NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 51
SUMU 132 Sonu Ndisi Liŵavu Limoza
Mo Munganozgeke Zowala zo Zitumbika Yehova
“Vinthu vosi vichitikengi mwakwenere kweniso mwandondomeku.”—1 AKORI. 14:40.
FUNDU YIKULU
Mo Akhristu angalongore kuti atumbika Yehova pa zuŵa la zowala zawu.
1-2. Kumbi Yehova watiziwona wuli zowala?
KUMBI mukupangana ndi munthu munyaki kuti mutoranengi? Asani ndi viyo, titikukhumbiyani vamampha vosi! Sonu mutenere kuti mwatangwanika ndi kunozgeke zowala zinu. Ndipu Yehova nayu wakhumba kuti muzikondwi pa zuŵa la zowala zinua kweniso muzilutirizgi kukondwa asani mwatorana.—Nthanthi 5:18; Sumu ya. 3:11.
2 Chinthu chakukhumbika ukongwa pa zuŵa la zowala zinu, nkhutumbika Yehova. Ntchifukwa wuli tikamba viyo? Nanga mungachita wuli kuti mulongo kuti mutumbika Yehova? Chinanga kuti nkhani iyi yiwovyengi ukongwa ŵanthu wo anozgeke zowala, kweni fundu zaki zingatiwovya tosi kuti titumbikengi Yehova asani tadanika ku zowala pamwenga tapempheka kuti tiziwoneriyengi vakuchitika pa zowala.
NTCHIFUKWA WULI TIKHUMBIKA KUTUMBIKA YEHOVA?
3. Kumbi Akhristu wo anozgeke zowala akhumbika kuŵanaŵaniyanji, nanga ntchifukwa wuli?
3 Akhristu wo anozgeke zowala akhumbika kuchita vinthu mwakukoliyana ndi fundu zaku Yehova zo ze mu Mazu ngaki. Chifukwa wuli? Chifukwa Yehova ndiyu wakwambisa nthengwa. Iyu ndiyu wangukwatisa zowala zakwamba zaku Adamu ndi Heva. (Gene. 1:28; 2:24) Mwaviyo, Akhristu wo anozgeke zowala, akhumbika kuŵanaŵaniya ukongwa mo zowala zawu zingatumbikiya Yehova.
4. Kumbi ntchifukwa chinyaki nichi cho chichitiska Akhristu wo akhumba kutorana kuti atumbiki Yehova pa zuŵa la zowala zawu?
4 Pe chifukwa chinyaki chakukhumbika ukongwa cho mutenere kutumbikiya Yehova pa zuŵa la zowala zinu. Chifukwa chaki ntchakuti iyu Mbawusemwi akuchanya kweniso Mubwezi winu wapamtima. (Ahe. 12:9) Tikayika cha kuti mukhumbisiska kuti ubwezi wenuwu ungamalanga cha. Mwaviyo, mukhumba cha kuguŵisa Mubwezi winu pa zowala zinu pamwenga pa zuŵa linyaki lelosi. (Salimo 25:14) Asani muŵanaŵaniya vo Yehova wakuchitiyani kweniso vo wazakukuchitiyani, mukhumbisiska kulongo kuti muwonga mwakumutumbika pa zuŵa la zowala zinu.—Salimo 116:12.
KUMBI MUNGAMUTUMBIKA WULI YEHOVA?
5. Kumbi fundu za mu Bayibolu zingaŵawovya wuli Akhristu kunozgeke zowala zawu?
5 Bayibolu lipereka mundandanda wa marangu cha pa nkhani ya mo Akhristu angachitiya mwambu pamwenga phwandu la zowala. Mwaviyo, ŵanthu wo akhumba kutorana anganozgeke zowala zawu mwakukoliyana ndi mo vinthu viliri pa umoyu wawu, midawuku ya kwawu ndipuso vo atanja. Kweni Akhristu auneneska atumbika marangu nga boma pa nkhani ya nthengwa. (Mate. 22:21) Ndipu Akhristu wo alondo fundu za mu Bayibolu, akondwesa Yehova kweniso atimutumbika. Mwaviyo, kumbi ndi fundu nizi zo atenere kukumbuka asani anozgeke zowala?
6. Ntchifukwa wuli Akhristu wo akhumba kutorana akhumbika kuvwiya marangu nga boma pa nkhani ya nthengwa?
6 Muvwiyengi marangu nga boma. (Aro. 13:1, 2) Muvyaru vinandi, ŵanthu wo akhumba kutorana akhumbika kulondo marangu nga boma ngakukwaskana ndi nthengwa ŵechendatorani. Mwaviyo, yiwu akhumbika kufufuza marangu ngo nge mucharu chawu. Asani mwe ndi mafumbu pa nkhani ya mo mungachitiya venivi, mungafumba ŵara kuti akuwovyeni.b
7. Kumbi vinthu vitenere kuchitika wuli pa zowala?
7 Muwonesesengi kuti vinthu vichitika mwaulemu. (1 Akori. 10:31, 32) Muwonesesengi kuti pa zowala zinu pachitika vinthu vakulongo mzimu wacharu cha, kweni pachitika vinthu vakulongo mijalidu yo mzimu waku Chiuta utuzga. (Aga. 5:19-26) Mwakukoliyana ndi fundu ya mu Bayibolu pa nkhani ya umutu, mubali ndiyu we ndi udindu wakuwonesesa kuti zowala zizije zakukondwesa kweniso kuti vinthu vizichitikengi mwaulemu. Kumbi mungachita wuli venivi? Nkhani ya mu Bayibolu yo yikambika mwachanju kweniso mwaulemu, yitovya ŵanthu wosi wo asanirikapu kuziŵa kuti nthengwa njakuzirwa kweniso kuti ndi mphasu yakutuliya kwaku Yehova. Chifukwa cha venivi, Akhristu anandi wo akhumba kutorana, asankha kuti nkhani iyi yikakambikiyi mu Nyumba ya Ufumu asani mphakwenere. Ndipu asani mukhumba kuchigwiriskiya ntchitu Nyumba ya Ufumu, mutenere kulembe wupu wa ŵara kalata yakupempha Nyumba ya Ufumu kweche nyengu.
8. Kumbi ntchinthu wuli cho chingawovya kuti ŵanthu achitengi vinthu mwaulemu pa phwandu la zowala? (Aroma 13:13)
8 (Ŵerengani Aroma 13:13.) Asani mwasankha kuti muzichiti phwandu la zowala, kumbi mungachita wuli kuti ŵanthu azilekengi kuchita vinthu nge ŵanthu a mucharu ichi? Mazu nga Chigiriki ngo akungafwatuliya kuti “maphwandu ngaviwawa,” ngang’anamuwa maphwandu ngo ŵanthu atumwa ukongwa moŵa kweniso ngo achereza. Asani mwasankha kuti pa zowala zinu pazije moŵa, ŵanaŵaniyani vo mungachita kuti ŵanthu azileki kumwa ukongwa moŵa.c Ndipu asani pazamukuŵa sumu, mutenere kuwonesesa kuti sumu zo zizileki kukwera ukongwa kuti ŵanthu wo mwaŵadana azichezengi umamphaumampha. Kweniso mutenere kusankha sumu mwakuphwere ndipuso kuvwisiya mazu nga sumu zo kuti zizileki kuguŵisa ŵanthu wo mwaŵadana.
9. Kumbi wo anozgeke zowala, akhumbika kukumbukanji pa nkhani ya ŵanthu wo amulongoropu kweniso vakukondwesa vinyaki vo vamuchitika pa phwandu la zowala zawu?
9 Kanandi, achibali pamwenga anyawu a ŵanthu wo atorana alongoropu mwakudumuwa pa phwandu la zowala. Ndipu muvyaru vinyaki, awonesa vithuzi, timavidiyo pamwenga achita vinthu vinyaki vakukondwesa. Kuchita venivi kutovya kuti zowala zikondi. Kweni muwonesesengi kuti vosi vo vamuchitika pa zowala vikaje vakuchiska. (Afi. 4:8) Mwaviyo, mujifumbengi kuti: ‘Kumbi vakuchitika ivi vamulongo kuti nditiŵatumbika anyangu? Kumbi vamulongo kuti nditiyitumbika nthengwa pamwenga nditiyiyuyuwa?’ Ndipu chakukhumbika ukongwa, jifumbeni kuti: ‘Kumbi vamutumbika Yehova?’ Chinanga kuti munthu munyaki wangakamba myati yakusekesa, kweni watenere cha kukamba vinthu vo vingachitiska kuti ŵanthu aŵanaŵaniyengi vakugonana. (Aefe. 5:3) Mwaviyo, asani abali ŵinu kweniso anyinu amulongoropu pa phwandu la zowala, wonesesani kuti aziŵa vinthu vakwenere vo yimwi mungayanja kuti akakambi.
10. Ntchifukwa wuli ŵanthu wo akhumba kutorana akhumbika kuchita vinthu mwakujiyuyuwa pakunozgeke zowala zawu? (1 Yohane 2:15-17)
10 Muchitengi vinthu mwakujiyuyuwa. (Ŵerengani 1 Yohane 2:15-17.) Yehova wakondwa ukongwa asani ateŵeti ŵaki atesesa kuchita vinthu vo vitimutumbika mumalu mwakuchitiska kuti ŵanthu aŵanaŵaniyengi vaku yiwu pe. Mwaviyo, Akhristu akujiyuyuwa atenere kukhwecha kusakaza ndalama kweniso kuchita vinthu ‘vakujiwonesa.’ Kumbi kuleka kusakaza ndalama zinandi pa zowala zinu kungakuwovyani wuli? Tiyeni tiwoni vo vinguchitikiya mubali munyaki zina laki Mike yo waja ku Norway. Iyu wangukamba kuti: “Chifukwa chakuti tingusakaza ndalama zinandi cha pa zowala zidu, vingutiwovya kuti tileki kuja ndi ngongoli kweniso kuti tilutirizgi kuchita upayiniya. Chinanga kuti zowala zidu zenga zapachanya cha, kweni zingunozga kweniso zenga zambula kuluwika.” Mzichi munyaki wa ku India zina laki Tabitha wangukamba kuti: “Kukamba uneneska, tafipanga mtima ukongwa cha. Chifukwa chakuti zowala zidu zenga zapachanya cha, tenga ndi vinthu vimanavi vakuti tinozgeke ndipu penga vinthu vimanavi ŵaka vo tinguleka kukoliyana.”
Kwali muja pani, zowala za Chikhristu zingaja zakukondwesa kweniso zambula kuluwika chinanga kuti mungasakaza ndalama zinandi cha (Wonani ndimi 10-11)
11. Kumbi wo anozgeke zowala angachita wuli vinthu mwaulemu pankhani ya kujitowesa? (Wonaniso vithuzi.)
11 Kumbi mukusankha kali vakuvwala? Tikayika cha kuti mukhumba kuti muzitcheni. Chinanga ndi mu nyengu yakali napu, ŵanthu wo ŵe ndi zowala awonesesanga kuti atchena pa zowala zawu. (Yesa. 61:10) Kweni vo mungavwala pa zowala zinu vingapambanaku ndi vo mungavwala pa vakuchitika vinyaki. Chinanga kuti ve viyo, mukhumbika kuwonesesa kuti mwavwala mwaulemu. (1 Timo. 2:9) Mutenere kuwonesesa kuti zowala zinu zitumbika Yehova mumalu mwakuti ŵanthu aziŵanaŵaniyengi ŵaka mo muwoneke.—1 Petu. 3:3, 4.
12. Ntchifukwa wuli ŵanthu wo akhumba kutorana akhumbika kukhwecha midawuku ya muchigaŵa chawu yo yisuskana ndi fundu za mu Bayibolu?
12 Mukhwechengi midawuku yo yisuskana ndi fundu za mu Bayibolu. (Chivu. 18:4) Pa zowala zo zichitika mazuŵa nganu, kanandi ŵanthu achita midawuku yo yikoliyana ndi visopa vaboza, vamizimu kweniso viŵanda. Kweni Yehova watititcheŵeska kuti titenere cha kuchitaku vinthu vakufipiska venivi. (2 Akori. 6:14-17) Asani muchigaŵa chinu mwe midawuku yinyaki yakukayikisa, chakwamba mufufuzengi mo yikwambiya kweniso muŵanaŵaniyengi fundu za mu Bayibolu zo zingakuwovyani mwechendasankhi vo vamuchitika pa zowala zinu.
13. Kumbi ŵanthu wo akhumba kutorana angamuyezga wuli Yehova pa nkhani yakulonde mphasu?
13 Kumbi ko muja, ŵanthu wo adanika ku zowala atanja kupereka mphasu ku ŵanthu wo atorana ŵaka? Asani ndi viyo, ŵanthu angapereka mphasu mwakukoliyana ndi ndalama zo asaniya. Mbuneneska kuti Akhristu achiskika kupereka mphasu kwa anyawu ndipu yiwu akondwa kuchita venivi. (Nthanthi 11:25; Machi. 20:35) Kweni tikhumbika cha kuchichizga ŵanthu wo aza pa zowala kupereka mphasu pamwenga kuŵachitisa kujivwa kuti palivi cho achitapu asani aleka kupereka mphasu yakudula. Mwaviyo, tiyezga Yehova asani tiwonga mphasu yeyosi yo ŵanthu angatipaska chifukwa apereka vo angafiska mwakutuliya pasi pa mtima.—2 Akori. 9:7.
MUKHWECHENGI KWENISO MUMALANENGI NDI MASUZGU
14. Kumbi ndi masuzgu nganyaki nanga ngo ŵanthu wo anozgeke zowala angakumana nangu?
14 Mungakumana ndi masuzgu asani munozgeke zowala zo zitumbika Yehova. Nyengu zinyaki mungasuzgika kunozgeke zowala zo mukhumba kuti muleki kusakaza ndalama zinandi. Mwakuyeruzgiyapu mubali munyaki wa ku Solomon Islands zina laki Charlie wangukamba kuti: “Venga vakusuzga kuti tisankhi ŵanthu wo tingaŵadana ku phwandu la zowala zidu. Te ndi mabwezi nganandi kweniso kwidu weyosi wakhaza kuti wadanikengi ku zowala!” Tabitha yo tamuzumbuwapu kali wangukamba kuti: “Ko ndija, atanja kudana ŵanthu anandi ku phwandu la zowala. Panguto nyengu yitali kuti apapi ŵidu azomerezi vo tingusankha kuti tidanengi ŵanthu pafufupi 100 pe mbwenu.” Sarah wa ku India nayu wangukamba kuti: “Ŵanthu anyaki aŵanaŵaniya ukongwa vakukwaskana ndi ndalama zo ŵe nazu kweniso mo ŵanthu anyaki atiŵawone. Abali ŵangu anyaki anguchita zowala zapachanya ukongwa. Mwaviyo, ŵanthu anyaki andichichizganga kuti nani ndichiti zowala zapachanya ukongwa, panyaki so kuluska za abali ŵangu.” Kumbi ndi vinthu wuli vo vingakuwovyani kumalana ndi masuzgu ngenanga kweniso nganyaki?
15. Ntchifukwa wuli pempheru ndakukhumbika ukongwa asani munozgeke zowala?
15 Mupempherengi kwaku Yehova asani munozgeke zowala. Mungamukambiya Yehova vakukwaskana ndi masuzgu ngo mukumana nangu po munozgeke zowala kweniso mo muvwiya. (Afi. 4:6, 7) Mungamupempha so kuti wakuwovyeni kusankha vinthu mwazeru, kuja ndi chimangu asani mufipa mtima kweniso kuti muje ndi chiganga asani mphakwenere kuchita viyo. (1 Petu. 5:7) Ndipu asani muwona mo Yehova wamukiya mapempheru nginu, vikuwovyeningi kuti mumuthembengi ukongwa. Tabitha yo tamuzumbuwapu kali wangukamba kuti: “Ini ndi munyangu yo tatorananga tafipanga mtima kuti isi taŵeni kweniso abali ŵidu, panyaki tikoliyanengi cha pa nkhani zinyaki. Mwaviyo, techendayambi kukambiskana nkhani zakukwaskana ndi zowala, tayambanga dankha ndi pempheru. Kukamba uneneska, Yehova wangutiwovya ndipu venivi vatiwovyanga kuti tikambiskanengi umampha.”
16-17. Kumbi kukambiskana umampha kungakuwovyani wuli asani munozgeke zowala?
16 Mukambiskanengi umampha kweniso mwaulemu. (Nthanthi 15:22) Nge ŵanthu wo akhumba kutorana, pe vinthu vinandi vakukwaskana ndi zowala zinu vo mukhumbika kusankha. Vinthu venivi visazgapu kusankha zuŵa la zowala, ŵanthu wo mukhumba kuŵadana, kupanga bajeti kweniso vinthu vinyaki vinandi. Kweni mwechendasankhi, muwoniyengi limoza masachizgu ngo ngalipu, mukambiskanengi fundu za mu Bayibolu zo mukhumba kugwiriskiya ntchitu ndipuso ulongozgi wewosi wo mwapaskika ndi Akhristu akukhwima mwauzimu. Asani mukonkhoska maŵanaŵanu nginu, mukambengi mwaulemu, muŵanaŵaniyengi ŵanthu anyaki kweniso mujengi akunozgeka kusintha. Asani ŵanthu anyaki a mubanja linu nge apapi ŵinu apempha kuti azichiti vinthu vinyaki vo palivi suzgu lelosi, muŵazomerezengi. Ve viyo chifukwa zuŵa lenili ndapade so kwaku yiwu. Asani mukoliyana navu cha vo apempha, akonkhoskiyeni mwaulemu. (Ako. 4:6) Mungaŵakonkhoske mwakuvwika umampha ŵanthu a mubanja linu kuti mukhumba kuchita zowala zakukondwesa zo zingatumbika Yehova.
17 Vija vakusuzga kukonkhoske apapi ŵinu vo mwasankha asani yiwu mbakaboni cha, kweni mungafiska. Mubali munyaki wa ku India zina laki Santhosh wangukamba kuti: “Abali ŵidu akhumbanga kuti pa zowala zidu pazichitiki midawuku ya chisopa cha Chihindu. Kukambiskana nawu vo isi tingusankha pa zowala zidu kunguto nyengu yitali. Kweni tinguzomera kuchita vinthu vinyaki vo tinguwona kuti vingamuguŵisa cha Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, tingusintha chakurya cho takhumbanga kuti ŵanthu aryi pa phwandu ndipu tinguŵapaska cho tinguwona kuti akondwengi nachu. Kweniso tingusankha kuti paŵevi sumu pamwenga kuvina chifukwa yiwu anguviziŵiriya cha vinthu venivi.”
18. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kuti zowala zinu ziziyendi umampha? (1 Akorinto 14:40) (Wonani so chithuzi.)
18 Munozgekiyengi umampha. Asani mwanozgeke umampha zowala zinu, vingakuwovyani kuti muzileki kufipa mtima ukongwa pa zuŵa la zowala. (Ŵerengani 1 Akorinto 14:40.) Mubali Wayne wa ku Taiwan wangukamba kuti: “Kwati kwaja mazuŵa ngamanavi kuti zowala zidu zichitiki, tingukumana ndi ŵanthu wo angujipereka kuti atiwovyengi pa zowala zidu. Tinguŵakambiya mo zowala zidu ziyendiyengi kweniso tinguyesere pa vakuchitika vinyaki kuti tisimikiziyi kuti vosi vazamuyenda umampha.” Ndipu kuti mulongo kuti mutumbika ŵanthu wo mwaŵadana muziyesesi kusunga nyengu.
Kunozgeke umampha kutovya kuti zowala ziziyendi umampha (Wonani ndimi 18)
19. Kumbi mungachita wuli kuti vinthu vizichitikengi mwaulemu pa phwandu la zowala zinu?
19 Mungakhwecha masuzgu nganandi asani muŵanaŵaniya limu masuzgu ngo ngangazibuka pa zowala zinu kweniso vo mungachita kuti muzimalani nangu. (Nthanthi 22:3) Mwakuyeruzgiyapu, asani muja muchigaŵa cho ŵanthu anandi atuza ŵaka ŵija kwambula kudanika ku phwandu la zowala, ŵanaŵaniyani vo mungachita kuti venivi vizileki kuchitika. Wonesesani kuti mwaziŵisa abali ŵinu wo mbakaboni cha vo vingazichitika kweniso so mo yimwi muwone midawuku yinyaki ya zowala. Mungaŵalongo nkhani yo ye pa jw.org ya mutu wakuti “Kumbi ndi Vinthu Wuli vo Vichitika pa Zowala za Akaboni aku Yehova?” Kuti vinthu viziyendengi mwadongosolu pa phwandu la zowala, mungapempha mubali wakukhwima mwauzimu kuti ‘waziwoneriyengi’ vo vazamuchitikanga. (Yoha. 2:8) Asani mwamukonkhoske umampha vo mwanozga pa zowala zinu, iyu wazakukuwovyani kuti vinthu viziyendi umampha nge mo mwaŵeni mukhumbiya.
20. Kumbi ŵanthu wo akhumba kutorana akhumbika kukumbukanji?
20 Mungayamba kufipa mtima kuti pe vinthu vinandi vo mukhumbika kuchita muchinozgeke zowala zinu. Kweni mutenere kukumbuka kuti zowala zichitika ŵaka zuŵa limoza pe. Kwenuku nkhwamba ŵaka kwa umoyu wakukondwesa wo muteŵetiyengi Yehova limoza ndi munyinu. Mwaviyo, yesesani kuchita vosi vo mungafiska kuti zowala zinu zizitumbiki Yehova kweniso kuti muzileki kusakaza ndalama zinandi. Muthembengi ukongwa ulongozgi waku Yehova. Ndipu iyu wakuwovyeningi kuti zowala zinu ziziyendi umampha kweniso kuti zizije zakukondwesa mwakuti mwazamudandawulanga cha asani mukumbuka zuŵa lenili.—Salimo 37:3, 4.
SUMU 107 Yehova Wakutilongo mo Tingalongore Chanju
a VO MAZU NGANYAKI NGANG’ANAMUWA: Mumidawuku yinandi, pa zuŵa la zowala pakambika nkhani ya zowala, ŵanthu wo atorana avwalikana mpheti, alayizgana kweniso alayizga Chiuta kuti ajengi limoza kwa umoyu wawu wosi ndipu pavuli paki, aluta ku phwandu la zowala. Penipo mumidawuku yinyaki, ŵanthu wo atorana achita cha venivi pamwenga achita vinyaki mwa vinthu venivi. Chinanga kuti ve viyo, nawu akhumbika mbwenu kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu pa zuŵa la zowala zawu.
b Kuti muziŵi mo Akhristu awone marangu nga boma pa nkhani ya nthengwa, wonani nkhani yakuti “Ukwati Wolemekezeka kwa Mulungu ndi kwa Anthu” mu Chigongwi cha Mlinda cha October 15, 2006.
c Wonani vidiyo yakuti Kumbi Pazije Moŵa? yo ye pa jw.org.