Pati pajumpha myezi, Hitoshi wangwamba kukayikiya kuti wasaniyengi so ntchitu yinyaki. Wati waluta kuchichita ma intavyu ku kampani yinyaki, Hitoshi wanguŵakambiya kuti wakhumba cha kugwira ntchitu zachinyengu. Yo wamuchitisanga ma intavyu wangukamba kuti: “Ndazizwa nawi ukongwa!” Abali ŵaki ndi abwezi ŵaki amuchiskanga kuti walutirizgi kuja wakugomezgeka. Kweni Hitoshi wangwamba kuwona kuti wakhumbika cha kuja wakugomezeka. Iyu wangukamba kuti, “Ndiwona nge kuti ndinanga ukongwa kuja wakugomezeka.”

Vo vinguchitikiya Hitoshi vilongo kuti ŵanthu anandi awona kuti kugomezgeka nkhwakukhumbika cha. Kweni kugomezeka nkhwakukhumbika ukongwa pa nkhani ya bizinesi. Munthukazi munyaki wa ku South Africa wangukamba kuti, “Ndigwira ntchitu ndi ŵanthu ambula kugomezeka ndipu kanandi atindichichizga kuti ndichitengi vo yiwu achita.”

Nthowa yinyaki yo ŵanthu alongore kuti mbambula kugomezeka nkhukamba boza. M’vyaka vakuvuli Robert S. Feldman wangusaniya kuti ŵanthu 60 pa ŵanthu 100 ŵewosi arara akamba boza chinanga kuti angalongoro ndi munthu kwa nyengu yimanavi. Iyu wangukamba kuti, “Ndinguzizwa ukongwa kuwona kuti ŵanthu anandi akamba boza. Ndaziŵanga cha kuti ŵanthu anandi akamba boza!” Chinanga kuti ŵanthu anandi akwiya ukongwa asani munthu waŵakambiya boza, kweni nawu atanja so kukamba boza.

Kumbi nchifukwa wuli ŵanthu anandi akamba boza, agomezeka cha kweniso atuba? Kumbi nchinthu wuli cho chichitika chifukwa cha kuleka kugomezeka kwa ŵanthu? Kumbi tingachita wuli kuti tilutirizi kuja akugomezeka?

Kumbi namwi mukoliyana ndi vo Samantha wangukamba? Nge Samantha, tosi tikumana ndi vinthu vinyaki vakusuza. Vo tichita asani takumana ndi vinthu vo vingachitisa kuti tikambi boza ndivu vilongo asani te akugomezgeka nadi. Mwakuyeruzgiyapu, asani titopa kulengeskeka, tingawona kuti palivi suzu kukamba boza. Kweni asani uneneska waziŵika tingakumana ndi masuzu nganandi. Tiyeni tiwoni masuzu nganyaki ngo tingakumana nangu.

ŴANTHU ATIMUGOMEZA CHA MUNTHU WABOZA

Ŵanthu akoliyana ukongwa asani agomezana. Asani munthu ngwakugomezeka ŵanthu atimuthemba. Kweni pe vinthu vinyaki vo vitovya kuti ŵanthu agomezanengi ukongwa. Ŵanthu agomezana ukongwa asani acheze limoza kwa nyengu yitali, akambisana, kweniso kuchitiyana vinthu vamampha. Kweni ŵanthu angaleka kugomezana chifukwa cha kuleka kugomezeka kamoza pe. Ndipu asani ŵanthu aleka kugomezana, vija vakusuza kuti ayambi so kugomezana.

Kumbi mukupusikikapu ndi munthu yo mwamuwonanga kuti ndi mubwezi winu? Asani ndi viyo, kumbi munguvwa wuli? Panyaki vingukupwetekani ukongwa. Ivi vakuziziswa cha. Kuleka kugomezeka kungachitisa kuti ŵanthu aleki kukoliyana.

MUNTHU YUMOZA WANGACHITISKA KUTI ŴANTHU ANANDI AJE AMBULA KUGOMEZEKA

Pulofesa munyaki wakuwona mo chuma chitende zina laki Robert Innes wangusaniya kuti munthu yumoza wangachitisa kuti ŵanthu anandi aje ambula kugomezeka. Nkharu iyi tingayiyeruzgiya ndi matenda ngakupasiyana. Asani munthu wayanjana ndi munthu wambula kugomezeka, nayu waja wambula kugomezeka.

Kumbi tingachita wuli kuti tileki kuwira muchiŵana cha kuleka kugomezeka? Bayibolu ndilu lingatiwovya. Tiyeni tiwoni fundu zimanavi za m’Bayibolu zo zingatiwovya pa nkhani iyi.

M’Bayibolu, mazu ngachigiriki ngo nyengu zinyaki ngafwatulikiya kuti “kugomezeka” ngang’anamuwa “chinthu chakuzirwa.” Ngangang’anamuwa so nkharu yamampha.

Akhristu avwiya mazu ngo Yehova wangukambiya wakutumika Paulo kuti walembi, ngakuti: “Tikhumba kuchita vinthu vosi mwakugomezeka.” Kumbi ivi ving’anamuwanji?

TIKHUMBIKA KUYESESA KUTI TIJE AKUGOMEZEKA

Ŵanthu anandi atijiwona pagilasi mulenji wewosi asani avwala ndipuso asani apesa sisi. Nchifukwa wuli achita viyo? Chifukwa akhumba kuti awonekengi umampha. Kweni pe chinthu chinyaki chakukhumbika ukongwa kuluska kupesa umampha sisi ndi kuvwala malaya ngakudula. Kukamba uneneska nkharu yidu yingachitisa kuti ŵanthu akopeki nasi pamwenga kuti aleki kutiyanja.

Mazu Ngaku Chiuta ngalongo kuti mtima widu ukhumba kuti tichitengi vinthu viheni. Lemba la Chiyambo 8:21 lititi: “Maŵanaŵanu nga ŵanthu ngaheni kutuliya ku unamana.” Mwaviyo, kuti tije akugomezeka, tikhumbika kulimbana ndi ubudi wo tikuwa nawu. Wakutumika Paulo wangukonkhosa mwakuvwika umampha pa nyengu yo wakhumbanga kuchita vinthu vamampha. Iyu wangukamba kuti: “Ndikondwa ukongwa ndi dangu laku Chiuta kweni ndiwona dangu linyaki muviŵalu vangu lo lilimbana ndi dangu la maŵanaŵanu ngangu ndipu litindichitisa kuja kapolu wa dangu la ubudi lo le muliŵavu langu.”—Ŵaroma 7:22, 23.

Mwakuyeruzgiyapu, asani mtima utitituma kuchita chinthu chiheni tikhumbika cha kuchita vo mtima widu ukhumba. Ivi veviyo chifukwa te ndi wanangwa wakusankha vakuchita. Kukana maŵanaŵanu ngaheni kungatiwovya kuti tilutirizgi kuja akugomezeka chinanga kuti tija ndi ŵanthu ambula kugomezeka.

VO VINGATIWOVYA KUTI TIJE AKUGOMEZEKA

Kuti tije akugomezeka, tikhumbika kuja ndi jalidu lamampha. Kweni ŵanthu anandi aŵanaŵaniya ukongwa za kawonekeru kawu kakubwalu m’malu mwa kuŵanaŵaniya jalidu lawu. Yiwu awona kuti palivi suzu lelosi kuchita vinthu mwambula kugomezeka. Buku linyaki likamba kuti: “Kanandi, tichita vinthu mwakubisa kuti ŵanthu atiwonengi kuti te akugomezeka.” Kumbi ndi nunkhu ko tingasaniya fundu zo zingatiwovya kuti tije akugomezeka?

Ŵanthu mamiliyoni nganandi awona kuti Bayibolu ndakovya ukongwa pa nkhani iyi. Bayibolu lizumbuwa mijalidu yamampha yo yingatiwovya. (Sumu 19:7) Lipereka ulongozi pa nkhani ya banja, ntchitu, mijalidu yamampha ndipuso ubwezi widu ndi Yehova. Lawovya ŵanthu kwa nyengu yitali. Marangu ndipuso fundu zaki zitovya ŵanthu amitundu yosi. Kuŵerenga ndi kuŵanaŵaniya fundu zaki ndipuso kugwiriskiya ntchitu ulongozi waki kungatiwovya kuti tichitengi vinthu mwakugomezeka.

Kusambira Bayibolu kungatiwovya kuti tilutirizgi kuja akugomezeka, kweni pe vinthu vinyaki so vo vingatiwovya kuti tilutirizgi kuja akugomezeka. Kweniso tingaluwanga cha kuti tija m’charu cho ŵanthu anandi ŵe ndi mijalidu yiheni ndipu angatichichizga kuti tileki kugomezeka. Ndichu chifukwa chaki tikhumbika kuromba kuti Chiuta watiwovyi. (Ŵafilipi 4:6, 7, 13) Kuchita ivi kungatiwovya kuti tilutirizgi kuja akugomezeka mu vinthu vosi.

UMAMPHA WAKUJA WAKUGOMEZEKA

Hitoshi, yo tamuzumbuwa kukwamba wanguyanduwa ukongwa chifukwa cha kugomezeka pa ntchitu. Sonu wagwira ntchitu ku kampani yinyaki ndipu bwana waki watimulumba ukongwa chifukwa cha kugomezeka kwaki. Hitoshi, wangukamba kuti: “Ndiwonga ukongwa chifukwa ndikusaniya ntchitu yo yitindiwovya kuja ndi njuŵi yamampha.”

Ŵanthu anyaki nawu awona kuti kugomezeka nkhwakukhumbika ukongwa. Tiyeni tiwoni ŵanthu wo anguyanduwa chifukwa cha kugwiriskiya ntchitu fundu ya m’Bayibolu yakuti, tichitengi “vinthu vosi mwakugomezeka.”

• Njuŵi Yamampha

  

  “Ndati ndakwanisa vyaka 13 ndinguleka sukulu ndipu ndingusere gulu la ankhungu. Mwaviyo, ndalama zinandi zo ndenga nazu zenga zakuba. Pavuli paki, ndinguyirwa ndipu ini ndi mulumu wangu tingwamba kusambira Bayibolu ndi Akaboni aku Yehova. Tinguziŵa kuti Yehovaa Chiuta watinkhana ndi kuleka kugomezgeka. Mwaviyo tingusintha umoyu widu. Mu 1990 tingubatizika ndipu tinguja Akaboni aku Yehova.—Nthanthi 6:16-19.

  “Mu nyumba yangu mwazazanga katundu munandi wakuba kweni sonu mulivi katundu weyosi wakuba. Ivi vandiwovya kuti ndije ndi njuŵi yamampha. Asani ndikumbuka vo ndachitanga kali, ndiwonga ukongwa Yehova chifukwa cha lisungu laki likulu. Sonu ndigona tulu tamampha chifukwa ndiziŵa kuti Yehova wakondwa nani.”—Cheryl, wa ku Ireland.

  

  “Ndati ndakana kulonde viphuphu vo kasitomala wandipasanga, abwana ŵangu angundikambiya kuti: ‘Chiuta waku ndiyu watikuchitisa kuti uje wakugomezeka. Ndi mwaŵi ukulu ukongwa kuja ndi iwi pa kampani yidu.’ Kuja wakugomezeka mu vinthu vosi kwandiwovya kuti ndije ndi njuŵi yamampha kwaku Yehova. Kugomezeka kwandiwovya so kuti ndiwovyi ŵanthu a m’banja langu ndipuso anyaki kuti aje akugomezeka.”—Sonny, wa ku Hong Kong.

• Chimangu cha M’mtima

  

  “Ndigwira ntchitu ku banki yinyaki. Ko ndigwira ntchitu ŵanthu anandi agomezeka cha chifukwa akhumba kukhupuka. Ŵanthu anandi awona kuti, ‘Palivi suzu asani munthu wangaleka kugomezeka kamanavi waka ndi chilatu chakuti wasaniyi ndalama.’ Kweni kuja wakugomezeka kwandiwovya kuti ndije ndi chimangu cha m’mtima. Ndasimikiza mtima kulutiliza kuja wakugomezeka chinanga ndingakumana ndi masuzu wuli. Wo ndigwira nawu ntchitu aziŵa kuti ndingaŵakambiya cha boza.”—Tom, wa ku United States.

• Ŵanthu Atitipasa Ulemu

  

  “Abwana ŵangu angundikambiya kuti ndikambi boza pa vinthu vo vingusoŵa ku ntchitu, kweni ndingukana. Wo anguba vinthu ivi ŵati aziŵika, mwenechu wa kampani wangundiwonga ukongwa chifukwa ndingukamba uneneska. Tikhumbika kuja ndi chiganga kuti tichiti vinthu mwakugomezeka. Kweni asani tingaja akugomezeka ŵanthu angatigomeza kweniso angatipasa ulemu.”—Kaori, wa ku Japan.

Kugomezeka nkhwakukhumbika ukongwa chifukwa kutovya kuti tije ndi njuŵi yamampha, chimangu cha m’mtima ndipuso ŵanthu atitipasa ulemu. Kumbi namwi muwona viyo?