Kumbi Mungachita Wuli Kuti Muyanduwengi Ukongwa Asani Musambira Pakumwija?

1. Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki atondeka kusambira pakuŵija?

MAZUŴA nganu, ŵanthu anandi akhumbika kugwira ntchitu mwaphamphu kuti asaniyengi ndalama zakuguliya vinthu vakukhumbika pa umoyu. Abali anandi agwira ntchitu kwa maora nganandi kuti asaniriyi mabanja ngawu chakurya, vakuvwala ndi pakugona. Anyaki atenda kwa nyengu yitali pakuluta ndi pakuwe ku ntchitu. Ndipu anandi agwira ntchitu zakuvukisa kuti asaniyi ndalama zakovye mabanja ngawu. Asani awe ku ntchitu abali ndi azichi ŵenaŵa avuka ukongwa! Ndipu ivi vichitiska kuti aŵengevi nthazi zakusambiriya Bayibolu ndipuso mabuku ngidu.

2. Kumbi ndi nyengu niyi yo imwi musambiriya pakumwija?

² Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika kusaniya nyengu yakusambiriya Mazu ngaku Chiuta kweniso mabuku ngidu. Kusambira nkhwakukhumbika ukongwa asani tikhumba kuti tije pa ubwezi wakukho ndi Yehova ndipuso asani tikhumba kuti tizilonde umoyu wamuyaya. (1 Timo. 4:15, 16) Anyaki ayuka mlenjilenji kuti asambiri, chifukwa pa nyengu iyi kuŵavi viwawa kweniso asuzgika cha kuŵanaŵaniyapu vo asambira. Ndipu anyaki awonesesa kuti pa zuŵa asaniya malu ngo palivi vakutimbanyizga kuti asambiri ndi kuŵanaŵaniyapu vo aŵerenga.

3-4. Kumbi Wupu Wakulongozga wasinthanji? Ndipu ntchifukwa wuli ukuchita viyo?

³ Tikayika cha kuti namwi mungazomereza kuti kusaniya nyengu yakusambiriya pakumwija nkhwakukhumbika. Kumbi tikhumbika kusambiranji? Panyaki mungakamba kuti: ‘Pe vinthu vinandi vo tikhumbika kuŵerenga. Ndingafiska cha kuŵerenga chechosi.’ Anyaki atesesa kuŵerenga mabuku ndipuso kuwonere mavidiyo ngosi ngo tilonde, kweni abali anandi atondeka kusaniya nyengu yakuŵerenge. Wupu Wakulongozga uziŵa venivi. Ndipu pambula kuswera yapa ukuleka kulemba vinthu vinyaki vo visindikizika kweniso vakuŵerenge pa intanenti.

⁴ Mwakuyeruzgiyapu, tikuleka kusindikiza Buku Lapachaka la Mboni za Yehova, chifukwa nkhani zinandi zakuchiska zo zalembekanga mu buku lenili zisanirika pa webusayiti ya jw.org^® kweniso mu pulogiramu ya mwezi ndi mwezi ya JW Broadcasting^®. Magazini ngakugaŵiya nga Chigongwi cha Alinda ndi Jani Masu!, sonu ngatuwa katatu pe pachaka. Akuchita viyo kuti tisaniyengi nyengu yakuchitiya vinthu vidu cha. Kweni kuti timaliyengi nyengu yinandi pakuchita “vinthu vakukhumbika ukongwa.” (Afi. 1:10) Tiyeni tikambiskani vo mungachita kuti muŵikengi pakwamba vinthu vakukhumbika ukongwa. Tikambiskanengi so vo mungachita kuti muyanduwengi ukongwa asani musambira Bayibolu pakumwija.

MUDANJIZGENGI VINTHU VAKUKHUMBIKA

5-6. Kumbi ndi vinthu wuli vo tikhumbika kusambira?

⁵ Kumbi ndi vinthu wuli vo titenere kwamba kusambira? Tikhumbika kusaniya nyengu yakusambiriya Mazu ngaku Chiuta zuŵa lelosi. Mazuŵa nganu aŵikapu machaputala nganandi cha pa ndondomeku ya Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu. Ve viyo kuti tijengi ndi nyengu yinandi yakufufuziya kweniso kuŵanaŵaniya vo taŵerenga. Tingaŵerenganga waka kuti timalizi machaputala ngo tapaskika cha, kweni tiyesesengi kuti uthenga wa mu Bayibolu utifikengi pa mtima kweniso utiwovyengi kuti tije pa ubwezi wakukho ndi Yehova.—Sumu 19:14.

⁶ Kumbi ndi vinthu wuli so vinyaki vo tikhumbika kusambira? Titenere kunozgeke Sambiru la Chigongwi cha Alinda, Sambiru la Bayibolu la Mpingu kweniso nkhani zinyaki zo ze mu kabuku ka Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu. Kweni tikhumbika so kuŵerenga nkhani zosi za mu Chigongwi cha Alinda ndi Jani Masu!

7. Kumbi titenere kugongowa asani tingafiska cha kuŵerenga nkhani zosi pamwenga kuwonere mavidiyo ngosi pa webusayiti ya jw.org ndi JW Broadcasting?

⁷ Panyaki mungakamba so kuti: ‘Ndingafiska cha kuŵerenga nkhani kweniso kuwonere mavidiyo ngosi nga pa webusayiti ya jw.org ndipuso kuwonere JW Broadcasting. Vinandi ukongwa!’ Ŵanaŵaniyani chakuyeruzgiyapu ichi: Tiyeruzgiyi kuti pa resitilanti yinyaki pe vakurya vakupambanapambana vakunowa ukongwa. Ŵanthu wo agula vakurya mu resitilanti iyi, angalaŵa vakurya vosi cha. Mumalu mwaki angaryapu vimanavi waka. Mwakuyanana waka, asani mungafiska cha kuŵerenga pamwenga kuwonere vinthu vosi vo ve pa intaneti, mungagongowanga cha. Muŵerengengi pamwenga kuwonere vo mungakwaniska. Sonu tiyeni tikambiskani vo kusambira kung’anamuwa kweniso vo tingachita kuti tiyanduwengi ndi vinthu vo tisambira.

KUSAMBIRA KUKHUMBIKA KUŴIKIYAPU MTIMA!

8. Kumbi tinganozgeke wuli Chigongwi cha Alinda? Nanga kuchita viyo kungatiwovya wuli?

⁸ Kusambira kung’anamuwa kuŵika maŵanaŵanu pa nkhani yo uŵerenga kuti usambirepu kanthu. Kung’anamuwa kugwala ŵaka mzeri pamwenga kuŵerenga luŵiluŵi cha. Mwakuyeruzgiyapu, asani munozgeke Sambiru la Chigongwi cha Alinda, chakwamba mungawona dankha fundu zo ze pa kamutu kakuti ‘vo tisambirengi mu nkhani iyi’ ko katuŵa kukwamba kwa nkhani. Chachiŵi, muŵanaŵaniyengi vo mutu wa nkhani ukamba, timitu timanatimana kweniso mafumbu ngakuweriyamu. Pavuli paki, ŵerengani nkhani yosi kamanakamana kweniso mwakuphwere. Mujengi masu kuti muziŵi mzeri wo ukonkhoska vo ndimi yo yikamba. Kanandi mzeri uwu uja kukwamba kwa ndimi yeyosi. Mzeri wenuwu utovya kuziŵa fundu yikulu yo yikonkhoskeka mu ndimi yeniyo. Pa nyengu yo muŵerenga nkhani yo, muŵanaŵaniyengi mo ndimi yeyosi yikoliyana ndi kamutu kamana ko ke pachanya kweniso mutu ukulu. Ndipu mulembengi mazu ndi fundu zo mwaleka kuzivwisa zo muwona kuti mukhumbika kufufuza.

9. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika kuŵanaŵaniya ukongwa malemba asani tinozgeke Chigongwi cha Alinda, ndipu tingachita wuli venivi? (b) Nge mo likambiya lemba la Yoswa 1:8, kumbi tikhumbika so kuchitanji mumalu mwakuŵerenga waka malemba?

⁹ Sambiru la Chigongwi cha Alinda lititiwovya kuvwisa vo Bayibolu lisambiza. Mwaviyo, tikhumbika kuŵanaŵaniya ukongwa malemba ngo nge mu nkhani, ukongwa ngo ngamuŵerengeka kumpingu. Muwonesesengi ukongwa mo mazu nga mu malemba ngakonkhoske fundu yikulu yo ye mu ndimi. Kweniso muŵanaŵaniyengepu ukongwa malemba ngo muŵerenga ndipuso mo mungangagwiriskiya ntchitu pa umoyu winu.—Ŵerengani Yoswa 1:8.

10. Mwakukoliyana ndi Aheberi 5:14, ntchifukwa wuli apapi akhumbika kupatuwa nyengu pakusopa kwa pabanja kuti asambizi ŵana ŵawu mo angasambiriya kweniso kufufuza nkhani?

¹⁰ Apapi akhumba kuti ŵana ŵawu akondwengi ndi Kusopa kwa Pabanja sabata yeyosi. Chinanga kuti nyengu zosi apapi atenere kunozgeke limu vinthu vo akhumba kuzikambiskana pakusopa kwa pabanja, kweni atenere cha kuŵanaŵana kuti akhumbika kunozgeke vinthu vapade pamwenga vakukondwesa vo achitengi sabata yeyosi pakusopa kwenuku. Mbuneneska kuti Pakusopa kwa Pabanja mungawonere JW Broadcasting pamwenga kuchita chinthu chinyaki nge kupanga chingaraŵa chaku Nowa, kweni mukhumbika so kuwovya ŵana ŵinu kuziŵa mo angasambiriya. Mwakuyeruzgiyapu, yiwu akhumbika kusambira mo anganozgeke maunganu kweniso mo angafufuziya nkhani yo akambiskananga ku sukulu. (Ŵerengani Aheberi 5:14.) Asani mupatuwa nyengu kunyumba kuti musambiri nkhani yinyaki ya mu Bayibolu ndi ŵana, angasuzgika cha kuvwisiya maunganu nga mpingu, ngadera kweniso ngachigaŵa ngo nyengu zinyaki ngangaŵavi mavidiyo. Kweni utali wa nyengu yo apapi angasambiriya ndi ŵana ungathemba vyaka kweniso mo avwiya vinthu.

11. Ntchifukwa wuli nkhwakukhumbika kusambiza wo tisambira nawu Bayibolu mo angasambiriya pakuŵija?

¹¹ Ŵanthu wo tisambira nawu Bayibolu, nawu akhumbika kusambizika mo angasambiriya. Asani ayamba ŵaka kusambira Bayibolu, tikondwa kuwona kuti agwala mzeri mu buku lo tisambira nawu pamwenga asani anozgeke maunganu. Kweni tikhumbika kuŵasambiza wo tisambira nawu Bayibolu mo angafufuziya kweniso mo angasambiriya pakuŵija. Venivi vingaŵawovya kuti aleki kuthaŵiriya kufumba abali ndi azichi mu mpingu asani akumana ndi masuzgu. Mumalu mwaki, angafufuza ŵija mu mabuku ngidu kuti asaniyi ulongozgi wo ungaŵawovya.

MUSAMBIRENGI KUTI MUTOPU KANTHU

12. Ntchifukwa wuli tikhumbika kusambira pakutija?

¹² Asani mutanja cha kusambira, mungaŵanaŵana kuti vingachitika cha kuti mukondwengi pakusambira. Kweni mungakondwa. Mungayamba kuŵerenga kwa nyengu yimanavi ndipu kamana ndi kamana mungasazgiyaku utali wa nyengu yo muŵerenge. Muziŵengi chifukwa cho muŵerenge. Chifukwa chikulu chitenere kuja chakuti muŵi pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Ndipu chifukwa chinyaki cho tisambiriya ntchakuti tikamuki fumbu lo munthu wakutifumba pamwenga kufufuza mo tingachitiya ndi suzgu lo takumana nalu.

13. (a) Konkhoskani vo mwana wa sukulu wangachita kuti wakambiyi anyaki vo wagomezga kusukulu. (b) Kumbi achinyamata mungagwiriskiya wuli ntchitu ulongozgi wo usanirika pa Akolose 4:6?

¹³ Mwakuyeruzgiyapu, kumbi ndimwi mwana wa sukulu? Anyinu angagomezga kuti ŵanthu akuchita kusambuka. Nyengu zinyaki mungakhumba kukamba vifukwa vo mugomezge kuti ŵanthu akuchita kulengeka nge mo Bayibolu likambiya, kweni panyaki mungawona kuti mungafiska cha. Asani ndi viyo, mukhumbika kusambira pakumwija! Musambirengi kuti (1) muje ndi chivwanu chakukho kuti Chiuta ndiyu wakulenga vinthu vosi ndipuso (2) kuti muziŵi mo mungakonkhoske umampha uneneska wa mu Mazu ngaku Chiuta. (Aro. 1:20; 1 Petu. 3:15) Mungajifumba kuti: ‘Ntchifukwa wuli anyangu agomezga kuti vinthu vikuchita kusambuka?’ Pavuli paki, fufuzani mwakuphwere vo mabuku ngidu ngakamba pa nkhani yo. Asani mwafufuza, kungaŵa kwakusuzga cha kukonkhoske munthu nge mo mwaŵanaŵaniyanga. Ŵanthu anandi agomezga kuti ŵanthu akuchita kusambuka chifukwa chakuti munthu munyaki yo atimutumbika wakuŵakambiya viyo. Asani mwasaniya fundu yimoza pamwenga ziŵi, mungawovya wo akhumba kuziŵa uneneska wa nkhani yeniyi.—Ŵerengani Akolose 4:6.

MUKHUMBISISKENGI KUSAMBIRA VINANDI

14-16. (a) Kumbi mungachita wuli kuti musambiri vinandi vakukwaskana ndi buku linyaki la mu Bayibolu lo mutiliziŵa umampha cha? (b) Konkhoskani mo malemba ngo ngalembeka mu ndimi 16 ngangakuwovyiyani kulivwisa umampha buku la Amosi. (Wonani so kabokosi ka mutu wakuti “Muŵaziŵengi Umampha Ŵanthu wo Azumbulika mu Bayibolu!”)

¹⁴ Yeruzgiyani kuti pa unganu wa mpingu tamuŵerenga ndi kukambiskana buku limoza mwa mabuku ngamanangamana nga achimi ndipu panyaki munthu yo wakulemba buku lenili mutimuziŵa umampha cha. Chakwamba, mukhumbika kuziŵa vinandi vo mchimi mwenuyu wakulemba. Kumbi mungachita wuli venivi?

¹⁵ Chakwamba, jifumbeni kuti: ‘Kumbi ndi vinthu wuli vo ndiziŵa vakukwaskana ndi yo wakulemba buku ili? Kumbi wenga yani? Kumbi wajanga nunkhu? Nanga wagwiranga ntchitu wuli?’ Asani taziŵa vinandi vakukwaskana ndi yo wakulemba buku lo tiŵerenga, tingavwisa chifukwa cho wangugwiriskiya mazu pamwenga vakuyeruzgiyapu vo wakulemba. Penipo muŵerenga Bayibolu, muwonengi mazu ngo ngangakuwovyani kuziŵa mijalidu ya munthu yo wakulemba buku lo.

¹⁶ Chachiŵi, mukhumbika kuziŵa nyengu yo buku lo lingulembeke. Kuti muziŵi venivi mungawona “Mazina nga Mabuku nga mu Bayibolu,” kukumaliya kwa Bayibolu la New World Translation of the Holy Scriptures. Mungawona so tchati cha achimi ndi mafumu mu Kabuku Kakusambiriya Mazu Ngaku Chiuta papeji 14 mpaka 17. Asani muŵerenga buku la mauchimi, mungachita umampha kuziŵa mo vinthu venge pa nyengu yo buku lo lalembekiyanga. Kumbi ndi vinthu viheni nivi vo ŵanthu achitanga vo mchimi waŵatcheŵeskanga? Kumbi mbayani wo ŵengaku pa nyengu ya mchimi mwenuyu? Kuti muvwisi venivi, mungakhumbika kuŵerenga mabuku nganyaki nga mu Bayibolu. Mwakuyeruzgiyapu, kuti muvwisi umampha vo vachitikanga mu nyengu ya mchimi Amosi, mungaŵerenga buku la 2 Ŵakaronga ndi 2 Mikoka. Mabuku ngenanga ndi malifalensi ngo ngakonkhoska lemba la Amosi 1:1. Kweniso mungawona vo wakulemba mchimi Hoseya yo watenere kuti wengaku mu nyengu yaku Amosi. Asani mungasambira mabuku ngosi ngenanga, mungavwisa mo vinthu venge mu nyengu yaku Amosi.—2 Ŵakaro. 14:25-28; 2 Miko. 26:1-15; Hose. 1:1-11; Amosi 1:1.

MUKHUMBISISKENGI KUZIŴA FUNDU ZIMANAZIMANA

17-18. Kambani vakuyeruzgiyapu vo vakonkhoskeka mu ndimi pamwenga chakuyeruzgiyapu chinu cho chilongo kuti kuŵanaŵaniya fundu zo ziwoneka kuti zimanazimana kungakuwovyani kuti mukondwengi asani musambira pakumwija.

¹⁷ Asani tisambira Bayibolu titenere kuja ndi mtima wakukhumba kuziŵa vinandi. Yeruzgiyani kuti muŵerenga chaputala 12 cha buku la Zekariya cho chingukambiya limu za nyifwa yaku Mesiya. (Zeka. 12:10) Asani mwafika pa vesi 12 muŵerenga kuti “a munyumba yaku Natani” azamuliya ukongwa chifukwa cha nyifwa yaku Mesiya. Mumalu mwakujumphapu waka pa fundu iyi, mutuma ndipu mutijifumba kuti: ‘Kumbi pe kukoliyana wuli pakati pa ŵanthu a munyumba yaku Natani ndi Mesiya? Kumbi ndingachita wuli kuti ndivwisi fundu yeniyi?’ Pavuli paki, mufufuza kuti muziŵi vinandi. Pa vesi ili pe lifalensi la 2 Samuele 5:13, 14 ndi Luka 3:23, 31. Pa 2 Samuele 5:13, 14 pakamba kuti Natani wenga mwana wa Fumu Davidi. Ndipu pa Luka 3:23, 31 pakonkhoska kuti Yesu wenga mwana waku Natani, wo ŵenga ambuyaki aku Mariya. (Wonani Malifalensi nga Nkhani za Unganu wa Umoyu Widu Wachikhristu Ndipuso Uteŵeti, June 2018 peji 6 pa kamutu kakuti Kumbi awisi aku Yosefi ŵenga ayani?) Pavuli paki, mukondwa ukongwa chifukwa mwaziŵanga kali kuti Bayibolu lingukambiya limu kuti Yesu wazamuwiya mubanja laku Davidi! (Mate. 22:42) Kweni Davidi wenga ndi ŵana anthulumi akujumpha 20. Mwaviyo, vakuziziswa kuti Zekariya wangukonkhoska kuti a munyumba yaku Natani ŵenga ndi chifukwa chakuvwika chakuliriya nyifwa yaku Yesu.

¹⁸ Wonani chakuyeruzgiyapu chinyaki ichi. Chaputala chakwamba cha buku la Luka chikamba kuti mungelu Gabiriyeli wanguza kwaku Mariya ndipu wangumukambiya nkhani yakuziziswa yakukwaskana ndi mwana yo wanguzibala. Wangumukambiya kuti: “Iyu wazamuja wakuzirwa ndipu wazamudanika kuti Mwana wa Wapachanya Limu. Yehova Chiuta wazakumupaska mpandu waufumu wa awisi a Davidi. Iyu wazamuwusa nge Fumu kwamuyaya panyumba yaku Yakobe.” (Luka 1:32, 33) Tingaŵanaŵaniya ŵaka mazu ngakwamba ngo Gabiriyeli wangukamba ngakuti Yesu wazamudanika kuti “Mwana wa Wapachanya Limu.” Kweni Gabiriyeli wangukambiya so limu kuti Yesu “wazamuwusa nge Fumu.” Mwaviyo, tingajifumba kuti: ‘Kumbi Mariya wanguvwa wuli ndi mazu ngo Gabiriyeli wangukamba?’ Kumbi iyu wanguŵanaŵana kuti Gabiriyeli wang’anamuwanga kuti Yesu wazamusere mumalu mwa fumu Herodi pamwenga wazamuja yumoza wa mafumu nga Ayisirayeli? Vikaŵengi viyo, Mariya watingi wajengi fumukazi ndipu iyu, murumu waki ndi ŵana ŵawu atingi akajengi munyumba yachifumu. Kweni palivi po Bayibolu likamba kuti Mariya wangufumbapu Gabiriyeli chechosi chakukwaskana ndi nkhani yeniyi. Kweniso palivi po tiŵerenga kuti Mariya wangupempha kuti wakaje pamalu ngapachanya mu Ufumu waku Chiuta nge mo anguchitiya akusambira ŵaŵi aku Yesu. (Mate. 20:20-23) Nkhani iyi yititiwovya kusimikiza kuti Mariya wenga wakujiyuyuwa ukongwa!

19-20. Nge mo likambiya lemba la Yakobe 1:22-25 ndi 4:8, ntchifukwa wuli titenere kusambira?

¹⁹ Nyengu zosi tikumbukengi kuti chifukwa chikulu cho tisambiriya Mazu ngaku Chiuta kweniso mabuku ngidu ntchakuti tije pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Tikhumba so kuziŵa kuti te “munthu wamtundu wuli” kweniso vinthu vo tikhumbika kusintha kuti tikondwesengi Chiuta. (Ŵerengani Yakobe 1:22-25; 4:8.) Mwaviyo, nyengu zosi asani tikhumba kwamba kusambira, titenere kupempha Yehova kuti mzimu wakupaturika utiwovyi. Timupemphengi kuti watiwovyi kuyanduwa ndi vo tisambira ndipuso kuziŵa vo tingasintha.

²⁰ Tiyeni tosi tije nge muteŵeti wakugomezgeka waku Chiuta, yo wakonkhoskeka mu buku la Sumu kuti: “Wakondwa ndi dangu laku Yehova, ndipu walunguruka dangu Laki msana ndi usiku. . . . Ndipu vosi vo wachita vimuyendiyengi umampha.”—Sumu 1:2, 3.