambiranji pa mo mpingu wa mu nyengu ya akutumika wayendiyanga? Mpingu wenuwu wayendiyanga ulongozgi (mu Chigiriki, kraʹtos) waku Chiuta (the·osʹ). Mazu ngaŵi ngenanga ngasanirika pa 1 Peturo 5:10, 11. Nkhani ya m’Malemba ya vo vinguchitika mu Yerusalemu vyaka pafufupi 2,000 vo vajumpha, yititisimikizgiya kuti mpingu wa Akhristu akusankhika ungujalikiskika ndi Chiuta. (Machi. 2:1-47) Mpingu wenuwu wenga nyumba yaku Chiuta. (1 Akori. 3:9; Aefe. 2:19) Mazuŵa nganu, mpingu wachikhristu utendeskeka ndi kulongozgeka nge mo mpingu wa mu nyengu ya akutumika wachitiyanga.

⁵ Mpingu wenuwu ungwamba ndi ŵanthu pafufupi 120. Lemba la Yoweli 2:28, 29 lingufiskika penipo ŵanthu ŵenaŵa angulonde mzimu wakupaturika. (Machi. 2:16-18) Pa zuŵa lenili, ŵanthu pafufupi 3,000 angubatizika ndipu angusere mu mpingu wa Akhristu akusankhika. Yiwu angulonde mazu ngakukwaskana ndi Khristu ndipu “angulutirizga kusambizika ndi akutumika.” Pavuli paki, “Yehova wasazgiyangaku ŵanthu akutaskika zuŵa ndi zuŵa.”—Machi. 2:41, 42, 47.

⁶ Mpingu wachikhristu ungukuwa mwaliŵi ukongwa ku Yerusalemu. Venivi vinguchitiska kuti wasembi mura wa Ayuda wadandawuli kuti akusambira anguzaza Yerusalemu ndi chisambizu chawu. Pakati pa akusambira asonu ŵenaŵa penga so asembi anandi achiyuda wo anguja Akhristu.—Machi. 5:27, 28; 6:7.

⁷ Yesu wangukamba kuti: “Mwazamuja akaboni ŵangu mu Yerusalemu, mu Yudeya mosi ndi mu Samariya mpaka kuvigaŵa vakutali ukongwa va charu chapasi.” (Machi. 1:8) Venivi ndivu vinguchitika nadi. Stefano wati wabayika, Akhristu angwamba kutombozgeka ku Yerusalemu ndipu akusambira anguthaŵiya ku Yudeya ndi ku Samariya. Kwekosi ko alutanga, apharazganga uthenga wamampha ndi kusambiza ŵanthu, kusazgapu Asamariya. (Machi. 8:1-13) Pavuli paki, uthenga wamampha ungupharazgika ku ŵanthu ambula kudumulika, wo ŵenga amitundu yinyaki. (Machi. 10:1-48) Ntchitu yakupharazga yeniyi, yinguchitiska kuti paŵi akusambira anandi ndipu mipingu yinandi yasonu yingujalikiskika muvigaŵa vakubwalu kwa Yerusalemu.—Machi. 11:19-21; 14:21-23.

⁸ Ntchinthu wuli chinguwovya kuti mpingu wewosi wo ungujalikiskika uyendeskekengi ndi kulongozgeka mo Chiuta wakhumbiyanga? Mwakugwiriskiya ntchitu mzimu waku Chiuta, mu mpingu mwaŵikikanga ŵara kuti aphweriyengi mskambu. Pa ulendu wawu wakwamba wa umishonale, Paulo ndi Baranaba anguŵika ŵara mu mipingu yo angwende. (Machi. 14:23) Luka yo wakulembaku Bayibolu, wangukamba vakukwaskana ndi unganu wo Paulo wanguchita ndi ŵara a mpingu wa ku Efeso. Iyu wanguŵakambiya kuti: “Jiphweriyeni mwaŵeni ndipuso phweriyani mskambu wosi wa mbereri, chifukwa mzimu wakupaturika wakuŵikani kuti muje akuwonere mskambu wo, kuti muliski mpingu waku Chiuta wo wakuwugula ndi ndopa za Mwana waki.” (Machi. 20:17, 28) Abali ŵenaŵa, ŵenga akwenere kuteŵete nge ŵara chifukwa afiskanga vo Malemba ngakamba. (1 Timo. 3:1-7) Tito, wantchitu munyaki waku Paulo, wangupaskika udindu wakuŵika ŵara mu mipingu ya ku Kirete.—Tito 1:5.

⁹ Po mipingu yinandi yajalikiskikanga, akutumika ndi ŵara ku Yerusalemu angulutirizga kuwonere mipingu yosi yachikhristu ya mu nyengu yo. Yiwu ateŵetiyanga nge wupu wakulongozga.

¹⁰ Wakutumika Paulo wachilembe mpingu wa ku Efeso, wangukonkhoska kuti kuchita vinthu mwakukoliyana ndi mzimu waku Chiuta mwa kuvwiya ulongozgi waku Yesu Khristu, kwatingi kuwovyengi mpingu wachikhristu kuti ulutirizgi kuchita vinthu mwakukoliyana. Iyu wanguchiska Akhristu kuti ajiyuyuwengi ndipuso alutirizgi “kusunga umoza wa mzimu” mwakuja mwachimangu ndi ŵanthu wosi mu mpingu. (Aefe. 4:1-6) Pavuli paki, wanguko mazu nga pa lemba la Salimo 68:18 ndipu wangukamba kuti Yehova wagwiriskiya ntchitu abali wo afiska vo Malemba ngakamba kuti ateŵetiyengi nge akutumika, achimi, apharazgi, aliska kweniso asambizi. Abali ŵenaŵa, wo ŵe nge mphasu zakutuliya kwaku Yehova, atingi asambizengi mwakukwana ŵanthu wosi mu mpingu ndipu venivi vatingi vikondwesengi Chiuta.—Aefe. 4:7-16.

MAZUŴA NGANU MIPINGU YILONDO VO VACHITIKANGA MU NYENGU YA AKUTUMIKA

¹¹ Mazuŵa nganu mipingu yosi ya Akaboni aku Yehova yilondo vo vachitikanga mu nyengu ya akutumika. Venivi vitovya kuti mipingu yosi pacharu chapasi yo chisina chaki Mbakhristu akusankhika, yikoliyanengi. (Zeka. 8:23) Yesu Khristu ndiyu watovya kuti venivi vifiskiki. Nge mo wangulayizgiya, iyu waŵa limoza ndi Akhristu akusankhika “mazuŵa ngosi mpaka pakumaliya pa nyengu yinu.” Mipingu yeniyi yiluta panthazi ndipu ŵanthu anandi alonde uthenga wamampha waku Chiuta, atijipatuliya kwaku Yehova ndi mtima wosi kweniso abatizika kuja akusambira aku Yesu. (Mate. 28:19, 20; Mariko 1:14; Machi. 2:41) Yiwu azomereza kuti Yesu Khristu ndi “mliska wamampha” ndipuso ndi Mutu wa mskambu wosi, wo upangika ndi Akhristu akusankhika kweniso a “mbereri zinyaki.” (Yoha. 10:14, 16; Aefe. 1:22, 23) “Mskambu umoza” wenuwu, ulutirizga kuja mwakukoliyana chifukwa uvwiya ulongozgi waku Khristu kweniso wakutuliya kwa “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru,” yo Khristu wakusankha. Mwaviyo, tiyeni tilutirizgi kugomezga ndi kuthemba kapolu mwenuyu.—Mate. 24:45.

NTCHITU ZA MAWUPU NGA MUGULU LAKU YEHOVA

¹² Gulu laku Yehova likujalikiska mawupu ngo ligwiriskiya ntchitu kuti liperekengi chakurya pa nyengu yaki ndipuso kuti uthenga wamampha wa Ufumu upharazgiki umaliru wechendafiki. Mawupu ngenanga ngakuzomerezeka ndi marangu nga vyaru vakupambanapambana ndipu ngagwira ntchitu mwakukoliyana. Ngatovya so kuti ntchitu yakupharazga uthenga wamampha pacharu chosi yilutengi panthazi.

OFESI YA NTHAMBI

¹³ Asani ofesi ya nthambi yajalikiskika, ŵara atatu pamwenga kujumpha, asankhika kuti ateŵetiyengi mu Komiti ya Nthambi. Komiti iyi yiwonere mo ntchitu yidu yitende mucharu cho pamwenga vyaru vinyaki vo nthambi yo yiwonere. Yumoza wa abali ŵenaŵa wateŵete nge wakukumaniska ntchitu za Komiti ya Nthambi.

¹⁴ Mipingu yo ye muchigaŵa cha ofesi ya nthambi, yigaŵika m’madera. Madera ngenanga ngapambana ukulu waki mwakukoliyana ndi malu, vineneru kweniso unandi wa mipingu yo nthambi yiwonere. Asankha akuwonere madera, ndipu mudera lelosi muŵikika wakuwonere dera kuti wateŵetiyengi mipingu ya mudera lo. Ofesi ya nthambi ndiyu yitimukambiya wakuwonere dera mo wangagwiriya ntchitu zaki.

¹⁵ Mipingu yiziŵa kuti ulongozgi wo gulu lipereka utovya Akhristu wosi. Abali ndi azichi akoliyana ndi kusankhika kwa ŵara, wo awonere ntchitu mu maofesi nga nthambi, mumadera ndi mu mipingu. Yiwu athemba kapolu wakugomezgeka ndi wazeru kuti waŵapaskengi chakurya pa nyengu yaki. Kapolu wakugomezgeka nayu walondo ulongozgi waku Khristu ndi mtima wosi, wagwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu kweniso walongozgeka ndi mzimu wakupaturika. Asani tosi tichita vinthu mwakukoliyana, tilonde vitumbiku nge vo Akhristu a mu nyengu ya akutumika angulonde. Bayibolu likamba kuti: ‘Mipingu yingulutirizga kuja ndi chivwanu chakukho ndipuso chiŵerengeru cha ŵanthu chasazgikiyangaku zuŵa ndi zuŵa.’—Machi. 16:5.