GIHEVBULO 03
Tiyisega gu khuwe esi Bhibhiliya yi ganeyago lisine
Bhibhiliya yi ngu ninga situmbiso nya singi nigu yi na ni wusingalagadzi nya wungi. Si nga gira na wu vbweta guti nya singi khesi Bhibhiliya yi hevbudzago, ganiolu khu tepo ya mweyo na si gu garadzeya gu khodwa esi Bhibhiliya yi si ganeyago. Ina u ngu tumba wusingalagadzi ni situmbiso si gomogo omu nya Bhibhiliya? U ngu khodwa avba nya esi Bhibhiliya yi si hevbudzago maningano ni gu vbanya womi nyo tsakise muhuno ni mindru wa tshigu? Dzimiliyoni nya vathu va ngu si khodwa. Hi ngu gu kutsa gu si gevisisa wabune.
1. Ina matimu ma gomogo omu nya Bhibhiliya lisine?
Esi Bhibhiliya yi ganeyago “mahungu nya lisine.” (Muhevbudzi 12:10) Iyo yi na ni matimu ma ganeyago khu vathu. (Leri Luka 1:3; 3:1, 2.) Valovi nya vangi nya matimu ni vafuguli nya silo sa gale (arqueólogos), va ngu tiyisegisa gu khavo matshigu, vathu, malanga ni matimu ma khumbugwago omu nya Bhibhiliya lisine.
2. Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu Bhibhiliya kha yi vbindredwi?
Khu ginani hi nga ganeyago gu khethu Bhibhiliya kha yi vbindredwi? Bhibhiliya gutala nya dzitepo yi ngu ganeya khu silo nya gu si di si tidwi khu muthu tepo yi nga lowa. Khu giyeyedzo, iyo yi ngu ganeya khu silo si gimbileyanago ni siyensiya. Maningano ni silo soso, vathu nya vangi va di si si khodwi tepo yi nga lowa Bhibhiliya. Ganiolu, muhuno siyensiya yi ngu si vega guagani gu khiyo esi Bhibhiliya yi ganeyago lisine. Iyo “tepo yatshavbo yi ngu tumbega olu ni kala gu pindruga.” — Ndzimo 111:8, NM.
3. Khu ginani hi yedego gu khodwa esi Bhibhiliya yi ganeyago khu wumindru?
Bhibhiliya yi na ni siprofetoa si ganeyago khu silo si “nga gutago.” (Isaya 46:10) Iyo yi profetide silo nya singi na si nga si giregi. Iyo gambe yi ngu tshamuseya makhalelo nya litigo leli muhuno. Avba nya gihevbulo gegi, hi na wona siprofeto nyo khaguri nya Bhibhiliya. Esi Bhibhiliya yi ganeyago si ngu tadzisega nigu isoso si ngu hlamadzisa kamu ngudzu.
GIRA WUGEVISISI NYO ETE
Wona edzi siyensiya yi pwananago khidzo ni Bhibhiliya, u bwe u gevisisa siprofeto nyo khaguri nyo hlamadzise sa omu nya Bhibhiliya.
4. Bhibhiliya yi ngu pwana ni siyensiya
Gale yoyo, vathu nya vangi va di gu khodwa gu khavo mafu ma vbayegidwe vbatshani nya gilo nyo khaguri. Sistirini VHIDHYU.
Wona esi libhuku la Joba li ganedego 3500 myaga hwane. Lerini Joba 26:7, mu vbedza mu bhula khu giwudziso gegi:
Khu ginani mahungu nya gu khayo mafu momo “ndrengelengeni” ma samadzisago ngudzu?
Kala 200 myaga hwane, vathu va di si si pwisisi gwadi gu khavo mati nya ndzadzi ma guta khu hayi. Ambari ulolo, wona esi Bhibhiliya yi ganedego 3500 myaga hwane. Lerini Joba 36:27, 28, mu vbedza mu bhula khu siwudziso sesi:
Khu ginani si hlamadzisago esi Bhibhiliya yi ganeyago maningano ni omu mati nya ndzadzi ma tago khumo?
Esi u ngarigo gu leri omu nya lowo wowu, ina si ngu gu gira u engedzeya gu yi tumba ngudzu Bhibhiliya?
5. Bhibhiliya yi profetide silo nya lisima
Lerini Isaya 44:27–45:2, mu vbedza mu bhula khu giwudziso gegi:
Ginani egi Bhibhiliya yi profetidego 200 myaga hwane Bhabhiloni na si tshungunudwi?
Matimu ma gu yeyedza gu khayo Kiro pfhumu ya Perisya ni masotshwa yaye, va fuviside lidhoropa la Bhabhiloni khu mwaga nya 539 na ma si vbohi matshigu yathu. Avo va di kabanisa tsongo wu nga ba wu vhikeya lidhoropa lile. Masotshwa ma di beya dhoropani malimba na ma tudwe, khu kharato ayo ma wandride lidhoropa nya mba dwana. Muhuno gu ngu vbindra tanga nya 2500 myaga Bhabhiloni nari marumbi. Olu wona esi Bhibhiliya yi profetidego.
Lerini Isaya 13:19, 20, mu vbedza mu bhula khu giwudziso gegi:
Esi si dugeledego Bhabhiloni sa gu tadzisa kharini giprofeto gegi?
Marumbi ya Bhabhiloni matshiguni yathu tigoni ga Iraque
6. Bhibhiliya yi profetide silo hi si wonago muhuno
Bhibhiliya yari khiyo ha gu vbanya ga “matshigu nya gu hegise.” (2 Thimoti 3:1) Nga wona esi Bhibhiliya yi profetidego maningano ni matshigu nyo hegise:
Lerini Matewu 24:6, 7, mu vbedza mu bhula khu giwudziso gegi:
Ginani egi Bhibhiliya yi ganedego gu khiyo gi di hadzi dugeleya matshiguni nyo hegise?
Lerini 2 Thimoti 3:1-5, mu vbedza mu bhula khu siwudziso sesi:
Ginani egi Bhibhiliya yi ganedego khu mavbanyelo nya vathu ndrani nya matshigu nyo hegise?
Avba nya makhalelo ma nga khumbugwa avba, khu yavbi u ma wonago na ma gu girega muhuno?
VAMBE VARI KHAVO: “Bhibhiliya libhuku nyo tale khu dzikaringane.”
Ginani gi gu girago u tiyisega gu khuwe Bhibhiliya yo ganeya lisine?
REZUMO
Matimu, siyensiya ni siprofeto, sa gu yeyedza gu khiso u nga yi tumba Bhibhiliya.
Siwudziso nyo wusedze
Ina matimu ma gomogo omu nya Bhibhiliya lisine?
Khu ga sevbini sipandre avba Bhibhiliya yi pwanago ni siyensiya?
U ngu khodwa gu khuwe esi Bhibhiliya yi ganeyago khu wumindru si na tadzisega? Khu ginani?
HEVBULA SIMBE
Ina Bhibhiliya yi ngu phazama ya gu ba yi ganeya khu silo si gimbileyanago ni siyensiya?
“Ina Bhibhiliya yi ngu pwana ni siyensiya?” (Ndrima nya jw.org, khu Giputukezi)
Ginani egi Bhibhiliya yi ganeyago khu “matshigu nyo hegise”?
“6 siprofeto u si wonago na si gu tadzisega” (Mukhedziseyi nya 1 nya Maio nya 2011, khu Giputukezi)
Wona edzi siprofeto maningano ni mufumo wa Grécia si tadzisegidego khidzo.
Hi ngu tiyiswa khu “Mahungu ma nga tiviswago khu vaprofeti” (5:22)
Wona edzi siprofeto nya Bhibhiliya si vbindrugedzidego khidzo mawonelo ya mwama nyo khaguri maningano ni Bhibhiliya.
“Kha nya nga ba nyi khodwa gu kheni Nungungulu womo” (Mukhedziseyi nya N.° 5 nya 2017, khu Giputukezi)
a Siprofeto mahungu ma tago khiyo ga Nungungulu ma ganeyago khesi si na giregago mindru watshigu.