‘Sambirani Chisisi’ cha Vo Mungachita Kuti Mukhorwengi ndi Vo Mwe Navu

1. Kumbi kukhorwa ndi vo te navu kung’anamuwanji, nanga kung’anamuwanji cha?

KUMBI mukhorwa ndi vo mwe navu? Munthu yo wakhorwa, wakondwa kweniso waja ndi chimangu chamumtima chifukwa chakuti waŵika maŵanaŵanu ngaki ngosi pa vitumbiku vo we navu. Iyu waguŵa cha pamwenga kukwiya chifukwa cha vinthu vo walivi. Chinanga kuti ve viyo, munthu yo wakhorwa walutirizga mbwenu kusaniya nthowa zinyaki kuti wachiti vinandi pakuteŵete Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, nkhunanga cha asani Mkhristu wakhumba kusazgiyaku uteŵeti waki. (Aro. 12:1; 1 Timo. 3:1) Kweni iyu waleka cha kukondwa asani waleka kupaskika uteŵeti wo wakhumba pa nyengu yo iyu wakhazanga.

2. Ntchifukwa wuli kuleka kukhorwa ndi vo te navu nkhwakofya?

² Ŵanthu wo aleka kukhorwa ndi vo ŵe navu angakumana ndi masuzgu ngakulu. Ve viyo chifukwa yiwu agwira ntchitu kwa nyengu yitali kuti asaniyi vinthu vakuliŵavu, chinanga kuti vinthu vo vakukhumbika viŵi cha. Ndipu vachitima kuti Akhristu anyaki atuba ndalama kweniso vinthu vinyaki vo ativikhumbira. Pakujigowoke angakamba kuti: ‘Ichi chiyenere ini,’ ‘Chinthu ichi ndaja ndichichipenja kwa nyengu yitali,’ pamwenga ‘Ndingato ndalama izi, ndipu ndiweziyengepu nyengu yinyaki.’ Kweni Yehova watinkhana ndi kuba kwa mtundu wewosi kweniso kuba kunyozesa zina laki. (Nthanthi 30:9) Akhristu anyaki aguŵa ukongwa asani aleka kupaskika uteŵeti pamwenga udindu wo akhumba mwakuti afika mpaka pakuleke limu kuteŵete Yehova. (Aga. 6:9) Ntchifukwa wuli mteŵeti wakujipereka waku Yehova wangafika mpaka pakuchita venivi? Suzgu lingaŵa lakuti, munthu yo wanguleka kukhorwa ndi vo we navu.

3. Kumbi tisambiranji pa lemba la Afilipi 4:​11, 12?

³ Tosi tingafiska kuja ndi mtima wakukhorwa ndi vo te navu. Ve viyo chifukwa wakutumika Paulo nayu ‘wangusambira kukhorwa ndi vo wenga navu mwemosi mo vinthu venge pa umoyu waki.’ (Ŵerengani Afilipi 4:​11, 12.) Iyu wangulemba mazu ngenanga pa nyengu yo wenga mujeri. Chinanga kuti venga viyo, wangulekapu cha kukondwa. Iyu ‘wangusambira chisisi’ cha vo wangachita kuti wakhorwengi ndi vo wenga navu. Asani tisuzgika kukhorwa ndi vo te navu, vo Paulo wangulemba kweniso vo wangukumana navu pa umoyu vingatiwovya kuziŵa kuti nasi tingafiska kuja ndi mtima wakukhorwa. Kweni tingakhazanga kuti venivi vichitikengi vija cha. Mumalu mwaki, titenere kusambira kuja ndi mtima wakukhorwa. Kumbi tingachita wuli venivi? Tiyeni tikambiskani mijalidu yo yingatiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu.

MUWONGENGI

4. Kumbi kuja ndi mtima wakuwonga kungatiwovya wuli kuti tikhorwengi ndi vo te navu? (1 Atesalonika 5:18)

⁴ Munthu yo we ndi mtima wakuwonga kanandi wakhorwa ndi vo we navu. (Ŵerengani 1 Atesalonika 5:18.) Mwakuyeruzgiyapu, asani tiwonga ndi mtima wosi vinthu vakukhumbika ukongwa vo te navu, vititiwovya kuti tilekengi kuŵanaŵaniya ukongwa vinthu vo tilivi. Ndipu asani tiwonga mwaŵi wa uteŵeti wewosi wo tenawu pasonu panu, vititiwovya kuti tiŵikengi maŵanaŵanu ngidu pa uteŵeti wo tichita, mumalu mwakukhumba kupaskika uteŵeti unyaki wasonu. Ndichu chifukwa chaki Malemba ngatitichiska kuti tiwongengi asani tipemphera kwaku Yehova! Kuja ndi mtima wakuwonga kutitiwovya kuti tije ndi “chimangu chaku Chiuta cho chiluska kuziŵa vinthu kosi.”—Afi. 4:​6, 7.

5. Kumbi Ayisirayeli akhumbikanga kuja ndi mtima wakuwonga pa vifukwa wuli? (Wonaniso chithuzi.)

⁵ Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya Ayisirayeli. Maulendu nganandiku, yiwu adinginyikiyanga Yehova kuti ŵengavi chakurya cho aryanga ku Ijipiti. (Nume. 11:​4-6) Mbuneneska kuti umoyu wa muchipululu wenga wakusuzga. Kumbi ntchinthu wuli cho chatingi chiŵawovyengi kuti akhorwengi ndi vinthu vo ŵenga navu? Yiwu akhumbikanga kukumbuka kweniso kuwonga vinthu vosi vo Yehova wanguŵachitiya. Ku Ijipiti, yiwu ŵenga akapolu wo asuzgikanga ukongwa ndipu Yehova wanguwisiya Ayijipiti milili 10. Pavuli paki ŵati afwatulika, Ayisirayeli “anguto vinthu vinandi va Ayijipiti.” Yiwu anguto vinthu vasiliva, vagolidi kweniso vakuvwala. (Eki. 12:​35, 36) Ndipu pa nyengu yo Ayisirayeli awonekanga kuti ŵengavi kwakuselere ŵati afika pa Nyanja Yiyera, Yehova wangugaŵa nyanja mwakuziziswa. Kweniso pa nyengu yo ayendanga muchipululu, Yehova waŵapaskanga mana zuŵa lelosi. Sonu ntchifukwa wuli Ayisirayeli adinginyikanga pa nkhani ya chakurya? Chenga chifukwa chakuti asoŵanga chakurya cha. Kweni kuleka kuwonga vinthu vo Yehova waŵapaskanga ndiku kunguŵachitiska kuti alekengi kukhorwa ndi vinthu vo ŵenga navu kali.

6. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingatiwovya kuti tiwongengi?

⁶ Kumbi mungachita wuli kuti muwongengi? Chakwamba, zuŵa lelosi muŵanaŵaniyengi vinthu vamampha vo vitikuchitikiyani. Mungalemba vinthu viŵi pamwenga vitatu vo muwonga pa zuŵa lo. (Chite. 3:​22, 23) Chachiŵi, mulongongi mtima wakuwonga. Muyambengi ndimwi kuwonga anyinu pa vinthu vamampha vo atikuchitiyani. Ndipu kuluska vosi, muwongengi Yehova nyengu zosi. (Salimo 75:1) Chachitatu, muyanjanengi ndi ŵanthu wo ŵe ndi mtima wakuwonga. Asani anyidu ŵe ndi mtima wambula kuwonga pamwenga ajaliya ŵaka kudinginyika, nasi tingatoliyaku. Kweni asani ŵe ndi mtima wakuwonga, nasi tingatole mtima wakuwonga. (Doto. 1:​26-28; 2 Timo. 3:​1, 2, 5) Asani nyengu zosi tilongo mtima wakuwonga, vititiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu.

7. Kumbi Aci wanguchita wuli kuti waje ndi mtima wakuwonga, nanga ntchinthu wuli cho chinguchitika?

⁷ Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya mzichi Aci yo waja ku Indonesia. Iyu wangukamba kuti: “Pa nyengu ya mulili wa COVID-19, ndingwamba kuyeruzgiya mo vinthu venge pa umoyu wangu ndi mo venge pa umoyu wa Akhristu anyangu. Venivi vinguchitiska kuti ndilekengi kukhorwa ndi vinthu vo ndenga navu.” (Aga. 6:4) Kumbi ntchinthu wuli cho chingumuwovya kuti wasinthi mo waŵanaŵaniyanga? Aci wangukamba kuti: “Ndingwamba kuŵanaŵaniya vitumbiku vo ndasaniyanga zuŵa lelosi kweniso vinthu vamampha vo vandichitikiyanga chifukwa chakuja mugulu laku Yehova. Pavuli paki, ndawonganga Yehova chifukwa cha vinthu vo. Venivi vingundiwovya kuti ndikhorwengi.” Asani mukondwa cha chifukwa cha mo vinthu viliri pa umoyu winu, mungachita umampha kuchita vo Aci wanguchita kuti muje ndi mtima wakuwonga.

MUJIYUYUWENGI

8. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitikiya Baruki?

⁸ Baruki yo wenga mlembi wa mchimi Yeremiya, wanguleka kukhorwa ndi mo vinthu venge pa umoyu waki. Iyu wachitanga uteŵeti wakusuzga. Wawovyanga Yeremiya kupereka uthenga wacheruzgu kwa Ayisirayeli wo ŵenga ndi mtima wambula kuwonga. Kweni nyengu yinyaki, Baruki wanguleka kuŵika maŵanaŵanu ngaki pa vo Yehova wakhumbanga kuti wachiti. Mumalu mwaki, iyu wangwamba kuŵanaŵaniya ukongwa vo mtima waki wakhumbanga. Kuziya mwaku Yeremiya, Yehova wangukambiya Baruki kuti: “Utijipenje vinthu vikulu. Leka kupenja vinthu venivi.” (Yere. 45:​3-5) Yapa, tingakamba kuti Yehova wakambiyanga Baruki kuti: “Ukhorwengi ndi mo vinthu viliri pa umoyu waku.” Baruki wanguvwiya ulongozgi wo wangupaskika ndipu wangulutirizga kuja pa ubwezi wakukho ndi Yehova.

9. Mwakukoliyana ndi lemba la 1 Akorinto 4:​6, 7, kumbi kujiyuyuwa kungatiwovya kuziŵanji? (Wonaniso vithuzi.)

⁹ Nyengu zinyaki Mkhristu wangawona kuti iyu ngwakwenere kupaskika uteŵeti unyaki. Wangaŵanaŵana viyo panyaki chifukwa chakuti we ndi lusu, walimbikiya ntchitu pamwenga wateŵete Yehova kwa vyaka vinandi. Kweni ŵanthu anyaki ndiwu angapaskika uteŵeti wo iyu watiwukhumba ukongwa. Kumbi ntchinthu wuli cho chingamuwovya kuti waleki kuguŵa asani venivi vachitika? Kuŵanaŵaniya vo wakutumika Paulo wakulemba pa 1 Akorinto 4:​6, 7 kungamuwovya ukongwa. (Ŵerengani.) Uteŵeti wewosi wo tingapaskika pamwenga lusu lelosi lo tingaŵa nalu vituliya kwaku Yehova. Iyu watitipaska vinthu venivi chifukwa chakuti te apade kuphara anyidu cha. Kweni watitipaska chifukwa cha wezi waki ukulu.—Aro. 12:​3, 6; Aefe. 2:​8, 9.

10. Kumbi tingachita wuli kuti tije akujiyuyuwa?

¹⁰ Kuŵanaŵaniya ukongwa chakuwoniyapu chaku Yesu kweniso kuyesesa kumuyezga, kungatiwovya kuti tije akujiyuyuwa. Yesu wangusambisa maphazi nga akutumika ŵaki chinanga kuti waziŵanga kuti wenga Mwana waku Chiuta kweniso wenga ndi udindu wapade. Wakutumika Yohane wangulemba kuti: “Yesu waziŵanga kuti Awisi apereka vinthu vosi mu manja mwaki ndipuso kuti wakuza kutuliya kwaku Chiuta kweniso kuti walutengi kwaku Chiuta, . . . [kweni] wangwamba kusambisa maphazi nga akusambira ŵaki.” (Yoha. 13:​3-5) Yesu watingi wajiwonengi kuti iyu ndiyu wakwenere kusambisika maphazi ndi akutumika ŵaki. Kweni ndimu venge cha. Iyu wanguŵanaŵanapu cha kuti pakuti wenga Mwana waku Chiuta, wakhumbika kuja ndi nyumba yapachanya, ndalama zinandi pamwenga umoyu wapachanya. (Luka 9:58) Mumalu mwaki, Yesu wenga wakujiyuyuwa ndipu wakhorwanga ndi vo wenga navu. Iyu wakutisiliya chakuwoniyapu chamampha ukongwa.—Yoha. 13:15.

11. Kumbi kujiyuyuwa kutimuwovya wuli Dennis kuti wakhorwengi?

¹¹ Mubali munyaki wa ku Netherlands zina laki Dennis wayesesa kuti waje wakujiyuyuwa nge Yesu chinanga kuti ntchipusu cha kuchita viyo. Iyu wangukamba kuti: “Nyengu zinyaki ndiwamu kuti ndayamba kuja ndi mtima wakujikuzga kweniso ndikhorwa cha ndi vo nde navu, ukongwa asani munthu munyaki wapaskika uteŵeti. Asani ivi vachitika, ndisambira nkhani yakukwaskana ndi kujiyuyuwa. Mu JW Library^® yangu ndikuŵika pamoza malemba nganyaki ngakukwaskana ndi kujiyuyuwa kuti ndingasaniyengi mwaliŵi kweniso ndingaŵerengengi mwakuwerezawereza. Ndipu mufoni yangu ndikudawunilodiyamu nkhani zakupambanapambana zakukwaskana ndi kujiyuyuwa zo nditizivwisiya kaŵikaŵi. Ndasambira kuti uteŵeti wewosi wo tichita titiwuchita kuti tikankhuski Yehova, mumalu mwakuti ŵanthu atithamikengi. Yehova wazomereza kuti weyosi waku isi wachitengeku kachigaŵa kanyaki, kweni iyu ndiyu watovya kuti vo wakhumba vifiskiki.” Mwaviyo, asani mukhorwa cha ndi mo vinthu viliri pa umoyu winu, mungachita umampha kuyesesa kuja akujiyuyuwa. Venivi vikuwovyeningi kuti muje pa ubwezi wakukho ndi Yehova kweniso mukhorwengi ndi vo mwe navu.—Yako. 4:​6, 8.

MUŴANAŴANIYENGI VINTHU VO MULINDIZGA

12. Kumbi ndi vinthu nivi vo tilindizga vo vititiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu? (Yesaya 65:​21-25)

¹² Kuŵanaŵaniya vinthu vamampha vo tilindizga kungatiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu. Mubuku la Yesaya, Yehova watitikambiya kuti wavwisa masuzgu ngidu ndipu watitilayizga kuti wazakungatuzgapu. (Ŵerengani Yesaya 65:​21-25.) Mucharu chifya, tazamujanga munyumba zamampha kweniso zakuvikilirika. Tazamugwiranga ntchitu yakukondwesa kweniso tazamuryanga chakurya chamampha ndipuso chakunowa. Tazamufipanga mtima so cha kuti isi pamwenga ŵana ŵidu akumanengi ndi vinthu vakofya. (Yesa. 32:​17, 18; Ezeki. 34:25) Kukamba uneneska, tilindizga vinthu vamampha ukongwa ndipuso tikayika cha kuti vinthu venivi vazamufiskika nadi.

13. Kumbi pasonu panu tikumana ndi masuzgu wuli, nanga kuŵanaŵaniya vinthu vo tilindizga kungatiwovya wuli?

¹³ Sonu, ndipu tikhumbika kuŵanaŵaniya ukongwa vinthu vo tilindizga. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti tija mu “mazuŵa ngakumaliya” ndipu tosi tikumana ndi ‘masuzgu ngakulu ukongwa.’ (2 Timo. 3:1) Chinanga kuti ve viyo, zuŵa lelosi Yehova watitiwovya kuti tikunthiyengepu ndipu watitipaska ulongozgi, nthazi kweniso chovyu cho tikhumbikiya. (Salimo 145:14) Kusazgapu yapa, kukumbuka vinthu vo tilindizga kutitiwovya pa nyengu ya masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, vingachitika kuti musuzgika kusaniriya banja linu vinthu vakukhumbika pa umoyu. Kumbi venivi ving’anamuwa kuti musuzgikengi pe mpaka muyaya? Awa! Yehova walayizga kuti wakupaskeningi vinthu vo mukhumbikiya, ndipu mu Paradayisu wazakukupaskani vinandi ukongwa. (Salimo 9:18; 72:​12-14) Vingachitika so kuti musuzgika maŵanaŵanu, mutama matenda ngakulu pamwenga musuzgika chifukwa cha ukoti. Kumbi venivi ving’anamuwa kuti mutamengi pe mpaka muyaya? Awa. Ve viyo chifukwa chakuti mucharu chifya chaku Chiuta matenda kweniso nyifwa vazamumala. (Chivu. 21:​3, 4) Chilindizga chenichi chititiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu mwakuti tikwiya cha pamwenga kuguŵa ukongwa. Ndipu asani ŵanthu anyaki atichitiya vinthu vambula urunji, munthu yo tamuyanjanga watayika pamwenga asani chinthu chinyaki chiheni chatichitikiya, tilutirizga kukondwa kweniso tija ndi chimangu chamumtima. Chifukwa wuli? Chifukwa tiziŵa kuti kwali tingakumana ndi masuzgu wuli pasonu panu, ‘masuzgu ngo ngakanyengu kamanavi’ ndipu mucharu chifya ngazamumaliya limu.—2 Akori. 4:​17, 18.

14. Kumbi tingachita wuli kuti tigomezgengi ukongwa vinthu vo tilindizga?

¹⁴ Tawona kuti kuŵanaŵaniya vinthu vo tilindizga kungatiwovya kuti tikhorwengi ndi vo te navu. Kweni kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tivigomezgengi ukongwa vo tilindizga? Munthu yo wasuzgika kuwona wangakhumbika kuvwala magilasi kuti wawoni umampha vinthu vo ve patali. Mwakuyanana ŵaka, pe vinthu vinyaki vo nasi tikhumbika kuchita kuti tigomezgengi ukongwa vo tilindizga. Mwakuyeruzgiyapu, asani tifipa mtima ukongwa chifukwa chakuti tisuzgika kusaniya ndalama, tiŵanaŵaniyengi mo umoyu wazamuŵiya pa nyengu yo kwazamuŵavi ukavu kweniso kugwiriskiya ntchitu ndalama. Ndipu asani tiguŵa chifukwa chakuleka kupaskika uteŵeti unyaki wo titiwukhumba ukongwa, tikumbukengi kuti mucharu chifya tazamufipanga mtima ndi vinthu venivi cha chifukwa tazamuja akufikapu kweniso tazamuteŵete Yehova kwa vyaka masawuzandi nganandi. (1 Timo. 6:19) Pakwamba tingasuzgika kuŵika maŵanaŵanu ngidu pa vinthu vo tilindizga mumalu mwakufipiyanga mtima masuzgu ngo tikumana nangu. Kweni asani pajumpha nyengu tingaziŵiriya kuŵanaŵaniya vinthu vo Yehova watilayizga.

15. Kumbi mwasambiranji pa vo Christa wangukamba?

¹⁵ Pe vinthu vinyaki vo tingasambira kwaku Christa muwolu waku Dennis yo tamuzumbuwa kukwamba. Christa wangukamba kuti: “Nditama matenda nganyaki ngo ngachitiska kuti minofu yangu yilopwengi. Nditenda cha ndipu ndigwiriskiya ntchitu njinga ya ŵanthu akupunduka kweniso kanandi ndijaliya ŵaka kugona. Zuŵa lelosi ndituvwa kupweteka. Pambula kuswera yapa, adokotala akundikambiya kuti ndichirengi cha. Kweni mumtima ndinguti, ‘Tiwona vinthu mwakupambana.’ Ini ndiŵanaŵaniya ukongwa vinthu vo ndilindizga kunthazi ndipu venivi vitindiwovya kuja ndi chimangu chamumtima. Pasonu panu, ndisuzgika ndi matenda mucharu ichi, kweni mucharu chifya ndazamukondwa ndi umoyu wamampha!”

“ŴANTHU WO ATIMUWOPA, ASOŴA KEKOSI CHA”

16. Ntchifukwa wuli Fumu Davidi yingulemba kuti ŵanthu wo atopa Yehova “asoŵa kekosi cha”?

¹⁶ Chinanga kuti tingakhorwa ndi vo te navu, tingakumana mbwenu ndi masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, kumbukani vo vinguchitikiya Fumu Davidi. Ŵana ŵaki atatu angutayika, ŵanthu angumumba mulandu waboza, mabwezi ngaki ngangumugarukiya kweniso wanguja umoyu wakuthaŵathaŵa kwa vyaka vinandi. Chinanga kuti wangukumana ndi masuzgu ngosi yanga, Davidi wakhorwanga ndi vo wenga navu ndipu wangukamba kuti: ‘Ŵanthu wo atopa Yehova asoŵa kekosi cha.’ (Salimo 34:​9, 10) Ntchifukwa wuli Davidi wangukamba viyo? Chifukwa chakuti waziŵanga kuti chinanga kuti ŵanthu wo ateŵete Yehova nawu akumana ndi masuzgu, kweni Yehova watondeka cha kuŵapaska vo akhumbikiya. (Salimo 145:16) Mwakuyanana ndi Davidi, nasi tingasimikiza kuti Yehova watiwovyengi kuti tilutirizgi kukunthiyapu masuzgu. Chifukwa cha venivi, tingafiska kuja ndi chimangu chamumtima kweniso likondwa kwali tikumana ndi masuzgu wuli.

17. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuyesesa kuti tikhorwengi ndi vo te navu?

¹⁷ Yehova wakhumba kuti mukhorwengi. (Salimo 131:​1, 2) Mwaviyo, yesesani kuchita vosi vo mungafiska kuti mukhorwengi ndi vo mwe navu. Nge mo tawone, kuwonga, kujiyuyuwa kweniso kuŵanaŵaniya vinthu vamampha vo tilindizga kungakuwovyani kuti mukambengi kuti: “Hinya, ndakhorwa.”—Salimo 16:​5, 6.