NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 17
SUMU 99 Abali Mamiliyoni Nganandi
Te Tija Cha
“Ndikuwovyengi.”—YESA. 41:10.
FUNDU YIKULU
Munkhani iyi tiwonengi nthowa zinayi zo Yehova walongore kuti watitiphwere.
1-2. (a) Ntchifukwa wuli tingasimikiza kuti tituŵa tija cha asani takumana ndi masuzgu? (b) Kumbi tikambiskanengenji munkhani iyi?
ASANI takumana ndi masuzgu ngakulu tingajivwa nge kuti te tija mukaboti kamana panyanja yo yayuka. Kweni uneneska ngwakuti tituŵa tija cha. Awusefwi achanju akuchanya awona masuzgu ngo tikumana nangu ndipuso atitilayizga kuti atiwovyengi. Yehova walayizga ateŵeti ŵaki akugomezgeka kuti: ‘Ndikuwovyeningi.’—Yesa. 41:10.
2 Munkhani iyi tikambiskanengi nthowa zinayi zo Yehova watitiwovye: (1) Watitilongozga, (2) watitipaska vinthu vo tikhumbikiya, (3) watitivikiliya kweniso (4) watitipembuzga. Yehova watitisimikiziya kuti kwali tingakumana ndi masuzgu wuli pa umoyu widu, iyu watitiluwa cha ndipu watijowongepu cha. Mwaviyo, tituŵa tija cha.
YEHOVA WATITILONGOZGA
3-4. Kumbi Yehova watitilongozga wuli? (Salimo 48:14)
3 Ŵerengani Salimo 48:14. Yehova waziŵa kuti tingajilongozga tija cha ndipu tikhumbika kulongozgeka ndi iyu. Kumbi iyu watiŵalongozga wuli ateŵeti ŵaki akugomezgeka mazuŵa nganu? Chakwamba, iyu wagwiriskiya ntchitu Bayibolu. (Salimo 119:105) Kuziya mu Bayibolu, Yehova watitiwovya kuti tisankhengi umampha vinthu kweniso kuti tije ndi mijalidu yamampha. Venivi vititiwovya kuti tikondwengi ndi umoyu sonu ndipuso kuti tizisaniyi umoyu wamuyaya kunthazi.a Mwakuyeruzgiyapu, iyu watitiwovya kuti tilekengi kusunga chakukhosi, tichitengi vinthu mwauneneska kweniso tiyanjengi anyidu kutuliya pasi pa mtima. (Salimo 37:8; Ahe. 13:18; 1 Petu. 1:22) Asani te ndi mijalidu yeniyi tija bwezi lamampha, mpapi wamampha kweniso vinthu vititiyende umampha munthengwa.
4 Mu Bayibolu, Yehova wakuŵikamu so nkhani za ŵanthu wo akumananga ndi masuzgu ngakuyanana ndi ngo isi tikumana nangu. (1 Akori. 10:13; Yako. 5:17) Asani tiŵerenga nkhani za ŵanthu ŵenaŵa ndi kusambirapu kanthu, tiyanduwa mu nthowa ziŵi. Chakwamba, tisambirapu kuti asani tikumana ndi masuzgu, te akwamba cha chifukwa ŵanthu ŵenaŵa akukumanapu ndi masuzgu ngenanga ndipu angukunthiyapu. (1 Petu. 5:9) Chachiŵi, tisambira vo tingachita kuti tikunthiyengepu masuzgu ngidu.—Aro. 15:4.
5. Kumbi Yehova wagwiriskiya ntchitu ayani kuti watilongozgi?
5 Chachiŵi, Yehova watitilongozga mwakugwiriskiya ntchitu Akhristu anyidu.b Mwakuyeruzgiyapu akuwonere madera atuza ku mipingu yidu kuti atichiski. Nkhani zawu zititichiska kweniso zititiwovya kuti tichitengi vinthu mwakukoliyana. (Machi. 15:40–16:5) Ŵara nawu ayesesa kutiwovya kuti tilutirizgi kumuyanja Yehova. (1 Petu. 5:2, 3) Apapi nawu alongozga ŵana ŵawu mwauzimu ndipu atiŵawovya kuti aje ndi lusu lakuŵanaŵana, aje ndi mijalidu yamampha kweniso ayanjengi vinthu vauzimu. (Nthanthi 22:6) Kweniso azichi akukhwima mwauzimu atovya azichi achisungwana mwakuŵalongo chakuwoniyapu chamampha, kuŵapaska ulongozgi wakovya kweniso kuŵachiska.—Tito 2:3-5.
6. Kumbi titenere kuchitanji kuti tiyanduwengi ndi ulongozgi waku Yehova?
6 Yehova wakutipaska ulongozgi wo tikhumbikiya kuti tisankhengi umampha vinthu kweniso kuti tikondwengi pa umoyu. Kumbi tingalongo wuli kuti tiwonga vinthu vosi vo iyu watitichitiya? Lemba la Nthanthi 3:5, 6 likamba kuti: “Gomezga Yehova ndi mtima waku wosi, ndipu ungathembanga lusu laku lakuvwisa vinthu cha.” Asani tichita venivi “iyu wanyoloskengi nthowa” zidu. Venivi ving’anamuwa kuti iyu watiwovyengi kuti tileki kukumana ndi masuzgu nganandi kweniso kuti tikondwengi ndi umoyu. Tiwonga ukongwa kuti Yehova watitiyanja ndipuso watitiziŵa umampha mwakuti watitipaska ulongozgi wo munthu weyosi wakhumbikiya!—Salimo 32:8.
YEHOVA WATITIPASKA VINTHU VO TIKHUMBIKIYA
7. Kumbi Yehova watitiwovya wuli? (Afilipi 4:19)
7 Ŵerengani Afilipi 4:19. Nge mo tawone kali Yehova watilongozga mwauzimu. Kweni kusazgiyapu pa fundu iyi, asani tigwira ntchitu mwaphamphu Yehova watitiwovya kuti tisaniyi chakurya, vakuvwala kweniso pakugona. (Mate. 6:33; 2 Ate. 3:12) Chinanga kuti mbuheni cha kufipa mtima kuti tisaniyengi wuli vinthu vakukhumbika pa umoyu, kweni Yehova wakhumba cha kuti tifipengi ukongwa mtima. (Mate. 6:25) Chifukwa wuli? Ve viyo chifukwa Awusefwi azakuŵalekapu cha ateŵeti ŵawu akugomezgeka pa nyengu yo akhumbika chovyu. (Mate. 6:8; Ahe. 13:5) Mwaviyo, timugomezgengi ndi mtima wosi asani watitikambiya kuti watiphweriyengi.
8. Kumbi Yehova wangumuchitiyanji Davidi?
8 Tiyeni tiwoni mo Yehova wangumuwovye Davidi. Pa nyengu yo Davidi wathaŵanga Fumu Sauli, Yehova wapaskanga Davidi kweniso anthulumi wo wenga nawu vinthu vo akhumbikiyanga pa umoyu. Davidi wachiŵanaŵaniya mo Yehova wangumuwovye, wangulemba kuti: “Kali ndenga mwana ndipu sonu ndakuwa, kweni ndechendawonepu munthu weyosi murunji wachijowoleka, pamwenga ŵana ŵaki achipempha chakurya.” (Salimo 37:25) Nge Davidi, namwi mutenere kuti mwajiwone mwija mo Yehova wakuwovyiyanipu kweniso mo wawovye ateŵeti ŵaki akugomezgeka kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu.
9. Kumbi Yehova watiŵawovya wuli ŵanthu ŵaki mazuŵa nganu asani kwachitika masoka ngachilengedu? (Wonaniso vithuzi.)
9 Yehova watovya so ŵanthu ŵaki kusaniya vinthu vakukhumbika pa umoyu asani akumana ndi masoka ngachilengedu. Mwakuyeruzgiyapu, mu nyengu ya akutumika, Akhristu wo ajanga muvigaŵa vakupambanapambana angutumiza chovyu kwa abali ndi azichi ŵawu wo akhumbikanga chovyu. (Machi. 11:27-30; Aro. 15:25, 26) Ŵanthu aku Chiuta mazuŵa nganu nawu alongo mtima wakupaska wenuwu. Asani kwachitika masoka ngachilengedu, Yehova wachitiska kuti ateŵeti ŵaki apaski Akhristu anyawu wo akwaskika vinthu vo akhumbikiya nge chakurya, maji, vakuvwala kweniso munkhwala. Abali ndi azichi anyaki agwira ntchitu yakunozga Nyumba za Ufumu kweniso nyumba za abali ndi azichi zo zanangika. Kusazgapu yapa, mwaliŵiliŵi ateŵeti aku Yehova agwiriskiya ntchitu Malemba kuti apembuzgi kweniso kuchiska ŵanthu wo ataya katundu wawu pamwenga wo abali ŵawu atayika pa ngozi zenizi.c
Kumbi Yehova watitipembuzga wuli pa nyengu ya masoka ngachilengedu? (Wonani ndimi 9)e
10-11. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Borys?
10 Chifukwa cha mtima waki wakupaska, Yehova watiŵawovya ŵanthu wo atimusopa cha kuti asaniyengi vinthu vakukhumbikiya. Nasi tiyezga Yehova ndipu titesesa kuwovya ŵanthu wo Mbakaboni cha. (Aga. 6:10) Kanandi venivi vitovya kuti ŵanthu wo atiziŵi umampha kweniso amuziŵi Yehova. Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Borys. Iyu ndi msambizi mura pa sukulu yinyaki ku Ukraine. Chinanga kuti Borys ndi Kaboni waku Yehova cha, iyu wachita nawu vinthu umampha ŵana a pa sukulu yaki wo Mbakaboni aku Yehova ndipu watumbika vo agomezga. Ko wajanga kwati kwayamba nkhondu Borys wanguthaŵiya ku chigaŵa chinyaki ndipu Akaboni aku Yehova angumuwovya. Pati pajumpha nyengu, Borys wanguluta ku Chikumbusu. Asani waŵanaŵaniya vo vingumuchitikiya, Borys wangukamba kuti: “Akaboni aku Yehova angundiwovya ukongwa kweniso angundiphwere. Ndipu nditiŵawonga ukongwa.”
11 Nasi tingayezga Awusefwi akuchanya wo mbalisungu asani titovya ŵanthu wo akhumbika chovyu kwali mbakhristu anyidu pamwenga cha. (Luka 6:31, 36) Tigomezga kuti chanju cho titiŵalongo chiŵawovyengi kuti aje akusambira aku Khristu. (1 Petu. 2:12) Kwali yiwu angasintha nadi pamwenga cha, isi tikondwa ukongwa chifukwa cha kuja ŵanthu akupaska.—Machi. 20:35.
YEHOVA WATITIVIKILIYA
12. Kumbi Yehova watiŵalayizganji ŵanthu ŵaki nge gulu? (Salimo 91:1, 2, 14)
12 Ŵerengani Salimo 91:1, 2, 14. Mazuŵa nganu napu, Yehova walayizga kuti wavikiliyengi ŵanthu ŵaki ku vinthu vo vingananga ubwezi wawu ndi iyu. Iyu wazomerezengi cha kuti Satana watimbanyizi kusopa kwauneneska. (Yoha. 17:15) Ndipu pa nyengu ya “chisuzgu chikulu,” tisimikiza kuti Yehova wazamufiska layizgu laki lakuti wazamuvikiliya ŵanthu ŵaki mwakuliŵavu kweniso mwauzimu.—Chivu. 7:9, 14.
13. Kumbi Yehova watitivikiliya wuli weyosi pakuyija?
13 Kumbi Yehova watitivikiliya wuli weyosi pakuyija? Kuziya mu Malemba, Yehova watitiwovya kuti tipambanisengi pakati pa chamampha ndi chiheni. (Ahe. 5:14) Asani tigwiriskiya ntchitu fundu za mu Mazu ngaku Chiuta, tivikilirika ku vinthu vo vingananga ubwezi widu ndi Yehova kweniso tija ndi umoyu wamampha. (Salimo 91:4) Kusazgapu yapa, Yehova watitivikiliya kuziya mu mpingu. (Yesa. 32:1, 2) Asani ticheza ndi ŵanthu wo atanja Yehova kweniso wo atende fundu zaki, tichiskika ukongwa kweniso vititiwovya kuti tilekengi kuchita vinthu viheni.—Nthanthi 13:20.
14. (a) Ntchifukwa wuli Chiuta watitivikiliya ku masuzgu ngosi cha? (b) Kumbi Chiuta watitisimikiziyanji pa lemba la Salimo 9:10? (Wonaniso mazu ngamumphata.)
14 Mu nyengu ya kali, nyengu zinyaki Yehova waŵavikiliyanga ateŵeti ŵaki kuti aleki kupwetekeka pamwenga kubayika. Kweni ndi nyengu zosi cha po wachitanga venivi. Ve viyo chifukwa nyengu zinyaki “vinthu vamabuchibuchi” vingawiya weyosi. (Waku. 9:11) Kweniso nyengu zinyaki Yehova wazomereza kuti ateŵeti ŵaki atombozgeki mpaka kubayika kuti viziŵiki kuti Satana ngwaboza. (Yobu 2:4-6; Mate. 23:34) Venivi ndivu vichitika so mazuŵa nganu. Chinanga kuti Yehova wangatuzgapu cha masuzgu ngo tikumana nangu, kweni tisimikiza kuti watiŵajowo cha ŵanthu wo atimuyanja.d—Salimo 9:10.
YEHOVA WATITIPEMBUZGA
15. Kumbi Akhristu anyidu, pempheru kweniso Mazu ngaku Chiuta vititipembuzga wuli? (2 Akorinto 1:3, 4)
15 Ŵerengani 2 Akorinto 1:3, 4. Nyengu zinyaki, tituŵa ndi chitima, tifipa mtima kweniso tisuzgika maŵanaŵanu. Panyaki vingachitika kuti sonu mukumana ndi suzgu yinyaki yo yitikuchitiskani kuti mujivwengi kuti mwe mwija kweniso kuti musuzgikengi maŵanaŵanu. Kumbi walipu yo wangavwisa mo muvwiya mumtima? Hinya, Yehova wavwisa. Iyu waziŵa urwirwi wo tituvwa kweniso “watitipembuzga mu mayeseru ngidu ngosi.” Kumbi wachita wuli venivi? Asani tiŵeyere Yehova pa nyengu yo takumana ndi masuzgu, iyu watitipaska “chimangu chaku Chiuta cho chiluska kuziŵa vinthu kosi.” (Afi. 4:6, 7) Tipembuzgika so asani tiŵerenga Mazu Ngaki. Kuziya mu Bayibolu, Yehova watitikambiya kuti watitiyanja, watitisambiza mo tingasankhiya vinthu mwazeru ndipuso watitipaska chilindizga. Kweniso tipembuzgika ukongwa pa maunganu chifukwa tisambira fundu zakuchiska zakutuliya mu Bayibolu ndipuso tisaniyaku abali ndi azichi wo atitichiska ukongwa.
16. Kumbi mwasambiranji pa vo vinguchitikiya Nathan ndi Priscilla?
16 Vo vinguchitikiya Nathan ndi Priscilla wo aja ku United States vilongo ukaboni wakuti Yehova watitipembuzga kweniso kutichiska kuziya mu Mazu ngaki. Mu vyaka vo vajumpha, yiwu anguŵanaŵana kuti akawovyi ku mpingu wo wakhumbikanga apharazgi anandi. Nathan wangukamba kuti: “Takayikiyanga cha kuti Yehova watitumbikengi.” Kweni ŵati afika ŵaka angwamba kutamatama kweniso asuzgikanga kusaniya ndalama. Mwaviyo banja ili linguwere kwawu. Kweni masuzgu ngangumala cha, yiwu asuzgikanga mbwenu kusaniya ndalama. Nathan wangukamba kuti: “Ndajifumbanga kuti, Ntchifukwa wuli Chiuta waleka kutitumbika nge mo taŵanaŵaniyanga? Kumbi ini ndikunanganji?” Kweni pati pajumpha nyengu, Nathan ndi Priscilla anguwamu kuti Chiuta wanguŵajowo cha. Nathan wangukamba so kuti: “Pa nyengu ya masuzgu yeniyi, Bayibolu linguja nge mubwezi widu yo watitiwovya zeru, ndipu latichiskanga kweniso kutilongozga. Mumalu mwakuŵanaŵaniya masuzgu ngo takumananga nangu, taŵikanga maŵanaŵanu ngidu ngosi pa mo Yehova watiwovyiyanga kukunthiyapu masuzgu ngo. Venivi vingutiwovya kusimikiza kuti Yehova wazakutiwovya asani tazikumana ndi masuzgu nganyaki kunthazi.”
17. Kumbi mzichi Helga wangupembuzgika wuli? (Wonaniso chithuzi.)
17 Abali ndi azichi nawu atitipembuzga. Kumbi atitipembuzga wuli? Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Helga yo waja ku Hungary. Kwa vyaka vinandi, iyu wangukumana ndi masuzgu ngakupambanapambana ngo nganguchitiska kuti wamali zeru kweniso wajivwengi kuti ngwambula kukhumbika. Asani wakumbuka, iyu watijiwone yija mo Yehova wamupembuzganga kuziya mwa abali ndi azichi. Iyu wangulemba kuti: “Nyengu zosi Yehova wandiwovyanga asani ndalopwa chifukwa cha ntchitu yo ndagwiranga, kuphwere mwana wangu yo watamanga kweniso chifukwa cha mayeseru nganyaki ngo ndakumananga nangu. Pa vyaka 30 vo vajumpha, palivi zuŵa chinanga ndimoza lo Yehova wakutondekapu kufiska layizgu laki lakuti wandipembuzgengi. Iyu wandichiskanga kuziya mu ndemanga kweniso mazu ngakuchiska nga abali ndi azichi. Yiwu anditumiziyanga mameseji, timakhadi ndipuso andichiskanga. Kanandi yiwu atumizanga vinthu venivi pa nyengu chayiyu yo ndakhumbikanga kuchiskika.”
Kumbi Yehova wangakugwiriskiyani wuli ntchitu kuti wapembuzgi ŵanthu anyaki? (Wonani ndimi 17)
18. Kumbi tingaŵapembuzga wuli anyidu?
18 Nasi tingapembuzga anyidu nge mo Chiuta wachitiya. Kumbi tingachita wuli venivi? Titenere kuŵavwisiya asani akonkhoska masuzgu ngawu, kuŵachiska ndi mazu ngamampha kweniso kuŵawovya asani akhumbika chovyu. (Nthanthi 3:27) Titenere kupembuzga ŵanthu wosi wo asuzgika kusazgapu wo aleka kuteŵete Chiuta. Asani mubali wawu watayika, atama pamwenga afipa mtima titenere kuŵayende, kuŵavwisiya kweniso kuŵachiska ndi Malemba. Asani tichita vinthu nge Yehova yo ndi “Chiuta wakupembuzga ukongwa,” tingawovya Akhristu anyidu kukunthiyapu masuzgu ngo akumana nangu kweniso tingawovya ŵanthu wo Mbakaboni cha kuti aje ndi mtima wakukhumba kusambira uneneska.—Mate. 5:16.
YEHOVA WATITIWOVYA NYENGU ZOSI
19. Kumbi Yehova watitichitiyanji, nanga tingamuyezga wuli?
19 Yehova watimufipiya mtima ukongwa mteŵeti waki weyosi. Iyu watitijowo cha asani tikumana ndi masuzgu. Yehova wasamaliya ateŵeti ŵaki akugomezgeka nge mo mpapi wasamaliya mwana waki. Iyu watitilongozga, watitipaska vo tikhumbikiya, watitivikiliya kweniso watitipembuzga. Asani nasi titovya kweniso kuchiska anyidu pa nyengu yo akumana ndi masuzgu, ndikuti tiyezga Awusefwi akuchanya wo atitiyanja. Kwali tingakumana ndi masuzgu wuli pa umoyu widu tingakayikiyanga cha kuti Yehova we nasi. Ndipu iyu wakutilayizga kuti: “Ungawopanga cha, pakuti nde nawi.” (Yesa. 41:10) Fundu iyi yititichiska ukongwa. Kukamba uneneska, te tija nadi cha!
SUMU 100 Alondiyeni Umampha
a Wonani nkhani ya mutu wakuti “Musankhengi Vakuchita Vo Vingatumbika Chiuta” mu Chigongwi cha Mlinda cha April 15, 2011.
b Wonani nkhani ya mutu wakuti “Lutirizgani Kuvwiya Ulongozgi Waku Yehova” mu Chigongwi cha Mlinda cha February 2024 ndimi 11-14.
c Mungasaniya zinyaki mwa nkhani zenizi pa jw.org asani mungalemba mazu ngakuti “kovya pa masoka” mu kabokosi kakufufuziya.
d Wonani nkhani ya mutu wakuti “Vo Akuŵerenga Afumba” mu Chigongwi cha Mlinda cha February 2017.
e CHITHUZI: Abali a ku Malawi alonde chovyu kweniso achiskika mwauzimu pavuli pakuti akumana ndi masoka ngachilengedu.