Lutirizgani Kuja Masu Kuti Muleki Kuyeseka

1-2. (a) Kumbi Yesu wanguŵatcheŵesanji akusambira ŵaki? (b) Ntchifukwa wuli akusambira aku Yesu angumuthaŵa Mbuyawu? (Wonani so vithuzi.)

“MZIMU ukhumbisiska nadi, kweni liŵavu ndakulopwa.”a (Mate. 26:41b) Yesu wachikamba mazu yanga, wangulongo kuti wavwisa kuti te ŵanthu ambula kufikapu ndipu nyengu zinyaki tinganangisa. Kweniso mazu yanga ngatititcheŵesa kuti tikhumbika cha kujithemba. Wechendakambi mazu ngenanga, ndipu akusambira ŵaki amusimikiziya kuti amuthaŵengepu cha Mbuyawu. (Mate. 26:35) Yiwu ŵenga ndi vilatu vamampha. Kweni anguziŵa cha kuti asani angakumana ndi mayeseru, angatondeka kuchita cho ntchamampha. Ndichu chifukwa chaki Yesu wanguŵatcheŵesa kuti: “Lutirizgani kuja masu, ndipu lutirizgani kupemphera kuti muleki kuyeseka.”—Mate. 26:41a.

² Vachitima kuti akusambira ŵaki angutondeka kulutirizga kuja masu. Yesu wati wamangika, kumbi yiwu angulutirizga kuja nayu pamwenga anguchita mantha ndipu angumuthaŵa? Chifukwa chakuti angulutirizga cha kuja masu, akusambira aku Yesu anguchita chayivu vo yiwu ŵeneku angukamba kuti angachita cha. Yiwu angumuthaŵa.—Mate. 26:56.

3. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kujithemba ukongwa kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka kwaku Yehova? (b) Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

³ Titenere cha kujithemba ukongwa kuti nyengu zosi tingachita cho ntchamampha. Tisimikiza nadi mumtima kuti tingachita cha vo vingaguŵisa Yehova. Kweni te ŵanthu ambula kufikapu ndipu tingayeseka mwambula kusuzga kuti tichiti vinthu viheni. (Aro. 5:12; 7:​21-23) Nyengu zinyaki tingakumana ndi mayeseru ngo ngangaŵa ngakukopa. Kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka kwaku Yehova kweniso Mwana waki, tikhumbika kuvwiya ulongozgi wo Yesu wangukamba wakuti tilutirizgi kuja masu kuti tileki kuyeseka. Nkhani iyi, yitiwovyengi kuziŵa mo tingachitiya venivi. Chakwamba, tikambiskanengi vinthu vo tikhumbika kuja navu masu kuti tileki kuyeseka. Pavuli paki, tikambiskanengi mo tingajaliya masu kuti tileki kuyeseka. Ndipu pakumaliya tiwonengi vo tingachita kuti tilutirizgi kuja masu.

MUŴENGI MASU NDI VO MUNGAYESEKA NAVU

4-5. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuja masu ndi maubudi ngamanangamana?

⁴ Chinanga ndi maubudi ngo ngawoneka kuti ngamanangamana, ngangatimbanyiza ubwezi widu ndi Yehova. Ndipu ngangachitiska kuti tichiti maubudi nganyaki ngakulungakulu ukongwa.

⁵ Tosi tingayeseka kuti tibudi. Kweni pe vinthu vinyaki vo munthu weyosi pakuyija wangayeseka navu ukongwa, nge kuchita ubudi ukulu, kuchita jalidu linyaki liheni, pamwenga kwende maŵanaŵanu nga charu. Mwakuyeruzgiyapu, munyaki wangayeseka kuti wachiti ureŵi. Munyaki wangayeseka kuti wachiti mijalidu yakufipiska nge kuseŵeresa viŵalu vakubisika pamwenga kuwonere vinthu vakusikuwa. Po munyaki wangakumana ndi mayeseru nge kopa ŵanthu, kujikuzga, kukwiya liŵi pamwenga mayeseru nganyaki. Ndichu chifukwa chaki Yakobe wangukamba kuti: “Munthu weyosi wateseka asani wakopeka ndipuso wanyengeka ndi khumbiru la mweneku.”—Yako. 1:14.

6. Kumbi tikhumbika kujifufuza mwauneneska pa vinthu nivi?

⁶ Kumbi mutiviziŵa vinthu vo yimwi muyeseka navu ukongwa kuti muchiti ubudi? Mbumampha cha kuviwonanga ŵaka vinthu vo tiyeseka navu ukongwa kweniso tikhumbika cha kujiwona kuti te akukho ukongwa mwakuti tingachita cha ubudi wewosi. (1 Yoha. 1:8) Kumbukani kuti Paulo wangukamba kuti chinanga ‘mbakhristu akukhwima’ nawu angathera pa mayeseru asani aleka kuja masu. (Aga. 6:1) Tikhumbika kujifufuza mwauneneska ndi kuziŵa vinthu vo tiyeseka navu ukongwa.—2 Akori. 13:5.

7. Kumbi tikhumbika kuphwere ukongwa ndi vinthu wuli? Kambani chakuyeruzgiyapu.

⁷ Asani taziŵa vinthu vo tiyeseka navu ukongwa, kumbi tikhumbika kuchitanji? Tikhumbika kufwiyapu kulimbana navu! Mwakuyeruzgiyapu, mu nyengu yakali, pageti ndingu ngenga malu ngambula kusuzga kuti arwani asere mutawuni yo ye ndi mpanda. Ndichu chifukwa chaki pageti ndipu pajanga alonda anandi kuti avikiliyi tawuni yosi. Mwakuyanana ŵaka, tikhumbika kuphwere ukongwa ndi vinthu vo tiziŵa kuti tiswera cha kuyeseka navu.—1 Akori. 9:27.

KUMBI TINGACHITA WULI KUTI TIJE MASU?

8-9. Kumbi mnyamata yo wakambika mu Nthanthi chaputala 7 wakhumbikanga kuchitanji kuti waleki kuchita ubudi? (Nthanthi 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Kumbi tingajivikiliya wuli kuti tileki kuchita ubudi? Ŵanaŵaniyani vo tingasambira kutuliya ku mnyamata yo wakambika mu Nthanthi chaputala 7. Iyu wanguchita ureŵi ndi munthukazi muyaya. Vesi 22 likamba kuti mnyamata yo wangumulondo “mwamabuchibuchi.” Kweni mavesi ngakukwamba ngalongo kuti mnyamata uyu wanguchita vinthu vinandiku vo vinguchitiska kuti pakumaliya paki wachiti ubudi.

⁹ Kumbi ndi vinthu wuli vo mnyamata uyu wanguchita wechendachiti ubudi ukulu? Pakwamba, ndi mazulu mnyamata uyu “wajumphanga mumsewu wakufupi ndi mphatukanu ya nthowa yakuluta kwa munthukazi muyaya.” Pavuli paki wangulazgiya kunyumba ya munthukazi mwenuyu. (Ŵerengani Nthanthi 7:​8, 9.) Ndipu wati wamuwona munthukazi mwenuyu, wanguwelere cha. Mumalu mwaki iyu wanguzomera kuti munthukazi uyu wamufyofyonthi ndipuso wanguvwisiya munthukazi uyu wachikamba kuti wapereka sembi za chimangu. Panyaki munthukazi uyu wangukamba venivi kuti wakopi mnyamata yo kuti waŵanaŵanengi kuti ndi munthukazi wamampha. (Ŵerengani Nthanthi 7:​13, 14, 21.) Asani mnyamata mwenuyu wangukhwecha vinthu vosi venivi watingi wajengi masu kuti wakhwechi mayesereru kweniso kuchita ubudi.

10. Kumbi Mkhristu mazuŵa nganu wangachita wuli vinthu viheni nge mnyamata wa mu buku la Nthanthi?

¹⁰ Nkhani yeniyi yo Solomoni wangukamba, yikonkhoska vo vingachitikiya mteŵeti weyosi waku Yehova. Iyu wangachita ubudi ukulu ndipu pavuli paki wangawona kuti vinguchitika “mwamabuchibuchi.” Pamwenga wangakamba kuti, “Vinguchitika mwangozi.” Kweni pavuli paki asani wangakumbuka vo vinguchitika wechendachiti ubudi wangawamu kuti wangusankha kuchita vinthu vinyaki viheni vo vinguchitiska kuti wachiti ubudi ukulu. Vingachitika kuti wangusankha mabwezi ngaheni, vakukondwesa viheni pamwenga wasanirikanga kaŵikaŵi pamalu ngambula kwenere, kwali mphamasu ndi pamasu pamwenga pa intaneti. Vingachitika so kuti iyu wanguleka kupemphera, kuŵerenga Bayibolu, kuwungana kweniso kupharazga. Nge mnyamata yo wakonkhoskeka mu buku la Nthanthi, watenere kuti wanguchita ubudi wenuwu “mwamabuchibuchi” cha.

11. Kumbi tikhumbika kukhwechanji kuti tileki kuchita ubudi?

¹¹ Kumbi isi tisambiranjipu? Tikhumbika kukhwecha ubudi pe cha, kweni tikhumbika so kukhwecha vinthu vo vingatichitiska kuti tichiti ubudi. Venivi ndivu Solomoni wangukamba pavuli pakukonkhoska nkhani ya mnyamata kweniso munthukazi muyaya. Pakukamba za munthukazi mwenuyu, iyu wangupereka ulongozgi wakuti: “Ungalandiyanga ku nthowa zaki cha.” (Nthanthi 7:25) Ndipu wangukamba so kuti: “Ujengi kutali ndi iyu; ungalutanga kufupi ndi khomu la nyumba yaki cha.” (Nthanthi 5:​3, 8) Kuti tileki kuchita ubudi, tikhumbika kukhwecha vinthu vo vingatichitiska kuti tichiti vinthu viheni.b Venivi visazgapu kukhwecha vinthu vo Akhristu akanizika cha kuvichita kweni kanandi vingatichitiska kuti tibudi.—Mate. 5:​29, 30.

12. Kumbi Yobu wangusimikizanji, nanga venivi vingumuwovya wuli kuti waleki kuyeseka? (Yobu 31:1)

¹² Kuti tikhwechi vinthu vo vingatichitiska kuti tichiti ubudi, tikhumbika kusimikiza kuti tijengi masu nyengu zosi. Venivi ndivu Yobu wanguchita. Iyu wanguchita “phanganu ndi masu [ngaki]” kuti walereskengi anthukazi anyaki cha ndi maŵanaŵanu ngaheni. (Ŵerengani Yobu 31:1.) Kuchita venivi kungumuwovya kuti waleki kuchita chigololu. Nasi so tikhumbika kusimikiza kuti tikhwechengi vosi vo vingatichitiska kuti tiyeseki.

13. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuja masu ndi vo tiŵanaŵana? (Wonani so vithuzi.)

¹³ Tikhumbika so kuphwere ukongwa ndi vo tiŵanaŵana. (Eki. 20:17) Anyaki awona kuti mbuheni cha kuyeruzgiya kuti achita vinthu viheni, chikulu aleka kuvichita. Kweni kuchita viyo nkhuheni. Chifukwa asani munthu wajaliya ŵaka kuŵanaŵana vinthu viheni, pakumaliya paki wangavichita nadi. Kwenuku nkhuyambiya dala mayeseru ndipu vingaŵa vakusuzga kungakhwecha. Mbuneneska kuti tingaleke limu cha kuŵanaŵana vinthu viheni. Kweni tikhumbika kungatuzgamu mwaliŵi maŵanaŵanu ngenanga ndi kwamba kuŵanaŵana vinthu vamampha. Asani tichita viyo, ndikuti tizomereza cha kuti maŵanaŵanu ngaheni ngakuwi mumtima mwidu. Chifukwa asani tangazomereza vingatisuzga kulimbana ndi mayeseru kweniso vingachitiska kuti tichiti ubudi ukulu.—Afi. 4:8; Ako. 3:2; Yako. 1:​13-15.

14. Kumbi ndi vinthu vinyaki nivi vo vingatiwovya kuti tije masu ndi mayeseru?

¹⁴ Kumbi ndi vinthu vinyaki nivi vo tingachita kuti tije masu kuti tilimbani ndi mayeseru? Tikhumbika kugomezga kuti nyengu zosi titumbikika asani tivwiya marangu ngaku Yehova. Nyengu zinyaki vija vakusuzga kuti maŵanaŵanu ngidu kweniso vo tikhumba vikoliyani ndi khumbu laku Chiuta. Kweni asani tiyesesa kuchita viyo, tikondwengi ukongwa.

15. Kumbi kukhumbira vinthu vamampha kungatiwovya wuli kuja masu kuti tilimbani ndi mayeseru?

¹⁵ Tiyesesengi kukhumbira vinthu vamampha. Asani tiyesesa ‘kutinkha cho ntchiheni, ndi kwanja cho ntchamampha,’ tichitengi vinthu vamampha kweniso tikhwechengi vinthu vo vingatichitiska kuti tichiti ubudi. (Amosi 5:15) Asani tikhumbira vinthu vamampha, vitiwovyengi kukana mayeseru ngo takhazanga cha kuti tingakumana nangu.

16. Kumbi kuchita vinthu vauzimu kungatiwovya wuli kuti tilutirizgi kuja masu? (Wonani so vithuzi.)

¹⁶ Kumbi tingachita wuli kuti tikhumbirengi vinthu vamampha? Tingachita venivi asani nyengu zosi titangwamika ndi kuchita vinthu vo vingatiwovya kuti tije pa ubwezi wakukho ndi Yehova. Asani te pa maunganu ngachikhristu pamwenga te mu uteŵeti tingayeseka bweka cha kuti tichiti vinthu viheni. Mumalu mwaki vinthu venivi vititiwovya kuti tikhumbisiskengi kuchita vinthu vakukondwesa Yehova. (Mate. 28:​19, 20; Ahe. 10:​24, 25) Kuŵerenga ndi kusambira Mazu ngaku Chiuta kweniso kuŵanaŵaniyapu pa vo tiŵerenga kutitiwovya kuti tiyanjengi ukongwa cho ntchamammpha ndi kutinkha cho ntchiheni. (Yoswa 1:8; Salimo 1:​2, 3; 119:​97, 101) Kumbukani vo Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Lutirizgani kupemphera kuti muleki kuyeseka.” (Mate. 26:41) Asani tipemphera kwa Awusefwi akuchanya, titiŵapaska mwaŵi wakuti atiwovyi kweniso tisimikiza mtima kuti tiyesesengi kuchita vinthu vo vitiŵakondwesa.—Yako. 4:8.

LUTIRIZGANI KUJA MASU

17. Kumbi ndi suzgu nili lo Peturo wangulimbana nalu kwa nyengu yitali?

¹⁷ Tingafiska kumalana ndi vinthu vinyaki vo titondeka kuchita umampha. Kweni vinthu vinyaki vo titondeka kuchita umampha, tingakhumbika kulimbana navu kwa nyengu yitali. Tiyeni tikambiskani vo vinguchitikiya wakutumika Peturo. Chifukwa chakopa ŵanthu iyu wangukana Yesu katatu. (Mate. 26:​69-75) Pati pajumpha nyengu, vawonekanga nge kuti Peturo waleka kopa ŵanthu chifukwa wangupharazga mwachiganga vakukwaskana ndi Yesu mu Mphara Yikulu ya Milandu. (Machi. 5:​27-29) Kweni pati pajumpha vyaka vimanavi, iyu wanguleka dankha kurya ndi Akhristu wo ŵenga Ayuda cha chifukwa chakuti “wawopanga ŵanthu akudumulika.” (Aga. 2:​11, 12) Yapa Peturo wangwamba so kuwopa ŵanthu. Panyaki tingakamba kuti suzgu lenili lingumaliya limu cha.

18. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingachitika mbwenu ndi mijalidu yinyaki yiheni yo te nayu?

¹⁸ Nasi so tingakumana ndi vinthu va nge venivi. Mu nthowa wuli? Tingayamba so kulimbana ndi suzgu yinyaki yo taŵanaŵananga kuti tikumalana nayu kali. Mwakuyeruzgiyapu, mubali munyaki wangukamba kuti: “Ndinguleka kuwonere vinthu vakusikuwa kwa vyaka 10 ndipu ndaŵanaŵananga kuti suzgu yeniyi ndikumalana nayu. Kweni suzgu iyi yingubisama ŵaka ndipu yakhazanga nyengu yamampha kuti yizi so.” Vakukondwesa kuti mubali uyu wanguleka cha kulimbana nayu. Iyu wanguwamu kuti wakhumbika kuchitapu kanthu zuŵa lelosi kuti walimbani ndi suzgu yeniyi panyaki so kwa umoyu waki wosi mucharu chiheni ichi. Iyu waphwere ukongwa kuti waleki kuwonere vinthu vakusikuwa ndipu muwolu waki ndi ŵara atimuwovya ukongwa.

19. Kumbi tingachita wuli kuti timalani ndi mayeseru?

¹⁹ Kumbi tingachita wuli kuti suzgu yo tilimbana nayu yileki kutichitiska chinthu chinyaki chiheni? Tingachita venivi mwakulondo ulongozgi waku Yesu wakukwaskana ndi mayeseru wakuti: “Lutirizgani kuja masu.” Chinanga mphanyengu yo mutijivwa kuti mwe akukho mukhumbika kulutirizga kukhwecha vinthu vo vingakuchitiskani kuti muyeseki. (1 Akori. 10:12) Lutirizgani kuchita vinthu vo vikukuwovyanipu kali kuti mumalani ndi mayeseru. Lemba la Nthanthi 28:14 likamba kuti: “Ngwakukondwa munthu yo waja masu nyengu zosi.”—2 Petu. 3:14.

MO TIYANDULIYA ASANI TILUTIRIZGA KUJA MASU

20-21. (a) Kumbi tazamutumbika wuli asani tilutirizga kuja masu kuti tikhwechi mayeseru? (b) Kumbi Yehova wangatiwovya wuli asani tiyesesa kulimbana ndi mayeseru? (2 Akorinto 4:7)

²⁰ Tingasimikiza kuti asani tilutirizga kuja masu kuti tikhwechi mayeseru, vinthu vitiyendiyengi umampha. Asani tichita vinthu vo Yehova wakhumba kuti tichitengi tikondwa ukongwa, kuluska “ likondwa . . . la kanyengu kamanavi,” lo munthu wangaŵa nalu chifukwa chakuchita ubudi. (Ahe. 11:25; Salimo 19:8) Ve viyo chifukwa chakuti tikulengeka mu nthowa yakuti tichitengi vinthu mwakukoliyana ndi khumbu laki. (Gene. 1:27) Asani tichita vinthu vakukondwesa Yehova tija ndi njuŵi yamampha ndipu tiziŵa kuti zuŵa linyaki tazamulonde umoyu wambula kumala.—1 Timo. 6:12; 2 Timo. 1:3; Yuda 20, 21.

²¹ Mbuneneska kuti “liŵavu ndakulopwa.” Kweni venivi ving’anamuwapu cha kuti palivi cho tingachita ndi vinthu vo tinangisa. Yehova ngwakunozgeka kutipaska nthazi zo tikhumbika. (Ŵerengani 2 Akorinto 4:7.) Kweni kumbukani kuti Chiuta wapereka nthazi yakujumpha yo tituŵa nayu. Mwaviyo, chakwamba tikhumbika kugwiriskiya ntchitu nthazi zidu kung’anamuwa vinthu vo titesesa kuchita zuŵa lelosi kuti tije masu kulimbana ndi mayeseru. Asani tiyesesa kuchita vo tingafiska, tingagomezga kuti Yehova wamukengi mapempheru ngidu ngakuti watisazgiyeku nthazi zinyaki kuti timalani ndi mayeseru. (1 Akori. 10:13) Kukamba uneneska, ndi chovyu chaku Yehova, tingalutirizga kuja masu kuti tilimbani ndi mayeseru.