Kumbi Fundu za mu Bayibolu zo Mungwamba Kusambira Zingakuwovyani Wuli?

1. Kumbi uneneska wa mu Bayibolu wo mungusambira pakwamba ungukuwovyani wuli?

FUNDU za mu Bayibolu zo tingwamba kusambira zingutiwovya ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, tati taziŵa kuti zina laku Chiuta ndi Yehova, vingutiwovya kuti tije nayu pa ubwezi. (Yesa. 42:8) Kweniso tati tasambira uneneska wa vo vichitika asani munthu wafwa, tinguleka kufipa mtima kuti abali ŵidu wo akutayika asuzgika. (Waku. 9:10) Ndipu tati taziŵa so vakukwaskana ndi layizgu laku Chiuta la Paradayisu, tinguleka kufipa mtima ndi vo vichitikengi kunthazi. Venivi vingutiwovya kusimikiza kuti tazamuja ndi umoyu kwamuyaya, mumalu mwakuja kwa vyaka 70 pamwenga 80 pe.—Salimo 37:29; 90:10.

2. Kumbi lemba la 2 Peturo 1:​12, 13 lilongo wuli kuti Akhristu akukhwima nawu angayanduwa ndi fundu za mu Malemba zo munthu watamba kusambira?

² Titenere cha kuwona kuti fundu za mu Bayibolu zo tingwamba kusambira zambula kukhumbika viŵi. Mwakuyeruzgiyapu, wakutumika Peturo wangulembe kalata yaki yachiŵi Akhristu wo ŵenga “akujalikiskika mu uneneska” kuti waŵakumbusi fundu zinyaki zo yiwu angusambira pakwamba. (Ŵerengani 2 Peturo 1:​12, 13.) Iyu wanguŵalembe kalata yeniyi chifukwa chakuti pa nyengu iyi, mu mpingu mwenga ŵanthu aheni kweniso asambizi aboza wo atingi alandizgengi abali. (2 Petu. 2:​1-3) Peturo wakhumbanga kuchiska abali kuti aleki kulandizgika ndi ŵanthu ŵenaŵa. Fundu za mukalata yaki zatingi ziŵawovyengi kuti alutirizgi kuja akugomezgeka mpaka pakumaliya.

3. Konkhoskani chakuyeruzgiyapu cho chilongo kuti Akhristu wosi angalutirizga kuŵanaŵaniya fundu za mu Bayibolu zo munthu wasambira pakwamba.

³ Chinanga kuti tateŵete Yehova kwa vyaka vinandi, kweni tingayanduwa mbwenu ndi fundu za mu Bayibolu zo tingwamba kusambira. Mwakuyeruzgiyapu, ama wo ŵe ndi lusu lakubika kweniso mwana wawu yo wasambira ŵaka kubika, angagwiriskiya ntchitu vipangizu vakuyanana pakubika. Kweni chifukwa chakuti aziŵa vinandi, ama angagwiriskiya ntchitu vipangizu venivo kuti abiki vakurya vakunowa ndipuso vakupambanapambana. Mwakuyanana ŵaka, munthu yo wateŵete Yehova kwa nyengu yitali, wangasambirapu vinthu vinandi pa fundu za mu Bayibolu zo munthu watamba kusambira. Kweni venivi vingachitika cha ndi munthu yo wayamba ŵaka sonu kusambira Bayibolu. Kutuliya po tikubatizikiya, vinthu pa umoyu widu kweniso vo tichita pakuteŵete Yehova vaja vichisintha. Mwaviyo, asani tiŵanaŵaniya fundu zo tingwamba kusambira, tingasambirapu vinthu vinandi vasonu vo tingavigwiriskiya ntchitu mwakukoliyana ndi mo vinthu viliri pa umoyu widu. Tiyeni tiwoni vo Mkhristu wakukhwima mwauzimu wangasambirapu pa fundu zitatu za mu Bayibolu zo munthu wasambira pakwamba.

YEHOVA NDI MLENGI

4. Kumbi kuziŵa kuti Yehova ndi Mlengi kutitiwovya wuli?

⁴ Tiziŵa kuti charu chapasi kweniso vamoyu vosi vikulengeka ndi Mlengi wanthazi zosi kweniso yo we ndi zeru ukongwa. Bayibolu likamba kuti: “Chiuta ndiyu wakuzenga vinthu vosi.” (Ahe. 3:4) Kweni pe vinthu vinandi vo tingasambirapu pa fundu yeniyi. Chakwamba, iyu watitiziŵa umampha ukongwa chifukwa chakuti ndiyu wakutilenga. Chachiŵi, iyu watitiphwere ukongwa ndipuso waziŵa umampha vo tingachita kuti vinthu vitiyende umampha. Mwaviyo, kuziŵa fundu yakuti Yehova ndi Mlengi kwatiwovya kuti tisinthi maumoyu ngidu pakuti tiziŵa chifukwa cho wakutilenge.

5. Kumbi ndi fundu niyi yo yingatiwovya kuja akujiyuyuwa? (Yesaya 45:​9-12)

⁵ Kuziŵa fundu yakuti Yehova ndi Mlengi, kutitiwovya kuja akujiyuyuwa. Mwakuyeruzgiyapu, nyengu yinyaki Yobu wangukamba vinthu viheni vakukwaskana ndi Yehova. Yobu wanguluwa cho chenga chakukhumbika ukongwa ndipu wajiŵanaŵaniyanga ukongwa kweniso wakhumbanga kulongo kuti ndi murunji. Kweni Yehova wangumukumbuska kuti Iyu ndi Mlengi wanthazizosi. (Yobu 38:​1-4) Venivi vinguwovya Yobu kuziŵa kuti vo Yehova wachita vapachanya ukongwa kuluska zeru za ŵanthu. Ndichu chifukwa chaki pati pajumpha nyengu mchimi Yesaya wangulemba kuti: “Kumbi dongu lingakambiya Wakuwumba kuti: ‘Kumbi upanganji?’”—Ŵerengani Yesaya 45:​9-12.

6. Kumbi mphanyengu niyi po munthu wakhumbika ukongwa kujikumbusa kuti Mlengi ngwazeru kweniso ngwanthazi? (Wonaniso vithuzi.)

⁶ Asani munthu wateŵete Yehova kwa nyengu yitali, wangayamba kujithemba mumalu mwakuthemba ukongwa Yehova ndipuso ulongozgi wakutuliya mu Bayibolu. (Yobu 37:​23, 24) Kweni kumbi ntchinthu wuli cho chingachitika asani munthu wangaŵanaŵaniya ukongwa zeru kweniso nthazi zo Mlengi we nazu? (Yesa. 40:22; 55:​8, 9) Kukumbuka fundu yeniyi kungamuwovya kuti wajiyuyuwengi ndi kwende maŵanaŵanu ngaku Yehova.

7. Kumbi Rahela wanguchitanji kuti wakoliyani ndi kusintha mu gulu laku Yehova?

⁷ Rahela yo waja ku Slovenia wanguwona kuti kuŵanaŵaniya fundu yakuti Yehova ndi Mlengi kungumuwovya kuti wakoliyanengi ndi kusintha ko kuchitika mugulu laku Yehova. Iyu wangukamba kuti: “Nyengu zinyaki vandisuzganga kuti ndikoliyanengi ndi vo abali wo alongozga asankha. Mwakuyeruzgiyapu, chinanga kuti ndinguwonere Lipoti la Nambala 8 la Wupu Wakulongozga la 2023, kweni ndinguzizwa ukongwa kuwona mubali yo we ndi mwembi wachikamba nkhani. Mwaviyo, ndingupemphera kwaku Yehova kuti wandiwovyi kuti ndikoliyani ndi kusintha kwenuku.” Rahela wanguziŵa kuti Yehova yo ndi Mlengi wakuchanya ndi charu chapasi, waziŵa mo wangalongozge umampha gulu laki. Asani musuzgika kuvwisa fundu zasonu pamwenga kukoliyana ndi ulongozgi wasonu, kukumbuka kuti Yehova ndi Mlengi wanthazi kweniso wazeru kungakuwovyani kuti mukoliyani ndi kusintha ko.—Aro. 11:​33-36.

CHIFUKWA CHO CHIUTA WAZOMEREZE KUTI TISUZGIKENGI

8. Kumbi kuziŵa chifukwa cho Chiuta wazomereze kuti taŵanthu tisuzgikengi kutitiwovya wuli?

⁸ Ntchifukwa wuli Chiuta wazomereza kuti taŵanthu tisuzgikengi? Ŵanthu anyaki wo aleka kuziŵa kumuka kwa fumbu lenili akwiyiya Chiuta kweniso agomezga kuti iyu kulivi. (Nthanthi 19:3) Mwakupambana ndi ŵanthu ŵenaŵa, yimwi mukusambira kuti ndi Yehova cha yo wachitiska masuzgu. Kweni ŵanthu asuzgika chifukwa cha kuleka kufikapu ndipuso ubudi wo tikutole kwaku Adamu. Mukusambira so kuti chifukwa chakuti Yehova wazikira nasi, vawovya kuti ŵanthu mamiliyoni nganandi amuziŵi kweniso aziŵi mo wazamumalisiya masuzgu. (2 Petu. 3:​9, 15) Kuziŵa fundu zenizi kutitiwovya kuti tilekengi kukayikiya kuti iyu watitiyanja kweniso kwatiwovya kuti tije nayu pa ubwezi.

9. Kumbi mphavakuchitika nivi po tikhumbikiya kuŵanaŵaniya vifukwa vo Yehova wazomereze kuti tisuzgikengi?

⁹ Tikhumbika kuja akuzikira po tilindizga Yehova kuti wamalisi masuzgu. Kweni nyengu zinyaki tingawona nge kuti Yehova waswera kumalisa masuzgu asani munthu yo titimuyanja watayika, tikumana ndi masuzgu nganyaki kweniso asani ŵanthu anyaki atichitiya pamwenga achitiya mubali widu vinthu mwambula urunji. (Haba. 1:​2, 3) Asani vaŵa viyo, tingachita umampha kuŵanaŵaniya vifukwa vo Yehova wazomereze kuti ŵanthu arunji nawu asuzgikengi.a (Salimo 34:19) Tingaŵanaŵaniya so vo Yehova wakhumba kuzichita kuti wazimalisi masuzgu ngosi.

10. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya Anne kukunthiyapu anyina ŵati atayika?

¹⁰ Kuziŵa chifukwa cho Chiuta wazomereze kuti tisuzgikengi, kungatiwovya kuti tikunthiyengepu asani tikumana ndi masuzgu. Anne yo waja pa chirwa cha Mayotte, cho che pa Indian Ocean, wangukamba kuti: “Ama ŵati atayika ndenga ndi chitima ukongwa. Chinanga kuti vyaka vajumphapu veche kundiŵaŵa mumtima. Kweni kaŵikaŵi nditijikumbusa kuti ndi Yehova cha yo wachitiska masuzgu. Iyu wakhumbisiska kuti wazimalisi masuzgu ngosi kweniso kuti waziyusi abali ŵidu wo akutayika. Kuŵanaŵaniya uneneska wa mu Bayibolu wenuwu kwandiwovya kuti ndije ndi chimangu chamumtima.”

11. Kumbi kuziŵa vifukwa vo Yehova wazomereze kuti tisuzgikengi kutitiwovya wuli kuti tilutirizgi kupharazga?

¹¹ Kuziŵa chifukwa cho Chiuta wazomereze kuti tisuzgikengi kungatichiska kuti tilutirizgi kupharazga. Peturo wangukonkhoska kuti Yehova wazikira chifukwa chakuti wakhumba kuti ŵanthu alapi kweniso kuti azitaskiki. Ndipu wangukamba so vo isi titenere kuchita. Iyu wanguti: “Ŵanaŵaniyani mtundu wa munthu yo mutenere kuŵa. Mutenere kuŵa ndi nkharu yakupaturika kweniso muchitengi vinthu vakulongo kuti mwe akujipereka kwaku Chiuta.” (2 Petu. 3:11) Nthowa yimoza yo tingalongore kuti te “akujipereka kwaku Chiuta” nkhugwiraku ntchitu yakupharazga. Nge Awusefwi akuchanya, nasi titanja ŵanthu. Ndipu tikhumba kuti nawu azije mucharu chifya chaku Chiuta mo mwazamuja urunji. Mwaviyo, kuzikira kwaku Yehova kutovya ŵanthu a muchigaŵa chinu kuti nawu ayambi kusopa Yehova. Ndi mwaŵi wapade ukongwa kugwira ntchitu limoza ndi Chiuta kweniso kovya ŵanthu anandi kuti asambiri vakukwaskana ndi iyu umaliru wechendazi!—1 Akori. 3:9.

TIJA MU “MAZUŴA NGAKUMALIYA”

12. Kumbi kusambira fundu yakuti tija mu “mazuŵa ngakumaliya” kutitiwovya wuli?

¹² Bayibolu likukonkhoske limu mijalidu yo ŵanthu ŵe nayu mu ‘mazuŵa nganu ngakumaliya.’ (2 Timo. 3:​1-5) Asani tiwona mo ŵanthu achitiya vinthu mazuŵa nganu, vilongore limu kuti vo Bayibolu likukambiya limu vifiskika. Ndipu tiwona kuti mijalidu yawu yihenekeheneke. Venivi vititisimikiziya kuti Mazu ngaku Chiuta ngakuthembeka.—2 Timo. 3:​13-15.

13. Kumbi tingajifumba mafumbu nanga pavuli pakuŵanaŵaniya ntharika yaku Yesu yo ye pa Luka 12:​15-21?

¹³ Kukumbuka kuti tija mu mazuŵa ngakumaliya kungatiwovya kuti tiŵikengi maŵanaŵanu ngidu pa vinthu vakukhumbika ukongwa. Tiyeni tiwoni vo tingasambira pa ntharika yo Yesu wangukamba yo ye pa Luka 12:​15-21. (Ŵerengani.) Ntchifukwa wuli munthu wakukhupuka wangukambika kuti wenga “wakupusa”? Kumbi chenga chifukwa chakuti wenga ndi chuma chinandi? Awa, kweni chenga chifukwa chakuti waŵikanga vinthu vambula kukhumbika pa malu ngakwamba. Iyu wangusunga “chuma kweni [wenga] mukavu kwaku Chiuta.” Kuchita viyo kwenga kwambula kwenere chifukwa wanguja ndi nyengu yimanavi yakujaliya ndi umoyu. Kumbukani kuti Chiuta wangukambiya munthu mwenuyu kuti: “Usiku weniwunu umoyu waku awukhumbengi.” Mazuŵa nganu napu, po umaliru we pafupi ukongwa, tijifumbengi kuti: ‘Kumbi vo ndichita vilongo kuti ndiŵika maŵanaŵanu ngangu pa vinthu vakukhumbika ukongwa? Kumbi ŵana ŵangu nditiŵachiska kuti aje ndi vilatu wuli? Kumbi ndigwiriskiya ntchitu nthazi zangu, nyengu kweniso ndalama kuti ndikhupuki mucharu ichi pamwenga nditesesa kuja pa ubwezi wakukho ndi Chiuta?’

14. Mwakukoliyana ndi vo vinguchitikiya Miki, ntchifukwa wuli mbumampha kukumbuka fundu yakuti tija mu mazuŵa ngakumaliya?

¹⁴ Asani tikumbuka kuti tija mu mazuŵa ngakumaliya, tingasintha mo tiwone vinthu. Venivi ndivu vinguchitikiya mzichi munyaki zina laki Miki. Iyu wangukamba kuti: “Ndati ndamaliza sukulu ndakhumbanga kuchisambira vakukwaskana ndi vinyama kuyunivesite. Kweni ndakhumbanga so kuchita upayiniya wanyengu zosi ndipuso kuchiteŵete ko kukhumbika apharazgi anandi. Mabwezi ngangu ngangundichiska kuti ndiŵanaŵaniyi mwakuphwere asani ndazamufiska kugwira ntchitu yo ndapenjanga kweniso kuchita upayiniya pa nyengu yimoza. Yiwu angundikumbusa kuti umaliru wa charu ichi we pafupi ukongwa. Kweni mucharu chifya ndazamusambira vakukwaskana ndi vinyama kwamuyaya. Mwaviyo, ndingupanga kosi yantchitu yamanja yo ndingusambira kwa kanyengu kamanavi. Venivi vingundiwovya kuti ndisaniyi ntchitu yo yandiwovyanga kuti ndichitengi upayiniya ndipu pavuli paki ndingusamiya ku Ecuador ko kwakhumbikanga apharazgi anandi.” Pasonu panu, Miki ndi mulumu waki achita uteŵeti wakuwonere dera mucharu chenichi.

15. Kumbi nkhani yaku Yakobe yititiwovya wuli kuti tileki kuwere vuli kupharazgiya ŵanthu wo aleka kuvwisiya uthenga wamampha? (Wonaniso vithuzi.)

¹⁵ Tingagongowanga cha asani pakwamba ŵanthu akana kuvwisiya uthenga widu. Ve viyo chifukwa ŵanthu angasintha. Kumbukani nkhani yaku Yakobe mvurwa waku Yesu. Iyu wangumuwona Yesu wachikuwa, mauchimi ngakukwaskana ndi Mesiya ngachifiskika paku Yesu kweniso wachichita vakuziziswa. Iyu wangumuwona so wachisambiza mwalusu kuphara munthu weyosi. Kweni pa nyengu yosi iyi, iyu wenga wakusambira waku Yesu cha. Yakobe wanguzija wakusambira waku Yesu pavuli pakuti Yesu wayuskika. Ndipu Yakobe wanguzija Mkhristu waphamphu ukongwa!b (Yoha. 7:5; Aga. 2:9) Mwaviyo mungagongowanga cha kupharazgiya abali ŵinu wo akhumba cha kusambira pamwenga kuweriyaku so ku ŵanthu wo angukana kuvwisiya uthenga wamampha wa Ufumu. Kumbukani kuti tija mu mazuŵa ngakumaliya. Mwaviyo ntchitu yakupharazga yikhumbika kugwirika mwaliŵi. Vo mungaŵakambiya pasonu panu vingaziŵawovya kuti asinthi munthazi, akhumba asani chisuzgu chikulu chaziyamba.c

MUGWIRISKIYENGI NTCHITU FUNDU ZO YEHOVA WATITIKUMBUSA

16. Kumbi tiyanduwa wuli ndi fundu zo Yehova watitikumbusa? (Wonaniso bokosi lakuti “Musambizengi Anyinu Mwalusu Fundu Zenizi.”)

¹⁶ Chakurya chauzimu chinyaki cho tilonde, gulu lidu lilembe ŵanthu wo aziŵa vinthu vimanavi ukongwa vakukwaskana ndi Bayibolu. Mwakuyeruzgiyapu, nkhani zachisanisani zo zikambika sabata yeyosi, nkhani kweniso mavidiyo nganyaki ngo ngasanirika pa jw.org ndipuso magazini ngakugaŵiya ngalembeke ŵanthu wo mbakaboni cha. Chinanga kuti ve viyo, nasi tiyanduwa ndi fundu zenizi zo Yehova watitikumbusa. Fundu izi zititiwovya kuti timuyanjengi ukongwa Yehova, tingagomezgengi ukongwa Mazu ngaki kweniso kuti tisambizengi ŵanthu mwalusu fundu zenizi.—Salimo 19:7.

17. Kumbi mphavakuchitika nivi po mukhumbika kukumbuka fundu za mu Bayibolu zo mungwamba kusambira?

¹⁷ Nge Akaboni aku Yehova tikondwa ukongwa asani gulu lidu lasintha mo tavwiyanga fundu yinyaki ya mu Bayibolu. Chinanga kuti ve viyo, fundu za mu Bayibolu zo tingwamba kusambira, nazu titiziwona kuti zakuzirwa ukongwa chifukwa ndizu zingutiwovya kuti tisambiri uneneska. Mwakuyeruzgiyapu, asani tayamba kuwona kuti maŵanaŵanu ngidu ngakuzirwa ukongwa ndipu tikayikiya ulongozgi wo gulu laku Yehova lititipaska, mwakujiyuyuwa tikumbukengi kuti Yehova yo ndi Mlengi wanthazi zosi kweniso wazeru ukongwa ndiyu walongozga gulu ili. Asani isi pamwenga mubali widu wakumana ndi suzgu yinyaki, kukumbuka chifukwa cho Yehova wazomereze kuti taŵanthu tisuzgikengi kungatiwovya kuti tizikirengi. Kweniso asani tipenja kusankha mo tingagwiriskiya ntchitu nyengu yidu kweniso vinthu vinyaki pa umoyu widu, tikumbukengi kuti tija mu mazuŵa ngakumaliya ndipu nyengu yo yajaku njimana. Mwaviyo, tigwiriskiyengi ntchitu mwazeru fundu zo Yehova watitikumbusa kuti tilutirizgi kuchiskika, kuja ndi chivwanu chakukho kweniso kusankha vinthu mwazeru.