“Dangu la Lisungu” Likulongozgeningi

LISA wangukamba kuti: “Lisungu lo abali ndi azichi angundilongo ndilu lingundikwaska ukongwa.”a Iyu wang’anamuwanga kuti lisungu ndilu lingumukopa kuti wayambi kusambira uneneska. Venivi ndivu vinguchitikiya so Anne yo wangukamba kuti: “Lisungu lo Akaboni angundilongo ndilu lingundikopa ukongwa kuti ndiyambi kusambira uneneska kuluska vo asambizanga.” Azichi wosi ŵaŵi ŵenaŵa, sonu akondwa kuŵerenga Bayibolu kweniso kulunguruka, kweni lisungu ndilu linguŵawovya ukongwa.

Kumbi tingalongo wuli lisungu lo lingachiska ŵanthu anyaki? Tiyeni tikambiskani nthowa ziŵi izi: kuziya mu vo tilongoro kweniso vo tichita. Pavuli paki tikambiskanengi va ŵanthu wo titenere kuŵalongo lisungu.

“DANGU LA LISUNGU” LIJENGI PALILIMI LINU

Munthukazi wazeru yo wakonkhoskeka pa Nthanthi chaputala 31, “dangu la lisungu” le palilimi laki. (Nthanthi 31:26) Iyu wazomereza kuti “dangu” lenili limulongozgengi pa vo wakamba kweniso mo waŵereŵete. Anthulumi akuto kweniso anthulumi wo ŵe ndi ŵana, nawu akhumbika kuja ndi “dangu” lenili palilimi lawu. Apapi anandi aziŵa umampha kuti mazu ngaukali ngangapweteka mwana wawu. Asani apapi alongoro mwaukali, mwana wawu wangaŵavwiya cha. Mwaviyo, kuti ŵana avwiyengi, apapi akhumbika kulongoro mwalisungu.

Kwali ndimwi mpapi pamwenga cha, kumbi mungachita wuli kuti mulongorongi mwalisungu? Tisaniya vo vingatiwovya pa chigaŵa chakwamba cha lemba la Nthanthi 31:26 po pakamba kuti: “Wajula mulomu waki mwazeru.” Kuti tifiski kuchita venivi tikhumbika kusankha umampha mazu kweniso kulongoro mwazeru. Techendalongoro tijifumbengi kuti, ‘Kumbi vo ndilongorongi vichitiskengi kuti ŵanthu anyaki akwiyi pamwenga vichiskengi chimangu?’ (Nthanthi 15:1) Mwaviyo, tikhumbika kuŵanaŵaniyapu dankha techendalongoro.

Nthanthi yinyaki yikamba kuti: “Mazu ngakukambika mwambula kuŵanaŵana umampha, ngagwaza nge lipanga.” (Nthanthi 12:18) Asani tiŵanaŵaniya mo mazu ngidu kweniso kavwikiru kaki vingakwaskiya ŵanthu anyaki, vingatiwovya kuti tikongi lilimi lidu. Mwaviyo, asani tilongoro mwakugwiriskiya ntchitu “dangu la lisungu” vingatiwovya kuti tilekengi kulongoro mazu ngakupweteka pamwenga kulongoro mwambula lisungu. (Aefe. 4:31, 32) Mumalu mwakuja ndi maŵanaŵanu ngaheni kweniso kulongoro mazu ngaheni, tilongorongi mwalisungu ndipu mazu ngidu ngavwikengi umampha. Yehova wangulongo chakuwoniyapu chamampha pa nkhani yeniyi pa nyengu yo wachiskanga mteŵeti waki Eliya yo wenga ndi mantha. Mungelu yo wamiyanga Yehova wangulongoro “mazu ngakuzika chapasipasi.” (1 Mafu. 19:12) Kweni kuja alisungu kung’anamuwa vinandi kuluska ŵaka kulongoro mwalisungu. Tikhumbika so kuchita vinthu vakulongo kuti te ndi lisungu. Kumbi tingachita wuli?

KUCHITA VINTHU MWALISUNGU KUCHISKA ŴANTHU ANYAKI

Asani tiyezga Yehova, tilongoro mwalisungu kweniso tichita vinthu mwalisungu. (Aefe. 4:32; 5:1, 2) Lisa yo tamukambapu kali, wangukonkhoska mo Akaboni anguŵalongore lisungu. Iyu wangukamba kuti: “Pa nyengu yo banja lidu lakhumbikanga kusama mwamabuchibuchi, mabanja ngaŵi nga Akaboni nganguto ofu kuntchitu kuti ngazitiwovyi kupakira katundu. Pa nyengu iyi, ndipu ndechendayambi kusambira Bayibolu!” Lisungu lo ŵanthu ŵenaŵa angulongo, lingumuwovya Lisa kuti wawuziŵi umampha uneneska.

Anne yo tamukambapu kukwamba kwa nkhani iyi, nayu wanguwonga lisungu lo Akaboni angumulongo. Iyu wanguti: “Chifukwa cha mo ŵanthu achitiyanga nani vinthu, vandisuzganga kuti ndigomezgengi ŵanthu.” Iyu wangukamba so kuti: “Ndati ndakumana ndi Akaboni, ndingukayikiya vilatu vawu. Ndingujifumba kuti: ‘Ntchifukwa wuli alongo kuti atindiŵanaŵaniya?’ Kweni lisungu chayilu lo munthu yo wandisambizanga Bayibolu wandilongonga, lingundiwovya kuti ndimugomezgengi.” Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitika pavuli paki? Iyu wanguti: “Pati pajumpha nyengu ndingwamba kuŵanaŵaniya mwakuphwere vo ndasambiranga.”

Wonani kuti Lisa and Anne angukwaskika ukongwa ndi vinthu vakulongo lisungu vo abali ndi azichi mumpingu aŵachitiyanga ndipu venivi vinguŵakopa kuti asambiri uneneska. Lisungu lo mpingu unguŵalongo, linguŵawovya kuti ayambi kugomezga Yehova kweniso ŵanthu ŵaki.

MUYEZGENGI CHIUTA MWAKULONGO LISUNGU ŴANTHU ANYAKI

Ŵanthu anyaki alongo lisungu kweniso atanja kumwemwete chifukwa cha mo akukuliya pamwenga kumalu ko aja. Tiwonga kuti ŵanthu anyaki achita vinthu mwaulemu chifukwa cha midawuku yawu pamwenga umunthu wawu. Kweni asani tilongo lisungu chifukwa cha venivi mbwenu tiyezga Chiuta cha pa nkhani ya lisungu.—Yeruzgiyani ndi Machitidu 28:2.

Lisungu chayilu ndi jalidu lo mzimu wakupaturika waku Chiuta utuzga. (Aga. 5:22, 23) Mwaviyo, kuti tije ndi lisungu chayilu tikhumbika kuzomereza kuti mzimu wakupaturika waku Chiuta ulongozgengi maŵanaŵanu ngidu ndipuso vo tichita. Asani tachita viyo, tiyezgengi Yehova kweniso Yesu. Kweniso isi nge Akhristu, titiŵayanja ukongwa ŵanthu anyaki. Mwaviyo, kwanja Yehova Chiuta kweniso anyidu, kutitichiska kuti tiŵalongongi lisungu. Lisungu lidu lituŵa jalidu lamampha ukongwa lo lituliya mumtima kweniso lo Chiuta wakondwa nalu.

KUMBI MBAYANI WO TITENERE KUŴALONGO LISUNGU?

Chituŵa chipusu kuŵalongo lisungu ŵanthu wo atitilongo lisungu pamwenga wo titiŵaziŵa. (2 Samu. 2:6) Nthowa yimoza yo tingachitiya venivi nkhuŵawonga. (Ako. 3:15) Kweni wuli asani tiwona kuti munthu munyaki ngwakwenere cha kumuchitiya vinthu mwalisungu?

Ŵanaŵaniyani fundu iyi: Yehova wakulongo chakuwoniyapu chamampha ukongwa pa nkhani yakulongo wezi ukulu, ndipu Mazu ngaki ngatitisambiza fundu yakukhumbika ukongwa pa nkhani yakulongo jalidu lenili. Mazu ngakuti “wezi ukulu” ngakugwiriskikiya ntchitu maulendu nganandi mu Malemba nga Chigiriki Ngachikhristu. Kumbi Chiuta watitilongo wuli lisungu?

Yehova waja wachiŵalongo lisungu ŵanthu wosi mwakuŵapaska vinthu vo akhumbika kuti aje ndi umoyu. (Mate. 5:45) Ndipu chinanga mphanyengu yo tenga techendamuziŵi, Yehova wangutilongo lisungu. (Aefe. 2:4, 5, 8) Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangupereka Mwana waki wapade chifukwa cha ŵanthu wosi. Wakutumika Paulo wangulemba kuti Yehova wangupereka sembi “mwakukoliyana ndi chuma cha wezi waki ukulu.” (Aefe. 1:7) Kweniso chinanga kuti te akubuda ndipuso titimuguŵiska Yehova, iyu walutirizga kutilongozga kweniso kutisambiza. Ulongozgi waki kweniso mazu ngaki, ve nge “vuwa yamuswera.” (Doto. 32:2) Kukamba uneneska, tingafiska cha kumuweze chifukwa cha lisungu lo watitilongo. Ndipu fundu yauneneska njakuti, Yehova wakalekengi kutilongo wezi ukulu tatingi tiŵengevi chilindizga.—Yeruzgiyani ndi 1 Peturo 1:13.

Venivi vilongore limu kuti lisungu laku Yehova ndakukondwesa ndipuso kuchiska. Mwaviyo, mumalu mwa kusankha ŵanthu wo titenere kuŵalongo lisungu, tikhumbika kuyesesa kuyezga Yehova mwa kulongo lisungu anyidu zuŵa lelosi. (1 Ate. 5:15) Asani nyengu zosi tilongo lisungu, tija nge motu wakotha pa zuŵa lo kwazizira. Tichiska ŵanthu a mu banja lidu, Akhristu anyidu, wo tigwira nawu ntchitu, wo tisambira nawu sukulu ndipuso wo tikuzengezgana nawu.

Ŵanaŵaniyani ŵanthu a mu banja linu pamwenga mumpingu wo angayanduwa chifukwa cha kulongoro nawu mwalisungu kweniso kuchita nawu vinthu mwalisungu. Mumpingu winu mungaŵa munthu munyaki yo wakhumbika kumuwovya, nge kuphwere panyumba paki ndipuso munda pamwenga kumuchitiya vinthu vinyaki nge kugula vinthu. Kweniso asani mwakumana ndi munthu munyaki mu uteŵeti yo wakhumbika chovyu, mungamuwovya.

Mwakuyezga Yehova, mphanyi nyengu zosi vo tilongoro kweniso vo tichita valongozgekanga ndi “dangu la lisungu.”