Kumbi Dangu Lakuti Muchitengi vo Mukhumba Kuti Anyinu Akuchitiyeningi Ling’anamuwanji?

Vo Bayibolu Limuka

Pa upharazgi wakutchuka wa pa Phiri, Yesu wangukamba kuti: “Vinthu vosi vo mukhumba kuti ŵanthu akuchitiyeni, namwi muŵachitiyi venivo.” (Mateyu 7:12; Luka 6:31) Pakukonkhoska vo mazu ngo Yesu wangukamba ngang’anamuwa, buku linyaki lingukamba kuti: “Anyinu muŵachitiyengi vinthu vo mungayanja kuti nawu akuchitiyeni.”—Encyclopedia of Philosophy.

Kumbi dangu lakuti muchitengi vo mukhumba kuti anyinu akuchitiyeningi, ling’anamuwanji?

Mazu yanga ngatitichiska kuti tichitiyengi anyidu vinthu vo tingakhumba kuti nawu atichitiyi. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu anandi akondwa asani munthu wachita nawu vinthu mwaulemu, mwalisungu kweniso mwachanju. Mwaviyo, nasi ‘tiŵachitiyi venivo.’—Luka 6:31.

Ntchifukwa wuli dangu lenili ndakukhumbika?

Dangu lakuti muchitengi vo mukhumba kuti anyinu akuchitiyeningi ligwira ntchitu peposi. Mwakuyeruzgiyapu, . . .

Litovya kuti nthengwa yije yakukho.—Aefeso 5:28, 33.
Litovya apapi mo angalere umampha ŵana ŵawu.—Aefeso 6:4.
Litovya kuja mwachimangu ndi mabwezi, aneba ndipuso ŵanthu wo tigwira nawu ntchitu.—Nthanthi 3:27, 28; Akolose 3:13.

Dangu lakuti muchitengi vo mukhumba kuti anyinu akuchitiyeningi liyanana waka ndi fundu zo zisanirika ukongwa mu Chipanganu Chakali. Vo Yesu wangukamba “ndivu Dangu [mabuku ngankhondi ngakwambiriya nga mu Bayibolu] kweniso vo achimi [mabuku ngo ngakamba va mauchimi] akulemba vikamba.” (Mateyu 7:12) Tingakamba so kuti, mazu ngakuti muchitengi vo mukhumba kuti anyinu akuchitiyeningi nge ndi fundu yakukhumbika ukongwa yo ye ku Chipanganu Chakali. Fundu yaki njakuti: tiyanjengi anyidu.—Aroma 13:8-10.

Kumbi dangu ili ling’anamuwa waka vo anyidu akhumbika kutichitiya?

Awa. Fundu yikulu ya dangu ili njakuti tichitiyengi anyidu vamampha. Pakupereka dangu ili, Yesu wang’anamuwanga mo tikhumbikiya kuchitiya vinthu ndi ŵanthu wosi kusazgapu arwani ŵidu. (Luka 6:27-31, 35) Mwaviyo dangu lakuti muchitengi vinthu vo mukhumba kuti anyinu akuchitiyeni lititichiska kuti tichitiyengi vamampha ŵanthu wosi.

Kumbi tingaligwiriskiya wuli ntchitu?

1. Muwonengi mo vinthu viliri ndi ŵanthu. Muwonesesengi mo vinthu viliri ndi ŵanthu wo mwenawu pafupi. Mwakuyeruzgiyapu, panyaki mungawona munthu munyaki yo wasuzgika kunyamuwa katundu, mungavwa kuti aneba ŵinu anyaki aŵagoneka kuchipatala pamwenga mungawona munthu yo mugwira nayu ntchitu kuti waguŵa. Asani “mungaŵanaŵaniya vakukhumba va ŵanthu anyaki,” muyesesengi kusaniya nthowa zo mungaŵawovye.—Afilipi 2:4.
2. Muŵengi alisungu. Muŵanaŵaniyengi kuti vo vachitikiya anyinu, vachitikiya yimwi. Kumbi mwatingi muvwengi wuli? (Aroma 12:15) Asani mutesesa kuvwa nge mo anyinu avwiya vingakuwovyani kuti muchitepu kanthu kuti muŵawovyi.
3. Muŵengi akunozgeka kusintha vinthu pa umoyu winu. Mukumbukengi kuti taŵanthu tipambana. Vo munthu munyaki wangakhumba kuti mumuchitiyi vingayanana cha ndi vo yimwi mungakhumba kuti akuchitiyeni. Mwaviyo, nyengu zosi muyesesengi kuchita vo anyinu angakhumba kuti muŵachitiyi.—1 Akorinto 10:24.